장음표시 사용
31쪽
expletis ad pariendum mensibus multa, qu ad fident fartus faciendam necessaria erant , praeparauit. Itaque Mompellerium ingresta , in praeclara Tornamirensium domo, ipso tempore partus, cunctos ciuitatis optimates cum uxoribus sibi adesse iussit Vbi diuino opem ferete numine, natus est Infans faustus ac per elegans, ipsa nocte KalendarumlFebruari anno a virgineo partu. xt historia fert Regis supra octauum. M.cc. qui dies vigilia dcieiunio celebratur, propterconsequentem beatissimaMariae Virginis matris festum Purificationis, quando commune est ubique Ecclesiarum, cereas candelas, ad sacra collustranda, benedicti
ne consecrare. Itaque Universa acclamante, atque comitante ci
uitate, infans illico iussu matris. pro summa gratiarum actione ad Virginis Aedem deductus est; quo tempore sacrae peruigilationes, matutinae precationes dictae, hebant i de ab uniuerso choro. magna Sc alta voce, hymnus, TE DEUM LAUDAMUS. cantari coeperat. Quo peracto, ad aliud ciuitatis Templum sanacti Firmini portatus infans, similiter dum eadem precationes fieiarent, diuina quoq. sorte contigit, Vt limen ingresso puero, canti
cu, BENEDICTUS DOMINUS DEUS ISRAEL
summa voce decantaretur. Quare ut eo ipso Purificationis festo die Christo nomendaret puer, dubitante Regina , cuinam ex Ap stolis Domini, illius nomen imponendum commendaret , duodecim candelas cereas , aequalis ponderis atque magnitudinis, ex voto os erri Apostolis curauit I unicuique illarum proprium
cuiusque Apostoli nomen adscribens ut quibus simul succensis, candela quae diutius aliis preluceret, designatum huic Apostoli nomen puero imponeretur . Vnde alijs omnibus consumptis ac extinctis, pr lucente Iacobea dicta, protinus in templum remeatum est, atque Iacobi nomen puero, tanquam a Deo imp
situm. Vt scilicet eius Apostoli Hispaniarum patroni nomine potiretur puer, qui Hispaniense Imperium, atque Christi nomen , tam longe lateque erat propagaturus. Quae magni profecto Regis signa, Mari matri ac Regin in caussa fuerunt , ad imit
tionem coelestis Maris Angelorum Dominet, ut Obieruaret Omnia mysteria hec , atque mente secum conferret. Neque enim
32쪽
ab eiusmodi collatione aberat, immo Herodianam quodammodo tyrannidem ad umbrabat , quod sub ipsis crepundijs, atque in cunis vagieti puero, lapis valde magnus undeuis excitus, silue manu proiectus fortasse ab aliquo qui regnare cupiebat tamen diuina ope illisci puero, ut regia fert historia, cunas cofregerit: quodlex successione, orta paullo post persecutione in matrem, eaque subinde Romam, ut in Aegyptum , abire coacta, nihil illa sibi Dirocius unquam duxerit, quam insantem tenerum, quadrimum, dimittere; et tanquam expositum, alijs educandum relinquere.
