De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

131쪽

crudelis est,quippὶ quae suos cultores perimat. quidem huius professionis contemplatio, ne, vos Cartus iani,& vobis ipsis,& fratribus v

stris carnes vel iii extrema necessitate denegatis. . non sani esse hominis , non sanus iuret Orestes. Forte .quispiam vestrum dixerit,nulla.. ictata voti obligatione, sed duntaxat statutorum ii M. 3t. stitutione, ad non esum carnium vos obstrictos

a se m esse. Verum hoc non satis est ab insipientia in- lhumanitateque vos cum statutorum vestrorumeensura vindicare. Etenim lex omnis humana, quae necesti talis extremae casum includit, in eo

queastringere intendit quod de institutione huiusmodi pauim fertur ) de iniqua est,& a clarissimis viris penitus reprobata, quorum prael . rca nonnulli statum vestrum periculosum,noxium crudelemque esse, suis in scriptis asserutarunt. Nei iniuria quidem . Etenim huiusmodi constitutionis temeritas, thm Dei, tum proxitimorum charitati sunditus dissentit.Dei quidem -M . prohibentis non tantum homicidium, sed des obsequium rationi dissonum: iubentisque omnibus in extremo rerum discrimine constitutis, opem serri, pro viribusque prouideri Proxii fruor tu quoque,quoniam probatio charitatis,exhibitio est operis. Cum igitur fratribus vestris nihil a siumenti, necessarii etiam in extrema necestitate exhibeatis, conficitur luculenter, fraternam vivificamque charitatem vobis non inesse, cum dicat D.Ibannes, in eo, qui habuerit subitantia . huius mundi, di viderit fratrem suum neccsse

habere,& clauserit viscera sua ab eo, nullo modo charitatem Dei manere. At vero ut idem . ni . alio qui non diligit , manet in morte. liter mortui estis vos, qui carn s vestris frutria

132쪽

busin huiusmodi necessitatis articulo denegatis. Sed quid vos spiritu mortuos simpliciter dixi, cum homicidas, in humanosque potius appellare debuerim. Homicidas quidem, quod

fratres vestros quibus nihil aliuapraeter carnes in eo casu conducere potest ) occiditis, carnes abnegando: cum dicat Ambrosius: Pasce fame

morientem, si non pauisti, occidisti . Inhumo nos quoque, humanitatisque prorsus oblitos, quippἡ qui plures facitis asinum aut bouem, quam fratre. Enimuero bovi atque asino cibus aptus datur a vobis, prouideturque diligentius,

ne famς extabescat.Cur non etiam pereunti fratri cibus datur opportunus, qui eum ab interitu

vindicare possiti Itaque audiendi non estis, si . forsan dicitis, non odij, sed charitatis contemplatione vos haec facere. Quod enim maius odii argumentum saltem quo ad effectum, videas tectu taceatur ) esse potest , quam fratribus extreme iodigentibus ea, quibus opus est, d negare bibus animaduersis, ad legem huius modi serendam, nulla prudentia, nullaque u ra charitas, scd zeli nimium feruidi, charitatis que sophisticae erroneus impulsus concitauit. A quo nimirum, si sapitis potitis cauendum

resiliendumque, quam ei temerὸ incumbendum vobis est. Forsan dixeris, praefatam instututionem nec includere, nec speciatim seclud re necessitatis extremae detrimentum,sed hen ratim editam fuisse. Hoc non satis est dixisse. Vt enim in bonis, quanto aliquod eorum communius,tanto melius,atq; diuiniussita &in m

iis,quo generalius, eo pesus esse putatur. Itaque cum statutum s de quo nobis sermo uniuersaliarer sit effectum , no potest b erroris iniuria do

133쪽

leutilis. Etenim cum non valeant aequaliter omnes, qui religionis iugum subeunt quippὶ qui

sint plerumque diuersarum complexionum,arpetituum , Virium, aetatum, eamq; ob rem non

posint semper eisdem foueri alimentis, verum quosdam indigere quibusdam, quibus nihil co teris opus sit) dubio procul lex ipsa non potest

aequa censeri, quae citra omnem exceptionem

tam variis hominu generibus uniuersaliter lata est. od si contenderis, eam ipsam generaliunt. constitutionii instar,cum seclusione necessitatis extremae capiundam esse: nihil proficies. Cum enim per costitutiones ipsis, nulla ex causa pe mittatur carnium esus, satis in eis extremae n cessitatis casus includitur. N5 potest igitur cum eius seclusione accipi. Deinde in multis vel e tra necessitatem extremam casibus, non potest huiusmodi constitutionis censura satis aequa

