장음표시 사용
141쪽
122 FRANC. Horrestreeluti fluminis, per quod ius est cuique naui
Sare.l.riparum, .D.de rer.diuis. item loci publici, qui omnium usibus doseruit.l. I.M. I, D. ne quid in Ioc.public.ilcm porticus, in qua ambulatio:lucerna denique, cuius usus ita plurium est, ut aeque sit univcrs brum. Quod si vehiculi usus similiter in solidum uniuscuiusque vectoris est,sequitur, ut unusquisque culpae in eo custodiendo commisse nomine in solidum teneatur. Sed aduersus Celsi rationem exoriebatur haec disputatio,quam ide sub
inngit, inversic. VERUM IN VEHICULO &c.
aliam scilicet videri balnei,porticus & campi, alia vehiculi rationem. quoniam balnei usus non potest no esse singulorum balneatorum in solidum. 'uandoquidem calor balnei peraeque ad singulos
in solidum porsertur: neque unius usus per alterius usum imminuitur.scuti neclecticae, nec porticus, nec campi,nec suminis, nec nauigij, nec lucemar.
At vehiculi usus & commodum non in solidum . est singulorum, sed pro parte quadam euectus: id
ςst,pro ea parte,qua quisque vehitur, uniuscuiuΩque proprius est.quoniam sinquit Celsus)non omnia loca vchiculi unus obtinet,sed partem duntaxat.neque dubium est , quin unius usus estcrius usum imminuat.etenim nec par cademque est locis omnibus sedendi commoditas:& celerius unus solus vehitur, quam plures simul: & is pro suo arbitrio mutare locum potost,& in quam Volet pa tem modo sedens, modo iacens, aut discubens: interdum etiam pedibus iter facere,interdum cos stere. Huic igitur obicetioni Celsus ita rospondet,Vt fateatur, non usquequaque parem esse bal- ' nei,
142쪽
net,porticus, campi,nauigij,lect icae,& vehiculi ra- tionem . si quidcin istarum rerum usus per se con-s derctur.sed quantum ad id quod agitur , utrum scilicet singuli pro parte, an in solidum amissi ve hiculi culpam praestare debeant, esse quam similli
mam. quoniam in hac consultatione neque res i psae,neque illarum usus per se consideratur: sed id
quod inter contrahentes actum est. Inter commodatorem autem & commodatarios hoc actum
est,ut commodator singulortam fidem in solidum sequeretur: sicuti loquitur Papin.in s.cadem,9. D. de duob.reis.hoc est,ut singuli commodatarii totius vehiculi custodiam in solidum in se reciperet, non pro qua quisque parte locum occuparet: quod ne fieri quidem ullo pacto potest .atque iccirco si ue vehiculum sui in casu proposito)siue lectica, si Ue nauigium commodatum ita fiet erit,ut snguli insolidum eius custodiam praestarent, in pari caussa paria iura constituenda esse.Ex quibus ita disputa tis facile intellectu est, quemac modum & sup rioribus duabus obiectionibus responderi possit:& vero etiam argumento quod sumi posset ex l .r mihi,2I. g.I, D. commod. si quis duobus vasa quaedam communi periculo commodauit, & ca culpa ipsorum surrepta sint, habiturum commodato rcm actionem aduersus cos pro cuiusque parte. hoc est, non aduersus singulos in solidum, quan uis commune pcriculii fucrit. Nihil ,inquam, hoc superiori disputationi aduersatur: propterea quod .
commodator no singulorum commodatariorum
fide in solidum secutus crat, sed amborum limul, qui coniunctim illorum in se vasorum periculum
143쪽
rcceperant. Quae cum ita sint,satis iam patere a bitror, mendum esse in illo huius legis loco, PRO
VE C T v s .ut Euectum dixerit Celsus pro Euectio ne, siue Vectura. sicuti Plin. lib.18. c. . Cato spectari iubet, ut operariorum copia prope sit,oppidumquc validum: ut nauigiorum euectus si,vel i tinerum:id est,ut facilis vectura sit pcr flumina in nauigio, vel itinerit pervias publicas in plaustris. Nam ad illa Catonis verba respexit,oppidum Va lidii prope sit,aut mare, aut amnis,qua naues ambulant,aut via bona celebrisque. Varro lib.Ι.c.16. Eundem fundum fructuosiorem faciunt vecturae, si viae fiat, qua plaustra agi facile possint: aut sit mina propinqua, qua nauigari positi. quibus viri que rebus euehi atque invehi ad multa praedia sci
mus.Huius autem emendationis nostrς primara tio haec est: quoniam vox Qv DAM nihil habet neque quo reseratur, neque quo pertineat, neque cui respondcat. deinde clim dicimus EpFECTU Vel IN EFFECΤ V,semper ei opponere ex aduerso solemus, NoΜINE,Vel VOCABULO ut in l. I, ,qui minorem, D.ut legat.nom. cau. Nomen quidem heredis apud eum maneat: verumtamen effectu
minus habeat hereditatis. & l.s habitatio , Io, D. de usu&habit. Habitatio &vsus aedium nomine differunt, effectu pene idem sunt.Sic heres & si deicommissarius nomine differre dicuntur, cffectu idem esse l. . .I, D. quod cum eo qui in alien. sed exemplorum plena sunt omnia.Atqui dubita ri non potest,an is de quo Celsus disputat, nomi
144쪽
ne tantum vehiculi usum habeat in solidum. quia
si locator hoc verbo usus fuisset, LOCO vonis DUOBUS IN sOLID VΜ,praecisa omnis dubitandi caussa fuisset. pro ccxto enim & in solidum v terque obligatus, & no commune periculum pro partibus indiuisis fuisset, sed cuiusque proprium. da.cum apparebit, q7, D.locat.
