장음표시 사용
21쪽
d Ne nequeunt proficisci dixerunt,& fluxum videndi
cernendiq; causam esse asseruerunt. Qinnuam si magnitudo curusii; eorum quae coagmentatur,mutus; temperantur hestu non percipitur,as e nocesse en νt tempus uulla sic comprehendatur ensu. His verbis inuehitur in eos, qui coniunctioiae colorum, quos intueri ob paruitatem nequimus reliquos misceri S subsistere natura existimarunt,ac crediderunt defluxu imaginum, otiae a rebus visis ducerentur animalia cernere,quoniam in illud labuntur absurdum ut premantur fateri no minus tempus quoddam a sensu incomprehensibile, quam corpus & magnitudinem quandam affirmari oportere, cum hac aspectu non percipi sentiant. Omnis enim motus tempore dimetitur,quamobrem confluxus ille, qui θ rebus visis ad aspetium peruenit tempore dimetiatur Oportet.
sane tempus i nullo sensu percipi necesse est, cuius cau
Vt nos lateant idolorum nutus, O quia simul viden
Cum celeriter admodum strictimq; cematur si ita
res intuenuar,ut nonnulli tradunt: Nam tantum ima
ginis idoliue oculorum acies capiat quatum confluxu imago tuo seriendo aspectum liu e inperit necesse est, Quocirca rem visam laquam una semel, & uno ictu videre videbimur oportet ut tales ictus confluxusq; imaginum nos lateat quoniam tempore agili ur quod nullus sensus percipi liquasi non paulatim pradatimq;, sed lubit' cernamus dui ergo hoc modo sensum cernendi euici asserunt, tempus sumant nullo sensu perceptum oportet. Proinde conduplicitur ab si ardum eoru qui copulatione colorum, qui sensit non apprehenduntur caeteros colores disterre arbitrati sunt, liquidE cernendi sensum estici defluxu imaginum a rebus visis c5 cedant,primum enim absurdum est quod magnitudines nullo sensu perceptas introducunt, secundu aug
videatur. Hec certe opinio adiecit colorem nullum ense,qui sensu non perciperetur.Verum tempus, non
comprehenditur 3 sensu silentio Aristo.praeterijst quoniam in hoc absurdum illa incidat oportet, quoniam
si eonfluxu idolorum qu ς rebus visis prosciscuntur
ad aspectum cernunt animalia& eo ut dictum est modo tempus detur nullo sensu cognitum necesse est. Vel haec verba aliter possumus interpretari, quoniam ubi duas exposuit opiniones, qus multos variosq; videri colores tradiderunt,afferam videlicet quae prima sui e& inuexit quandam coagmentationem colorum, qui haud cerni prae anguilia & exiguitate possent, Ad ait ram, quae unum colorem supra alterum alio uir,d inde quae sormula S praescriptio earum, quas cernendi utraq; statuit opinio colorum admixtionem tu ectvaleat patefacit. Prima enim reiecta est quoniam defiuxu specierum,& idolotu nihil cernere datum est,quod
tamen arbitrabantur veteres nonnulli.iic autem aspe
ctus erit tactus. Res inquam intuemur quando interuallum inter a spei tum & rem visam pellucidum rebus visis mutatur & asticitur. Ostendit porro defluxu aspectum cernere absurdum esse.quoniam qui ira censent magnitudines nullo sensu sceptas cocedat oportet,quin etiam tempus nullo sensu coprehensiim.Conduplicatur itaq; absurdum, si quidem ut demo strabit
nulla est moles, nec ullum tempus quae suapte natura sensu non percipiatur.Omnes enim qui iam leue opinionem habuerunt,ut causam cernendi fluxum exilumarent, in hoc absurdum lapsi sunt, quoniam tempus
Vt diximus nullo sensu perceptum dent necesse est. qui vero quemadmodum ij suerunt,qui ante Arist telem philosophati sunt Ddmixtionem colorum na
sci ex mutua albi, Sc nigri coagmentatione voluerunt
propterea quod album de nigrum nullo sensu percipi
crediderunt,cum magnitudines nullo sensu cognitas, quod quidem primum eli absurdum, tum etiam tempus similiter nullo sensu perceptiam, quod est secu dum absurdum concedant oportet. Si enim paulatim
quoniam tempus denta sensiuno comprehensum Π heta illis sto, libri S
ne quantum ei concessum est recipere. si quod cerni t
sensu. Etenim cumcrediderint colores paulatim coagmentari,S ex hac coagmetatione caeteros differre colores,illud probent, videlicet multa visa ut unum videri,propterea quod a quacunq; re defluxus solitarius &separatim seriens Oculum nos latet,& videtur visum,& id quod cernitur tanquam eius comprehenso vni semelq; iacta sit. Sed hoc loco nulla cogit necestas visit quemadmota diximus. Color inquam pu in susterficie inhaeret imuintabilis cum a su posito colore mutetur, nec si lucr feriataoectum alter fune videbitur,nec albus nec ater iudicabitur.miaresi nulla potest subsistere moles piae obtutum
oculorum fugiat,nec νlla iuueniatur,qua non ex certo interualli latio rideatur,qui erit ei modi colorum admixtio neque memorato supra modo quicquam Hiat, quin
communis quidam his color videatur qui longe absunt, caeterum an nullasubsistat magniti do pia aspectu non percipiatur,poclea accuratὰ perpendemus. Narrat hoc loco eoru opinionem qui vicissim vnsi per alterum colorem videri arbitrabantur, & eorum coagmentationem videri, haud tamen tanquam subsistere.Colorem enim,qui in superficie collocabatur cumularetur ab eo, qui subiicitur, asserebant visionem rei visae inici diuersam ab utraq; eorundem colorum quando essent separati. auocirca vidit terebant colores suppositi,varia diuersati; rei visae viso erat .Hac autem opinionem esse meliorem praedicta, quae inisceri colores statuit,his verbis declarat. Quare si nulla ho-test subsistere moles, quae obtutum oculorum fugiat ulla inueniatu quae non ex certo erualli spatiatur velut unum&continuum cerni debet tepu , quo sed i , idola seriunt separatim aspectum, S adcut aciem oculorum, nullo seriatur sensu oportet: quoniam secus una rei visae comprehentio esse no videretur. quamobrem in illa duo absurda sepissime numerata, de m morata incidunt, quorum neutrum verum esse dem 5strabit .Haec itaque absurda non accidere his ostendit, qui cernendi sensum es fici interuallo mutato a quo demum aspectus assicitur dixerunt,in quorum numeras se libro de anima adoptauit .Hoc itaque cotextu orationis, ut ostendat quod diximus,exemplo eorum virtutiqui colores misceri inter se opinabantur, quoties unus supra alterum collocaretur. Nam inquit, Sed hoc loco nulla cogit necessitas. Hoc imo dixit perinde ac dixerit illa opinio praeiudicata libro memorato, quae cernete animalia interuallo pellucido mutato statuit, nec magnitudinem ullam inuehit nullo sensu per c pram nec tempus ullum sensu omnino occulturr .Causim agere, quoniam nec illi colorata introducunt nurulo sensui subiecta, nec tempus affirmant in ogninim sensu ut idola ferire aspectum valeant qui unum colorem alteri supponunt, sed contenti sunt colore, qui assiciat interuallum interiecium inter eundem & aspectavsoue ad aciem oculorum. Perspicuum inquam lecus
assici solet *aando simplex solitariumq; est, quam cuilii aliquid adiunctum subiectumq; fuerit a ouo ne
pesscitur.Non enim tum vehit simplex, sed tanqua concietum&admixtum, & a se diuersum asscitur
ab illa varietate colorum,quorum unus supra alterum
collocatiar. aevbi dixit illico ani ctit. Quare si
nicia potest subsistere moles,quε obtutum ocurum'
22쪽
nec ulla Inueniatur,quae non ex certo interualli spatio videatur, nimirum hoc modo erit colorum admixtio, id eli si non erunt magnitudines, quae nullo capiantur sensu, qui sine erit colorum admixtio videlicet secundum coagmentationem colorum, qui non percipiuntur aspectui quasi dicat nulla,si non subsiliunt magni. tudines nullo sensit perceptae. Secunda opinio iam recitata tueri posset admixtione coloru propterea quod
unus color supra alterum collocatur,& unus alteri varie admiscetur,&quq tamen opinio non inuexit m gnitudines nullo aspectu perceptas, quae6; non vetatu in ex coagmentatione colorum & copulatione quae amoriatur admixtio & videatur his,qui eminus aspiciunt. postremo sese ostensurum recipit nullam esse molem quae strapte natura non videatur, neq; vllam
constari admixtionem posse, qus constet ex his coloribus,qui sub aspectum cadere nequeant. 2Gd si uon silum in ea admixtione erem um,q camirum, tum etiam humanis sensibita incerta mutuo coagmentantur,quem coagmentationis modum quidam decreuerunt ipsi conqui stimus, sed etiam illam cupimus lata dum eo in loco, quem de rerum omniti admixtione in uni--rsum expedivimus introductam tueri. in qua nimirum
singula res siese undiq; ac omnino vicissim eomplectatur,
in pertingunt: iam quomodo colores mutuo peraviscentur,o' qua de causa utq; comperium erit. Interea vero nobis monendum est, propteria nos minime primo duntaxat miscendi modo contentos esse, quod eo quidem suum
illa temperantur,qua tu minima velut homones,Vut,aut
femina secari possunt. Quis enim ignoras quendam h
