De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

191쪽

esse. Non enim, ut sals utas, carnium abs nentia supra modum diuicilis es , nec nimiam debilitatem parit,nec ullam reddit breuiorem, nec bonis moribus detrimentum ullum affert. nec entis obest puritati, nec demum aut vita sui viribus detrimentum aliquod suapth naturatas ret,quod vel experientia ipsa comprobatui quod ii corpori aut vitae nonnihil afferret in commodi non esset propi rea statim destitue da,modo illud seruaretur. Ne quid nimis. Sed id quod prosequeris, scilicet probos moni chos, quando praesertim suam complexionem ompertam habent, sibi dimitteὸos esse, ut pr voto vivan carnibusque ex animi sententia instantur,nullius prorsus est momenti, imo ve pngnantia complectitur. Non enim fieri potest. vi & veri sint monachi, & ita vivant, ut etiam, litis ad votum carnibus licenter utantur. De nique tale illud est, quod non nisi a mente pro phana &inaniprosectum fuisse credatur. Pal nim est eos, qui se vinculo religionis obstrin xerunt,non suo,sed alieno voto vivere debere regulamque. sectari magistram, & demum o teruantiam,conformitatemq victus regularena seruare debere. Eorum enim est, facere quό iubetur, & abstinere ab eo quod interdicitur od si mihi vera dicenti fides non tribuatum

saltem fideli Hieronymo credatur, qui Rusti0

monachum instituens, docensque non sao a bitrio,sed alieno potius monachum vivereber cum & multa animalia ducem unum hil . ant, quem sequantur, tandem subiungit : Et ne plura replicando legenti fastidium faciam, per haec omnia ad illud tendit oratio, ut doceam

192쪽

pRrΜvs. in re in monasterio sub unius disciplina Patris consortioque multorum,ut ab alio discas huntiblitatem,ab alio patientiam, hic te silentium, ille te doceat mansuetudinem. Non facias quod vis, comedas quod iuberis, habeas quantum acc ris, operis tui pensa persoluta, subiiciaris cui novi latus ad stratu venias,necdum expleto sen no surgerecompellaris. Vibus verbis luculea ter ostendit Hieronymus, monachos non ita sibi dimittendos esse,ut pro voto vivant,edan que quod libuerit.Si enim quado monachi sunt necti pro suo desiderio prorsus vivere deo uerant, cur luci da libertate se viduarunt'Si h bere omnia ad votum cupiebant, qua de re paupertatis onus subiEre i si denique vesci ac vitio re pro suo arbitrio mens erat, quidnam iugum fasceperunt status asperioris Itaque nullus sanitat,qui regulari ceruicem iugo supposuit.Aut

enim suo,aut alieno voto vivendum est. Si suo vixerit monachus, praeuaricatur. Monachi

enim verus non es Si alieno sicut par est) non sanὶ carnibus utetur,nec vivet ut volet. f. igiatur,quae noster oblocutor hic deprompsi non gumenta,sed deliramenta sunt reputada Po ro quantumuis prudentes ac boniunt, viresb iosam sarcinam susceperunt, sib lege sunt,nec iustὸ sine lege vivere possunt. igitur ita sibi relinquendi sunt, ut legi, cui colla subisserunt,nopartant,sed ea neglericarnibus ves

cantur Deniq; quoad eius fieri potest,seruanda est in religione unitas: quam qui dissipat, singi

laris serus est, tominicam vinea mise: E disperdens. Qies lacerat,inquam, mei librii mortuum Est. Vt enim membrum aliquod si corpori unutum non fuerit, 'dpra um,emor uest nouenam

193쪽

i VivA CARτvsa ANA enim vivificatur humano spiritu ha in uni corporis mystici per vitae conformitatem no manserint, demortui sunt. Diuino enim spiri

tu, qui & animae vita, & fraternae unitatis author atque amator est,non vivificantur. Itaque

alli ipsi, qui spiritaliter vivere,ac unanimes in domo Dei habitare habent nullo pacto debent per diuersitatem victus unitatem dissipare. Si enim seruetur in caeremonijs, in statutis, in v

stibus, in habitaculis, alijstiue u genus unisset initas: cur invictu quaeso ) sine grandi neces ' sitate passim scindetu cur lex ipsa carnibi,

interdicens a lingulis non seruabitur' Nonόnim,vel prudentia, vel studiosa vita quempi excusat,sed , Ut docuimus, potius astringit. ut finem hulus inbdi garrulitatibus Carlusi nastatuta improbantibu , tandem imponamus concedimus, lege illam, per quam xir innoxius sibi digitum abscindere deberet, iniquam e se.Sed hoc nihil ad rem, cum diuina lex prohibeat membrorum huiusmodi mutilatione abstinentiam vero a carnibus minimh. Qua

