Servatii Gallaei Dissertationes de Sibyllis earumque oraculis, cum figuris aeneis

511쪽

lim Diluvii tempore vixisse, una cum Noachosuisse in Area, atque illam Homero fuisse priorem , utpote quae de illo sit Vaticinata, illum mendacia sciripturum, &c. Imo locum hunc, Iospho attributum , non esse genuinum sed supposititium , vel hinc quivis facile Judicet , quod moram meminit , quis credar, Judaeum scripsisse, Deos tempestatem ad destructionem Turris immisisse. Quid' an putandum est Josephum credidisse, Deorum pluralitatem l absit hoc. Ια-sgnem super hac re invenimus ocum , quem etiamsi longior sit adscribemus. quoniam evidenter cet Sibyllam mentiri, illamque -- mero esse posteriorem. Exrat autem apud Fl. Joseph .contra Appi nem lib. I. in principio p. m. 9I6. Atque ex eo quod probe n tandum. patet illum Sibyllae contradicerer τα-μ αυ τοῖς ελ-

512쪽

ἀγα- nuperque facta regnovi: hoe est fabricam Cimitatum se adinveniarianes artrum, consecramonesque lexum , cunctarumque rerum junior apud

res est Historiae eonseribendae diligentia. Apud A plus autem atque Chaldaeos er Pharmin dum erum nos issis connumerare1 sicut ipse fatemtuM , res gestae Amrinymam in permanentem habens memoriae traditis. -- : -- or locis omnes inhabitam , quae nequaquam aeris corruptioni subiacent cir multam providentiam habuere, ut nihil horum quae apud eos aguntur sine memoria relinqueretur, sed in publicis cmscriptismis seemper

4 utras sapientissmau dicerentur. Gracrarum vero Regionem innumerae comm times invaseere , rerum memoriam delentes. xvi amem novas em/tu res conversationes, omnium se primos esse ereadere, strant quia etiam sero vix πα-- potuere arnostere buramum : namem Antiquissimum ea

riantur. Sed neque sti tempore pocerit aliquis demonstrare servaram em-Ipra ton m , neque in Sacris , neque in publicis anathematibus . quando erram de Troyemas rebus. ubi tot annis militatum est, passea musta quaesis a que eontentio facta est , utrum litera ust smi est metu meritas estinuit, quod Uus modernarum siterarum illis fias ineornrem: constat autem quod apud Graeeos nulla laevenitur conseri tio, poemate Homeri u stior, erbum etiam post bella Troiana fuisse manifestum est. Et aiunt neque humsteteras βου- mema reliquisse , sed ea mibin memoria restruatum , postea fuisse compostum , c, propterea multam m eo comperiri dissoniamiam qui rem. Evarias apud eos conseribere tentavere , id est Cadmus Missus er Ammaus Ararem, dr ps hum alii qui vita fuisse referuntuν, paululum tempus Persaram carista Graecos ex Atiomem praeresere. Ex his luce meridiana clarius patere judicamus, unica cum tempore, Diluvii, imo

usque ad tempus exstructionis turris Babylonicae, Lingua in mundo extiterit, uti & hoc testatur Sibylla lib. III. p. m. 2D. atque illa cum semit Hebraea , salsum itaque esse Sibyllam illo tempore Graece sua oracula conscribere potuille. Dicit enim loco jam llatim laudato, unicam illo tempore in mundo Linguam extitisse, quis vero non videat splendide mentiri Sibyllam , unica .ntum suit Lingua cum aedificaretur Turris Babylonica. & tamen ipsa Sibylla Graecam Linguam callebat, pudeat hoc seminam Divinitus se inspiratam jam istantem. Sin autem immediate post linguarum confusionem , illam Grate scripsisse ereditur , saltem tum dicendum est , illam Graeca