mnem, vel altiquem equum omnium minimum esset obrem ιllam mutuam multorum coniunctionem maiam tandam mi um multitudinem dici qua in unum cumu- utiqua atiqua reru admixtione. Vnu namque semianem uni Huι numme admisceri diceremus. Ipsi porro statuamus quaecunq; in mamma diuti nequeunt, cnose propriia commisicerased ea solum, quae cum undique mutuo temperantur, tum etiam suapte natura maximὰ commisceri solent. At quonampacto hiemsnt inter sest comisceret oco de ad xtione tam pridem dictum est nolas. Sed ad colores redeamus, quorum temperationem eadem aperte escit nec stas,quae etiam alia commisceri riget Et eadem certe causa est. cur plures extet colores, ta seris ambae res ciantur praedictae,altera qus est νnius Spra alterum collocatio altera vel ὀ conititutio eorum qua mutuo coharem. Neque enim procul, ear prope minime, sed nique unus eorum, qua mDentur color apparet. Iam Ner ι multι extantetitores,propterea quod varia aemultiformi proportione ea commi sientur,quibus suapte natura comparatum est mutuo ιcmperari,qua fand partim in-Bar numerorum,partim Hia secundum quendam excessum Alum copulantur. 1 et qua νπὸ eodem modo ad quast etiam colores mutuo admiscentur, quos alii ex coniωι-
tisione quadam colora mutua,al exq uadam descriptione qua unMIupra altera collocabaturolures videli asserebantSed alio dudum loco de his,qua miscentur inertractatum est diligenter. II vas rationem asserre, cur finita er non in merabiles sint saporum , ae sonorum Dcies. Quid itaque m color curque mulii habeantur, iam Pa
His verbis nune quid lentiat,& in quo potius con quiescat comperium facit. Nam ab his opinionibus, quas supra recensuimus propterea des idet, quod illae non vere commisceri colores, neq; subsistere, sed solum videri eorum admixtionem existimant at ipse coua Δἰ eos vere misceri,de a visis imaginibus quq re nuli sunt ad rem veritatem i: colores traducit. Vnde si
temperantur ut veteribus videbitur secundum qirandam videlicet eorum compagem, aut in imum collectionem, quaecum minimὰ, tum etiam nobis inceria
sunt quod sensu percipi nequeunt,& non quemadmodum libro de rerum ortu docuit quando scilicet singulas res undiq; sese vicissim confundi, & eomplecti, de
minime secundum mutuum quendam cumula di modum commisceri asseruerat, nimirum ea sela mutuo
teperari dicenda essent qui in minima diuidi possent. Προς Haec inquam sunt quam simili ma partium ubiq; E quibus unum quippiam numero si mere possum iis quod nequeat secari, qua ratione illi, quae permiscebantur indiuidua dici debent Aolent enim secundum hanc normam,& perscriptionem solida, de ea quς partes habet dissimiles, ut homines, equi canes, boues, semine in
unum conuenire. Non enim horum ullum est, quod non habeat aliquod unum numero, ac minimum in-
sua speciae,quodq; in similia scindi nequeat. Etenim
nec unum hominem nec unum equum alterum in homines Alterum vero in mitos, nec id genus aliquid c 5 cidere patritiq; possumus. Quamobrem admixtio indiuiduorum secundum quandam constitutionem haeratione efficeretur.Nam equi canibus, ct hominibus, acordeum auens, de milio linc modo miscentur, rubiqusdam constitutio sit eorum,quae plura sunt, & minima restant de permanent. Verum nee equus homini additus, nec unum tritici granum uni ordei cohaerens vere proprieq; admiscetur, sed ea mutuo temperantur, quae sunt humectae naturae, Se similes undiq; inter se partes habent,e quibus nullum minimum excernere valemus. Haec inquam misceri constitutione eorum mutuo, qui minima sunt,dici non possi int, sed quadam eorum temperatione quς sese undique commutant,& confundunt. Haec inquam vere, de propriὰ commisceri ac mutuo teperari fatemur. Verum qu
quam pacto aliquid uniuersum queat coni an ii ae misceri in commetarijs de rerum ortu ac interitu prssertim loco de commiscendis rebus retulit. Quocirca se in loco de rerum admixtione latius disseruisse commeraliquo etiam eandem esse eorum,que ad ni istetur materiam voluit,idq; esse in causa dixit, vi quod alicui admisceretur ab eo.lem pateretur,& retrosum vicissim id quod est illi admixtum, ab eodem etiam mutaretur ut mutuo temperari S cohercre possi int. Quod sanitum maxime si quando eorum,qus miscentur aequali vi, ae imperio fuerint, vel quando unum alterum noita opprimit, ut idem praematur sua prius amissa specie mutari ac conuerti in eius naturam, quin cum pariter commeant,& aeque sorti manu congrediuntur se te vicissim remittant,& mediocritatem suis pulsis immensis viribus quibus pugnam ac discrime inter se pariter
sustinebant ta retineant, ut ex eo conflictu aliam tertiam naturam vel speciem qdidisse videantur. Cuius
rei exemplum id sanὰ ipsum subijciam. A qua Se vinusi ad eum modusese mutuo te rarint,vi mutuo suas vires remittendo mediocritate subsisterent,ex his profecto quaedam species ac natura ab utraq; seorsiam separata vel disterens orietur.Haec nempe cum humida lint, di nullo certo termino circunscripta,non conlii- tutione quadam,& coniunctione, sed copulatione ita cohaerent,ut continuata sint, de in unu prorsus cocurrant. O sane modo aqua per vinum undique penetrat,& vicissim retro vinum per uniuersam aquam com eat quae admixtio multo melius vocatur temperatio,& complexio Itide pene colore permiscentur quado scilicet corpora, in quibus inhaeret, sese undiq; ni
tuo tranarint,& permiscuerint. Vt itaq; eorum corporu ceterae allectiones se habent, ita ipsa colorum contrariorum temperatio,quam item causam esse decernit, cur plures extent colines. Tum.n. minime plures
23쪽
ilint, aqua multi videantur cum unus supra alterum ut veteres putauerunt collocatur & pingitur, vel quando ita cohaerent & colliguntur,ut deuinci, & iungi, sed non permisceri dicant uncum autem re ipsi inter sese miscetur, multi reuera colores subsistut.Quod vero ita sit, hac oratione perspicuu secit dicens. Neq; enim procul,& prope minime, sed undique unus e rum, quae miscetur color apparet.Si enim varii ac multiformes procul,& secius multo quam si prope coli centur, videri solent, neque ijdem sunt ex aliorum admixtione,neq; veri sint colores.Caeterum varios colores oriri propterea asserit, quod multiformi δ porti ne permixtio fit. Et quemadmodum nonnulli quado unus supra alterum collocabatur, vel quando ex mutua cohaerentia multi videbantur in quodam versabatur squali proportionis cost ictu,& ratione, n5nulli vero superabant ii a se habent ij,qui vere admiscetur mutuo.Nam ut illi secundum quandam vel unius lupra alterum collocati, vel cohaerentium mutuo habitudine multi,& dissimiles apparebant,ita ij quadam eoru, oui miscentur coparatione plures ac vari j extant. Etenim ob variam eorum admixtionem quidam nascuntur iucundiores,quiq; sensum magis oblectant.quidam v ro minus. PO Istremo exposita causa cur colorum species in certum ac sinitum numerum reserantur, & minimὸ innumerabiles sint,itidem de caeteris sensuu obiectis,de saporibus inqu1,de strepitu, ni tu ve de odore,de tractabili sermonem sibi instituedum esse ducit. Causam cur sinitae & in certum numerum conserantur species obiectorum hoc serὸ modo allaturus est. Quae enim certis finibus ac terminis concluduntur horum etiam quae interiacent media numero certa ac definita sunt,sed quae oriuntur,& pignuntur pro suis sinibus contraria habent, quae sane inter se plurimum distant.Fines item inter quos intercedit spati v m in genere colli cantur.cum ergo omnia,quq sun sensum cadu tDup antia atq; contraria sint, terminos etiam ae fines liabebunt certos & finitos, quin etiam media itidem, di minime species obiectorum sensus innumerabiles erunt. Quid denique sit color ut ad propositum reuocemur curq; multi, ac vari j non solum videantur, v
tumetiam subsislant, dictum est nobis.
Cote. 27. Com. 27. V II abunde commentariis de ammadesi mitulo voce disputauerimus.
Huius opusculi initio cum in animo suo haberet de his dicere quae sub sensum cadunt.& eolorum qui cernuntur naturam perorasset, ne sermonem si- scipiat nunc de sonitu & voce haec commentari se de anima tractata uberrime satisq: fatetur, in quibus sonitum docuit esse actum eius,id est aeris qui vim sonitutdendi habeti nus enim dicitur aeris actus quoniam aer est quoddam subiectum soni. Sonus iecirco fit cuaer sic,& ab eiusmodi corporibus ictum excipit, E quibus prohibetur ne dissipetur du sertur quod quidemst quando ictus eius celerior est a terra factus, qua sita eius dissipati .Vox autem est ictus eius aeris ac spiri--eutra viis, tus,q ne anima cu quada cogitatione S mente per pul mones usq; ad arteriam extrinsecus haurit de respirat.
