장음표시 사용
71쪽
tineret. Iurisconsulti autem distinctionem adhibuerunt,utrum res singulae uno tempore mutatae
sint,an sensim,particulatim, ac diuersis temporibus. Nam corruptionem & effectionem cuiusque rei duplicem fecerunt: uniuersalem, & particul rem.Si uniuersalis est,ueluti si nauis sines usquequaque dissoluta sit, licet iis de tabulis, nulla praeterea adiecta,restaurata sit, tame Sabinus, Vlpianus,& Iulianus statuerunt,non eandem nauem nere:ac proinde usumfructu nauis constitutu extingui.similiter,si domus diruta sit, & ex iisde cis mentis lignasque restituta.l.quid tame, IO,s .poen.& l.repeti, ,s .2.quib.mod.Viusfi.amitt.Ιdemque Pau.statuit inl.seruitutes, ro,si .si sublatu, de sermvrb.Et Africanus in l.qui usumf3GD. de usus. Et Caius in l.si ita legatu, Q,in 6.D.de Ieg.I.n sublato aedificio,vs fructus intereat, eiusq; iuris aequitas haec est,quia ex forma quaeque res est id quod est,& ut vulgus loquituo forma dat esse reiII limus,',ss.squis, D.ad exhib. Quare cum seblata per dissolutione forma nauis corpus esse desinat, sequitur,ut quavis ex iis de tabulis reficiatur,tamenon idem corpus sit.Aliud enim materia est,aliud species.l.si conuenerit,I8,y.pen.D.de pign.as'.&cui materia legata est, species ex ea facta non de betur.ut si sana legata est, deinde vestis fiat, aut ex tabulis nauis, aut armarium. l.lana,88, deleg.3. bi s militer traditur, si nauis legata dissoluta sit,ne 'ue materiam,neque nauem resecta deberi.quod idem de domo traditur, & inustitistu legato.l. quivsumf36.D.de usus itemque de ornamento,aliis gemmis & margaritis adhibitis,in aliam formam
72쪽
commutato:Vt legatum ornamenti ea mutatione extinguatur:in l.Seia, 6,D.deaur.& arg.Quanqua hac in parte tria magnopere animaduerteda sunt.
primum,quod Paulus in l.index stipulantem,' g.
sacram,D.de verb.oblika ceteris rei opinoo dis sentiens,distinguendum esse statuit,utrumne dominus consilium habuerit eiusdem nauis aut domus reficiendae,m tabulas,& tigna & caementa lium in usum conuertendi. nam illo casu, eandem esse nauem & domum: hoc,non esse. quasi videli cet ad rei diuersitatem aut identitatem,ad corporis denique qualitatem consilium & propositum hominis aliquid valeat. quod tamen idem statui tur in l.qui res,98,y.vlt.D. de sellit. Alterum est, nuod de metallis,in quibus materia potentior est forma,dissentire quoque inter se Iurisconsulti vi lenturmam Asricanus in l.qui usinis; D.de us aperte scribit: si scyphorum usustr. legatus sit,leinde massa facta,& iterum scyphi, quantiis pri-tina qualitas scyphorum restituta sit, non tamenllos esse, quorum Husis.legatus fuerat: a quo ce e dissentire Paulus videtur in l. quaesitum, 78, g. llud fortasse,D. de legi. i scribit, aliam metalorum ratione esse, Ut auri & argenti, quae saepiusn sua initia redigi possunt: aliam ceterarum reum, Ut lapidum,tigni, & marmoris. Na si argenum legatum sit,scyphos deberi: si marmor, nihil rster rudem materiam deberi. quod eodem mo-o idem scribit in l.lana,88.codem tit.tabulis leatis, nauem non deberi: massa legata,scyphos exa conflatos deberi.Et Vlp.in Litem legato, 9.g.en.D. Cod.aurum uxori legatum,si postea c6n
73쪽
tu sit,deberi.Postremii est,ut in area,quanuis eius species mutetur,tamen aliud iuris sit. nam areale
fata,si inaedificata, post iterum area facta sit, debe itur: auctoribus Cclso,Vlpiano, & Iaboleno. l. si chorus, 79,s .area,D. de leg.3.l.seruum filij, ,y.si areae,D. de leg.I, l. si arear, 39, D.de lcg.r. & si domus oppignerata postea diruta sit, oppignerata
manebit area: mmirum,quia superficies ius soli se quitur.l.Paulus 29,s .pen. D.de pig. Sic enim in l. vlt.eiu M.tit.pactum ut domum oppigneratam VC-dere liceat,adeo sublata superficie manet,ut etiam in eandem renouatam valeat. quoniam svi modo dicitam est)ius soli seperficies sequitur: cum area pars domus sit,caque maxima. l. qui res, 98, ρ.Vlt. D.de solui.ubi Paulus dilucide scribit, aream non desiisse in rerum natura esse. quod summe notandum est: vi partes in toto, & naturam & nomen suum retineant.Sequitur altera pars disiunctionis, sparticularis dissolutio instaurata fuerit. Tum enim Iurisconsulti speciem manere pristinam sta ruunt, ac proinde rem eandem ac non diuersam esse.veluti ti nauis,aut domus particulatim resectast: quia cuius rei species ait Alfenus) eadem c66- steret,rem quoque eandem existimari.l.propon batur, T G iae iud. quod idem Caius de domo scribit,quae particulatim resecta est, ut ea legata d beatur.l.si ita legatum,63, .ult.de leg.Ι.& de gr prioribus capitibus decedentibus, & aliis lubuitutis omnino renouatus est, ut tamen & legatus debeatur,& oppigneratus maneat.l.si grege, az,de leg.I.& l.grege,73,de pign.Itemq; de taber na , cuius merces particulatim summotae sunt. l.
