장음표시 사용
281쪽
. Nam inducias ultra Sucronem faciens, citis verobellum indi cens , adsit,sbrad utrosque feliciorent aperiebat: proptereaquod an citeriores hostes, qui urbi coniunctjores erant , facile esset , iis dem ipsis urbis praesidajs, atquὸ cum paucis irrumpere, & qua se- , - mel acquisita aessent, paruo negotio retinere pia defendere,po--tiusquam elictum a tergo hoste timere , inde i regredi, quam cprogredi magis, MIetinecesse .l Quod Plane callidi acie sapientis rimperatoris luit, ulteriores 'hostes pacti inducijs, quasi vinculis,
ne citerioribus auxilio esse possent, astrictos tenere; atque in huc - modum, imittoto fere ali ob urbe pede; tuto cum citimis p mnare. Ipsos igitur trecetos octuagum equites, quibus Rex praedia diuiterat, eaque lege de onere c0ntulerat, ut in singulos qui ' tuor menses, centum eae eis impraesidium urbis, Regni essent,
Henuo promissi , ac fidei datae admonens, in urbe . alijsque propin
quis ei locis; Marcibus apud Almenaram, Saguntum , Enetam, .Graum nra tubu, Ciliam: Liriam, atque Chiuam cum praesidi a ijs collocauit. Quorum prafectos esse voluit Nasturtium Bel - . montium Templariorum Promagistrum, Berengarium Entem sam, Guillernium Aguilonem v Simonem Petrum.Tarasso nam, proceres nobiliitimos. Teiqucimilitaris peritissimos. Qui: bus tua quoque in statiorie collocatis, atque tum urbis ;Regnique
.d fensione, tum pactionum. ac induciarum del. Ec conserva, :tione commendatis, neque interim eisdem quicquain. innovare
iussis pipsi Monpellerium molacita est stam ut pecuniam repa, tandis tot belli dumptibus Uraret .ac breui ad redintegrandum
illud reuerteretur ; quam vi turbatas estis res: bis componeret.
Acceperat enim literas i quibus docebatur populum esse in pari tes diuisum, hasque adeo iii se inuicem male astet as, ut ni veni, re maturaret, hirura illico esset eius: is ubi ruina indeque in ipsum conlatratio merrtin timeri posi et . Quam obrem Rex protinus in Pereo Fernandis Assu a, siali diui Gudatio aliisquere nata equitibus trireitiem conicedenseo se conrellit, breui l. ie- unda vero sein portum urbiproxi pinna appulit: e quo deductus
est incastrii Latesum, sibi ab urbania, qui eo cone uerat,magno cum applausu fuit exceptus. Quanquam in ipso quidem ingressu
282쪽
Castri, quidam urbis primates inique serentes, quod Rex minime se illis medium prabuisset , praesertim Petrus Bonifacius Vrbanorum nobilissimus, qui iactionis Barcensis caput erat; ad Assagram, & Gudalium, quos sibi Rex iunxerat, accedens, fa stidiose petijt ab eis, ut sibi, alterique socio, latere Regis cede rent, more patrio, id ad se spectare contendens . Repugnanti bus illis, Rex Bonifacio morem geri iusiit . Viderat enim illum
eum permultis suae factionis commurmurari, ac neque iniquum petere. At ubi palatium ingressus Rex fuit, continuo Bonifa eius apud eum conquestus est de magistratibus, Regisque ministris, Narbanum innuens , qui Regis vicarius erat i propterea quod cum eius sectatore populo odio nobilitatem prosequeretur Regiamque subinde potentiam, & quasi lacertos belli nobiles, labefactaret. Quare se esse cum suis prasto Regi, modo pro
bono Reipub. dc auctoritate nobilitatis, tam impotentem hominis, atque plebis insolentiam retunderet. Cui Rex, gratam ha bere eius, atque nobilitatis promissionem , &propensum erga se animum, breuique cutaturum omnia, respondit. Sed abeunte Boni facio, accessit Narbanus, Regiq. simulata Boni facij promissa , tacitasque nobilium sociorum coniurationes in Regem,
atque populi oppressiones patefecit. Iamque, ut fidem faceret
eorum, armatos populares turmatim, seu per centurias ad Regem noctu venire fecit ; qui de Bonifacio, Gerardo Barcensi sis erat factionis etiam caput Bernardo Reguardana, di Rai mundo Besseda, ciuitatis primoribus conquerentes, grauia eis crimina,& inter ea, maiestatis obiecerunt: ad ipsosque puniendos, se adfuturos Regi cum integra armatorum legione tromiseriant, modo eiusmodi Monpelleriensis Reipub. perduelles de medio tolleret. Quibus populi clamoribus , atque delationibus compulsus Rex, Bonifacium, de alios a pr cone vocari iussit; non comparentes, quoniam culpae fortassis sibi conscii urbe excesse .rant, tanquam perduelles maiestatis damnari, eorumque bona publicari, ac domos dirui, complanarique fecit. Quo peracto. imperata paulo ante ciuibus pecunia, libeter numerata fuit, atque
283쪽
,ccessione proscriptorum auctum aerarium, ditissimi enim erant. Dum hac hunt, nunciatum est Regi, Prouincialem , 5e Tolo.
