장음표시 사용
291쪽
o cognat'mebM Aguilone; quem nunc magno vestro com modo, ad certaecum spe victariae, ducem dcantesignanum habetis: inodo quibus se illi pratiaturi patronis Christo, ac virgini matri, toto pectore commedarunt ἱ vos nunc similiter, vestrosq. animos vehementi stadio commendetis. Est enim ea turba ex tumultuario , imbellique milite collecta; quaeque nullo seruato ordine venit ad vos, qui vestra industria,&summa bellandi arte, cum paucis maximos eiusmodi canum exercitus sepe fugastis,uicistisque. Εx- quo hunc, eodem implorato numine, ne dubitate, profligabitis. Hac cum dixisset Berengarius ;&Aguilonius grauissimis quoque verbis comprobasset, constanti, ac confirmato ad oppetendam morte animo omnes esse coeperunt. It . summo mane dum sacruffieri, sibique Christi corpus communicari expectant sex illi duces, de totidem hostias sacerdos consecratas habet, ac communic re parati tam ingens clamor e castris exortus est, Sarracenis in nostros eximproviso irruentibus ι Yt intermisso sacro, necesse fuerit duces arma arripelle, atque pro se, arisque pugnare, Vnde in hoste. magno lese impetu illis immittentibus, atque suos milites ad pugnam animose adhortanti bus, commisso pratio, usque ad vesperum fortissime utrinque. dimicatum est, diutiusque anceps putgna fuit, Dum interim sacerdos, qui hostias consecrarat, vehem :er de illis sollicitus, diuino instinctia concitatus, ea intra panuos lineos sacros corporales vocant.) distinoas inuoluens, sublapide re potuit: ipsique genibus flexis, ad sublatis in coelum maniabui, sten vi oras substitit; quoad fugatas sarracςnis, duces in eum. lacum regre si sunt, acturi Christo gratias pro inmins parta ictoria, alq. sacratas hosti adoraturi. Cumque sacerdos sublato lapide, ac euolutis pannis illas inquirit, sanguine respersas,dc ipsis pannis aftaas, & harentea reperiti ipso tant m miraculo, o pro lachrymis, ac in sacramenti laudem voce magna erumpentia
rra Emistustratias. ini viuuerisaccurrenti cxemitus gerunt. A protinus de transportata si vis illis linteis, axqupio tWQ-vς, nerabili locare ponendis cogitauerunt. Itaque e mi Merdote
292쪽
dc in maiori Templo renositi: Vbi magna non modo populi. sed istius etiam Christiani orbis veneratione coluntur. Sicuti latius peculiari historia, quae de re tam valde miranda composita est . ibiade continetur. Igitur exercitus ad praedam conuersus amplissima inde spolia retulit, atque illico Chium, diruto muro, igni succenddit. ne sarracenis denuo praesidio esse posset. Interea Regi Valen tiam ab Aquitania reueris , a tributarijs, siue stipendiariis farrace nis magnae habitae sunt quaerimonia de Aguilonis,&sociorum di reptionibus, agrorumque vastationibus: quodque sarracenos ille denuo commouerit ,& ad conspirandum irritaverit: iccirco ut de illatis iniuri, satisfaceret, petieris. Sed cum reliqui, qui cum Aguilone deliquerant,partim in Aragoniam, aut Cataloniam abijssent partim sese excusassent, quod gratia defendendi exercitus, quem Aguilo ducebat, ad eum venissent , in eundem culpa omnis coli ta fuit, isque regia accepta side, comparuit, atq. oppidorum Al- gerres j, & Rascata, quibus a Rege paulo ante donatus fuerat, red citius farracenis tribui iussit, quoad vastationes agrorum, Sc illata damna, quae fassus est, sarracenis compensarentur. Sed cum Aia Milo ea iam creditoribus dedisset , quod magno esset alieno obstrictus aere, praecepit ei Rex, ut omnes, quos duxerat ex praeda eadptiuos, manubias, & spolia, cu* domi haberet, dominis restitueeret. Qua prompta Regis iudicatione , sarraceni tributarii pacati fuere: maxime vero, quod sibi persuaserunt, Rege praesente, non amplius se molestia fore afficiendos. Posth c Rex, cui nullum eo
rat otium, nouam expeditionem in sarracenos, quibuscum ad tempus fuerat pactus inducias , quod Hapsa iam ellent, ultra Sucronem statuit suscipere,cum equitibus leuis armatura centum, atque
octingentis peditibus I relictis totidem, qui postea sequerentur Iamque urbe exiens ad Albalatum pagum inter Cullarim & Al.