74쪽
cum taberna,sq, D. eod. quanquam in naui video Pomponium aliquatenus dissentire videri: & re mirere ut eadem carina maneat.l.quod in rerum, Σ ,s .vlt.D.de leg.I. Neque illi sentcntiae magno-Pere aduersa ur disputatio Hermolai Barbari a Pud Alex. ab Alex. lib.3, cap.I. quod idem, apud philosophos dicitur,cuius eadem permanet materia,quae prius fuit. Hic autem & partes, & singular
res Omnes mutatae ac renouatae sunt. nam cum
species extincta non fuerit, sed idem perpetuo e pus eademque forma constiterit, dici non potest aliam rem esse. Quemadmodum enim sorma est, ex qua quaeque res est id quod est,d.l.Iulianus, ad exhib.ita continuatio sermae , rei ipsius conti nuatio est: & quemadmodum partis unius renouatio totum non renouat, quonia species & forma eade manet,ut si status brachium aliud appositum sis.s statua, I , de aur. & arg. leg.ita particularis renouatio re uniuersam no renouat.Cuius rei Αlsenus etia excpla prosert ex corporibus humanis, ex quibus sensim ac minutatim aliquid assidue de cedit,cuius in locu aliunde aliquid ex nutrimento succedit.Itaq; & homo idem dicitur,qui quinqua- inta ante annis cum infans editus cst,fuerat:&inins surreptus,si apud iure adoleuit,ut adolescens stimatur.l.inficiando,67,M.2,D.de surt.& l.ex a gento,II,D.de fian.cond.Et infans, aut pullus legatus,si in virit,aut equum magnum creuerit, ni hilominus idem censebitur. l. si infantis, D. de se
suf& eadem sylua hodie est, quae olim fuit Ercitania' idemque fluuius Rheni aut Rhodant,qui me se superiore suit, quanuis aquae corpus non idem
75쪽
bem Argentoratum , qui quotidianis operis ita continenter atque assidue renouatur, ut vix ulla ipsus particula ad decennium perduret. n matrimonii si e parentum auctoritate eri-rrampoena tala constitata sit.
