Christiana institutio virtutum, & vitiorum, sacri uerbi Dei declamatoribus admodum vtilis, & necessaria, per fratrem Sebastianum Ammianum Fanestrem, ..

431쪽

suum aliqua ratione,despicit deii. prou. Qui calumniatur egentem, . exprobrat factori eius,&c. sicut di . sphcet artifici cu despicitur, opus suum

Prasumptionis remedia sunt tria. P Rimum est incertitudo, quam

habent homines in praesentide bonitate sua, uel aliena. Ec Ecc.yriae. Nescit homo utrum amore, an

odio dignus sit Idem vidi impios Eccl. 3sepultos, qui cu adhuc uiuererat,in loco sancto erant vidit Salamis impios sepultos in inferno, qui Hi naudo isto sancti tenebantur,x credebantur unde Bern. Nolite copara re maioribus, noli minoribus, noli aliquibus, no dico praeponas , sed nec comparare praesumas quandoemiris accidat homini qui cte se solis bona habet opinione, sicut Aman qui credebat, . a Rege esset hono- ενι - randus, cu ab eo esset suspededus. secundu est frequens meditatio sui Bern. status. Bern. Qui perfecte semet ipsum examinando intelligit, suo peccato nullius peccatu par esse existimat. Et pat. August Q si se ipsu ARM cis siderat,n5 habet, quod in aliis rorreliandat. Gall.ε. Opus aut suu Gall. ε

432쪽

unusquisque probet, &c. Tertiuime . . est, meditatio propriae imbecillita-Pk' si iij psa Ipse fecit nos,& no ipli nos. Exemplum habemus Je uiris fortibus qui corruisse dicu tur, sicut Pe- trus David, Samson, Salomis, S lira Greg. iusmodi. Vnde Grego. cadenten φ mo superbiat. nemo enim de tepore , uel de opere praesumat , dicenstatu, dc tantu in paenitentia steti,M ignorat quid uentura pariat dies...

Peccatafugienda sunt

propter tria. ΡRimo, quia daemonibus pincee

Unde Beruardus loques de diabolo dixit. Cui nullum desiderium aliud, nullum studium nulluu negotium nisi fundere sanguinem animarum, quod patet ex assidua Greg. temptatione. Sicut dicit. D. Gregor. Assidua teptatio e diabolus teptat, ut scilic et altera taedio saltim ui cat. Secudoqa deo sume displicet. Gregori. scimus quia quoties actu, Greg- quoties togitatione delinquimus,

deu contra nos totiens irritamus.

Quod patet triplici ratio e prima estua illud quod uidet maxime odire, est diabol', que nisi ratione peccati

433쪽

eorum que fecisti, quod intelligendu est,hisi peccatu adiunctu estet. Secunda est quia deus non habet

ita bonu amicu nec in caelo, nec in terra quod non odiret ad mortem si inueniret in eo peccatum mor tale. Terri u est,quia in ta tu odiuit, quod filiu eius caeo crucifigi uoluit. P. August: Cuni innocens occiditur, peccatu crucifigitur. Ita. Propter scelus populi mei percussi eu, Sc.Tertio quia homini sume nocet. Diabolus nil potest nocere homini nisi per peccatu . unde solum sibi caueat homo ab holi e isto, & uo sunt ei time di alii hostes silicet, 'ec diabolus, nec malu5 homo, nec 'in firmitas, nec mors, nec aliqua ad υςrsua*. unde a rego. nulla noce Sit ad uesitas , si nulla dominetur ini qui las .Et Ecclesiasticus. Qui custodit praeceptum no experietur quidquam mali.

Peccatum mortale sieptem modis

, ii perpetratur.

