Epistolæ asceticæ D. Aurelii Augustini Hippon. episcopi excerptæ atque idoneo ordine distributæ ad commodum, ac salutarem piarum mentium usum, opera et studio R.P. Martni de Esparza Artieda theologi Societatis Jesu

221쪽

Doeu MEN Turg Beati autem omnes esse volumus, hoc est, appetimus, nec tame omnes, quod voluismus, hoc est', quod appetimus, ad pisci- imur. Ille ergo adipiscitur, qui viam tenet, non solu qua id appetit, scd quaelia pervenitur, relinques alias in itineribus appe, tendi ,sine fine adipiscendi. Quonia nec eris ror esset,si nihil appeteretur, nec si appetita veritas teneretur. Si velis diversas viasua dixisti,ut non intelligamus ad versas, sicut dicimus diversa praecepta, quae tamen omnia bonam aedificent vitam, alia de eastitate, alia de patientia, ala de fide, alia de misericordia, di si quae sunt praeterea, non solum appetitur viis-tramitibus ita diversis illa patria, velum etiam reperitur. Nam &in s ripturis sanctis de viae leguntur, & via r viae, scut illud est rDocebo iniquos seias tum, O impii ad reconvertentur: via, sicut illud et Dedue me in filia tua, ct ambulabo in se itate tua. Non aliae illae, alia ista, sed omnes una, dei. quibus alio loco eadem sancta si riptura dicit i mi mersa via Domini misericordias vertim. Quae si diligenter considerentur, copiosum pariunt sermonem, intellectumque sitavissimum, quod si opus fuerit, in tempus ab ud d fferam. Nunς autem quod satis esse arbit por, pro suscepto officio rescribendi Praestantiae tuae,

iηoniam Christus dixit e sum ma, in

illo

222쪽

o c uas E N T u M TxL Isisi illo quaerenda est misericordia de veritat, re si alibi quaesierimus. erremus, tenentes appetentem viam, sed non etiam perduis centem. Velut si hane ipsam tenere vellemus , unde quiddam commemorasti. omnia peccata essep ria, nonne ab illa pa. tria veritatis, & beatitatis nos longe exules mitteret i Quid enim absurdius, quid insanius dici potest, quam ut ille, qui aliquando immoderatius riserit , de ille, qui patriam truculentius incenderit, peccasse iudicentur aequaliteri dim quidem tugx quorundam Plistosophorum opinione. non diversam viam, quae tamen ducat ad caelestem habitationem . sed plath pe versam, quae ducit ad perniciosissimum

errorem, non pro tuo sensu, sed pro causa civium tuorum adhibendam putasti, ut se ignoseamus eis, quorum saevientium ignibus arsit Ecclesia , quemadmodum ignosceremus, si ab eis aliquo petulanti convicio appeteremur. Sed quemadmodum id adstruxeris vide, si, ut quiburdam. inquis, Philosophiis placet, omnia peccata paria sunt, indulgentia omnibus d bet esse communis. Deinde eum quasi molitis ostendere omnia paria esse peccata, subiungis,&dicis: petulantiὸsumimor aliquis, peccavit, eonvitia aut erimina ouessit, se avis. Hoc non est doc

223쪽

3Io Doeuua NYuu XXI re, sed id, quod perversh sentitur, sine ubia documentorum adstructione propon re. Ad hoc enim, quod dieis,etis, cito respondetur, non aeque Pecca

vit. Exigis fortassis ut probem; quid enim tu, quod aequὶ peccaverit, iam probastit An illud , quod iungis, audiendum est λχbena quisis diripuit , inter delina nui meraturi Hie iam etiam tu ipse verecundatus es ; puduit enim te dicere, quod peccavit aequaliter, sed, inter delicti , in. quis, numeratur. Non autem ibi quaestiori , utrum Ze hoe inter delicta numeretur,

sed utrum hoe illi delicto aequalitate ium, gatur. Aut si propterea sunt paria, quia

utraque delicta sunt, mures de elephanti Pares erunt. quia utraque sunt animalia imus Se aquilae, quia utraque volatilia. - Adhue etiam progrederis, de coniectas: Loca profana, seraqua violavit , non ea

violatis sacris locis . ad iacinus tuorum rivium pervenisti. Verum locutioni petulanti, nee tu ipse id eoaequasti, tantum. modo eis petisti indulgentiam, quae recthpetitur a Christianis propter abundantem miserativem, non propter peccatorinnparilitatem. Ego autem supra posui scriptum in literis nostris: Universa via Domini misericordia o, veritaι. Consequen

