De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

441쪽

t e dubitandum non est. Iam vel 5 ostendamus, Cariusianos suis consiliis multum caeteri, hominibus opitulari solere. Siquidem non tantum vitae exemplis, sanisque scriptis, sed verbis quoque salutaribus illis,qiii ad se veniunt, consulere solent:potis imum hi, qui partim condiatione humana partim diuina gratia imbuti idipsu praestare possunt. Ad hoc enim munus pra seitim cum de conscientiae dubiis agitur,quae luteris credit no reperiuntur ) aptiores nori in i ria videntur,quam seculares quidam,qui speculativa subtiliaque duntaxat contemplati,exercu 'tatos in huiusmodi ncg'rijs sensus n0n habent. iomodo enim anin alcs possent ea sanὸ doce re, quae unctionem peculiariter flagitant i Nee tamen omnes babitum secularem gcstantes e cludo. sunt enim in eis nonnulli, quamuis non

ita multi qui negotio huiuscemodii creduntur

aptissimi . Sed nec omnes regulares admittendos puto, cum plerique scioli reperiantur, qui superbia inflati praesumunt ea docere, quae nesa aciunt. Q amobrem illi soli videntur ad id ne gotij idonei, qui docti,prudeles, exercitat , v x eque humiles,ac devoti sunt. Hi enim solent 'nctione docente intelligere, piisque orationi- hus consequi, quod humana industria conferre non nouit. Cum igitur in Cariusianis invenlantur huiuscemodi, haud dubium quin suis c6slijs plurimum Reipublicae prosint, Adeunt enim eps frequenter illi ipsi, qui de sua salute

curam gerunt, qui sanis consilii; audientes, op- tata animi tranquillitate potiuntur. Sed cur myi non adirent, cum legamus, doctisimosella vi-xos interdu pro habendo consilio solitarios ad- ii isset Adi uni simide ii ulti Physici magnum cui

Ma 4 illum

442쪽

noster Bruno quedam probatissimum heremiatam. Adiere & alij pene innumeri, quos nihil noeesse est in medium proferre. Deniq; tempor libus adiumentis solent proximis prodesse Ca tusiani. Etenim Christi pauperibus tum publicas,tum secretas eleemosynas impertivtur, motuum dant indigentibus, operarios non valentes interdum lucri quicquam alibi facere; cum

iusta mercede conducunt: dc demum ut caeter taceantur, quae silentio videntur praetereunda humano generi etiam temporalibus adiumentis prodesse satagunt. Non est ergo,iiuide, cur vitam Cariusianam posth c dixeris mortalibus inutilem esse. Non est,inquam,cur contumelia Cartusanos assiciat porcosq; dicas. Animadue te diligentius porci conditiones, de teipsum tuique similes, no autem Cariusianos, videbis porcos optimo iure nuncupari posse. Porcus enim de ventre pascendo totus sollicitus est, clamat si non pascatur, pastus nulla gratitudinis signa ostendit.Non enim sus icit, unde sibi glades pro ueniant. Post pastum mox coenum petit, in quo volutetur de dormiat. Sic tu cum tuis, liuide, de ventre replendo totus anxius es. Non enim tibi ieiunia placent, quae Cariusianis assidua sunt. Clamas atque murmuras, si ad votum non foxieri,cum tamen Canusinus his, quae sibi apponuntur,contentus euadat.Pastus quoque nullas penὶ gratias agis, nec ut par est) suspicis ad x eum, quo bona tibi omnia profluunt. Quod si

ex . forsan quasdam gratiotas summis labiis persoru' ' . uas,cor tamen tuu longi a Deo est,cui tum πει

443쪽

et 4 η' ER SECUNDUM qis probaris: cum tamen Cainusianus & verbis demeritis iuges gratias agat . Denique postqvis opiparὶ pastus es, alienam vitam depascis,l . e sordibus detractionis contaminas, aut ce voluptatis coeno te totum immergis, aut i dis vetitis,seu nugis incumbis,aut demum snulla te iusta impellente causa) dormitum vadis,s lasque corporis voluptates,instar porci,sectaris. At cotra, Cariusianus sumpta resectione, utiliabus rebusincumbit,nec ut opinaris) voluptum so somno indulget. Verum si quandoque do mit quod aestiuo tempore sancti Patres suis altibnis post prandium concesserunt non volupta tis, sed necessitatis gratia, propter noctis vigulias id facit. Multos tamen Cariusianos reperire est, qui eo tempore nullo pacto dormiant, scientes somnum meridianum periculosum esse solere. Non igitur Carausanum, sed te sum

