Historiæ Academiæ Pisanæ volumen 1. 3. auctore Angelo Fabronio ejusdem Academiae curatore 3

581쪽

6o Iros physi eos omnes ab illo, eum de formatione pulti in ovo seripsit,

addita autem priori operi appendice de otio incubulo ipsum a sese superatum. Quoniam vero quaedam de formatione eordis prolata a Malpighio confirmatione & emendatione qu*que egere putavit Hallerius, illud ipsum argumentum iterum tractandum sussepit. Et sane diis vino , quo erat ingenio praeditus, & inusitato quodam mentis acumine haud pauca ab aliis ignotata per se vidit, lapsumque Malpighium probavit . quod dextrum cordis ventile ulum primum in pullo formariariaeulares te serunt. sabingresso sensim ichare manifestatos, a quibus veratebrarum prima compagea. Spatium vero inter erectas patietes . ad inissa

fluido. amplas veste uias in latioti area exhibet, unde cerebri inchoamen. tum . ab his oblongus ean alis . fluidu rese eris . appensae spinalis medulistae in eboat eompagem. Quapropter naturae institutum videtur. Omnia ex fluido, tamquam prima materia . singula excitare. hae tamen ratione, ut aalidiori materia d. lineatis veluti tot praesepibus, δι alveolis . partium delineamenta. de eat imoa fines deseribat. Quinimo partium delineandarumine boamenta utrieulis. de saeeulis membranosia inchoat. quorum poris. quasi tot glandulatum et ibi is , ae parat determinatum flaidum ab ea . in quo innatat . de ita custoditum plastico spritu pervaditur. ac organitatur. transpiratis ineongruis . de facta debita suarum partium adaptatione . Hoee identius in papilionum partibus videmus. in quibus saeculi pro alis . antennis, de eonsimilibus. quae ultimo manifestantur. longo tempore prae- existunt primo delineati. tandem fluidis replentur, de solidefacta partis rub.

stantia . a eontinentibus saeeulis . veluti enses e vagina eruuntui. Taliter igitur inredendo natura carinam, cerebrum. Ac spinam plasmat. Et quo.

niam animalibus necessaria est fluidi petennis ei reum volutio pro vita . nu tritione. 8e motu . ideo novam instituit choream. Ab extremo igitur ei eatrie is limbo tubuli veluti tot radices manifestantur . qui in t tu neum deis .inunt i hie ad eentium eicatricis deductus eurvatur . 3c in globulos laeta. tur . ei rea quos eat ne i laeetti circum duruntur . quibus veluti tot diq; tis eo misprimentibus, novus motus en tento fluido eommunicatur. 3c eordis rudimeristum exeitatur. Propulsum itaque fluidum ulterius intra tubulum progi itur,

582쪽

εoa putaverit , 8t illam aortae partem, quam hulbum appellat. pro sinustio habuerit. Illius profecto si valuisset sententia, haud intelligi potuisset qui sat sanguinis eireuitos . Quoniam vero naturae lumen statim apparere videbatur, aliquid inquirente Malpithio, multi ab eo

postulabant, ne cessaret ah opere animantium varios ortus, variamque

fabri eam explieandi. Quae esset disserentia quorumdam viseerum in

iis, quae cibum aut sugunt, aut earpunt, aut Vorant, aut mandunt,

donee redux ad limbum venarum Ae arteriarum . de aueeesalve ringuinia Eieulationi inchoamentum exhibeat. Ex gubministrata vero pedetentim mais retia a limbo derivatia humo. ibus ab exarato eanali appendices fiunt. ex quibus viseera. εc museuli tonsurgunt. Noe totum meditanti mutationes . de manifestationes expositas primis diebus ineumbatus patebit: unde eon. clade te licebit : naturam ex fluida materia eonea vitalea solida substantia circumvallaraa excitate . quibus admittitur congrua maletia . quae in eo m. pagem partia assumitur. de statuta hae solida partium textura. tamquam eorporis basi, ean alea manifestari cum preptiis suidia motum. sensum. nu trita nem, reliquaque exequentes. Ex his igitur . de similibua probari videtur. in cicatrice adesse compendium animalis . hoe est. delineationes primas principalium partium . extimos Milicet finea . qui vegetatione me.

