장음표시 사용
431쪽
niisque ab alio pendens, Deus est ; nam ens eiusmodi
existit' se, hoc est in sva ipsius natura rationem habet sussicientem suae existeuitiae , ac proinde estens necessarium, ideoque infinitum, cum nullum ens finitum excogitari possit , quod sit nccessarium. Ergo eis. Illustrant hoc arguntentum Clatatus , Cud-wortus etc. φ ia iII. Omnibus bominaus ab ipsa natura ingenitam esse Dei ideam, Patres docciat, et ratio suadet. An mae enam a primordio conscientia Dei dos est,inquit Tertullianus Lib. I. coni. Marcion. Cay. Io. Unde Arnobius L. coni. Gentes: Quisquamne est hoc
minum, inquit, qui non cum illius principii cognitione vi m primu remisitatis intraoerit Z cui non sitis emisum . nori imo iρsi pene in genitaliam matris non imρressum , non insitum , esse regem , ac dominum cunctorum , quaecumque Sunt, modera
torem a ' Primus id negasse videtur Soelous in
praeleci. Theol. caρ. II. quem secuti sunt Worstius in Not. ad disp. de Deo , eL Episcopius sistit. Lib. I cap. 3. in quorum sententiam miror descendisse quo dam e nostris recentioribus Philosophis' post Ioan. Lolvium, qui ipsam Dei ideam volunt esse adventitiam', sive ortam a rerum sensibilium contemplatione. Atqui quod est ab ipsa natura insitum , salsum esse non potest. Ergo ete. Tractat hoc argumentum Cartesius in Atiditationibus. Sed demus , ideam Dei esse adventitiam , . Certe omnes homines ita a natura ComParati sunt, ut statim eam ex rerum visibilium contemplatione concipiant. Cum ergo natura ipsa in salsum inclinare non possit, sequitur , Veram esse Dei ideam, quae vel in ita est. vel ad quam inclinat, et quodammodo cogit animum ipsa natura. III. Id ipsum Metaphysici demonstrant ex ente com
ad Addo Iustinum Apolog. II. Clementem Alex. in Pro. rrept. Nyssenus Orat. V. Corianum de Danie. idol. Laetantium Lib. II. Instit. Cap. I. Consentiunt ipsi Gentiles Philosophi, Gereo , Plato , Plotinus , Iamiliatis etc.
432쪽
tingente , ex idea bonitatis , et veritatis , ex eo unc ione animi , et corporis in homine.
Physica argumenta petuntur ex admirabili totius universi mole , dispositione atque ordine : Θid enim , inquit Cicero, Lib. II. de Nat. Deor. esse
Poteu tam apertum , tamque Persyicuum , cum .cae fiam sum imus caelestiaque contemρlati stimus equam esse aliquod Numen praestantissimae mentis ,
quo haec regantur r . . . quod qui dubitat, haud sane intelligo , cur non idem, sol sit, an nullus sit. bifara Possit. a. Ex admirabili structura singularum partium Universi, in quibus tam stupendus est mechanismus, tamquc apte singula gliis finibus respondent, ut mani tesiae insaniae sit dubitare , utrum illa a sapientissimo artifico sint composita. Hinc Caesar Vaninus athci-εmi accusatus, ut judices salicret stipulam manu
accipiens , haec , inquiti , palea jubet , ut Deum
credram; ut refert iesu, oculatus Grammondus Hisc. GaIliae Lib. Iv. quo testimonio exsuriantur omnia Petri Basia mendacia , qui impiissimi istius athei Nescio quan animi sortitudinem saepe commendat. Hoc argumentum, ex admirabili structura putium Universi Petitum, egregie tractant Niewentitilis , et Derham , quilius addi potest otiam P., Segneri a). '3.' Ex motu. Cum enim materia' ad motum, et quietem sit indisserens , prosecto quidquid movetur, ab alio moveatur necesse est. Ergo agnosci debet Primus motor immotus, mens scilicet inlinitae potentiae, et sapientiae , quae talcm , tantumque motum materiae impresserit, qui ad hoc Universum sis