Siquidem ab eo tempore, quo e Mirauallo discessit Rex , amplius vidisse Reginam non inuenimus: quem neque felicissimus Reginae partus ; neque inuicta eius patientia, emollire potuerint Huominus simi lcates , quas ille eatenus cum Regina occultas gerebat. apertas lusciperet; atque cum ea tandem diuortium faceret. Nam
eo usque prouecta res est, Vt eius caussa diuortij, ad summum Pontificem Innocentium III. delata fuerit: submissis a Rege caussis: et quod Maria , antequam sibi nuberet, Convenarum comiti in Aquitania nupsis Iet , ab eoque duas filias suscepisset: et quod eodem viro vivo, neque auctoritate Ecclesiastica a Maria separato, secum illa contraxillet. Quibus adiecit etiam, Rex ipse, quod ante matrimonium cognouisset quandam Mariae cognatam. Cuius caussae cognitione Pontifex, grauissimis viris Ecesesiasticis in A- uitania, re integra sibi reseruata , mandauit. Sed preponderante .egis potentia, atque in Mariae detrimentum inclinante caussa, Maria Pontificis auxilium implorare; eique iustas facti sui caussas
exponere decreuit; se videlicet, omnino coactam; atque parentis Guillermi minis territam, clandestino matrimonio cum Conuenarum comite fuisse iunctam; cum quo ipsa etiam cognatione co- iuncta erat ; neq. ad contrahendum legitime, vila fuit ab eis unquaa Potifice facultas obtenta. Quin et esse etiam compertum,eunde comitem, tempore cotrachiis,duas publice duetis uxores vivas retinuisse; alteram Guillermam Barcessem; alteram comitis Bigeronum filiam; ex quibus et filios quoque habuisse. Qua facti veritate missa Romam: ut iustiores etiam denegandi diuortij caussas Maria Pontifici ad aurem suggereret , dimisso filiolo charissi
33쪽
mo ,Romam prosecta est. Quam honorificentissime, atri ut Re ginam excipiens Pontifex, benigneque audiens, re ad unguem perpenta , bc examinata, de conullo sacri coetus Cardinalium, sententia lata est ; Petrum Aragonum Regem teneri matrimonio legitimo de indissolubili, cum Maria Guillermi Mompelleriensis Principis filia, publice, atque in facie Ecclesiae contracto , ac neiaque dissolui illud posse , occasione obiectae affinitatis cum cognata Mariae , quae minime probata fuit ; neque etia obiectione pri ris matrimonii Convenarum comitis cum Maria olim contracti . quod quide nullum fuit; non modo ex eo quod idem Comes,ter lio cognationis gradu Maria attinebat; sed iccirco maxime quod tacitis nuptijs , quas cum filia comitis Bigeronum ille iunxerat. ex qua et prolem susceperat, secundas , illa superstite, cum Maria norum ignara iunxerit; ac neque ultimis. quas cum Rege coniunxit Maria, illa sese opposuerit. Quae sententia Romae, me se Februario, Anni M. cc.xiij. lata, atque in libris Decretallum ut
historia Regis Hirmat possita; ad Regem ab eodem Pontifice
missa fuit . una cum benigno Rescripto , ipsum pie adhortans, ut sententiam a se, cum consilio et matura deliberatione sanctae R manae Ecclesiae Cardinalium, adhibitis prestantissimorum totius Italia Doctorum suffragiis, latam ;deq. matrimonio Maris Regian pronunciatami ipse firmam , maximeque ratam haberet, b inique consuleret. Quandoquidem ad eius animum et conscie tiam pacandam, omnino prolata illa fuerit: totque etiam sedandas populorum commotiones , qu facile ad perturbanda ipsius Regna inde exoriri possent: maxime. vero ob honorem Mariae foemini Christianissim restituendum; de utriusque pignus ch rilsimum, prolem scilicet inclytam Iacobi Infantis cohonestamdam: cuius certe successione, magna in Regno illius pax ςt tra quillitas consecutura videantur. Nec dubitandum, diui in fuisse
numinis, eiusque nutu factum, ex tot perturbatis, variequς distracti Merum negoti js, optimum atque inexpectatum finem subiecisse , ex tanquam ex malo bonum elicuisse. Cui lententiq. Pontifex dubitans, ne forte Rex obedire recusaret; Carcassonensi. dc
Auinonensi Episcopis commisit,ut Regem per censur Ecdesia-B 1 sticas
34쪽
stieas . appellatione quavis remota, ad obediendum compellerent. Verum Rex, inueterata obdurescens pertinacia, in proposito permansit. Quamobrem Maria, ne forte quid detrimenti a