513쪽

consignasse sua Oracula, illo tempore, quo nondum Graeca Lingua fuit in rerum natura. longo enim tempore post Graecorum Lingua,& imperium mundo innotuere , etiam post exstructionem Turris Babylonicae, suit in mundo unica tantum Lingua, uti hoc Doctis. smus D. Campegius Vitringa SS. Theologiae Prosessor Franequer nus, in tractatu suo de Linguarum consutione eruditissime docet t& ut ut extiterit tum temporis dialecti aliqua varietas, attamen Genistes Orientales tali usas fuisse sermonis genere , ita ut semet invicem intelligere potuerint . quod multis rationibus Ela exemplis probat: si itaque homines varias & longe dissuas Regiones inhabitantes, se i vicem intellexerunt, uti ex mutuis colloquiis patet Genes. XXIV. ubi legimus Abrahami servum Eliaeserem in Mesopotamiam profectum, cum Rebecca sermonem habuisse atque illam petitioni Eliae seris annuisse, quod firmissimum nobis est argumentum tum temporis nondum adeo variasse linguas ut se. mutuo non intelligerent. Similia o

currunt exempla Genes. XXIX. ubi Jacob cum pastoribus Mesopota- mitis disserens narratur & introducitur. Si librum Jobi legimus, deprehendemus, Arabem, Chaldaeum, & Idumaeum collocutos fuisse, si Linguae illorum hominum adeo diversae tum temporis fuerunt uti hoc nostro, quomodo illi se invicem intellexissent φ Plura siquis v sit , legat dissertationem dicti D. Vitringat hinc itaque constare potest fallam hanc Sibyllam Graece scribere non potuisse in ipsa confusione linguarum vel paulo post, quoniam Graeea Lingua, longo tempore post in mundum ibit introducta, & quod probe notandum, saltem illo tempore, eo modo quo scripta sunt salsa haec Oracula Sibyllina,

tam ornata non innotuit mundo. Linguae enim in principio non sunt adeo politae uti successu temporis poliuntur ac exornantur.

Uti hoc patebit, si quis Antiquissimam Linguam Graecam cum illa

quae postea Homeri & Herodoti aevo apparuit, conferat. Deprehendet enim , magis magisque in dies fuisse excultam. Videsis Scaligeri Annotat. ad Eusebium p. m. CX. R CXI. δα. Uti & hoc apparet ex diversis Graeca inguae successu temporis introductis dialectis , unaquaque Gente pro captu & Judicio suo illam ornare annitente. Deinde etiam notandum est , tale Idioma Graecum non extitisse eo tempore quo coli coepit Graecia, quod Abrahami aevo factum fuisse contendunt nonnulli ,3 quali conscripta hodie videmus

514쪽

Oracula haec Sibyllina di Cadmus Phoenicius literas in Graeciam introduxit, fatentur & hoc ipsi Graeci, Herodotus lib. V. p. 3 a. Oι θ

τῆ με σαλον ὰ, τ , μον . καμαάτων, &c. Harnices tam isti qui cum Cadmo advenerunt, quorum Gubmaei fuere, dum hanc Regi nem incolunt, cum atas mustas Doctrinas in Graeciam introduxere, tum vero binas, quae η- Graeci, ut mihi videtur , antea non sinant. Esprimae quidem ilia extitreum quibus omnes Phoenices inuntur : progressu auum temporis, una eum sono mutavreunt, ct modulum pristinum, & Hinc Zenodotus de Zenone in Epigrammate apud Laertium: Eι γ παπα Φοινισσα, etiς ο φθονγ, ιω ὶ ο Καδμ Κειν, ἀφ' u ιραν Eu ας hs Gλιδα.

Si patria es Phoenix, tum ' fuit hae quoque Cadmo Patria, qui Graecis prima elementa dedit. Eusebius Item docet lib. X. praeparat. Evang. non BIum a Cadmo Phoenicio literas Graecis datas verum & ea de causa Phoenicias li

Primus qui communes liter, . id est prima grammaticae elementa Graesta tradidit, Cadmus genere Phoenix erat, unde is Phaenicias lueras quidam 'eterum appellanunt. Et Clemens Alexandrinus Stromat. lib. I.