iis ructus utrum diuiduis sit,an, ut cetera sese
v s V R DA quaestio videtur, cum tam multis locis ita dilucide ac diserte diuiduuς
csse dicatur, ut huic quaestioni locus prope relictus videatur nullus.Primum in l. , D. de usus ubi ususfructus & ab initio, & ex post facto , pro parte vel indiuisa vel diuisa constitui posse dicitur. quod idem traditur in l. I,όy.si ususED.ad leg.Falcivsums diuidi, non sicut ceteras seruitutes indiui dumn esse.Secundo, quod si ustisse.duobus legatus sit,ipse iure ad singulos pertinet: id est, singuli non nisi suam partem petent.l.sed usus se.81. D.adleg.Falc.& l.si forte,6, .si aedes, D.si serii.vind. hi seruitutum nomine singuli seruitutis domini insolidum agere dicuntur,vno excepto usu fruetii:& si promissor destinetiis sit, in partes hereditarias usus f. obligatio diuiditura id est, non nisi partes sin gulae a singulis petuntur.d.l .de usustuet.Tertio, quod sicut pro parte acquiri ususQtinus potest, ita pro parte vel amitti, vel remitti potest. l.exce pthΙq,& l.placet, 23,D.quibus modis vlasse.amita
145쪽
l. cui usus 3O,D.de ususleg.l. & per iusiurandum,g3,=.I,de acceptil.quinetiam pars eius apud seu eluarium manere potest: cum altera pars ad proprietatem redierit.l.3, A.pen.D. quibus modis 1usfamiit. Quarib,qubd ob usumfruetiim duobus relidium,iudiciis diuisoriis agitur: inter coher dcs,familiae ei ciscundae: inter alios, communi di
s.cum de usus D.commvn. liuid. Quinto, quod es domum res indiuiduae dicuntur, quarum Vsus pro parte nullus est: quarum separatae partes nullum com modum praestant: veluti viar,vel itineris. l.viae,17, D.de seruit.vel instrumenti rustici.l.qussitum, Ir, i quis eodem, D.de instr.vel insti.lcg. Vsus autem fruetitum veluti frugum ex parte commode percipitur. Quare ususf. non individuus,sed di uiduus est. Quantum autem ad ius accrescedi per tinet, nihil argumenti cx eo ductum valeret: propterea quod passim traditur,Ius accrescendi in re
bus peripicue diuiduis locum haberc. quinetiam iuri accrescendi nonnisi inter cos locus est, qui ab initio solidum habent.nam si partes facts ab initio filis eiar, locus iuri accrescendi non esset l.3, D.