videri. Etenim si nimia in obseruatione dissi cultas adsit, si debilitas ingens grauiter premat si vitae propterea inducatur abbreviatio, si bonis operibus graue detrimentum patiaturis donique metis quod contingere potest noceatur puritati: haud dubiὸ non erit 6bseruanda holus modi constitutio, praesertim cum per hum

nam legem,nec vitae,nec viribus,nec virtutibus nocumentum aliquod graue afferri d beat. D

inde cum viri non pueriles, sed docti, prudentes , boni, qui potissimum suae complexionis conditionem prorsus compertam habent, non sint puerorum more sub Paedagogo cohibendi, non sint; inquam, suarum virium usu ac libe late viduandi, non sint demum priuandi debi' ito iuvamine vitae, quod per carpes haberepos

134쪽

e I an εκ P Rarivi. resset deuotio enim, sicut & virtus, supponi pe fcitq; naturam , non autem destruit palam est, praefatam constitutionem, quae viros huius m di ita cohibet, tollit libertitem, Vitae antidota propuli et, & denique valetudinem impedit,r timi cqpimianeam nossesse. Deinq; H lex ed retur, qua vir innoxius pollicem: 'el digitum ilium sibi abscindere deberet,improba crede- retur: igitur lex ipsa de nunquam edendis in ni hiniqua plane,cimo & longe iniquior cen senda est,cum per eam maius detrimentum vitet inseratur. Siquidὲ plus nocet humanae vitat perpetuus non esus carnium, quam polluisaut digiti alterius amputatim cum us carnium coim ducat bonae totiu, corpψris habitudini, di tu, vero pulchritudini. caeterum demus Vos r- bere Voti, nihilque erroris in huiusmodi legi. a bus. vestris si certe fauentem seruantur ceni sorem contineri: illam tamen consuetudin t riam,perpetuamque a carnium esse abs inentia, γ quam ordo vester annexam habet, tueri non, valetis. Sic enim huiuscemodi obseruantiae ati que consuetudini semper inhaeserunt Patres vestri, ut nulla Vnquam causa poterit eis in hi nium esus persuaderi. Sed hec vobis quident

i potest, quippἡ qui paternis traditionibus sic

estis addicti, ut nec in sanitate, nec in knguore, . nec demum quouis alioin casu, o eam pacto laxandam putetis . Et primum quidem mihil huiusmodi pertinaciam in statu sanitatis pecu- liariter reprobare volenti, certum est probare, pro simitate seruanda, . it prolonganda, ω demum pro vitandis incommodis ac detri natatis, permultu carnibus opus esse. Vt enim

135쪽

alijs hominibus, ita& earlustinis non semini dem cibi conueniunt, quod partim aetatum. partim comple,ionum dispositionumque V riarum , partim denique nutrimentorum pr sertim assuetorum)causa,contingere potest. riae in primis *tates varios cibos flagitat. Siqui dem maternum lac in antulis prodo,quod asultis nec suave, nec sussciens esset, quibus sciliacet vinum solitusque cibus magis conserre pumtatur. Deinde compleo iones dispositiones diuersae, diuersis quoque oblςctantur alimentis. Etenim cernere est, hominςs vel eodem senos

ne cretos, in eademque domo enutritos,ob cωplexionii aliarumve dispositionum dissident Mon solum varijs delectari sementis, sed etiam indigore. Cum igitur inter sariusianos aliquivaleant inueniri, quibus vel propter comples xionem, vel disserasiam aliquam, oua nullo mo do prodesse quean imo vitae naturali aut app titui prorsus aduersentiar: ope pretii in erit,& pro sanitate conseruanda, & vita prorogin-da , eos carnibus vesci. Adde , inter eo , qui

Cariusianum iugum recenter susceperunt, nonnullos offendi posse, qui dilicatis parentibus geniti; delicato quoque sunt corpore quique ob peculiarent quand m dispositionem, aut certe quod lautioribus instar parentum epulis

sint assueti, principio non possunt ab esu carnium sine grandi periculo vel languoris,vel mortis temperare. Est enim consuetudo altera natura , quam destituere, tam ingentis molis est, ut citra periculum grande nequeat interdum do seri . At vero si huiusmodi tironibus caines pinsertim cum in . morbum incidunt stribuero, tuti nihil tale eis timendum esset , qui&paul

