Ars cogitandi in qua præter vulgares regulas plura nova habentur ad rationem dirigendam utilia

발행: 1702년

분량: 461페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

sumi universaliter : nam si bis sumeretur particulariter , forsan ejusdem termini universalis duae diveriae partes intelligerentur, quae una eademque

res non sunt. -

' ' Prine tum modorum negariporum cum duorum re inorum alter nexari , .lier asty inari mrest de eadem re , atrer etiam nlari de altero parriculariter potes. Nam certum est illos non semper uniri, cum in rac re non conjungantur : Ergo alter de altero aliquando negari pbtest: id est, alter negari potest de altero sumpto particulariter. Sed ob eandem tationem oportet , ut una eademque res sit , merdium terminum saltem semel sumi universaliter.

' Caput Octavum. . De modis quarta Figura 'inaria figura illa est ; in qua medius terminus

praedicatur in majori , subjicitur vero in minori. Adeo abnormis est haec figura, ut operae pretium vix sit, illius regulas praescriboe. Eccas tamen i ut nihil desit, quo omne. simplices ratiocinandi modi demonstrentur.

Regula Prima.

uando major est Mirmarios , minor nunquam no erit universalis.

Medius

242쪽

Cap. VIII. I. O G IC A. r ν

Medius autem tenninus sumitur particulariter in majori affirmativa, cum in illa praedicetur. Oportet ergo sper reg. s. gen.) illum sum, universali ter in minori, quam universalem reddo , 'eum in illa subjiciatur. Regula Secunda. stuando' minor est a marisa , conclusio semper erit

parricularis. .

Minor enim terminus hic praedicatur in minori. ac proinde sumitur particulariter quando illa est affirmativa. Ex quo sequitur, per reg. i. gen. Iillum etiam sumi debere particulariter; in colli lusione, quae ideo particularis erit, utpote inquami-not ille terminus subjicitur.

In modis negarius oporret in rem es unise alem. Cum enim conclusio sit negativa, major terminus in illa sumetur universaliter : quem proinde Oportet sper reg. 2. gen.ὶ sumi etiam imiversali- 'tet in praemissis. Jam vero tam hic quam in lacunda figura ille terminus subjicitur in majori , ac proinde non minus hic , ' quam in secui a fighra oportet illum reddere majorem universalem, cum utrobique sumatur universaliter.' et Esse tantam quinque modor hujus Aurae. Demonstrario.

E denis modis concludentibus Α, Ι , I, & A, O,O,eXcluduntur per primam regulam , A,-A, A , SA, S, per secundam: o, A, O. Per tertiam. M Itaque

243쪽

, 8 LOGICA. Pars III. Itaque supererunt hi quinque. C Α, A, L8 . C A , Ε, Ε.γDuo esse. in , Tres negM L, A, O γ

Quod erat demonstrandum. Possunt hi quisque modi quinis hisde vocibus artificiosis designari. .

C omnia mala bujus vitae sunt rransitoria; len. Omnia mala reans roria non sunt timendar ergo. te Nullum madoram rim niarum et malum bu-jus vita .

w ramen ea rostro non desinunt esse aucris, Nulia mirim e T qualitas naturalis: Pa omnis quati as naruralis Deum aut rem sa-hetr ergo mo. ne quaedam qualitares qua Deum δηιhorem h Mor qua non μοι ianuus.

244쪽

res et ergo

observandum est hos quinque modos ordinaris designari sequentibus votibus : Barailron , Celan νον, Dabuis , Farismo , Frigeuomorum. Id ex eo factum quod Aristoteles distinctam ex his modis figuram non fecerit; ac proinde illi ab illo pro indi- s modis primae figurae habiti sunt , in quibus concluso inverteretur, cujus scit. legitimum subinjectum esses is terminus qui praedicatur. Acri inde qui hanc sententiam sequuti sunt , ' pro prima Pr fitione habuere illam , quam subjectum Conclusionis ; pro minori illain, quam praedicatum imgreditur.

Atque adeo huic primae figurae assignariant novem modos, . directos, R indireias, quos b,

nis his versilaus conclusere.