mandum, et conservandum esset necessarius. Phys a Niewentit. Trnite de L existence de Diau, Dertiam
433쪽
Argumenta Ex consensu omnium gentium morale argumentum deducitur pro Dei existentia. Ait enim Plutarchus , ib. coni. Coloten . Si terram peragraPe ras, Inpentes quidem ei itates sine mitris , Sine ti&σιs , sane rege,
ne tectis, sine dicitiis, siue monetis, ει ne theatria, sine ac nin s. Sed cipitatem sine templis , sine Deo ,.sine restibus , sine juramentι3 sine oracul/S, et quae e motu Gerra, ut bona consequatur, malagusti erim , nemo est, neque fuit umquam , qui Maderit. Idem docet Cicero Lib. I. de Legibus caP. 8.. et alibi, alimve veteres Philosoplit, Ilistorici, ct Ρo et enue audiet Hi sunt Lokius, ct , qxxi aliquas Africae , et Americae gentes sinu rcligione reperias asserunt , ut Casi os i uultent Oitos, Guarienses , Caraibas Brasilienses . et silvestres. homines Virgimae ,
et Hae . et Canadae. constat rium , eos alicujus i ii i, nolitiani ci religionem habuisse, ex teSumonio virorum utique doctis,iniorum, qui eas gentes ot dilicientius observoriiii l. Vide haec testima erudite collecta apud P. Monilii ni Lib. Contra talistas in Praef. et Paluti uni Defuturo impiorum me q. se . Siat igitur, Dei existetitiam communioninium entium consciisione firmari. Si paucos excipias a theos si inodo sin 'hac illac dispersos, quasi a tiatura
434쪽
immana degeneres. Aului omni in re consentio orianium gentium ι Ox natura Putanda est . ut belle advertit Ciqero Lib. I. Tuscul. cv. 3. Nam haec Diiivirsalis , et perpetua aptiti omne R Pcrsua iO opi a judiciis , nec calliditati legislatorum tribui potest.
H Dinnes homines legem naturalem , tam Inam Cordibus Insculptam perurit; ita ut nullius magisterio edocti , cyiacdam bona , 1Iuaedam mala esse noscarit, imo et post male facta conscientiae stimuli 3 ngii n-tur , et supremum malorum vindicem timnant. Ab qui li ec notitia nonnisi ab ipsa natura oriri Poti si, . Dices. Si ponamus Mundum extitisse ab nelyrno, Iualis nunc cernitur . atque in eo' homines . anima lia , plantas perpetuis generationibus si hirinvicem stir Cedetitia , jam corruent argumenta omnia mein physi-Ca , P hJ si et. moralia, quibus Dei adstruitur existerilia. Aiqui talem ab aeterno fuisse mundum nil illhubet absurdum. Ergo. . /ῖδες /nin. Si enim mundus liti aererno est, Psitatique a su ipso, atque adeo eust 'necessarium , im mutabilc . ct in omni genere infinitum, et summ- Pericctum, ideoque Deus. Sed ho iri plum est . orat surdum. Mundus enim corpus est i corpus autenim ut abiic iners , in uno tantum genere persectum , scilicet exlcnsione , ac mobilitate, ceterum omnes spiritales lier sectiones , intellectum , Voluntatem et . respuetis. Sed argumenta superius explicatu probarit ,
esse ab acterito mentem necessariam , infinitam cle
Accedit, quod in generationibus , sicut et in quocum uiae motu, absurdus est processus in inlinitiini. ; sed senapcr ad primam aliquam caussam deveniendum egi, a qua motus inceperit, ut evidenter ostendit 'S. Tho
Inst. I. v Licet mundus in singi diA seorsim Pnrtibus mutabilis sit, et in pluribus etiam partibus iner ,
ct C agitiationis expers ; non' repngnat tamen PDurru , tot uni si intit mitti tum esse immutabilem , et ii Mahus simul proprietatibus praeditum , extensione, et cogitatione ; ita ut omites ejus Partes , oirii Iesque motus,
435쪽