Sequitur itaq; de odore o sapore oratio Junt erum foia eadem assectio Osi non in eisdem utraq; versatur.Gemo moὸ saporum ii is euidentius e i quam illad ed rum cuius rei ratio illa ori 'dsensus odor adi in nobis bebitior musto quam in cateris animant.biu ires .colura autem tactus omnium sensuu qvi in nobis comaturatiatissimus est.sed non ita m reliquis inest animalibus. Q uiam actM taq; Oguctatus in nobis est acerrimu quandoquidem gustatus est quidam tactus,
De ore&sapore, quorum alter ab odoratu, alter vero a gustatu sentiri potest, sermonem suscipere vult Cur autem de utroque'simul mentionem secerit his vobis asseri causam. Sunt enim serὸ eadem asse-ctiis,& si non in eisdem uterque versatur. Eadem in uam affectio esse creditur: propterea quod ipsi iam-udum placuit siporem de odorem v do diluto atq; expresso, quod in saporibus percipitur ex humido proficisci. Et quamquam ita sit, tamen non versantur in eodem,quia sapor in aqua ei scitur, & odor potius in aere,qui licet etiam in aqua sundi solet.Haec aute posthac tractabit diligenter. d haec interea animaduerte. Dicit. Sunt enim serὰ eadem affectio,ideli simili patibilitate ambae qualitates, odor videlicet de sapor nascuntur. Verum etsi similes videntur antedictae qualitates, & prodeant nascanturque serὰ similiter,saporum tam fi affectio nobis notior atque illustrior est quam illa odoris cuius iei causam adducit. Odor tum ipsi habemus caeteris nostris humanis sentibus imbecilliorem, tum etiam illis beluarum deteriorem Secus tactus noster, qui & reliquis corporis nostri,& omnibus bestiarum multo antecellit. Qua propter ipsi non aeque, ac caetera animantia aestum his memque toleramus ac sustinemus , quia hic sensus tanto melior est, quanto magis ab excessu qualitatum abhorret. Demum quod libro de anima dilucide S aperte etiam dixit gustatum quendam tactum seuerat. Com. 2LHumorimum eo ararem nat tira est, ut in pidus sit. Verum ad rinis Iustata. necesse tui H tam in His-porum genera contineat, qua propterea sentiri nequeant Em docte aut bore, quod per exiguasunt. vel elusenodi materia curatur,quae is si saporum seminibus grauidata omnes pariat, fundat ex sese, ex diuersis partibus sapores, qua humores. Vel ch bAmor aq ut ἰ nu qua dissimiles partes habet, tum varii lassaporum ex causa es emice ducitur quam Drtasse q9ili trusulem σ calore esse
censieret. Verum horum Empedocles aperte metitur Solecus enim animaduertere quando fructuum cortices cimenncidimus, ex ea praecipue parte quam aprica Nur, OH lecalescunt, ob calorem mutari sapores sic, ut ab aqua minin fructus talem saporem cotraxi se videantur. Quinetiam diuturnitate quadam cortices cura mutatur maturescunt conceptum succum perstant fructin sic, ut qui dulces fuerant in austeros acerbosq; ac multiformes apo
res conuertantur. Si liter eorum reprehenditur oratio,
qui humorem tanquam quoddam feminarium omnium Iaporum 4tauerunt. Hoc enim fieri nou potest, propterea, quod obstruaumus ex eodem quasi ἡ quodam Uuo palia, varios tapores oliri. Renat ergo. νι aYDa e mutetur a quidpiam patitur. Quod vero neqν ὰ tutore tali mxim,quam saporem vocamus aqua sumat. ers 1 ινῶ eii.
ctae naturae tentissimae l. quamquam cstim sui lentore fusius vagetur. Renim aqua suapte natura di 'a; tis, iccirco dissicitius est manu cominere 'iam,quam Verum cur aqua sua subditis ignibus ubilo lus cra me fit, alia agerenda ratio est. Sapires enim omnes cro . ressiunt emum calor est concausa. Aggreditur primum ad dicedum de sopore . Sumit iccirco aquam humorem ve a caeteris separatum, insi-
24쪽
pse spiciuum petit. Sed cum in hiimidis sapor inhaereat, di degustandi sensus ad exercedum munus suum ut libro de anima docuimus humore nitatur, qua inuis ab omni di huiusmodi mutationibus disserat: ie- circo quaerit quomodo ille in humido verseturaet primum quasda leues Opiniones co tegat, quita reiectis in sua insistit.Vel enim necesse est, ut aqua que admodum Empedocli placuit omni u sapor u genera, id est singulas species permixtas in se intus cotineat quae ob
exiguitatem a sensu percipi nequeat,id est sensu adeo essugiant, vis ars s undiq; saporis paululum retineat Et cum a plantis, vel ab his,quae saporem habere vidEtur hauriuntur,&cumulantur,& simul plures inter se similes oriuntur,tum vel maximὸ sentiri possimi, ab aqua differunt, quia in his inhaerent quae ab aqua intersunt. Quod si degustari sapores nesu cut,huius viiij causa est saporis copia. Vel dicedu fuit humore actinnullum saporem, idest iam existentem in ipso habere,
sed potius esse ouandam omnium saporiam materiam Illud porro verbum notato παν-ie uis, quod signiscat quoddam seminarium,in quo suta sent omnia si mina saporum, Ze minime in una illius parte. Etenim Anaxagoras, qui singula singulis commisceri, ac sece ni a quoque singula,& res hoc modo c5fici tenuit, minime huiusmodi dili racitonem,& segregatione ab v-na 3c eadem parte fieri assentiretur. Hic enim secretio
neptius ossium,deinde mutua eorundem coniunctione,& coagmetatione ortu eorunde constari censuit.
Itidem neruos gigni e neruis, & minime ex ossibus asseruit Similiter hae in re humorem tradidit esse materiam saporum, in qua sapor no ἡ quocunq; fortuito& temere adducitur,& gignitur,sed ex suo certo, di desinito, qui cum similitudine quandam& cognationε teneat, quin etiam secudum quanda habilitatem ipsus humoris, qua idem saporibus asscitur, & informatu & exemisetur,& ita oppletur, ut singuli videantur ex humore proficisci,ita tamen, v t ex quibusda certis do perscriptis illius partibus ex ijsse, de in lucem coparuita
se iudicenturiuuibus non contentus, haec prsterea addit, differentia videlicet saporum non aliunde nasci, gὰ diuertis aquae humorisque partibus, quae varijs mo dis digerantur,& constituani , propterea quod in liquore , di humore omnium saporum semina initiam intus liani, verum ea semina non eade in singulis partibus collocantur sed membratim , di separatim quaeque sunt reposita in sua humoris uniuerit parte. Quo fit, ut omnes sapores ex aqua oriantur quaqua no quicunque temere ex qualibet parte secernatur, & separe tu quippe nullus uniuersam aquam oblidet, sed quicuque suam partem occupat & obtinet Martasse his verbis, Vel materia eiusmodi censeatur, Illam Democriti ineptam sentetiam complexus cst qui cum atomos
rerum omnium elemeta arbitrabatur,tum etiam uniuersa&quaeq; singula eisdem corpusculis reser sit Sed
ne hac opinione comemoret, incertum est, satis lavi
esse opinor hoc monuisse secundam opinionem a prima apertissime dissentire. Nam Empedocles decem te in ipso humore actu quosdam sapores subsistere, antequam ex his alij nascantur. Haec vero quandam aquq partium habilitatem describit,qua possint lapores quas acillime recipere.Tertia adhibet quoq; opinionem 'fregit illam partium aquae dissimilitudinem illam disia
serentiam , qua superior opimo ex multis vari j que , partib. aquae diuertos sapores fluere dicebat, lisc tamecum illa consentit e dem asseveratis cuiuscuq; saporis materiam, de causam eandem quoque tradii esse saetporum,cur videlicet varij de multa prodeat. Hanc aut e causam sorte quispiam sole aut omnino calorem elle celateret,qui quoniam interdum olentia calor magis concoquit, interdum minus: ex hac multiplici porris digestione,ac varia, sapores varios in humore nasci di
ceret .Quae opiniones cum leues sutilessi; sint,nec veri quicquam habeat,eas mirabiliter labefactabit. Empedocle proinde primum refellere aggreditur. Quod si propterea quod sapores sati, ac sparti sunt in eo succo,
do humore,quem cum plantae arborem; attrahunt,ea
rum fluctus & poma capiunt, atque varis concipiunt cu in humore,quem stirpes combiberant multi ac dissimiles fiant,oporteret,illud etiam fateri quando aqua succumq; stirpes di arbores attrahere desisterent, neve poma haurire sipores, neq; eisdem imbui, sed eos
solum permanere, quos initio aqua receperat, de comparauerat. Sed multo aliter euenire videmus quoniam poma postquam ab arborib. excerpsimus si soli exposuerimus detractis suis tegumentis, & his,qui tegunt fructus & complectuntur, ut in nucibus Se auellanis,ac caeteris id genus fit ob nouum susceptum calorε secus ac prius degustantur. Vel sorte sic intelligedii eus et,quod sola mutatio tegumetorum,quibus sepiutur, eo tanqua vallo muniuntur fructus iacit ut permutentur,& alios sapores recipiat,cuius rei illud occurrit indicio quod circucisis& amputatis corticibus alios ponsiunt sapores concipere.Vel etiam dixit quata cortices circuncidimus id est qn a plantis fructus excerpimus , quos iupterea excerpimus, Ad conices &inuolucrae bus inuoluutur fructus ab arboribus, euellimus, Pne mirum videatur, nempe sunt quidam fructus u dus uis corticib. inuoluti sunt indigesti,& peracerbi videtur, sed decerpti quanto tyis spacio durauerint,interea dulcescunt,& degustatur .Quoland fit, ut succus varijs afficiatur saporiia & minim E eos ex aqua extrinsecus capiat, quinetia humor succusae a frugibus fluctibusq;
semotus atq; expressus ut vinum cum ex uua, vel oleum quando ex oliuis exprimitur, multos ac varios co-cipit sapores,& mutationes fert. His itaq; opinor per- icuum esse sapores non confici ex aqlia, in qua illi amulati, atque seminati sint. Adde multos varioso sapores seri quado ipsi etia bene digerulusi&coquuntur, de tamen eo tem re ex humore non extrahunt.
