De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

791쪽

post mortem,hoc crimen grauiter , multifari ei ique punitnm legitur. In vitet .enim , Aqi deproprietate fuerit conuinctu r. Iuris Pontificij cta

lo capimio Curti ad monasterita, cauetur. Vbi sc habetur: Si proprie atem aliquam fuerit d prehensus habere, egi lari monitione prs missa,

de monasterio expei satur, nec recipiatur Vlt trius, nisi poeniteat secundum monasticam discimplinam. Vbi nihilominus glossa putat, eu an arctius monasteriti retrudi,ut pluiteat pbtius,qua quod euagari permittatur. Quod & milibinone stius securiusq; videtur,praesertim cum praeuaricatores monachi expulsionis poenam interdum parvipe dentes,euagationis causam laetantur se inuenisse. antum velo ad Cariusianti statum s inat,olim qui de proprietatis crimine conuucti fuerant, de ordine expellcbantur, si ultra valorem trium solidorum aliquid occultandi animo retinuissent, vel dando aut alienado domum grauassent. At quoniami , his temporibus

nullus Monachus & recte quidem in ab Ordine pellitur, sed pro qualitate criminis alia poena

inuictetur, eam ob rem nec ipsi proprietarij pelluntur, sed in carcerem coniiciutur,qui m dri praedicto excesserint , alias Prioris arbitrio trigidὲ puniiuntur'. Adde, quotannis. sententiam 'excommunicationis maioris fieri in propristarios ipsos, qua ligantur, qui crimen furti, vel alienationis commiserint, vel proprietarii vibtra valorem trist solidorum, simul vel per pet ies extiterint. Sed curnam dic magis ex conse

municantur proprietarij huius rem in , qu m

792쪽

caeteri criminosi Nempe quia foederestabile crimen sit,& religionis dissipatiuum,& mirum

in modum perieulosum.Ea de re poena haec spiritualis quae valdὸ timenda est,utpoth quae mutitos miseros habet tessectus) vatribus adiecta est, ut magis ac magis a tanto fi rgitio monachi arceantur,Vt qui corporalibus scenis cohiberi palam non possunt, 'uta qui clanculum vitium is sum admittant, hac saltem animaduersonesuriretur, etiam qui occulte delinquerent, ut sic saltem is sua insania resipiscerent. Ad haec proprietarijin morte puniuntur, utpoth qui inte dum sui sta inopinataque morte pereunt. Alia quoties quoque ita obstinati sunt, Vt nec comsteri,nec sacramenta susciperς Velint. Aliquando mente capti fiunt, vel quod grauius est) s xia correpti insaniunt. Non nqua indo per tionem incidunt. Denique aliis miseris modis

animam agunt. Quibus exemplis ac detrimentis non solum antiqua,sed etiam praesentia tempora nimis,pro dolor, referta suere.Dςniq; post mortem pynitu ,δή proprietarij eo pus, de anima.Corpus siquidem,quod inter fratres cape

sepulturam 'on ' bet:Extra destatu monach

stiana sepultura priuandum est,uerum et' si iis Ecclesia vel cremiterio sepultum fuerit si sine maximo scandalo seri potest elici d bet, e 3 in titulo,Capitulo, super quodam. Denique, quod adhuς grauius est, debet extra monasteria in sterquil inio cum sua proprietat penes,

quod in cap.Cum ad monasteriu, hoc modo ca

uetur: Quod si proprietas apud quenquam in uenta fuerit in morte , ipsacum eo in signum perditionis extra monasterium in sterquilinio

793쪽

Sepulia a subterretur, secundum quod beatus Gr*ori proprieta, narrat in dialogo se fecisse. Vides, ut iura pro- - prietaritim censeant turpiori,quam asinum,s pultura dignum.Quibus statuta Cariusiana con- .ientiunt, cum ita dicunt. Defuncti in furto, vel 3 proprietate,tam duodecim denariorum, quam infra, in coemiterio non sepeliantur,& etiam se . pulti extrahantur, ut a caeteris crimen furti & proprietatis cautius evitetur . De anima vero proprietarii dubium non est , eam grauissimis poenis,& eis quidem sempiternis, iugiter cruciari: quod ac exemplis monstratum est, quae br iuitatis causa reticeo, & iusta de causa uifragiis