κ in Traei. de Deo moet ipsae mentis hiostrae cogitati Oiles si sit quaedam modis siones unius, et summi eruis , quae quidern estonio Spinorae, nivitorumque Veterum Philosopho- Etenim I.' repugnat , ex partibus nauira mutabilibus fieri totum immulabile ; cum in propii lati hos essentialibus, quod partibus convenit, idem toti necessario Conveniat. a. Repu- isti unam . eandcmque substantiam exienslotie , et uitatio ite esse pracditam , quae duae proprietates mutuo excludunt, ut Metaphysici demonstrant. Remigii ut , Unaues universi motus csse modissicatioties summi Entis; inde enim fieret, ut omnia milarativsica, et moralia esSent modificationes entis sum-nir persecti, quo quid fingi potest absurdius ZInst. a ' Sicut rePugnat , uni substantiae extensi nona et cogitationem convellire , ita repugnat, muti dum' creatum esse ex nihilo. Ergo cum utrinque sint ambages , satius est hac de re dubitare cum Nex. ant. Posito citi in ente necessaris , intellizente , atque Omnipotente . jam non repugnat cre
aliud enim est idem simul esse , et non esse , quod repugnat 3 aliud Vero , ut quod non erat, esse inci-
'' eliquas atheorum objectiones , in MetapbJβi QR
jam solutos, omittimus. s. Seholion. Aouaerunt hie Scholastici, utrum haec propositio: Deus est ' git per se nota. Ρropositionem autem Perse notam vocant eam , in qua Praed/cGtum pertinet. ad ipsam essentiam subjecti , ut haec propositio . homo est rationalis. Sed rursus Propositioii m o Per Se notam dividunt in propositionem per se notam quoad Sed quoad nos. Illam ocant, in qua praedicatum Pertinet quidem ad osculiam subiccti, sed hoc a nobis non statim cognoscitur : quidquid sit dedi modo ἡ nani illud est uotum quod cognoscitur
436쪽
Italae vero dicunt esse, in qua nos ex sola nominui nnotione cognoscimus . Praedi datum subjecto convenire, ut est haec Propositio : totum est majus sua Parte. .
His explicatis , omnes salentur i, hanc propositi nem : Deus eat, essp per se notam quoad se, cum
existentia ad essentiam Dei perlineat ; a sed uuum sit etiam quoad nos Per se nota , disputamri Doctissimus Estitis in I. Dist. III. pluribus, Th'mistis negat alii affirmant. Nobis Estiae sententia magis
Placet 1, quae est etiam S. Thomae-L P. Q. II. aret a. i non enim est per se notum Ψaoad nos , quod demonstratur per media , ab ipsis ternianis distineta ;sie ut demonstratur Dei existentia per effectus, nempe Per creaturas. Fatemur lamen , Dei existentiam esse
Per se notam quoad nos , si idea Dei intelligatui confuse sub ratione beatitudinis , bonitotis, et veritatis in communi ρ' , Dices. Idea entis summe persecti necessario existentiam includit , quae est maxima persecti , et su
damentum aliarum Din. includit existenta Mnidealem , conc. realem , neg. IIoc est, Si cognosens summe persectum , debes illud cogitare ut cxι- Mens ; sed adhuc probare debes, cris . hoc Summe Periectum, de quo cogitas , resera oxistere ' extra mentem , nec esset utiatii ex ideis, quas mens singit ,
nec usquam extra mentem existunt. υ 'S. II. . Utrum Dei existentia possit inriseibiliter ignorari. Ado. I. Inoincibiliter ignorari dicitur , quod nullo studio , nulla diligentia sciri ne probabiliter quidem potest, nee debet ; ut sustus dicemus in Tractatu do
Aetibus humanis. II. Molina, et Poncius asseruerunt posse hominem in toto vitae suae cursu invincibiliter ignorare Deum. Alii docuerunt , hanc ignorantiam in aliquo esse PDS- se saltem ad brcve tempus.
