장음표시 사용
431쪽
' ex subiectis patebit. Itaque modos varios afferamus,quibus vita ipsa Cariusiana rei Christi ras admodum prodesse solet. Enimuero prodest: orationibus,prodest meritis, prodest exemplis, prodest scriptis, prodest consiliis,prodest denu . que tempoctibus adiumentis. Quae omnia bre- guiter prosequi cupientes, dicamus eam inprimis toti humano generi continuis orationibus prindesse.Non enim diebus solum dominicis quod plebeij facere solent pro Ecclesia tota variisque
gradibus ac statibus eius,preces faciunt, sed singulis dicbus, etiam sestis, singulisque horis C nonicis pro sacerdotibus,regibus,populo, pace, deiunctis,fratribus, benefacioribus, afflictis, &captiuis deuotissimas preces sundunt Cartus ni. Taceo quantum sacrificijs Misarum quas
iugiter,reuerenterque celcbrare solent omni- hiis tum vivis, tum mortuis ψpitulentur. sedi nec de illis quoque commendationibus capit
laribus,in quibus suos potissimum benefacto-
res commendare assuerunt, quicquam dicere , certum est. Venio igitur ad illas peculiares or
tiones, quas probi Cariusiani sigillatim suis in
cellulis facere, & omnia penὶ miseriarum, tribulationum,necessitatum m humanarum gen i ra,quae sub sole sunt, & diligentius lustrare, &specialius diffultusque orare soliti sunt. Quod, etiam visui laici, quos Conuersos vocant,facere possint,eos materna lingua ad orationem pro mni statu faciendam curant imbuedos, ne quis piam inter eos sit, qui toti Reipub.pijs orationubus suffra ari diligenter .non studeat. Sedula' i tur mente volutant varia, quae sub sole sunt, misee, vitiorum,errorum ac miscia rugen a : utpoti m- ψι
432쪽
pompas Praelatorum, Clericorum ambitiones regularium dissolutiones, studentium curiosistate literatorum elatione, principum exactio ne litigantium dolos,adul asiones curialiti, nobilium superb:a, militum concusssiones, corri suones iudicum,practicorum cautelas, infid itates mercatorum,artificum fraudes, counei tium difficultatem, tribulationes coniugator' diuitum auaritia, pauperum indigentiam, languidorum dolores,compeditorum gemitus, anflicti5es viduarum,orphanorum opprestiones, peregrinantium discrimina, vulgi mobilitate raritatem bonorum, peccatorum multitudine, paucitatem sapientium, infinitum stultorii numerum, iustorum tribulationes, prosperitates iniquorum, obstinatorum durictem,coecitatem
ignorantium, sallacia mundi, dimonis insidias,
petulantiam carnis, aduersariorum improbiti tem, dentque vanitates, abusus, pericula, angustias, tormenta, clades, famam, pestes, dissidia, bella,mortes, &caetera pene innumera, quibus malὶ assicitur,iugiterq; agitatur genus humanu Qtiae omnia Cartusani voluentes,peculiares ad Dominum preces fundunt, tantisq; miseriis aenecessitatibus opem ferre suis pro viribus sat gunt. Putas ne posse haec lustrantes ab oratione cessare Q iis enim adeo saxeus esset, quem ista diligentius considerata protinus ad compasso
nem, rationemq; non mouerent ' Orant igitur Cariusiani pro tot tantisque incommodis, suis et que precibus humanum genus fouere, protege re,ac demum ei succurrere moliuntur. Verζmi enimuero non precibus tantum, sed & alijs quoque meritis, utpote ieiuniis, 'vigiliis, discipli-λ alijsque vitae asperitatibuti durisque eo
433쪽
Uths toti Reipublicae Cariusiant. AG haec boni viis exemplis multum humano gen ri prosi ere credunturiSi enim illi ipsi,qui diubinum verbum proponiit vocet praedicant, mul
tum frugis afferreaediitur,cum id decenter factu proculdubio Cariusiani,qui moribus pi P dicant, docentq; operibus,& sanctae viis ineptis populit i nstituun r,pi uri mii Reipub.Christianae conferri cessendi sunt,cum longe melici sit prγdicare opere, quὲm sermone , plusque in moralibus moueant exempla, quam verba. Parum enim verba sine operibus proficiunt, multu Vm Praedis opera etia sine verbis prosunt. Q anquam & in ipsa studiosa opera suam quandam voce & energiam habent, qua intuentium pectora mirus in modum afficiunt. Enim uero seculares qui Cariusianos animaduertunt propter coelistis patriae desiderium timoremque gchennae, mu-
