장음표시 사용
461쪽
stinctionem. Atqui Dous est Ei s. simplicissimum. U. Din. ρn0. Omnem stxctu lit listinctii, nona reti leni , cons. Mirtualerat , et r. alloi is , neg. Inst. Distinctio rationis , quae Doti est obiecto cor sentane. i , salsa Est. Ergo.
s. Dist. ant. Falsa es t. si sat per affirmationem, nut negationem , conc. Si sat per simplicem praecisionum , Neg. Distinctio sit per affrinatio item , quando asseritur, res extra mentem reapse distingui, quae a mente distinctis ideis apprehcnduntur. Atque haec distinctio in Deo salsa est. Fit vero distinctio per simplicem praccisionem , quando mens Obectum simplicissimum , sed infinitum , non valens uno intuitu contueri, contemplatur veluti per Partes , mente cora cipiens seorsim misericordiam , justitiam etc. tum Lamcn assii mans, ea esse inter se reapse distincta. Haec autem distinctio sulsa non est: quia licet Deus sit Oh-jocium simplicissimum , tamen cum sit infinii rein , ideoque e pii valens multis reipsa distinctis objectis , fundamentum menti praebet seorsim concipiendi distinctis idcis varias estis Proprietates.
Inrer attributa Dei relauioa realis distinctio agnο- . scenda est. Edogma s i.
Prob. Quae sunt. invicem opposita, realιter distinguuntur. Atqui nitributa relativa, ex.gr. Paternisus , et Aiatio invicem opponuntur, nec possunt eidem suPyo3ito eodem respectu convenire. Ergo etc. Hinc axioma : In Deo omnis sum unum, ubi non obpiat relationis oppost M.
obiectiones restitabimus Lib. seq. in Tractatu de
462쪽
'De attributis Dipinis speciatim, et primo de , ejus simplicitase.
Ado. I. NUne de praecipuis Dei attributis singilla
tim disserendum est. Et ut . ali cluis servetur Ordo , primum de negantibus , seu negati vis, deinde de aia firmantibus, seu ispositi Vis 3gemus. Negantia autem attributa dicimus non solum Ea . quae Dominibus negantibus exprimuntur , ut in uas 3 Verum etiam ea, qtiae licet asstrinariti nomine exprimatitur , Setisumi m n. Lahent in mente nostra Potiu& negaratem, ut ternitas , quam non aliter concipimus nisi per ii
gatiovem principii, et sitis A et simplicitas , quae
concipitur per negationem compinitionis. II. Aitribula negantia, de quibus hic agemus, s plena sunt, simplicitas, .mfinitas, immutabilitas. aeternitas , immensi as . inWisibilitas, inoomprehensibiluas , nam de in abilitate supra dixtimus. Assiriamatilia vcro Scx , perfectio, boniιas , peruas, Omnia pol nita , scientia , Moluntas, et proν identia. III. Simplicitos Dei est negatio cujuscumque compo, filioliis. Composilio autern triplex est, Phrsica, quae extirgit ex partibus rei Iua distinctis, sive partes sint Corptircaeis. Sive non comoreae ὴ metast sica, quae cotistat ex partibus cogitatione distinctis , ut ex e semia , et existentia , natura, et Suressito 3 et Lo- gicia , tuae est ex genere , et disterentia. IV. PItysicam in Deo compositionem commenti sunt. Gentiles , qui creaturas corporeas colebant ut D cos. a.' Sadducaei , qui nullum agnosce nil Spiritum Act. XXIII. 8. 3. /Antro omογhitae haeretiei , qui corpus humano simile tribuebant Deo , quales fuerunt Saeculo V. luidam in AEgypto Monachi, de cytibus Soaomentis Lib. VIII. ωρ. . in quem scopulo in impegisse visi sunt etiam J'erluuianus , meli/o
Mensis, et Audius. 4. v Spinora, qui Post veteres quosdam Philosophos deliravit , Deum non aliud esse
463쪽
nisi hoc uni tersum: Iupiter est quodctimque vides quo ciamque moperis. 5. denique Gimeritis Porretanias. De Mosa dictum est in Metapitysicis 3 dc Gilberto supra eapite praecedenti. Restant ergo primum alii duo errores colatillandi . Nempe Deum csse Corpor um , aut eorpori conjunctum e deinde iraspiciendum , an compo
sitio aliqua metaphysica , vel logica ei possit attribui.
