Historiæ Academiæ Pisanæ volumen 1. 3. auctore Angelo Fabronio ejusdem Academiae curatore 3

561쪽

ptias stultitias non serebat, iracundiusque respuebat, sive morOSe, ut putabatur, sive inpenuo liberoque fastidio. Non propterea tamen ejus tardabatur industria, gaudebatque sibi adeo fortunam propitiam esse, ut aliquid semper novi detegeret. Cum an . I 66 o. sanguinis motum Sc praeeordiorum fabricam diligentius inquireret, iactum est ut de pulmonibus, microscopii praesertim ope , ea observPret, quae omnium anatomicorum oculos antea sugerant. Vidit' itaque rotundas vesiculas, ex quibus pulmones constant. formari ramis hetonchiorum in ampullas dilatatis ci r vidit etiam arteriam pulmoneam reticulum ess ce re , suisque ramis , ceu annulis, vesiculas complecti . eoque in loco per anastomosin, ut loquuntur . cum venis conjungi. cum observasin et rete, quod totum est ex fibris musculari hus, circumdari pulmones ranarum , eamdemque rem sibi videre visus esset in agnis , non

dubitavit, quin idem eveniret in hominibus. Hoc tamen librarum implexu non hominiim modo, verum etiam omnium animalium , quae calida dicere solemus , pulmones earere assi at Hallerius. Dubitare etiam videtur de ranis, quamvis Morgagnii assirmatio accesserit ca propterea quod pulmones quadrupedum illa sua irritabilitate spoliatos esse observavit. Non est agere acutos Matrighii visus tum extrema arteriarum in suos minimos ramos divisarum , tum cellularis tela. quae pulmonis lobos jungit, M. quod medium inter eos est . replet. In hac ipsa tela sedem hydatides habere is assirmavit. Explicata pulmonis sa -hrica , suam quamdam protulit hypothesin de sanguinis generatione,

i Admonendos Lectores putamus magni nominis Ana: micos esse . qui dissemiiunt a Malpithio τι eo. quod pertinet ad figuram hujusmodi vesicularum. Vid. Barth. Cent. IV. ep. 3s. Cou er Tab. XXV. sig. o. uallet. Phys. lib. VIII. l. 1'. a AD. Anat. V. animali ast.

562쪽

hane ab alterno motu vasorum pulmonis . quibus chylus premitur . repetens, qua in re exemplo branchiarum piscium opportune utitur . Nihil vero similius, vel ex recentiorum physiologorum sententia, proserri sane poterat, quanquam Malpighius ipse quaedam se habere postea dixerit, quae hule opinioni suae adderet. Suspicatus enim est aliquid etiam sermentationi hae in re esse tribuendum . Magnam his inventis gloriam consecutus est Malpighius , neque eam multorum obtrectatio extinguere potuit. Fuerunt nonnulli, bc in his Fracassatius , qui suas cum Malpighii observationibus minime eonsentire dicerent ; alii, quibus mos semper fuit praesentia invidia, praeterita veneratione prosequi, quod his se instrui, illis obrui crederent, inconsultius res ipsas rejecerunt; alii demum malignitate & proeacitate in- tolleranda, aut quod cognitum habebant , negabam, aut surripuisse Malpighium a Cornelio ab Hogelande quae pro suis venditabat, assi mabant. Pluribus rem ipsam narrat Malpighius. N qua metis ex anteacta vita omnes de se judicium facere possent, suae tamen gloriae propugnator esse voluit. Seripsit etiam hae de re plures ad ' Botellium epistolas, qui magnopere auctor suit, ne differret typis committere . quae pro sui defensione scripto mandaverat. Sed . quod mireris, ille testis Sc laudator inventorum Malpighii, mutata subito voluntate, iaeumdem calamum sumpsit ij, quae quidem inconstantia ex multis exusit vitiis, Sc praesertim ex invidia , quae illum lacerare solebat. Praeter quam quod nemo ignorat, quam natura is esset propensus ad amicitias dissuendas . Sed haec antequam acciderent, magnum in

Ier eos erat eommercium medicarum atque anatomicarum observationum , se jure laudantur . quae spectant ad contagiosas febres , quae in toto agro Pisano manarunt latius eum magna hominum interne cione . Inter cetera admonet Malpighius , quam caute M prudeuter

'ὶ De motu AMimalium lib. II.