136쪽

impriss inam ctansu tusenem abiicierites, tamdem carnibus sine discrimine facilius,abstin Ont. Vii quid ab acie . dominica huiusmodi Neoptolems probtere, reiicies Nunquid adsecularem vitam cum multo ansmarum detramento, propter tuas ve raditiones, ut conssia

tutiones remittes' modii te sectu um dixeris,

vidoquam obstinato sis animo, quamque par ut factas mentes humanas,quas suo cruore Christus ipse mercatus est. Adhaec, cum vita ipsa sit amanda, curanda, seruandaque quam lon sin-mo fieri tempore potest quo scilicet uberisis noscantur , quae saluti sunt vespoxia,u l 'ppo

nainoscantur virtutes , augeantur merita , vitae

persectio 'el tandem habeatur & timui.

teris non enim authore Platone, nobis si illa nsti sum tum mentis, xum corporis tribuantur adiumenta: palam est, ea quae tantis sunt bonis impedimento, prorsus releganda esse: quae vero adiumςnto , amplectenda . At vero diutina vita praecipuum est antidotum ast bona, quae diximus assequenda . Est igitur totis pro viribus,Vt bene habeat, curanda, atque ut diutin sit pro sinsouenda . Hoc autem cum perpetua E carnibus abstinentia impediat Q carnium vero esus tribuat : sequens est, artusanos ipsos , abitinentia huiusmodi neglecta, carnibus interdum uti debere. Enimuero per moderatum carnium esum possentipsi diutius victitare, qui carnium defectu celerius moriuntur. Carnes enim cor ipsum laetisciit, amq; obrem consertat acrP-borat vitatem virtute.Carnes quom, sacris litoris cooesta se pro iuuanda naturae deblatate, quae post dii uium maior esse creditur. Carnes

137쪽

- CA TvsrANA etiam afferri non debet)nec deuotioni, neestitatis puritati, ullum suapte natura nocumentum erunt. verum piritis medicis quorum est de bona cola oris valetudine vitaeque lora tu dii, edisserere commendatur non vulgariteris Cur ergd non utuntur eis tui Cartusani qui cast rorum hominum instar antidotum sibi nati irale sumere debent, maximὸ cum dicat Apost nihil esse respuendum, quod cum gratiarumctiope percipitur; cum etiam Bac)ico pocula quod veteris aculeos selet vehementius conci tare' tam licenter utantur' Profecto trepidant timore, ubi nihil timendum est. Denique pro vitandis quandoqtie detrimentis, opus est, limiusmodi abstinentiae rigorem interdum laxare, Vtpote pro cauendo proximorum stand lo. Enimuero scandalizantur propterea docti pariter & indocti. Docti quidem, quod vid ant, cum nimia pertinalia huiusmodi abstineti- tiam iugiter obseruari, eamque ob rem in Cathedris, scholis, camerio, libris seu opΗsculis,Nconuiuiis plurimum vellicant Ordinem Cartis sanit, asserentes, inhumanu eum periculosum 'que esse indbisti quoq; huiustemodi abstineti,

exemplo falsi, nonnunquam concitantur ad ea factitanda, quae non decent, putantes enim sine

huiusmodi 'itae rigor nec posse vitia dilui, nec

instaurari virtutes , nec demum perpetuam ha beri salutem, ad grauia onera sitis etiam viribus imparia 'nonnunqua votis,aut aliis se vinci lis astringunt. Itidε pro vitaudis propriis inco modis, & nesoths,tam suis,quam alienis, utiliu curandis, necesse est aliquando Cariusianos carnibus uti, utpotε, si pro sua vel fratrum ne cessitate, cui aliter consuli non potest, habeant longum

138쪽

l. ronom, difficile asperum ine iter agere, ves, alterius admodum laborimi necessarijque N i ris quicquam es acere, ad quod etiam necessario impellit aliquoties obedientia,seu maiorum authoritas: his in casibus non poterunt citra ps 'i riculum nimiae debilit tionis, vel morbi alicu- ἀius grauis, facere quod incubit, nisi virtus moli tiua consori tur cumulatissime. At vero pro tui, Arnoldi sententia, ad confortationem virtutis

a motiuae plus prosunt cibaria grossa, quae desum, i tenacem, seu glutinosum sanguinem gignunt. i Hic enim membra facit robultiora, di ad mo-n tum actionemque lab'riosam aptiora. Cum Vi- tur carnes t etiam sitetur. Arnoldus ipso plus

