장음표시 사용
441쪽
Tract. de Deo moiidcii Iaugetur certilii do ipsius scicuti ac , licet noes augeatur svidentia, lacu pcr majorem illaui. rtitudi in cuidentia scientiae Vestruitur. .... Prob. o. ' Pars. obscuritas , quae est in rebus f
dei subjectis , non producitur ab ipsalside, sed ab
imbecillitate mentis humanae, non valentis porci in ratioties rei revelatae ; ac Proinde considerari potest ut accidens ipsius sidci , ccxtitudo ucro ut essentiα- Iis. Cum ergo omnibus fidelibus insit certitudo fidei de Dei o lsrentia; exii accidenti auteni fiat, Di ira quibus in haec certitudo conjuncta sit. cum obscuritate, tu aliis cuim evidentia ; absolute dici debet , existentiam Dei esse objeclumi fidei. De rebus cuina loquimur secundum ea . quRe stitit ipsis essentialia ,
non secundum accidentalia. 4 1
Ado .i Dei, unitatem. OPPugnarunt I.' Gentiles , ideo Pqlyilieisiari appellati , qui cr- -- ferrientes P - his , quam Creatori, ut ιoquitur Apostolus. 25. res, innumeras, etiam hrutas , qt irratiun es.ium ipsa hominum vitia pro Diis habuerunt a. Sit unitaui , Marcionitae, ei Mauichaei, duo renain Principia. tutum AES , bonum , et maliam. Quorum historiam Iidereticorum erudite prosequitur Ioa i. Christo hortismo hius in libro De Marichaeismo aulae , s Ianichaeos. 3. Trithetiae IV. saeculo , qui duce Joanne Philo ono . tres SS. Trinitati Personas tres esse Deos Rssvrebant, qua in re iis praeiveraut aliquot Ob- εο, i nominis haeretici vetustioribus. sacculis.
Unus lautum existit Deus Est dogma fides.
m b. I. ex Scriptura Deuteron. VI. 4. Atidi Israel: Domi iusDeus noster, Dominus unus est. Et ibid. AX I LUidele , quod ego sim solus,et non su. alius Deus Diuita ν Coosla
442쪽
praeter Dre. Psalin. XVII. Quia Desus praeter Dominiam , aut quis Deus Praeter Deiam nostrum 8 Et Ioan XVII. 3: mec est vita aeternu , ut cinynoscant e solum pertim Deiam. Et Ephes. 6 'Untis Deus et Pater omnitim, qui est super omnes in tyo et . - Prob. I. o l/Ρ. praesertim priorum sareisso Aam , cliti scribentes contra Gentiles , potius solythei um tuam allieismiam imprignarunt, ut Athenastor Iustinus , miniacius Felix , Tertullianus, Cyprianu Amobius Lactantitis , Eusebius , Clemens Alex. Augustinus, ct alii α). Eorum loca vide apud Pe-tavium Lib. I. cap. b. . ' A . Prob. III. rations. i. 'Si plures esserit Dii , omnes debbrent esse a seipsis Dc proinde omnes deberentili. hoo genere convelaire' distingui vero a se invicem
p cr disserentias vel specificas , ves indioidua . Atqui
hoc posito , alter non haberet pectent toties alterius , ideoque non esset ens Periectissinnim et summe honum , ut patet. Ergo 'si plures sitigeremur Dii , nullos esset Deus. Recte Tertullianus Lib. I. COMI. Marc. cv. 3. Deus , inquit, Si non tinus est, non est. Idem probatur. I. V ex consensu Gentilium PhiI sophorum , qui licet exterius salsam populi religionem Sequerentur. et initatem Dei in injustιtra detinerent, Ilo n. -I. 38. tamen unum esse Deum sates iantur. Eorum plura testimonia videro cst apud Athenagoram , aliosque supra commemoratos b)- 3 V ex ips6 ordine, et structura Universi , in quo ita omnia secum apta sunt, alque ad utiurn finem composita, ut nonnisi ab uno Deo condi , regique potuerint, ut evi a) Athenagoras Legae. pro Chist. Justinus , Vel quivis