porcum nuncupes.Tametsi magnoperὶ non curat Cariusianus, quo eum nomine voces. P

tius enim vult porcus Dei vocitari, quam berus canis esse.Porci enim caro praesertim sybuestris cum multa etiam delectatione comeditur, canina vero minimE. Sarius, inquam, eligit affici contumelia, quam canino dente mores absentiam rodere probosque viros lacerare. Miuult deniq; immundi canis latratum patienter audire, quὶm altercando moram facere, cpptumque iter retardare.Scitenim,non suos tam tum, sed alios quoq; Patres, qui sui propositi nosunt,benh viventes huiusmodi contumelia assici solere.Scit etiam, lividorii detractorumq; insaniam aduersus probos mores semper armatam suisse.Scit quoq;, ab inimicis Iudaeis, & Christ si inu.uc Dominum voracem vinique potatorem fuisse

444쪽

is Da V1τA CARYvsIANA appellatum, & praecurso ςm eius Baptistam tum, dictuinque , quod daemonium haberet a Scit demum maledicam lubricamque lingu nulli hominum genori unquam pepercisse, sed 'nec parcere quidem . Enim uero si qui spiam di-

ligentius aduertere voluerit, inueniet nullitat. . eve in Ecclesia statum, qui aliquo mordaci v bo non laxetur rideaturque. Non igitur nurus'

est,si Cirtutiani quoque mordeantur,ec porci quibusdam porcina afficiantur coptumelia.Sed his iam satis discussis,ad alia transeamus: pecul ariterque ostendamus, vitam Cariusianam viri literatis,etiam public doctrin* aptis, Vulem

enditur, cariusianam vitam literatis Visu, eti

OS edamus Sc nos,literatis viris, praesertini illis,qui ad populum verbo docendum a pti iunx, ipsam Cartu sianam vitam no sol*m ii eptam, sed de pericplosam noxiamque veli se ter esse . quidem ut aptilis monstretur, primum authoritatibus , Minde rationibus idi- aer ii. ysum conficiamus. I primis sacrisin literis maledicitur, qui frumentum abscondit in populis.' Abscondere frumentum quid est, nisi doctrin quaesumenti nomine accipitur se,in solitudi M L p3- he claudendo,populis non importiri Μ ledi ture iam, qui non reliquerit semen stiperter Eram. At vero quid aliud est non relinquere se meo,quam nullos spiritales filios, qui doce'do

445쪽

authoritate luculenter virorum peritorum qui se in claustrali solitudine recondentes , quam habent sapientiam abscondunt) taxatur insipia entia. Porro conqueritur per Prophetam Do- minus de viris doctis,qui doctrinae panem si angendo, hoc est,declarando populis, non largiunt tur, hoc modo dicens. Paruuli petierunt panem, o non erat quistangeret eis. Insuper ut ad nouum restamentum tranicam: Nemo, ait Christus Mati th ari 1. accendit lucernam, O ponit eam sub modis, sed si per sandelabrum, ut luceat omnibus qui in domo λ sunt. uia nimirum authoritate prorsiis insipiuentes ostenduntur, qui verbum Dei quod Li ςerna quaedam est,iuxta illud Psalmistae: Luce naperibae meis verbum tuum, ct lumen semitis meis)I non publicant, sed recondunt: quod Cartus nos iacere minime dubium est. Ad haec seruus pigetr, cui pecunia siue talentum unum a patrei familias creditum fuerat,in Evangelio seuerisii me arguitur ac damnatur, non quia Domini pe-

cuniam dissipauit, sed quod in sudario l)gaui

talentumque ipsum in terra sedit. Q iae prosecto sententia illos,qui spiritale pecunia hoc est,d ctrina,atq; praedicationis talentu) acceperii nee proximis erogant,iusto iudicio danat.Deniq; si reprelicta esst Maria, quod unguentu pretiosum

effudit,dictum ii, ut id perditis hac' quid obsecro illis dici poterit, qui sapientiae unguentum nullo modo effandunt, sed in pixide retinenti Possein & alias authoritates sacrarum literarum afferre , possem & dicta multorum doctorum depromere,sed unam D. Gregorii sentetiam sa- Τ, γνωC - - edium prostro, qua in sup Pastor li