doquidem carnium esum lex ipsa non praecipiqesto,permittat. Dicimus insuper,probation ibi adductam nullius ponderis este, cum si carnib' ponit bona corporis habitudo pulch tudoque vitae haberi: quemadmodum vide est in his, qui perseuoranter a carnibus sibi ter . perant . Amputatio vero digitii ut chritudineri aufert , nec integris viribus corpus esse sint

quapropter argumentum illud inane est.bus animaduersis cosiciendum est, Cariusian institutiones de carnibus nunquais ededis tu .stas esse ,&ad religiosam studiosamque vites, lurimum conduci . haque ad 'lia2 gamus

194쪽

Lia ER PRIMV- i7s Tettiam igitur obiectionem praecipitam, quae consuetudinariam carnium abstinetiam in ita tu sanitatis oppugnaba discutianius. In primis

ergo quod carnes pro sanitate fouenda conse uandaque, ac vita producenda, necessarias essa 5 tendebat ex parte variarum aetatum, comple-αi0num , dispositionumque, licet satis responsum videatur,dicimus ramen ad uberiorem dis solutionem, si pro huiusmodi varietate, vari quom alimenta tribuenda foret, varij igitur prusces essent exquirendi,quandoquidem nonnulli prosunt Unius generis hominibus,qui alijs ossiciunt.Essent etiam diuersa pulmeta ac iura quae . pota a vocano conficienda. Tot igitur in culiana ollae, quot monachi, tot condimenta, quot appetituum genera, tot demum epulae necessi

riae forent, quot lin uae. Denique quonia & pus ces, &oua quibusdam inepta,vel ingrata vid&

tur,essent tandem,& carnes sanis, vel potius imsanis mo nachis porrigendae, si sanam agere producereque vitam cuperent. Quorsum haec po tenta verborum, nisi ad dissipandam religionis unitatem ad eneruandum, euertendumq; regi, laris disciplinae statum ad probos mores corri pendos,aa dissipandum poenitentia; iugii, ad viti

tam dissolutὶ oluptuoseq; agendam, & demuad ea sectanda quae nec apud probos seculares

reperire est' H s itaque ineptias mittentes, agamus de his , qui Cariusianum iugum receler sus, iijscio esceperunt, quos Novitios dicunt. Qua in re primu dicimus, nullos adhuc repertos fuisse, iussi carnium esus necςssarius suerit.Est huiusmodi

abstinentia de leuioribus seu facilioribus Car- , rusiani propositi obseruantijs una, quae si so

san principi' duri or videatig popropterea eis

195쪽

D, V1YA CARYvs IANA carnibus opus est,cd in eis, ii ut & professis. alii satis consilli possit. Q od si delicatus aliquis car nibus assuetus ob ea . um defectum sibi pericula timeret, deberet ille prudenter ante sacri habitus susceptione, tempore sum cienti periculum facere, suasque vires metiri. Adde quod pauci moduCariusianam sarcinam primo impuli suscipiut, verum per longas temporis moras so let accςssus disserri, partim quod grauiu tenti sonum varietate n5 linatur faciliter bonae conceptiqnis scelus in lucem prodire, partim quo facilis aditus non tribuatur. In hoc enim & reci piendis,& nobis consulimus, ne leuitatis argui mur.Q od ut vitemus,& priscorii solitarioruni vestigia sectemur, diutino tempore censemus De Vis, probandos esse spiritus, si ex Deo sint. Dicitatis

insuper si forsan Nouitiorum aliquis nollet,aut non posset sine carnibus vivere, nec sanitatem quoque vel conseruare, vel repararer nos eun tanquam nostro propositoineptum,minime ad

professionem esse ac missuros. Nec iniuria qui deni Quis enim opifex eum admiserit orM quε. suae arti prorsus ineptum animaduertiti Quis Viax prudes, seculari militiae minus opportunii, ascripteriti Q is sapiens Pontifex literarum ipnarum , moribusque dissolutum sacris initiaretentaverit Nullus proculdubio cordatus hodfecerit unquam.Cur ergo tariusianis eu, quela' periclitati suerint suae proseissioni minus id neum,excludere non licebit ' Profecto licebit; quando istierit opus, praesertim cum eam sibi r tineant nouitii libertatem,ut abscedere protb queant. Vtergo in optione eorum est absce dere quando libe ita& in nostra reiicere,qu2-.do eorum conuersatio nobis ingrata videbitur