P Rimo, per delabionem, quan

do silicet anima de illicitis co-: gitando delectatur. Sap. I. Petit sap. 1 uerse cogitationes separant a deo,

434쪽

CHRISTIANA

probata autem uirtus corripit iniipientes secundo per malam uolum tatem, quaeso uidelicet anima dolectationi uoluntatis cosentit. Unde Mato I seruator dicebat. mi uiderit mu- ιι erem ad concupiscendam eam irae Chris. corde suo iam mccatus est. Et Chrssostonina. Affectus tuus fine operi tuo imponit.Tertio per illicita operationem,siue exerceatnr ore, siue I c-3 alia corporis parte. Iac. Peccatum cum consummatu fuerit, generae morte. Quarto, per peccati defen-Gςn 1 sione Gene. 3 mulier quam dedisti mihi, dedit inihi de ligno, a conis di peccatu quippe peccato adiicit, utero. qui malὸ gella etia defendit. Hieronyinus quiequid. n. mali patimur. 14ar Pςccata nostra merentur. Quinto per peccati gloriatione. Prou.lςtara lux cum male fecerint de exultantri rebus pessimis, . Sextu per nimio conleptum, de consuetudinem S R ptimum per desperationem Gen dixit Caim. Μaior est iniquitas mea E quam ut uenia merear. De his sep te modis legitur in Exo. De primo dixit. Inimicus, idest diabor loqui nobis suggerendo,de ad noxia delectatione trahe do. De secundo persequar. Tuc persequit,quando homoror mala uoluntate peccato costul

435쪽

De tertio, & comprehendam. Tuccomprehendit, dum post uoluntatem ad peccatum operis perduci De quarto diuidam spolia. Tue diuidit spolia, dum homo de pecca. eo se defendit. De quinto, implebitur anima mea. Tunc anima eius.

impletur, du de peccato gloriatura De Sexto, evaginabo gladiu meu. Tune gladium evaginat, dum peccatorem ad contemptum,& colue ludinem perducit. De septimo, de interficiet eos manus mea.Tuc de muni interficit,quado de uenia desperatur. Et tunc miser homo in aquis uehementibus quasi plumba submergitur, de claudit super eum. Puteus os suu,quia claudit ipse os Proprium, dum peccatum no cofitetur. pati Augustinus. peccatum

in appetere quod Chritius cons Augu. temptit, α fugere quae sultinuit.

Peccati mala sunt quinque

pRimum malum est, quia excae

cat. Sapi. a. Excaecauit eos mali Sap. r. tia eorum. Et Ioannes in sua Epistola canonica. Omnis qui pec cat,non uidet deum, nec cognouit eum. secundubest, quia cor pecca-

436쪽

- . . totis indurat. Iob. 4 I. Indurabitur

cor eius quasi lapis,&c. Tren. T.fub V Π uersum eae cor meu in memetipso, dic. Testium, quia tacit homine fi-IO a. lium diaboli. Io. Vos ex patre di S.IO. 3 dolo es is,&e Et Io. in sua canoniaca ait. Qui facit peccatum,ex diabolo est. Quartum eluquia aufert uiis pro a tisin aeternam. prou. Impii de tetra perdentur,& qui inique agunt,au ferentur ab ea quin tu est, quia hominem dat in et cana diaboli. Vnde Iob. Iob loquens de Behemoth ait. Foe-4Q. num quasi bos comedet. Homine esse senum nullus ignorat, cuprOIsa: o pheta .dicat. Omnis caro qnu, dcc. Dixit etiam Dominus serpenti. Terram comedes cunctis diebus uitae tuae. Hominem terram esse unicuipatet, cum dominus ex ore proin prio dixerit. Memento homo quia terra es, & in teriam ibis. Gen. 3

Teccatum comparatur lapidi propter quatuot.

pRimo,quia lapidis frigidus est.

Sic peccatu reddit homine fri-Hier.ε giduin, iuxta illud. Sicut frigidam facit cisterna aquam suam, iacfrigidam iacit malitiam suam. Se

437쪽

eundo, quin infructuosus, sic pecca

tum est. Qui nobis inquit sapiens s-tia posuit iuperbia,aut quid diuti tiaru iactantia contulit nobis3 tra. iterunt omnia illa tanqua umbra. Rom.6.Quem fructu habuistis luc Ro.ε in illis,in quibus nunc erubescitis Tertio quia durus,sic peccatu red , dit cor no nis durum. Iob. Induixabitur cor eius quassi lapis,&c Zac. i. '' cor in una posuerunt, adamantem, Δῆς ne audirent lege. Hiere. Induraue runt facies suam super petram & Hier. rnoluerunt reuerti. inarto, quia ponderosus, unde Glegorius. Om- Greg. ne enim peccatum graue est, quiano permittit animam ad sublunia lauari, dic.

