장음표시 사용
101쪽
probationem dico, per quodlibet Peccatum mortale auferri a Deo tria bo-ma,nempe honorem illi debitum,per ex cu tionem rei praeceptae, si sit praeceptum Mositiuum, vel per negationem rei vetiis rae , si negativum et rationem ullimi finis , illum postponendo creaturq : & negationem contemptus , per praelationem τei praeceptae, tari libet proprio commodo. siue utili, siue deIectabili . Sed haec non νο ssunt Deo reddi, saltem omnia.Quamuis enim per contritionem reddatur ei obsequium, & per dileci ionem ratio vltimi finis, non tamen potest reddi negatio Contemptus, cum fieri non possit, quod Deus non fuerit creaturae post ositus. quae postpositio semper inuoluit con temptum legis , saltem virtualem, de ideo haec negatio auferri non pollet , ni- si ponendo rem preceptam , Pro eo tem pore, quo praecipiebatur, quod est impon
sbile. Ergo non potest illi reddi totum
ablatum . Deinde nego maiorem quia satisfacere, non dicit soIam cessationem ab iniuria, & restitutionem rei materia lis ablatae, sed etiam compensat onem oleast. Ergo licet reponeretur ablatums. . E 1 fie-
102쪽
loo Dδμ m Art. IV. fieret quidem restitutio,non tamen satisfactis, ut videre est in materia furei, in qua quia interuenit, non solum damnum,ed etiam iniuria, ideo ad eius reparationem, non sufficit restituere ablatu, quod reparat damnum, sed insuper requiritur paena suris, quae reparat ius latium,& iniu-sriam illata Dominina quo fuitres ablata. lDices, neque Christus potuit reponere hanc negationem contemptus . Ergo non potuit satiSiacere. Nego consequentiam. Nam Christus potuie illam Compensare, per obsequium infiniti valoris, suod non potuit homo, ratione limitationis suorum operum in Quare Christus non satisfecit , reponendo
eanidem numero negationem contemptus, quam abstulit peccator, sed ponendo obsequium , quod in ratione valoris , illam infinite superabat; adeoque plus restilliit Deo,quam fuerat ab illo ablatum. urgebis, haec negatio, utpote opposita obieeto finκo, est finita . Ergo potest e- itiam ab homine compensari . Nego consequentiam , propter rationem asserendam in responsione quarti . Ad 2. Nego consequentiam. Ad euiua probationem nego paritatem. Et ratio est, quia cum leges numanae non verseatur, nisi circa aetus externos, non fit contra illas per solos actus internos, qui non subduntur humanae potestati, quae allos non cognoscit. Legea autem diuinae, ut-Pote prouenientes a Deo, qui scrutatur
103쪽
D/ netessitate Ioearnationis. IOITenes , Bdi corda, versantui etiam circa a-ems internos, licet externo opere non
Compleantur, ut patet in praeceptis, de non concupiscendis rebus, & uxoribus
a Iienis. Ergo qui per illos delinquit, quamuis Deo nihil re ipsa inferat mali,
tamen.tenetur Deo satisfacere . Aliter neq; teneretur ad satisfaciendum pro a-
et thus externis , quibus nihil mali infera tur Deo, sed soli proximo, respectu cuius, sicut prohibetur illatio damni, ita prohi-hetur attentatio , & cupiditas inferendi. Quamuis ergo magis contemnatur lex diuina, per transgressionem assectivam, Meffectivam, lainen etiam contemnitur per
solam affectivam , per quam statuitur postponere Deum creaturae ; & ideo requiritur satisfactio. Et ratio est,quia qui facit id , ad quod necessario sequeretur damnum alterius, si nihil obstaret, tenetur de illo damno, ac si esset secutum; &ideo qui explodit sc Iopum in PetruIn ,
animo occidendi, licet illum non occidataeo quod Petrus ferro armatus, plumbeam glandem propulsauerit, tenetur de eius homicidio , eo quia per ipsum non steterit, quo minus Petrus occideretur. Ergo quia peccator, quantum est ex parte sua, facit totum illud , quod sussceret, ad tot Iendam a Deo rationem ultimi fissis , licet haec ablatio reapse non sequa tur, ex diuina summa immutabilitate . a
adhuc tenetur de eius ablatione,ac si intcuta fuisset.