446쪽

G Da VrTA CARYvs IANA posuit, est inquiti sunt nonnulli, qui magnis muneribus ditati,solius contemplationis studio inardescunt,parere utilitati proximoru in pra dicatione refugiunt, secretum quietis ditisent, secessum speculationis petiit, de quo si districtε,

iudicentur,' ex tantis proculdubio res sunt, quistis venientes ad publicum prodesse potuerunt. Vides ut terribiliter eos arguat,qui praedicatio ne neglecta, statum contemplationis, qualis est Canusianorii ,eligunt' sed ad rationes propero, arum prima sit huiusmodi. Habens sori nae bona, tenetur indigenti proximo succurrore.lgitur & habens doctrinae bona, debet spir talem eleemosynam his,quibus opus est,impertiri.Deinde nihil est homini ingrato foedius. At vero qui praedicationis seu doctrinae gratiam proximis pro quibus sanὶ docendis eam diuinitus accepit non impendit, plane ingratus est

Quod eos vitium aumittere certum est, qui se ad solitariam vitam iugiter agendam conserunt. Porro tenetus quisque proximum errante publicὶ corripere seu admonere, prauertim inm vi det, admonitiones publicas proficere, secreto

autem vel fieri non posse, VH factas nihil prodeste. Igitur vir litoratus, qui huiusmodi nego

tio posset incumbere,perperam agit, proximos quos amore complecti iubetur non admone

do,sed in errore dimittendo. Insuper si omnes viri docti,atque praedicationi apti, se clauserint. quis populo doctrina suppeditabit Nemo pr Go. Quod cum noxium inconueniensque sit, ineptum quoque erit, virum doctum se in claustrum recipiendo populum non docere, sed e emplum iugiendi seculi caeteris tribuere. Ad

haec multi viridocti claustra latitudinesque destitu

447쪽

Lia Ea s Ecv ND v s. 6 pitu riint, in publicumque prodierunt, Vt p pulum admonendo praedicandoque instrueret.

Quo satis exemplo monstratur,doctum aptum-

ue praedicationi virum,solitudinem petere noebere: utpotὶ quam viri & docti,& sancti, gratia docengi populi liquerunt. simodum si cui literato places reli*o, videtur saltem eam delusere debere,in qua modo contemplationi, m do praedicationi incumbere posilit,ut& deuotuoni suae, & obligationi diuinae satisfacere queauexemplo quoque Christi, qui interdum cote

plationi vacabat, interdum praedicationis mi nus impendebat, quod super alia exercere disenatus est. Denique quid literatus vir atque u banus in solitario claustro frugis afferre, quonamodo iugiter pergameno latrare, qua denique ratione imperitorum ac simplicium fratrum insuetos intolerabilesq; sibi mores serre poterit Quibus animaduersis,infructuosa ac periculosi est viro literato,publicaeque doctrinae trivita Cariusiana. PET. Has obiectiones quae apud nonnullos multae videntur apparentia:) diluera pietes,supponamus inprimis quo res ipsa fiat luculetior quatuor esse doctorum virorum g nera.Primum est eo , qui propter virium imbecillitatem,aut aliam causam proposto Carri, siano apti non sunt.Non enim omnium est religio prs sertim tetrica,cuiusmodi estortui lana & hi nullam faciunt difficultatem.Ineptos enim heremus non quaeri Alterum genus est eorum, qui ad serendam huiusmodi sarcinam susticientes vires conditionesque habent, sed nullo desiderio,nullaque vitae ipsius affectione trahuntur.

Et ij quoque nihil afferunt prssenti negotio di ficultatis. Nisi enim cum viribus adsit deuotio,

neruu

448쪽

3o DE VITA CARYvsi ANA nemini apta esse putatur Cariusiana vita. Tetilii genus est eoru, qui & viribus & deuotione prasediti,Cariusianae vitae apti sunt: tamen ob linguae inertitudinem vel aliam causam praedicationi

doctrinaeque publicae idonei non sunt, Et ij similiter nullam huic nogotio anxietatem partui. Nullus enim sanae mentis dixerit, cos, si Cait sanum propositum susceperint, perperam re,'quippe qui magnum habeant argumentum ad ipsum utiliter capcssendum. iartum denim genus est eoru, qui velut ambi dextri, & doctrinae publicae, & iblitudini Cariusianae opportunividentur. Hoc est,praedicationis gratiam conse cuti sunt, quam salubriter quoad Deum,aut ce tὶ satis apth quoad apparentiam humanam, im- pertiri queunt,&nihilominus vires quoque sus-ficientes ad Cariusianae solitudinis pondus apta

serendum habent. Et ij quidem bipertitistitit.