Eiram venit tque in Bairenam vallem contra Gandianos signa dirigens . in latissimam planitiem coepit excurrere , mare inter ω perpetuum: montem interpositam, ac ob stagnantes ibi aquas in cinam. Qui mons tum Bairenaa laeua ,& Costerana a dextra ad cibus; tum duabus convallibus in eandem planitiem decurrentubus terminatur. Quarum quidem convallium citerior altissimis
293쪽
sircumclusa montibus, sarracenis Alfandecha, hoc est, profunda,
aut deserta, nostris vero Valdigna nuncupatur. Cuius longitudo quatuor milliaribus, latitudo vix uno protenditur. Sed haec tunc a Rege, quoniam a paucis culta habitataque erat, praetermissa fuit, quae tamen nunc est omnium cultissima, & i uctuosissima, ac satis, digna, ut eius nunc statum & feracitate breuiter describamus. Est enim ea a capite, altissimis ab occasu protecta montibus, ad quorum radices , quinque paullulum inter se discriminati fontes scaturiunt, unde flumen oritur, quo tota covallis irrigatur: quae quidem fructus non modo uberes, ac varios, sed omnium luauissimos, ac delicatissimos profert . Tota enim ea sacchare a circumfluit meuse, atque ubi in apertam planitiem decurrit, earundem defluxu quarum, alterius praecellentis messis, orizae videlicet frumetoparest hoc alimentum) extat feracissimas. Exquo propter utriusque messis, eiusque perboni agri culturam, non paucis frequens est pagis, atque Oppidulis, in extrema eius, atque inferiore parte sitis Qua caussa Iacobus II. Regis nepos, ac Regni successor, admir bilem convallis politionem ,&fertilitatem, atque loci caelique naturam contemplatus; superiore parte, qua a populorum frequentia
remotior esset, situm commodiorem ibi fore ratus,amplissimum. Iumptuosi si Wiumque coenobium cum ornatissimo fano exaedi cauit. ac sub ordine Cisterciensium monachorii, Christo, ac Viragini matri dedicauit: quod etiam tota convalle, cum praedijs, Moppidulis tam decenter ornauit . excoluitque , ut annuus inde censes ad decem& octo millia; ex iisque coenobio & monachis ad se
plςm millium aureorum summam ascendant. At vero conuallia
ulterior Bai reua iam dicta, ubi mons desinit, priore multo est a moenior i & quia varietate, atque multitudine frugu, fructuum φcuriosius, frequentiusq. conseritur, longe etiam fructuosior. Nam fluuius eam interluens, totam ad mare usque laeua, dextraque irrugati aph . italem tantummodosacta reis messibus, quibus muta qxcellit psaque potissimum bonitate, ac excellentia sacchari. toti Europae praestat: verum frumento . vino, oleo, spartho, atque moris ad sericam bombycinum confiei edum mire affluit. Sunt mmm in ea convalle d uo florentillima oppida . alterum Bairena ami. proxiu
294쪽
proximum,Gandiam id vocant, muniti stimum, ornatissimumqatque saccharei mercimoni j caussa frequentissimum; totiusq. Gandiani Ducatus caput, perillustri Borgiarum familiae subiectu: Auterum Oliva nuncupatum, in extrema convalle situm ad meridie; quod etiam arce dc muro inexsugnabili protectum, caput est Olivani Comitatus: ac non amplius quam tribus milliaribus a Gandia distat. Qui tamen breuissimus terra tractias, forma quadrata, ab ortu quidem mari, a meridie Oliva, ab occasu montibus, a septentrione Gandia finitus, totusque saccharea fere segete consitus, tam est mira feracitatis,ut vix sit credibile, quod alioqui curiose inquirentibus nobis fuit perquam compertum, annuam scilicet frugu. fructuumque inde perceptorum aestimationem, duce torum quadraginta millium aureorum summam efficere. Cum igitur Rex Corberae fluuiu, ubi e superiore covalle in mare influit. traiecisset. misit nucios in castella, & arces