장음표시 사용
71쪽
ad Pontificem ipsum aeeedebat honorifica de eodem praedicabat ἐmultis magnisque in rebus ipsum adhibebat, seque omnia , quae ad
ejus dignitatem augendam pertinebant, magna cura Suscepturum a defensurum ostendebat. Id eum animadvertissent Iesultae, quem tantopere ae tam indigne offenderant, omni simulatione lenire curarunt: maxime enim verebantur ne aequa Sc salutaria is consilia daret Pontifici. quae ad prohibendos eorum temerarios conatus adversus Thyrsum Gon. Giezium valerent. Quanquam ipse intentus esset ad fraudes cavendas , aliquam lamen in spem venit, fore ut iisdem hominibus in posterum uteretur pacatioribus vel ipsa conscientia fretus omnium dictorum atque heloium suorum : sed brevi se illusum sensit. Nam Consultor, ut
voeant. S. inficii, O Sucrorum Rituum Listus, eum in ore atque sermone coepisset esse omnium , perinde ac si designatus suisset Camdinalis, velis. ut ita dicam, remisque homines implacabiles Summum Pontificem ab eo alienare studuerunt , quasi, illo Cardinali, obtinere se posse desperarent licentiam cupiditatum suarum. Tum istud obire clare non inutile fore putabant, cum voluisset esse minister accusis tionum non illς solum insulsus inverecundus homo Diezius , sedia Cardinalis Lauria, qui Sex supra quadraginta capita reperiri in hiastoria Pelagiana. ac Vindiciis Augustinianis non solum disparatione theologorum, sed pene Vinculis tk carcere castiganda allirmabat. Res tota commissa est judicio quinque doctissimorum Theologorum , in qu rum manus etiam pervenerunt omnia I .avriae scripta. qui per illos dies mortem obiverat. Iudicarunt hi omnia pura ae liquida ex M. Ecclesiae Patribus, ac praesertim Augustino hausi se Notisium . Scquae objiciebantur non solum putida, sed etiam invidiae ae malevo
lentiae plena visum iri omnibus iis, qui veritate Sc divinarum legum norma , non odio Sc praejudicatis opinionibus judieant. Hoe judicium Pontifex ad S. O ii deeuriam referri jussit, quod cum ratum ipsa habuisset, amplissimum atque ornatissimum de Notisti scriptis decretum fecit. malum minitans illis, qui renovare accusationes auderent.
Porro quid firmius ad defensionem Norisii, quid ad ejus laudem illu-
72쪽
sitias, quam ter usque illum subiisse atria & severa summorum hominum judicia sine ullo existimationis detrimento , cum adessent a visatores potentissimi, 8c ad omnem ultionem paratissimi Tum resedit omnis animo timor, tranquilliorem vitam aequissimi Pontificis praesidio se victurum Norisius eonfidens. Vix dum re consecta, bini Iesu itae adeunt Pontificem ipsum, ab eo em agitantes , ut sineret pronuntiatam sententiam subjici cujusdam examini, qui in eorum Soci tate theologorum princeps numerabatur . Nihil concessuriis videbatur Pontifex eorum audaciae petulantiaeque . Fecit tamen quod post ut hant eo consilio , ut magis magisque emineret atque appareret Norisii innocentia atque doctrina . Visus est ille Ignatianus DG stor sentire lenissime , qui alebat binos se tantummodo habere scrupulos, quos sibi evelli optabat. Si quando aliquis scrupulus mentem movet, scribe-hat ad Reginum Comitem clarus ille Carthaginensis Ecclesiae Diaco nus Ferrandus, non sequaris facile sententiam propriam , nec aliis persuadere concris. Sed ille alienorum dictorum scrupulo,issimus ac calumniosissimus discussor, ut ipsum Facundi Hermianensis in Africa Episcopi ier his appellare solebat Νorisius, plures disseminavit libellos non solum scrupulis, set ei iam criminationibus resertos, tum ad odium in Norisium ipsum excitandum , tum ad tacite reprehendendam latam secundum eum sententiam. His vulgatis, silere optabat Norisius, qui jam obduruerat in patientia hujusmodi machinationum. Sed
