Epistolæ asceticæ D. Aurelii Augustini Hippon. episcopi excerptæ atque idoneo ordine distributæ ad commodum, ac salutarem piarum mentium usum, opera et studio R.P. Martni de Esparza Artieda theologi Societatis Jesu

401쪽

496 Docu M ENTu M XXXV Christianam fide . Hee ergo fides, sicut dixi mas, in omnibus gentibus dilatatur, - quae secundum Dei testimonium in semi- r ne Abrahae benedicuntur. Quid igitur adhue dubitas tenere, quod sentis, nisi quia id, quod nune sentis, vel aliquando non senssse , vel aliud defendisse confunderis, Sc dum erubescis corrigere errorem, non erubescis permanere in errore, quod ι utique potius erubescendum fuit Hrie est illud quod scriptura non tacuit. Ei Eccles confusio adducenspeccatum,inest confusio

. aD adducens gratiam'gloriam. Conlusio adducit peccatum, , iam erubescit quisque pravam mutare sententiam, ne aut inconstans putetur, aut diu errasse seipso judice teneatur. Ita descendunt in infernum vi-Psso. ventes, id est, suam perditionem sentienis Num. tes, quos Dathan & Abiron de Chore hia.

6. tu terrae absorpti, tanto ante futuros figuraverunt. Confusio autem adducit gratiam S gloriam, cum erubescit quisque de propria iniquitate, & poenitendo in melius commutatur: quod te facere piget illa perniciosa confusione superatum, ne tibi ab hominibus nescientibus, quid loquantur,objiciatur illa Apostolica senten. tia: Si enim quae destruxi, hac eadem ite

GHissi. rum ad fico, pravaricatorem meippum commi te, Quae si dici possct etiam in eos, qua

402쪽

Docu MEN Tu M 4 squi veritatem eorrecti praedicant, quam perversi oppugnabant, in ipsum Paulum primitus diceretur, in quo Eeclesiae Chrissti magnificabant Deum, audientes quod e vangelizaret fidem, quam aliquando vastabat. Nec quenquam putes ab errore ad Veritatem, vel a quocunque seu magno seu parvo peccato ad correct onem sine poenitentia posse transire. Sed nimis impudens error est, hiue velle calumniari Ecclesiam, quam tot divinis testimoniis constat esse Ecelesiam Christi, quod aliter tractat illos, qui eam deserunt, si hoe . ipsum foenitendo corrigant, aliter illos, qui in ea nondum fuerunt, tunc primum ejus pacem accipiunt, illos amplius . humiliando , istos lenius suscipiendo, utrosque diligendo, utrisq; sanandis materna liaritate serviendo. Habes episto, iam prolixiorem fortasse, quam velles. Esset autem multo brevior, si te tantum in respondendo cogitarem. Nune vero etiam si tibi nihil prosit, non puto nihil eis profuturam, qyi eam legere eum Dei timore, di sine personarum acceptione curaverint. Amen.

Ejusdem instituti sunt Epistola

403쪽

. Modus Anctae coercitionis haereti

corum.

O .vjno eximio, & merito insigni atque charissimo filio Marcellino, Au. gustinus in Domino salutem. Circumcelliones illos, & clericos partis Donati, quos de Hipponens Ecclesia ad iudicium pro factis eorum, publicae disciplinae cura deduxerat, a tua nobilitate comperi auditos , & plurimos eorum de homicidio, quod in Restitutum catholicum presbyterum commiserunt, & de eaede Innocentii alterius eatholici presbyteri, atque de oculo eius effoso, & de digito praeciso luisse consessos. unde mihi solicitudo maxὶma incussa est, ne forte sublimitas tua eenseat eos tanta legum siveritate plactendos, ut qualia fecerunt, talia patiantur. Ideoq; his literis obtestor fidem tuam, quam habes in Christo. per ipsius Domini Christi misericordiam , ut hoc nec facias , nee fieri omnino permittas. Quamvis enim ab ςorum interitu dissimu-