dia . communieato si uidia mota. cum sensim repleantur eoaeavitates . Ac turgeant obviae fiant sensibus. Quapropter incubatus aesum motum e m. municat contentia fluidia. de partes ea tuberate saeit . easque pervias red. dit . de tandem eonsolidando firmat: hine superfluum videtur quaerere. an eoet ante cerebrum. an sanguis ante cor gignetur . cum aeriaibus pateat . in e ineu batum. carinam manifesto in cicatriee Deerer inchoato au. rem incubatu . vasa in limbo repleta turgenda Meurrere . deinde ex mo. in eoidis ventrieulos . Ac exinde eontinuatos arteriarum tubulos . Et licet excurrens fluidum notra omnes non habeat veri sanguinis . probabiliter ta amn censere marum , sanguinis non solam materiam esse. verum de san guinem. cum ipso partea vivifice citat. de augeantur. ut in adultis contingit .

583쪽

notavit. Deseriptionem etiam separatim seeit unius alteriusque aquilas a se dissectae I 8c minute exposuit, quae forma esses tum externa, tum interior vermium , qui in hominum & brutorum intestinis reperiuntur. Plura quoque persecutus est de noctilueis . papilionibus, in-llectisque aliis, quae aliquid commune eum noctilueis habere videbantur. Cum animadvertisset contineri succum quemdam eo in ovo, quod hini extremi annuli iaciunt, hune materiem Sc caussam lucis es.se minime dubitavit . Quamvis satis accurate aliis Ioeis uteri fabrica a Malpighio exposita suisset, rem eamdem iterum tractandam suscepit in ea, quam an. I 68 I. ad Sponium scripsit, epistola. Hoe auistem loco eonsideranti sibi vim naturae, dum animalia & plantas ge-

erat, multa Sane occurrerunt, quae utrique rei mutuam asserre lucem putavit. Esse etiam nonnullam similitudinem in monstrosis foetibus non solum inter animalia Se plantas, sed etiam inter lapides pluribus exemplis postea probavit. Qua de re dum disputat, eorum favere sententiae videtur, qui superseetare posse animalia arbitraba tur . ortum, incrementum, fabricam cornuum primus ex vero explicavit Halpighius . eujus rei oeeasionem illi dedit monstrosum eornu. quod e bovis eoilo emerserat. His autem seriptis ex sua etiam sunt ea, quae de fibris museulosis, de sontibus inuet, vasisque uteri antea protulerat, quo majoribuη argumentis inventa sua confirmaret ..Idem fecit, eum de glandulis conglobatis iterum seribendum suseepisset rogaeu Ricardi Vallerit , qui Henrieo indalburgio terat hie Regiae Londinensi Aeademiae ab epistolis successerat . Perseverabat ille quia

dem , 8c in sua veteri sententia permanebat, numeranda esse in glandulis non modo pericardium, peritonaeum , pleuram, testium me

hranam , quam Vaginalem dicunt, sed etiam intestina ipsa, ventriculum, cotyledonta , omnesque magnos corporis humani eavos, qui tot, dem sollieuli sibi esse videbantur . Hoc opus tum propter bella, quibus ardebat Anglia , sero ad regiam Societatem perlatum est. Cum ad eam tamen pervenit , 8c magno exceptum plausu , N ipsius Societatis sumptu typis commissum fuit . Eodem serine tempore

584쪽

de pinnarum texuia , ει de pilis, quae antea vix attigerat, de unguibus, aliisque corpusculiS e cute prodeuntibus uberius scripsit . Dive sa pilorum genera recenset , in quibus etiam echini lpinas numerat. Sed ad illorum structuram noscendam usus praesertim est apri Setis ,