104쪽
probationem dico, peccatum posse Cori- siderari, non sollim ut moraliter perseuerat in peccatore , per affectum ad ipsum, vel per maculam , qua ilium deturpat, sed etiam ut moraliter perseuerat in Deo, per iniuria,& offensam, qua illum, lquantum fuit ex parte sui, dehonestauit. Si confideretur primo modo, potest a peccatore destrui, per actus contritionis, di dilectionis Dei super omnia, quibus relicta creatura, quam praehabuit, redeat ad creatorem, quem contempsit. Si vero Cousideretur secundo modo, non potest 'perfecte destrui a peceatore, non solum quia non potest reponere negationem
Contemptus, de qua locuti sumus in solii. tione primi , sed etiam quia cessatio os fenia, non est plena eius satisfactio, ed quia non tollat per illam a Deo moralem offensς permanentiam; eo modo quos baiulus det equiti alapam, non tollit ab illo offensam, dolendo de facta, illumque lprae caeteris diligendo Ergo nisi accedat aequalis compensatio, vel liberalis offensi condonatio, etiam ablata offen sa, aetiue permanente moraliter in baiulo,
non tamen aufertur , ut passive permasee
in equite. Ergo non est perfecta destridicti' peccati, ni si destruatur ex parte
utriusque extremi, nempe offendentis, Moffensi, quod puro homini redditur impossibile.
Dices, abIata causa offensae, auferturos
105쪽
Da neres tate mearuationis. IO
offensa. Ergo ablato peccato , quod es unica causa diuinae offensae , non potest in Deo remanere offensa . Antecedens patet, eum non possit esse effetius, sine Causa. Probatur consequendia , quia ab lato peccato per actus contritionis, & di lectionis, Deus reconciliatur peccatori, cui proinde non remanet infensus , sicut esset si remaneret offensa. Distinguo antecedens , aufertur ose issa, quoad reatum culpae, & paenae sternae, Concedo: quoad reatum paenae temporalis, nego antecedens, & sub eadem distinetio-nC, etiam consequentiam. Et ratio est, quia non tollitur perfecte offensa , nisi tollatur omnino uterque reatus. Qui enim exigit panam ab offensore , non est illi per feete reeonciliatus, quamuiS condonet illi ritam , propter detestationem
aetus uisensiui, & obsequium sibi praestitum . Ergo quia nulla pura creatura po-εest se liberare ab omni paenalitate debita peccato, ideo licet possit quoad cubpam Deo reconciliari, non tamen p eest pro illa perlaeta satisfacere, nisi acti cedat condonatio debiti ab ipso Deo, vel pro illo homo Deus satisfaciat. Urgebis , Ille censetur perseete sati se facere , qui facit totum illud. quod potest, ut satisfaciat. Sed qui Deum offendit, non potest aliud facere , quam con teri, & diligere ipsum Deum . Ergo illi perfecte satisfacit per hos actus . Sicut etiam qui non est soluendo, non tenetur
106쪽
restituere, ita qui non potest Plus faeere, sui satisfaciat, non tenetur ad id, quod
Nego maiorem, Primo quia si hoc enset, posset homo in pura natura , suis solis viribus, perfecte Deo satiSfacemis , quoes adstrueret Pelagianismum . Deinde dico, hoe esse proprium iniuriae gra- fuis alteri illatae, ut qui non possit pro illa satisfacere, subeat paenam pro illa taxatam , reddendo fati assionem, Ioeo s eisfactionis. Tertio, spectat ad diuinam e Xcellentiam , ut qui eum grauiter os fendie , non possit redire in eius gratiam, nisi Deus illi liberaliter condonet offensam; aliter esset vilior Principibus, quorum iniuriae non compensantur per actus
iniuriantium , sed per solam eorum indulgentiam in tales subditos,quorum ob sequia acceptentur ve suffcientia. Ad in flantiam de debito pecuniario, dico, i pdeeo toribus non extingui debitum solvendi,sed suspendi, nisi accedat consen- lsus ereditoris, talem adhini, vel exhibi- stionem impotentiae aeceptantis, in debili relaxationem . Et ideo si pauper, veι dec or perueniat ad statum soluendi
debitum, tenetur ad solutionem . Ergo per ealem actum, qualiscumque fuerit, &per impotentiam , non tollitur debitum,
sed suspenditur solutio it Iius,quoadusque cfieri possit. Vnde nihil sequitur pro a1-guente .
Ad 6. Nego consequeatiam. Quam-
107쪽
, Ris enim offensa Dei se fimpi rester fini
i ta De quo inferius disputabimus non
tamen potest a puro homine compens ri ad aequalitatem. Primo quia preserre finito infinitum,non est eiusdem valoris,& aestimabi litatis moralis, ac sit praelatio finiti ad infinitum , eo quia cum infini tum infinities superet finitum,non potest
illi postponi , nisi per deseensum infinis
tum , ratione cuius talis postpositio ae quirit quamdam infinitatem. Quando autem praefertur finito infinitum, non fit perastensum infinitum; eum enim in re finita non dentur , nisi gradus finiti , ad eius excessum non requiruntur gradust infi- tr. E g. Ad hoc ve infinitas hominum , ponatur supra numerum denarium homi num, sume it, quod accipiantur ab ea va-cleel in hominex, relictis infinitis. Conera vero at hcte ut ponatur infra nim rum denarium, requiritur, quod ablatis infinitis, relinquamur nouem homines .