404쪽

lare possemus, qui non accusantibus nostris, sed illorum notoria, ad quos tuendae publicae pacis v gilantia pertinebat, prae sentati videantur examini: nolumus tamen passiones servorum Dei, quasi vice talionis, paribus suppliciis vindicari. Non quo scelestis hominibus licentiam facinorum prohibeamus auferri, sed hoc magis sufficere volumus , ut vivi , & nulla corporis parte truncati, vel ab inquietudine insana ad sanitatis otium legum coercitione dirigantur, vel a malignis operibus alicui utili operi deputentur. Vocatur quidem & ista damnatio. Sed quis non intelligat magis beneficium , quam suppi cium nuncupandum , ubi nec saeviendi relaxatur audacia, nec poenitendi

medicina subtrahitur λ Imple Christiane judex pii patris ossicium; sic succense iniquitati, ut consudet e humanitati memineris. Nec in peccatorum atrocitatibus exerceas ulcisscendi libidinem, sed peccatorum vulneribus curandi adhibeas voluntatem. Noli petilere paternam diligentiam, quam in ipsa inquisitione servasti, quando tantorum scelerum consessio.

nem, non extendente eculeo, non sulcantibus ungulis, non urentibus flammis, sed virgarum verberibus eruisti. Qui modus coercitio ala a magistris artium. liber liums

405쪽

si Pocu MEN Tu M XXXVI. lium, & ab ipsis parentibus, & saepe etiam

in judiciis solet ab Episcopis adhiberi. No- .li ergo atrocius vindicare, quod lenius invenisti. Inqu; rendi , quam pun: endi necessitas maior est; ad hoc enim de mi-iissimi homines facinus occultatum diligenter atque instanter examinant, ut inveniant, quibus parcanti unde plerurq; necesse est, exerceatur acrius inquisitio, ut manifestato scelere sit, ubi appareat In msuetudo. Omnia quippe bona opera amant in luce constitui, non propter humanam gloriam, sed ut videant, ait De in minus, bona opera sestra, ct glorificeri Μ-trem vectrum, qui in calis ea. Et ideo non suffecit Apostolo monere , ut mansuetudinem servaremus. sed ut eam etiam no- Ad tam omnibus faceremus. Mansuetudo,

Philip. inquit, vestra notasit omnibus hominibin Et alio loco: Manseu lud nsm orientantes Ad Mi omnes homines. Unde nec illa sankti Titum David. quando inimico sibi in manus trais s. dito clementer pepercit, praeclarissima lenitas emineret, nisi potestas pariter appareret. Non te ergo exasperet vindicandi potestas. cui lenitatem non exeussit cxaminandi necessitas. Noli facinore invento quaerere percutarem , in quo in veniendo noluisti adhibere tortorem.

Postrem' pro Ecclesiae utilitate missus es.. Hoc

406쪽

Hoc Ecelesiae catholicae, aut, ut modum dispensationis meae non supergredi videar, hoc Ecclesiae ad Hipponensium regionum d oecesim pertinenti prodesse, hoc expedire contestor. Si non audis amicum petentem , audi Episeopnm consulentem, Quamvis, quoniam Christiano

loquor, maximh in tali cama, non airoinganter dixerim, audire te Episcopum conis

venit iubentem, Domine eximie, de meruto insignis, atque charissime fili. Unde scio quidem causas ecclesiasticas excellenotiae tuae potissimum injunctas ; sed quia credo istam curam ad virum clarissimum atque spretabilem Proconsulem pertinere, ad eum quoque literas dedi, quas. rogo, ut ipse illi tradere, de allegare, si opus est, non graveris. Atque ambos obsecro, i ne importunam aibit remini vel interces sionem, vel suggestionem, vel solicitudinem nostram: 5c passiones catholicorum , servorum, quae infirm s ad aed ficationem spiritalem utiles esse debent, haud reciproca inimicorum, a quibus passi sunt, poena decolore t s, sed pol us refracta iudiciaria severitate. & vcstram fidem, quias filii estis Ecclesiae, & ipsius matris man .suetudinem commendare minime ne segatis. Deus omnipotens praestantiam

tuam bonis omnibus augeat, Domine

407쪽

soo Docu MEN Tu M XXXVI. eximie, & merito insignis atque charissi. me fili.

Vidis, ct laudanda coactio ad me-

hora.