563쪽

purgationes adhiberi debeant in aeutis morbis , ex quibus aliisque sa-eile intelligi potest quantus usus ad illius summam prudentiam in mindicina facienda aecessisseti. Interea Messanae demoritur Petrus Castellus , qui in illa Academia medicinam profitebatur. Cum de successore eligendo ageretur, factum est commendatione Borellii, ut Malpi-ghius in illius locum succederet, annuo M. eentussium stipendio illi assignato . Ut Neapolim ex itinere venit, eum Thoma Cornelio ac I eo nardo a Capua viris litteratissimis , ae in omni re physica exercitatissimis amicitiam iniit, quam vel absens semper coluit diligentissime. Messanam mense Octobri pervenit an. I 66 a. ibique humanissime ex eeptus a Iacobo Russo, quocum familiariter Pisis vixerat, quod magno studio is deditus philosophiae esset. Eo vero auctore, non tam

docere , quam sacere medicinam aggressus est . sic tamen, ut non intermiteret consuetudinem pristinam aliquid semper novi in naturali

philosophia inquirendi . Et jam quasi voto quodam lk promisso ad

hanc rem se teneri putabat , cum in omni sermone , Sc in ipsa, quam ad Messanenses . quo die primum ingressus est ad dicendum, habuit oratione , declaraverit quantum his studiis egeret medicina , postquam omni errore ab Arabis 8c Barbaris inquinata , deformata, ac pene eversa suerat. Ipse locus, in quo dicebat , occasionem Malpighio dedit ostendendi, quam veteres Siculi , ae Graeci omnes optime de medicina meriti fuerint, quo magis illa depravatio ae deformitas appareret . auditoresque ad majorum exemplum imitandum excitarentur. Rusticabatur ipse non longe ab urbe apud Russum, cum in castaneae frustulo ductus aeris, seu, ut vocant , tracheas deprehendit . Repe titis experimentis, affirmare se posse putavit, illos ductus omnibus in esse plantis, Sc non solum aeri, sed etiam humori, quo ipse plantae aluntur, serendo idoneos esse . Ipsa loci opportunitate admonitus multum impendebat temporis secandis piseibus. In omenti structuram intendit primum oculos, omniumque primus descripsit ovatas Sc caecas ampulla s. quae cum extremo arteriarum eonjunguntur . a quibus

in ipsas ampullas pinguitudo . 8c oleum animale transit. Illas globa-

564쪽

tas, & re: ieulatis vasibus praeditas esse ait, quae agnita forma a recentioribus quoque anatomicis suit. Suspicatus est separari animale oleum per proprios adipatos ductus, eam ob caussam quod in histricis omento adipatas strias comitantur hae rubra vasa Se quasdam lineas globulis adipatis, qui varii sunt pro variis striis, turgescentes vidit . Cupiebat aliquid odorari diligentius, ει certius comprobare , sed multum licet laboris hane in rem insumpserit, eam tamen nonnisi conjectura. qua non satis veritatem illustrari dicebat, se perspexisse ingenue consessus est. Cui ingenuitati maximas sane laudes impertivere summi viri Morgagnius , Hallerius, quamvis tota fiententia a Malpighio dissenserint . Vidit hie in sanguine oleosas particulas, ex quibus sit pinguitudo, neque hoe modo . sed Sc varios usus olei animalis exposuit. quod pro explorato habebat ab ineerto distinguens, eum indignius nihil philosopho putaret quam incerta pro certis venditare . Cum totus esset in tynni 8c gladii oculis observandis, multa nova deprehendit de motoribus musculis . de figura Sc fabrica humorum , de membranis, vasisque, a quibus eae circumdantur . Praeter

