De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

231쪽

zii DE. VITA CARYus' ANA sed eos duntaxat, qui ad esus obseruationem saliberius obstrinxerunt. Dicitur quoquetia, non quia sanctis Patribus non sit inspirata ldiuinitus hoc enim impiu est dicere sed quia i lcertis regulis, statuti , caeremon ijs', di alijs i4 genus ad diuinum famulatum spectantibus,suloni sundamentali superadditis, ad praece pia,consiliaque implenda tuos alumnos deui 3 sti, ciat. Dcnique pos et huiusmodi religio mon, istica dici, praesertim nominis large sumpti significantiam antiquitatemque sccta do. Clinienim illi omnes vocabantur monachi seu mo noetentes, qui seculum missum secerati & diuuno cultui specialiter sese dedicauerant. Quamobrem huiusmodi secedentium Religio mon, lnica passim dicebatur. Sed quia communis usus habet, non omnes,qui mundi turbam destitu runt, monachos vocitare nisi forsan derisionis caus eam ob rem magis placuit,praefatis nominibus huiusmodi religionem apellare, cum minuastica Religio propriὸ sit pars hitiusmodi v tiuae religionis. Q F quidem ad Christianai religionem solet a nonnullis comparari, quod scilicet Christiana sit fundamentum,uotiua a tem aedificium super extructum: Illa sit radi haec ramus.Illa sons vivus haec riuus. Vertim si se huiusmodi comparatio vera sit,consequens,erita Christiana votivam s saltem per rationem γ s cernere, eamque pro statutis Christianae te superadiunctis accipere. Quod secisse illi vidi. tur, qui votivam religionem humanitus excogitatam asseruerunt: E quibus nonnulli propi

rea lacerare, alij parvipendere,alii denique hil appretiare veriti non sunt. Sed iustos missos sicientes, dicamus religionem votr

232쪽

ea pipo

ficiuna,radicem & ramii,& sontem & riuum. Si enim quaeso sui damentum separaueris, nonna aedificiu corrueti Siradicem,non ramus exares cest Si fontem. non e riuus tandem siccabituri Itaque cum nulla vera Religio, vel citra,vel e tra Christianam esse possit, nullusque verus religiosus, qui Christianus non sit, operaepretuum est, votivam religionem vel includere, vel necessari' supponere Christianam.Si capiatur, ut in lucit, dicetur tunc complecti praecept rum consiliorumque Euangelicorum obseruationem,simulque ita tria quaedam instituta, rudimenta , adminicula, seu instrumenta Euanῖ

licae doctrinae addita, sanctisque Patribusinspi- rata, quibus &ipsi, &sui alumni possunt fac,

lius, exactius, de uberius, illa praecepta, consiliaque Dominica obseruare. Non est ergo Christianae Religioni aduersa, sicut canes quia dam veritatis aduersarij oblatrauEre.ζNon est otiosa seu superflua,'quemadmodum otiosi h mines λmniauerunt. Non denique est huma- manum duntaxat inuentum, sed diuina pariter & humana est huiusmodi sancta vivendi instita tutio. Q'ae omnia fient apertiora, si de ipsius ' interpretatione, origine, laude, utilitate, de demum institutionis multiplicitatisq; ratione, 'vel panca in medium protulerimus. In primis ergo , Ut interpretationem tangamus,

huiusmodi Religio a resigendo, resigando, legendo, linquendo. A reeligendo quidem,

ex eo dicitur, quod Deum Deligant, qui , iusmodi sarcinam obeunt,quam amiserant negligentes. Etenim per Religionem efficitur, ut homo rursus Deum eligat, qui per culpam ab eo dic

233쪽

nonnulli spiritu prophetiae praediti fuerint. Igitur ipse Samuel, resigiosoru in congregatione viventium primus author, figuralisque parens utcunque dici potest,quippe qui vitam huius modi secialem primus instituit, quam tum

verbo, tum exemplo docuit expressus, &des nique religiosorum Euangelicorum vnὶ d gentium , expressam figuram retulit. Verum non omnes, qui religioli dici merentur vitam egere socialem , cum multi singulare propositu sectati sint, qui seculares non fuerunt: quippe qui cum ipso habitu, secularem quoque vitam reliquerint. Quapropter religioso vocabulo digni merito putantur, quorum nonnulli Sarmelem praecessisse traduntur , qui scilicet a publica hominum congressione cohabitati neque seipsos sequestrantes quantum tempora sinebant solitariὸ egerunt,& votivae religi onis speciem prae se tulerunt. Non igitur potest dici omnino Samuel primus author religionis solitariae, sed nec alterius votivae religionis vel solus, vel primus figuralis parens omni-n5 dici meretur, quandoquidem multi Patres vetusti fuerunt, qui religionis votivae figuram gesserunt, eaque de re figurales eius authores dici possunt: puta Levitae Aaronici, qui partem haereditatis inter filios Israel sortiti non sunt. Neraritae quoque, id est, amari. Nazarei etiam