Babam, Getarent, Darii, Feris, Baraliptos. ' iantes, Dabitis, Fepesmo. Frige moriam

Duas vero figuras reliquas, his. fare, Camestres, Festino, Baraeo. Darapti, Felapion, Diffamis, Daris,inoeardo, Ferison. Sed cum conclusio semper supponatur , illud enim est, quod probandum venit, propriἡ loquen clo dicere non possimus illam unquam inverti. Nos itaque rati sumus E re magis fore , illam Prop'sitionem pro majori semper habere in qua praedica tum conclusionia invenitur. Hincque acti sumus i , .ae

245쪽

,go LOGIC A. Pars III.

ut majorem . Propositi9nem primam constitueremus; artificiosas illas voces invertere , dia quo feliciti memoriae in rerent i, inveisas haversu

concludere. . '

irum.

Ex hactenus dictis concludere possumus is . esse S ies e Ilogismorum i , qui divursimode iidividi possunt. r. 1ii. quinque universales & quatu&decim particulares. a. In tem affirmativol& duodecim negativos. 3. In consudentes in A , unum; in E . quatuor et in 1 sex : in O , octo. q. Se beundum diversas, figuras , quae . subidvidendae erunt per modos ; quod jam in exsistatione cu- iusque figurae factum est. s. Per modos , quierunt secundum figuras subdividendi : & hoc pacta. 19. Syllogismorum species habebimus. ' Quia tres mddi sunt quorum singuli. In unica tantum figura concludunt ; sex quorump singuli concludunt in duabus figuris: ac denique unicus modus qui concludit in Omilibus quatuor.

Caput

246쪽

sereduci , examinarique . per easdem Regulas.

FAtendum quidem estis qui sint quibus Logica

prodest , Icifige tamen plures esse , quibus illa nocet: atque una declarandum iis nocere omnium maximi, qui de illa omnium peseherrime sentiqnt,inaisque gloriatione ambiunt .honorum atque subtilium Logicorum nomen & famam. Cum- enim haec ipsa affectatio per se indicium sit animi S parum solidi & perspicacis. , Nita tape aecidit, ut, qui illa laborant, in ipso patius. regularum cortice , quam ire bono fonsu qui tamen Logicias anima diei potest uersntes , - proni serantur vi, Ommas rati in tion 'pro illegitimisi trad=cendas. quia illas non norunt ipsa seit.' regulis vitare quae se cum . ab illis limpersee tantam in Oscastur, , ad errorea lautum viam

Ut devitemus hoc vitium a quod, tantopere vanam illam peritiae in Sciolis iaAationem , MMμalta Peden erremincitur & quae adeo indim 1est homine cordato; Examinanda potius no S erit: in tiocinationis soliditas per lumen naturale , qu Per regularum formulas : S ut nobis hoc exam succedat ex holo, . cim difficultatibus in hujuscemodi ratiocinationibus urgemur , proderit pariles. in aliis meriis Sy o Vs contexes p

247쪽

bbisum in iis sensum unich considerare. Quod si tunc videantur aliquid in se continere, quod regulis non, possimus accommodare Q, statuendum potius erit , nobis caecutientibus & parum perspica-

.ibus id ita videri , quam quod revera regulis addi

versentur.

' Iam vero syliseisini; de quibus dimilius iudieatur , quique omnium saepi e fallunt, illi sunt, ruos antea diximus posse complexos appellari; nonmpliciter , quia ex Propositiunmus complexue stant, sed quia termini conclusionis, complexi cum sint, toti S integri in pramissis non stamina tur , nee toti illic inimique medio termino uniet tantur , sed partim tantum terminorum alteri, ut in hoc exemplo. Glas res insenserari

Per adoratans οἰ-; ergo Perse adorabanν rem insenseram. Hic praedicatum usionis adorabanx rem in senseram cujus pars tantum , nimirum , rem in. senseram , in majori reperitur a & , adorabant in

minori. .

in hujusmodi itέque syllogisinis duo praestabi--S. Primo ostendemus quomodo possint reduci ad syllogismos incomplexos , de quibus huc sisque vin est , ut possitnt per easdem regulas exam, nari. . ' VDeinde docebimus dari posse regulas generales arum ope honitas vitissmve horum Syll smorum complexorum, sine ulla Minione, possit dig

nosci.