non solum impulsu, sed etiam jussu Innocentii Pontificis calamum sumpsit, & atramento non admodum temperato respondit omnibus adversarii scruIulis. Sic liber inscribitur, qui aditum ad Cardinal tum Norisio aperuisse putatur : Historica dissertatio de uno ex Trinitate carne passo : accedunt historice Pelagianae ab Anonymi serupulis vindiciae. Nemo ignorat in illa turbulentissima tempestate Christianae reipublicae, quae per Monachos quosdam Scythas sub Iustiniano Imperatore excitata est, plura disputata ac definita suisse, aequaesitum praesertim de uno ex Trinitate passo. Cum necesse suisset Norisio da his Monachis scribere in historia Pelagiana, facile eos
73쪽
7 ab Eulichianae haeceseos nota vindicavit, probavitque illum dicea di modum linei dum rejectum, interdum approbatum fuisse a Romaniq Pontificibus. Ex hoc loco delicatuli is ille scrupulorum Auctor colligere se po e putavit, solemne illud dogma de Romani Pontificisi usa tibi istute penitus convelli a Noti,io . Volens hic patefacere nodum
in scirpo quaeri, universam historiam controveisiae de uno ex Trinitate passo narrandam suscepit. ex qua narratione intelligi potest nihil se detraxisse de Potii,fidum Romanorum auctoritate ac juribus , atque ea protuli Me , quae monumcuta antiquitatis , luculentorum scriptorum testimonia , atque ipsa recta ratio suadebant. Tiali modo Schistoriam illustravit, & illam theologiae pultem , quae ad Incarnalionis mysterium pertinet, docte ac rerite exornavit . Qui dubitare videntur insulse quidem num interiorem iccoliditam quamdam rerum divinarum scientiam habuerit Nomius, quae pio clo rar in illosuit atque vetustatis notitia, re uirant halic, de qua diximus, di tertationem , atque Augustimamu Pinssicias , 8c si aequi esse v luerint, statuent sane illum n mea ardum in ri incipibus ritae aetatis theologis , nemineaeque superiorem habuisse . quemadmodum de illo vere praedicarunt operum Augustini Gallici editores, in vindieanda interpretandaque illius sapienti inii ac sanctissimi Episcopi doctrina. Illi priori disset lationi a teram addidit Νorisius, qua Monachos Scythiae omni proisus suspicione Eutichianae haereseos liberavit. Atque hoc ipsum sibi eum Pelavio , Thomasinio aliisque conveniebat: sed
ad rem certissimis argumentis demonstrandam investigavit atque re scrutatus est Omnia illorum temporum monumenta diligentissi me examinavit omnium verborum pondera. quibus iidem Monachi
usi sunt in professionibus, ut loquuntur, ridet , ceterisque eorum cscriptis . Cum multorum 8c ipsius Garnerii testimoniis ostendisset N risius in tertia dissertatione pili res Calliae Episcopos ἐκ ipsum Vincentium I.irinensem in errores Semipelagianorum inductos fuisse, siecompellare potuit adversarium suum. Non tui te piget, homo i vissime, cum ea in me culpas, quae investigatoribus veritatis glo-
74쪽