DOnamVPresbytero partis Donati, Augustinus Episcopus Ecclesiae Ca-i tholicae. Si posses videre dolorem cordis mei dc solicitudinem pro salute tua, fortassis miserereris animae tuae placens Deo, in audiendo verbo, non nostro, sed ipsius: hee ejus scripturas sic in memoria tua figeres, ut contra eas eor Klauderes. Displicet tibi, quia traheris ad salutem, cum tam multos nostros ad perniciem traxeris. Quid enim volumus nisi te comprehendi, & praesentari, re servari ne. perea '-d autem in corpore laesus es, ipse tibi fecisti, qui jumento tibi mox admoto uti noluisti, & te ad terram graviter collisisti. Nam utique alius, qui adductus est tecu, collega tuus illaesus venit . qui talia sibi ipse non fecit. Sed neque hoe putas tibi

fieri debuisse, quia neminem existimas

408쪽

Do cuM E NT u M XXXVII. soleo gendum esse ad bonum. Attende quid Apostolus dixerit : Cui Episcopatum derat, bonum opus concupisciti Et tamen tam multa , ut Episcopatum sustipiant,

tenentur inviti, perducuntur, includuntur, custodiuntur, patiuntur tanta , quae

noluat, donec eis asst voluntas suseipiemidi operis boni. Quanto magis vos ab e rore pernicioso, in quo vobis inimici estis, trahendi estis, & perducendi ad veritatem vel cognoscendam, vel eligendam, non sollim ut honorem salubriter habeatis,sed etiam ne pessime pereatis Z Dicis Deum dedisse liberum arbitrium, ideo non M. bere cogi hominem nee ad bonum. --xe ergo illi. de quibus supra dixi, coguntur ad bonum t Attende ergo, quod con siderare non vis. Idxo voluntas bona mi- sericorditer impenditur, ut mala voluntas hominis dirigatur. Nam quis nesciat nee damnari hominem, nisi merito malae volantatis, nee liberari, nisi bonam h buerit voluntatem Z Non tamen ideo, quid liguntur, malae suae voluntati impunEdc crudeliter permittendi sunt, sed ubi potestas datur, & a malo prohibendi , de ad bonum cogendi. Nam si voluntas mala semper suae permittenda est libertari,

quare Israelitae recusantes & murmuranistes tam duris flagellis a malo prohibeban-

409쪽

tur, de ad terram promissio vis compellebanturi Si voluntas mala suae permitte da est libertati, quare Paulus non est permissus uti pessima voluntate, qua perseisquebatur Ecclesiam: sed prostratus est, ut

excaecaretur, Sc excaecatus est, ut mutare ..tur, mutatus, ut mitteretur, missus, ut

qualia fecerat in errore, talia pro veritate patereturi si voluntas mala semper suae permittenda est libertati, quare monetur pater in Scripturis sanctis, filium durum non solum verbis eorripere, sed etiam latera eius tundere, ut ad bonam distiplinam coactus&domitus dirigaturi Unde item dicit: Tu quidem percutis eum tar animam autem ejus liberas a morte. Si mala voluntas semper suae permittenda est libertati, quare corripiuntur negligentes pastores, didicitur eis: Errantem ovem non revocastis, perditam non in quia sistis Et vos oves Christi estis, characte rem dominicum portatis in sacramen 'o, quod accepistis, sed erratis & peritis. Non

ideo vobis displiceamus, quia revocamus errantes, & quaerimus perditos, Melius enim facimus voluntatem Domini monentis , ut vos ad ejus ovile redire cogamus, quam consentiamus voluntati oviuerrantium, ut perire vos permittamus.

Noli ergo jam dicere, quod te assidue aurdio

410쪽

alio dicere: Sic volo errare te volo perire. Melius enim nos h qc omnino non pe rinibtimus, quantum possumus. Modo quod te in puteum, ut morereris, misisti, utiq; libera voluntate secisti. Sed quam crude des essent servi Dei, si huic malae tuae voluntati te permitterent, & non te de illa morte liberarent i Quis eos non merito

culparet i quis non impios recth iudicaret ' Et tamen tu te volens in aquam mussti, ut morereris. Illi te nolentem de a qua levaVerunt, ne morereris.iTu fecisti fecundum voluntatem tuam, sed in perniciem tuam. Illi contra voluntatem

tuam, sed propter salutemetuam. si ergo salus ista corporalis sic custodienda est, ut etiam in nolentibus, ab eis, qui eos diligunt, servetur, quant . magis illa spirit

lis , in cuius desertione mors aeterna m

tuituri Quanquam in ista morte, quam tibi tu ipse inferre voluisti, non solum ad

tempus, sed etiam in aeternum morere oris, quia & si non ad salutem, non ad Eeclesiae pacem.non ad Christi corporis un: otatem , non ad sanctam & individuameharitatem, sed ad mala aliqua cogeteris. nee sie tibi ipse mortem inserre debuisti. Considera scripturas divinas, & discute quantum potes, & Vide, utrum hoe fecerit aliquis aliquando justorum atque fide -- lium,