Similiter vinum,& id genus reliqua cum digerutur, depurgantur varios,ac multis Ormes sapores comprehendum atq; aedunt. Haec contra Empedocle. Deinceps
ad eundem serme modum, nec eos, nec eorum argumenta tolerari inquit posse, qui aquam materiam, Δ quoddam omnium saporum seminarium probauerucci e varijs aquae partibus disserentes sapores oriri dic
bat. Nam animaduersum est nobis ex eadem aquae copii, ut ex eodem cibo multa & varia corpora nerui videlicet, ossa, carnes,venae prodeunt, vigent, sustentatur disserentes sapores asiluxisse. Etenim no Ibiu arbores q vicine sunt ob humore velut vitis olea, ficus. ει his qusq; alia similis varios arripi ut sapores.quinetia eiusde plats, alter. e sapor soliorit,alter vero eli corticis, imo corticis sapor,alter est digeliae de maturae, de alter est immaturae. Sed quid opus est longioribus hae opinionem consulare i Est omnino commentitia, eo nihil verisimile habet: ideo ad tertiam se conuertit' non omnino leue sed manca dem sistrabit qd put bat aqua humoremq; esse s rum materia & hactenus superiori&Opinioni bassentiebat,a quita de prscipue ab ipsa S xime adducta ex eo dissetiebat qa illius humoris gremiu nulla disterentia pati duxit imo saporum ortum,ac varietatem voluit quada suscepisse causam affectricem quς seruida esset. Hanc quoq: opini nem cosutat,quod lapores solii a calore in aqua & sueco effici credidit.Aristo. autem quanquam ignem caloremque ad procreados sapores suam operam adhibe re uelit,haud tamen illum omni sublata subsdio tot laporum genera pioducere posse intellit. quod ne temere dixisse videat hoc prius upto probat. A qua est omni u humectae naturae,& eorum quae iacillime tranari possunt tenuissim iccirco suapte natur olum nixa
25쪽
cum esseruescit,3c ealet, nee plenior, nec crassi orsi,uisi solitaria non hebetior fit, nec intumescit recalens oeconcocta, neque saporem aliquem excipiet, si quidem nullus sapor exta qui crassus hebesque no sit.Et quaqua aqua inter cyteros humores tranari sacillime que athbe permeabilis sit, oleum tamen supra illam non tenuitate,sed letore ut quodam partium eius nexu quasi visco natare solet,qua euam ratione supra ex telum, di susum natat,& longe melius,qua instar nauium permeat. Aqua &sumor cotta dissipabilis est ac cedit quacunque ii quid mouetur,& penetrat, iccirco cum excipiticium non sustinet nec cotinenter una nauigij more nauigat, sed plerunque distunditur,& di silpatur.Sed ne videatur ab re monuisse aqua tenuissima in esse, id ipsum nempe nobis suadet,quod cum ipsa solitaria,&a caeteris leparata, deferbuerit, crassa non videtur nec permaeLCum enim ita tenuis sit ut diximus no craiatior relinquitur, ubi concocta suerit side deser erit. Contra aut oesta res sunt crassi. Quamobrem hoc unum defendamus posteaquam aqua recalens no plenior fit a csteris seiuncta, ac solitatia, neque calorem, esse causam ortus saporum in ea es quandam concauiam . Postremo his velut iactis sundamentis veritatis suam deinceps persequitur sententiam dicens. te. 3α Sapore autem quotus quisque asciat Ne tellurem uidem mutat. a Wirca ueteru plures,qui explicanis rerum naturalium causisse totos de diderunt, hum'rem vel aquam coenum per quod -- mor penetrat eius gesses risagirmarui. Quod aquis salsis potisimum declaratur quoniam fal est quaedam teliaris decies. Quocirca liquores,qui per ipsusessu cineia
permeant, permeatu sapore reportant. Q umetiana fontes multi sunt amari, multi acutι,mniti tandem sapores multiformes habentes.NIn erra immerito qua terra eduu tur, varia saporumgenera retinet. cim aeque humor natura,ac cateris quandam ingenuit tabilitatem, νι cotra-rjiurium excipiat quod Dia aridum est. Iccirco ab igne palitur,quandoquidem Mea ignis natura sit,quamquam igni calor proprius exotat,et terra ariditas Aedde his eo piissius dictum en nobis commentarbs, qua de elementis
erucubrauimus. Illud tamen hoc lococommonefacimus nec
ignem, nec 1erram,nec quicquam aliudIuapte simplici fio hiariaque natura agere,aut assici Urim ι cotra rv qualitatib. sibi vicissim ictus inferat. Q emadmodis itaque
qui solet colores, sapores ipsis liquoi ibus diluere, ita humore liquoresq; ν: en coloris saporisq; facultas asciui:
natura ita aridum o terreum qua cum per mea, oe terrena calore adlabito prem et oe mutet hora humore paulatim exiccat. Inde porrὸ sapor emanat, que desinimus efse quandam temonem in humido, qua is secitate memorata prisciscens suriatusficultatem ab is ad exercendum unussum traducat. Nam seruiendi vim ad illud oscium impellit quo Muea fungi poterat. His verbis omnem saporis valitate in ipsa terra colCς locat, quo nobis persuasum esse vult humore ad pro creados & constituendos sapores ex sese non suppei ter ed eos educi ac landi, propterea quod nonnihil Eterra hauriunt.Cuius rei testes quam plurimos veteres rerum naturalium disputatores adhibet, qui humorε - eadem infici qualitate affirmant,quam coenum per in transiliuit humor conceperat, quasi palam sateantur, . aquam iniquorem, succum a terra saporem attrahere, atque haurima ed non contentus testimonio tam praeclaro,& constanti idem confirmat euidentia,& perspicuitate quadam. Salsa enim propterea quod per terram permeant eiusmodi talem saporem edere videntur, qualem tellius continet.Sal enim est qusdam terri species. Itaque humor cum per ea sesset terrae abdita tran-st, eundem saporem contrahit. c ne ali. sese imi
mergat oratio, huc summa pertinet,ut nulla promissit terrae qualitas,quam non capiat ille humor cui per aditus,& meatus terrae potestas dest uendi est. Quocirca si per venas bituminis terpserit, di dilapsus fuerit, eiusdem saporem retinebitat idem amarae sunt aquae, quoties per amara loca effundiatur, de desu unx. Age porro humor, qui per cinere permeans instillari solet amarus & peracerbus videtur. Ex quo illa sontium riuulorumque varietas oritur. Alii enim amari , alij acuti sunt. quod terrae loca per quae exeunt, varios sapores continent.Sed de sontibus multa a Theophrasto in libro de aqua subtiliter disputata sunt. Sed ad Aristotelem redeamus, qui propterea inquit non immerito esse, ut ea quae oriuntur e terra plantae, videlicet stirpes saporem contrahant, qui succo & liquotise admiscet, di hoc pabulo aluntur, vigent,adolescunt, nituntur,virent,srondescut,demum fiores, baccas, T sundunt. Nam plantae cum terram aqua irrigat, obrutos, mollitos,oblimatos agros tenet eande imbibut unumque saporem contrahunt, quod quidem non eo dicit ut velle videatur terram suapte simplici, aes 'i aria naniralipere. Nulluenim corpus simplex suapte natura sapit re degustatur, sed haec potius profert, ut quo ad saporem producendum prinus terrae tribuere videatur, quae illum utpote quada admixtione humidi, & sicci a calido orta atque producta primum astecta excipiat. Nec enim eo scripsisse videtur visentiat aquam sapores contrahere quos iam in esse-ecu,actu praesentes tellus habet. Si aute eius oratio nocuiuscunque prorsus saporis ortum complecteretur,
sed eorum sotu quos aqua humorque hauriet. Ac ne dixisse ortum saporu in humore effici a siccitate terret suo iudicio peti fisus videatur, hoc etiam testimonium adducit quoniam cum Mua in ipsam terram inuehit, hancque suo fluxu laetificat,& conserit qualitatibus aliquot,atque iam quibusdam saporibus oppletum, cumque eandem permeat,in hoc cursu,& fluxu silapte natura cogitur ut quidpiam ab illa petiatur,& capiat Sed ne putes terram solitariam, ae simplice in hoe loco sumi , quidam nempe in ipsis terrae visceribus inest humor sapori perfusus.At dices quonam modo, & qua terrae qualitate consentaneu est, ut aqua dilapsa aifici tur. Iccirco haec vetes secit Nam aeque humori natura, ac caeteris quandam ingenuit habilitatem, ut contrari j ictum excipiat,quod sanῆ aridum est Siccitas caterrae igniq; cogmati nihilominus in hςc ita terri cognatiis ima est, ut igni calor quo ei natura set matur,ac perficitur,quamquam eii a maxime siccus sit, e hac ratione humor ab illo patiatur. Terra vero et arida est,
et frigida. Ac neq; temere si liraq; humore quicu ab igne pati asseruit, quandoquide Peucendis,&gignedis
in illo saporibus calor praeter terram multum coserre semper consueuerat.Sed deliis rebus se astatim, atque
abunde in comentaribdeele metis, id est ut opinor in libris de ortu&interitu disseruisse testas, Ppterea ui in illis multa subtiliter collegit S diligeter disputauit de natura quatuor corporuq sunt suulgata elemeta. Etenim in eo opusculo quomodo quisque corpus simplex formetur,& consciatur.diligetissime persecutus est terram affirmans plus siccitatis quam frigoris habere Aquam vero contra frigore magiri qui liccitate reaudare. Aerem autem humore copiosius, qua calore oppleri ignem deniq; secus seruore ardoreq; magis,quam siccitate constitutum esse. Non est ergo natarandum si proxime subiecerit pugnati . & cotraria cum uiuo sese lacescunt conflictum unum alteri vicisse sim ictum inserete. Proinde cernimus humorem a si
cocomutari,& vicissim retrorsum sic ab humore.