φορ γ calii legunt λχαρ γ Cadmus autem erat Phoenix, Graecis iste, Fum Inventor , ut ait Euphorus al. Ephorus. Hinc apud Hes γ' chium πιι, ιξα phaenicissare est ά,αγνῶ ι legere. Et Tacitus lib. XI. p. m. 226. Muippe fama est, Cadmum eluse Phaenicum vectum, rudibus adbue Graecorum popules artis eius Auctorem fuisse Plinius lib. V. cap. XII. in fine: Ipsa gens Phaenicum in gloria magna titerarum inventionis ct siderum , navaliumque ae bellicarum artium. Josephus libro primo contra Appionem existimat literarum usum apud Graecos N n n Cadmo

515쪽

Cadmo multo esse recentiorem. ΤZetras autem contrariam fovet opinionem , putans Graecos habuisse literas etiam ante Cadmum i

quid autem de hisce sit sentiendum opinionibus, videri potest apud

Doctiss. D. Sam. Bochartum lib. I. de Coloniis & Sermone Phoenia cum cap. XX. & Scaligerum in notis ad Euseb. p. m. o I. I 32. Hinc itaque concludere possumus, Sibyllam non potuisse Graece scribere ante Cadmum & ante inventas Graecas literas: Cadmus autem in Graeciam h Phoenicia navigavit anno mundi secundum Bucholcerum, aso vel circiter. Aut secundum Calvisium anno mundi 2sos. Confusio autem linguarum secundum Buholcerum in annum mundi I & secundum Calvisium 17 7. incidit. Quidquid sit, distincte& clare videt

sedulus Lector , mentiri Sibyllam quando tantam sibi arrogat Antia quitatem, se suisse in Arca, & tum Prophetaste, ac Graece scripsisse ante linguae illius existentiam & ante inventas literast diximus ante de Sibyllae stylo Graeco, qui etiamsi multis modis reprehensionem mere tur, attamen ante Cadmi, imo etiam post Cadmi tempora, adeo polita Lingua illa non fuit, imo eo modo non suit scripta quo Sibyllina Oracula hoc tempore nunc conspiciuntur. Primi enim & Antiqui Graeci eo modo, quo nunc conscripta videmus Sibyllina Oracula, non scrib hant, de illis autem memoriae proditum legimus, illos aliquatenus imitatos fuisse morem Phoenicum & Hebraeorum. Scribebant autem

illi a dextra sinistram versus, ut multis hoc probari posset, instituti

nostri si hoc foret. Locum tamen unum aut alterum addemus ex

quibus pateat modus scribendi primorum Graecorum : ubi autem primam regulam ab luerant a si nistra dextram versus , Europaeorum more , inde quia is locus primo sese offerebat, sinistrorsum Hebrieorum more scribebant, postea dextrorsum, & sic eodem ordine deinceps. Hic mos scribendi βουμοι Vocabatur, quoniam ductus boum arantium, sulcos, imitabantur, hi enim sulcum secundum ducere incipiunt, inde ubi prior desiit. Hoc modo scriptae erant Leges Solonis, atque hinc Harpocration in lexico suo Graeco dixit, in vore O : Oνουάθ ό 'οΘενης. ὁ ΛΦηm Θου οφηδον οἰ Aξονες S οι Kυεύεις γ Deorsum voeat Demosthenes, quoniam dicit, Momes ct orbes conscripti erant eo modo quo eonvertuntur boves. Optime autem hanc vocem β. Ῥοφηδαν explicat Hesychius, ουτως, inquit, ἔ H, ἐπάν ομοίως Misoιροτυωσι Dissiliaco by Goral

516쪽

aneliabant quamdo instar aranetium boum fit rgressus , quod usurpatum, quia eo modo seribebatur. Huic adstipulatur & Isidorus Hispalensis Orsegi n. lib. VI. cap. XIII. Veseu aurem vulgo vocati : quia fle scribebant Antiqui fleui matur terra , a sinistra enim ad dexetram primum dedueebant fiam , deinde erevertebantur ab inferiora ct rurswad deraram