auctor Cohori. ad Graec. et Lib. da Monarchia, Minu eius an octapio , Tertulliantas ιn .Apolog. et Lib. de testim. νιιm. Cyprianus Lib. de Idolor. Maiiit. Ambrosius Lia, . II. Ont. Gent. Lactant. Lib. I. I tal. et Lib. De ira Dei , Clemens Alex. in Prolaept. et Lib. VII. Strom. Euseb. Lib. XIII. De Prom. EMa ιg. Augustiatus Lib. 6. De Cio. Cy
443쪽
dentcr ostendunt Minucius Felix in Oetaoio , et A. thanasius Lib. coni. Gentiles ; 4.' conscicuriae testimonio. Ipsi enim Gentiles in rebus advcrsis Non salsa numina , sed utiun1 Deum invocare Consu verunt sa) : ο Deus , o bone Deus ete. quod Temlullianus appellat testimonium animae naturaliter Christianne, Aρolog. cap. XVII. Imo plerique inter in
nacia sam inanium Dcorum turbam unum quendam Sit Premum coguovere Deum , quem fortasse ab Hebraeo Domino Iehooa, Iovem appellarunt. Vide S. I ο-mam Lib. I. Conι. Gent. et P. I. Summne. Porro contra Mati icliaeos speciatim evincitur, praeter unum Deum sumine bonum , non Posse ullum CXcogitari summe malum. Nam x. λ malum est,houi Privatio , no Proinde summum malum est privatio
cujuscumque boni, ideoque nihil est ; si cuim est, jam aliquid habet boni, ipsam nempe existentiam. a. qSi duos singamus mos , bonum , et malum i cum Stulambo infiniti ; propter aequalem , ct contrariam v triusque virn, Vel neuter quidquam posset efficere ,
ideoque uec esset omnipotens , nec Deus ; vcl si alter , altero invito , potestatem suam in altorius opera exercerct, uterque imbecillus esset, ideoque Deo esset
Deus ; Ergo etc. Vide haec sustus apud Natalem A Iex. I t. Eccl. Saee. II. Dissert. XVI. Soluuntur objecta.
Objic. I. Psalm. LXXXI. Deus stetit in Syna -gm Deorum. Et Apostolus I. Cor. VIII. 5 Siquidem, inquit , sunt Dii multi , et Domini multi. Ergo etc.
- Etiam de Atheis , qui se sorticulos praebere satagunt, ita eavit ipse Lucretius Lib. III. t - Multoque in rebus acerbis Acrius adoretunt animos ad Rel igionem. Quo magis in dubiis hominem smclara Periclιs
444쪽
. v. Neg. cons. In Psalmis enim , aliisque Scripturae locis Dii appellantur homines . in quibus divina potestas elucet. Ego dixi Dii estis , et /lii Emeelsi
omnes : vos autem sicut homines moriemani. Apostolus
vero loquitur de salia Gentilium opinione; ait enim: Sunt qui dicuntur Dii , siὐe in caelo , s . in tem.
Inst. Scriptura Deos gentium agnoscit, ut Veros dominos earum regionum , in quibus colcbantur. Ait enim Iephte Ammonitis Iudic. XI. Nonne ea . quae possidet Chamos Deus tuus , tib0iare debentura
Quae autem Deus noster victor obtinuit, in nostram cedent possessionem. Ergo. eis.
U. Aeg. ant. Verba enim Iephte dicta sunt ad hominem contra Ammonitas, qui salsa Gentilium opinione putabant , unicuique genti peculiarem praecsse Deum. Ex quo principio , licci salso . sed ab adver- Sariis recepto , recte arguit Ieρhte : Sicut vos de senditis regiones vestras , quas . dicitis a ' Chamos possideri , ita nos defendimus rcgiones, quas nobis Deus noster jure belli per admirabiIes victorias concessit , quasque tot annorum Possessione praescripsimus. O M. II. Negari non potcst, multa cfSe in mundo mala. Ergo agnoscendum csi primum aliquod mali principium; quod cum non possit esse Deus bonus, duo reriam princima ponenda sunt, bonum , et malum ; id est duo Dii. ' U. Dist. ant. Mala existunt improprie , tamquam aliquid neganium, sive tamquam privatio boni, quod supponunt ante se , conc. Existunt proprie , tamquam nli tu id posseDum , neg. Quare neg. cons. Cum enim malum nihil aliud sit , nisi boni privatio , vel negatio, ejus prima causa non est effiiciens, sed deficiens.