nempe quarto nonas Iunij, anni M. cc. xxxiX. ut in Commenta
rijs Regijs describitur , secunda pomeridiana hora , ingens ad duodecimum usque gradum fuit Solis defectio, quam Graeci vocant eclipsim sindeq. tanta secuta obscuratio, quanta alias nunquavisa, comparentibus in coelo stellis, perinde ac si media nox ellet. Id ipsum attestatur Bemardus Guicionus Epit copus Lodonensis in sua Historia addens, in festo diui Iacobi Apostoli, octauo Calendas Iuli j eiusdem anni , media luce, atque sereno collo. similiter defecisse solem, non tamen quot antea gradibus, obscuratum fuisse . Quae duae defectiones, num sinistri aliquid por tenderint', quod postea sequutum fuerit, scripsit, quod sciam, memor nisi, quod principes illi Regis hospites in magno tim re fuerint; autumantes, limites. defectiones , Principum , atquα imagnorum virorum interitus praedicere. Quanquam equidem ut paullulum orationem digrediamur, ac ne opinione vulgi in errorem rapiamur eiusmodi Solis , atque Lunae gelectiones, notatam futuros Regum obitus, sinistrosve, atque inopinatos rerum euentus praedicere, quam efficere . ac eorum caussa esse solent.
Nam ut Sol , vi, radiisque suis in haec inferiora influens, non mordo propagationis rerum , sed earum etiam fomenti ac conse vitionis summa est causta: ita oppositu quidem Luna, sua quasi 4mpeditus facultate&impressione ,subiectas res deserens , OG sioni est , ut ipsa tui quasi maturato.occasu; deficiant. Ideoque tam Luna Soli obiecta, quam Lunae terra, illa obscurans, inutitarum mundi defectionum, atque auunantium occasseum, nont m p edictiones , quam caussaminti Exquoad alia Plisnomena, eiusmodsdesectioimpradictiones, seu futuram rerum praetensiones,no caussae,sunt referedae. Quaru praecipue, magisq. peculiares
inlunt Cometis,crassa calidaque ab exhalatione actis,ac in altu si - 4 a blatis.