Bairena, Villaiongae, Borronis, Vitellae it Palmae,eiusde prope convallis,quq in excellis, atq. pr ruptis rupibus costructe, atq. muniti; erat, ut se se dederet, alioqui cultissimos se eoru agros depopulatum, & fame ipsos oppressum interminatus. Dum responsio lpectatur, Zaenes olim Valentie Rex e Diaculo propinquo oppido, cum paucis ad Rege venit, a quo fuit quμde acceptus benouole. Ad uetus caussa fuerat,vt a Rege peteret B Ieatium minorem sibi, suisque: se enim in compensationem da. turum ei arcem Alicantinam, ad Alonem portum: esse nanque si bi integrum illam tradere, si tamen besantium quinque millia Rex adderet, ut permutationem ex quaret .suitque mirandum, non plura periisse, adeo sarracenorum inueteratus mos est, impudendter, ac vel iniquu petere. Sed Laenis postulatis annuere Rex distud lit; te excusans pactionibus, quas in diuisone prouinciarum, Regnoruq. Hispanie olim Petrus patercu Alfonso Castelli Rege secerant: ideoque Alicantina ciuitas, eiusque territortum, cum ad Castellanorum Regnum spectaret, sibi non licere falcem, quod iiunt, irrasienam messem immittere. Quo responso Zaenes Regii admiratus constantiam de integritate,eique beneuoletior effectus: Dianium reuersus est. At vero ex castellis, ad quq R ex nuncios,ut sese dedercti ut erat, primus Balaeni arcis prefectus respondit; iri t Q modq
295쪽
modo agri minime vastarentur, ad hanc pactionem venturum; ut, si intra menses septem nullum alicunde adesset ei subsidium, Regi arcem traderet 3 atque interim obsidem daret turrim Alba ranam, quae ab arcis muro parum abest, interque illam Sc arcem
perampla est fossa. 3: pactio iure quoque iurando ab ipso praefecto, una cum aliis viginti primoribus oppidi confirmata fuit, ac
protinus turris tradita,& in potestate Peregrini Atrosilli relicta: quam ille statim aggere circummuniuit , ipsis etiam farracenis operi manum admouentibus. Interim Rex venit Cullarim, quam paulo ante Temelariorum promagister, Rege in Aquitania agente, eidem acquisierat. Qua caussa Rex Sucronem oppidum insigne Cullari propinquum, obsignato diplomate, illius locietati adiecit: quod posteaabolito Templariorum ordine, Monte sano sancti Georgii fuit traditu. Regi igitur intranti Cullarim Legati op.
pidulorum Bairenae convallis venere cum mandatis acturi de deditione ; quos Rex, ut alios stipendiarios effectos, recepit; ac deinde septem mensium termino, quo frustra subsidium suit expecti tum, elapso, in eam contend it, traditamque accepit. Quo in lo co, reconciliationes etiam Petri rimandi Assagrae, Petri Cornelii, Artali Lunae, Garciae Romaeui, & Simeni j Vrrex, proceru Ar gonensium, qui a Rege desciverant, cum ipso lache sunt, ac mutuo promissae amoris & beneuolentiae pactiones. Dum haec apud Bairenam fiunt, Ferdinandus Regis patruus ,& nonulli proceres. ac praefecti ordinis Calatrauae, cum magna militum manu, Raimii dum vicecomitem Cardonensem imitari cupientes, Viliena pro secti sunt, eamque obsidentes, tentata oppugnatione, ab oppidanis viriliter repulsi fuere: atque ex eo magis recedere coacti, quod Filienenses noctu ex oppido eruptione facta, structis machinas succenderunt igni, earumque custodes non paucos occiderunt. Sed recurrentes praefectusAlcanitii dita ordinis equites,ic Almag uares, atque oppidum nouis constructis machinis oppugnates coegerunt oppidanos, legatos ad Regem mittere , orantes, ut sese
in potestatem reciperet; ad quos Rex, ut Praefecto,& alijs sui omdinis se dederent, respondit, clemetia de benignitate cum ipsis usuros illos promittens. Quo tempore Rex, urgetibusCataloniae ne-
296쪽