Mosaici, prophetae denique filiique prophet

rum. Specialiter autem Abraham, Isaac, Iacob,

Moyses, Samson, Samuel, Helias, Helisaeus, &alij id genus permulti, quorum nonnulli ante

Samuelis tempora religiosὸ vixerunt, qui & ipsius votivae religionis figuram tenuisse putantur.Inter quos,quiprimus omnia suerit, aequus

234쪽

rrs DE VITA CARTVsIANA censo videat. Illud autem constat, a Deo optimo bonorum omnium largitore hoc vivendi genus primum suisse institutum. Sciscitari auteexactius,quis mortalium primus author figur iis extiterit juperuacaneum est. Cum enim artia sicem, certo nouimus, frustra de instrumento nimiu percunctamur Igitur in summa dicamus, coeptam fuisse hanc vitae ratione in antiquo populo, figuraliter quidem & imperfecth: in nouo autem persectius, completius, uberiusque.

Enimuero in illo figurali popello fuere sanctissimi Patres, qui huiusmodi regularis vitae instututionem figuraliter inchoarunt: quibus & su cesserunt Euangelici viri, qui hanc vitae rationε persectius coluerunt.In primis autem Dominus ipse totius bonitatis origo, huiuscemodi religiosi aedificii Euangelica fundamenta iecit,cum ardua consilia docuit. Postmodum Apostoli parietes addidεre, quippe qui tum verbo, tum e emplo religiosa documesa posteris tradiderunsi& obedientis, castae, pauperisque vitae exempla reliquerunt. Denique sanctilii mi,Apostolicimviri qui passim religionis Patres appellant γtectum, hoc est, instituta quaedam ad comple dum negotium adiecerat. Quibus factum est,ut ipsum mysticu religionis arcii ficium,pulchram

persectamque consummationem acceperit. De

laude vero huiusmodi religionis, dixisse susticiat,eam pro sui dignitate olim quide quod iam diximus figuratam fuisse: ab eximiis autoribus, scilicet Christo, Apostolis, Discipulis,& potist muni Marco Euangeli sta, alijsque heroicis viris

institutam, a sanctissimis aeternaq; memoria di, si is cultoribus arreptam,&deniq; tantis bonis refertam, ut omni laude superior, nec iniuria, est si

235쪽

pauca qusdani. In primis ea,quae . Diuo Berna s.sem do in commendationem religionis hoc modo M. reseruntiir.Ibi homo,inquit, cadit rarius, sursit Velocius, purgatur citius incedit cautius, vivit quietius, irroratur frequentius, moritur conmdentius,& remuneratur copiosius: Sic ille. In

ipsius quoque religionis commendatione, Hugonem de sancto Victore legimus ita prolocu tum: Abundans est pauperi religio , mediocri sufficiens,tolerabilis diuiti, infirmis larget delicatis copatiens,largioribus moderata, poenicem tibus misericors, peruersis seuera, bonis optima. Haec inquam dixisse sufficiat. Q'oniam si cuncta prosequi animus foret,nimia digressione opus esset. Igitur de inititutionis ratione breuiter tangamus, triplicem eius rei asserentes causam. Prima est,ad facilius delenda piacula, quae forsan in seculari vita admissa suere. Est enim huiusmodi religio status poenitentium, atq; sua at torum que flagitia lugentium. Sed etsi vera sint,quaeperiti viri retulerunt, scilicet plenam, omnium flagitiorum veniam in religionis' ingressu hoc est, in profestione ) condonari, quis dubitare possit, religionis statum ad diluenda

piacula esse aptis sinum i Altera causa est, ad vutanda illa mala, periculaque innumera, quae in mundo esse conspiciuntur. quidam Poeta sub tribus est complexus,cum inquit: ambitioseu honos ct opes,ctforda voluptain

Haec tria pro tritis numine mandus habet. Sed ut maiorem poetica authoritatem affera- 'mus, D. Ioannes longo ante tempore testatus titios

est,totum raudum in maligno positum esse. C ius quidem malitiam tri iam ostendit, cum