Ita Voluntas creata , Cum non sit Summe Persecta,
sotest a summo bono deficere , atque ita Peccaro ixi autem generatim , mala improprie e istere . , tamquam aliquid negativum . quod convenit malis moralibus. quae proprie mala sunt ; mala enim physim , quae positive cxistunt , non Sunt vere mala ,
sed bona quaedam , quae quia displicent iis, qui sum-
445쪽
mum bonum non amant, a quo ista fiunt , dici solent mala ; cum revera bona sint, quibus utitur Deus vel ad puniendos malos , vel ad servandum ordinem
universi. Ivit. Si unus esset Deus , isque summe bonus , Non permitteret mala moralia, seu non pcrmitteret, e .atas voluntates a Summo bouo desicere ; quod utique sacere posset , Salva carum libertate , per gratiam , quam Thcologi appellant enicacem. Ergo. N. Dist. ant. No 'Permitteret mala moralia , si non esset adeo sapietis , omnipotens . et bonus , ut sciret etiam . et posset bona sacere de malis , couc. Secus , neg. Deus omnipotens , inquit Augustinus Enchir. caρ. II. mulo modo sineret mali Hiquid esse in operibus suis , nisi usque adeo esset omniρoiens , et bonus , tu bene faceret etiam de malis. Bona autem, quae Deus e malis eruit . quaedam hic videntur a nobis, ut exaltatio Iosep lii ex invidia fratrum, constantia Martyrum CX Persecutione lyrannorum : quaedam Vero pertinent ad inscrutabilia judicia Dei, et videbuntur in patria , ubi clare intuebimur in Deo ipso rationes aeternas, quibus ipse universum gubernat. Obie. III. Tres sunt in Deo personae. Ergon tres
Neg. cons. Ut enim essent tres Dii , tres etiam deberent esse naturae divinae. Et in rebus quidemereatis , quae sinitae sunt , ubi plures sunt Personae,
Plii res etiana naturae Sunt , quia tina pcrsona o muri t. exhaurit modum , quo natura otia potest existere.
Non ita autem se res liabet in natura infitii in , quae licet una , tribus tamen modis subsistit. Sed de hoo plenius tu Lib. seq. ubi dicemus de Trinita e .
De natura , aloe essentia Dei. Adq. I. IPUnom rus, teste Theodoreio, Lib. IV. me Tis ret. Fab. cap. 3. sectabat , se aiiasse Dei.
naturam , non Secus Rc eam novit ipse Deus.
446쪽
II. Catholici omnes docent , Dei naturam , sive
essentiam hic a nobis ignorari. Si enim rerum creatarum naturae , iluae finitae sunt , meritis nostrae aciem fugiunt, multo magis natura In siniti. ΙΙΙ. Nihilominus piim varias Dei proprietates , sive attributa per revelationem simul, et rationem Do scamus , quae quidem proprietates in Deo sunt unum simplicissimum ens . sed a nobis singillatina considerantur , quia NON POSSumus eas omnes uno simul
mentis iniuito cornplccti ; ideo quaeri ruus, quaenamiliter Dei proprietates Sit Prima , ex qua ceterae , nostro intelligendi modo , tamquam CX radice manant , illiamque Dei naturam , Si Ue essentiam appella imis. IV. Scolistae proprietatem illam , quam in Patri miis, volunt esse in vilatenι radicalem , ut ajunt: Nominalesi initatem actualem, 'seu cumulum omnium persectionum : Thomistae intellectionem actualem : reliqui passim Theologi esse ens a se , quam sementiam illustrat , ac tuetur Petapius, quem sequuntur QToti
nely , Boucat, Ludopicus Haberi, Theologi. Nomine autem Eutis a se Dorri' intelliguntens aliquod limitatum , sed ipsum esse non limitatum aut circi inscriptum in aliquo peculiari genere , sed Coinplecteris quiuquid entis nomine significari potest.