versu , quos is Mdie rugiet versu voeant. Pausanias etiam lib. U. p. m. IT . meminit , Agamemnonis statuae adscriptum fuisse nomen , γέγραψα 3 του re Mn τἀ λ αiα-δεξιῶν, id autem scriptum est is dextra in sevam. Hoc est, Sinistrorsum, orientalium more, verum postea Graeci βυς οφηδον scripserunt, hoc nos sic docente e dem Pausania eodem lib. V. p. m. I ss. τα ιδ. ἐς Cθύ -τῶν dii, κημα 3-F καμματικε ν εουροοφηδον καλουσιν αυες. Το Iam mιονδε' s ἔπους δ μές τ επῶν τὸ δῶπρον , ginga, δε-λου-Et quaedam literarum formae recta ducuntur, aliae autem βουςροe ηδον , ut Graeci dicunt et est autem hujusmodi: δ fine versis superioris fit converso ad initium sequentis , eo modo quo in diauis eum ritur. Hoc autem modo pseudo-Sibyllina oracula nunquam viis fuere conscripta , unde luce meridiana clarius patet , non esse tam Antiqua , uti ea venditat Oraculorum horum Scriptor, quisquis ille fuerit. Imo ex versuum genere , Heroicorum nempe Graece

scriptorum, constat non posse Sibyllam Homero aut Hesiodo suisse

priorem. Homerus primus Heroicorum carminum inventor , reputatur, teste Athanasio. Orat. contra Gentes. Γμαυμα - μνον Φοώικες , σπι ιν ' ἡροὶκL O' Literas quidem adinvenerum Phamices, Her eam autem Poem Homerus. Synesius lib. de in somniis,

δέδερον ἔθεαν, ut & Josephus lib. I. contra Apionem in principio.

quo Sibyllae sua conscripsere oracula, non extitit ante principem illum Poetarum, atque inde concludere nos possumus, illam nec ante nec longe post potuiste sua conscribere oracula Graeco Heroico caris mine. Castilio lib. I. de Curiali. Homerum animadvertite, quι Heroicorum poetarum ct tempore ct excellentia primus putatur. Nonnulli in-

517쪽

ventionem carminis Hexametri Mosi attribuunt, stetri Autoritate

Flavii Josephi p. m. ii . lib. IV. Antiquit. Iudaic.

de illis Recitavit eremo Hexametrum, quod friptum reliqua in Sacro v lumine. Quod quam verum sit , illi constabit, qui Canticum illud Mosis Deu eron. cap. XXXII. Attente perlegerit , certe nos carmina Hexametra ibi reperire non potuimus. Alii allerunt Phemenoen, Mosis filiam Hexametrorum carminum suisse inventricem, eamque

Delphis Vaticinia edidisse r Alii , ut Plinius lib. VII. Appollinem

eorumdem Inventorem constituunt. Alii Sibyllas earum inventrices praedicant. Hoc si verum foret , Sibyllas invenisse carmina Hexametra , tum illas Mose priores constituere deberemus quae certe sententia contra Doctissimorum Virorum, sere omnium, opinionem arietate concludimus ergo non esse tam Antiquam vel Sibyllam vel eius Oracula , etiamsi se pro omnium Scriptorum prima venditet. Haec autem opinio contra vulgo recuplam opinionem impingit. S S. Patres nullum extitisse Scriptorem ante Mosem, uno ore pronuntiant, locum unum aut alicrum tantum allegabimus , Justinus Martyr Orat. ad Antonin. Pium p. m. 8 I. Apta. h. de Platone loquens, sic dixit: Mω ως του λαζών ειπε , s Moi σῆς φαανlων π εν-- μαντεων. A Mose Propheta id aeceptum protulis, longe enim Antiquior est Moses omnibus etiam Graecorum Seriptoribus. Sic etiam Tertullianus de Mosis Antiquitate testatur, libro de anima Cap. XXVIII. Musto antiquior Moysi, etiam Saturno nongentis egre ire amis , nedum ejus praenepotibus. Idem in Apologetico adversus Gentes cap. XIX. Siquem audistis interim Musim, Argiva Inaeha par est aetate quadringenus paene annis, nam ct septem minus, Danaum, ct ipsum apud vos vetustismum, praevenit, nulti circiter cladem Pri an antecedit. Possem etiam dicere quingentis etiam amplius se Homerum; habens quas sequar. Correri quoque Prophetae , etsi Myse postumant , extremissimi tamen, eorum non retrosiores deprebenduntur primoribus vesti