284쪽
blatis. Hi namque, haud dubie, futura ostendunt, atque mulitarum saepe calamitatum praenuntij, seu potius muta quaedam diuini numinis missa de coelo prodigia, dc quasi oracula existuntivi quibus Reges, ac Principes, maximorum impendentium ip- sis , populisque suis periculorum admoneantur . De quibus sane Cometarum praeci ictionibus olim dubitanti mihi, easque in
meras fabulas , de conficta somnia referenti, occurrit Cometa unus hoc tempore , qui ex tot consentaneis eius figurae, ac simi, rerum euentis, magnam profecto praedictionis suae fidem omni bus , ac mihi fecit. Ac quoniam evanescente illo , multa iam calamitosissima Regum , exercituumque excidia , & interitus uno die euenere : haud puto me praeter rem facturum , si tan tummodo, Reges admonendi gratia, Cometam hunc cum suo ostento, quasi somniu cum interpretatione, huic Regiae historia quambreuissimὸ attexuero . Utpotecum illius iam ortum, situm,
figuram,sc caussas, variasq. motiones Astronomia, qui de eo abude scripserunt disputandas relinquam; quoniam ad lament biilem tot Regum interitum subiiciendum, nostra festinat oratio. Siquide m apparuit temporibus nostris, quarto ab li inc anno, qui fuit M. D. I xxvij. Septimo Idus Novembris, stella qu dam cria nita in Occidentali parte . non supero in coelo, sed summa, ut vi
debatur, in regione aeris constituta. Tametsi ex eo, quod non
ab Europe a gente solum ; sed ab Occidentalibus Indis, eodem ipso tempore, loco, postione de figura, suit etiam conspectici
creditur ea coelo citima fuisse. Cuius situs,Grtum inter de Se tentriones, sub Sagittario, indeque oriens, Yadios, siue crines
suos fumoso quodam, atque cineritio micantes eandore, Afrucam versus extendebat et ac vi ex eius lineamentis , de figura deprehendi poterat,dua quas aduncitate buccinam; capillamen. to vero, flagellum adumbrabat. duo spectra, siue figurae sub Sagittario ortae .έ Astronomorum Obseruatione , bellorum , atque inclytarum c dium successus , toti manistrin, dos orbi, solent portendere . Postquam igitur stella . varianis te cauda, tribus prope mensibus in eodem coeli situ&positio.
285쪽
ne permansit , ac mala , quae obuentura erant, diutius duratura prxsignificauit, elapsis illis ipsis, protinus evanescere coepit, nec amplius visa fuit. Qua autem illam sequuta portenta fuerint, quodque ab ea quidem clarissimet extiterint praenunciata , breui quadam historiae narratione ς1ponentur . In Africa , apud Mauritaniae, & Numidarum Regiones, duo potentissima Fe. censium,&Maurusiorum coniuncta Regna continentur . quae paucis ante annis Habdalla Rex possidebat. Is quatuor habui etilios. Habdallam, Habdalmelicum, alias Maluchum . Mulea hametum, & Muleamumium. Mortuo Habdalla patre, regna. uit Habdalla filius fratrum natu maximus, qui filium habuit Mu-leamahemetum, cognomento Nigrum, quoniam eum ex Regi na, ut ferunt, Aetiopissa susceperat. Verum Maluchus, ut priumum fratri Regi filius Niger adoleuit , veritus utriesque insidias, ad Selymum Imperatorem Turcarum abi jt, sub eoque alii quot annis militauit, ac in magna eius gratia fuit. Nam ex eo quod Habdalla Rex Selymo subdi , eiusque partes sequi noluerat, Maluchus illius nutu,& ope ,veniens Algerium, Regis filiam. sola Maurusiorum spe Regni dotatam, uxorem accepit: indeque
stereto Habdalle Regi fratri insidias posuit, qui tandem in Mailiometana Aedicula,dum impias suae sectae cerimonias agit disploso, ut vocant, sesopeto interemptus fuit. Atqui Maurusij atro citate rei commoti contra Maluchum. Regnum Nigro Hab dalla filio detulerunt. unde Maluctus iure ad se Regnum pertianere contendens oceuRegis,atque Selymi copiis apud Algerium inuentis adiutus, cum potentissimo exercitu Maurusium venit 3bi commisib praelio, superatoque Nigri exercitu, Maluchus i sum Regno expulit , tque in montes, ut vocant,Claros, in extre
ma Regni parte sitos . compulit: sicque libere Regno potitus fuit Interim Niger .dum legatos in varias A fricς partes mittit, auxilium a paternas amicis implorans, ipse in Hispaniam venit, ad Philas V. Hispaniarum; & Sebastianum I X. Lusitanorum, Reges, ut etiam auxilio sibi essent deprecaturus . Sed Philippus iunitis de caussis iuuare renuit :Sebastianus vero, pro bono dc conser uatione citavitu quas maritima in ora Africa Maurusijs vicinas acacia . O a confines
286쪽
confines obtinebat; non modo cum classe , da exercitu iuuaturum: sed cum esset iuuenis magnanimus , strenuus, gloriaeque percupidus , se quoque cum suis adiuturum promitat: neque de suo itionis proposito a Philippo auunculo, quamuis enixe conanti, deduci potuit. Vnde contigit, ut quo temporis articulo, Sebastianus eὼ ire in animum induxit, Cometa apparuerit: isque tandiu omnibus emicuerit, quandiu ut curiose obseruatum fuit Se
bastianus mente tenuit, atq. animo versavit Drofectionem. Nam utprimum p parari ea,atque omni re, milite de armamentis classis
instrui, ac exornari coepit, Cometa ianuit: significatis te, ostento suo, non modo futura omnibus pnedixisse sed Regi etiam tempus 'ad deliberandum dedisse, quasque edixisse ut ab incoepto desisteret. Neque enim credi par est, Astronomos, siue Magos, ut dicunt, Regis, in tam manifesto coelesti signo, quod in Afri
eam, quo erat eundum, caudam tendebat, turpiter connixisse, ne..