Etenim hisce corporibus natura illud inditu est, ut pretpotens eorum vis & facultas imbeciliorem & languidam stiperet, α permuteti nis itaque eis siccus est,in
ti s in iam res deest mentia Attilatei mrii impretari sed quoniam nee pluas .
incendi utiuium lautiali his de . a te ι
26쪽
men thrra eum siccitate vinciti Addit elementa,ignem aerem, aquam, terram. suapte natura eropterea quod substantiae sunt nihil agere, neque pati ubstantiae nim nihil contrarium est, neque una alteri contraria existit, quae autem ictum inseruiit alicui quaeque eatiuntur sunt eontraria. Adiecit praeterea. Nec quicquam aliud suapte simpliciq; solitariaque natura, idest corpus quoniam nullum corpus cum sit substantia, de qua corpus agit, & patitur, ῆuoniam hac conditione
nihil ei adueriatur, verum ubi coeperint corpora inter se mutuis contrarijs nanirae mometis, vel viribus dii sidere, repente cladem ictus vicissim inserunt,& excipio Nulla enim est victoria elementis,quae ex omni parte iusta selixit; sit. Acriter ergo pugnat aqua cu terra, propterea tu hec humida est illa vero maxime ari liabet item hostem validis limum i em, qui cum pugnat his qualitatibus humore, di frigore,quem in v ille his tesis calore, e ariditate aquam euerteres nititur, id hae tu maxime, quod calor vim frigoris peruertere cupit,quandoquidem ignis ardeat, di aqua macimEalgeat Exinde que cupienti mentem Arist telis quid sentiat, cpi idque probet de his quae agunt, dc pati utur cognoscere facileei quippe qui primu abi cis abhorret, quod illi corpora suapte natura est rea e pati volueriant. Deinde Platone dissentit, ires.
incorporeas munera india obire, agere ac pati ce
sui int ii de corpora solum quibusdam tamen sulta c&trarijs incorporeis facultatibus agere atque pati statuiti Veriam eius sentet a multis ambigua videriar, quiae cum ipsius aquae natura iccirco extet, quia in humore
α frigore v f, nequicqua allud sit, qua humor strigori admixtus. Itide cu suis constet facultatibus isnis, calore videlicet,&siccitate, quoniam modo aqua inni,ac retrorsum vicissim ignis aquae non repugnat,& dirum bellum non insere qua corpora sund Hane iccirco dubitationem hoc modo diluam, quoniam etsi memoratii, quioq; suis sicultatibus formatur, & absoluatur,tamen igneum corpus non est tantum calor de siccitas,
ea uadu taxat humor,& frigus qussorm sunt, sed etia ius subi jcitur in eisde corporibus materia,quae ethharsi qualitatu receptaculum. Id proinde i causa est nα primo secudum mometa mouendi cotraria sintdd est quemadmoda ignis in omni u leuissimus,lta aqua omnium grauissima. Csterum oratio redeat unde fluxi Consentaneu esse dixi, ut humor aquae ab arido terrae patiatur,sed quomodo humor aque ariditate in prodαcendis saporibus assiciatur declarais inae madmodum qui colorata latet aqua diluere atque aspergere,qnquidem eodem colore illa inficiatur ovo dilutum prmitu est. Vt etia qui solent sapore praedita diluere aqua, qupabluit saporem eorum,quae in aqua collocantur, ita natura aridum, & terrenum humore diluit, di cum per humorem penetrat ope caloris idem contrahit sapor εVbii profert. Natura in aridum de terreu deest hoc verbum diluit, verum eius sensum facile sequentibus his vcibis comprehenditur, que cu per sic ,α terrena calore adhibito permeet de mutet, idest comutet coc 'uat,pr paret, exiccat.Na gustui gratu reddit. Ortum itaq; iaporis concludit hoc modo,quando calor trahes humore terrenae siccitati admixtum permutat & sistit Cum enim per succum terret atque humore penetrat
ardor huncq; digerit ac sisti litum generatur sapor, qtamini me actu terra continetat,quemadmodum videri tur paulo ante dicere asseres humore attrahere quedam ad se saporem dum per venas terrae ac cauernas aridas mearet. Quod sit terra cuius ostium ae aditus patet humore iam actu tenuisset, & hac ratione ab eadε aqua permeans abii ergeret, et dilueretur,quid opus esset,ut e varia natura starpium,ac plantaru varim; in cta, uae sane aquam imbibunt, iuem sapor gigneretur
quod satis esset, ut ij sapores, qui iam terra actu di in essectu occupparet similes Pduceret. Adiuge si ita esset
ut diximus nulla sibi cum illis esset contentio, quia- quam saporum causam,ac materiam esse tradunt. At secus oriuntur sapores, quandoquidem ij conseiam ut in aqua quoties calor per meatus terrς siccos,& aridos pertransit.Sed nostra sententia sapores prodeant ut diximus ex admixtione caloris & humoris aquei in terra. Postremo cum de his finemdicendi fecisset, de quomodo quisque fieret cumulatissim E tradidisset, eius definitionem in uniuersum hoc modo assere. Sapor est humidi assectio a siccitate terrae producta, quae gusta. di vim a re quiete de ocio ad agendum exercenaume munus suum transferat. Nam apud Aristotelem saporem mouere gustatum ac permutare nihil aliud signiscat, quam eunde traduci ab octo, a potentia ad actionem, vel adactum, siquidem sapor in ei sectu actiniue vim degustandi assiciat. vero iam facultatem gustandi exilientem sapor cieat eo,quo paulo ante diximus modo,et ipse minime sit genitor eius siccitatis illico his verbis declarati Etenim sentiendi actio non escitu sis adnaedum disinna tata uini, vicum alipusati eptus quoties libet
Quas dicat non oritur potestas sentiendi, quando Com. 3r.
suu exercet munus, quemadmodum qui discunt a prsceptoribus scientiam reces consequuntur, at potius ii
lacta est potestas sensui aliquid percipiendi, qui octo
prope congelat donec sapor illum excitet ad agendu, ut ei quoque usu venire solet, qui pridem scientia didicit,& interdum requiescit ab illa, sed illo situm est sese ab odio ad eandem tractandam traducere.Qus autemst sicultas sensus & quomodo ad actionem incitetur, libro de anima disputatum est.Sed quo verba illustriora sint haec,quae contextu supra Aristoteles secit, nam
senti edi vim ad illud ossiciu impellit, quo antea sungi
poterat, animaduerte sensum hoc esse verborum, impellitur diciturque vis sentiendi ad actionem ab ipso quod percipitur a sensit quod sane illa recipere antea,
Potuit. quibus verbis subnectit haec in contextu dicta vi sciatur, ex qua potestate&ex quo cicio traducatur vis sentiendi ad actionem, quia non modo sapor est affectio, quae a sicco proficiscens humore aliarat,quoniam etiam quando colores diluuntur, aqua coloratur attrahens similem colorem:quinetiam odores liquorem succumque assiciunt, quocirca non ab re adiecit saporem esse propiam assectionem gustatus, quem ex potentia & ocio ad actionem,& ad gustandum transse fert. inlud autem terrae siccitas ad saporem producendum requiratur, ex quada earu aquaru differentia cognoscitur, q instilatur & sapore aedunt ua comiscetur
terrenae cuida siccitati.Proinde aquarum aliae sunt hieme dulciores, aestate vero longe minus, & autumno minime dulces sunt Rursum cum spus ventorum stauerint a summo coeli noliri vertice ex quo Boreas ingruit,potatu suauiores sunt cotra vero amariores ac salsae magis gustui videntur,quando perstant veli,ex altero cardine unde auster exitiit Adde quo dulces sunt da . pluuia sua copia terram alluit, amarae autem cum siccitas fuit. Et ut scias hieme quonia terra humore redudat, nonnulli vapores sublime petunt puri, atque a terrena siccitate si luti,& separati. Secus vero aestate, tu
niam terra non ita crebro alluitur, aqua, nec tanta copia,quata hieme. Ac gnate cu vaporibus sursum comeant aliqua siccitate teres commixta atque compressa. Autuno quoq; id fit multo magis, Ppterea ui hoc tepore ob aestum, qui summis caloribus terrae abditis in elusus viget omnia potissmu exsiccata sunt. Praeterea quo primum tempore venit insurgunt, qui ex nostro cardine perstant, qui dulcesciit, magisq; ad potu i
27쪽
do ἡ regione,& ab austro opposti excitantur,quoniatum per ea transeunt loca,qus siluant& aridiora sunt, unde multum terrae secum aduehunt. Identidem, cd ingens consequitur siccitas,quoniam hoci re multum siccis aliique in sublime rapitur. Econtrario autecum inundationes efficiuntur Maec igitur omnia huc pertinent, ut omnes sapores gigni ex commixtione
terrenae siccitatis sciamus , mcuq adhibeatur quaedam concoctio de digestio eorum, qὸae a mediocii &congruo calore fit. Qim circa sajores plerunque is rigore intereunt,quia frigoris acces m impeditur persecta digestio,& tum res,quae gustantur adeo humectatur, ut concretam siccitatem amittere videantur. Quqenim sapiunt polleaqua stigore adiecto obdurueriit,
molliuntur deinde,& tum humore magno redundant S putrescunt & exiccantur. Sapores enim non ita E siecitate procreantur,ut omnis humor ab illis, quae degustatur a calore expressus sit,sed ut quadam digestione di concretione consistant.Ac humorem in his, quae sapiunt inclusum asserere ea nimirum coniectura mouemur, quod ubi illa digesta sent,retroisum vicissim humectantur,& putreicunt. Praeterea Dporem a cogruo calore produci ex eo arbitramur, quod multa genera
frugum in his locis, qui frigoribus conglaciant initio
praesertim peracerba runt, nec prius maturescunt, nec
commode degustari queunt, quam a calore coniiciantur de digerantur. caterum ne saporem eum itu aridistis illius, 'Hμαι rvel emonem vel prinatio inesse cense, haec monebo,ii uiam insiticum sine humore nec vicissim retrorsum humor sine arido. Nam separatim ni utro nutricantur animaliasta viroque ut admixto Praetereaso Ut ensia oblato cibo, quem tangendo sumunt adolesceres laso autem minui . Augendι enim ac manuendi cara assumpti cibi calor MIus quibus augemur, O diminuti videmur. cibus autem, quι sum ur qua degunatur nutrit. Singula enim animalia duhialuntur pabulo Meq; aut simplici subtariore, aut permitto alacui.Sed de his ti-bro de rerum ortu distulatum is copi cud nune 3 eia haec tractabimus quitum opusfuerit. Go circa pabulum calore auget, o fingit cuius partem νnam simul ac leuissicta est,adis trabit,aueram vero ad minacerba ob eius podus desierit. Q vicquod ροπὸ externus calor corporibus
extrinsecus ingerit dondipsum internus natura a m arum, ac stirpium confert. Ideo dulci alunttir esca. Sesentquoque alij sapores itidem ut falsum, acidum condι menti causa pabulo commisiceri. Haec sanἡ hoc modo propterea mutuo temperatur, H deducanti um dulce, quod admodum alere consuevit, aptius est ad Qergin mciseram superficiem.