Sc pilis , qui vel in inferiori labio equi Sc asini , vel in naribus bovis

enascuntur. Illos plantae comparat, quae germen sub cute habet. Considerat quibus usibus natura provida utilitatum opportunitarumque omnium eos destinavit. Fieri etiam interdum ait, sed praeter naturam , ut circum viscera pili generentur, quod uno alteroque probat exemplo . Quomodo ii augescant ae nutriantur, exponit. Eodem modo pinnarum omnes mulationes, naturamque persequitur. Harum gerismen Betui comparat, eum Sc ipsum quoque menbranacea vagina plaeentae simili, per quam alitur Sc pubescit, includatur . Nominatim etiam explieat omnes minimas earum partes ἰ quare haud est mirandum , si recentiores physici nihil habuerunt, quod ad inventa Malpi-ghii hujusmodi in rebus omnibus adderent. Atque illa quidem dum

tractaret, saepe deducebatur ad eam cogitationem, num fieri posset . ut oculis subjiceretur inventum omnium nobilissimum de sanguinis in animalium eorpore circuitu. Neque enim sensuum fidem sine ratione, neque rationes sine sensibus exquirere solebat Malpighius. Huie rei opportunissimae fuerunt ranae . in quarum mesenterio Sc intestinis, quod frustra in multis animalibus quaesierat, tandem invenit. vidit itaque varios sanguinis motus, qui sunt Sc ex arteriarum, & venarum varietate , Sc ex disparili diametro vasorum, diversisque eorum flexibus i medio in cartali magis quam ad latera moveri sanguinem ait; quibusque de caussis hic motus aut languescat, ae rursus reviviscat. seliciter indagavit. Post haec colorem sanguinis consideravit,

Sc ubi major esset eopia globulorum , ibi magis illum rubere animad vertit . Erant, qui hos globulos in gyrum agi erederent, quos facile suit Malpighio erroris convineere. Μirati equidem possumus acri diligentia Sc judicio res hujusmodi quaesitas a Malpighio, diu non attendime philosophos nimium ealeulis suis tribuenies, quibus omnia. quae ad panguinis motam pertinent, explicare se posse rebantur . Neque

585쪽

mimis illud m randi m , quod eum ratio phIlosophandi tradita a Mal-pighio nune in hol ore esse eoeperit, audeant nonnullὶ tanquam n va in lucem proferre, quae solertissimi viri libris continentur. Quos ego libros si pulcherrimarum ac reconditarum rerum thesauros appellem, minus. quam debeam, praedicem. Et si artis maxime proprium est creare & gignere , non sane video quis eum Malpighio conserti possit, qui in excolenda anatome 8c historia naturali tot magnarum rerum semina jecit, quae postea, accedente gravissimarum facultatum scientia , & doctissimorum hominum experientia , quasi mollita 8c subacta, sensim adolevere, M tandem aliquando laetam tulerunt atque uberem verae germanaeque sapientiae frugem. Νeque minus dedit ille materiem invidiae, Sc stultorum hominum criminationibus, qui eum viderent se decus de dignitatem non posse servare, si vigeret institutum a Malpighio philosophandi genus , hujus studia plena sutilitatis

esse, summaeque levitatis clamare non cessabant. Non commemoranda esse puto horum nomina, quae posteritas quasi perpetua oblivione

obruit. Mustorum quoque scripta Malpighius ipse indigna responsione

putavit, praesertim cum haberet suavem recordationem omnium ma

gnorum hominum, qui gravissimas injurias scientiarum, quas excolue runt, caussa libenter pertulerunt. Si mihi facere licuerit, seribebat ille aliquando ad amicum, quod jamdiu cogito, aut altius quispiam , aut me impessito occuparit, aut mortuo esse riι, ut quae dispersa sunt, scr=pta mea colligam , emendem, augeam, facile tum per se iudicabunt aequi homines, non illi, quos praepotens di temeraria philosophia delectat, quantum eontulerim ad utitissimarum disciplinarum incrementum incognita aperiendo, obscura explicando , O multa. quae erant dusoluta O divulsa, conglutinando. 6. ratione quadam constringenta . Interea ne minus lucide appareret quid praestiterit, suam ipse Vitam narrare instituit, quod fiduciam potius morum gestarumque rerum, quam arrogantiam suisse judicaveris . Apud priores , alebat Tacitus iniquitatem suorum temporum eonquerens ac deplorans, ut agere memoratu digna pronum, magisque in operto E e e e I