Dei natura , sipe essentia non Potest hic a nobis uitiιraliter cognosci. Est dogma fdei. Prob. I. eae Scriptura. Eccli. XLIII. 35. Quis pidebit eum , et enarrabit Z Et Isaiae XLV. i5. I re tu es Detis abscondituS. L. Tiιn. VL. 16. Lucem insiti bitat inaccessibilem. Ergo. Proh. II. ρ.ο ΡΡ. Auctor libri De Trinitate in iste
opera Tertulliani caρ. 7. Id quod est Deus , inquit
secundunt id quod est , nec humano sermone dici , nenhiantiinis aurιbus Perci 'i, nec humanis sensibus colligi ρo est. Vide etiam Ρatres , qui contra Eunom rum scripserunt, praecipue Gregorium Raa. Orat. I. IV. et Basiliit in Lib. II. coni. Erιnoin. Et generatim doccul
447쪽
43o Trael. de Deo Uno Patres, quid non sit Deus , posse iiatelligi , at quid sit. iiitelligi non posse. Unde Augustinus in Psalm.
LXXXV. n. II. Iutendat charitas Destra : Detis iu-
ossibilis est , facilius dicimus quid non sit , quam
quid sit . .. . . Quaeris quid sit 8 quod Oculus non Oidit , nec auris audioit, nec in cor hominis ascendit Quod et aguoverutit gcntiles Philosophi. Ammonius in Categor. Aristot. Cum Timaeum interrogassee Socrates : quid est Deus 3 respondit ille : quid non iste scio , quid sit autem , Nescio. Prob. III. ratione. Naturae Dei est simul simpl
cissima et infinita ; at criod est infinitum , non Po- . test mens natui aliter uno, ct simplici actu , ut ostin se , cognoscere. Ergo. Corollarium.
Nullo nomine ejus essentiam , prout est in Se , clare
designari. Ilinc Prop. XXX. 4. Quod nomen est ejus et quod nomenilii ejus , si nostir Et Iustiniis in Cohortat. ad gent. Fieri non potest ut proprium aliquod Deo nomen attribtiatur. Vide aliua ΡP. et Philosophorum testimonia apud Thomassinum Lib. VI. Theol. dogm.Cv. 5. Petapium Lib. VIII. cap. G. et melium in Alneianis. Habent quidem Hebraei decem Dei nomina. quorum praecipua sunt x. Iehooα nomen τε
τραγραμμato' quod soli Deo tribuitur in Scripturis, ab coque pronunciando Bebraei abstinctat, imo Ve Tam ejus Pronunciationem ignorant. Patres , et liu guae Hebraicae periti varie pronunciant communi ter tamen Post Petrum Galatinium dicunt Iehooa, Qui est. a.' Adonat Dominus. 3. 'n' e Mohini Princeps, audex. Sed haec nomina, et alia apud Varias nationcs usurpata , ut 6 eos apud Graecos , apud Latinos Deus , emcntiam Dci, non prout in Se est,
sed prout a nobis intelligitur, exprimunt. Vide dovariis Dci nominthus Petavium Lib. VIII. cap.9. Angelum Caninium de Loc. Hebraic. cap. 2. et alios
448쪽
Prob. I. Illud noli Pst primum Dei attri Iulium , ipiod al, alio fluere intelligi inus ; atqui insiuitatem ab tilici flueris i ii telligimus . nempe ab existentia a se, Idoo enim Deus est iusini lus , quia a se existit , ideo- qtie ens Necessarium cSt , atque a nullo ejus essentia limitari , et circumscribi potest. Ergo. u.M In itas est modus cxistendi ; atqui modus Oxistendi non potest constituere risi essentiam , unde ait Titus Bostrensis Lib. 1. coni. Mari ich. Esse pritis Vtiodammodo est cogitatione , quam talem espe. Ergo.
Intellectio non constituit Dei essentiam. Prob. I. Intellectioivel pro facultate intelligendi ponitur, vcl pro ipso actu intelligendi. Atqui neutro
modo posita constituit Dei esSentiam. Esse ulla enim. Johet esse prirna in re, et radix omnium proprieta lum. Atqui intellectio , utroVis modo accepta , iacia est Prima . quae incute Concipitur , nec est radix omnium Dei attribulorum. Nou quidem est Prima , quae meri te concipitur in Deo tiam prius est esse , quam s cultatein habere4, intelliuetidi , aut actu intelligere , piippe facultas operandi, et ipsa operatio sequitur naturam , a qua promanat. Nec ab ipsa intellectione fluunt reliquae Dei proprietates ', nani non idcirco Di us mente Concipitur omnipotens , aut misericors ,
quia est intelligens. Ergo. Prob. II. Id ipsum Insinuant Scriptura, et Patres. Scriptura quidcm ; nam Iob. XII. a 3. dicitur: Apud lasam est sapientia , et fortitudo : ipse habet consilium eo intelligentiam , ubi sapientia , et intelligentia, Donsecus ac omnipotentia describuntur tamquam proprie-Ftist. Ibui. I. 29
449쪽
tales , quarum subjuntiim est Deus, ac proinde adjiciuntur , ct ossiciiiiii nostro intelligendi modo essentiam divinam. Eae Patrihus vero stilis est citare Clirysostoni im Orat. I. De incomprehensib. Deit nai. Non a Sapientia , inquit, Substantia, sed a substantia saρientia eSt. obiectiones Scotistarum , et Titomistarum salis multas omittimus , ut in gravioribus postea possimus esse copiosiores. Pauco ista, quae diximus, sufficiunt, ut non omnino Scholarum morem contemsisse videamur.