437쪽
. IPob. IIlud non potest iuvincibiliter ignorari, quod M. ιμri iaciPiis tithyne iratu ae notis, ratiocinio suo li , ab honi inibus citam rudi oratius dedoeilur. Atqui latis est cxisteritia Diti. enim homo Micumque, rudis Vi deus acdisicium qui, aliud opus affabrei elaboratum,n quo singulae partes suo sint , ius ydent, 'fila lim. cognoscit, illiid a papierate artifice fuisse compositum, quanto mugis ividens admirabilem totius Univcrsi structuram , .suiqud ordialem statim concIudet, e se Dcum . . a quo haec omnia produeta et ordiuata sunt 8 nino Apostolus Rom. I. vocat inexcusabiles eos qui non Prob-emnι Deum habere in notitia. , Prob. IIώ ex PP Grcgorius M. .Lib. AUIL M l. CV. 23. omnis homo . inquit, ex imo , quod rationalis em conditus , debes ex ratione coitigere, eum . qui se condidis, Deum esse. Damascetius Lib Lia Orthod. Fissicap. I. Λο itia Dei omnibus a naturm est Disira , nequae id aliq&is ratione uteus ignoram
Corollaria. I. Ergo si qes sunt qui Deum ignorare Videantur, in iis ignorantia haec est potius cimpia' qua ani obli-Viο , et attentionis desectus , qui ex morum improbi inie , atque animo vitiorum sordibus excaecato, Pro
II. Nerito damnata est ab Alexandro III. pr positio illa: Peccatum philosophicum', quamumWiβg Gue , in eo , oi oel ignorat Deum, vel de Deo iactu non cogitat, est grape Pecontimi , Sed non eβι enra Dei, neque Aecentum mortase dissoloens ami citiam Dei, negiae aeserna poena dignum Objic. Puer ita s Ivis , vel quod pejus est, inter ba
438쪽
LM.. III. . Cay. I. 4eti io itidi get i, ut limum i vocum , Deus existit, notio- item comparet. Ergo illo saltem: tempoIe potest in vincibilher igia strate Deum. U. Dist. runt. Ut coinparet hanc notitiam sub ratione propria, et distilicia Deitatis, conc. sub ratione, confusae pris e causae , Iloc autem sussicit, ut ignorantia, non .sit invincibitis. 1. . iarast. E isi puer ille in primo i alio itis usu ' habent Dhi distitieiam ideant, tamen aliquo tempore indiget, tit ex creaturis eriligat , illum existere Ergo. Vl
tcstimonium, tani. DeceSSaria connexi a Crealia ae cum creatore sive esseClus cum Callisa 4 ut lic mOm Dioquidem temporis possit aliquis carere snueni Cousia in quadam notitia Dei., si nolit derii citi si rutioii E. xqtiistin, at saltem Pi cibabili 4 et conjecturali, quae fici 1sruit in ignorantia ιι tum ibilis i Oii sit. : Quod si quis Voluntu-xie vitiis , c seclLLibia S immeryniiwia, . . illudque . I tDunlicii lat nil vi, cicialiae , Et creati ii arvis testamoniurii, jam culpa sua Est . . .'
Utrum Dei existentia sit jidei objectum . IAdo. Cula Dei Exist elabiani naturali lamine cognosci posse , imo in vincibit; ter ignorari timi posse , Supra docuerimus . merito quaeritur , - uti lim illai ad fidem pertineat ; vides oniin est non et Menaunx Lisb. XL 1. Et Tlio mistac. quidem doceui,'Dei. Dothiam non esse dogma fidei , sed praeambulani siden. in iis,
qui sciunt demonstrationes Daturales , quibus Dei exi-fiteritia evincatur. , Eslius vero In L Bist. , III. I. 3. sapienter distingu4t in s de certi iudinem, et obscuritatem. Si ergo si des ita intelligatur', quatenus; utrumque compdoctitur , satetur , Dei exist ut iam non , esse objecium fidei in iis , qui naturales tenent demonstrationes. Si vero intelligatur inadaequale pro sola cor
titudine i obiecti, docet, esse objecturi sidei tu omni
naturales ; cumque Objecii eertitudo sit, quae Pr e
439쪽
Tmet. de Deo Uno . xeipue attenditur in fide , absolute dicendum esse asta firmat, existentiam Dei esse objectum fidei.