224쪽

Docu My NTu M XXI. 3iItur itaque misericordiam, si non oderint

veritatem; quae non quasi aeque peccantibus, acs petulantius fuissent locuti. sed de scelere immanissimo, atque impio recte poenitentibus Christiano iure debetur. Tu vero vir merito laudabilis , ne quaeso, ista paradoxa Stoicorum sectanda doceas Paradoxum tuum,quem tibi optamus Vera pietate, ac felicitate grandescere. Nam quid generosus adolescens s pere iniquius . oc tibi ipsi perieulosus p test, quam si convitio in quemlibet exit neum iaculato, non dico parricidium, sed ipsum in patrem convitium coaequaverit rConvenienter itaque apud nos pro civibus tuis agis, ingerendo nobis misericor diam Christianorum, non dusitiam Stoicorum, quae eausae a te sust i tae non modo nihil suffragatur, verum etiam mul-. tum adversatur; nam ipsam misericordiam, quam si non habeamus, nulla tua petitione, nullis illorum precibus siem poterimus, in vitio froici ponunt, eamq; a sapientis animo penitus expellunt, quem prorsus serreum, & inflexibilem volunt. Melius itaque tibi occurreret de tuo Cicerone, quod diceres; qui Caes . rem laudans, inquit, delirtutib- tuu admirabilior, vel gratἱor misericordia Quanto magis debet ea io Ecclesiis

prava

225쪽

v o c NY u M TU. Praevalere, quando eum sequuntur, qua dixit: uosum via; de legunt a Viet erus, via Domini moericordia veritas. Noli ergo metuere, innocentibus ne moliamur exitium , qui nec nocentes Vol

'mus ad dignum supplicium pervenire, prohibente nos illa milericordia, quam in Christo eum veritate diligimur. Sed qui

vitiis nutriendis parcit, & favet, ne eo tristet peccantium voluntatem, tam non est misericors, quam qui non vult cultrum rapere puero , ne audiat plorantem, de n*n timet, ne vulneratum doleat, vel extinctum. Serva ergo tempori opportuno, quod apud nos agas pro his hominisibus , in quorum dilectione, da veniam, non solum nos minimE praecedis, sed nec adhue sequeris 3 dcetescribe potius . quid

te de hae via moveat, quam tenemur, ocin qua nobiscum ad sepernam patriam, qua te delectari novimus & gaudemus, ut gradiaris, instamus. Cives autem carnatis patriae tuae, etsi non omnes, sed quose dam innocentes quidem dixisti; verunta

men quod relecta illa epistola mea debes

advertere, non defendisti. Quorum non fores, sed spinas nos sensisse cum dice-τem, respondens ad illud, quod scripseras. gorentem te cupere Patriam relinquere,

iocan

226쪽

Docu MEN Tu M Liocari me putasti.. Hoc scilicet in malim tantis libeati ita est prorsus; fumant a L. Me ruinae incensae Eeelesiae, & in ea causa: nos iocamur i Et ego quidem, quamvis innocentes illic mihi non occurrerent, nisi qui aut absentes fuerunt, aut mala illa. perpessi sunt, aut nullis ad prohibendum

viribus, vel aut horitate valuerunt, tamen nocentiores a minus nocentibus in rescribendo distinxi, aliamque causam posui eorum qui timuerunt offendere potentes inimios Ecclesie, aliam eorum, qui hoc committi voluerunt, aliam eorum, commiserunt; nihil agi de immitatibus volens, quia hoc sine tormentis cor .poralibus a proposito nostro abhorrenti. bus, fortasse non potest laveniri. . Stoici autem tui omnes aequaliter nocentes esse concedunt, quibus placet omnia paria esse peccata; qui etiam duritiam suam, qua . misericordiam vituperant, huic sententiae sociantes, nullo modo censent omnibus pariter Uposcendum , sed omnes pariter esse puniendos. Remove ergo illos, quam longissimE potes, a patrocinio causae istiuus , dc opta potius, ut tanquam Christiani agamus, ut, sicut optamus nos, in Christo eos, quibus parcimus, acquiramus, ne