dum fugisse , 4n abditum heremi recessum sacomuliue, loca plerumque malὶ sal bria col re, Vana fugere solamina , fallaces delicias aspe cari, poenitentiae lamentis incumbere, dc det, mum multis durisque vitae asperitatibus se ma cerare,cogitant qui sapiunt celorum aditum sicilem non esse, sed angi iam esse Viam , quae ducit ad vit m, latam vero quae ducit ad perditionem. Itaq; tali exemplo commoniti timent, confunduntur, resplicunt, & ad melioris vitae frugem seipsos conuertunt. Non igitur cassam
liuidus dicat esse Cariu anotum vitam: quippa cuius reali praedicatiohepita Ecclesia,qua vocali multorum sermone Oificari putetu . Q odenim verbalis praedicatio parum hoc tempore prost, satis Θstendunt corrupti mores homini
434쪽
is DB VITA CARYvs I AN in udentiam, dissolutionemque praedicatoriim partim vero propter auditorii duritiem ac mi seriam , ipsae piissilicae conciones parum proiiciunt:utpote quibus homines passim nec secti
tur,nec mouentur,nec deniq; ab errore ac Pe 'versitate viarum suarum reuertuntur. Sedreli
qua prosequamur. Cariusiani insuper deuoth; scriptis non parum Ecclesiae conserunt utilit lis. Anianduertentes enim sibi non licere populum verbo docere , nec tamen sapientiae talei tum sine fructu abscondi debere, tutiorem i pertiendi eius modum eligunt, libros siue scribpta conficiendo. Q a in re animaduertendus
est, duo inprimis esse genera scripto .Prim i est eorum, qui inepti dicrpossunt. Hi sunt qui latilia, vana, falsa, turpia ac noxia vel dictant,
. vel transcribunt: aut etiam bona si quae scribat selfh ac mendosὶ sta faciunt, ut nec mens auth ris,nec verus plerumq; sensus haberi possit, aut demum si bona verὶ scribunt, propter tamen
imperitiam ita ineptὶ punctuant,literasque myth formant, ut eorum scripturae legi nequean quibus & illud Plautinarum literarum adaptari potest:praeter Sybillam has leget nemo. De iis
autem ineptisscriptoribus inpraesentiarum vel ba facere nobis certum non est: quippe qui laudem nullam mereantur, sed contrri potius Vit .
perio multo digni sint, praesertim vero impres fores,onnulli,qui cupiditate ducti libros onisenes quantumuis futiles ascivos, noxiosque paGsim imprimunt, &si quos probos quandoquo imprimere curant,cum innumeris medis id si ciunt.Sicque sit,ut vulgus indoctum pilis lecti
, ne talium obtenebretur, quam erudiatur. Sea
quid Hac temporum sece,qm nimium viva
435쪽
Li AER SECUN DV . 677erme ni,&sutiles homines inanis gloriae auuditate perciti, nomen impressum quaerunt, dilutiles quoq; impressores cupiditate lucri omnia quantumlibet inepta imprimunt, venaliaq; proponunt . Quae profecto non fierent,si & c piditatem honestatis amor superaret, &rei literariae debitὶ consultu esset.Verum cum haec mi. iiimὶ fiant, minimeq; futura sperentur, timem dum est, ne tandem diuino iudicio pereat i pressio. Nimio enim abusu coelestia sspὶ munera diuinitus ablata fuisse,memoriae proditu est. Sed iam de altero genere Scriptorum , qui apti seu idonei vocari possunt, amus. Hi sunt qui susticientem habentes peritiam Vel componedi,
Vel transcribendi, utilibus libris praesertim s lutaribus debith scribendis incumbunt. Et horum quidem quatuor gradus inueniri possunt. idam enim scribendi peritiam habent, sid literq; transcribere norunt, qui scilicet literam legibilem, si usque paratam faciunt, benὸ pum
Quant,orthographiam obseru nt, & demu nubias mendas admiscent. Verum instar pictoruin non intelligunt quae scribunt.Qua de re nullum
ex sua scriptura gustum spiritalem penὰ senitur. Et hi quidem gradum insimum inter scriptores
idoneos tenent. Alii vero sunt qui sensum e rum, quae transcribun literalem seu grammatibolem capiunt: quapropter rectius transcribere,
di animum quom p scere, ac deniq; fructum exsilis scriptis reserre plur ii possunt. De ijs lGquitur Ioanes Gerson in Tractatu de laude scruptorii,duodecim considerationes ponens,qui si riptores huiusmodi duodecim laudum titulis prosequitur. Sed nos breuitati studentes, tetra ce cotenti erimu ,syc ἰes scriptores huiusmodi Dd pra
436쪽