que praemonuiste Regem, aut contempsisse prodigium . Quin immo verum est , per id temptu , fuisse editum prognostico quod etiam perlegimus., aperitissimo Astronomo, anerte asser i quas Cometa calamitates prenuntiabat, in Portu allia, &Afri
cam intendere; autoremque utrumque prouinciam his verbis adumonuisse. Caveat sibi Porrugalliae caueat Africa. Itaque nihil pro flaiete Cometa, Sebastianus Italosmul&Germano milite coparato, totaq. nobilitate Lusitana sequete, cum classe floretiis ima proalidius, in Africam peruenit, atq. portu Alarachiu, non longe a Gadibus, adoceanum tenuit: ubi exposto in terram exercitu, protinus venit ei obuiam Rex Niger qui Sebastianum cum uniuersis copiis, inter duos amnes , loco lucissimo ad sese defendendum, non longe ab hostibus, collocauit Limpenseque rogauit, ne se i co , quantumuis ab hoste lacessitus, dimouered, neue flumen traijceret, quoad ipse suo cumexercitu vetaret Verum abeum te Nigro, Sebastianus nullainpi iandi interponendam moram ratus, 'milsis aliquot velitibus , qui omnem circum circa I Gitonem explorarent, neque compirere quenquam referentibus; oste quoquoversum quaerere decreuit. At verbinluctus sagax, Mastutus, innumerabilibus equitum copiue conregatis ,quibus
287쪽
sraeerat Mutealiam eius frater , eas interim a conspectu Sebastiani.
unico cum eo dolo usurus, abduxerat ivt ipsume tam Opportuno defensioni, atque natura munito loco Alceret. Et quamuis idem grauissimo tunc, mortiferoque conflictaretur morbo, v
luit tamen praelio interisse ι seque inter arma lectica circumvehi iussit, quo suis utcumque praesentia vires adderet, eosque a trans. fugio, quod timebat, contineret. At Sebastianus pugnandi cupidus , atque sum copijs tantummodo , nulli communicata gloria, vincendi hostem desiderio flagrans, flumen, non expectato Nigro traiecit: vixque illud media fere pars exercitus tranarat rcum subito hostilis acies equitum plus quinquaginta millium, se in Sebastianum immisit, atque cruentissima commissa pugna: eundem strenue sese licet defendentem superauit. Qu0 misera
biliter interempto, eius quoque exercitus caesi , atque omnino captus fuit. Hac ipsa hora Maluchus e lectica exiliens , admisiato equo, arreptam hastam, quanta vi potuit, acutissimo clamore sdito, in hostes iacesitus fuit; statimque in lecticam reuersus, superante morbo expirauit. Sub haec, eodem quoque tempore, vixdum finito pratio, adueniens cum exercitu Nigeri inueniensque tum Sebastianum flume transgrςsium,&interςmptum; tum eius' exercitum fusum ac profligatum atque eonuersos hostes in se Gnum irruere;trans flumen, in locum ubi Sebastianum locauerat ire properauit. Verum in ipso it lectu fluminis, cum sitiens equus cursum ad bibendum sisteret; atque adductis a Nigro habenis, acriusq. calcaribus adhibitis,sese de repete erigeret, fessore resupinuin pro suadum iecit: qui pressus armorti pondere . net enatare vaciens, misere suffocatus fuit. Sicque uno die, unoque fere loco, de pratio, tres potentissimi Reges, praenunciante Cometa, dc cecidere simul, dc vario licet genere mortis, tamen exti octi fuere. Decmum, diuino sic ferente nutu , qui non malorum praenuncius, ut
Cometa , sed bonorum omnium putor est,ac distributor ; quo disponente, uniuersa Regna ic Imperia orbis, dedantur, de audimuntur I dc prout vult, atque expedit. ab alijs in alios tragieruntur ι factum fuit , ut Muleahameto fraterni exerci