od Deum oportet credere, quia rar. AtquiTsi 31- non esset verum saltem in iis, qui demonstrationem Non eapiunt, satium esset omnino. Ergo Prob. II. Iti iis , qui demonstrationem non capiunt, Nihil obstat, quomit,us existentia Dci sit objectum sidui ; possunt enim illi habere hujus es hcti certiuHdinem , et obscuritatem. Ergo. Dices, Fides est eorum , quae revelavit Deus. Ergo avis fidem supponenda est notitia existentiae Dei , qui revelavit, ac proinde haeo notitia ad sidem non Pertinet. εν. Neg. cons. Sicut enim Sol est causa , eur videatur lumen, et alia corpora per lumen illustra a, ita fides est causa, cur cognoscatur Deus, et ah, a Deo revelata. '
sdes inteminetur proin duo simul complectitur , cuicet eretisurinem , et obscurimum existentisi Dei non est objeettim Idei in iis , qua 'narurules
Prob. Non potest idem simul esse, ct MDn esse τsimul esse evidens. et non evidens. Atqui dem v stratio naturalis effieit, ut existentia Dei sit evidens οῦ ergo non potest iIla per fidem esse obscura in homine , in quo per demonstrationem Daliualem .eMevidens. Id tamen hoc sensu intelligimus , atque honsensu Verum risu putamus, quod docent vulgo Philosophi , sui eutiam , fidem, et opinionem non P ηεimul esse in eodem subjecto de eadem re: si scilicet
440쪽
scietilia, et siles sumantur ambo quored habitum , vel ambo quoad actum ', nam nihil videtur obstare , quominus in eodem subjecio de eadem re , sit habitus scientiae, et acius fidei , vel contra: nc proinde in eo, qui habitu novit demonstrationem existentiae Dei sit de eadem re actus fidei.
Si Mes intelligatur de sola obeeti eertitudine innixa dioinae repelationi Dei existentia est Objectum idei omnibus hominibus ζ ac proinde abso- Iule dici potest, existentiam Dei esse ' objectum stari respectu omnium. Prob. I - pars. I. Apostolus absolute loc. cit. de omnibus dicit: accedentem ad Deiani oportet credero quia est. a.' Ecclesia ab omnibus Christiauis , quantumvis doctis, et ingeniosis, ad Baptismum veniculibus , exigit fidem de Dei existentia , et ite recitari dum , discendum, et credendum proponit symbolum, in quo primus articulus est: Credo in Deram. Ergo. Prob. II. Si fides existientiae Dei exigeretur abras tantum , qui demonstrationem non capiunt Varia Sequerentur absurda. Sequeretur . enim I. V Philosophum , ad Christianam religionem accedentem, minori certitudine cognoscere Dei existentiam , quam fidelem indomum - ille enim eam cognosceret cX Tatione , hic ex fide , quae est certior ratione , quia innititur firmiore momento. 2.' Sequeretur , eum qui Existeri
tiam Dei jam credidit ex fide antequam demonstra tionem intelligeret, si postea intelligat etiam demonstrationem , amittere eam cortitudinem , qu in Prius habebat, eamque cum minori certitudine commuta
Prob. ΙΙΙ. Licet demonstratio existentiae Dci eamessiciat certam , et evident cin ; constat tamen , eameertitudinem , et evidentiam posse adhuc augeri, Liui non tanta est, quanta erit in patria per visionem. Sicut ergo per visionem augetur ccrtitudo , et evi