586쪽

erat, ita celeberrimus quisque ingenio ad prodendam virtutis memoriam sine gratia, aut ambitione , bonae tantum conscientiae pretio dueebatur . Non artem adhibuit Malpighius, non orationis ornatum , ut quae sua mens , mores , disciplina, studia , inventa . disputationes , fortunae fuissent, explicaret. Facile tamen ex narratis ab illo intelli ges quantum praestiterit prudentia ceteris omnibus, & nullum sermo fuisse locum paullo obscuriorem in universa anatome 8c historia naturali, cui non aliquam lucem attulerit. Saepe etiam hominum segnitiem 8c inertiam castigat, quos labor deterret, quominus naturam inquirant , eorumque levitatem coarguit , quibus eum objietatur species quaedam veritatis, eam sic tenent, ut nihil amplius inquirant. Atque hoc vitium tum eommune erat Omnium serme philosophorum. Itaque eum nunquam ipse conquiesceret in separando voto a salso. M in confirmando exquisitis experimentis & rationibus omni eo, quod se invenisse putabatur . si id sibi assumebat, viam, quae ducit ad veritatem , ceteris monstrasse. videbatur id suo jure quodammodo vindia care . Fontes quidem . unde tantarum rerum scientiam hausit, atque itinera ipsa ita putavit esse demonstranda in commentario de rebus suis, ut qui hunc legit non inultum desideret te lionem operum illius; quin immo ut studiis eorum satisfaceret, qui quae videbantur aut obscura, aut dubia 8c controversa illustrati Sc eonfirmari post ut verant , plurima in hane rem mutulit, quae frustra in operibus ejusdem quaesiveriS . Quod commentarium cum ad regiam Londinensem

Academiam mitteret, ipsum inter cetera scripsisse narratur: non expe-Qate a me, eruditissimi hominest. Ornatam orationem, cui nunquam

studui ; ipsaque illa, quae in commentarium meum retuli , sunt ejus modi , non aliqua mihi doctrina tradita, set ab msa sumpta natum . duce O magistra experientia ; quae si et 33is non probabuntur,

vestram iniqui Ialem accusatore , qui ex me ea quaesieritis, quae ego nescirem; meam facilitatem laudatote, cum vobis non meo judicio , sed Destro fluvio in Erus non graυale satisfeci. Non satis

vato dici potest quantis existimationis significationibus hujusmodi m

587쪽

nera a doctissimorum hominum coetu acciperentur, qui quidem una voee de Malpighii doctrina in omni re anatomica 8c naturali sic prae dicabant , quasi is artis suae antistes esset, Se philosophorum Homerus . Ad quam promerendam laudem id i praesertim conduxisse arbitror , quod ejus industria minime in plura studia esset distracta , de quod easdem res contemplandi nunquam diligentiam Sc patientiam amiserit. Satis de Malpighii studiis me dixisse arbitrabor, cum illud addidero . vel in maximis occupationibus ipsum nunquam intermisisse medicam operam, quod munus se Reipublicae in primis debere putabat. Quando in suburbanum rus concedebat, ut ibi liberius rerum naturalium inquisitioni vaearet, assidui ad eum fiebant hominum eo, filia de rebus medicis exquirentium eoncursus, Sc a principibus viris,

quorum salus in discrimine versaretur, eamdem ob ea Sam accerse batur saepissime . Sunt in manibus hominum plurima , quae exaravit,