id branchiarum structuram indagavit, observatasque a se diligentissime in gladio piloricas, ut vocant, appendices nil aliud esse vidit ni

si ingentem struem parvulorum intestinorum, quae repleta sunt liquore quodam a magna glandularum copia expresso. Hune liquorem diterendis ethis idoneum, Sc vices pancreatis , quo plerique piscium carent , praestare putat . Descriptionem, quam secit crystallinae lentis, Scansarum, quibus utrinque sustentatur sunt enim hae loco proce suum , ut vocant, ciliarium, quibus omnes pisces earent magno exceperunt plausu rei anatomicae studiosi; ει miror equidem Hallerium hujus inventi gloriam Petteschio unice tribuisse . Quoniam res una a nam laepe secum trahit, Malpighio piscium cerebrum eontemplanti seliciter aeeidit, ut de medullari substantia , quam in omnium animalium cerebro inesse ait, ea proferret, quae innumeris postea experimentis recentiores confirmarunt anatomici. Rationem quoque doeuit

eoquendi cerebrum ad satius distinguendas medullares si bras, Sc Ω-

565쪽

s ssciculos, in quos ipsae fibrae eolligantur. Tota vero errasse via di cendus est Malpighius, quod suceum nerveum se vidisse putaverit, in cujus usa explicando, caussisque morborum, qui ab eo pendere arbitratus est, indicandis levi conjectura rem ponderasse videtur. Nec averitate ille minus de lexit, cum cerebri corticem ex glandulosa mk- Ieria constare sibi persuaserit. In tynno & gladio, dum nervi opticisabricam attentius investigaret , magna eum admiratione comperit iulum non ex fasciculo ianiculorum, sicuti ceteros nervos omnes, componi , sed totum esse ex lata fascia, quam cerebri medulla essecit . Illa autem pia matre tegitur, M in sua membra plicatur, atque adura matre undique circumdatur. Non idem reperit ceteris in piscibus, ex quo conjicere se posse putavit. quodammodo naturam indiguisse hae varietate ad replendum magnum illud cavum, quod in hujusmodi piscium oculis secit. Haec, ut in vulgus Sparsa suerunt, de sensores M oppugnatores habuerunt. Fracassatius & Borellius ex illorum numero fuere , contra maxime obnitentibus Finchio, 8c Tile-mano. Multa deinde a Malpighio de torpedine, in qua praesertim

vasa quaedam mucoso alboque humore plena , quae oriuntur a race-mo glandularum in interiori cerebri parte locato, indagavit. Positum

etiam excretoriorum vasorum . quae sunt extra cerebrum, indicavit,

sicque magis magisque eam anatomiae partem illustravit , quae spectat ad vasa, e quibus sudor, aliique humores emanant. Post haec rerum naturalium studio paullisper intermisso , non autem omnino S posito, opus magnum omnino aggreditur, quo universam anatomiae disciplinam vernaculo sermone complecti volebat . Adjuvandos enim discipulos suos putabat earum rerum explicatione, quas Se usus Sceontinua scriptorum lectio docuerat, ut, se duce, venirent eo, quo sine duce ipse pervenerat, quoniam meliora tradere se non posse ajehat. lnitium operis a eorde fecit, ut ad alias deinde partes, quae ab eo pendent , progrederetur ae singularum singillatim naturam ex Ital rum primum , qui plurimum hoc in genere valuerunt, sententiis, tum deinceps ex omnium exterorum doctrina quam accuratissime exeque.