gotiit in eam ire coactus,n odericum Licianam Valentiae I atque
toti Regno praefecit I rebusque in Catalonia compositis, in Ar goniam venitta inimatrimodia duaru exdolante filiarum coclutio
maior enim nupsit Alfonso Castellae Regi ,qui nuncupatus est i pies, eo quod multiplici doctrina instructus esset pr*cipue Astr nomia huius enim scientiae tabulas ille log tilissimas composuit, aquo dictae sunt Alfonsim fac leges etiam scitaque Castestellano rum, in quadriparii id opus redegit.) Huic igitur promisit Iacobus daturum se omnem opensia Murciense Regnuni debellandum, quam postea perstitit. Adtera νero Consta a Emanueli Al imsi fratri germano locata siti Iam vero ari deRege, Petrus Alaa- Ianus contobrinus Liciana praeiecti , cum bona praesidiariorum
manu ex urbe Setabim profectus est, excursiones in eius agrum facturus. Sed dum Setabitanos adoriri parat, in eorum insidias incidit, captusci ab eis incustoditam eudatus. Per id quoque temporis Berengarius Ententa, qui ob excursionesis cum Aguilone in sarracenos tributarios iactas, a gratia Regis fuerat dilapsus . se cum suis Setabimreceperat,atque betabitanorum ope eruptiones in oppida stipendiariorum faciebat; eorum agros depopulando, maxime vero in tuguria Turulentium, qui quotannis pecuaria sua in hybermad Regnum agebat, idque ideo superba, ac potenti manu , ut neque a Taticini vini si, coque ab Hospitalium promagistro. neque ab unitierso rbis. prasidio obsisti ei posset. Qua causi LRex cum xxv equitibu* leuis a maturae Caesaraugulla in Resnum conuolauit, vetiumque Althram oppidulum Segor hio coline, paction e traditum cepit. Cuius aduentum ut primum reiciuit Berenguius ab excursionibus destitit, atque in Regis gratiam redire nitebatur, ademnquedata 'do veniti alio licet benigne receptus, tamen durisiscviri et,caeus fui τι sub d tantopere
de ipsius amore ad sese rem ibat turi dubitauerit; promuidque Arenganys .: se nunquamno silρlissimeRegi adiuturu : ac neque Chiuam oppidum, cumst dicteranunitHj muta. tque linapiciis. simo fonte ita clytum, quo paulo ante Rex ei dono dederat, ad ib. iudque tuo ni si essetanis ab eius obsequiod: imperio unquam cellurum N a etiam cs; Deie Petrus Albalatius Antistes Tar
297쪽
racdnensis,&Rodericus Liciana praefectus, a quibus Valentiam
deductus est,atque in itinere rogatus, ut Petrum Alcaianum a Se tabitanis captum eriperet quod facturum promisit. Itaque Valentiam ingred iens cum magna sacri coetus pompa, ac Senatus populique laetitia dc occursatione exceptus fuit: breuique conseribi exercitum,ac Setabitanis indici bellum curauit. Itaque Valentia profectus, in eo itinere Barraguam oppidum cum maiori parte exercitus venit, reliquam ibi praestolaturus. Fama igitur indicti Selabita nis belli Iacobo Duce ad eos peruenerat, timorque cunctos inuaserat,Regis bellicosissimi impetum perhorrescentes Quprum prς-fectus videns maximum sibi periculum imminere.antequam Rex obsidione oppidanos terreret, Legatum misit, qui Regi obijceretpams inducias, & foedera cum Setabitanis ab eo icta , nequaquam a se rupta fuisse; sed ab Alcalano Sc suis, qui spretis inducijs, Selabitanorum agros hostiliter depopulati fuerant indeque in seruitutem perquam multos ex eis abduxerant Ise tantum vim virepulisse. Cui respondit Rex , peraequum esse , ut a suis illata damna Selabitanis compensarentur : idque se protinus curaturum promisiit: modo interim Alcatinum, &eius socios ad se remitteret,scque Legatos dimisit. Post haec Rex, studio videndi oppidum
florentissimum quod Contestanorum, ut diximus, caput erat iumctis triginta equitibus, eidem appropinquauit: ac ut liberius illud
