De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

451쪽

sed probemus eum nec hoc quidem modo cinquo versatur huius negotij d:mculias attringi, quin possi si velit, solitariam vitam, cui aptus est,suscipere. 9r0bemus inquam supponentes virum sacris lit ris eruditum, praedicationique idoheu tribus in casib generaliter ratione gratiae sibi collatae duntaxat, ad praedicandum obligati. Primus est, si adsit necessitas docendi populi,cui aliter consuli no possit: utpot)si ad lintquibus necessaria doctrina opus sit cuiusmodi

sunt ignorantes atque errantes in ijs , quae sunt ad salutem necessaria nec aliut apparet modus, quo tali ignoratiae consuli possit. His enim dii bus concurrentibus, viro apto incumbit docendi necessitas Alter casus est, quando haeretium propellendarum necessatas imminet. Non enim M satis est gregem dominicum verbo pascere, ni si & contra lupos insidialites defendatur Itaq te vir doctus videns haereticos grassari, nullumque defensorem adesse, qui se murum pro di mo Israel obiicere aut velit, aut possit, huic ran- calimitati pro viribus succurrere debet.Te tris casus est, quando periculiam ingratitudinis

imminet. iod quidem positis conditionibus

nonnullis comi agit, mi scilicet vir praedic tioni idoneus, nullis occupationibus implica tur, sed otio vacat, si ei gratis materia offeratur,& quantum opusest de suffcienti sestent tione prouideatur,tenetur quandocommod) facere potest praedicationi incumbere: utpotEliabos, .. dinario peculiariter ad populum docendu mi titur, secta sibi inprimis de honesta susscientis . sustentationis prouisione. In hoc enim casu c5-

trahitur ut Gersen ait in tali Doctore quasi pa

452쪽

positis huiusmodi circumstantijs, lex charita eum astringere videtur, ut suppleat vicesPas ris,qui vel propter desectum doctrinae, vel limgus ineptitudinena,vel debilitatem,vel senium, vel morbum, vel absentiam,vel aliam huiusui di causam praedicationi incumbere non poti vel si potest,non tamen omnibus sibi commistis propter ingentem ut assolet) copiam sufficere

valet, eaque de re adiutores cum iusta mei eo quaerit. in hoc casu tenetur vir Literatus iub*nti Praelato obedire. Sed & si ab alio gratis ine 'tur materia,seu populus,quu sine ullo detrimm to imo & cum multo spiritali commodo erus re sacild potest,idem iudicium videtur. Nam vitandam ingratitudinem atque pigritiam,tene tur qui diu tali otio fruitur positis conditionibus, quas diximus, taleium sibi creditum pro 'i'mis impertiri: cum unicuique mandauerit De de proximo suo, ut G oxius in pastoralii' nuere visus est, cum dixit: Caveat ne pecunia ii 'in sudario ligans,de eius occultatione iudicetii Nar, o Pecuniam quippe in sudario ligare est, percem dona sub otio lenti cortoris abscondere.His eo

so casibus suppositis, tacith probare est , quia

probandum susceperamus. Siquidem nullus his .inia rum casuum impedit virum litteratum,quin so huis e litariam vitam ut securius,pleniusq; valeat con teplationi vacar profiteri queat.Non enim mus, Ut supponitur,&satis costat: cum nulla no ς;tςmpore huiuscemodi necessitas immineat, cri. liter succurri non 'osiit. Imo vero temerarius

. ,raesumptuosus , toret, qui se ita necessaris ,,t

sine eo populus doceri non posset, arbitraretur:

maxime cumEcclesia sit praedicatoribus

453쪽

LIBER sag CVNDv s. que infima,tot fiant praedicationes, ut multis prudε. tibus viris nimiae esse videatur. Nec tertius quo- sue casus ullo est impedimento. Esto enim vir praedicationi aptus quadiu otio potitur) debeat concurrentibus ali, circunstantijs interdii prae dicare,ne s.torporis atq; ingratitudi is damno