Cum saporem affectionem quandam gustatus, quε ex ocio & potestate ad actionem deducit.quando humorem aridum calor esticit supra docuisset,nunc huic definitioni non ab re illud addidisse monet, quada videlicet esse affectionem, quae gutiandi potestatem ex
otio adactionem mutet. Hoc autem dicere Aristotelem mouit propterea quod non quae uis affectio, suae ab arido in humore costitui optiraucat, sapor dici debet Et enim odor quoque nascitur quado humor ad hibito calore exiccatur, de quo tinἡ odore nos postea certiores siciet,de tamen inter odorem,& sapore multum interest.Prsterea pabulum attingi cu sumitur nemo dubitat, veru hoc nemo dabit aliquod F animal
est,qua ratione attingitur sed qua gustatu asscii quod quidem his verbis signiscat: sed illius quo alimus, porinde ac dixerit,sed gustatus.Ac non contentus titerinporem gustatus esse assectionem adduxit. Vel priuationem, quasi velit etiam illum sapore esse, qui est priuatio dulci quo alimur. Hunc enim uporem demon
strabit este illum quo potissim si alimur, cuius reliq os
velut amarum & salsum priuationes esse statuit, qui nihilominus tamen gustatum prouocant,& mutant Itidem ut coloribus & se poribus accidit. Nam aequὰ ater color qui contrarius eu& priuatio albi, cernendi se sum adicit, viathus, qui maxime videri solet. In sep ribus proinde contrarius dulci qui gustatum maximEassicit, dicitur euis priuatio,& tarten eundem sensum. mutatiEtenim iam receptum est pene omnium consensu contrarium illud quod ξ regione respondens deteriorem partem habet, appellari priuationem. Cum ergo dullae huicque contrarium peramarum sapores snt,di gustatu mutent, Equorum admixtione non secus resiqua sapores prodeunt, quam caeteri colore ex atri de albi mutua coagmentatione nascebantu dc P ducebantur,in uniuerium innisi cauit qui essent in g nere siporum contrarii, ex quibus alis singuli manant.
Hi profecto sunt dulcis, & seracerbus. Gamobrem
cum dulcis lipor admodum alat,hunc esseca randa ii moris aliquanto aridi assectionem. vel huius priuatio nem , idest amarum latetur. Huic enim dulii eo trarius est amarus sapor, & qui ei aduersitar, merito priuatio eius dicitur. D inde tanquam epidens petit nec aridum solitarium, nec humor itidem aliquid alere,qui tamen ubi sese mutuo commiscuerint, uidpia
sunt,de pascunt. Velim tamen notes his verbis. Nec
siccum sine humore 'ec vicissim retrorsum humor sine arido illud deesse, videlicet sapit,et nutrit, quod quidem vel ba sequentia indicant. Nam separatim neutro nutrieantur animalia. Quod item non qualibet ait
et ita ex horum admixtione proiiciscens s r iit, deinceps ostendit. Equidem pabulum ab animalibus haustum tactus percipit id propterea in causa est, ut gustatum velut quendam colle ta tactus esse Aristoteles astirmet.Adde quod idem gustandi sensus illa contram percipit, quq tactu comprehendi solentiametsi
nihil alant. Verum enimuero esca qua ratione attingititur,& mimi me qua ratione calorem ut ni pus, tali.
quid aliud contrarium habet, prosecto alit. Quin etiapropterest quod attingitur auget que aluntur, si uiuoris est, minuit vero, si hestifera. Cibus enim ut calidus,
vel scisidus, aut annectitur,aui secernitur. Nam calorct si dus, vel cibum coquit,vel crudum de inconcoctu euicithis cococtus consectusque sueri det quidpiam quo crescunt animalia,at si grauis di mini ne concoctus fuerit minuet, nec alet. Suppetias praeterei ab anima altrice petit, ut haec calorem excitet in animatibus ingenitum germanum & naturalem,quo ille eo coqui solet. Hoc enim instri mento vis nutricandi ut cibum escamque coquat,&digerat, uti solet auic quosve calor di frigus eorum quae aluntur subii manscrt. Quare saporquedam assectio statuenda est, qui cum tactu cum sentianir ab arido in humore coli cato prodeat. Qua enim rati.ne ex his cibus admixtus est,& tactu percipitur saporem non edit,sed qua attingitur causa eii,cur crescant animalia, quoniam compus est quod tangitur. Na coagmentatio quatuor qua
latatu qui b. corpus viget, & subsistit a tactu, percipio quin et ea ipia sentiuntur a tactu a quibus formantur,
vel ex quib.prima corpora costituuntur. Crescunt aut re S minutatur vel corporeo quod1 addito vel detracto.Quapropter cibus cut iam de libro de retu ortu Arii toteles docui, qua ratione corpus est au t. Hoc enim modo quantus est & aqua ratione dulcis alit, ac gustidi tarsum ab otio&potestate adactum & actionem traducit.HOnim enim vel calor vel stigiis est causa, qua au sciant cibo calido, vel frigido a tactu percepto Quocirca dixit horum cauti crescere vel flaccescere vel minui . Hoc in loco vel inquit tactu perceptaesie illa quae simpliciter attinguntur, vel calorem de stigus intelligit,cum haec non minus in eorum quae t -- guntur
28쪽
Dinti ir munerum reserantur. Sapor ita ue ut quaedae thumoris a sicco proficiscensa nectio aci animanti bus de Nilatur & alit suapte natura viventia. At qua ratione alit Nimirum qua gustatur, de minime qua a tingitur, sed clostenderet animalia dulci sapore sim plici di solitario ali haec verba fecit. Singula enim animalia dulci aluntur pabulo, hocin simplici solitariove aut permixto alicui. Haec inquantu status percipit, verum nolim intelligas simplicem raporem dulcem , tanquam in ter hunc non sit quicquam aliud, quod albter queat. Vel haec verba designant ex dulci pabulo, de
ex contrario suo acerbo amaroq; animantia nutricari, de quo certiores nos facit extremis verbori ubi tr
dit saporem dulcem alere sblitumq; e te cibi interda amari siperficiem eodem aspersi,quo fit, ut si amarus Aporalere debeat, illius admixtionem desideret. Est enim dulcis sapor natura, ita constitutus, vi insideat in prima cibi facie quia leuis eii, di supra petit. Hoc enim
in caula est, ut alat. Verum haec de cibo, quo alimur, vegetamur, augescimus, in libro de rerum ortu acc modatius tractantur. Equidem quomodo res crescat libro memorato tanquam apto & proprio loco explicauit Sed de cibo & pabulo in illis commentari js di in soli, quos de ortu animalium composuit. Iccirco de his rebus se abunde tractaturum ad naec usq; reseruata . . illud proinde monet tibi operaeprecium fuisse de his tantum disserere, quantum hic locus desiderabat. terum cur animalia corporaq; augescant illum calore, in causa esse affirmat, qui coquit & conficit cibum sievi alere possint. Nam cocti ac consecti cibi calor est causa. Propterea ensen quod calor humido fouetur qJ saporem habet, alteram eius partem leuem,& dulcem attrahit, saliam vero, & amaram ob podiis demeriam relinquit. Quocirca leuiori portioni calor impertit motum, quo supra petat, & alteram quasi a tergo relinquit pondere onustam. Quod sane pro comperio sibi sumit eorum coniectura fultus vaporum, qui supra conscendunt. Nam leuiore parte sursum contendente, bc grauiore immo relicta loco vapores oriuntur. Vticcirco calorem extrinsecus, in corporibus agere aliquid putauit ta calorem illii inditum naturae animalium atquear rum censuit efficere. Calor enim innatus germanus 4; viventi ubi cibum sumptum o tinuerit,& concalesecerit tacitonem leuem, S dulce attrahit,& cum hane secreuis, eam deserit, quae pondus habet, quaeq; nimirum est amara de salsa,&ob id depressa,hsc portio immoloco manet. Constat enim. si haec grauia cie amara perdurant in eo quem diximus loco, ut his contraria sint leuia & dulcia, quod etiam erit in causa cur animalia dulci cognatoq; naturae cibo alantur. Itaq; quod dulce suapte natura coscendere supra, de nutrire adhibito calore asseruit, quod inquam Quemadmodum praeterea reliqui rei ει ὰ mxtra inises s assi magmentatione oris Mur,mnsecus ne ιaeterio res ex admixtione si 'amarι priscimi, idq; sit quadam promitione, propter ea quod singuia quaq;
secies soporum ea ratione eduntur, qua illi Otorum mutationes magis mimo, et etiam numero certo, vel incerto commiscentur. a m Hsinde essapo ritas voluptatem eapere avenissolum eo rum me in quando miscEt
proia animaduertunt. Qua murem obelissoporque dim dulcus cies est. At salsus atque amarus fera comnemunt. Acris HG, items,acerias, acutus in quada Nersamur mediocritate. Sunt enim ford tarde saporum,
quot colorum feries, quandoquulem utrinquentemspecies numerantur do quis Auemadmodum ra: imp outit subobscurum colorem censeat nigrum esse. Flauus autem potius ad album refertuis, que admota sapor craμμ ad diari. Puniceus verὸopurpureus, Hridi ceruleas aquGest ad assumo arrum referunt. Ibis pudemum colores ex hisco mi stimur. Pr erea non atque salsus'amarus sunt priuationes dulcis in humore, qua alimur, N ater color in ipso pellucido est albi. Quocirca eorum omnium quae eo lagrantur cinis amarisin ta est. Nam quodin illis ad potum aptum oras exhavisi vim en. Posteaquam animalia dulci sapore, cui priuatio tan- Com. 33. quam aduersabatur amarus; ali statuit, perinde reliquos sapores ex horum admixtione , atq; ex coagmentatis atro & albo coloribus caeteri manasant ostendit: Ac eorum,qui medij siint differentiam nasci declarat quadam mutua proportione contrariorum, quemadmodum hoc de coloribus iampridem receptum est Nam perinde sarires certo numero eorum contrariorum, qui commiscentur certaq; proportione, siue ut libet, de ut sors tulit producuntur,quemadmodum supra decoloribus asseruimus. Catem saporum species affert, quarum alias meras e regione contrarias, alias vero ex admixtione contrariorum fieri tradit. Obesum icci co saporem cum dulci consentire asserit, quippe hoc ipso aequὰ ae dulci aluntur animalia. Similiter salsus
congruit cum amaro. At acrem, austerum,acerbum,
acutum putat medium locum obtinere e mutua dulcis amariq; admixtione natos. Et cum medios i '' res penE itidem ex extremorum admixtione profici-ici, ut colores affirmauit commixtis mutuo arro de albo, nunc exhibet numerum saporiim similem illi colorum, septem species tam eorum, quam horum esse tradit. Salsiis inquam sapor ab amaro est alia species, nec omnino eadem. Narrat item in coloribus itidem flauum conuenire cum albo, nec alio quam eodem innumero reponi, ut pinguis sapor cum dulci in eadem sede moratur. At suscus seu si bobscurus color ca atro n. .