consilia sie enim appellant ex quibus intelligi potest, quam pr

deus, quam cautus, quam saepe etiam felix fuerit in arte omnium maxime perieulosa Se incerta exercenda . Ea propter si ς vivebat Bononiae Μalpighius, ut ia eum omnium oculi conjecti essent, Se nihil ei deesse videretur neque ad honorem , neque ad gloriam acquireu dam. Sed placuit Ianoeentio XII. . ut in clariori luce tanta virtus versaretur. Nam cum ad Pontificatum Maximum evectus esset, statini ad se advocavit Malpighium , cui valetudinis suae curam committeret . Vixerat cum eo familiariter quando Legatus Bononiensem Pro vinciam gubernavit; praeter quam quod nemo ignorat Pontificem illum , licet ei nee velox esset ingenium , nec multis subactum diseiplinis , litteras tamen in aliis adeo amasse, ut quos ipsarum compo tes reputavit, cunctos honoribus ac liberalitate sit prosecutus. Malpi

ghio Romae viventi & oh singularem doctrinae opinionem & ob Pontificis gratiam savebatur quidem ab omnibus; Sc eum in gravioribus morbis ab

omnibus serme consuleretur . vix tempora subeisiva incurrebant, qualiis rebus, quas persequimur meditatione, concederet. Arcadicis tamen eonventibus recens instilatis identidem intererat, quod magnam ex poesi

588쪽

voluptatem caperet, quodque plures tum essent poetae, qui eum magnam speciem doctrinae sapientiaeque prae se ferrent, audiebantur, legebamur atque ediscebantur. penitusque inhaerebant in mentibus. In eorum Α-

eadem iam ipse quoque legi voluit , Theonis Philacii nomine adscito. Atqui non laudibus modo , sed & liberalitate aeuit nonnullorum industriam , cum consuetudine benescentiae paratus esset, fic tanquam

exereitatus ad bene de multis promerendum. Quid vita Malpighii non habebat eommodi. quid non honoris 3 Νon tamen christianus homoeommotus est, cum aetatis peractionem , tanquam sabulae, adesse sensit. Annus erat I 694. quando macie sensim deformari. Sc respirationis dissicultate, aliisque valetudinis incommodis laborare coepit: quae cum graviora quotidia magis fierent, demum IX. Kal. Quintil.

amplexi ille eorreptus est. Habuit morbus a salutari arte levamenta, non illa tamen , quae virium Sc memoriae usum, qua praecipue praem literat, aegro redderent. Itaque cum vitae exitum ille sentiret, nihil antiquius habuit, quam ut scripta sua colligeret, ordinaretque, quae ad Bon filiolium misit , illum etiam atque etiam rogans, ut eorum

impressioni praeesset: si minus id posset, alicui saltem ex discipulis suis id negotii daret. 1Iane rem egit Bonsiliolius eum Sociis Britanni. eae Academiae, quos ita in Malpighium animatos esse intelligebat, ut ad eorum mentes flectendas oratione minime indigeret. Convertit ille quaedam ex Italico in Latinum . quibus locus datus est inter opera posthuma. Extitit etiam Ludovicus Donellius, qui Malpighil opusculum adversus Galenistarum triumphum Latinum secit. Ceterum illa ipsa Academia. quae gloriam Malpighii sibi cum eo esse communem arbitrabatur . summa diligentia mandatum periscit; Sc eum ad Bonfiliolium litteras daret, stantseavit illi, se ex omnibus maxime Malpi Rhii mortem doluisse ; dolere etiam, quod eo frui sibi non licuit, flebeatissimos se putare. apud quos ille diutissime commoratus est. D cessit autem Malpighius Iri. Kal. Octob. r694. in Aedibus Quirinalibus , cum iterum apoplexi pereulsus suisset ; quod quidem illi minime improvisum inopinatumque accidit. Nam cum totus esset in