tur: non tamen ex hoc conficitur,eum periculo-

sum seculum,dis scilemquepra dicat nisin Gnam deserere non posse. Non enim ingratus est, qui iugiter Deo vacare, melioremm p rtem eligere, di statum securiorem arripere cupit . Ille denique nullo modo putandus est accepta dona sub otio lenti corpotis zbscondere, qui fugsens otium,laborem suscipit assiduum. Confirmari potest ratio lis cin hunc inqdum:Nulli s tenetur praedicare, nisi mittatur. inquit Apo- Nutari praedicabunt, ni mittantur' Quasi diceres, non possunt digne praedicare, nisi mittantur. A- lioqui de numero illorii forent, de quibus Pit remiae 23.dicitur: Non mittebam illos, ct ipsi currebant, quod profecto praesumptionis est. Sed vir uter ardoctus quantum est ex parte doctrinae, praecisE non mittitur. Non enim a Deo immediat per internam linspirationem vel iussionem, iam ab homine quoque authoritatem habente d quidem nullus hominum authoritatem ha bet mittendi virum inutiunt,aut retinendi in s culo ,& prohibendi ne religiosam vitam sustupiat. Hoc enim esset usurpare potestate non sibi creditam.Igitur vir literatus quantu est ex parte doctrinae praeche ad praedicationem astrini tur.

od si non teneatur, quid est obsecro quod

eum solitariam vitam adire vetet Nihil. modo alias,idoneus sit . Fortὶ dicis, eum mitti

ese a grati,

454쪽

vis DE Vr x cis et Vsi ijsd atis silubritervii, ne ingrariis 'tur. Iam respondimus , eum nullo modo ing . , tum esse, qui periculosum praedicationis μου. e fugiens. ad heremsticam vitam probE obserit, tam se transfert. Ibi enim otiosε nbn vivites, nec talenta dominica in terra fodi iuro Deinde propter s*ientiae talentum, non posset missa sblitariam vitam suscipere, quod s. selidentui a aufei et, quo time operari in secuto potuistri eadem ratione nullus habens possessiones posset eas deserere,solitariumque statum eligere. mam a se renceret talentum, quo proximis pn desse posset.Sed hoc est prorsus absurdum: emi & alterum.Insuper probemus adhuc,qu*dyr bare coepimus,ex parte dissicultatis ac pericultarum, quae in publica praedicatione comperiuri- tur, adeo quidem ut non sanὶ mentis esse vi

'tur, qui nisi astrictu specialiteri tam: dem, tintaque pericula subire non trinidit: AM ,unόquaodo ad Carrusiana vitam, mi assicit , debith serodam idoneus est. Enisii ro vipi Akzi dicationis difficultates inprimi, tan innumeras penEcbhestibiles tabpit, visuperis mortalibusque simul gratus ei

non dat ' Postulat enim virulacris literis eruditum, feruidum charitate, to animarum succensuris,

syncerum intentione, couersatibne honestum,' .i compositum gestu, expressionis gratia raedio, dictis prudentem & demum verbis aptisac a

centibus utenteta.ho est,ueris grauibus holi

fili sonoris, auditorioque sit scientibus

nique pisomnia moderato & libritis ohaec omnia pridicatoris pers ini institam tu in

, quae depraedicat otium contingere

455쪽

ia praedicatio es se queat. Pellanda inprimis est

coecitas ignorantiae,ne ccecus corcum ducat, am-

boque in foveam cadant.Sunt enim qui si bric, is sermonibus duntaxat utuntur, quippe qui proprio marte conficere non postini: quos si em fis rare c5tigeri nil mirum est. P Jenda, inquam, est intentionis corruptio, ne vel inanis gloriae quae praedicatoribus familiaris est vel sacerdo- . iij consequi di,vel conciliandisauoris humani, , vel demum habendi lucri aviditate, praedicatio impendatur. Pellenda quoque est affectus tepust ditas. Quomodo enim frigiduspoterit frigidii i j calefacere t ouenda etiam admodum est 'itae .dissolutio,quae inanem praedicationem reddere solet.Vtinam inquit Lactantius) tam multi bonefacerent, quam multi bene loquuntur. sed qui praecipiunt, ecfaciunt; abest ab eis fides,&oluta praecepta sunt. Cui Gregorius astipui tur, cum inquit Cuius vita despicitur estat ut ieius praedicatio contemnatur. Cauendum i tur summopere est, ne dictis vita dissentiat. Cauenda insuper est gestuum i eptitudo. .idam. ςnim,instar saxi, per totam concionem immobiles perseuerant Alij contrὶ praesertim frate lj) usque aded incompositi sunt, ut siniarum pinus imitari videantur. vitanda quoque est in risu, abulis, verbisque otiosis leuitas. Non enim praedicatoris est,homines ad risum, sedad, luctum prQuocare. Nec etia in eiu quoque est il inanes sabulas, sed res utiles ac necessarias asse se Non denique otiosis 'erbis,sed aptis, atq; ad rem portinctibus uti. Vitanda etia est in verbis multifaria imprudentia.Inprimis falsita est sum. tenda in dictis, iWallegatiqnibus,t expositio Ee 3 nibus. μ

456쪽

;s I DG vi A CL, vs r AN ' . hibus. dam erilin errores sparguntii, villo Alij Doctores citant, quorum nec libros, nec l-brorum quidem tegmina viderunt. Alii distor.