7triae ducuntur, O quae propugnatores habent I/suitarum doctis, mos ρ Quod vero ad Iansenti errores. quibus lepidum illud caput omnia Norisii theologica scripta aspersa dicebat, Se actum videri de
Christiana republica, nisi censoria animadversione ii coargueremur, usurpare solitus erat Norisius gravissimam illam Augustini sententiam rquid adhuc quaeris examen . quod jam factum est apud Apostoli- eam Sedem ' Sed haec nihil valebant ad evellendam importunitatem
ex animis invidorum: itaque ea pro se ipse scripsit, ut non supplex aut reus, sed magister ac dorniinus . videretur esse iniqui Censoris. Quoniam vero plura erant in Re ponsis adversus gerras germanor Cermanitatum 6 c. ad diluendas hujusmodi accusationes opportunissima , leviter eadem hoc loco tetigit, ut memoria, non oratio renovata videatur. Disseruit tamen M subtiliter & copiose in extremo libro de orationis gratia 6 eseabus , eum illud praesertim sibi proposuisset ostendete in mala Sc artificio a criminatione . quid illud e set, in quo ipse ce: eri,ue Augustini Sectatores a Iansenio discreparem. Nondum haec typis vulgaverat Norisius , cum audit nihil non moli ilesvitas, ut sua scripta ab iis, qui Fidei quaestionibus in Hispania praeerant, damnarentur. Narat id Pontisci, qui hoc nuntio maxime
comm tus est, pergraviter reprehendens illorum hominum insolentiam, quae nunquam posset cohiberi , jubens ille Norisium bono animo esse , Sc omnia a se expectare: nam se brevi illum Caid in lena creaturum, eaque in re non Solum privatas, sed etiam publicas injurias ulturum . Non reverens Norisius suspicionem sciae ac simulatae modestiae , quod optime cognitus esset Pont fici, magnis precibus ab
ipso petiit, ut sibi vitam privatam Sc quietam degere permitteret;
eius se contentum esSe praesidio ad inco utinentiam adversariorum comprimendam; nunquam se honoIes appetivisse, M illos praesertim,
qui nullam cum Studiis Suis haberent rationem . His pervulgatis rebus . nonnulli desipere Norisium alebant, quod repugnaret ac resisteret fortunae, ac victor negliberet agere ex inimicorum dolore triumphum justissimum ; iratissimi vero Iesutiae non tam Nolisio, quam Pontisethaeo te nere effiat ire nou dubitabant ;
75쪽
ra Si merito tyro fulget Nomius ostro Debuit orensi trina corona ducl; ii demum, quibus mos erat Plautinis salibus Thrasonem militem Macedonicum , ceterosque ΝOrisii oppugnatores perfricare , illa ex Trinummo usurpabant e
Non enim possum quin exclamem: euge ertae Lysiteles σαγ.ιν. eile palmam habes; hac victas, vacit tua comoedia. Dies , quo Pontifex Νorisium in Cardinalium collegium cooptavit , magna bonorum omnium laetitia atque gratulatione celebratus est i .ci Aeademia quoque Pisana suum is gaudium declararit his ad eum missilliuetis
S. P. D. D. SI quantum est hominum litteris deditorum gaudio debet evrri propidaeum, quem consequutus ea altissimum dignitatis gradum i nos qui in Pisano Lyceo bonas attes. & disciplinas prostemur, ea ultemus omnibus laetitiis , Eminentissime Princeps , dc triumphemus . necesse est . Alii quippe eommuni Reipublieae litterariae hono gaudent. quae videtur auge. i. quum viri tui similes augentur honoribus: nos propria noetri Oidinis. nos hujua Athenaei gloria. quae ornatur di splendet tuo splendore. laeta.
