Christiana institutio virtutum, & vitiorum, sacri uerbi Dei declamatoribus admodum vtilis, & necessaria, per fratrem Sebastianum Ammianum Fanestrem, ..

311쪽

intercedunt, nec angeli sit cui sole bant, pro hominibus faciunt uer bum.Eius subtilis examinatio. Scrutabor hierusalem in lucernis, dicebat propheta. Iudicium enim turabant tria, scilicet, si fit ex defectu iustitiae iuxta nanq; modum culpet

debet esse mensura paenae propte rea dicebat seruator.Nolite iudicare secundum faciem,sed iustum iudicium iudicate. Nam in quo iudicio iudicaueritis, iudicabimini, & Mat. . in qua mensura mensi fueritia, re-

metietur uobis, &c secundo fiet ex defectu scientiae: Vnde Paulus. NO. . lite ante tempus iudicare.Vnde pa- co ster etia Augustinus ait. Iudicis magna iniuria est, si ante tempus ser- Augmuo procedit sententia. Tertio fit ex Iob. defectu auctoritatis. Unde P aulus. 29.

Quid enim mihi de his qui sunt for i. eo. ntis iudicareὶ Non ne de his qui intus sunt uos iudicatis 3 Na eos qui foris sunt, Deus iudicabit. Auferte malum ex uobis ipsis, dcc. Ide. Tu sis es qui iudicas alieonum seruu suo domino stat, aut cadit.

312쪽

CHRI ITI A NA

Laudi diuinae insinendum est

propter quatuor. P Rimo, quia scriptura docet ps

Immola deo sacrificium laudis Ecclesias. 39. In omni corde de ore collaudate, dc benedicite nomedomini. Heb. I 3. offeramus hostia laudis semper deo. secundo 'la omnes creaturae laudant eu . Unde m Gregorius. Mirum est, quod homo semper de ii non laudat, cum θUςlibet creatura ad eum laudandii temper invitet. Et Cassiodorus.Omnis creatura te tua bonitate collaudata Termo, qa deo multu placet. psal. sacci Dctu laudis honorificabit me dcc. Ideo Deus dedit homini , ut ea audaret, dc qui deii no lat dat, quasi mutus repc tandus est. Vnde. Pal. Augustinus Uae tacentibus de te, quonia loquaces muti sui Quartoeta homini multu id si vi de infra. Re. 19

Laus Dei ι uatuor bona facit. ΡRimum est,ea malignum spiri

tum fugat. Vnde in libro Re gum dicitur. Ecce spiritus dor

313쪽

mini malus exagitabat te &c. Psal. pse 1 Laudas inuocabo dominum & ab inimicis salus ero. Et P. Augustinus Psalmus daemones fugat. Secundu AVDest, quia angelos ad adiutori u inuitat si cum alacritate fiat, quia ala- Uitas diuinae laudis, quae sit in te ra, reprςsetat illa quς ni in caelis unde Ber. Nil in terris ita repraesentat cclestis hab itationis starii sicut alacritas laudantu deum. lde. Ideo ala a r criter domino assistatis, non pigri, non somnolenti, non oscitates, no parcentes uocibus, non Prκci detes Idem. uerba dimidia, non integra transilientes,no fractis, & re inissis uoci

hus muliebre qui de balba denaro sonates, sed utili ut dictu est soni tu,& affectu, uoces sancti spiritus depromentes Sc quod ad adiutori u Aug. ueniat. Sententia eth et i a P. Augustini, Psalmu angelos ad adiutori u in s.duitare Et Beda Angelici enim spiratus nobis adesse crede di sunt,maxime cum diuinas mancipamur officiis Et Bern Psellentibus digna ter admisceri sancti Angeli solet. Ter- Psa. Iotium est, quia homine ictificat. Psa. Exultabui labia mea cu Canta uero Iae tibi. Et Iac. Tristatur aliquis in ta bis, oret aequo animo & Psallat. Vn

314쪽

noctuam tristitiae pestem de eorda expellitur.Quartu est,quia per praesente laudem uenitur ad aeternam. Psal. Beati qui habitat in domo tua in seculum seculi laudabunt te. Itἀlaudate eu in cordis & Organo dici Tribus modis debemus lauda deii. Corde, ore,& Opere. De primo dicebat Pau. Psallam spiritu, psalla dc mente De secundo Psalmus. Senx per laus eius in ore meo. De tertio ait P. Augusti nus No solum igitur uox tua Lonet laudes dei, sed operaciscordent cu uoce tua , cum enim laudatur deus de bono opere tuo. tunc laudat deo Igitur corde, ore, di opere dominii, qui fecit Omnia laudemus semper.