196쪽

Recipiuntur enim Abentur.Non est igitur,cur nos arguas impietatis in hac parte Non enim circuimus mare & arida, ut unum saciamus proselitum, sedc6sideramus

. . 44tius,an eos,qui nostro iungi consortio si

lagunt,miserit Deus,sintq; S mente, & corpore,quai es flagitat nostrae professionis asperitas. Non est,inquam, cur queraris, & dicas, scandalum propterea suscitari solere. Taxat eos faxeo garrulum , ignarumque vulgus, quisu sic pium religiqnis habitum dimiserunt: quibutamen compatiendum est,si. iusta causa ad scetum siti Enimuero si vires suas, ut liberius scedani uincere non posse mitti ur, mirnon est, si scat dato sint plurimo, iusto i ea iudicio rideatur,& demum in multa incurrant detrimenta, quae experientia interdu probauit. Non est deniq; cur nobis timeas, quodineptos

nouitios non retineamus. Non enim statum laecularem, ad quem reuertuntur, spernimus, aut

reprobamus,cum&in seculo possint suanrari salutem,& multi quoq; seculari veste opiti,resigiosam mentem habere credantur, qui religionis iugo pressi forent, deteriores fortab-sὸ tandem es licerentur. Non enim omnium est religio, praesertim tetrica, asperaque, quali est Carthasianorum.Itaq; non sit ei iniuria, qui cili eligioni prorsus ineptus sit, no admittitur. Potest enim religionem si placet faciliorem adire, potest & in seculo quamuis periculoso st*urare 'lutem,ita tamen, vian inudo siue selo constitutus,non sit de mundo, hoc est, navim In se is diales vanitates non sequatur. Sed de his iam sa. th.Q'iod insuperes vitam totis pro viribus esse producund , atquς amandam, eaque de reda caratu

197쪽

i 8 DE VITA CARTu si Ar Acarnium abstinentiam,quae hoc ipsum impedit, merito neprobandam esse: Respondemus,utruque falsum esse. Et enim si tanta cura ac solicitu. dine vita praesens coleda esset, cur miseris huius N,I iij. incolatum plangebat Regius vates, dicens: Homibi,quia incolatus mein prolangatus est ' Cur etiam beati lugentes a Christo dicuntur, qui multa plangentes , vitae quoque huius moras iugite tppil. i defient ' Cur diccbat Paulus: cvio dissolui ct es

Hierot T E cum Christo' Cur Hieronym. Iovinianum ino

tem . biminitantem ridebat, magnum scilicet arbitratus bencsicium, ab huius miseriae calamitibus seperari ' Cur demum Sancti omnes siculi huius inhabitationem, & coelestis gloriae dilationem tantis sunt lachrymis prosecuti, labsi quia prudenter animaduerterunt, Vitam prinsentem miseram , aerumnosamque vallem lachrymarum, vitiis obnoxiam, plenam pericilis, calamitatibus refertam , tentationibus limassiduis expositam esse, & demtim cultores e ius & exules , & peregrinos nuncupari l At vero quis durum exilium tantisper amare desbebit s, inquam, a dulci patria diuitiis r tardari sine angustia poterit ' Litigitur potius

quo animo serenda, quam tanto ardore, tam

laque solicitudine curanda. Ferenda, inquam, qui in diu vitae ipsius conseruatori Deo placu rit. Nec interim quicquam de industria tena moliendum,quo vita ipsa supra modum breuior effici potiit. Verum ad vita ipsam quo iure quaque iniuria producendam, rebus vetitis uti nefas est. Cum igitur carnibus interdicatur Cariusianis,nec sint quoque ad sanitatis conse uationem, aut vitae longitudinem neces Iari

palam est, eos hac de causa veta non debere

198쪽

Liar R PRIMVs. I 'Denique cum abstinentia carnium Vitam non reddat breuiorem , non debet Cartus ensis a suae legis tramite carnes edendo delirare. Q odenim carnes necessariae non sint ad vitam prorogandam, iam satis ostensum est, praesertim Arnoldi ''toritate, quem secutus loannes Andreas, idem asserit Dominus quoque Antoninus in Summa', dicit religiolos non debere putare, per carnium abstinentiam vitam br

i uiari. Quod subiungis postmodii o , carnes& a sacris literis concedi, & a Medicis quoque

commendari: fatemur quidem , carnes a sacris literis concedi, sed non praecipi. Cur

autem concedantur, tibi dicat Hieronym. contra Iovinianum, rationem afferens, cur animantes a Deo creatae sint, ut scilicet milites,athletae, nautae, metallorumque fossores, & caeteri ca incurduro operi mancipati, haberent cibos, quibus corporum fortitudo necessaria est. Non igitur carnium estim damnamus, nec Martionem,Tatianum, reliquosque haereticos sectamur, qui