76쪽
Is autem fuit prid. id. Decemb. an. MDCX v. Plerumque evenit, ut qui honores sitivere, obtentos jam fastidiam . At nullam satietatem neque eelerem neque seram timere debuit Notisius, qui ab ambitione semper fuit alienissimus atque hujus rei sane non mediocre est argumentum, quod oblatum sibi antea Episcopatum Pistoriensem ree saverat ) qui quae homines maxime admirautur , plena sutilitatis sumna aeque levitalis esse dicebat . cuique nihil tam molestum erat, quam salutari, appeti, decedi, assurgi. Atque is quidem saepe querebatur cum amicis. quod eum nihil optasset magis quam senescere . ut alebat Solon, se multa in dies addiscentem, secum esse, secumque υivere , studia doctrinae omnino deserere, M aliorum arbitrio vitam M
mne. Quare verbis eonsequi non possumus, quantam animi voluptatem eapiamus. quum te tantum virum ex his ipsis Gymnasiis ad tantam amisplitudinem proeessisse recordamur. Ipsam Cathedram. ipsos parietes, qui tuis olim eruditis vocibus personabant , cum ingenti delectatione erebro quasi venerantes intuemuri qui nobis quodammodo meri habebuntur . de animos ad honestam cupiditatem laudis, atque gloriae inflammabunt. Selmodicum eat gaudium . quod potest pectoris angustiis contineri: nos, ne in tacito sinu gaudeamus . nostram tibi laetitIam his litteris deelaiand .m putavimus. Gratulamur igitur tibi nostro & Pisani Gymnasii nomine. non solum quod indeptus ea Romanam Purpuram, sed quod ea aplendet la te, quam soleat plerumque . specimius. quia parta sola virtute est, nee aibi quidquam de tua dignitate fortuna decerpit. Tuam minitudinem de bes ingenio. debea doctrinae. debes prudentiae. reliquisque praeelatissimis animi tui dotibus: nee te tam Ornat purpura. quam ipse purpurae ea or namento . Id laetandum. id praeseserendum. id omnium gratulatione di.
Miasimum est. Deus ergo, qui virtuti favet. qui aacros honores ad meis rentes deferte gaudet. tuam amplitudinem, dignitatemque sortunet. augeat . extollat, vehementer optamus: teque. ul noa diligas, nostiumque coetum potenti patrocinio tuearia. ratam, atque etiam rogamua . Vale.
Dat. Pisis VII. Kal. Ian. Anno sati
77쪽
gere coactus fuerit. Cum adesset vero illis S. O ii, Indisis, Rimum atque Concilii, ut Vocant, coetibus, propter magnam opinionem doctrinae prineipatum sententiae tenere videbatur; M plus oneris quam ceteri collegae habebat, quod saepe ei extraordinaria mandata. 8c vel ea, quae ad Reipublicae administrationem pertinebam, darentur. Quoniam vero fuga laboris desidiam . repudiatio supplicum superbiam, a. micorum neglectio improbitatem eo arguit, Sic se gerendum recenti auctus dignitate Norisius putavit, ut nemo illo industrior, nemo magis misericors , nee ossiciosus magis suisse videretur. Atque hujusce rei
conjecturam de illius studio in Parebrochium facillime ceperis. Plurimi iaciebat, amabat etiam hominem Iesuitam, oblitus injuriarum, quas in se jeeerat, eum ei de S. Hilarii Arelatensis vita scribendum sui
set . Itaque cum multi postularent, ut cenSoriae severitatis nota quihusdam illius scriptis , ac praesertim Propilco inureretur, tanta curarem amici suscepit, ut suam videretur agere. Consilium ei etiam dedit quaedam cori igendi ad histoliam Pontificum pertinentia, quae sum pserat praesertim ex historia Conclavium edita Lugduni , & a Romaliis censoribus jam notata . Quid plura λ Omnem sere memoriam antiquitatis collegit tum ex editis, tum ex ineditis minimeqtie sit pectis libris , quam maxime conducere putavit ad multa chronologica definie da de imperio atque obitu Romanorum Pontiscum, de qui bi s vel inter peritissimos ambigebatur. Ex his librum contexuit . cui titulum secit : Notae in Propileum . quam ob rem cetera lite Noristi henescia miras eidem Papebrochius gratias egit. Defendit etiam alios Bolandi-