236쪽

eti3 DE VrτA CARYvsrANA ait: Omne νοι in mundo est, agi est concupiscentia carnis,aut concupiscentia oculorum, Visuperbia vita. Qtam sententiam simulque experientiam quotidianam animaduertentes Patres vetusti putauerunt, saeculum esse cum suis periculis Namatoribus fugiendum.Non enim satis consuutum videbatur, vicino serpenti cohabitare, εα illam sectari vitam, in qua tam multae sunt m lorum causae, ut pauci admodum illaesi queant euadere. Itaque hoc peculiare vivendi genus i stituerunt,quod &tutius,& ad vin os hum ni generis aduersarios aptius crediderunt, i &contra concupiscentiam carnis castitatem, comtra vanitatem oculorum paupertatem, & dentuque contra superbiam vitae humilem obedie

tiam ordinau re. Quibus sanε ρrbitrati sunt, non tantum vitiorum occasiones, sed facili quoque manu perfectionis impedimenta repetuli pine. Tertia autem causa est, ad vitae pers

eti nem & facilies, & cumulatius adipiscedam

Hoc enim modo charitatis seu vitae perfecti

nem sicilitis acquiri posse, dubium non est. Gnimuero status ipse religionis, disciplina quaedam est & exercitatio, qua facilius persecti rem vita quae in charitatis culmine consistiti&facilius & breuius assequi mortales possunt. . Ibi enim optima documenta traduntur, quibus persectionis, hoc est, persectae chritatis fas

quam pro Viribus assequendam religio ipsa si l

naliter instituta est noxia impedimenta tinacula quae humanum animum ab ipsa persectione solent impedire arcentur ac relega tur. Sed quae sunt illa' Nempe occupati'soli citudo, auiditasque bonorum labentium, quae solent hominem , vera quiete, & mentis tran-

237쪽

Li a x a pR I M v s. 24quillitate dimouere,Carnalium quoq; voltipt tum illecebrae,quae hominem brutalem efficere insue erunt. Denique voluntatis vix domabulis noxia inconditaque libertas , quae hominem totum in suis operationibus incompositum, & sincero Dei amore alienum reddere nouititerum ad uberiorem persectionis cumulum, hunc statum fuisse institutum ostendamus. Est Religisia enim velut quoddam holocaustum quo quis nostia tantum, sed seipsum quoque Deo penitus offert. Osfert enim quoddammodo omnia,qui omnia propter Deum missa iacit . Osfert corpus proprium,a quo & Syreneas voluptates prorsus exterminat. Offert deniq; quod caeteris maius est omnem mentis suppelleritiem,lntellectum scilicet,& voluntatem.Nonne igitur putanduin est, eos, qui omnia, quae habent fortuns, corporis,& animae bona Deo sacrificant, gaudia copiosaque emia promereri ' Sed iam diuersi talis causas rubiungamus, quibus scilicet in votivis religionibus tacta est varietas. In primis enim multiplicitas huiusmodi effecta est ex parte instituentiis. Tametsi unus praecipuus author est,' quo omne rectae vitae genus emanauit et multi tamen suere secundarii institutores, qui diue sis temporibus, & locis suborti, diuersa quomingenia habuerunt: hui, licet ad eundem finem tendere , scilicet ad praesentis viis persection6& futurae gloriam assequendam, variis tamen modis non enim uno tantum modo id muneris haberi potest ) assequi tentaverunt. Hinc sisectum est, ut variae prodierint religionum insti-'tutiones . Altera causa est ex parte suscipiemtium. Quandoquidem eorum , qui se votuvae religioni obstringere cupiunt , variae sunt

238쪽

complexionum corporumque conditiones,riae quoque sunt usque adeo mentis affectiones, ivt maior sit animorum quis corporum disparilitas. Denique tam diuersae sint inclinatione' ut quod uni placet, alteri gratum non est, quod uni conducit,alteri noxium putatur. Hi ac enim videas solitudine oblectari, illum vero societ te. Hunc, sicut videre est, contemplatio, illum ero actio delectat. Vt ergo omnibus illis, quire gionis votivae sarcinam voluissent obire,c sultum esset, sancti Patres huiusmodi variet tem in animis, corporibus, locis, temporibus, aliisque huiusmodi animaduertentes, diuersas instituerunt semitas, ut qui una non possent,Vel certὸ non veli ent religionis molendinum adire, alia saltem via ingrederentur. Tertia causa est ex parte status seu negotii. Etenim decebat relliasionis statum vario vivendi genere decorari. Siquidem de regina Dauidica hoc est, militan-rsu. . te Ecclesia dictum est,quod Deo assistat circundata rietate, hoc est quantum sentio virtutu, 'meritorum, graduum,religionum, &statuum i diuersitate. Cum igitur illa suerit a Domino dcircumdata varietate quo ad partem secularem. mirum videri non debet, si & in religiosa portione decorata sit. Sed iam ad religionem O tusianam flectamus habena, , probates breuiter, eam vere rei igiosam esse. In ea siquide sunt tria vota, quae dicuntur propriξ religionis essenti lia, quibus ipsi. Cariusiani religantur. Sunt ca remoniae peculiares, ad diuinum cultum periba nentes. Sunt statuta seu documeta quaedam spe cialia , ad finem relisionis assequendum ordi- nata Sunt ibi religiosi mores,& habitus. Sunt ὀenique ea omnia, quae ad Votium propri*l