i8 DE V1τA 'cARTvs IANA prssertim qui ves iugiter,ues frequenter huic peri dat opera sibi plurimu proficere,proximc aedificare,posteritati c5sulere,& dernum Ecelesiam ipsain iuuare. inprimis enim sibi non para proficiunt huiusmodi scriptores, quippὶ qui in
pus suapth natura bonu atq; meritorium, si tamea charitate proficiscatur,eisiciunt. Ieiunant etiaquodammodo, videlicet corpus ipsum tali labore spontaneo macerantes. Orant insuper cum deuot. scribunt, interdum psallentes Domino. in cordibus suis, quod Apostolus monet, inte dum etiam vocalem orationem suis squoadri potest) scriptis miscentes. Denique scripta d uota lectitantes, interdum compunguntur, pias, que lachrymas ab imo pectore trahunt, sicque pro suis piaculis satisfaciunt , lapsum vitant, a sent virtutes,merita congerunt Sed iam vides mus,quo pacto etiam proximos discent. Qiai . enim hoc modo si ribunt, misericordiae operii largiuntur. irim & de suo interdum lucro fra tres nutriunt. Q od si nihil temporalis lucri e suo labore aut nolint,aut nequeat recipere,elς, i mos nam certὶ spiritalem faciunt, utpote qui suis scriptis ignaros docent, errantes corrigunt, consulunt haesitantibus, compunctionis argu mentu tribuunt, & demii praedicantibus utcunq; similes sunt . Lingua quidem tacet, sed manus praedicat:verba no sonant, at scripta ipsa loquum tur . si enim praedicare ille dicitur, qui alieni , duntaxat scripta voce interdum proponit, citrnon etia ille, qui ea transcribendo publicat, di cendus erit praedicator ' Profecto eu praedica fatendum est,cum prs dicatio non solum verbo.
sed &scripto, ac vitae exemplo impertiri positi Cui rei astipulatur noster Guigo incosuetudia
437쪽
L i a E R s A c v N 6 vc 'l'bibus Cariusianis pulchrὰ in hunc modum di- G. M. cens. Libros tanquam sempiternum animarum nostrarum cibum cautissimὶ custodiri, diosissimὰ volumus fieri,ut quia ore non possumus, verbii Dei mani, prs dicemus Quot enim
libros scribimus, tot nobis veritatis praecones facere videmur,sperantes 2Domino mercedem pro omnibus, qui per eos vel ab errore correcti
fuerint, vel in Catholica veritate profecerint, pro cunctis clia, qui vel de suis peccatis & viiijs compuncti,vel ad desiderius uerinti atriae cst stis accensi. Haec ille. Iam vero agamus, quo p ero huiusmodi scriptores posteritati consulant. Enimuero posteris sal tribuunt sapientiae so tem aquae vivae aperiunt, lumenque diffundunt: quippe qui suis scriptis tu diuinae sapientiae,tuai charitatis quae fons est aquae salientis invitam I u. . aeternam tum fidei ac cognitionis quae lux quq dam est) materiam posteris relinquant. Deniq; ut quartum tangamus fructu, totam Ecelesiam huiusmodi scriptores iuuant, ianis eam libris db μtando, protegendo quoq; contra haereticos, Iudaeos,caeterosq; insideles, custodiendo insuper i
aduersus mundanos,protervosque,ac caeteros id
genus, qui perditis moribus Ecclesiam Dei concutiunt atque labefactant, & assciendo demum piam matre cum suis veris alumnis multo bon re.Glim enim probatorii doctorum libros ira scribunt, dubio procul honore eis non paruum impendunt. Q i noningrati multa eis beneficia largiri soden otissimu illi, qui perpetuam scelicitate iam auecuri sunt.Orant enim pro huiusmodi scriptoribus,quom & cura gerunt, proto sunt, opitulantur, &demii ad suum prouehere consortiu satagunt. inibus animaduersis,mitu
438쪽
ro Da ViτA CARTusIANA est, hoc tempore tam paucos, vel penὶ nulliat utilium librorum transcriptores, praesertiret, in religionibus inueniri, maximὶ cum huiusminu opus tam utile, tam pium tami religiosum p tetur,quod & tanta mercede promeretur,qua tam nec verbis consequi possemus. Quapropter non inepte olim Cariusiani Patres, penό omnes quos sulcipicbant scribere docebant, qui si scribbere noluissent,poenam dabant. O utinam hoc apud regulares oci nostrat pestate prorsis o seruaretur. Sed mihi desides, qui vel scribendi peritia assequi nolunt,vel industriam habentes scribere detrectant,obijcient ac dicent.Quid iblud est,quod hoc tempore transcribi possit,citalis i omnes iam impressi sint ' Quibus respo