stas adversus Carmelitaru in atque Dominicanorum accusationes quasdam . Quam moderatione in aequitatemque in sententia dicenda maxime suspiciebant Iesu itae. Norisium enim imitaturum exemplum putabant Noailesii Cardinalis , hominis vehementis atque diserti & in primis sortis ad resistendum, quem cum terreri posse existimassem. illa dixisse narratur : si me coercere vultis . haec vobis est excidenda
lingua , qua vel evulsa , spiritu ipso libidinem Destram libertas mea refutabit. Ut erat bonorum savior mi iccus Norisius, ita mχlorum Se
78쪽
vertis erat objurgator I quare facile ab ea Pontifex obtinuit, ut longo Sc docto opere Aloysium Maimburgum consutaret, qui historici munus ideireo suscepisse videbatur , ut liberius calumniaretur. Cui unquam pepercit λ Quot conviciis hominum impudentissimus vel ipsum Bossuetium sub Cardinalis Contaieni nomine exagitavit λ In hujusmodi consutatione historiam praesertim , ut loquuntur , Investiturarum narrare sibi proposuit Norisius , quod dum praestaret, quoddam sibi officium justum, Sc pium, Sc debitum Romanae Ecclesiae . sitaeque dignitati sequi videbatur. Nemo vero ignorat hujusmodi contentionem per quinquaginta 6c amplius annos sub imperatoribus1Ienti eo IV. ει illius filio ejusdem nomiuis V. adeo viguisse, ut divina Sc humana set me cuncta permiscuerit, Sc bellum non modo, sed Ec vastitatem Romanae ditionis urbibus lutulerit. Dum hujus contentionis historiam persequitur Norisius, multa Sc praeclara Romanorum Pol tis cum gesta ac praesertim Gregorii VII. in aperto ponit, ex quo intelligas qua ratione in vindicandis Ecclesiae juribus obviam itum potentium superbiae atque avaritiae , Sc coercita illorum vecordia, qui ad Episcopatus ceterosque Ecclesiae honores atque munia per malas artes nitebantur. Sed homo purpura indutus non omnia, uti gesta suerunt, aperire , neque quid εc qua de caussa consilii habuerint ipse Gregorius VI l. ejusque successores , dum in arcem illius caussae invaderent . explicare potuit; quare si id evenit . quod ei quoque ingredienti in caussam sortasse visum est accidere debere, ut non O
nes ejus dictis plane acquieverint, non propterea de illius fama aliquid
detractum judicabimus . Nec solum ex honore ac necessitate quaerenda excusatio, sed etiam ex sestinatione, qua opus contexuit, cui cum manus extrema minime accessisset, Iustus Fontaninius, ad quem Norisii autographum pervenit, multa, quae deerant, supplevit. Producta tamen historia illa ad Callisti usque II. Pontificatum fuit, inter quem εc Henricum V. illud an. MCXXI l. inter cetera convenit, liberum esse debere Ecclesiae judicium in eligendis Episcopis ; Inves turam ab iis solum exigendam , qui Luda possiderent; neque in ea K a
79쪽
coneedenda utendum amplius, sicuti antea. baculo & annulo, sed sceptro tanquam commodatae rotestatis signo . Ex his illa oriri vid batur quaestio, num Regalia, id est jus percipiendi redditus Sacerdotiorum vacuitatis tempore , aliquid commune eum Investiturae jure haberet . Hae enim de re magna iis temporibus erat controversia i ter Galliae Regem Et Romanum Pontificem. Dum serutatur Norisiusti explicat omnia sere antiquitatis monumenta, illud suadere vult , nunquam fas fuisse Principibus per Episcopos Sc summos Pontifices il-lqs redditus sibi vindicare: saepe vero accidisse, ut eum ab iis, qui advocati dicebantur, Se qui administratores boni ει tutores sidelas esse debebant, tanquam ab aliquo nefario praedone diriperetur patris monium dignitatis, invocarentur ipsi Principes ad hoc defendendum , indeque probabiliorem Regaliae originem repeti posse. De his scriptis satis dictum. Restat, ut de illis divamus, quae ad Calendarium spectant, & quae, si pauca excipias , nunquam fuerunt in lucem edita . Probaverat jam hae in re omnibus peritiam suam Notisius. editis, uti narravimus, Dissertationibus tribus in extremo libro de
