Epistolæ asceticæ D. Aurelii Augustini Hippon. episcopi excerptæ atque idoneo ordine distributæ ad commodum, ac salutarem piarum mentium usum, opera et studio R.P. Martni de Esparza Artieda theologi Societatis Jesu

191쪽

. Docu ME NYuM XX. tem peccant quod sua non mendaci confessione testantur) utique mali sunt. Nisi forte, quis dicat, alia bonorum, alia m lorum esse peccata: quod non usquequaque improbabiliter dicitur. veruntamen Dominus JESuq sine ulla ambiguitate malos ηppellavit eosdem ipsbs, quorum patrem dicebat Deum. Nam in eodem. sermone, ubi illam docet orationem, alio Ioeo exhortans ad precandua 1 Deum, ait '. Petite ct accipietis, qua eri invenietis, puls te aperietum v bis: Omnis enim q. petit, accipit.'qui quaris, invenit. pulsanti aperietur. Et paulo post si ergo vos, inquit, cums . tis mali, no tu b na data dare filiis v mr οῦν. quanto magis pater veser, qui in cεiis ea,

dabit bona petentibin se λ Num igitux Deus pater maloruest ρ Absit. Quomodo ergo dicitur, pater vecter calestis. quibus dicitur, Cumsitis mala. nisi quia utrumque Veritas monstrat,

quid simus Dei dono, quid humano Vitio, hoc commendans, illud emendans λ Merito ait Seneca qui temporibus Apostoloru m fuit, cujus etiam quaedam ad Paulum Apossolum leguntur epistolae Omnes odit, qui malos odit et & tamen ideo diligendi sunt

192쪽

uo cuMEN Tu M XTRint mali, ut non sint mali: quem-ndmodum non ut permaneant , sed ut fanentur , diliguntur aegroti, Quicquid autem post eam, quae fit in baptimio, ablutionem peccatorum in hac vita manendo peccamus, elics non tiae s et, quod a divinis rem Vere compellat altaribus, non dolore serili, Led misericordiae stacrificiis e Piatur. Quod ergo agimus, ut faciatis intercedentibus 'nobis , Deo nos noveritis osseire pro vobis. Indigetiyenim misericordia, quam praebetis Et videte quis dixerit: di. Tu s.

mire Iur τοbu, Date dabitur vobis. Matri

Quanquam etiam si ita Viveremus, ut non esset, quare diceremus, mitte nobis debita n Lyra: quanto 1 n

quitia purior animus esset, tanto ci mentia plenior esse deberet. ut, si nGeompungeremur sententii Domini dicentis , Ibi v arum es sine peccat, P n. trior in illam Iap2dem Deiot: Ipsius quinoe dixit, sectaremur exemplum,qui cum esset utique sine peccato, aiemulieri, quam perterriti illi reliquerant: Nec ego condemnas' vade, jam deincens noli pecore. Potuit enim metuere flagitata mulier, ne illis disse

dentibus, qui sua peccata Cognove-

193쪽

tam justillime jain ipse damnaret, qui erat sine peccato, At ille non conscia entia pavidus, sed ξlenus clementia, cum ista reipondisset fi nemine se

fuisse damn tam: nec te, Inquit, iamnabo. Tanquam diceret . Si maliatia tibi parcere potuit, quid metuis

innocentiam ρ Et ne delictorum non donator , sed apymbator Videretur, vario jam deinceps noli 1peccare et ut

se homini pepercisse , non hominis culpam sibi placuisse monstraret. Jam vides igitur de religione descendere, nec nos societate criminum o fringi, quod intercedimus plerunque etiam pro sceleratis , etsi non scelerati , tamen pro peccatoribus peccatores,&, quod Veraciter potius, qu1m injuriose dictum accipias, puto, quod apud peccatores. Nec ideo sane frustra instituta sunt potestas regis , Vis gladii cognitoris, ungulae carnificis, arma militis , disciplina dominantis, severitas etiam boni patris. Habent ista omnia modos suos, causas, rationes, utilitates. Haec cum timentur , dc coercentur mali, &quietids inter malos vivunt boni:

non qui ni prosuntiandi sunt,

194쪽

Docu MEN Tu M XL 2s1 qui talia metuendo non Preciant

Non enim bonus est quisquam tumore poenae, sed amore justitiae --runtamen non inutiliter etiam metu legum humanacoercetur audacia, Scut tuta fit inrer i robos innocentia, & in ipsis improbis , dum formidato suplicio fraenatur facultas, i

vocato Deo sanetur Voluntas. Sed huic ordinationi rerum humanarii, Contraria no sunt intercelliones Epia scoporum: Imo Verd nec causa, nec