viduari Nam pro misero proprietario nec G,

latio quidem fieri debet, si in extremis peculis inuentum fuerit, nisi digne poenituerit, Capitui se l0,Monachi. Adde, pro censura Cartusanorum statutorum,nullum ossicium proprietarijs deberi,postquam crimen eorum detectu est. Quia bus animaduersis,planὸ inscelices sunt Monachii proprietarii,qua pro rebus labentibus tantis se discriminibus exponunt. Sed,quid dico pro rebus Lbeni ibus' imo vero pro vasculo, pro libeb' to,pro utensili pariaulo,aut demtim pro re qua his suilli, nulliusq; penh momenti, tanta subire detrimenta non trepidant Nonne obsecro insa ni videntur, qui interdum multa magnaque bona in seculo deserentes, pro exiguis rebus, perpetuis se tormentis obnoxios faciunt Haud dubie plus, an insani sunt. Respiscant igitur miserrimi i eiusmodi sunt, & veram amplecti paupertatem studeant.Sed iam satis de ipsa pa pertate, vitioque proprietatis aduerso dictum est. Itaque reliquum est, de subilitate breuiter

'subnectere.

794쪽

Quotvlex si ad ilit 9 quid sibi velat : dein e quor

nnaeis contra eam agatur. Postrema causefulme tantur,q ad ea fixe tenendam con . citare debent.

E stabilitate igitur breuiter dicamus, quid l tibi velit: deinde quomodo per instabili. talein sibi aduersam peccet ir:postrem, quid ad ipsum retineod m, & inst bilitatem vitandam .

mouere debeat .Primum aggredientes,dicimulii stabit ita em ipsam quae interdum perseuerantiaduitur bipcrtitam csse: quaedam enim est sinei voto, altera autem votiva est. Quae voto deuin-l cta non est, nimi virtus est: qua in coopto opere

quamdiu ratio dictauerit fixὶ perseueratur. At vero stabilitas religiosa est, per quam in statu religionis assumpto iugiter, ac pesteuctanter adfinem usque vitae Dei contemplatione sistitur. Haec igitur monachathim,siue itatum monach lem principaliter respicit. Respicit & nihilomi.

uandam stabilitatem se voto altrinxerunt, timprimis tenentur, nunquam monachatum propria authoritate vel destituere,vel etiam desero. - re velle.Diximus,propria authoritate ,ut intel- Misis his ligeres,monachum summi Pontifieis authoru απροδιtate, pro grandi causa Rempublicam tangente non autem pro quacunque causa monachitum

deserere posse: licet quibusdam videatur, nec 'summum quidcm pontificem in ipso religionis voto dis Aesare poste.Sed vicum res habet, tens tur monachus statu assumptu ut diximu0pers

uerater tener nec ei licet ab eo resilire.Deinde tenotur,nunquam propria temeritate septa in

vastersi, seu terminos sibi praefixos egredi,

795쪽

nec de monasterio quoq; in monasterium aliud voluntate sar tranqm g are, nec denique per licita in Superioris facultatem in itinere cons ututus,notabiliter 1 recto itinere scienter diuertere. Sed iam dicamus,quomodo laedatur votivaltabilitis,& in stibilitatis vitio laboretur. Inpriamis qui monachatum vel sua propria aut hori tale,vel e iam aliena,atque suprema si forteri possit tinerationabili atque vrgete causa d serunt,grauissmum instabilitatis il agitium co- mittunt. Qiet in re videant, qui dispensationes sibi procurata', ut vitam monachalem probξ seruatam desiituant,& laxiorem vitam arripiat. Non enim tuti sunt apud Deum. Vbi enim sor lasse monasticum pondus serre nequeunt,potest per Superiorem rigor mitigari, prorsusque albter consuli,ut non iit mutatione opus. Itaq; suis dispensationibus,qui tales sunt,non innitantur si sapiunt. Q at autem prorsus regularem vitam deserunt, ad secularem redeunt,quis dubitat, eos turpis limorum canum instar ad vomitu rediis 'Sed ad alios properemus. Alii offendunt, qui non reipsa, sed mente propositu ipsum mis- . nasti eum destituunt, & instar filiorum Israel in