Syromacedonum Epochis, Sc scripta an. MDCXCnI. Gnsura in Oe- meteridem Paschalem cujusdam auctoris, quem refellendum putavit , quod proposita ab eo ratio Calendarii emendandi nec perennis esset , neque antiqvos Ecclesiarum ritus incolumes servareι . Hoc autem in scripto de dissicillimis veteris Testamenti Iocis, in quibus dierum , mensium, atque annorum mentio sit , Sc de multis a Iiis rebus. quae tum in disceptationem quaestionemque vocabantur, copiosissime Sc perite disseruit Norisius. Post haec examinare jussus est librum Ilispani cujusdam astrono mi, quem Pori carrerus Cardinalis Archiepiscopus Toletanus ad Sedem Apostolicam detulerat. Retulit Norisius Cardinalibus eoilegis suis male subduxisse calculos Hi-εpanum mathematicum , dum in consciendis Calendarit Ze Martyr logii tabulis acretionem Sc diminutionem lunae, ει quae inde pendent , solemniorum sustorum dies notaret. interi in agi coeptum a Germaniae, ut appellantur, Protestantibus de re ipienda Glegotiana
80쪽
Calendarii eorrectione, ac scrJptae t iterae a Leibuitio ad Academicta
Patiςinos , quid faciendum esse censerent Cermanis in eo , quod pertinebat ad sestorum mobilium tabulam, quod hane minime cum solis lunaeque ratione congruere contenderetur. Hanc omnem rem Academia prudentiae Io. Dominici Cassinii commisit, qui Sc sua sponte MLud. X lv. jussu nihil statuendum sibi esse putavit sine Apostolicae sedis oraculo . His de rebus Romae diu est multumque consultum , tenuitque semper principem locum auctoritatemque Νorisii sententia. Mortuo Innocentio XII. non minori studio ardere visus est , qui ei successit, Clemens XI. hujus absolvendi negotii; 8c quanquam Norisio tanquam magistro utendum sibi esse diceret, aliorum tamen etiani prudentium hominum, ac praesertim mathematicorum consilia exquirere voluit, ex quibus omnibus consiliit congregatio. ut loquuntur de correo Lone citcndarii, cujus erat Praefectus Norisius isse, a secretis vero ejusdem ei vis 8c ainicus Franciscus Blanchinius. Quaestium est primo ; an Praestet in Calendario reponere Epue Zam X. Lilii mari pro anno MDCC. O subsequentes per augmentum juxta continuam Epactarum methodum, prout primum pro 'milae fuerunt a Gregorio XIII. avnn MDLXXVII. seu potius retinenda sit epncta IX. P0sicum utata cum subsequenti uerus eo uem methodo ut illa teudotibus; squalentus reponenda sit Vacta X. seu retinenda IX. Quaesitum se eunda: an non reposita epacta X. vel retenta IX. ad annum MDCC. O consequentibus . ut supra , sufkienser p=oDisum sit reme dispositioni colenaearii Ecclesiastici juxta regulas ad rectum ordinem festorum m Lilium citra error m in plura saccula les Inax lum. Dum haec quaerebantur, opportunissime Romam venit Philippus Mata di s tr aςtronomia omni i ie mathematica re peritissimus', quem non rnodo , sed & ejus avunculum Io. Dominicum Casqinium per litteras consali placuit Summo Pontisci. Retulit Mara dius Corun/dationi jure
conqueri Casrinium ceterosque astronomos quaedam peccasse Clarium in conscienda Calendarii emendatione ; bene hos erro es prr Nori tum animad, e sa, suisse; nec dubitare se q'in hu et m-lo cor uteretur, si