566쪽

retur. Cum partem illam absolvisset, quae est de visceribus a thor ee contentis , hane Borellio 8c Fraeassatio misit illorum judietum ex. quirens . Ii quidem singularem Auctoris industriam magnopere lauda runt . Nihilo tamen minus ipsum hortati sunt , ut ab incepto desisteret , 8c quod res erat laboris prope immensi, & quod facile erat incurrere in odium offensionemque multorum , eum judietum de ali nis scriptis esset serendum . Si quod gloriosius Malpighio putarent ipsum novam , ut ita dicam , scientiam creare & gignere, quam aliorum invenia scrutari. Subjicitur etiam a dorellio Rufius, qui hane rem distrahat . M reliqua, quae agere Malpighius instituerat, impediat . Cum tantorum virorum judicio ipse consuevisset permittere omnia, quod ii jusserunt secit, Se ad pristinas occupationes rediit . Igitur quod jamdudum constituerat. linguam primum tentandam suscepit, qua in inquisitione nemo est, qui non iacile Malpighio gloriam coaeedat, quod Nimus obse averit papillas, unde tactum Sc gustatum hab mus , neque has modo, Sed ες fibras , quae ita varie sunt dispositae, ut per eas facile lingua in quamcumque partem moveatur. Tria in genera pro varia earum figura linguae papillas distinxit: has omones nervis praeditas esse ait. ac transire per reticulum , vel membranam adeo perforatam, ut tot foramina quot papillas numerare possis ; demum easdem epidermide sic contegi, ut singulae in ea suas habeant vaginas . Verum recentiores anatomici nos docent neque has

vaginas, neque perforatum reticulum in hominis lingua reperiri, Acidcirco eorrectione quadam adhibita, Sententiam Malpithii . qui suas observationes in vituli lingua instituit , retinendam. Eodem tempore, quo is in inquirendo usu papillarum linguae elaborabat, aliarum papillarum in tu sitor esse voluit ἔ qua in re favit illi fortuna ,

eum eas in cute , in manibus, in toto externo corpore invenisset .

Has quoque nervosis filis muniri animarique eonjecit, quod multo p stea a Boethaavio apertissime comprobatum est. Tum in brutis , tum in homine earum figuram magnitudinemque notavit Malpighius, quodque ipsis ea maxime abundare membra animadvertit, in quibus taetus est vi,

567쪽

vividior. hoe argumento in primis confirmari putavit , quod de ta, eius instrumento protulerat. Texturam quoque cutis, εc quomodo pili ae pennae ei inserantur, & vasa illa , quorum usus est in perspi, ratione di in sudore, exposuit in epistola. quae est ad Iacobum Ruse sum . Voluit etiam ab eo invitatus rationem reddere nigritudinis Aethiopum, cujus sedem esse arbitratus est in reticulo, seu mucosa Substantia , quae epidormidi Subjicitur . quaeque ab ejus inventore Malpi ghiana appellatur. Illud vero, quod tum a Malpighio , tum a Stenone assirmatum est de glandulis sudatoriis, Se de valvulis, quas unice destinatas rebantur ad claudendos aperiendosque excretorios ductus e rumdem glandularum, multis nunc rationibus 8c experimentis resutatum est. In hujusmodi rebus inquirendis exponendisque cum totus misset Malpighius. habuit 8c bene longam Sc satis litigiosam disputati nem cum Michaele Liparo, quae non mediocriter ipsum a studiis suis avocavit. Mos erat Messanae, ut quo tempore a Senatu Magistratus, quorum potestra esset annua , crearentur, urbis etiam Archiurus eligeretur , quod sane munus quamvis illi plerumque ex medicis deserti soleret, qui magnam sui concitasset ex pec ationem, exigebatur tameuab eo , qui illud postulabat, ut doctrinae atque ingenii specimen publice disputando ederet. Unus eminebat inter competitores I .iparus, pertinaciter Neotericis omnibus insensus, a quibus quo studiosius Galenicorum sapientia opprimebatur & abscondebatur , eo magis illam elucere atque apparere dicebat. In certamen itaque voeavit Malpi-ghium, Sc qui studiorum societate erat ei conjunctissimus, Catalanium, illudem praestantiora recentium physicorum inventa, , praesertim sanguinis circuitum. Malpighius certe statuerat non adesse, quod secdignitatis, nec famae suae putaret esse hujusmodi implicari disputationibus: si amice M privatim secum contendere Liparus vellet, haud e detrectaturum certamen. Erat tum Messanae Franciscus Maria Glania

grandius florenti aetate. 8c acuto ingenio medicus, qui competitricem scenam eum Liparo habere cupiebat. Rogat itaque Malpighium, ut sibi qua consilio, qua opera auxilium serat. Annuit Malpighius, excer- L III. C e a c