la in Deo compositio Physica ponenda est; adeo De Deus nec cor's est , nec corpori ullo modo eo unctus. Duma sdei est. . ' Prob. I. ex Scriptura Man. IV. Spiritias est Deus , et eos, qui eum adorant, in . iritu , et Me ritate oportet adorare. Act. XVII. 29. Non debemus existimare scia ae artis, aut cogita/ionis hominis dioinum esse simiae. Ergo. Prob. II. ex ΡΡ. a. 'Oriones Lib. I. μνέ Arch. ev. I. Non ergo , inquit, aut comus aliquod , aut in corpore hue Putandus est Deus , sed intellecturalis natura, simρlex , nihil omnino in se a tinctionis admittens. . . ut sis ex omni Parte monas et ut ita dicam, totus mens. Idem docet Iram. I. et III. in Genes. et lib. VII. coni. Ceti. a.' GregoriusNa Z. Orat XXXIV. suse , et eleganter idem docet , et Probal. . n Comus, inquit, eum esse dices ' Quomodo ergo immensus , in uus , Murae e era, ac denique ejusmodi , ut nec tangi, nec oculis cerni queat 3.' Augustinus Lib. XII. de Trin. cap. I. Turpiter pana cogitatio est quae opinatur , Deum membrorum corporaliam lineamentis defniri , atque circumscribi. Reliquos praeteruiiti inius in re manifesta. Vide Petauium Lib. II. ev. I. Accedit consensio tum saniorum Iudaeorum,
ut videre est apud Philonem Lib. de somniis , tum clarissimorum inter Graecos Philosophorum , ut ex Platone, et Cicerone probat Augustinus Lib. HIL de Cio. ea'. 6. et Lib. XXII. cap. zo ' a).
464쪽
Prob. VI. ratione I. ' Deus cst ens , quo iubilinctius , aut Persectius excogitari potest , si autem. 'ssiri corpus , aut corpori colaiuuctus , non esset ejusmodi i posset enim esse cns illo melius, nempe quod omni corporis commixtione careret. 2. ' omne corpus cst iners , et in potentia, nec dueitur in actum, nisi ab alio. Deus autem est primum ens actu, a nullo alio etite pcntans. 3. V Si Deus eorpus esset , aut corpori coiij unctus, esset ubique diseisibilis, penderet a partibus , Nec esset ubique totus. Esset corpus infinitum , ac proinde omne aliud corpus excluderet. Quae quidem absurda sunt. Ergo etu.
Solountiar Objectiones. Obsec. I. Scriptura Deo tribuit membra corporea,
oculos , aures , os , brachia, Ped praeterea animam Hebr. X. 38. Si subtraxeris se, non placebit Gnimae meae , et animae assectiones , iram , tristitiam Elc. Ergo. Dist. ant. Haec omnia Scriptura tribuit Deo Per metaphoram , conc. Proprie nex. Cum enim nos Per sensus intelligamus rerum proprietates , et ViCin tus , Scriptura nostrae imbecillitati se accommodans ,
sul, similitudine rerum corporalium spiritualia nobis tradit, unde inquit Nopatiantis de Triu. cap. 5. ad calcis ij. Tertiali. in haec de Deo dicantur , non Deo, 4ε d ρορulo Potius imputetur. Itaque scientiam Dei , qua cuncta Cognoscit . et audit, explicat pcr oculos, ct aures oti mpotentiam per brachia ; justitiam , quaxeos putiit , per iram , tristitiam , poenitentiam etc. Quod autem haec 1ion proprie accipienda sint , Patet ex aliis Scripturae Iocis, in quibus id aperte traditur, iit Isaiae As . 18. Cui si/nialem fecistis Deum, aut quana imaginem Ponetis et ' Et Iob. X. 4. Numquid oculi carnei tibi sunt , aut sicut pidet homo , et rupι dehis y Inan. V. H. Spiritus est Deus cic Objic. II. Uonio factus est ad imaginem et similitudinem Dei, Genes. I. 26. Atqui homo constat animo , et corpore. Ergo et Deus. U. Dist. maj. Factus est homo ad imagiuem , et Futg. Tom. I. So
465쪽
3 Trnet. de Deo Uno,imilitudinem Dei quoad animum con . quoad corpus,