Prob. I. eae Scriptiara. Ipse Deus Exod. III. 14. a Moyse interrogatus ; quodnam esset nonacti eius , respondit: Ego sum qui sum . sic dices filiis Israel: qui est xiisit me ad pos. Et Iob. XXIII. 1 3. de Deo ait : Ipse solus est. Sic et in Apocalypsi legitur cv. I. 4. Gratia Oobis ab eo , qui est. et qui erαι , et qui Menturus est. Quibus verbis existetitia dicitur ita
Dei propria , ut ipsa sit nomen ejus quod utique ad
designandam rei cssentiam , quantum intelligi a nobis Potest, impotii iur) eum lue a creaturis distir guat. Atqui existentia , quae est Dei propria, . est cxiisleu ita a se . quia creaturis elium donueuit cxistentia , sed ab alio pendens. I rgo. Prob. IL eae P P. Nilarius Lib. I. de Trin. n. 5. in ta verba Exodi: Ego sum , qui sum : Admiratus Sunt, ii quit, tam absolutam si usicationem, qua naturae Di- Minae incomprehensibilem cognitionem aptissimo ad intelligentiam h timanam sermone loqueretur. Non enim
aliquid magis proprium Dei, quam esse intelligitur ,
quio id*3um, quod est , neque desinentis est Gliquan- ιο , Neqtie coepti : scilicet verbum est signiscat esse necess3rium , et aeternum , sive quod a se existit λ curia creaturae quac existunt ab alio , dicantur non esse Iob. Ioc. cit. In eanidem sententiam loquuntur Justim
450쪽
nos iu Exori. ad Graecos, clemens Alo. Lib. i. Paedagogi east. 8. Ambrosius in 'nim. XLIII. Ei, i pli: ilius Haeres. LXIX. n. I. aliique a).
Prob. . III. ἐιπe. Esse a se est primum, quoi liii Deo mente concipimus , et eT quD tamquam .e raclice ceterae Proprietates pro lire intelliguntur. Est qui lam primum , nam quodcumque de Deo cogites.superadditur esse a se prius est Elii tu esse a se no stro intelligendi. modo) quam esse sapieutem , Poten lem, justum, etc. Esta vero veluti radix , a qua cae terae proprietates prodire tutelliguntur is quia ex eo
tuod Deus est enS a Se , Sequitur, eum essu ens ne cessarium: et CK quo eSi enS DC Ssariuna, sequitur ,
eum csse inlinitum , cum 'inillurn ens sitiitum iiiihi possit Deossarium: dcuique ex quo est eus insinuum sequitur, cum omnes alias hahere Proprietates, liuin si veli una Careret, iam non esset, infinitus. Ergo. Illud est cssentia Dei, quod Deum ab oninibus aliis euillius distinguit; nam idem est comuitiativum,e distinctioiam , ut scholae loquuntur. A qui esse a sedistinguit Deum I. Q ab omnibus creaturis, quarum essentia est ., ut Sint ab ullo, tam tuum a Causa ; 2. distin iit Otriuialter essentiam, divitiani ab ipsis attrit,utis divinis , quae sunt ab alio scilicet ab essentia divitia . tamquam ab radice. Ergo.δivo Graeci non titilli Plii Iosoplii Dei naturavi in eo .pununt i , ut εtia
Iia Plato in Timaeo, Plutarchus Labro De εν. a d. Delphos, Plotinus , Numenius , etc.
, Diluuntur Objecta. objici I, Si essentia divina constitueretur in eo , quod . est a se, Filius , et Spiritus Sanctus non es-