Lingua custodia monet quatuor.

Rimum est,mala, quς ex lingua Doriuntur, de hac materia requi I re in sequenti capitulo. secun dum est,co sideratio futurae examinationis, quia ibi examinabuntur uerba, quae sine utilitate proferuLUnde Mat. I a. de omni uerbo octois locutifuerint homines,reddet ratione in die iudicii. Et Isydorus,

sermo ociosus non est absque i udi

315쪽

cio. Terri u quod monet nos ad c

stadiendam linguam, sunt bona , quae ex silentio oriuntur. De hae αmateria require in capitulo de sileotio Quartu est, quia nobis nece si Da est , quia sine custodia linguae non potest homo iustificari. Unde Iob Nunquid uerbosus iustificabi- Iob. iii

eur Et Iac: a. siquis putat se religio Iac. 1. sum esse non retraenans lingua tua, huius uana est religio &c Proustr. pro.iae Mors di uita iamanu linguae.

Lingua mala sunt quinquePRimum est, quia ostendit homi Eee. 1

nem esse stultu. Ecclesiast. Stultus uerba multiplicat. unde HieTonymus, uos enim insipientis in multiplicatione sermonis est. Item. Canis infirmior magis latrat. secueadu est, quia reddit homine odiosu. Vnde Ecclesiasticus. 9.Terribilis est - . in ciuitate su a ho linguosus. Ideo μporco assimulatur,q in omni spuris citia ponit os suum. Hoc confii matm Gregorius inquiens. Qui non ilia Greg. met inquinare lingue suam peccato,porcus uidetur esse, poli' quam

homo.& est quasi canis macelli,qui Iabia sua solet habere 11guinoleta.

316쪽

. II A NATertium est,quia animam laedit, maculat pro ua In multiloquio nodeerit peccatum. Et Ecclesiasticus Qui mullis utitur uerdis laedet animam suam. Quartinest, sia in praesenti hominem lix multa mala rue-xe facit prou propter peccata labi ru ruina proximat malo. Ecclesiasticus. Labia stulti praecipitabunt eum. 5 Issedor Qui uerba nis reprimit ad noxia cito transit. uri insuest,qa in infernu uir linguosus deducitur, dc eius lingua illic cruciat. exeniptu habetur de diuite EpulΟ- neci in iΠferno eleuans ocul a ad Abraha dicebat. Mitte LaZaru &c. Qxbia crucior in hac flamma. Cupiebat ipse ut eius lingua refrigerare turissa per eam maxime Peccauit.

. Locutionis temerariae

spetiessunt sex. λ

p Rima est incertitudo eius de

quo quis loquitur propterea dicebat Iacobus Sit autem omnis homo uelox ad audiendii, tardus autem ad loquendum,& tardus ad iram.& Isydorus. In loque do peritus est miltu autem delibera ad dicas,ne reuocare possio quod duas,

317쪽

secunda est, temporis inconsidet aistio. Ecclesiasticus. Ex ore fatui re probabitur parabola,non enim dicit eam in tepore suo. Idem Homo sapiens tacebitusque ad tempus, lasciuus autem & imprudens no seruat tepus. Tertia est, usurpatio Quet fit quando aliquis se ingerit ad loquendum quod ad alium pertinet. Ecclesiasti Loquere tu maior natu . . Quartum est, inutilitas locutionis quae fit ex defectu audientiin Ecclesiasticus. ubi non est auditus ibi noeffundas sermonem. Quintum est, uituperandi intentio. Ecclesias j Priusquam interroges, ne uitupe 'ires quem qua,&cum interrogatus. fueris,corripe iuste. Sexta est, praecipitata resposio.E .lesiasticus priusquam audias ne respondeas uerbuProu. Qui prius respodet quam audiat, stultum se esse demonstrat, &confusione dignum. Et Isydorus. Tace prius,& audi,tace usque quo interrogeris Ec. 1 Ec. 32α 34. Ec. A