Iocus intercedendi ullus esset, si ista non essent. Tanto enim sunt in te cedentium, & parcentium beneficia gratiora, quanto peceantium justi ra supplicia. Nec ob aliud, quantum Lapio, in veteri testamento, antiquorum temporibus Prophetarum sev tim legis vindicta fervebat, nisi ut ostenderetur, recte iniquis poenas constitutas: ut, quod eis parcere novi testamenti indulgentia commonemur, aut remedium sit salutis, quo peccatis parcatur Sc nostris, aut Commendatio mansuetudinis, ut per eos, qui parcunt, Veritas praedicata,

non tantum timeatur, Verumetiam

diligαtur. Plurimam autem interest, quo animo quisque parcat. Sicut ' enim

195쪽

a a Docu M ENTu M XX. enim est aliquando misericordia pUniens , ita & crudelitas parcens. Nam, ut exempli gratia manifestum aliquid ponam , quis non crudelem verius dixerit eum, qui puero pepere erit volenti obstinatissime de serpentibus ludere λ quis autem non mIlericordem, qui talia prohibens, contemptorem Verborum etiam Verberibus emendaverit 8 Et ideo non usque ad mortem protendenda est disciplina, ut sit, cui prodesse possit;

quanquam etiam cum homo ab homine occiditur , multum disset,

utrum fiat nocendi cupiditate , Vel injuse aliquid auferendi, sicut fit ab inimico, sicut a latrone: an ulcisce di vel Coediendi ordine, sicut a judice, sicut 1 carnifice: an evadendi vel fabveniendi necellitate, sicut interimitur latro 1 viatore , hostis 1 milite. Et aliquando qui causa mortis

fuit, potius in culpa est , quam ille, qui occidit : Vel uis; quisquam decipiat fidei uorem suum, atque ille pro isto supplicium legitimum luat:

nec tamen omnis, qui causi alienae

mortis est , reus est. Quid si enim quisquam stuprum petat, seseque si non i etraverit, interimat ' Quid

196쪽

Doeu MEN Tu M Xς as si filius timens patris pia Verbera, praecipitio pereat Quid si allus h mine liberato, vel ne alius liberetur. Abiipse mortem inserat ' Num propter istas Hienarum mortium cau-1as , aut sceleri consentiendum est, aut vindicta peccati, quae non fit nocendi, sed corrigendi studio , etiam

Paterna tollenda , aut opera miseriis cordiae cohibenda sunt 8 Haec cum Rcciaunt , debemus eis humanum dolorem, non propter illa, ne accidant, recte factor una reprimere V luntatem. Sic etiam cum intercedimus pro peccatore damnando, sequuntur aliqumdo, quae nolumus,

sive in ipsb , qui nostra intei cellione Iiberatur, ut vel immanius imp tinita grassetur audacia . subdita cupiditati, ingrata lenitati, atque unus morti ereptus plurimos necet, Vel ipsb per beneficium nostrum in m lius commutato, moribsisque correcto , alius male vivendo pereat, sibique hujus impunitate proposita, talia vel graviora committat : non, ut opinor , haec mala imputanda sunt nobis, cilm intercedimus vobis, sed potius illa bona, quae, cum id facimus , intuemur dc Volumus , id est,

commesse

197쪽

eommendatio mansuetudinis , ad conciliandam dileelioneam verbo V ritatis: Sc ut, qui liberantur a temporali morte, sic vivant, ne in aete nam, unde nunquam Iiberentur, incurrant. Prodest ergo & severitas

estra , cujus ministerio quies adjuvatur & nostra: prodest dc intercessio nostra, cujus ministerio severitas i peratur 3c Vestra. Non vobis displiceat, quod rogamini a bonis , quia nec bonis displicet, quod timemini 1 malis : nam hominum iniquitatem etiam Apostolus Paulus non tantum de judicio futuro, verum etiam de potestatibus vestris secularibus terruit, asserens & ipsas ad dispe sationem divinae providentiae perti-Nere. Omnis, inquit, an apotestatibus sublimioribusfubait is, Non os enim te . nisi a Deo. autem sunt a Deo, ordinatasunt. propter qui resistitρο- testati, Dei ordinationi resistit. Levi autem

remunt, ipsi sibi judicium acquirunt.