bditi Factus est ad imagiriem Det , corpore induli, vel induendi per incarnationem, tra/rseat. Dei, quaIisi se , neg. Patres ergo , ut suo loco dicemus , ima-hi irem Diri in animo hominis constitu utit, similitudinem in gratia saucii sicante. Ambrosius in Psalnι. 118. Deton io. Ouod enim, inquit, Secundum imaginem non est in materia , sed in artima rationabilι. Et Auffustinus Lissi. XXIV. coni. Faust. cap. 2. Eum ad imaginem suam non fecit, nisi secundum quod interius
est non solum in OrPOreum, verum etiam rationale,
ouod necoribus non inest. Quod quidem varie Patres exoticant. Nonnulli enim rationem imaginis statuunt in ipsa animae natura Spiritali, per quam ad Deum, quisniritus est . quodammodo acceditialii in tribus antismae sacultatibus, mente , memoria , et voluntate, quibus S S. Trinitatem videtur eXprimere ; alii in dominatu , quem habet in res terrerias propter illud quod dicitur: et Praesit PiScibus maris , et Molatilιbus zeli. et bestiis , unioersaeque terrae etc. Sed quia Teriatullianus Lib. de Resurrect. carnis Cay. 6. Putavit, Deum in creatione hominis corpus quoddain assumsisse secundum sormam corporis , m quo Christus erat
Venturus , ad eiusque imagin m T
Nem ' quodcumque enim lιmus e rιmebatur, Christus eoeitabattir homo futurus , quae Sententia nobis nihil incommodat ; id ua dixi : transeat. Obite. III. Melito Sardensis Episcopus , teste oracens apud Theodoretum Quaest. . in Genes et Gen- adio de dogmatth. Ecclesiast. cap. 4. Deum corporeum
posuit. Idem docet Tertullianus, tu te Aug0.
X de Genes. ad lit. cap. 24. et alι b. S. Thoma LID. ac Gen. can. a. aliisque Patribus; imo clara sunt eius verba Lib. coni. Praxeam cap. . Qu,s negabιι, Deum corpus esse, etsi Deris Spiritus est Z Sριritus
enim coria est sui generis. Et Lib de Carne C
u est incorporale , nisι quod nouutiam riuom Epipliamus Haeres. LAA. orinouoxae doctrinae sitisse docet. in caudem sententiam eouce sit, teste Theodorcio Lib, . haeretic. fab. cap. Id. Augustino haeres. L. ct aliis. Ergo.
466쪽
Transeat ant. Duorum enim , aut trium homi- viam error , praesertim Schismaticorum . qualis suit Audius , aut haereticorum , qualis fuit aliquando Temtullianus , doctrinam Scripturis , Traditione, et ratione firmatam , nequit evertere. DiXi transeat, quia Melitonem multi ab hoc errore vindicare conantur , tum quia Eusebius lib. IV. mst. cap. 26. et mero-Dymus de Seripi. Eces cap. 24. eurn summis laudibus efferunt : tum quia Veteres , qui de Antropomorphitis scripsere , non recensent inter eos Melitonem, quo illi auctore maxime gloriati essent. Origenes igitur , si vere id dixit, vidctur, inquiunt, deceptus ex titu
lo Iibri , quem ille inscripsit κερi-θεου de
Deo coryorato, ex quo putavit, Melitonem asserere Deum eorporeum a . Tertullianus , etsi a multis saepe reprehenditur , tamen eum aliquando Augustinus excusat, et benigne explicat, eo quod emporis nomen Iatissima significatione usurpaverit ad significandum quod non est nihil, sed substantiar Potiati Prop-εerea putari corpus Deum dicere , quia non estria hil, non est inanitas, Lib. de haeres. cap. . b, Audius etiam excusari ab hoc errore potest ' DamCoaevus scriptor Epiphanius Haeres. LXX. eum
orthodoxae doctrinN Risse docet ς imo refellit Audii
sententiam, Ilia statues 'Cimilitudinem hominis cum Dco in ipso corpore , 'eo quod inde sequeretur a
surdum , quod non concedebai Auditis ) scilicet ,
Deum esse corporeum c). Ex inale intellectis igitur
a Haec qitaliscumque Melitonis excusatio frigida videtur
PetaMao Lib. II. cap. I. Clerico Hist. Eccl. ad an . I 49.