Quidam enim animarum curam susceperunt: Diij vero ab hoc periculose munere sunt inimi nes. De viris me autem dubietzscsse potest , an

valeant Carvilianam sarcinam si ad eam asscimetur suis humeris imponere. Videri enim, pr pter obiectiones superius tactas,prima Dote pstest,eos salubriter facere non posse. At vero si cus sentiendum esse conficietur. Et quidem in iijs, qui curam habent animarum, duo consido. Iranda veniunt,scilicet officium ipsum, & literatura.Quantum ad ipsum spectat officium,satis r.

x, si uiri donrunonis discessu a seculo, deinde

a pontificia Curia tractaretur,disseruimus. aut rivi aut i tum vero ad praedicationis, doctrinaeq; talentum pertine non ita sumus prosecuti. Verum cu de alijs literatis, quib' necdu animaru sarcina impo

sita est,ostreum fuerit, de hs quoq; satis patebit.

449쪽

Lia ER SECUN Dus. AERI Agamus igitur deliteratis ab animarum sollemtudine liberis , qui tam actioni praedicationis, qua contemplationis gratiae apti videntur,an vudelicet solitarium statum qualis est Canusi nus no obstate praedicationis, doctrinaeq; talei to sibi credito, tutὶ suscipere possint. Qua in radicimus, praedicationis lcia doctrinae talentu nuhil impedire, quin vir doctbs modo .lia, id

neus sit citra periculum queat iblitaliam vitam cuiusmodi eii Cartus ans profiteri. Quod quidem ne gratis dicere videamur, idipsum confisciamus authoritatibus, rationibus, & exemplis. Authoritate inprimis D. Augustini i9. de ciuita, te Dei ita dicentis. A studio cognosccndae veritatis nemo prohibetur, inod ad laudabile pertunet otium. Quod autem aliquis super candela brum ponatur,no pertinet ad ipsum. Et subdit. sarcina si non imponatur, contemplandae veritati vacandum est. Vides ut Augustinus in rat, neminem a Itudio cognoscendae veritatis es se prohibitum, o contemplationi vacandues

se,s per facultatem liceat. Clim is tur in solitu- η 'dine Cariusiana deveritatis cognitioni,& Unita plationi iugiter vacetur, poterit literat si nihil

aliud obstet, i literatura vel pridi adi gratia insolitudine ortusanam salubriter se recipere. Huic rei astipulatur D.Gerson, qui nonnullis γυῖα Theologos taxantibus atq; improperantibus, Pinon praedicent,sedulentiae talentum sibi coli

sem retineant,in hunc modum respondet: Accblatant sic loquentes, vel a hanc pro multis res omlionem. Nemo nos conduxit. Neque enim licen-ria magistratis in Theolo a dat obligationem praedicindi, sed ostendit idoneitatem,qua exercere non tenentur, nisi velint, vel aliundὶ mi

450쪽

ια Da VrTA CARYvs IANA tantur cum mercede sua. Cernis pro docti huius sentetia literatum virum, quantum est parte doctrinae, ad praedicationem populo in seruendam non astringi, eaq; de re liberam so tudinis petendae facultatem si ad eam assici tur,idoneusque videatun sibi adesse. Quod rationibus ostendere quoque valemus. inprimis trullus quantumuis literatus, cui proximorum. onus creditum non est,prohibetur contemplationi vaca'solitariamque vitam suscipere, nisi forsan ex laticeptae gratiae beneficio, ne s. donis diuinis ingratus, seu piger esse videatur. Ali

.. enim ratio non solet pastini afferri. At vero h

M iusmodi beneficium diuinum no ita virum ctum astringit,quin possit solitariam vitam

tu contemplationis eligere. Quod ut prim mus,supponamus, trifariam in genere aliquem

ad doctrinam populo impertiendam obliga-- ρ ι ri, scilicet aut ex ossicio suscepto, aut ex suia -- ceptae gratiae beneficio, ut denique superi ris imperio. His enim tribus modjs quorum duos primosin Dialogo Guillelmus Oham suit, quibus tertium non iniuria adiiciendum putauimus quispiam astringitur. Nam& Pr phetas a Deo speciali reuelatione missos legitimus, & Praelatos praesertim religiosos vid i mus interdum suis subditis, qui commode sece . repossunt,praedicadi onus iniungere. Hoc sup -' posito pergamus probare quod coepimus. Virteratus,quantum ad praedicandi aptitudine prs cish spectat,non tenetur modo primo. Q pp

qui nullam animarum curam hinet ut supponu tur nec secundo quoque,nec tertio. Dicis eum

secundo modo, hoc e ratione pratiae susceptae stringi alioqui diuinis benefici s ingratus eues. sed .