227쪽

quamvis non per te, comperi , ne viderer

tibi ostium fiduciae inhumaniter claude re t superest ut promas ipsa, si quid ex me

quaerendum putas. Aut enim seio, quod inquisieris, δc non negabo: Aut itanestio , ut nullo fidei, salutisque detrimenton stiam, de de hoc et am teipsam, si potuero, Deiam reddita ratione securam: Aut cerinsi ec nestio. de tamen sciendum est, verimpetrabo a Domino, ne tibi desim ; nam saepe ossicium impertiendi, meritima est accipiendi i vel ita tibi respondebo, ut noveris pro hae ipsa re, quam pariter nescimus, ad quem pulsare debeamus.. Haec ideo praelocutus sum . ne te pro certos, res, quicquid a me quaesiveris , audit Tam. di cum hoc non provenerit, audacter potius, quam prudenter me fecisse arbitreris, quod tibi quaerendi, si quid volo,

facultatem dedi. Hoc enim feci non do., ctor perfectus , sed eum docendis pelta ciendus, Domina eximia, meritoque ho norabilis in Christo. ac sus,ipienda filia.. Equidem etiam in iis rebus quas utcunq; scio, magis te cupio esse stientem, qu- . scientiae nostrae indigentem. Nem enim, ut quod scimus,doceamus, aliorum ignorantiam optare debemus. Multo quippe

melius omnis: Maeotilis Pto , quod

228쪽

D o cu M E u T u M XXII utiq; in illa sit a patria , cum in nobis completum seerit, quod promissiim est,... perficietur, ut non dicat immo proximo Murm suo. Cognosce Dominum. Omnes en cois

De bigno cem eum, si ut scriptum est. a minore u que a mavorem eorurn. Et solicit .ssimh

cavendum est in dncendo streibiae vitiu, quod in discendo non ita est.. unde de sancta scriptura nos admonet direns: Si, omnis homo velox ad audiendum, tardmi autem ad liquendum. Et ille in Psalmo.' ait: Auditui meo dabisDurium exuntarionem G utitiam : comini: 6que sub iecit, Ex exuliabunt ossa hnmiliata. Via dit enim in audiendo facillimh servari hu, militatem, quae d ssicilis est in docendo,.quoniam necesse est ut d ctor habeat sit, periorem locum, ubi laboriosum esto tinere, ne abrepat elatio. Videsne quem admodum perulitemur, a quibus hoc expectatur, ut non solum doctores simus. . verumetiam clim simus homines, divinat doceamus 3 Sed laborum, periculorumq;; nostrorum singulare est solatium, cimii ita proficitis, ut illo perveniatis . . ubi nuulius homini octoris egeatiν..isto autem,

periculo non tantum nos c narii ad ill . de quo dicturiis sum, quid sumus nos t)i

non ergo nos tantum periculo isto, sed letitan ille doctora utim periclitiuum se

229쪽

esse testatur eum dicit i Ne in Ana: itu a. ConὰNe revelat;onum me rum extollar, datu4 in. . in mihistimulus ea ι, Scr. unde dc ipse Dominus, tumoris hujus admirabilis medicus, Nolite, inquit, ab ho Ubinforari rabbi, uinur ea enim metirier vecter ChrisDu. Quod ietinens idem ipse Doctor gentium dieit i Neque qui plantat in at: quiit, neque 'Mi ris i , μή qui incrementum dat Deus. Hoe dc ille meminit . qui in

natis mul erum,quanto magnus erat, tam

tb se in omnibus humiliabat . ind:gnum se affirmans, qui Christi alceamenta portarer Qv d enim at ud ostendit, ubi ait t

ditus, de quo paulo anth commemoravi in Psalmo posi um. Austu; meo dab is iaextiliatis emis latitiam .inexultabunt ossa humiliata. Proinde tanto me certius,

tanto sol d us, tanto sanius gaudere scias de fide, & spe , dc dilcctione tua , quanto minu; indigueris . non tantum , me quicquam discere , sed ab ullo prorsus homi

num. Veruntamen quia eum illic essem, te mi em per aetatem verec undante, boni parentes de amantismi bonorum studiorum tuorum, quanto pietatis, veraeriue

Opimitia ardore tigrares, mihi intimara

dignati

230쪽

3ig Docu MxNTu M XXII. dignati sunt, & benevolentissim e petierunt, ne tibi instruendae,in quo opus esset, Maeam operulam denegarem: admonendam te his literis credidi,secundum supra-d.ctas optiones, ut quaeras quod vis , ne sim supei fluus, si conatus fuero docere quod seis. dum tamen firmissimὶ teneas, quod etsi aliquid salubriter per me scire potueris, ille te dolebit. qui est interioris hominis magister interior, qui in eorde tuo tibi ostendit verum esse, quod dicitur. neque quι stlantat est aliquid. neque qui rigat, sedgui inerementum disex EVS.

CAio Augustinus. Ut abs te abscessiis

mus, dici non potest, quanta suavit te nos perfuderit recordatio tui, ae saepe perfundat. Recolimus enim ardore i ruisitionis tuae, cum esset mirabilis, noniisse perturbatam modestiam disputatis di. Nam neque flagrantius percontam tem, neque tranquillius audientem, quen-

R. a