dulce,nec mere leue est,sed dulce&leue eorum quos coligret nos usquamis por salsus cum amaro, tamento com uertum sit. hae sunt diuerse species saporis. Quocirca septem ha pii . i. memorauimus vaporum argumento compertum sit.
Imber enim quiuis dulcis eii, quanqua laepe ex ipso mari sitso dum exhalat imber oriatur. Verum de his libro de supremis impressionibus copiose disputatu est. Redeo itaque ad institutum nostrum. Sapor dulcis primas in alendo sane obtinet, reliqui vero comi scentur in pabulo,non quo illi ipsi, ut salsus atque acidus solitatij alere per se queant, sed condimenti causa extrinsecus introducuntur. Qigemadmodum cum hos sapores condimenti causa una cum dulcibus permiscemus ob dulcedinis copiam percipimus guitatu his c blectari, ita reliquos sepores huius usus causa dulcibus commisceri arbitramur. Hi enim quanquam ita temperantur, ut dulcis sapor sine nausea nutriat, qui cibi superficiem oblidere atque afficere solet, jdem ipsi siclitaris non alunt animal. Quare calor saporibus his, qui sent amici naturae indi ius atque innatus eo, quem supra diximus modo palam aliubentur. Item subobscurus color est qusdam species up - .coloris,quae licet cohaereat cli nigro, tamen dili inmest ab e e. i vero, non expleretur numerus partiuae specierum coloris ius hoc mo septem numeratur.
Coloris species. Saporis species. Albus nauus. Niger
Fulcus. Puniceus. PurpuIeus. viridis. Ceruleus.
salsus. Acris. Austerus. Acerbus. Acutus.
Has ergo coloris species septe in quorum numera adoptat et sunt extremeatq; messis dabitis, qui in eadε sede
29쪽
sede loe1t album de Rauum. quod si quis album, & ssa
Dum ditiinetas species coloris esse contenderit, illum sane quo numerus integer septem tantum specierum itureniatur subobscurum oel fuscum in eodem loco reponere, id quo niger collocatur oportebit. I iidem in saporibus accidit,vel in eadem sede loces obesum,
di dulcem,vel si no in eadem sede hoe locaueris a
amarii videlicet, & salsum statuas necesse est. hoc n- quam modo utrunq; septem erunt species,& iam paulo supra ordinem descripsimus. At vero si quis nolo Iet in una sede, quos cum colores, tum etiam sapores diximus collocare, quin etiam primos diuidere mallet nihilominus tamen totidem erunt colorum species quot saporu m, verum non septem, sed potius sex, vel octo. Postremo propterea quod colores nonnulli omediorum admixtione quemadmodum ex primoru agmentatione prodeunt, iccirco fiant pene infiniriti colores' ait caeteros ex horum admixtione pro fi cisci. Demum eodem modo admisceri ex suis extre mis medios sapores,ut colores secundum aliam com parationem ostendit. Vtenini ater albo contrarius,est
eiusde in pellucido quaedam priuatio: ita lalsus & amarus in ipso humore quo alimur, dulcis priuationes existimantur. quibus verbis declara' nobis quomodo hanc sententia adductam si peribre contextu hoc 'i' delice , Caeterum ne saporem euiusuis aridi, sed illius
quo alimur a fleetionem, vel priuationem esse censeasta assequi debeamus. Inquit potio dulcis amarus sapor est priuatio rem dulcem docuit esse miscendum cuam aris & satu e quibus reliqui ducuntur. Quae sane verba cum ignorassent huius opusculi interpretes a- id in illis exponendis labora furit. Quo autem signo,
quave coniectura moueri valeamus, ut a maru dulcis priuationem putemus, vel hac quidem maximὰ vult, quod eoru, quae ardent atq; incenduntur amarisimus
est omnlii cinis, propterea quod a calore dulcedo qui intus in illis est, absorbetur di consumitur. Text. 34. Democritus est quamplurimi natura ac U-.bus ti Pruerunt in me ab M Hsmum incidunt. a
omnia tuentur tactu percipi, a sensibus comprehendi queant.. odsi ita esset alii: cupum illud planie dabitur luctum rideticet quiq; redit xrumst uum e. , Iam olfenderat pabulum vel escam quanqua attin- m. 3φ gi possit,non alere animal ullum , qua i cilicet ratiode attingitur, nuc his verbis coniurat Democritum non modo, sed etiam ceteros quam plurimos Philosophos qui perperam omnes senuis cum sensu tangendi congruere, & omula,qus a sensu percipi queunt tactu cer ni, audiri, percipi approbarunt. Qua proinde ratione illi mouerentur, ut singulos sensus cum sensu tange di, i cohaerere profiterentur,liis explicat verbis Nam omnia tuentur tactu percipi, quae a sensibus comprehen- di queant. Quod si omnia quae senti utur,atactu comprehenduntur,&quae attractari possunt, vel maximὰ sensus tactus percipit, nimirum tactus omnia, quae acie teris sensibus percipi possent, i pie comprehederet. Quamobrem quicunque sensua erit tactus.Veru impuls sunt hae ratione ut id dicerent,quoniam que sensibus percipiuntur imuere, ac promanere usq; ad in strumenta, haecq; penetrare arbitrabantur, di hoc sone modo illa comprehedebantur. Nam sensus tu pir-cipere obiecta putabat,quoties horum figurae,moles, lanitas, asperitas eos mutarent & ossicerent. Praetere, Democritus candidum dulce bene ole ac singula sensuum obiecta non secus mutuo differre, quam figura, mole, asperitate, lenitate censebat. Haec illis sensibus qui sentirent non aliter apparebant,quam solet tactus
a suis obiectis assci Ae mutari. Caeterum de his qui in
hac opinione persisterent, haec proxime adiecit. Ad hoc urino se inime ard est uaduertere.
Com. l Haec sane inquit propterea quod sensum tan ndi
oportet contraria tangere, quoniam dudum observa. tu m est hune sensum tangere contraria. Huc inquanti
fiant durum,molle,asperum,lene,calo friguλhum 'rsiccitas reliquaq; huic sensui accommodata. At quin haec dum tangit sese amarum, dulce,album, Se atrum assereret Adde si tactus aspectus este inceretur, hunci um conueniret percipere illa, quae sibi vicina atque proximὰ supra oculos ponutur. Itidem si odoratus es.set,ac auditus odoretur,& audiat necesse foret. Sed c&ttarium quidem obseruauimus, quonia interiecto spatio hi sensus odorant audiunt, contra aut e tactus nul lini postulat intercapedinem ut tanMi. Accedit quod si quod sensum cumq; percipii tactu feriret . opera n pretium non esset tgustiit amarum videretur, & ni erit m aspectui, vel non redolens odoratui, quini armcirene his appareret,vel omnino huius pei simile,huic γormanum: quin etiam omne lene erit itidem amari vel dulce, & minime lenium alte umerit dulce,alter vero amarum .aut hoc album, d illi,d nigrum. Nam ex huiusmodi disserentia perspicuum cuique est senusus diuersarum naturarum quae in altera, atque inera materia inesse videntur, non earundem esse capace
Postremo si omnes sensus tactus sunt,reliqui valeant
Nam hie solus satis esset ad id quod volumus. Puterea qua sunt omnibus sensebiu communia peris . Tetti scde usurpant. cypropria ess M. IIcles enim, figura at istas enitas, item; acutum,cr obtinum non omnia qua in ipsa mole insula omnibus sensibus communia sunt
munia exinunt. Quaproptersensus in his comprehendes das aereant, et minime in percipiendis proprin tabuntur falluntur, quemadmodum a lectus a colore non aber Irat, mea sonitu auditus. Sumtamen velut Democritus, qui propria cum illis c prere putant. Alzam enim iatrum alterum virmant esse Gerum, alterum Hialene.