Caseeo , Thomassino , Berti ; apud quos Origenis testimo-n1um , auctoris utique coaevi , pluris est , quam quidquisi recensiores Pro Melieone caussati sunt. Ceterunt excusaut eum Tourne , Nat. Alexander , Boiacae , Sixtus Senen3is. ι, Ηabirit Tertullianus hae in parte patronos, atque ad Vrsarios nobilissimos. Eum enim defendunt talis Alex. I urnetr , L Hernit Her , Haberi , Roucat. etc. ACcusant, Praeter S. Thomam , Petaoius , Annatus , metiuo , Pum ειus , et Critici fere omnes , ut titiluit Beria. Q Ex quo patet , quam lininerito Theophιtus Alexari Diuiti Orale
467쪽
45o Tract. de Deo mo Atidii verbis Antropomorphitae Audiani dicti sunt.
Obie. IV. Sunt in Deo ires personae reipsa distinctae ex tribus ergo compositus cst unus Deus. Neg. cons. Non enim lxes Personae Partes sunt
divinitatis, sed una piaeque est tolus Deus, ita ut in natura divina tres simul unum sint simplicissimum , tribus inodis subsistens. Vide hoc argumentum sesel 'rtractatum, et ex Patrum testimoniis illustratum
In Deo non est admittenda comροsilio metaphysica ex essentia, et existentia. Sed si nomine comρο- sitionis metaphrsicae intelligatiar illa, quae mente concipitur in ente simplicissimo , in quo est pimitialis distinctio inter essentiam , et attributaῆ ρο- test haec metaphysica compositio in Deo admitti. Prob. I a. pars. Essentia Dei ab ejus existentia nee per mentem distingui mirat, cum cius essentia sit existentia a se , ut Supra dictum est. Atqui ubi nulla distinctio est, nec compositio fingi potest. Ergo. Prob. 2a. Pars. In Deo agrioscenda est distinctio pirtualis , ut supra docuimus. Utrum autem haec virtualis distinctio dici possit compositio metaphysica, vel noti , quaestio est tantum de Domine. Si ergo per metaphysicam compositiotiem intelligas etiam illam , quae ex hac virtuali distinctione exsurgere intelligitur; potest illa hoc sensu de Deo assirmari. Hinc Basilius Lib. II. coni. Eunom. complexionem aliquam , quae cogitatione concipitur , in Deo agnoscit : Proprietates , inquit, id , qtiod commune est distinguunt. Ex
utriusqtie autem complexu tum communis , tum pro- .prii innascitur nobis comprehensio seritalis.
Erisius , et Joan. Hieroso mitamus ipsum D Lurium c roris Antrommor itarum insimulaverint apud Socratem Lib. VI. Hist. ca . ro. A qua crimiliatione egregie Se Pu pavit in Concione Hierosolymis liabita, teste Hieronymo Lib. ad Pammach. de error. Ioan . meros.
468쪽
Non est in Deo com Ositio Logica ex genere, et disserentia. Prob. I. auctoritate Patrum. Clemens Aleae. Lib. V. Strom. Quomodo, inquit, in ahitis non esset , qui
non genus est, neque disserentia, ueque S 'ecies , neque indioidiatim, neque numerus, neque accidens ullum ,
neque id , cui accidat quidquam. litem alii docent Prob. I. ratior . . 'Quia quidquid est sub aliquo genere , mente concipitur tam tuum ipso genero posterius , et refertur ad genus, tamquam ac ut ad ρο. tentiam. Atqui Deus nulla re Posterior est , nec est in eo potentia , et actus. Ergo etc. a. in Si Deus csset sub genere aliquo, hoc genus esset ens. Atqui ons Don potest esse Oicujus rei genus; quia genus concipitur tamquam diversum a disserentia, quae illi advenit; nulla autem disserentia potest eriti superaddi ,
quae non sit ens aliquod. Ergo etc. 3.' Si Deus esset sub aliquo genere , deberet in eo genere cum crea iuris convenire ; at falsum hoc esse constat , quia ens , et substantia alio sensu praedicantur de Deo . ac de creaturis : in Deo enim significant ipsum esse necessarium, interminatum et . tu creaturis limitatum,
pendens ab alio , et contingens. ' . Corollaria. I. Cum nulla ereatura tantam simplicitatem habeat,
quantam ipse Deus ; in omnibus enim creaturis compositionem aliquam cognoscimus eX potentia , et actu: essentia , et cxistentia : natura . et supposito: genere, et disserentia, substantia, et occidentibus; merito Patres solum Deum incorporetim dixerunt, 'hoo est omnino simplicem. Et hoc sensu Hilarius animam humanam , et cuncta praeter Deum appcllavit corpora. Il. Sequitiit etiam hinc , nullam creaturam ad eam Pertingere unitaten, , Iua smus unus est , iii axiti eo nauium Unus, imo et Unitas , ut Patres loquuntur.