Scripturam vel repugnantem interpresantui . eamq;, velut certa esset, in quam partem volui, ineptὶ torquent.Haec autem totis ut aiunt pedi- biis fugienda sunt. Fugienda quoque prorsus est adulatio, qua passim mercenarij praedicatores V tuntur, loquentes placentia, verbisque vanis a res populi demulcentes netiam interdum laudant aut mala, aut vana, quae acriter impro

bare debuerant. Fugienda est insuper iactantia ne spraedicator vel de suis moribui, vel doctri

na, vel operibus, vel statu iactanter loquatur.

omodo enim stiperbia improbabit, qui tur gida utitur iactantia i Fugiendum quoque stan

datum est, ne maledictionem euangelicam prae - dicator incurrat. Sunt enim nonnulli, qui u ς macpraelat absentes mordere,ac surdoni 'ν jedicere non verentur. Alii vero clericis detri

here non cessant, quod videat illud popello gr. tissimum esse. Clericis enim laicos in sesto, odi ratio. pido tradit iniquitas , clim tamen dicax Hieron aviori non esse humilitatis suae, de ministris Ecclesiis ruo sinistrum quicquam dicere. Alij v rd pisertim fraterculi quid1 alios regulares suis in claustris latitantes,palam insectantur. d maximὶ usu

venit, quando monasterium adeunt, in s. 3 urati no suerunt adu im.Mox enim statum,m alucum detu pare, ε publicis eos cotum lsis affice e non trepidant, eos s. vel porcox 'elingeatos, vel otiosos, linutiles incitaentes Pro qua temeritate nefaria durissimas eo poenas d ibros esse nemo doctus non nouit Quado enim

457쪽

Li nta sv c v N D V s. qῖ9 esse faciendam per siladerent,qui alienam publi deturpant ' Cessent igitur i scandalis regularium , praesertim eorum, qui & antiquiores &meliores esse comprobantur . Alios demum inuenire est,qui veterem comoediam imitati, homines in praedicatione nominaii carpunt.Quod si sicore non audeant, quibusdam circunstantij

Utuntur,quibus potest quisque iacillimὶ intelli ger de qua persona loquantur. O viri Satyrici,

quis vos satyram sacere, apertaque inuectiva

ti docui raedicando'Nunquid docti sanctique viri hoe fecisse leguntur ' Minime quidem. Sed

arrogates seu ambitiosi, qui ampliorem se fama conlecuturos arbitrati,si id auderct, quod care ri attentare non praesumeren hanc loquendi ii exntiam excogitariit. Sed reliqua prosequamur. rugienda insuper est cum aliis concionatoribus, contentio atque depressio. Nonnulli enim statum suum caeteris praeserre cupietes alios deprimunt,ebrumque dicta coram popello contentuonibus assueto proponere ac deprauare non se midant. Fugienda quoque est pertinacia, nimi que affectio: qua nonnulli vel suas, vel doctorustiorum opiniones supra modum fouent. sunt enim ita eis addicti,ut potius doctores Ecclesiae, quam eos qui suae professionis fueriit, relinquere non erubescant. Fugienda insuper est nimia verborum praecipitatio,nimiaq; prolixitas.sunt enim qui ita praecipitanter loquuntur,ut intellia si verba eorum nonpossint. Sunt E diuerso alii, qui testudineo gressu incedentes, vel nimiam

rerum copiam proponere gestientes,nimia pro- lixitate ae taedio populiam adire compelliat. Fu- sienda quoq; est nimia superfluitas,omnimod que allegationum Vacuitas. Sut enim qui supe

458쪽

fluitate gaudentes,in re non necessaria4nnum ras allegationes proserunt . Sunt qui E diuersis trulla prorsus testimonia citant, sed instar vetu larum M ulam narrare videntur. Fugienda etiaest in verbis inhonestas. Non enim proserenda sunt inhonesta verba: scd curandum sollicith, ut cum de peccatis praesertim carnalibo a tui, casta diligenterque examinata vel ba depromantur . Sunt enim qui inhonestis verbis utentes, probis auditoribus horrorem atque pudoreti cutiunt,interdumqpe ad discessum compellunt.