a caeteris sanguinem huiusm'di generent: con- , sequens est, eas Cariusianis vel sanis, interdum a necessarias esse. Iam vero postatatum sanitatis , ad casum languoris accedendum est,ubi osten- 3, dere quadrifariam certum est , carnes inter , dum languidis necessarias ege. In primis lami Moris ipsius conditio e contingere potest huiusmodi necessitas. Etenim morbi vel qualitas, vel acerbitas potest ademns tum langueni tem deducere, ut sine carnium esse non possit, mortis periculum euadere. Inficiaberis fortasse ames , cum Arnoldo de Villa noua tui ordinis defen- i sore, nullum esse morbum, quin sine carnium, esu sanari possit, cum in quovis morbo humana arte curabili, satis alio pacto queat vitalis Vir- Id, seritus humidumque radicate instaurari. Verum: hoc est euadere , non satisfacere , quod se quentia declarabunt. Deinde, ex parte languia

di hoc ipsum accidere potςst , utpote si ob suae complexionis, appetitusve qualitatem prorsus fastidiat, imo vel que adeo cibum omnem

139쪽

HO DE VaTA CARYvs IANA sibi aptum praeter carnes,aut ius earu rea ut nihil aliud in stomacho retentare queat. Adde, si languidus calidioris sit co lexionis,&seruenti morbo tempore calido saboret,non poterit tute oua sumere, quippὶ quae propter calorem natiuum plus ei tum nocerent, quana prodessent. Denique, si sua quoque sibi consciia entia dictet, morbum illum sine carnium estinulla ratione curari posse. His enim in casibus quorum primus ad corpus, ultimus ad animus

spect t aliud nihil satius emcere poterit, quam

carnes edendo,& vitae, &conscientiae consulere securitati. Insuper hoc ipsum euenire potest e rum occasione, qui languidum curant. Possunt enim vel conscientiae stimulo impulsi, vel ait na opinione suasi,penitus arbitrari,carnium esu

ipsi languido necessarium esse : eaque de re ad carnes edendas eum impellere, quippe qui nurula ratione velint aliquid alterius obsonii, cibi tribuere. Necproderit quicquam,si dixeris, humiusmodi conscientiam utpote erroneam) d F

nendam esse, quandoquide si adsint periti me dici, qui non tantum urinae, sed ipsius quoque languentis inspectu,ne, palpatione, diligenti

omnium quae exiguntur obseruatione, concor

diter censeant conficiantque, languidum ipsum proculdubio rebus humanis excessurum, si carnes non ederit: tunc saltem nec languentis, nec alterius cuiusquam conscientia aut erronea ducenda, aut abijcienda erit, sed potius sectanda, amplexandaque medicorum sententia: cum pro communi omnivassensu, expertis sit tribuenda fides. Denique ad carnes edendas potest impellere Ianguentem Cariusianum, alterius remedii satis opportuni defeetus.Etenim multis morbis, multis-

140쪽

LI A n R P R et Μ vG Izrmultisque languentibus, nihil praeter carnes satis esse potest, quod sanitatem reparet, languudumque sufficienter nutriat atq; sultentet. Fodis an & tuum Arnoldum sectatus, hoc ipsium quoque negabis: asserens ea, quae dicta sunt, aeque apte,vel aptius atq; securius per ouorum, quimcarnium esum fieri posse: cum ad cos ortandam, rep*randamq; virtutem vitale ob alimenti penuriam tabescente, aptius sit alimentum, quod copio E, Velociterq; virtutem ipsam instaurat,& in multum purumque sanguinem celeri digestione conuenitur , cuiusmodi sunt apta vina, ouaque sorbilia. Ipsis tem carnibus, sicutala caeteris rebus, non ita conuenit celeriter, ac iis multum,purumque sanguinem verti. Tametsi responsio haec prima fronte pusthra, veram vudetur,filsam tamen esse ostedamus: probantes . carnes 'sas celerius,uberius,purius, ideoq; lai dabilius vires ipsas instaurare.Primum quidem, quod celerius: quoniam in habentibus symbolum sacilior est transitus. At vero carnes clim carnibus,plus quam oua,symbolietant. Deinde quod abundantius seu copiosius: quoniam exanimali fit se neraturque animal. Itaque ex animalium carnibus plenius poterit animal cos Grati,quam per ova, quae semen sunt animalis.

Postremo qu purius atque laudabilius r quia carnes ipsis ni iorem habent similitudinε cum

carne & sanguine , quam oua, quae ad carnis vel sang*inis persectionε ac virtutem necdum a tigeriit uam arε yidetur purior caro, purio que sanguis ex esse carnium, qurim ovorum pro dire posse. Quod si omnia haec carnes ipsae non p starent, sed pro tua responsione melius ova sacerent mo proptere sunt oua vel carnibus vel H ue cati