de usus .accrest. Contra tamen vehementissime
multa pugnant.Primum Regula philosophorum, quorum de diuiduo vel indiuiduo disputationes maxime propris sunt) Omne incorporeum indi uiduum est,auctore Arist.lib.3, de animo.qua de
causa animum dicunt esse totum in corpore toto,&in qualibet parte totum. facit l. bor, I9, ρ.2, D. commvn. diuid.ubi lex ait nullam communionem
iuris separatim intelligi posse. Et hanc physicorii Regulam
146쪽
Regulam sequuntur Doctores quamplurimi: ubi rationem descruitutum indiuiauitate exquirunt. Cum igitur omne incorporeu sit indiuiduu,vsuae
autem res incorporea sit,i. I, in s. le rer.diu.l.2, de ususnecessaria coclusio sequitur,vsumsesse in diuiduum: hoc est, eius de naturae,cuius sunt cet rq seruitutes omnes,tum reales,tum personales.&quoniam Vnum omnium genus est,unam quoque omnium naturam Esse.Secundum argumentu est,
quod ex corundem philosophorum regula tradiatur, Quicquid cst totum, cum in partes diuiditur, interit:ut arbor diuisa, arbor esse desinit:& aratri, diuisum, aratrum esse desinit.d.l. quaeritur,de inst. vel inst.Vsusse. aute est quid totum.l. Marisius, y.pen. D. de leg. 2.l.vsusf.7, in pr. l.item si,9,in priD.de ususvbi definitur omne rei emolumentum, omnis rei fructis usquequaque, quicquid inde nascitur, quicquid inde percipi potest.Ex quo necessario conficitur,vsum f. natura sui esse incliuiduum: neque diuidi sine certissimo ac praesentissimo sit
interitu posse.Tertium argumentum est, quod dia uisionis esticientia haec est,ut ex una re plures sata Itaque ubi ususse. inter duos communis per agri regioncs diuiditur,plures ususffiunt.l. communi, 7,s .ctim de usus. D. commvn. diuid. Vnius autem rei plures ususfr. esse non pos iunt.l.duos,Iq.D.devsist. lcg. Ex quo necessario concluditur,vsumst. esse individuum. Quartum argumetum est, quod cum usus f.facto & iure constet: l.Vn.in pr.D.quad. di.vstissr.lcg. ced. sive Factum in eo, id cst perceptio fruetuum consideretur, satis Gonstat omnia
147쪽
siue Ius, iam ante dictum est, tuos unius rei ususcesse non posse: non magis quam duas aestimatio nes.l.quod si nolit,3,9.1iquis egerit,I , D. de aedit. cdict.l. quia dicitur,sa, D.de etaiei .l.2, s.si indem
natas.D.de ad min.rcr.ad civit. Quintum est, quod
dominium rei cx parte intelligi non potest. isti licet alicuius sit pio parte, pro parte aute nullius. I.3,D.pro derelict. suffructus auic dominij sp ci cst.1.in venditionem, 8, D.de reb.auct.iud. possid. Quare etsi ususfr. communionem recipit, non recipit tamen diuisionem.neque potest quis parte fundi uti & frui,parte nec uti nec frui.Ite ii bertinitas,l.alieno,31.I. I, le fideic.lib. Ilcm serui tus, quae homini ab homine debetur.l.s pariter,7, dc lib. causi. I,y.communis, te stip.sem. Sextum est, quod nemo via qua dubitauit, usim esse indi uiduum,propter i.v1us,19,D. de us&hab.ubi Pau lus ait,vsus partem legari no posse. Atqui usus ni
hil aliud est, quam usu sfexiguus : siue fructus admodum necessiatis usuarii redactiis. l.s alij,q2,D. de usus. Nam ubi usus dicitur esse pars Vsusfruet. Vt l.qui usumf38,de verb.oblig.l.& per iusiuran dum,IJ .3, de accept.) constat hoc intelligendum de parte homogenea, siue cognata: ut lapidis pars omnis, lapis dicitur:& fundi, fundus.l.plane,3q, .
vlt.D.de leg.I. Quare sicut usus sua natura indiuiduus cst , sic etiam usussiaeque plus & minus cadunt in substantiam ut notum est omnibus ex C lcg.Arist. c. te subst.& cx truit. D. le instr.vel in sit.Ncque obstat quintum argumentum pro par te indiuiduorum:vt apostremo primum ordiar,&hinc consutandi initium nascatur: quia subiectivi quo
148쪽
quo ususk.constat,id est fritinus diuidui sunt, iccirco usums .esse diuiduum:quq est doctissimorum
aetatis nostrae Iurisconsultorum ratio, in d.l.1, .sivsusf. D.Ad Ieg.Falc.quasi vero usus non aeque utvsusfin fructibus coni stat,& quemadmodum iis dem modis & constituitur,&amit r, quibus suffnon etiam iisdem in rebus consistat. Quinetia ista ratione verissime aliud paradoxon inducetur. quia subiectum usus diuiduum esse potest, atque adeo plerunque diuiduum cst , iccirco usum ense diuiduum. Cuius rei primum argumentum extat in l. , in pri& l.pen. .I,D.de us.& hab.ubi te gatus proponitur usus spatiose domus legatario