469쪽
rii ne per omnem Theologicam tractationem δολε- ιatem illam omnium princ*em celebrari sic cernimus , tanquam et Monadem , et unitatem propter simplicιtviem , ac singularitatem excellentis indirisi-hilitatis , inquit Auctor Lib. De dip. nom. cap. I. C A P. V.
De Insnita te Dei. Ado. ΙΝ sinitum triplex est. quoad quainitatemfΣ. ' quoad virtutem; 3.' quoad essentiam Convincnlevia=mne genus Persectionis in gradu infinitis. Porro Deum nou esse infinitum quoad quantitatem , ex iis , quae sueerius diximus , patet , cum uoti sit extensus : de inlinita ejus potentia dicemus infra, ubi de omnipotentia: restat ergo videndum do infinita ejus essetitia, quam negant Sociniani, et inter Calvinistas Voratim
quibus etiam adhaesit Thomas mobesius u). PROPOSITIO.
Deus est secundtim essentiam infinitus.
Prob. I. Iob. XI. 7. Forsitan pestigia Dei comprehendes, et uSque ad perfectum omnipotensem resteries p -- celsior caelo est, et quid faeies 3 profundior inferno , et unde cognosces Z Longior terra mensura ejus , et ια-tior mari. Psalm. CXLIV:Magnus Domin f, et laudabilis nimis , vi magnitudinis ejus non est fnis. Baruch III. 25. Magnus est, eι non habet innem. rigo etc. . Prob. II. ex PΡ. I. Gregorius Nys. Lib. AII. coni. Eunom. Neque major, inquit, neque minor si Mel accessione, pel decessione. Nam quod in mojus si incre-
470쪽
mentum , in infnito locum non habet. a.' Augustinus in Psalm. CXLIV. Ipse non initur , illius magnitudo sinesne est. a.'Daniascenus Lib. de Fri ov. Iai. Ex
omnibus porro nominibus, quae Deo tribuuntur,nuuiam aeque proprium Widetur , asque Ο ῶv sive qui est . . . nam lotum esse, Melut immensum quoddam , ac nullis ι erminis desnirum essentiae pelagus com exu suo ipse continet sa). Ergo etc. Prob. li I. ratione. a. est , quam hio insinuat Damascetitis. Deus est ipsum esse. Atqui ip um esse nullis limitibus circumscriptum intelligitur ; quod
enim circumscriptum est, non est ipsum erae, sed aliquod singulare ens. Ergo. a. v Dcus est eus sim plicissimum , ut supra ostendimus. Sed ens simplicissimum , ut observah Nyssenus Lib. I. coni. Eunom.
infinitum est : si enim sinitum foret compositi esset ex subiecto , et finita illa qualitate , quam habet. Ergo etc. 3. v Deus est actus persectissimus, non solum nullius poιentialitatis . ut Scholae aiunt, aut impersectionis capax , sed quo nihil majus , aut persectius excogitari potest. Atqui talis non esset , si nou esset iusinitus, ut patet. Ergo. Dices. I. Scriptura non semel appellat infinitum Per hyperbolen, quod revera finitum est, ut Deuteron. XXVI. S. meris in gρntem magnam, et robustam, eι infnitae multitudinis. Ergo simili ratione intelligi potest de Deo. U. Neg. cons. Pro diversis enim subitectis rebus di-Versa est ejusdem voeabuli notio. Cum 'rgo creaturae, quantumcumque augeantur vel quantitate , Vel oumero , semper finitae sint , non potest eis infiniti nomen nisi improprie aptari; eo magis quod ipsa Scri-Ptura , quae aliquas earum vocat inlinitas, ostendit simul, esse alias , atque alias , praeter ipsas , aequalis , vel majoris persectionis. At cum Deus sit ipsum esse, nec alicubi Scriptura eum, nisi inm
a Idem docent Hilarius in Psalm.XLIV. Dionysius De
AEM. Hom. cap. 9. Maximus Mart. apiad Euthrmium P. I. u. a. alii et 'Consentii int Graeci Philosophi unaaagoras ,