Rege acciperet, atque ut rei exitum tutius inde videret, Romae se continere decreuit, quoad alterutrius obitu, tot, tantisque malis finis imponeretur : necnon ut contestata cum Guillermo fratre
Romae lis de successione , de haereditate Principatus Mompellexiensis, de quo paullo supra diximus , Pontificis quoque decreto finiretur: prout idem Innocentius Pontifex, de eo tententia pro tulit ue esse Guillermum Guillermi Mompelleriensis Principis filium, tanquam spurium, neque ex iusta, legitimaque uxore natu, ab uniuersa successione& haereditate paterna repellendum; eiusque sororem Mariam tanquam unicam ipsius Guillermi filiam, ex iusta, legitimaque uxore natam, haeredem uniuersorum; atque
inprimis in Principatu succedere : Ideoque Iacobo Principi, vii vero filio, legitimoque haeredi Mariae Reginae Aragonum, eundem Principatum successione adiudicari. Quae sententia Romae prolata fuit, atque ita liti finis impositus . Dum haec geruntur Romae, Petrus quorundam impulsu, atque furijs agitatus , tanta flagrabat ira in Reginam, ut Iacobum puerum communem filiu, illius caussa despiceret, neque regio ipsum more educari cur ret; sed quasi alienum, neque haberi coram permitteret. Tam etsi ea sub aetatula puer, tum specie ac dignitate oris, tum habitu.
dine Se statura corporis , mirificam, atque permagnam Regiae magnanimitatis spem asserebat: cumque cunctis mire conspiciendus, atque amabilis esset; Regi tamen minime erat in oculis, sed in odio propemodum. Nequis existimet naturae affectum adeo
dominari in parentibus, quin possit ille praeoccupari odio&ira ex falsa animi etiam persuasione conceptis . Quod intellisens Sy mon Monsortius comes Carcasset atque Belsiani oppidorum eiusdem Aquitaniae, non longe a Mopellerio, vir etia bello,& pace strenuus ac perinsignis; necno Regi intimus,satisq. obligatus, proptereaquod gratia dc precibus Regis, ide Pontifex ipsum comitatu cum alijs oppidis , beneficiario iure fccudu vocat , Monsortio
cocesserat; puerum comiseratus, Regem precatus est, ut illu apud
35쪽
se manere, ac educari sineret: curaturus omnino ut Regijs mori. bus, honestisque institutis imbueretur ille , atque ut talem decebat Principem, ab infimis atque sordidis abstineret. At Rex for lasse cogitans velle Monfortium adoptare sibi filium , eumque iunctis nuptijs sua cum filiola successorem relinquere, facile ab se abduci permisit. Sed proh Deus bone, ei pater filium educan
dum commisit, qui se breui, intraque annum, commisso praelio. in acie erat oppressurus . Erat autem Monfortius bellator maximus, atque Dux magni nominis , ab eo tempore potissimum, quo idem Pontifex coactis copijs, magnum exercitum comparauit, eique Monfortium praefecit, ad inferendum bellum comitibus Tolosano , Foxensi ,& Convenarum, tanquam fautoribus haereticie factionis Albigensis, quae nuper orta ex Albi urbe Aquitanica, Manichaeorum , Arrianorumque simul, dc Vualdensium
turpilsimos ac nefandos errores suscitabat. Quam haeresim in- dies accrescentem. impugnauit summa concionum contentione
beatus Dominicus Hispanus , tunc Canonicus regularis lancti Augustini, post vero clarissimi, religiosissimique ordinis Praedicatorum parens Sc conditor; quoad inceleberrimo Concilio Lateranensi , ab ipse Innocentio Pontifice , Romae anno Domini a I s. congregato , concurrentibus duobus Patriarchis , Constantinopolitano , et Hierosolymitano , quadringentis Episcolis. septuaginta Archiepiscopis , una cum undecim Generalius ordinum . necnon octingentis Abbatibus, et Prioribus M nasteriorum a praeter Legatos omnium Principum, et Regum Christianorum , hac ipsa haeresis damnata est , una cum comitibus Tololano, et Foxensii eiusdem haereseos sauioribus. Quos etiam suis comitatibus , et oppidis omnibus priuata voluit ian ela Synodus , ac Fisco Eccleliastico applicari : ideoque Mon tartio strenuo in debellandis illis duci, atque protectori fidei praestantissimo, potentatus illos regendos et gubernandos tra didit d Quibus in potestatem redactis Monfortius omnium Aquitaniae Principum potentissimus haberi , atque idcirco non modo timeri ; sed Regi etiam, ex eo quod Tolosanum eius affinis comitatum occuparet . infensus esse coepit. Quibus:accessit, - Aa quod