Ergo quia peccatum postponit Deum infinitum creaturae finitae, non potest hec persecte compensari, per solam praelatio nem ipsius Dei ad creaturam et per so
Iam pospositionem creaturae ad Deum. Vnde corruit eius probatio ; siquidem a eius prauus praeferendo creaturam Deo, acit non solum ascensum infinitum, po Mendo paucas creaturae perfectiones , sumpra infinitas persectiones Dei, sed etiam descensum infinitum, trahendo infinito persectiones Dei, infra paucas creatu
108쪽
persectiones. Ergo actus ponibilas a peccatore , ad satis iaciendum Deo pro os fensa, non comparantur Cum illa, vi fini. ti cum finito, sed ut finiti cum infinito , non quia ipsa offensa sit infinita si mpliciter, sed quia acquirat quamdam infinitatem, quam non habent contritio, Mdilectio. Quamuis enim illa doleat de Peccato, super omnia mala, & haec diligat Deum super omnia bona , quia tamen tam bona,quam mala sunt in se finiataci semper in satisfaciendo praehabellinfinitum finito, cum in peccando praetulerit infinito finitum. Dices, est impossibile, quod per actum finitum,trahatur infinitum infra finitumsM ponatur finitum supra infinitum . E go cessant hi ascen su s , & descensus in funiti, adeoque temanentibus utrinque solis finitis,potest unum per aliud compen
Distinguo antecedens , est impossibi la,quod hoc fiat physice,Concedo: mora liter, nego antecedens . Siquidem pece tor costituendo bonum detestabile ere tum,ut suum finem, ad quem dirigit suas actiones, quamuis physice,&effective,nolollat a Deo rationem ultimi finis,lamea affective, & morali ter illam tollit, ut di-etum est, eo quia quantum est ex se,uel lat suum ultimum finem non esse Deuma qui retrahit per suas aeternas leges a tali bono creato , sed ipsiim bonum delectam
109쪽
De nervi tato Inearnationin oyxstimatione , adeoque moraliter trahit Deum infra creaturam . Vnde sequitur ,
quod actio prma, licet physice , & effe-etiuῆ sit finita, tamen a metiue, di moraliter acquirat quamdam infinitatem fratione cuius extenditur ad effectum insi. altum in ea ratione,qua ab illa causatur. Ad illationem de peccato veniali, nemgo sequelam; & dico, purum hominem
potuisse fatisfacere de eondigno pro suo peccato veniali . Et ratio est, quia peceatum veniat e non est simpliciter conirn legem, sed praeter legem De ,ut communiter dicunt theologi. Ergo non tollit a
Deo rationem ultimi finis, quem non
facit simpliciter insensum operanti, sed
folum miniis i Ilum amantem , minuendo feruorem charitatis in operante, & amorem in Deo erga ipsum Atque adeo quia committitur ab amico, vel saltem quia
de sua ratione, est compatibile cum diuiona amicitia, supponit Deum semper pa ratum , ad acceptandam quamlibet sati se saetionem,proportionabilem leuitati eulpae , ad hoc, ut illa deleta, redeat status perfectae amicitiae , inter Deum,& hombnem . Quod si peccatum veniale sit coniunctum cum mortali, non potest pro il' do satisfieri, eo quia opera inimici non aeceptentur a Deo, ut dictum est in tr. de paen. Praeterquamquod si purus homo non potuisset satisfacere pro veniali,suisset necessaria inearnatio Verbi,ad satisi
siciendum pro illo. Ergo suisset de
110쪽
ros M'. m. M. IV. grauissimum tale peccatum , quod instruceret necessitatem unionis hypostaticae; adeoque non fui stet veniale, sed mortale, quod repugnat inteymnis. Ex dictis sequitur, ruisse homini sim.pliciter necessariam Dei incarnationem, ut liberaretur a daemonis captiuitate , Se pro suo peccato, saltem originali. Deo , satisfieret, posito quod Deus nollet illi condonare debitum, nisi laeta solutione ad aequalitatem . Cum enim ex se illam facere non posset, indigebat Redemptore, iqui pro se solueret. Unde patet responsio ad a. argumentum , ex allati S ar. a. Ad quorum tertiun ego antecedens , non sollim propter rationem allatam in argumento, quod si homo teneretur ex iustitia ad satisfaciendum pro peccato,obligaretur ad impossibile, quod repugnat iustae iustitiae, ut videbimus in loco sed etiam quia toties de nouo peccaret, quoties Deo nousatisfaceret , cum semper omissio actus idebiti ex iustitia, fit essentia iter pram. Ergo quia hoc esset praeceptum affrm riuum, obligans semper sine termino, - is dilatio esset nouum peccatum , quo admisso, omnis Peccans, ex uno peccato traheretur ad in ita peccata, unde se per redderetur ei magis impossibilis si tisfactio, praesertim cum non possit fieri satisfactio , nisi redeatur ad statum gra- istiae, ut probauimus in tr. de paen. Atque