Mirandum sane assatim est , iram , licet multo pluris passim aestimetur, quam debeat: adeo ut adiciues necessaria ad alis scientias ac-- suiren-

248쪽

irendas tam perfunctoriδ tractari, ut altum silentium iit de iis, quae . in Logica esse alicujus usus posisunt. Ut plurimum enim Logici satis ducunt, Syllogismprum simplicium regulas docere et exemplέque proponere, quae serε Omnia constant Propossitionibus incompleXis , illis que adeo claris, atque indubiis , ut nemo ea serio inter ratiocinandum adhibenda putaverit : Nam cui serio discurrenta excidit hujusmodi Syllogismus. Omnis homo es ani, mal Petrus 6ὶ homo: Euo Petrus est animai. Exiguum itaque est id Studii , quod in Syllogismorum regulis iis argumentationibus accomm dandis postare quae ex Propositionibus complexis comp*nuntur. Quamvis S hoc arduum sit , &plurima hujusmodi argumenta occurrant a quae mala videntur , , cum sint optima ; horumque argumentorum , quam simplicium , usus crebrior si Hoc ab Exemplis melius quam a regulis

Diximus . EX. causa r omnes Propositiones constantes verbis activis aliqualiter esse complexas Ex hujusmodi Propositionibus Syllogismi tapemmpinguntur , quorum . tinae concludendique vis aegrε dispicitur, ut in hoc exemplo superius

Diuina Lex jubet ut Rohonoremiae Ira micus os rex : Grgo Lex divina Iubet ut honoremus Ladovisum t Nonnulli parum . perspicaees hujusmodi. Syllogismos insimularunt vitii defectusque ; quia . in quiunt . ea puris assirmativis in Munda figura. Μ ' . compo

249쪽

componuntur, quod vitium capitale est. Sed lanudam se litteram r Harsimque corticem potius consuluisse ostenderunt , quam lumen rationis perquam regulae adinventae fuerunt. Nam vis hujus argumenti tam certa , tam Conclusiva est, ut etiamsi Peccaret contra reaulam . dicendum esset ipsam potius regulam malam esse , quam argumentum

- Dico itaque primo, hoc argumentum validum esse. : Nam in hac Propositione , Lex disina fabertit honorennu Reges , Vox illa , Retra . sumitur gemeraliter pro omnibus regibus in particulari ; ac Proinde Ludovicus I A. eorum .regum o numero est, quos jubemur honorare. . Dico secundo , quod rix qui medius terminus est non praedicatur in hac Propositione , Lex divina jubet nos reges honorm p quia jungitur praedicato , yubet; hoc enim idem non est : nam r. quod revera praedicatum est, assirmatur & convenit: Iam vero Rex nec affirmatur nec convenit Leti Divina. a. Praedicatum restringitur per subjectum : Vox verb , Rex , non restringitur in hac Propositione. Lex disina juber nox honorare Retra, cum universaliter accipiaturν..id itaque hie mysterii est facilis responsio,

illam vocem , subjectum esse alterius Propolitionis n. hac primaria delitescentis. Non cum dico, Legem Divinam jubere ur Reges honoremus , quemadmodum Legi res nemo ita Regibus honorem a tribuo : quasi dicereur Lex divina juba, , uod Ee-

Eodem modo in hac conciusione . Lex dirina ju

dicatum non est , ' licet praedicam conjungatur; quinimo

250쪽

Uinimo subjectum alterius Propositionis latentis est. Qualii diceretur Lex divina Iaber, quod Ludoviaeu, si honorandus. Explicatis itάque in hunc modum hisce Propositionibus. ' :Lex dioina juber quod Segessint honorandi do tueus I . est Rex. Eigd Lex disina jubet quos Ludovicuy I . si honoranis

Clarum est vim argumenti in his aliis Propositi

nibus es Ret junt honorandi Tudo Mens a . est Rex ' Ergo Ludoviem l .e i honorati diu ;atque hanc Propositiosem': Lex disin subet , quae principalis 'videtur in ' Syllogismo , i incidentem tantum esse . assirmationi quidem conjulictam, cui corroborandae Lex divina inservit. Clarum etiam insuper est p Syllogismum hune primae figurae esse in Barbara , cum tetmihus Ludovicus i . singularis sit ; singulares' autem pro universalibus habentur , Cum secundum Omnem extensionem , ut prius Observatum est , sumantur.

ob eandem rationem Syllogismus hic qui secu- dae figurae, illisisque figurae regulis consormis vide

tus, invalidus est. ' ,

SEARCH

MENU NAVIGATION