568쪽

ptisque thesibus quibusdam ex anatomia Sc physiologia . in quibus iblustriora Νeotericorum inventa continebantur, ei se ducem in illis memoria, Sc scientia etiam comprehendendis fore spopondit. Reeusavit tamen in illa disputatione adesse . non tam ut sibi , quam ut Cata- Ianio rem gratam faceret, qui vehementer optabat, additis quibusdam de suo in illas theses, se omnium consiliorum auctorem Sc praeeeptorem judicari. Hujus rei fama , ipsaeque theses brevi per universam Stelliam & Calabriam pervulgatae sunt. Quo facto cum Liparus V

hementer commotus esset, librum statim Latino sermone vulgavit, qui Calenistarum triumphus erat inscriptus, quo non magis in recemtiorum medicorum sententias, quam in Catalantum M Malpighium ipsos acerbius 8e eontumeliosius invehebatur. Indignas responsione, Ac

plane contemnendas hasce injurias esse putavit Malpighius, Si quod hujusmodi homines coercendi magis, quam dedocendi esse videantur, & quod ille pro ingenii sui lenitate valda ab omni conten tionum genere semper abhorruit. Nihilo tamen minus erasit Alberii Tuerari aliorumque consiliis , qui ab eo . tanquam a tutore, non modo postulabant, sed etiam exigebant reeentioris medicinae defensionem . Librum itaque hae de re seripsit, gravem sane Sc doctum, nomine Plaei di de Papadopolis, qui sui Sc Catalanii olim auditor fuerat, supposito. Plurimum is quidem liber apud eruditos eelebratus est; nunquam tamen adduci potuit Malpighius, ut ipsum typis committeret, quanquam a Borellio. Fracassatio aliisque quam plurimis, id ut saceret , rogabatur assidue . Neque vero his rebus multi tam amici Mal-pighio sunt facti , quam a Liparo alienati. Ipse Senatus Messanensis, .um acerrimi viri praestantem prudentiam in omni re physica cogno ceret atque admiraretur, pertimuit ne caritate patriae fc taedio contentionum , ad quas compellebatur . motus Malpighius aliquando ab ipsis diseederet. Itaque omni ossietorum genere ipsum sibi magis magisque devincire studuit. Non tamen ab ipso impetrari potuit, quominus, expleto magisterii sui curti lo id ad quadriennium erat ad suos rediret, illud pollicitus, cum primum per domestica negotia li-

Dissiliaco by Corale

569쪽

s 89

euisset, se Μessanam rediturum. Non tamen . quod promiserat, praestitit . quamvis nous a Messanensi Senatu invitaretur benestetis . Etenim cum videret se res domesticas Se similiares posse & melius tue ii 8c lautius, si Bononiae consisteret. & in summo apud Bononienses honore esse, quas excolebat . iacultates, statuit ab iis non discedere . Plaeuit ei vero nec pristinum docendi munus deponere , nee recusare euiquam operam suam in medicina facienda: Se si occupatus proderat civibus suis , iis etiam prodesse studebat otiosus. Otii fructus suere quae de Discerum strticlara , de ordis POLEO, O decerebri cortice in vulgus ait. I 666. edidit. Negligentius quidem superiores anatomici versati fuerant in inquisitione tum viscerum materiae , quam carneam putabant , 8c parenchimatis nomine designabant.