288쪽
tus Ductori , proque statre strenue, fortissimeque pugnanti .sra. ternum ex vi Aoria imperium obtigerit. Philippo vero, cum Seba stiano optime consulenti, tum de Christiana Repub. benemere nati, hareditario etiam iure, Lusitaniae Regnum cum Orientali eius ditione cesserit: sicque in eius possessionem felici Albani Duci, praestantissimi industria venerit. Et quid obsecro euenire potuit felicius ρ quid beatius, aut gloriosiusὶ quam Philippo a. Rege, ae Gregorio xiij. Pont. Max. quod fuerat a Gothicli usque temporibus desideratum nostris obtigisse Nempe huius tanti Regni a cessione, uniuersam Hispaniam,non modo in unam dominatione coaluisse ised adiectione Regnorum, quae incontinenti , de Insulis Europae tenet; una cum Occidentali& Orientali nouumorbem co stituentibus Imperijs, in maiorem , quam fuit unquam Monarchiam euasisses Sed quid tande diuinius ι quam huic tantae moli rerum , Sc unmenso Imperio, perinde ut inaomito, ac intractato equo, Philippum Regem sapientissimum , dc Iacobu filium Plinei m m,domi nos indomitores obtigisse Quanquam,ut cum Comecta concludamus , qui mala, quq praedicebat, maiora indies obuetura esse significabat: superioribus immaniora adhuc monstra suce eessere. Nam per id tempus, Ferdinandus Hispaniarum Princeps Philippi F. fratrum natu maximus,uix septimum attingens annum de medio sublatus est: & Ioannes Austrius Caroli Quinti Imperatoris filius Philippi frater, tantis rebus gestis, qui bello cotra Belgas praeerat, morbo interiit: Quin dc paulo post, ut primum Philippus cum Anna Austria Regina, ingressus est Lusitaniam ingrauissN mum&periculosissimum morbum incidit γ cuius tanta vis fuit, ut prorsus de ipsius vita&salute iuexit desperatum i sed diuinae bonantatis infinitate miserante, auersus est furor; ne alienissimo Reipub.
Empore, Rex optimus & maximus, e vita cederet, ne ue tantus ipsius gloriae cursus immatura morte interciperetur cum satis quide exacerbissim mortis loco fuerit,Annam coniugenicharissimam, foeminam leuissimam, de prudentissima, eodem tam morbo cor repta, ante quani ille conualesceret, interiisse. AR. ita costat sanguimariti ut sic dicam Cometam, tam inclytis in Africa, dc Hispaniac dibus ac illustrioribus,qua de quoquam alio legatur,praesensione
289쪽
suam nobilitasse. Vt igitur eo, unde diuertimus, ad ipsos scilicet Iacobi hospites, duabus Solis defectionibus conterritos redeamus; fuere hi quidem a Rege honorificentissime excepti, longequelautius, ait opuletius tractati. Ouibus, id unum ab eo efflagitatibus,
Rex gestas a se res in expugnatione Regnoru,ac etia agroru diuisione,modestissime , at'. ordine enarrauit : indeq. multis eos muneribus cumulatos dimisit. Iamq. ciuitatis,ac totius Principatus rebus compositis, naum longam octoginta remorum, quam paulo ante ciuitas construxerat, Bulam vocatam, conscendit, atque in Cata loniam nauigans, cum Portum Veneris tenuisset, inde terra Gerudam venit. Caeterum ut primum Rex Valentia profectus Mopeulertu petierat, Guillermus Aguilo, unus ex ducibus,qui in praesidio urbis, atq. Regni relicti fuerant,simul cum equitibus & Almugauare, ac bona peditum manu,socijs in statione & presidio urbis manetibus, eruptionem in sarracenos fecit, no modo in eos, qui nodum expugnati fuerant; sed etiam quibus cuinduciae pactae, atq. expacto Regij tributarii erat. Quos ille adortus ex improuiso, magnas