ita tenui & angusto, ut totius domus usum occupare non pomt.nam modo parte una domus,mo
do altera uti poterit.ex quo consequitur, spatio domus usum non modo pro parte legari uni posiasse, vertimetiam duobus legari posse. quod multo magis dicendum est quam de habitatione.De qua tamen dubitari non potcst,propter i.illi cum illo,
AO,D. de ususleg. Secundum argumentu est, quod cuin usi usus,alteri fructus legatus est, non modo
fruetitarius habet quod usuario superest,vertim etiam in usu concurrit:id cst, partem usus habet. l.si alij, q2, D. dcvnfl.per seruum, Iss, y.vsu lega to , D. de usu & hab.& apud Paulum lib. Sent. 3, tit. 6, uti alteri usus. Tertium est , quod non pauci casus reperiuntur, quibus usuff& usus idem sunt: hoc est,ut neq; plus illo quam hoc, neq; minus hoc quam illo cotineatur: veluti si pecuniae Vsus constituatur. l. , .pen.& l.quoniam, Io, D. levsus ear.rer. Ite si modicus usessalimentorii vice
149쪽
sit relictus.l. cum hi, 8, . si in annos, D. de trafaλ. aut si ta exile praedium sit, ut ex fructib.nihil prae terqua quod ad subleuandam unius hominis ne cessitate fatis est,redigi posit.l.fundi,I , D. le vs.Schab. Item si usus sylliae constituaturit. pen.D.eod. Quartu est,qi d usus rei corporalis plurib.constitutus , pro indiviso in solidum cuiusque est.l. , . vlt. D. commod.Vbi praeclara excpla proponuntur usus balnei ,porticus,nauigij: quibus rebus nihilo
minus unus utitur,quanuis eodem alter utatur.qua
de caussa usus earu rerum uniuscuiusq; est in soli dum: sed tamen pro indiviso, ac proinde pro parte. Q in cum ita sint,perspiculi est, non modo usu infsua natura esse indiuiduu:verumetia squod aeque nouum est)vsum effectii plerunq; diuiduli appellari. Qisere videndu est, quemadmodum haec qimpugnantia videtur conciliari possint.Prinuun igi-- tur intelligendu est, quantiis interdum neque pars iuris,neque ius partis dici possit: ut neque libertas aut manumissio partis, neque pars manumissionis dici potest:l.cum duobus, 13, C. de inofitcs .l.pariter, 9,l.duobus, 'O, de E.causisl.alieno 3I, . I, de si dei c. liberi.tame inter tu dici ius partis, no parte iuris.na dominiti partis dicitur passim siue ceris siue inceri sid est, siue pro diuiso,siue pro indiviso. At pars dominii ut res pro parte sit alicuius,pro parte nullius, non dicitur,d.l.3.D.pro derelict.habitationariis dicitur in Lilli cu illo, o, de Usufleg.pars habitationis non dicitur,no magis quam Vsus.l.Vsus, 19, dc usde hab.Ιnstrumentii partis agrorum dicitur:pars instrumenti non dicitur,l.quaesitum,Ia,ss.
150쪽
pus effectum partis dicitur: pars formae aut operis no dicitur.l. tales, 12, D. de cond.& d a.si is qui, 8o,M.1,ad lcg.Falcid.l. fideicommissa, II, .pen.deleg.3. Eodem igitur modo vere proprieque dici tur ususspartis fundi aut aedium: parsusisfuere
proprioque dici non potest: & si quando dicitur, improprie & per fictionem atque abusive dicitur.
Secunda superiorum argumentorum solutio haec est, quod usussper se ac uia natura individuus est, vi ceterae seruitutes Omnes & iura.d.l.arbor, I9, . 2,D.com.diuid.per accidens autem & propter v- sum vitae communis, diuiguus est.denique subtili
late individuus est,utilitate dividuus:cuius rei exepta sunt in iure nostro innumerabilia. Primum in speciebus, veluti Sticho, vel Paphilo.na etsi Paphi ius natura sua individuus est qua de caussa indiui diiu ab Aristotele & Peripateticis appellari solet tame propter comune utilitate & vium vitς diui duitate ac partitione recipere dicitur:partiti scilicet intellectarii,siue pro indiviso.l. , D.de stip.serv.l.
ubi pro NpQv sinc dubio legendii est NANQv p. quod etia Haloander & Alciatus iampridem animaduerterunt.Sic Cautio dant insecti ex parte vi tiosarum aedium diuidua est : ex parte damnum
metuentis, indiuidua.I. plures, 27, D. le damn . in s. Item opus ex quo damnum insectum timetur,in diuiduum est tamen pro parte tantum cauetur.l.
supra iter, II,63, de aq.& aq.ptu. Res iudicata natura indiuidua est.l.in hoc iudicio, 29, D am. er cisc.tamen in plures lata diuidua est. l. si quis se paratim, IO, .r, de appeti. Ex contrario quaedam