R 1 M v bi distinctio adhibenda est. nam liberorum alij in potestate sunt, alij sui i ris sunt. Qui in potestate sunt,si sine paren-
tu auctoritate matrimonium contrahant,hac δε-ciuntur poena, ut eorum iniustae nuptiae dicantur,
iniustique ipsi coniuge iniusti liberit nuptiae de
nique non consistant. l. a. D. de est. nupt. imo ne nuptiarum quidem nomine appςllentur. l. dotis, 68.de iure dot.adeo ut nepo auo uiuente conceptus,quanuis eodem mortuo nascatur, iustus t men neque patri filius, neque auo nepos dicatur. auus denique nepotem illum situm agnoscere non teneatur.l.Paulus, II,D.de stat.hom.neque distin-puitur,virum mares liberi,an foeminae sint.l.in co Iunctione, ΣΟ,C.de nupt. atque iccirco nec dos in
eiusmodi coniunctionibus locum habet,nec dotis promisso obligationem parit: quonia,ubi nuptiae non sunt,ibi nec dos est.l.3, D.de iiir.dc t. Iaque adeo verum est, primum ut si pater apud hostessi, vel ubi sit ignoretur, tamen per triennium sit expectandus. quanquam si tale matrimoniu contrahatur,quod pater repudiaturus non esset, nu
76쪽
hi, 1ίδ ne distractae quidem reconciliari nuptis sim C eadem auctoritate possint. l. nuptiae, a8, D.dexit. DUPt.l.si ut proponis,7,C.de nupt.Legis aequitatem Iustinianus exponit, ciuilis & naturalis iuris TationCm.I.I,de nupt. per ciuilem intelligens p triam potestatem, quae Quiritium propria fuit per naturajem vero, pietatem & reuerentiam, quam liberi parentibus debent.l.2, D. de iust. & iur. l.9.D.de Obseq.parenta. .l. .l.6,D.dein ius Voc.Nuc ad tria legis verba triplex adhibenda interpret tio est.Primum in voce PAR NΤ v Μ. nam ex illa quaestio haec exoritur: Vinim in nepotis aut neptis nuptiis, qui in aui potestate sunt, aut auctoritas lassiciat, an etiam filij consensiis exquiratur. nam Paulus I.3,D.derit.nupt.statuit,si nepos ex uno filio & neptis cx altero matrimonium contrahant, solius aut auctoritatem sufficere. At idem in l.or tione, Ια .I,D.eod. Nepote, inquit,vxorem di centein filius consentire dcbet:neptis vero s nubat,voluntas & auctoritas aut sufficiet. Quae ut inter se non pugnent, propterea quod priore casinurus filio ex eadem familia quinitur: posteriore, ex alienae tamen perspicue & naturali & diuino iuri contraria sunt: quo utroqu hiure & par patri& auo reuerentia debetur: & par eademque patri in siliam & filium potestas tribuitur. Neque huc pertinet, quod dici selet,sium heredem inuito n5agnasci: ac propterea nepotem quas ex filio ii tum sine silij consensu adoptari non posse. l. cum depos,Gl.siquis,Io,D.de adopt. Neq; enim viro-
77쪽
uis casi situs heres filio per illud matrimonium a
gnascitur: cum pronepos vivo nepote suus hcres dici filio non possiti nepos autem qui volens nuptias contraxit, dici invitus non pomi. Alterum legis verbum est, AvCT ORIT As , in quo duplex nascitur quaestio.prior, utrum auctoritas praeced re debeat,ut in acquirenda hereditate:l.siquis mihi,a ,saussum, de acquiri hered.an satis sit eam ingerendo negotio interponi ut in tutorum auctoritate.l.obligari,s, tutor, D.de auct.tut.l.Ι, . Vita
D.de tutel.aut vero post negotium gestum adhiberi, tanquam ratiliabitione. velut in specie l. 2, LVlt.D.solui. mat.l. 3, ρ. sed si mutua, D. de in rem VercNe longum saciam, credo ratthabitionem in
hac caussa non retrotrahi: quae tamen ex Iustini ni constitutione aliis omnibus in caussis retro Grit.l.vit.C.ad maccdon .l.donationes, 23.D.de don.
in .vir.l.si fundus,tis.=.2, D.depig.ac ridiculu quide esset negare, ratiliabitione nuptias c6firmari. nO.n. potest pater habere ratas nuptias, quin easderatilistitione confirmet. Sed negandum cst rati- habitionem illa retrotrahi: quia concepti ante illam liberi,iusti liberi non censeatur. Cuius rei hqcargumeta sunt.primum, quod Imp.aperte scribit, Iussum patris praecedere oportere. deinde quod Vlp.inl.Vxor,13. .squis,D.ad leg.iul. te adui res. pondit, eum qui filiais.duxit, cuius nuptiis pater post adulterium ab ea commissum consensit, non posse iure mariti eam illius adulterij nomine accusare: nimirum quoniam ante patris consensum neque illa Hor,neque hic maritus nit.Tertium argumentum est ex l.dotis, , 8.D.de ivr.dot. ubi nuptiae
78쪽