36쪽
quod a Carc,sonAibus,&Besanis populis ἰ quos obtinebat Mouiortius, in Regis contumeliam, siue ludificatione est gestum. Via pote qui Daudulenter de Monsortio conquesti sunt apud Reia
gem, quod eos ille acerbe nimis, atque tyrannice tractaret; praeiacarique subinde Regem, ut ipsos in tuam tutelam acciperet Ialq. ab illius manibuseriperet: se enim illico in eius potestatem abit ros. Id creditum est, arte fuisse a Monsortio factum, ut tentaret Regis animum, an forte postulatis populorum annueret: ut oblata sibi inde occasione, a Regis amicitia discederet, quem intelligebat,Tolosano comiti, ac torori , auxilium ad recuperandum comitatum implorantibus, suppetias ferre velle . Nam adueniente Rege , ut populorum arces, atque munita loca caperet ad ea protegenda, occurrebat vulgus promiscuum, temereque iactabat, se, suaq. omnia pro eo impensurum: idque sinicereas eorundem suscipiendam defensionem: Iamque huiusmodi simulatis verbis, simul etiam occursu foeminarum pulcherrimarum , quarum con
suetudine delectari Regem sentiebant, cum tympanis et systris, tempus, ne se illi darent, conterebant, sicque Regem a proposito, et progressu deducebant. Qua populorum cognita ignominia. et ludificatione , atque Monsortii industria id factum Rex existimans , iam non occultas, sed apertas cum Monfortio inimicitias
suscipere decreuit. Qujbus occurrens Monfortius ut Regis hia storia significat ad oppidum Murelianum agri Carcasonetis ,cui
propinquus erat Regis exercitus , se contulit; mille secum lectissio mis leuioris armaturae equitibus adductis. Id Rex intelligens , sua quoq. castra movit; exercituquidem; non tamen bellandi a te superior Monfortio; quem via in oppido se continere intellexit, obsidere illud, atque Monsortium vi opere statuit. Id an maduertens Monsortiust, atque magno in periculo versari se videns , inducias a Rege petig , seseque ei honestis conditioni bus tradere tentauit ue Regiam potius experiri clementiam deditione , quam armis suam . Regisque . fortunam prouocare malens . Sed pacta et conditiones abnegante Rege , ac prae jri, exercitum ad expugnationem oppidi, celerius quam par erat. admouente , neque expectatis quibusdam optimatibus Cates
37쪽
nis qui cum magna militum manu, sequenti die in calcii venturi rant,impetum facere decreuit. At vero Monfortius non tam ira: quam desperatione rerum luccensus, seque minime obsideri pausus,suos bene cohortans milites,protestatus est etiam se Regi sum. misisse,atque omnia pacis compendia pertentasse,ne armis cum illo pugnaret.Verum neque profecisse quicquam cum obstinato Rege neque sine summo sui dedecore a praelio abstinere posse. idcirco Deo desanetis,se,suosque commendans, atque ut erat solitus in aggrediendis hostibus,sanctissimumChristi corpus in alimentum animi,una cum alijssumens , oppido egressus,cum uniuerso equitatu petit Regis exercitum,qui Oosessurus oppidum sese in alas ex tenderar,eamque partem ubi versabatur Rex iapertam Sc quasi desertam reliquerat . Vnde cognito Regis vexillo, quocunque Rex graditur praeferri solito, Monsortius aciem instruens, conglobato agmine, vexillum petit: suis antea dato signo, ut nullos, vel lupplices vita donarentiac nedum proceribus, alijsve exercitus primoribus, sed ne Regi quidem parcerent. Exquo antequam Regil, qui dii persi erant,m eam partem,in quam Monfortius impetum fecerat sese ad propugnandum pro Rege colligerent uniuersos, qui in custodia Regia erant,una cum ipso Rege, ad unum interfecit. Sed ubi increbuit rumor in castris, Regem occubuisse: illico se omnes fugae dederunt.Quo facto Monfortius receptui canens intactis castris, atque a direptione abstinens, cum uniuerso integro fere equitatu,in suaseda recepit,mcestitiam q. prae Regis Obitu,victoriae gloria superauit.