Creatoris opera contemnentes, carnium abstia .

nentiam inducebant, sed abstin entia ipsam rithreligioseque factam, esui carnium praeserimus. Commendamus quoque cum Medicis carnes

ipsas, modo licite, ae moderate sumantur: sed eis, qui peculiari lege prohibiti sunt cuiusmodi sunt Monachi) carnibus interdicimus. Sed adhuc dicis, vitae naturali darimentum quod fieri non debet per iugem carnium abstinen iam estici. Respondemus, millum prosecto incommodsi per non esum carnium num*nae Vib G M.tae afferri: quod vel ipsa experientia monstrat.

Deinde dicimus , si forsan aliquid paruae molestiae per abstinentiam huiusmodi Pareretur,

199쪽

18o DE VITA CARYvs IANA non propterea ab his relinquendam esse, quilutis suae curam gerunt, assumptoque proposito

respondere satagunt,&demum sacrarum lit rarum,doctorumque sententijs adhaerentes,himius vitae delitias aspernantur. Pateor invisam limiusmodi abstinetiam multis esse, qui scilicet 4 licath, molliterque viueres, & genio indulgere semper cupiunt.Sed quid Si nitida cute,si rubtatibus genis,si obeso ventre, si corpore crasso, si demum viribus exim ijs mi delicat prorsus e se volebas,inconsultὶ nimium egisti, vitae asperioris statum eligendo. Non enim qui delicatis

carnibus ventrem farcire,varijsque condimemtis oblectari,& lautE, splendideq; vivendo co pus saginare volunt, ut scilicet habeant verme' quo pascantur uberius, debent probatae rei gionis iugum subire . Fallerentur enim, di fab: lerent. De grege enim verὶ monastico non

sunt huiusmodi crassi, nitidi, voluptuosi, sed pallidi,graciles, sordidati. od autem p

stea dicis, Carthisianos auxilium sibi naturale, i. m. . aliorum hominum instar, sumere debere, cum dica: Apostolus,nihil esse respuendnm, quod cum gratiarum actione percipitur: Responde-inus: Si ad sensum tuum, nihil respuendum sit: ergo ut Hieronymus conficis leones,vrsi,lupi, corvi,milui, in cibum sumendi erunt. Si nihil generaliter respuendum, igitur tempore leti niorum carnibus vesce 'dum erit. Si nihil a solute respuendum, non erit inter cibos discrumen faciendum, non erit, inquam, abstineis tia ciborum curandi. Frustra igitur gula pruriens a delicatis cibis cohibetur. Incassum d

que quod tamen sancti viri secisse leguntur abstinentiis corpus macerabitur . Sed quoniam

200쪽

haec salsa absurda jue sun fatentiu quid'quod iam diximus in eatoris iniuriam, contem- ciae creaturarum,nihil respui debere , nec itiosὸ,aut temerὰ cibis abstinendii esse. Dicimus tamen, E carnibus, delicatisque cibis Absyi-- optimo iurς temperari posse, ut scilicet vitia diluantur,admissa lutura arceantur, gignatur Vi tutes, lupplicia vitentur aeterna, & denique vitae

huius asperitate, coelestis semperque duratura suauitas pariatur. Nullus ergo se salia quoniam impostibile est , transire de deliciis ad delicias,& praesentibus siturisque perfrui bonis. Denuque necessaria quidem vitae citra culpam capi queunt,superflua vero ac illicita sine temerit te nequesit. Licita demiim quibus prorsus opus no est)salubriter,laudabiliterq; Dei causa det xi possunt. Quae sane cum a Cariusianis obserutatur , non est cur abs te culpari debeant. Quod postremo dicis, pro vitandis quibusdam detri mentis,utpotEscandalis, alijsque id genus, i,

iusmodi rigorem abstinentiae interdum laxandum esse: dicimus primum, quantum ad scandalum virorum literatorum , nihil eis pro- pterea scandali dari: quandoquidem ille ipse, qui pensatis omnibus circumstantijs, agit ut debet , non est dicendus cuiquam scand lum datumnserre. Non ergo satis vel probos,vel doctos se comprobant, qui se propterea scandalizari queruntur. Si enim periti essent, plan E intelligerent, eum, uoi iustam legem, cui fuste luastrictus est, sectatur, non esse dicendum prinpterea cuiquam scandalum dare. Quod igitur nonnulli eorum,qui literati putantur,Carthisia- 'riam vitam propter huiusmodi abstinentiam mordent,parum curatam est. Non enim abstuia Μ' 3 nentia ,