ptiae ignorante ab initio patre contractae, si pater postea consenserit, tum demum iustae esse, & dos promissa ex eo tempore deberi dicitur. Quartum cx l.6.C. de nupt. Vbi nuptiae inprouincia mulie re cosentiente contractae, si post officium deposi tum perseuerent, tum demum iustae effici dicuntur, No sumam quitum ex l. . C.eod.ubi auus qui
cognitis siij nuptiis non contradixit,dicitur denere nepotem suum agnoscere: quasi nepos iste post
illum demum consensum & conceptus & natus suisset. quia verba illa, COGNITIS NUPTIIS , rectissime accipi & interpretari possunt de cognitione nuptiarum, quo temporc, in alia sorte ciuitate vel regione, contrahebantur. Altera quaestio est huiusnodi,Vtrum expressa auctoritas requiratur,
an tacitus consensus sufficiat. Respodco,Tacitum consensum sufficere: hoc est, iussum expressum norequiri, sed satis csse, si pater non contradicat, atquc aperte dissentiat. c. l. si ut proponis s. C. denupt.l.in sponsalibus, 7, D. lcsponsal.Tertium le-
gis verbum est, NVΡΤΙΑs NON CONSISTERE:
ex quo haec fluxit quaestio: Vtrum contractae nuptiae,ipso iure nullae fiat, an vero per magistratum rescindantur λ de quo Paulus dubitare nos non si nil, qui lib.Sentent.2, titu.I9,scribit, matrimonia haec iure non contrahi, sed tamen contracta non solui. contemplationem enim publicae utilitatis priuatorum commodis anteferri. Quod ut intel
ligatur,illud scire oportet,aliam dici legem persectam,quq quod contra praescriptum ipsius factum est,uel ipso iure, vel per magistratum rescindit. I. non dubium,C.de legib.aliam persectam,qua: f
79쪽
ctum quidem non rescindit, sed poenam irrogate qualis est lex Furia testamentaria: de qua scribit
Vlpianus tit.Resul.I.Poena autem huiust nodi m
trimoniorum eri,ut neque vir,neque Uxor, nequet
nuptia neque dos intelligatur:& qui liberi nascetur,inter spurios numerentur.s.pen.Inst.de nuptis
Et quemadmodum scribit Apul.lib.6:Nuptiae, qait,patre non consentiente factae, legitimae non postunt videri, ac per hoc spurius iste nascetur. Deinceps cosequens est,ut de iis qui sui iuris sunt, diseramus.In quo distinctio adhibenda est. Nam mares quidem,etiam vigintiquinque annis minores, parentibus inconsultis iustum matrimonium contrahunt &suscepti liberi iusti at ue heredes
sin .l.stius, 13, D.de ritu nupt.l.3, . D emancipatus, D.cOt.tab.Foeminae vero minores annis xxv, iustum matrimonium non contrahunt: adeo ut etiam patre mortuo,sue pupillae sint, matris, tui ris,& propinquorum sentcntia requiratur. l. I, C. denupt.& sue viduae sint,sue virgines puberes. l. Vidua I8,l.in colunctione,ro, C.eod.At post xxv aetatis annum, propter patris socordiam, si honesum matrimonium contraxerint, exheredari non possunt.Nouella II . Animaduertendu est autem,quanuis emancipati matrimonium patre inconsulto contra Him,iure ciuili Quiritium iustum esset, tame si mulierem ignominiosam duxisset, veluti min am,aut meretricem,quoniam similis dedecus assercbat,antiquo iure iustam hanc exher dationis caussam in nepotibus suisset tametsi de inofficioso agere nepotibus permitteretur: Vt non minus eorum merita, quam patris delictum per-
80쪽
penderetur. l. 3, g. si emancipatus, D. conti tabul. Nouo vero Iustiniani iure qui certas exheredatio nis caussas constituit, praetermissa haec est. d. N uell.I13.quanquam Regis Galliae c5stit.anno 1 16, sancitum sit,ut mares ante annum O,foeminae a te 23,ob contractas sine parentum auctoritate nuptias,& donationibus in ipsos collatis, & legitima portione spoliari possint. Iure autem Canonistico contra gentium omnium instituta & exempla matrimonia sine parentum consensu facta pro iustis& legitimis haberi,patet ex c.sussiciat, 27,q.2. via glossa subiungit requiri consensum ex honestate, non necessitate.Item gloss.in c.hoc sanctum,32,q. 2.& c.cum caussam,GExt. te raptor.& c. cum quae de sponsal. impub. ubi textus & glossa diserte in easdem istas ineptias consentiunt: contra textum expressum diuinae legis Iudic. c. Iq. Exod. c. 22. Sc
principalis obligatio poenali stipulatione
OENAE stipulatio quatuor modis adhibe tur.nam aut pacto subiungitur, aut comractui.pactum autem aut de cotrahendo negotio,sive obligatione constituenda,aut de transi gendo id est distrahenda obligatione interitoni tur.l.Ι, .I, D.de pact.similitόrque contractus aut est stipulatio quae generaliter contractuum Omnium comunis est aut quiuis alius specialis.Quan-