AEgyotum reuertuntur,sus irates ad ollas ca nium. Hi etenim mundanas delitias, quas mi sus secerant, desiderantes, c stibilitatis praeuarica tores minq fam in religione proficiunt.Sunt au-

te alij,qui pericula dissicultatesq: religiosae vitae

conliderantes, vellent tanto iugo colla nunquasubmisisse, quos si tales ob tentationes,suscepti propositi omnino posaiteat,praeuaric latur.Sin vero ea sint affectione, ut si l. berum esset, non susciperent, ex quo tamen ceruicem supposuerunt,perseuerare intendunx toler.biles quidem

sunt,

796쪽

Liat K sae v N Dus. vi sunt,sed ad altiora tendant, operepraetium cst. Alij insuper sunt,qui terminos tibi praefixos i

merὶ praetergrediuntur,quos fugitiVos vocant, . qui peccatum furto grauius admittunt, videliacet corpus, fortunae bonis dignit s in quo nihil huiuscemodi iuris hzbent initabilitatis aura c6- moti, monastcrio tollunt,& hi plaiah inflabiles sunt.Sed & s cxtra monasterium temere habitu dimittant, apostatae fiunt. Qui omnes grauibus poenis subiiciendi sunt, quemadmodum & iure communi, & statutis Caitusianis satis cautum est. Alii vel o, qui de loco ad locum ti bita Sup 1soris in cuius hoc potestatecsi licentia seu f cultate migrant, scd quia perperam ac mendactiter obtinctit,cam ob rem quo:d Deum in il bitiles iudicantur : nulli fateor in hoc casus cena ab homine imponitur, quippe, qui cor non intue-tHr,sed ips firmaris corda o renes Deus, dignum I. nisi resipis ant eis supplicium parat. Hic animaduertant, qui indignatione, taedio, leuitat'

aut alia quavis inepta causa vehementer perm

ti,suas domos, in quibus si recte viuero licet, re ipsa deserunt, ac importunitate nimia se allo ω serendi potestatem obtinent,uci etiam hoc si locorde ac animo, pleno tamen consensu pe tractant,an sint;b init . bilitatis vitio immunes'

Minin E quidem.Sed huiusmodi male proficistes monachi pra sertim quando in odium Superiorum suorum, vel ut lautius vivant,omniaque pro voto faciani domos quasdam, in quibus noi is obseruatur vita regularis,etiam obiciata facultate adeunt, de hastabilitate plurimum nota di sunt. At vero si per Superiores mittatur,secus sentiendum est. Hoc etiam loco diligenter asuertant ossiciales, qui suarum o di otiarum

praete

797쪽

Vi ' DE VITA CARYvsi ANA praetcxtu, pro nulla , vel leui causa contra men tem Patrum,domos terminosque egrediuntiir, 4. fisae interdumque multas faciunt impensas quibus

domos suas grauant. Itidem qui pro alienis negotiis tractandis sub quodam misericordiae v samines oras proficiscuntur contra statutoriani censura,&caeteris non exemplum stabilitatis, sed murmurationis causam praebent, alijs quidem proficientes, sed sibi nocentes. Denique qui foras profecti moras longas plus di bito protrahunt,&quam fieri potest tardissim h ad conuentum redeunt, in sint ab instabilitatis vitio immunes Non puto immuncs esse, cum non- milli eos quoid Dcum sngitiuos esse a b trcn- .Quod an verum sit interim pendeo,csteriuque discuticdum relinquo.Sed de his hyctenu . Iam vero breuiter subiacetamus causas, quae ad stabilitatem iugiter amplexandam, &fugi ne ii instabilitatis spiritum concitare debent. snprimis sunt authoritates id suadentes, in quibus est illa saluatoris dicentis: Qui persevcrauerit visit infinem hic fluvi erit. Et E uiuerso, qui mi itit ma num ad aratrum, o resticit retrὸ, non est aptu; rei Des. At vero instabilis monachus non perseus rat,sed iuxta dictum Hieremiae, dilexit movir pedes suos,o non quieuit, ct Domino no placuit. Exemplis quoque satis ostenditur,st bilitatem esse tenendam. Nam Abel in agrum egfessus asse . ire occisus est. Semei quamdiu in Hierus alcm se continui vitam seruauit. At ubi exiuit, si tim morte consumptus suit. Dina egressa,vt re gionis filias viderer, rapta & comprcssa est. inausitudinibus quoque, siue comparationibus hoc idem conficitur. Arbores enim quae frequenter transplantantur, nunquam fixas radices agunt, . vinum.