contemplaretur, in collem eXceuum, cuidam propinquum Caste, to conscendit: inὸeque oculis collustrato situ oppidi, cum eius ter ritorio , frequentibus suburbanis ornato i quae coniuncta, tote rant,ut alterum aequale ei fere oppidum constituerentivehemente est ea admiratus. Tametsi admirationem admodum augebat peruaria,atque exuberans agri fertilitas: quae duorum fluviorum conqfluentia c. derivatione, atque irrigatione,alta, propagataque,tam ra erat , ut reliquum totiust Regni agrum, haud dubie videretur antecedere. Adde sumptuosissimos a fonte aquaeductus , prae-icellas, mireque Bructas domos, quas facile erat, ob decliuitatem oppidi uniuersas sigillatim inspicere. Quin & admirabiles utrius id arcis positiones,'uq in eacelsis ac pr ruptis rupibus collocate totq communitae turribus, perpulchrum simul de munitissimuluit pecta si i R culum
298쪽
culum praebebant; cum peramplis demum earum atrijs,ad pri sidia, machinas , Scalia quaevis armamenta bellica ad defensionem cola locanda. Vt nihil planὸ defecisse videretur,quod ad maxima oppidi,atque arcium munitionem,Sc Ornamentum pertineret. Qua causa deliberauit Rex minime inde abscedere,donec oppidum,aut vi, aut pactione in suam potestatem veniret. Ac positis castris in ea parte agri & hortorum,qui sunt propinquiores arci, lustrari etiam iussit colles e regione sitos, ut opportunitate inuenta ad oppugnandum machinis summas arces , castra eo transferret. Verum a lustrantibus relatum est, rupes illas exercitui, Sc machinis tum inaccessas esse , tum aquae penuria incommodas , praeterquam quod media pars exercitus, necessum esset, ut in planitie consisteret, ad tutandos lixas ,& calones, aliosque commeatum & ciabaria in castra deferentes , ne a farracenis interciperentur; facileque tum esset illis , exercitum fame plusquam ferro opprimere . Vnde Rege per se collustrante omnia, inuentus est locus commodior ad oppugnandum,ad radices cuiusdam montis, prope suburbanum Salleniij, i erat aquarum copia proximo ex An nensi fonte , riuo deducto, ibique castra poni , fossaque & vallo undique obduci, atque militei muniri iussit. Quibus dispositis
depopulari agros,frumentarias rumpi molas, atque Olearia traperita euerti, aliaque damna, quanta ab infestissimo hoste timeri posisunt, Setabitanis inferri praecepit: alia quoque parte exercitus in uniuersum territorium excurrente , atque ingenteS praedas in castra agente. Porro Rege castra lustrante , quidam ex ante signanis exercitus cum altero contendens milite, Regisque praesentiam minime reueritus,in eius oculos audacter illum atq. grauiter vulnerauit; seque protinus recepit in tabernaculuGarciae Romaeui,unius
exprimis Aragoniae proceribus, qui cum centum equitibus Reagi in eo bello inseruiebat.Sed in percussoremRex irruit ipsumque e tabernaculo vi extrahens, custodiae tradidit, ut digna postea de licti poena plecteretur.Vnde grauiter offensus Romaeuus, perindeὰ ac fuisset inde ille in sui contemptum extractus, Garciam Veram Aragones em equitem ad Regem mist, qui suo nomine diceret, se non ideo venisse cum sua manu equitum auxilio ad bellum, ut ig
299쪽
nominiam pr mij loco, ab illo referret. Nam si antiquo ex priuilegione mo,quantumuis facinorosus, non tamen maiestatis reus ,e