Locutio is remedia sunt quatuor

Rimum est deuitare personas, Ρ dc ioca in quibus peccari a hoc solet. Vnde Isydorus. P

318쪽

Ide. II.

riculosum est cu his qui prauae uo--

Iutatis sunt sociari,ineius est enim maloru odium habere quam consorti u. Secundum est, omni uerbo aure accomodare. Uydorus. Clauis de aures tuas ne a dias malu rea

pue sermones impudicos,ila unusserino cito polluit mente & facito agitur quod libenter auditur. Tertium est loqui raro. Unde Philosoflphus, Ad summa perfectionis uolo te esse breviloquus rarito quia & suis in ista uoce loquente. Et D.Ambrosius Tenendus est modus in loque do,&ab ipsis nonnunqua utilibus uel bis parcendii, quia saepe contin xit,ut dum multa bona uerba prinferre uidentur.ad aliquid prauum derivetur. Quartu est examinatio locutionis.Unde Hiero.Prius sit sermo ad lima,quam ad lingua. Ecclasiasticus. Verba prudentium statera ponderabutur. Idem, In ore nis tuoru cor illorum, & in corde farrientiu os illorum.

Loquens triplex.

R imus est superborum iniqui Ptas In via hac qua ambulabam absconderetur mihi. 4ecundus

319쪽

INSTITUTIO. 23

en auaroru cupidita Timo. 6. Qui uolunt diuites fieri,incidunt intetationem & laqueum diaboli, dic. Tertius detractoru peruersita est. I Ecclesiasticus. y I. Liberasti corpus meu a perditione,a laqueo linguae iniquae,& a labiis operantium in i quitatem.

Liber quadruplex;

loli angeli, et sancti, qui sunt cum Deo.Unica enim uisio huius libri reddit hominem scientem Vnde P. Augustinus.Habemus unu AERI Octore in caelis, quem semel ut dic se, didicisse est. De hoc libro legitur Lucae. Io. En ho nolite gaude. Lu. I. re quia spiritus uobis subiiciuntur sed potius gaudere, quia nomina uestra scripta sunt in lix Secudus est gratiς,iste libere Christus. Apo. 'P llo. Et vide in dextera sedentissim thronu, liberu scriptu iiuus et fi ris. In hoc libro possunt legereonis. nes,silicet, mares, do femin scietesiliteras,e onsciete , unde piatam picapite libri scriptu est sis: Didi '' i Glossa In capite libri ,idest,in consi hodiuinitatis, qu est caput

320쪽

CHRISTIANA

, secundum quod huius qui furn Isin ber humani generis, in quo legane omnia sibi necessaria. Et debemus. in hoc libro legere intus & foris Intus debemus legere tria, silicet humilitate, charitate & patientia, de his tribus require in cap. 1ingulo- .ru. Foris similiter debemus legeretria, silicet obedientia, paupertate, di perseuerantiam Tertius liber elicreaturaru . In hoc Iibro pollutinomines similiter legere Iste naque liber docet nos tria uidelicet,Cognoscere Deu. Magnitudo. n. creaturam docet nos cognoscere potetia Deiae ob χ. Sap. Ha Magnitudine. n. pec ei, γcreaturae cognostibiliter poterae creator horti uideri. Ide. SI uirtute di opera eoru mirati sui, intelligat .s i ab ipsis quonia qui haec constitui . fortior illis es& p magnitudine ulla. hiliti possvin' cognoscere magnitu Lo. dine inuisibiliv.Vnde pau. Inui tib stia. n. a creatura mundi P ea q tacta sui intelleetacis spiciunt,&c. Seculano docet laudare Deli. Pulchritudon .et uarietas creaturaria docet mos

laudare Deu. Plus .nil audat Deu rosa una sic ornat,qua aliquis explica ' re posset, et sic aliet creaturae. None artifex laudat ab opere suo , aut usinperata sic so ru. Gio creaturaru de,