Principes enim non sunt rimari boni operis, sed mali. Vis autem ncn timerepotestat 3Bcnumfac, habrώis laudem ex ilia. Dei

enim missis est tibi in bonum. Leuὸd si malum feceris, timer non enimfrustra Ita Hum pretati Dei enim minister es, visodex

198쪽

.dex in ira ei qui male agis. IAM A refiitates dita est te non lumpropter Iram sed , propterconsciantiam et , o enim .tributa praestatis. Minis ii enim Dei sunt.

in hoc itium perseverantes. Redite omω..hus debita. cia tributum , tributum, ciu v ctigal . υ ct galis cui timorem. tim rem, cui lonorem honorem ;.nem ni qui

quam debeatis. Messi ut Invicem diligatis. Haec verba Apostoli utilitate'm vostrae severitatis ostendunt. Froinde sicut di Iectionem simi terrensibus debere , qui timent , ita dii .etionem jussi sunt timentibus debe- re, qui terrent. Nihil nocendi cupiditate fiat, sed omnia consiliendi icharitate ; & nihil fiat immaniter, nihil inhumaniter. Ita sermidet

ultio cognitoris , ut nec intercisi iis religio contemnatur i. quia δc plenendo & ignoscendo hoc situm bo ne agitur , ut vitaliominum corrigatur , mod si tanta est perversitas impii tas , ut ei corrigendae nec disciplina rossit prodesse, nec Venia,

a bonis tamen, intentione atq; COm .

scientia, quam Deus cernit, si Ve sh- Veritate, sive lenitate , non nisi omcium dilectionis impleatur. Quod autem in epistoli tua sequitur, ubi dicis a

199쪽

DocuMEN Tu N TI. dicis: Verum nune, ut mores nostrici sceleris poenam cupiuat sibi semines lolaxari, di id, propter quod scelus admisi lsum est , possidere pessimum hominum lsenus conimen oras. cui poenitendi me dicina omo ino non prodest. Si enim res . aliena, propter quam peccatum est, cum reddi ptissit, non redditur, non agitur poenitentia, sed fingitur: si autem veraciter

agitur, non remittetur peccatum, nisi restituatur ablatium r sed, ut dixi, cum ristia. tui potest. Plei unque enim qui aufeir, amittit, sive alios patiendo malos . sive ipse male vivendo. nec aliud habet, unde restituat. Huic celth non possumus dbere, redde quod abstulisti, nisi clim babere lcredimus , negare. ubi quidem si ali- lquos sustinet repente cruciatus, dum existimatur habere, quod reddat, nulla est iniquitas: quia dc si non est, unde luat ablatam pecuniam, merito tamen. dum eam per molestias corporales redhibere compellitur, peccati. quo male ablata est. poenas luit. Sed inhumanu non est etiam pro talibus intercedere, tanquam pro reis cri inum: non ad hoc, ut minime restituantur aliena. sed ne frustra homo ia hominem saeviat , ille praesertim, qui iam remisit culpam, sed quaerit pecuniam . N 'si haudari metuit. non expedit vind:cari. Denim

200쪽

Boeu MEN Tura XX. at Deniq; in talibus causis, si persuadere pois

tuerimus, eos, pro quibus intervenimus, non habere quod poscitur, eontinuis no- his eorum molestiae resaxantur. Aliquan do autem misericordes de in ipsis dubio nolunt homini pro incerta pecunia certa inferre .pplicia. Ad hane misericordiam etiam nos provocare & exhortari decet: Melius enim . etiam si habet, amittis, qui. si non habet, aut excrucias, aut occidis. Sed pro istis magis apud eos, qui repe tum, quam apud eos, qui judicant, intencedere convenit, ne ipse videatur auferre. qui , cum habet potestatem, non cogit reddere. quamvis in cogendo ita debeat adhibere intestritatem, ne amittat hum

nitatem. Illud vero fidentissimὸ dixerim.

eum . qui pro bomine ad hoc intervenit, ne mala ablata restituat . de qui ad se cotis fugientem, quantum hon M potest, adgeriituendum non compellit , socium esse fraudis & crimitus. Nam misericordi lis opem nostram talibus subtrahimus, quά impendimis. Non enim opem fert, qui ad peccandum adiu vat,ac non potius su vertit atque opprimit. Sed nunquid ideo

nos aut exigere, aut ad exigendum tradere ves possumus, vel debemus i Agimus quastum ςpiscopalis facultas datur. de humamini quidem mununquaui,sed m -