798쪽

cum mutatur,facilὸ corrumpitur . pisces qui sae transseruntur,nunquam proficiunt. Schola- 11tici inst biles nunquam literarum peritia con--

sequi possunt. Denique nihil operis ad finem deducere potest quiuis artifex, nisi perseuerantia comes affuerit.Ea de re monachus nunquam

proficiet, nisi stabilis fuerit. Hinc Apostolus rin a. N. gat fratres, Ut operam dent,ut quieti sint, Et Sueneca quoq; probE admonet, cu ait: Vt nimum δεες-ια possis cotinere, primit corporis tui fugam siste. Quibus Bern.assentiens inquit. In post bile est homine fideliter figere in imo animum suum, qui non prius in aliquo loco p rscueranter affixerit corpus suum.Nam qui spritudinem animi migrando de loco ad locum x gere nititur, sic est, sicut qui fugit umbram corporis sui, seipsufugit,seipsum circumfer locum mutat, non animum,eudemq; se inuenit, nisi quod deteri rem sacit ipsum mobilitas,sicut laedere solet a

prum ,qui circumferendo concutitur. Enimue id si diligenter aduertere volucris, non tuu nies, quempiam eorum, qui leuitatis spiritii perciti locu mutant, profecisse. Sunt enim sydera errantia,quae plerumque fiunt sydera cadentia.

Adlisc,ipsus stabilitatis dignitas atq; necessitas,&ὸ diuerso instabilitatis grauitas ad id, quod diximus,concitare dc bet, siquidem ipsa si bilitas tantae stimationis atque necessitatis suta-tHr, ut in monasticae professionis sprma prima collocetur. Sed cur ita Nempe ut insinuetur, ea esse pAram solidissimam, super quam totum religionis aedifi ciuin fandari, extrui, conseruaruque habet. Nam, teste Grςgorio,virtus boni m

reris est persevcranxia. Ipsius quom leuis instibilit

799쪽

bilitatis indignitas, quae tantae virtuti ivlutis tur ad eam vitandam incitare debet. Enimuero graue flagitium est instabilitas, utpote quae inprimis sit contra votum Deo factu, deinde monachum saepius apostatam facit. Denique eum vitiis obnoxium, conuentes odiosum, acini rium,quippe cuius bona inepte consumit Λ sis quoque secularibus scandalosum, ac contemptibile redditiDenique poenae variae & illae quibde acerbae debent ad ipsum vitiuin iugiendum . incitare, quas in praesentiarum nihil asserrens cesse est,prssertim cum in stabiles monachi da xime fugitivi eas satis per experientiam compertas habetant. Sed & si plene caperent, quid Msant,ipsi instabiles monachi praesertim qui persecutum vag ntur quantisque se discriminiblis exponant;viiij ue inuoluant, haud dubiὲ nunquam tantam temeritatem attentirent. Sed iam de morum correctione tindem agere operae. Pretium est..

Pramittitur,quidsit correctio morum: deinde decla. ratur,quod per huiusmo iv. tum non uouetur retu-ulostmodum ostenditur, quibiu modis contra corroctionem morum peccetur: denique subnectu tur qua ad correctionem ma ' ram inducere

IGitur de correctione morum quam nobis

Dominus largiri digne tuo subnectere qui quam cupientes,dicamus primtim, quid & sibi quaerit,& quid virium D bet . Deinde Odit modis contra ea peccetur, postea quibus modis impediatur. Dunique quae ad eam icctandam

800쪽

Li8ER SECUN DV . 79slmpellere queant. Primum adorientes, dicimus correctione morum bifariam accipi posse, uno quidem modo generatim pro comutatione nam ruin melius, quae per d gnam poenitentia effici solet, cui morum peruersitas atque impcenitentia aduersa est. Altero vero modo peculi rius pro conuersatione votiva, per quam scilicet Alonachus se astringit adsecularem vitam des rendam ac euitandam, ad mores componendos, conuersationemque dirigendam secundum regularem, quam assumpsit, institutionem. Haec igitur correctio, de qua agere certum est, tria res icit, scilicet conuersationem, regulam quo

que seu regularem institutionem,& vitae perse Aionem. Qui enim huiusmodi voto se obii xium facit, debet non sol im deserere mundarum vitam,qui scilicet voluptatibus,deliti js,va, Mitatibusque indulget ad hoc enim omnes te- nentur sed etiam secularem couersationem destituere, vestem mutare, &sub habitu regulari regularem vitam agere. Deinde dcbet regulam, siue regularem, quam suscepit, institutionem

obseruare,&secundum eam mores compone.

ret,actusque suos ac vitam dirigere. Hic qua ris, an huiusmodi voto profiteatur Monachus regulam, ad eamque seruandam se per ipsum stringat. R.espondemus, Monachii in professi ne sua regalam, siue regularia instituta directa non vovere,sed profiteri regularem vitam, hoc est,uouere se directurum mores, seu conuers tionem secundum regulam,aut salte ad hoc enuti.Astringit tame indirecth ad regulam non co- temnendam, siue ad non spernenda ea, quae in regula posita sunt. Huiusmodi enim conleptus

profestioni aduersus est,& propterea laetatis est .