dictam ἔ

239쪽

Lrata: PRIMUM 22r, dictam religionem exiguntur. Ita enim author

ipse Canusians religionis ea omnia,quq religi nis sunt, obseruare curauit, ut nihil ad religi sam vitam necessarium praetermisisse vide tur. Enimuero pro suae domus soribus pro custodureligionem posuit, ne quicquam immundum aut religiosae vitae aduersum subintraret. Intra vel o septa,charitatem ubique adesse iussit,cuius& vinculo fratres uniri, & imperio agi omnia voluit. Etenim sine charitate, nihil planE relugiosum esse potest. Ecclesiae vero peculiariter

reuerentiam,deuotionem,caeremoniamque adhibuit. pitulo praefecit humilitatem, aequit temque iustitiae, ut & vitia humiliter agnoscam tur,& poena piaculis imposita seratur patienter. Colloquio praeposuit cautelam, ne sciliceti brica lingua sinatur essesnase in verba prorumpere. Resectorio voluit adesse temperantiam,vi& a resectionis excessu, & a murmure temper tur. Coquinae apposuit diligεtiam munditiamque: diligentiam quidem in prouidendis neces sarsis, munditiam in parandis. Infirmariae coin passionem adiunxit, ut qui languentes curant, omnem eis humanitatem exhibeant. Galilaeis claustralibus silentii censuram, honestatemquaincessiis. Cellae amorem, custodiam, sanctam ii conuersatione. Debetenim cellicola usque ad bcellam amare, ut exitum timea regressum desidere iugis inhabitatio delectet. Porro gratam

hospitio sociauit hilaritatem, ut in hospitibus&suscipiendis&tractadis seruetur iucunditas. Denique eleemosynae piam discretamq; impe liuit lar tatem, utpro facultate Christi pauperibus consulatur. Itaque religio ἡ omnia admo

dum sunt in vita Catusiana ordinata. Sed de his

240쪽

iii Da VrTA CARTusIANA satis . Iam vero ad rationum principio addi ctarum dissolutionem transeamus. Ad primam dicentes, triplici substantialium votorum funuculo Cariusianos instar aliorum ) obligari. quae sanὶ vincula cuiuis religioni proprie ducommunia sunt & praecipua. bus adduntur alia duo, scilicet stabilitas, de morum

correctio, quae ad monasticam professionem attinent. Monastica etenim profestio ex quinque praecipuis votis consistere putatur, scilicet obedientia, castitate, paupertate, stabilitate,

correctioneque morum'. maeris autem cur

expressis alijs) taceantur castitas, & paupertas. Ad quod tibi redditur causa duplex. Prima est , quoniam illum profitendi modum animaduerterunt in Benedictina regula Capitulo

L VIII. contineri, quam magna ex parte si ctari volaerunt Cariusiani. Altera vero est,

quod statum aliquem suscipiens nimirum ad omnia illa, quae sunt eius essentialia s scilicet sine quibus status ille non esset ) seipsum adstringit. Quamobrem solennem faciens proses sonem, satis castitatem paupertatemque pro fitetur. Sed dices: Cur ergo obedientia, quae est tertium cuiuslibet religionis votum, memtio tantum sit in professionet Nempe, quod ipsa sit uniuersalis, & quodam modo caeteras substantiales complectens habenas. Adde quod tanta est obedientiae dignitas, tanta praestantia,ut peculiarem nec iniuria mereatur e pressionem. Denique hoc essectum est, ut i gis haberetur eius memoria. Sed cur ita od sanὸ iugiter se offerat obedientiae materia, cuius vel tanta est necessitas,ut citra eam nihil agatur in claustro salutare. Omnes igitur spiritales re