38쪽
. gestis I A C O B I primi Regis Aragonum.
LIBER II. O R T V o Rege : proceres atque reliquiae
exercitus in castra reuertentes , illius cadauer planctu δc eiulatu magno , humo sustulerunt; illudque Hospitalarijs equitibus sancti Ioannis Hierosolymitani, quorum ordini Rex castra: oppidaque multa dono dederat honorifice, regioque more, lepeliendum tradiderunt. Quod ipsi magna pompa humeris gestantes, in coenobium Xixenense, quo Sanctia master ingressa olim, dc sacris initiata, non multo antea obierat, magnifico structo sepulchro condiderunt , iusta illi , cum sacro no- uendiali, sumptuosa nimis, de lamentabilia reddentes. Itaque in i testato Rege .cum perturbata dc confusa essent omnia, Nunnius Sanctius unus ex primatibus Aragonensibus, prudentia de virtute praestans , una cum Guillermo Moncada Vicecomite Cardonensi, penes quos summa exercitus erat. ac nonnullis alijs Arag niae Cataloniaeque proceribus, ne ex interregno maior oriretur rerum perturbatio,cresceretque subinde Regnorum in partes distractio luccessionem Iacobi iiiij maturandam curarunt. Nam etsi secessio illa Regis a Maria Regina. ententia Pontificis damnata erat, atque pronunciatum, nuptias a Rege iure contractas esse, ipso tomen sententiae minime optemperante, plerique adhuc de ea re ambigebant. Qua de caussa, ac etiam quod Rege intestato anctius qui Alsonii Regis frater natu minor erat, ac testamento Rai- mundi Principis patris,decedente Alfonso,ad successionem in Regna vocatus: quique huius rei caussa, se comitem Ruscinonensem appellauerat: tum de Ferdinandus Petri Regis frater germanus,
39쪽
qui monachatu, regnandi spe, abdicato, in magnam ambo occupandi Regni spem veneran tiam non obscure,sed palam machinori multa coeperant; quibus rebus DierOSque populos ad se pellicie bant . Vnde proceres, consilio nabito , protinus Iacobo puero Regnum deferre statuerunt I maioribuScoactis copijs , bellum in bymonem Monfortium renouare parantes . Idque non tam
xl cilcendi Regis quam Iacobi recipi piendi gratia, quem Morforatius.&Ponti hcis iussu, bc permissu Regis, educandum sulce perat. Quod praetentiens ille, paullo ex victoria iam factus insolen
tior , maiori comparato exercitu, sese defendere , unaque Iaco
bum retinere cogitauit. Sed proceres lento eum bello incessere statuerunt; quoad a Pontifice, preci bus Mariae Romae agentis, legatione missa, impetrarent, Monfortio tam multis ei beneficiis obstricto praeciperet, Vt Iacobum paternis Regnis praeficiendum proceribus restitueret. Hanc legationem libenter susceperunt Simenius Cornelius, Guillermus Cerucra , dc Petrus Ahonesius. Aragoniae , & Catalonia primates, ac etiam Guillermus Monredonius magister equitum Templariorum , potestate data , ut si Monfortius Pontificis imperata facere recularet, bellum grauissimum audiente Pontifice, in illum promulgare': ac, ut moris e rat pro belli semente iaciendo , a Petro Ahonesio , vino ex lega. tis, ad singulare certamen ille , proditionis, perfidiaeque nomine inculandus prouocaretur. Verum qui legationem hanc impensius quam alij sollicitarunt, fuere Hispanus Pontifex Albarraginensis , 5e Petrus Astagra eiusdem urbis dominus 3 ut Sanctii, de, Ferdinandi factionibus, .Iacobi restitutione festinata , occurrenrentiquas illi,cupiditate regnandi, moimas excitabant, Regnaque in partes diuiserant. Itaque legati multorum dierum viam progressi, ac cum amplissimo comitatu Romam peruenientes; statim