ex ipsis praedas retulit; obseditque oppidum Reboiledum; quod vi eaptu , postea dono Regis Petro Simoni Carrocio filio illius pra
secti maris, de quo egimus, cessit, una cum oppido Fontis Cardrocij, ab eodem forte condito, aut denominato: quin etiam alio rum quoque oppidorum agros vastavit Aguilo, aliorumque domos, & armenta depeculatus est. Qua fama praedet, permulti aliis ex praesidiariis, dimissa urbe, se Aguiloni adiunxerunt, simulque exercitus & praeda augeri coepit. Cumque in montanis locis supra Setabim versarentur, in magna praecipue covalle Albaldensi , quae omnium Regni cultissima est, atq. olei praesertim feracissima, populisque perquam multis frequens Schabitata, praedas agere temtarunt. Sed ne libere in eam excurrerent, cum impedirentur C stello quodam, Chio nucupato, quod in faucibus couallis situ erat. multoque praesidio munitum, ad illud oppugnandum accesserunt. Vtpote quo capto, magnum facessebatur negotiu, non toti covalli modo, sed etiam Selabitanis . ad mutuum hinc inde transitu pra- cludendum. Quod autumantes Chionenses, ignibus per Castella accensis,signo dato, totius couallis Sarracenos comouerunt, qui
290쪽
sese congregantes, Chionenses ab obsidione libetare: atque Ciastellum nouo praesidio munire statuerunt. Erat autem illud mediu. ac proximum duobus vetustissimis populis, Lucento ,& Pineto, in quorum priori , Christiani sarcinas& impedimenta reposuerat Vnde Chiones es existimantes auxilia iamiam ex coualle sibi assuutura, ut initium victorii; a se facerent, e Castello in Christianos ita ruerunt : a quibus tamen Victi, fugatique fuerunt. Quare nostri Castellum occupare voletes sequenti die, viderunt Sarracenorum' plus viginti millia petere Chium obsessione liberandum, ac castra non longe posui ste, quoad con fluetes ab uniuersa covalle populos reciperent : adeoq. maturare aduentum, ut facile esset eis breuit trare Chium. Quocirca Christiani in montis verticem, ubi nune insigne coenobium fratru ordinis Dominicanorum ex dificatuni est, Lucento & Chio proximum, se receperunt. At vero Sarraceani qui subsidio venerant Chionensibus, intellecta eorum fuga de serio Castello, uniuersam couallem circunsepta montibus occupae res, portusque illius, ne qua Christiani elaberentur, prasidijs firmates, aciem contra Lucentum direxerunt. Christiani vero qui se in tanto esse discrimine viderunt,consilio habito, minime se in eo loico, quamuis inaccessb, atque natura munito continere; quin potius obuiam Sarracenis exire, atque anteqnam illorum copis augearentur, impetum in eos facere decreuerui. Igitur, ut ex Beuterio.
alijsque scriptoribus, no tamen ex Regi, Commentarijs, collige. re est, reliqui quini Duces, qui ad Aguilonem ex varib Regni locis confluxerunt , Berengarius Entensa, Fernandus Sanctius Alerabes, Petrus Simon Carrocius, Petrus de Res mundus Luna Arago nenses, se secum exercitu ad pugnam praepararunt. Quorum prumus Berengarius, qui praelio , dc victoriae Enesian , sub Guillermo
cognato militans interfuerat, Sarracenorum ignauiam,atque inertiam in pri liando compertas habens; & quia bellicosus erat, sociis,
ac exercitui nonihil suotimentibus , Bono, inquit, animo vos esse iubeo ad dimicandum commilitones, quancloquidem exploratum habetis, multo maiores, quam hae sunt arracenorum copias a
minori Christianorum exercitu, lape quidem c sasm fugatas fuisse . Idque maxime paulo ante, apud Enela arce, ducibus Guille