demus , adhuc multos siperesse libros satis in pth scripto ,nondum impressioni creditos, sed in obscuro versatos, multu stum hactenus o duxisse, quos melici scribere possent . Deinc, aliquos doctos inueniri, qui noua opera elabo rantes, sed puram literam formare nescientes, bono scriptore ad suas ut ita dixerim minutas transcribendas indigent. inem si haberent,dcoraui sis leuarentur, &aliis quoq; scriptis c6yciendis uberius incubere possent. Deniq; sunt Ecclesiastici libri multa vetustate consumpti, adeoq; antiquati, ut in eis legi non positi, qui ab huiusinodi scriptoribus non sine laude instaura. ri vel transcribi possent. Verum plerique tanta sunt desidia, ut malint libroru huiuscemodi ps nuriam pati,quam scribendo parum laboris asmodum utilis atque laudabilissumere. sed iam ad tertium Scriptorum modum accedamus, qui scilicet aliena dicta colligunt. Quod fit interda
439쪽
Liaxa fg cvrenvs rigenendo, simulque sub eisdem verbis aptando, coniungendoque. QSod licet utcunque laboriosum sit , non tamenpraestantis est ingenii vel acuti. Interdum vero idipsum emcitur sub aliis verbis alienas sententias legendo,nonnihilq: de suo addendo,quod apud Summistas usitatu est. Vtrique autem collectores decenter colligo tes,quamuis laude, praemioque digni putantur, non est tamen cursioriari debeant. lippe quiduntaxat ossiana quaedam sint, & principalium
authorum instrumenta. Sunt,inquam,Velut re farcitores, qui ex diuersis sinstris nouum qu dammodo indumentum saciunt. Cauere igitur debent,ne vel intumescant, vel aliena tanquam
propria sibi vendicent. Alioquino iniuria con-.tingere eis poterit, quod de cornicula quadam sabulosὸ apud Horatium legitur. Quaecum sit is coloris taedio assecta, pulchritudinisque dεsid rio accensa, qualibet aue unam postulasset, a
cepissetque plumam, eteris se in pulchritudine praeferebat. lndignatae propterea aues, corni- sicula plumas suas instuleriant,eamque nudam reliquerunt. a sanὶ fabula huiusmodi script
res probe admonentur, ne vanitate stimulati,
lienavi propria sibi tribuant : videlicet ne aues spiritales praestantissimos authores dico, qui in alta volarunt) propterea molestὶ serentes enuant,& ab huhismodi col lectoribus suas pulchro plumas hoc est,sententus ac dicta egregia aus rant,sicque nudi pror*s effecti, multo rubore suffundantur. Caeterum iam Marium scriptoria gradum subnectamus. Hi sunt,qui putantes, i genii inscaecundi esse, aliena semper semii v stigia,propria inuentione elaborata scripta comsciunt,nec tame aliena citare testimonia ad su
440쪽
, Da ViTA CARTvs IANA dicta vel probanda,vel confirmanda dedigni tur. Et hi quidem omniu pr statissimi sunt, modo sincerὶ ac debite utilia scribant. Sincerὸ scribunt,cum pura intentione moueturr quod in omnibus scriptoribus exigitur,qui mercedE Superis expetunt. Debitὶ faciut, cum ea,quae ab eis
ingenii felicitate, vel potius peculiari Dei mu
nere sublimiter inuenta sunt, debite partiuntur, singula locis aptis di 'ribuunt, verbis exornat quantum certe ma ita ipsa flagitat, nimiam viritant obscuritatem, simulque taediosam prolixi . talem,ostensionem cum iactantia cauent, riori statem detestantur, sublimitatsi vix intelligibi lem abhorrεt, errores vanitatesq; abiiciunt, no- xia,superflua,turpia,scandalosaq; deuitat,& d mlim vitia illa,qus vanis scriptoribu conting re solent, pro viribus fugiunt. uod si e faAN tantes hon'sem maiore,prsmiaq; uberiora quacsteri scriptores merentur, quippὶ qui praecipui, authores sin multo quoq; labore conficiantur. Inpentis quippe laboris cit, grande, altum, uti teque opus proprio Marte decenter elaborare plenἡ norunt, qui periculum feceriit. .., scd iam ad institutu reuertamur.dicetes ut codi ru κε'. pimus Cariusianos scriptis utilibus multu Rcin .silio utilitatis afferre solere. Mandoquidem' in ei squatuor utilium Scriptorum gradus de quibus nuper meminimus in non modo iamprideminitenti sunt, sed adhuc Deo gratias) reperiri Peunt. Adde quod peculiaribus scriptis, seu
literis interdum eos, quos familiariter noue runt quando per facultatem licet adhortantur, ut morum correptioni incumbant, aut ce te in bono perseuerent. Hoc Patrem Brunonem