In quibus nuper unus sui quod mihi fideliter relatum est) qui in poenitentilam siliarum cori

uentu sermopem faciens, nimia verborum ii honestate ac insolentia ad discedendum eas i

pulit. Fugienda est igitur inhonestas, fugienda quoque est in sermone quaestuosa nimiaque phtitio. Sunt enim potissimum mendicantes qui nihil aliud populum docent, quam largas eicemosynas facere oportere. Totus eorum sermo

in suarum necessit tum, vel potius petitionum ac desideriorum declaratione ita versatur, 'xiam ad praedicationes huiusmodi vulgus ridere discedereq; soleat. Fugienda deniq; est in omnibbus imprudelia,ne Ccora simplici populo subtia lia,curiosaq; dicantur; ne in cςtu .roru doct

rum nugae, aliaq; anilia referantur. Ne dimissa sesti alicuius,de quo agitur, matexta, totus de Miliena materia sermo cinciatur. Q m imprude tia ille iacidit, qui die Natalis I hi totuserni nem de peccato Sod'mitico secit . Ne denique fraudes μ vitia,quae plerisq; ignorantur, aper te dicantur. Multi ebim sermon udientes, fraudes ac piacula, praesertim vener , didice

459쪽

lis praedicatio csse debeat. Sed obsecro quis est, qui pericula haec omnia possit euadere Quis, inquam,ille tam delirus est, qui se illis exponere perlautis audeat, quando tute ac libere sugere potest' itaque ut ad institutum reuertamur, Vir

literatus potis limum qui necdum periculosa animarum sarcina onustus est prafatas dis licui tales,ac pericula riuae publicae praedicationi inesse solent diligenter lustrans, potexit ea sandvitare. Non quidem ut inerti otio indulgeat, sed ut sancto cotemplationis otio secure vacet. Poterit,inqua,ut deuotioni aptius frequentius

que incumbere queat, litariam villisi ad eamo capacitate&:fflictionem habeat dubio procul suscipere, ne tantis se discrimini, gratis exponens, praesumptRosus videatur . Enimuero xum passim nulli compertum sit, an tantam h beatoplitudinem ac persectionem, quanta mi

nus illud quod propriὶ perscctorum est) flagitat, vi s lubriter decenterque impendi possit: prssumptionis suspicione immunis es non poterit, quisquis se velut idoneum putabit. Non enim satis est quaedam apparens quo poli a i etiam aestimationem susscientia,quae multos sos . Hlo. scilit,inanesque secit, ac demum in seculo peneuntes retinuit. Non sufficj inquam,ad virum doctum in seculo retinendum. Verum in t lita' ambiguitate constitutus, poterit securiorem etem eligere:hoc est, gratia contemplationis solitariae vitae securitatem adire. Adae quis d tam parua ex pr dicatione minis hoc tempore r ferri solet,ut seclusa necessitate) longe melio esse videatur,silentiosanctoq; otio, quo mul Ee s iusti

460쪽

P Davi τA CARYvsr Aria Pt haberifructus pota,quam praedicationis nEinutili incumbere. Sed adhuc rationibus allis, probemus v probandum principio suscepimus. Non est necessario deserenda vel differedastui tio Dei lyter usu proximi,nisi cogat necessitati mm igitur per mutemplatione Deo per praedi-

. rationem aut proximo incumbatur,'on erit cimtra necessitatem destituenda vel protelanda c templario,propter praedicatione populo imper liendam.Porro si cuiseruo paterfatalias aurum atq; argentum ad lucru faciendum crediderit si seruus ille diligenter ac utiliter auro duntaxat natur,suo domino satisfaci praesertim quando utroq; uti secuse ac c6 modε non potest. Igit vis doctus,cui comissum est aurum contempla- tionis & prs dicationis argentu, pictissimo Diio Christo facit satis, si auro seu tracla contem tionis utitur: quando ita c Oct ac secuse arm ' in simul prs dicationis uti non potest ma enim' lege precoo multas habςns gratias tenetur hibus uti,aut etiam prohibetur duntaxat uti ea, melior est Interdumenim fieri non potest. viquis singulis gratiis simul Hatur. Si dixeri eummodo hac, modo illa vicissim uti debere ostede quaeso quae lex ad id eum astringa in nulla assit urgen&necessitas, i at iter coruuli 4. - nonpossit. Ostende inquam quo iure vetatur.

iii in statum deligere, in quo iugiter meliori gratia

utipossit Meliorem enim grauam dicimus templatione,quippe quae de optima pars ὶ Chrs sto esse dicitur,& propter se expetenda sit: cum

tamen praedicationis actio propter aliud dum taxat hoc est, Prosem uti necessit m si eligM:

- da. Uod autem absoluin &propter se eligibi clius est, iusin. Deni v in' sonerali praece