589쪽

christianae religionis ossiciis obeundis , dicere solebat se praestolari mortem, eum in vita nihil inesset nisi propagatio miserrimi temporis. Desuncti eorpus balsamo obliniendi caussa dissectuin jusserat enim illud adsportari Bononiam ae sepeliri in S. Gregorii) mortis caussam liquido ostendit. Siquidem in laevo cerebri Ventriculo binae transfusi sanguinis unciae , in dextero autem magna lenti humotis eopia . Schaee savi eoloris inventa est. Qua de re extat Baglivii scriptum, qui

lacrimans extrema persolvit amantissimo praeceptori ossicia . Statura fuit modica , pleno gravitatis adspectu , colore inter rubrum fle aquitum , curvis humeris . Valetudine usus est tenui: nam adolescens &renum dolore vexatus, & stomacho .graviter laboravit; senex vero cordis palpitationibus. eapitisque vertiginibus suit obnoxius. Uxorem het huit Francis eam Mamariam magistri sui sororem , magna prudentia Meastimonia seminam , cum qua vixit conjunctissime . Cum ex ea nullos suscepisset liberos, heredem instituit fratrem natu minorem , aliosque cum fratris ejusdem , tum Sororum filios . Rei familiaris ad paucos , sapientiae ad multos venit hereditas . Nam ex ejus Sphola muruit prodierunt discipuli, per quos ad nos usque , quaSi per manus tradita , recta philosophandi ratio tum in medicina. tum in malo me, tum in historia naturali pervenit. Glorians ajebat Morgagnius se nepotem esse Μalpighii. qua re innuere volebat, se rei an atomicae qua tantopere floruit, doctrinam accepisse a Valsalva , qui totum illud, quod de physicis sciebat. Malpighio reserebat acceptum. Pro qui inbus meritis Bononienses non solum vivo, sed etiam mortuo singulares honorea decreverunt. Posita enim est ei statua , eusum numisma, aliisque monumentis hominis sane immortalitate dignissimi consecrata

memoria.

Qui eum Malpighio an. 36 6. venerat ad Academiam Ioannes

Bonomius Venetus, anno serius, hoe est an. I 66 o. ab ea discessit , quanquam ejus stipendium Gymnasticum CCCL. esset centussium , t aumque primum inter ordinarios theoricae medicinae magistros tene

ret . De hoc, ut 8c de Apollonio Apollono , qui ex Venetorum quo

590쪽

que ditione cPirant enim natus erat Pisas aeeitus suit, Iieeret mihi fingere si quid vellem, nullius memoria jam refellente; sed edo haeeiis cognoseenda, qui sciunt eum tum fuisse medicinae statum, ut perpauci Arabum Barbarorumque diseiplinam desererent. Et quanquam maximi habiti suerint honores medicis quibusdam, qui ex Britannia ad nos venerunt, deque eorum ingenii magnitudine suspirari lierat . nil tamen egisse videntur, ut medicina illam salubritatem Hippocraticae observationis, quasi sanitatem reeuperaret. Ex illorum numero fuit quidem Thomas Forbesius Scotus, qui postquam, ut diximus, philosophiae scholam rexerat, tenuit Ela illam medietnae per triennium: nam an . I 662. ad suos redire concupivit. Eodem tempore utrique muneri satisfeeit Lueas Terentius Ariminensis , qui Sc logicam ante docuerat. Totos quadraginta quatuor an nos is operam tribuit utilissimam Academiae t mortem enim obivit Pisis Iv. Kal. Maii an . I 697. ex cujus tum aerario DXX. usque centus. ses exigehat. Multa erant in hoc homine hona, ingenium ad omnes pene res aptum, sermo Latinus & Etruscus, quae laus dicendi non

mediocris ab medicis plerisque negligebatur ci), memoria pene incredibilis , naturalis atque insita veri inveniendi cupiditas, sic ut natu ad agendum semper aliquid viro dignum videretur. Quia quicumque

erato cum de es ad Principem referret aa. 2671. Felix Marchetius Academiae curator. ait. It Soggetto , ehe diede principio a leggere net Is s . e che in dair an. Ιεόν. ordinario reorieo di medicina ebbe lo stipendio di M. 32 . de un annuo donativo di M. Ioo. . olire la molia abilita . ebe tiene nolla sua professione. h egii non ordinari mente adornata nelle getente mi iori . onde si rende e hiaro non meno per la dottrina filosofiea e me dica. ebe per l' eloquenta con the l' aceompagna. the pero ii auo nomenon solo a in stima nati' Universita di Pisa. ma nesi alari Sindi e eitta

forastiere .