lugubribus induti vestibus, honorifice ut agi solet cum legatis
ab uniuerso populo excepti fuerunt. Ac primo quidem ad Mariam Reginam, perinde ut dominam , Regios ei honores ex hi bentes venerunt, cui legationis suae caussam exponentes, teque Rege viro funestissima , de Iacobo fliolo, saluo dc incolumi prospe
ra; de caeteris vero rebus multa imminentia Regnis mala, nisi e
40쪽
Monsortio recuperetur puer . nunciarunt. Vnde, i tercedenate Maria, ad Pontificem introducti sunt, ad quem valde moesti,& lugubres cum venissent, Senato ipsis dato, ac potestate dicendi iam, Templariorum magister eloquentia praestans, ac notus antea Pontifici, legationem suam sic renunciauit . Funestum atque lamentabilem Petri Regis nostri fortissimi, inuictissimique interitum, atque adhibitam in eum saeuitiam, nunc sigillatim enarrare, diuine Ponti sex, neque lachrymae, lugubresque lamentationes nostrae sinunt ; neque beatitudini tuae, cui nota antea, acerbaque fuere omnia, honestum est, infandum modo dolorem renouare : nisi quod , ut paucis accipias, Symon ille Monsortius, cui Rex tot, tantaque bona , rogatu suo , a beatitudine tua impetrauit; adeoque carus ei fuit, ut Iacobum filium Principem nostrum eidem educandum commiserit; ex familiari de intimo, subito factus hostis, dc perduellis crudelissimus , collatis signis, non solum Regium exercitum aggredi ausus est ; sed ipsum met Regem a te olim cum Regio diademate insignitum;tum tuis sacrosanctis quasi consecratum inanibus, furore plusquam effr nato,ina
teremit.Cuius,atq. multorum procerum internecione, ita uniuersa
res est perturbata ; atque ob intestatum Regem, dubiamque inde successionem Regna in partes diuisa, ut nili occurratur protinus, nullum non ex interregno detrimentum sit Respub. acceptura. Idque partim Sanctio patruo,& Ferdinando fratre Regis, ab intestato successionem sibi arrogantibus; partim proceribus cum exercitu, Sc maiore parte Regni , Iacobum successorem sibi deposcentibus : cum Regis olim secessio a Maria felicissima Regina nostra, quam illi obijciunt, iustissima beatitudinis tua lententia damnata fuerit, atque pro matrimonio pronuntiatum . Caput igitur atque legationis nostrae summa, haec est: vi Iacobum Principem nostrumparuulum, a Monsortio retentum, statim restitui
iubeas proceribus Regni , Regno praeficiendum, antequam ille bello a nostris lecessitus; ac timens fore libi a Iacobo, de proceribus Regii sanguinis ultionem parandam , in partes Sancti j dc Ferdinandi ad perdendum puerum secedat. Scimus enim Mon. sortium tot, tantisque a beatitudine tua fuisse muneribus, beneficijsque