Sapientibus 9 Letiferis ct Historicis. Laetantius lib. IV. de Vera Sapientia, scribit, Μoysem nongentis fere annis Trojanum bellum antecessisse Cap. V. Ad quem locum si quis plura velit) notas nostras ad Scriptorem illum legat. Hinc etiam factum est, ut & Pagani ipsi,

quidquid in illorum striptis Antiquitatem sapit, illud ex Μosis striptis

518쪽

scriptis hausi sse perhibeantur. Minucius Foelix , in Octav. p. m. 38. Animadvertis Philosophos eadem disputare quae dicimus , non quod ποι us eorum vestigia subsecuri , sed quod illi de Divinis praedicationibus

Prophetarum umbram interpolatae meritatis imitati μι. Tertullianus in Α- pologetico adversus Gentes cap. XLVII. Poetarum, quo Sophisarum , quinam omnino de Prophetarum fonte potaverit ' inde igitur

Phius hissim ingenii sui rigaverunt, ut qua de nostris habent, ea nosco arent illis .... homines gloriae , eloquentiae se s hbidinosi, s quid in Sanctis Scripturis ossinderunt digestis pro institino euristesu ad propria

opera veris mi , neque sitis credentes Divina esse , quo minus interpolarent , neque satis in elligentes , ut adhuc tune sub nubila, etiam ipsi D-d eas obumbrata, quorum propria videbantur. Hinc & Clemens Alexa drinus , Strom. lib. U. & alibi, Graecorum Philosephos generaliter iures fuisse, scribit: utpote Mωύσας ' π πιο τέων τά κνοώς δογαάτρον es αρδεως ειληφοπις, qui d Mose Prophetis

praeeipua sua dogmata satis ingrati vel beneficis immemores acceperant. Videsis etiam Origenem contra Celsum lib. I. &e. Si igitur SibylIae Mose priores , uti salso & nullo cum fundamento gloriantur, an non potius Scriptores Antiqui inter Paganos , ex Sibyllarum sente plurima sua dogmata hausisse essent dicendi quam ex Nosis ἶ n bis saltem sic videtur. Ιmo & ipsi Gentilium Scriptores Doctissimi, Mosen A ntiquissimum fuisse Scriptorem & Legi satorem, agnoscunt. Audiamus Diodorum Siculum Biblioth. lib. I. Mετά-ἀω -λωάν

Secundum veterem quae Dis in a 1pto visae institutionem quaesiis Diis O Heroibus fuisse perhibeetur fabulosi, multitudini primum ut scriptis Legibus uteretur is viveret, persuassise ferunt Mosem; Virum ct animi

magnitudine, o vitae commoditate commendatissmum. Α udiamus etiam Antonii Possevini sententiam de hoc negotio, in apparatu Sacro sic scribentis: Et Patribus retiquis ct Ecclesiastis Scriptoribus nEliam Sibyllano Mose fuisse priorem , ut intelligatur , s quid in Oraculorum Sibyllarum nomine evulgatorum is octo libris comprehensiorum , reperiatur, quod Moss ae tutem antecesserit: id eommentitium is solitium Disse , nimirum d Satana invectum, ut meritati immixta fastas , eaniam veri N n n 3 ratem