tum illorum sabricae . Glissonius pauca quaedam haud improbanda de

iecoris natura protulerat; sed haec tanti non erant, quin merito in

Spem venerit Malpighius se quoque posse novi aliquid invenire. Cum itaque plurimorum animalium, quae persecta Si imperfecta dicebat,

iecur spoliasset sua externa membrana , hoc totum constare anima

vertit ex lobulis , qui in eorpuscula vinaceos acinos imitantia desin hant . Hos ipsos acinos vero eum vasis , quae serendo Sc reserendo sanguini sunt destinata, interjectos esse vidisset, concludere Se POM

e putavit nil aliud esse jecur nisi conglomeratam glandulam. Νeque

uno, sed pluribus argumentis utebatur, ut probaret cavos esse actuos illos , atque humori, qui separatur, retinendo idoneos. Ducebat illa ex aliarum glandularum analogia, ex observatis a se se microscopii o. pe in insectorum iecore, quod totum ex strue cavorum sacculorum compositum apparebat, ae demum ex hepatariis morbis, in quibus eernere licet visceris illius acinos aut aqua repletos, aut gypsea quadam materia, aliisque similibus rebus. Felicius postea Ruyschius eamdem rem quaesivit, ad , iisque miris illis suis , ut vocant, in ecti nibus. ostendere potuit Malpighianos acinos minime cavos esse, eum ex glomeribus vasorum ipsi componamur. De reliquo quod ad glandulas conglobatas conglomeratasque attinet, quae tum in jecore, tum C e c e a

570쪽

S, In aliis visceribus inesse Mali lotus monstravit , hujus opinioni standum ipse ceterique putarunt. At lentiSsime etiam consideravit Malpi-ghius hilis eursum, ejusque ductus. 8c quomodo haee separetur, Scexcernatur . explicavit. Debitas tribuit laudes Bartholinio , quod haud ignoraverit esse in hepate lymphatica Vasa , 8c glandulas conglobatas. . sed negat ullum esse commercium inter excretorios bilis ductus . Zelymphatica vasa. Sc quidquam habere commune conglobatas glandulas eum conglomeratis, ex quibus jecur constare putat. Eadem serme prointulit de cerebri cottice, cum hune quoque ex parvulis glandulis consari erederet, quae simul junctae glandulam eonglomeratam essicerent. IIujus vero vasa excretoria in fibris medullaris substantiae inesse arbitrabatur, quibus de rebus, ut inter homines peritos nunc constare ubdeo , Μalpighio haud assentiendum est. Renum fabri eam tum in foetibus . tum in multis brutis animalibus, ae praesertim in avibus diligentissime inquisivit, cum multa tradi de iis aut dubia 8c ineerta , aut salsa Sc certe obscura ab anatomicis intelligeret. Docuit ergo illas ex multis Iobulis eonstare, hosque veluti totidem glandulas sepa randae urinae a natura destinatos fuisse: injectionis vero ope cum ductus exeretorios uniuscujusque Iobuli se vidisse putaret, hoc argumen to maxime confirmari judicavit ipsos aut glandulas esse , aut partes glandularum agere. Extitit Penrus , qui se huic sententiae opponeret, nil aliud esse hujusmodi lobulos pugnacissime contendens, quam glomera Vasorum in papillas desinentia . Quapropter Malpighius 6c id , quod intendebat, novis comprobandum argumentis, Sc id, quod contra dicebatur, refellendum suseepit. Hine vero occasionem sumpsit examinandi lienis, quem etiam suis cavis aetnis minime destitui eredidit. Cum observationes suas in liene bubulo instituisset, hune, non sic ti humanum, unica, sed duplici membrana contectum esse comperit. In humano quoque multa lymphattea vasa Osuperficie extantia ob- ervavit . In iis, quae de fibris, vel laceriis muscularibus tradidit, SO lent recentiores anatomici a Malpighio dissentire , quamvis ipse pluribmum hoc invento gloriari videretur. Lienis usum dum inquirit, he