Peccata venialia timenda sunt propter et

tria.

Rimo, quia pro talibus adqudi Mat. iaPcium Dei sumus trahendi. lat. De omni uerbo ocioso quod locuti sunt homines, reddituri sunt x. ratione in die iudicii,&c. Secudo, timendu e st, ne per uenialia ita debilitetur lio, quod in aliquod morta Ec. I'ie cadat Eccle. inli spernit modica

438쪽

paulatim decidet. Gregorius. Si ista minima negligimus insensibiliter ιθε subducti audaiter maiora perpetramus. Hac eande sen retiam sequitur Isydorus inquiens. I udicio autem. diuino in reatum nequiore labuntur,qui distinguere sua facta minima cotemnunt. Tertio timedu est . . ne multa leuia, unum grande effi/ciat sicut solent ex paruis de minutissimis guttis, immesa flumina crescere.Vnde P. Augusti ista leuia no, Ii cotemnere,ii contemnis quand o apprehendis , expauesce quando. Bern. numeras. Bern. Qui delicta sua existimat esse parua, cadit in deteriora

prioribus. Timeamus igitur peccata uenialia,ut etiam mala quae oriari possunt caueamus,&c.

Trecata dicuntur tenebra tripliciter.

Φλ perpetrantur

R. o. a Inin ab his qui sunt in tenebris, I de caecitate mentis inuoluti. Io. Pro. Qui odit fratrem suum in tenebris in tenebris ambulat, &c.Pro. Via impiorum tenebrosa, nesciunt inbi corruant,&c. secundo, quia tenebrosa qrunt, qui Peccare uolun

439쪽

Ib. Qui male Uit odit lucem. Ide. Ioa Hoc est iudiciu, quia lux uenit in Ioa. mundu,& dilexerunt homines magis tenebras quam lucem , Triplicaxatione solet aliqua creatura teneabras qrere. Primo propter debilitate uisus,sicut noctua, quia uisu ha,

bet debile, lume diei sustinere non potest,sic peccator qui uisu cordia habet debile,lume diuinae sapietudiquod ostendit ei quomodo regnu . .' .cetellaru lucrari possit, sustinere novalet. Unde Boetius Nequeunt.n. oculos tenebris assuetos ad lucem perspicue ueritatis attollere, similesque auib' sunt quaru intuitu nox

illuminat, dies cςcat. Iob Qui dicur Ioiari

deo recede a nobis scientiam ui Tu tuaru nolumus.Secudo quia ali

quid erubescibile habet, & hac

- causa peccator tenebras quaerit.nirenim erubescibilius peccato quod i patet in primis nostris parentiis bus. Tertio, aliqua creatura tene bras quirit ua peccata exosa sunt deo. Ideo Bubo,&noctua tenebrasqrunt,quia aura lucis eas odiunt. Sic & peceat usuper omnia exosuest deo,sicut legitur in capitulo dapeccato. Tertio peccata dictitur tenebrae,quia ducunt ad tenebras

ternales, sicut legitur in Euaselio,

440쪽

Ilgatis manibus & pedibus proiici

te eum in tenebras exteriores , &c.

Peccatum non potest inuenire Deum, quatuor de

Bern. tribulatione. sic D. Bernardum dicebat ipsum nullibi inuqnire ni Io. 21. si in cruce, & totam eius uita esse stigmata paupertatis. Iob. 28. sapietia uero non inuenitur, & quis est locus intelligentiae 3 nescit homo P cium eius, nec inuenit in terra sua in terra uiuentium,&c. Secuda est, Isa. s s quia non quaerit eum in tepore comitio stitut0. Isa. Quaerite dominum duinueniri potest, &c. Gall. 6. D um te pus habemus operemur bonu, &c. Tertia est, quia non quaerit eo modo quo debet,silicet, cum lacrymis. Ego & pater tuus dolentes quaere- . damus te, dcc myrta est,quia Rima est , quia non quaerit eu ubi est, silicet in paupertate, &non quaerit perseue Ianter. Require in*p. de perseue