519쪽

68 DE SIBYLLIS,

tatem aliarum temporum sustectam redderet. Plura autem si quis velit, legendus est Joh. Henric. Ursinus Analectorum parte prima p m. 3I2. videbitque nec Thaautum AEgyptiorum, quem Mercurium Tris- megistum vocaverunt, nec Sanctoniathonem, qui Judaicam Historiam scripsisse & dedicasse sertur Abelbalo Regi Berytio, Acc. Recte igitur Virorum Doctorum pars maxima afirmat & docet, Mostennon modo omnibus Graeeorum Sapiemibus sed ct Diis ipsis fuisse Antiquiorem. Hinc igitur dijudicet lector praejudiciis non praeoccupatus quam falso illa Prophetare de Mose vult videri, uti constat lib. oraculorum. III. ubi praedicit Deum populo Israelitico daturum Ducem & Gubernatorem Mosem , quem filia Pharaonis filium suum vocavit, &c. Sed haec & innumera alia quae in fictitiis illis Oraculis reperiuntur, ex Sacris Scripturis esse desumpta nemo est, qui non videat, si modo Iudicii oculos aperire dignetur. Saepius mirati sumus atque etiamnum adhuc miramur, reperiri etiam inter Viros Doctos, tantae & tam abjectae credulitatis, ut existiment, illa Sibyl- Iarum, sic dicta oracula. esse genuina & a Mulieribus Paganis Spiritu Divino actis praedicta. Nos certe constanter credimus, omnia illa quae de Mysteriis Divinis tam Ueteris quam Novi Testamentiloquuntur, suisse conficta & conscripta, postquam Prophetae Praedictiones suas evulgarunt , ac Euangelistae Apostolique scripta sua Ecclesiis tradiderunt , quod luce Μeridiana clarius patere existim mus, quandoquidem ipsissima tum Prophetarum cum Apostolorum verba & Phrases in Sibyllinis illis scriptis leguntur ac deprehendun- tur. Ostendemus autem alibi non potuisse hanc pseudo-Sibyllam de Μose Prophetare, quoniam uti ejus scripta clare demonstrant, post Apostolorum tempora fuerunt composita carmina illa Sibyllina. Praedicit supposititia haec Sibylla, Diluvium a Deo hominibus, propter illorum scelera, immittendum lib. I. p. I72. 37s. &c. At vero quanti haee praedictio sit facienda, constabit illi qui perpenderit. quod

Sibylla narrat se Diluvio interfuisse & una cum Noacho Maritoque aliisque in Arca degisse, uti hoc refert lib. I. p. I 8 s. Quis autem unquam cogitavit pro Prophetissa habendam , quae non de resutura verum praesenti narrar. Intersuit Diluvio S tamen tanquam de re futura loqui vult videri: oporteret hoc pacto credi Sibyllam longo aut saltem aliquo tempore ante Diluvium vixisse, quod quam

520쪽

credibile sit, facile iudicari potest, ex eo, quod dicat se vidisse secundum aedis Vestae , vel secundum alios , templi Hierosolymitari incendium. Imo & hoc notari velim, quod fictilia haec Sibylla in principio operis sui promittit , se Prophetaturam de principio &origine mundi , inquit, an itaque exstitit Sibylla ante creatum mundum i certe sic credere deberemus si illi Fidem adhibere nos volunt: Prophetia enim est de re futura & nondum existente. Similem Prophetiam de mundi Creatione, reperiet Lector lib. Sibyllinorum Oraculorum vi II. p. 399. quis ergo non percipit fabulosas esse illas Praedictiones. De Diluvio Vaticinatur etiam haec Sibylla lib. I.& multo quidem exactius & longioribus cum circumstantiis describit Diluvium Noachicum & quod notandum ipsius Sacri Codicis verbis cuncta reseri. additis insuper iis quae illa in cerebello suo cud rati Narrat enim quid Noachus dixerit hominibus impiis, quae tamen Moses non referet, ut illa gloriam sibi arrogat, plura rei si ila quam ipse Divinus Moses. Verum inter alia, hoc refert de hominibus tempore Diluvii viventibus,

του e, λεγω τὸ θεῆ ψούερον, S υδωρ. Sardonium risum ridebitis, horrida quando, stuam duo, torrens qua Dei vos opprima unda.

Reliquas Diluvii circumstantias narrat pseud Sibylla non solum ipsisS.Scripturae verbis, verum multa alia ipsius Noachi verba,quae Scriptura non expressit. Divus Petrus Ep. ΙΙ. cap. II. Vers. U. Noachum v

cat λ ωοσuίης mi ρυκοι , Justitue praeconem, sed quid dixerit & quibus verbis conciones suas habuerit, nec Μoses nec Petrus indicant, sciliaeet Sibylla haec totum hoc negotium si DIS placet , conficier. Resert enim Viri Sancti ipsissima verba, & tanta quidem cum confidentia , ut ipsam sermonibus illis intersuisse credendum sit , sicuti& ipsa satis impudentur affirmat & mentitur. Sed quod maxime n tandum heic occurrit, est quod praedicat Sibylla, impios illos tempore Diluvii Sardonium risium, risuros. Quid hoc sit Sardonium risum ridere, paulo latius inquiramus &dispiciamus: neminem hactenus vidimus qui hoc argumentum melius tractaverit quem Erasmus

라틴어 텍스트