Sapores quoq; re egit ad figuras At minor te hac commania Hi a nullo percipiuntur sensu, vel maximZ ae ale ictu. . si a gustatu compribendi magis contendetait, aeutismi sensus en in amoq; genere minima discernere, ne d ope precia est, ut nihilominus alia obiecta muruasentiat quinetia in reliquis figuris diiudica discat eros sensus iudicio antecessarii Censet adhue in hoc errasse Democritum, quod in auis munia sensuum obiecta existimauit propria eLE rum iam in commentaria de anima quae communia sensibus,quaeq; propria essent retulit, quo etiam loco adiecit nullum sensum deprauari ita posse, vino recte& sine errore proprium sibiq; cognatum obiectum percipiat. ut si ullitur, nimirum incernendis &cognoscendis communibus decipitur. Nunc autem quaedacommunia proser ut ostendat Democritum, in hoc
potis imum lapsum fuisse in quo tradit communia P-pria esse. Moles enim & figura, quorum in prssentia
meminit,non secus communia sunt obiecta sensuum quam motus numeruli statio, interuallum. Addit figurae & magnitudini asperum, lene, acutit, obtusum,quesnt tanquam species partes ; magnitudinis, di minime figurae, quia no complectuntur aequὰ, a definiti ne s gurae subiecit haec verba, In ipsa mole quoniam
asperum, lene,acutum etiam in voce & sono collocatatur,quin immo sapor quidam acutus est erum illa auditui sunt propria,haec vero gustatui Sunt item illa comunia praedicta modo in ipsa mole collocentur, ac si non omnibus sensib. salie aspectui & tactui. Vt enim
oculi figuras percipiunt, ita cernunt molem asperam lenem,& obtusam. Haec autem comunia esse, vel hoc
maxime, iudicio patefacit quod quique sensus in his percipiendis ubi decipi potest, qui tam n oblatis
30쪽
nii no delirat neq; aberrat. Aspectus enim proprios
colores luculenter di sine errore percipit.At hic tamein compreliensione communium per stirpe laborat, &plemnque labitur. Cum itaque hoc modo communia a proprijs intersint, mirum est cur Democritus hec coniunxerit. Verum quonam pacto haec eo . sociauerit de eadem esse tradiderit, Aristoteles ollam
proximὸ declarat. Equidem atrum & album propria pectui obiecta ad lene & asperum Democritus reserebat, & album lene, & atrum asperum vocabat, quae cum aspectui,tum etiam tactui comunia sunt. Et ne longior sumatur oratio nullum commune a sensit tangendi comprehensibile ducebat, quod aspectui pro prium non esset. Cumque sapores gustatui peculiares merito videantur, hos quoq; ad si ras reduee t. Nam arbitrabatur sapores mutuo diuerre quod figurae inter se dissiderent. Quocirca in eo errore versari solebat, in quo assirmabat acutos sapores esse, qui figuris acutis constarentadulces vero, qui contra com ponerentur, videlicet ex orbicularibus, atq; ex his fi-
iuris,in quibus nihil eminens,nihil inc um, & anguia
um esset. Corpuscula enim & atomi ita cociivebat ad conficiendos sapores ut ex eorum varia coagmentatione , unde variae Oriebamur figurae sapores disserrent. Ex quo iterum liquet Democritum stantiise figuras egie obiecta propria gustatui, quae tamen communia sunt. Deniq, veteres censuisse communia sensuum obiecta gustatui peculiaria esse cum ostendisset. illud sane in dubium vocatur, cum sint omnibus sensibus communia,cur potius aspectu cognoscantur, qua caeteris sensibus, quandoquidem communia nulli separatim sensui accommodentur.Iccirco quis non immerito quaereret, cur haec potius ab aspectu, quam a tactu percipiantur, Cui satisfaciam hoc modo, quia aspectus est omnium capax, iccirco huic magis quam exteris sensibus communia obiecta ascribuntur.Aspectus enim multitudinem,ac interuallum capit, quota
nullum percipiendi tactui data est potestas.Verum ad verba redeamus. Quod si a gustitu comprehendi magis contenderint, eum sit probatissimi, & acutissimi
sensus in unaquaque re minima obiecta percipere, &haec cilcernere,&Democritus dat gustatu minimas figuras comprehendere.Nam reliqui sensus acutas si-guras, & lenes non percipiunt, sed has stariis ut ait apprehendit, siquidem sapores capiat,qui E varijs prodeunt,& constituuntur figuris. Si ergo gullatu, non modo figuras e quibus conflantur sapores, verumetis omnes degustat, quoniam si minimas & sensu quam dissicillimas percipit multo inquam sicilius ceteras depultabit, at guliatus aliarum non est capax, quonam modo cubum percipiet ' Illud etiam moneo. ut cum
1 tu verborum duo habeantur exemplaria huic adhaerescas,quod nos secuti sumus, quoniam rectius ac melius sententiam declarat. Text. 39. Item omma q/ra sensum G PM contraria corinem color inquam atrum o album sapor vero amarao ducie. sed figura nulli figurae mestur contraria. cuinam Durarum qua multis angulis describuntur rotunda aduersature Adde cum figura μηὰ innumerabiles sint itidemsapores imismerabiles isse necesse erit. Com. 39. H Ddeargumento figuras nec ab aspectu, nec, asinatu percipi, nec omnino proelia esse quaedam sensibus obiecta probat.Nam propria coplectuntur duo
contraria,ut color nigrum N album quae ab oculis cernuntur, di sapor amarum, di dulce,qus a gustatu sentiuntur , ab auditu acutum & obtusum, a tactu calo frigus, humor, siccitas, reliquaq; contraria, quorum tacius eii capax.Itidem in his quae naribus percipiuntur duo contraria collocantur, sed nulli figurae altera
obstat, aduersatur. Quod si contraria sunt quae degustantur, ει figurae non dissident, non pugnant inter se itaque sgurae non cadunt in sensum gustandi, & quid dico in sensum gustadi,immo in nullu sensum, cui sint
propris. Verum cum nonnullis visum sit figuris alias esse contrarias.quaerit his verbis. Cui nam fi rarum quae multis angulis describuntur,orbis rotunAq; fgura aduersatur 'E quibus perspicuum est qJab his abstrahit contraria & remouet .Equidem cum vni aduersetur unum quae sgurarum e multis angulis constiturarum rotundae globoisq; repugnabit Non enim dices unam potius,quam aliam cum inter se no pugnet, sed conueniant sim ul. Deinde nulla est rotundae contraria figura quocirca libro de coelo multis sane rationibus generatim eius motui ostensum est nullum motum este contrarium . quare si propria sensibus obiscta pugnant inter se,& fgurae nequaquam: itaque figuret non erunt propria sensibus obiecta. Accedit quod innumerabiles necessario lapores erui cum figurae infinitae sinti Nam si sapores a Democrito dicuntur figurae cum hae sint innumerabiles mutuo dissidetes, nimirum quoque infiniti erunt sapores differentes.Ve rum quia posset quispiam absurdum effugere dicendo
immo infiniti sunt sapores attamen non omnes a sen
tu comprehendi queunt, iccirco huic haec proxime obiecit. ca vanam causa nonnulli sapores percipiuntur sinsu,
nonnulli ero nequaquam e Sed sapore, aede illo,quod drunatu percipitur dictu nobissit. Nam multasatias Ex his
saporum lectiones tractare Me loco possem, verum cum ill proprium studium ab hoc separatum desiderent, tum illas persequar cum sermonem instituero de plantis. Ceterum dictum nobis de sapore qui gustatur quid C m. 37. fit qύidq; gustatus bactenus vult. Nam reliquas saporum allectiones,dc differentias, ortusq; tum peculiares, tum proximos ad eum spectare librum asi erit, in
quo sermo de plantis suscipitur. Verum de his ab Aristotele aeditus non inuenitur,sed ille Theophrasti cim ,
Interprete Mosio Phil Ibaco. Text. 38.
Dari forma de edoribus dicendi Asinpienda est. Itidem Num siccitas humidum ascit, Ῥt in atio genere ridelicet in aereo aqua taminus sapor. Vune utrique commune pellucidum statuimus,attamen quia odorabis bu ipsum non ea ramine; qua pellucidum
odorabis, sed qua siccitatem illam diluat, O abnergit, qua PIium silectet. Com. 38.
Sermonem a saporibus ad odores transfert, de quibus nunc nos docet, id quod breuiter.supra de natura saporum monuit. Eo enim in loco dicendum esse de sapore, & de sutore propterea censuit, quod utriusque
eadem quasi iudicatura lectio,& si utraque in ex Eminime versetur.Nunc porro quid tum sibi voluisset pala exponit, cuinquiri eande suscipietatae viam de sorma de odoribus dicendi, propterea quod quemadmodum sapor a siccitate adhibita caloris opera micebatur ita humoreiscit, quando tamen saporem iam habet. Sapor enim aliquo modo admixtus sicco in aere vel in aqua, quoquo diluas minio, odorem edit. In alio genere dixit,quod neque haec qua ratione humectantur,ex eis prodit Odor,neque quonia aer di aqua, pellucent, neque quoniam siporem recipere queunt, sed quia consociatur cum quada alia nanira,quae odo res recipiat quam sane natura analogam ancipitemve