domo non procerum modo,sed quorumvis equitum, aut nobiliv. inquam se reciperet,ut Asylum,eauci poterat,minus quoque e sua, qui ex nobilissimo procerum numero erat,ac neque Regi inutilis, aut infensus. Cui Rex grauius esse respodit, in bello quam pace delinquere,eoq. ipso necessarium,delinquente atrocius puniri. Quanquam non e domo Romaeui facinorolus,sed aRegia extractus fuit: quandoquidem militaria castra, non plures, neque diueriorum, sed una tantum perpetuam Imperatoris domum efficiat;cui ut militant omnes,ita & pareant oportet. Quid, quod neque e propria ille Romaeui domo eductus dici potest ; quado barbaricum illud tabernaculum, quo confugerat audax ille, ac temerarius percussor,'
non Rometui, sed Regis proprium erat, Romaeuo tunc accommodatum. Demum in delicto,cum Rege prisente,tu eo spreto,perpetrato,nequaquam esse connivendu dixit. Iccirco rogare i plum, ne quam apud te,ob praestitam in bello operam, gratiam commeruis, set talaeui de caussa corrupere vellet. inimmbveniret ad se, pluras oram,quam per nuncios,confecturus. Verum Romaeuus inani imductus persuasione,tantum abest ut regijs dictis acquieuerit;utetia peiora machinari coeperit. Nafuit Rex illico a Selabitanis certiori factus Romaeuum tentasse una cu suis ad illos transfugere. Quod parui duxisse visus Rex fuit,parem,inquiens, rationem illius habititurum,secum,aut cum hoste permanentis.Sedtempore factum est: ut Romaeuus in tantam Regis gratiam redierit . ut eius filius Tereqsiam Regis neptem, ac Petri Principis filiam, quamuis non iusta
uxore natam, in matrimonium duxerit. Caeterum in obsidione
Rex persistens elabitanos compulit, ut nouis secum pactionibus agerent,tria promittentes; primum,se libere tradituros ei Castulonem ipsorum propinquum oppidum : alterum sese iureiurando obstricturos nulli alteri,pr terquam Regi Setabim dedituros i te tium, Alcaianum,&aliosChristianos captos liberos ad Regem remissuros. Hae igitur fuere pactiones, quas in prima obsidione Rex cum Setabitanis fecit, ijsque contentus tum fuit, ne vi , &ar mis tentata oppidi egregie muniti obvallatique oppugnatione:
300쪽
detrimenti multum oppugnatores acciperent;neve direptione rursum tam praeclarum vastaretur oppidum, quod ille alterum Regni oculum appellabat. Itaque Castulone accepto, praefectoque id primoribus iuramento adactis,ac etiam Alcaiano, & alijs in libertate assertis, Rex illico, dimisso exercitu, atque in praesidia distributo, Valentiam venit,de rebus Aquitaniae sollicitus, num forte Bonifa- cij aliorumque eius factionis exulum,quorum bona publicata fuerunt , molitionibus , denuo Mompelleriensis Respub. perturbare- tum statuitque se eo coferre: relictis in urbis,acRegni praesidio ijsdeprimis equitibus,quibus pr dia diuiserat,eisque princit Simonem
Peregium Tarosonam, quem tum in amplissimum procerum o dinem cooptauit,atque Baroniam Arenosiam,quae ultraExericanuagrii in montanis locis Aragonia confinibus continetur, ipsi,suis in perpetuum cocessit a qua idem ipse,atq. successores Arenosii nucupati fuerunt: ac non ad praesidia modo, sed ad omnia,tam urbis, quam totius Regni negotia transigenda,illumVicarium consti tuit. Ipse vero in Cataloniam venit,cuius Prouinciae negoti js breui confectis inde citatis equis in Aquitaniam transijt:ubi intelligens urbanas res bene se habere, mire delectatus fuit, ac subinde gloriatus, quod patriam saltim semel pacatam inueneriti eaque,se, tum vere potitum asseruit. Itaque ingressus urbem ab effata populo magna fuit cum laetitia exceptus. Ad quem protinus conuenerunt Prouincialis.& Tolosanus Comite precantesat sentetiae de diuortio Tolosani&vxoris Sanctiae, Regis amitae, una cum arbitris Raimundo Gaucetino domino Luneiij, St Albes a Barone nobilissimo, subscriberet: cui Rex, tametsi iniquet, de iniust , tamen importunissima illorum deprecatione compullus; vel potius,quod alioqui de amitet vita pertimesceret,inuitus subscripsit,ipsisque dimissis,Aragoniam