Thomae Nestii Pistoriensis De dirimentibus matrimonium impedimentis liber singularis

51쪽

CAP. IV. Ecclesia, Romanique Pontifices Supremam in matrimonium potesatem Principibus auferre , Abique reservare nec potu

runt nec volueraui.

oei summa rerum potiuntur , Principes p adi

que Reges proprio nativoque civilem matrimonii conventionem moderandi , dirimentiaque sanciendi impedimenta iure uti atque frui, s perius abunde consecimus. Suprema Ρotestas civi- .lis suam a Deo, originem ducit, qui coelum terrasque supercilio movet, qui cuncta nutu fundat , et delet imperia . Hoc vel sola ratione duce primo capite Perstrinximus, atque attigimus, nunc Ve ro meliore sortassis occasione data certissima divinorum oraculorum auctoritate confirmamus . Et requidem vera nonne sapientissimus Rex Salomon divinitus regnare Reges, legumque conditores i sta decernere, et Principes imperare pronuncia

Vit i) Nonne potestatem adversus seipsum habere nullam, nisi datum desuper esset suo Christus ore Pilatum admonuit ain Nonne cunctas Divus Paulus

fiet re vant, et rerum condi-σores susia deeereunt, per me Principes imperam et DP. 6.

quoniam data est a D noporossas votia Reg. . . . est docuit, virtus as Ausimo, qui sem

errogabit opera vestra. α Ioan. rs. Non haberes pote sem ad emus me uuam,

tibi datum est desupeν.

52쪽

docuit gentes, ut sublimioribus Principum potestatibus, quae fisum a Deo principium ducunt, subjiciantur, acerbissimas Deo iplae poenas . daturae ii constitutis divinitus potestatibus sese gererent immorigeras i) Nonne Imperatores, et Principes post Deum primos, solo Deo minores, et a Deo constitutos esse scriptum prodidit Tertullianus a) Nonne doctissimus inter Ecclesilie Patres Angustinus sepremam illam dandi redii, atque imperii potestatem uni tribuendam esse Deo testatus est Z 3 Nonne grandiloquus ille tradidit Chri-sostomus , supremum Principibus 'in proprios esse greges imperium, ita ut omnis homo sive Aposto, sive Eva19elista, sive Propheta . sive qui se quis tandem fuerit , civili Regiaeque , quae a Deo proxime manat , potestati subjiciatur Z

Nonne Principes, atque Imperatores neminem ha

u bere superiorem nisi .solam Deum, qui Principes,

io Rom. 13. U. t: Omnis auima potestatibus sublimio ribus subita sit. Non es enim potestas nisi a Deo , quae autem sunt a Deo orsinata sunt. Itaqua qui resipit potestati , Dei ordinationi resi- sit, qui autem res lunt , ipsi Abi damnationem acquirent. αὶ Terruit . in Apol E. Miunt Imperatores. qui tuis dederit imperium a sentiunt evim Deum esse solum, in evus Aesius potestirie mant,

et a tuo sunt fecundi, possquem prim1. . et . in lib. . ose aput. Colimus er o Imre ratorem, sic quomodo musriere. et ipsi expedit, ut ιο--iuem a Deo secundum et

aicquid est a Deo consecutum, silo Deo minorem e boeet ipse volet. Ac enim omIibus mstir es, eum solo Deo minor est.

c. al. Non tribuamus da ire i , et Imperii potestatem. nisi vero D o. Ad Timoth. esp.v i. v. I. Homel. 23 Ita Imperatus omnibus et Sacerdotibus , et Monachis non solum

saecuDribur idquod satim

tu ipso exordio Gelarat, cum ait omnis anima potestatibur

. . minentibus subdita satiavisi Apo uius, si Evam Eetibia , si Piopheta. sive quis

quaan tandem Deris: neque

enim pietarem subvertit ista subiectio.

53쪽

atque Imperatores constituit, Optatus Mileuitanus declaravit. iὶ Quid Iustinum. Iraeneum, Gregorium Nazianetenum , Theodoretum . Fulgentium aliosque. sane piarimos Ecclesiae Patres memorem qui 1uam a. Deo Principes potestatem accepisse . maximaque idcirco prosequendos esse veneratione teliantur Cum igitur civilis illa potestas, qua Principes Regesque rempublicam gerunt, ciusque felicitatem tranquillitatemque Procurant , Pr xi mam a Deo ipso originem habeat, facile intelligitur, cam adeo insitam esse principatu i ,i regalique adeo inhaerere personae, ut nunquam ah- rogari , vel Principibus adimi possit ea prorsus

ratione, qua intelligentia, memoria, libertas, v luntas, latitudo, gravitas , atque inertia animorum, corporumque naturam adeo attingunt , ut neque eiusmodi animorum secultates, neque tales corporum qualitates deleri, vel ab animis, et corporibus eripi, avellique queant, Verum ius illud , quo Principes in connubialem pactionem habent, est praecipuum , maximeque necessarium elementum, quo suprenia illa civilis potestas e Gficitur, aloe conflatur, quemadmodum et Omnibus ingentio, rationis lumine' perspicuum fidi, et

gravissimis coda matur momentis quae: Primo ira pite in medium adduximus; ergo neque sacerdotalis ordo supremo illo dirimentia i matrimoniuiri impedimenta constituendi iure Principes R esque privare, sibique reservara potest. Id unum certe, si suum bene negocium gereroe voluissent, demon- strandum ab adversariis erat , Christum eam Ec--clesiae auctoritatem tribuisse, ut suinmum illud in

naptialem conventionem lus, quod divino , nat . Talique

54쪽

ralique lare eomessum Principibus fiuit , intimaque ipsius Ecclesiae natura abhorrere disseruimus Principes spoliaret , sibique reservaret . Verum enim vero quomodo Christiis , qui venit in mundum , ut divinas naturalesque leges firm ret, iuraque Principum assereret, qui Ecclesiam

instituit, non ut certe Imperium Principibus eriperet, sed ut magis sarrum, tectumque servaret, qui Ecclesiam docuit, suum cuique tribuendum, Deoque reddenda , quae sunt Dei , et quae sunt Caesaris, Caesari, eam Ecelesiae potestatem dederit , ut Principibus abrogaret sibique reservaret dirimentia matrimonium impedimenta sanciendi

ius, quod ipsi naturalibus Divinisque legibus acceptum reserunt, quod ad reipublicae ac civilis imperii salutem , atque utilitatem potissimum pertinet , quod divinam pene dixerim Principum B gumque personam efficit, atque constituit , illique quam tenacissime adhaeret 8 Quo autem canone , quo decreto, I quove tempore, vel an

i in Non me latet, nonnul- aut dissimulasse arguerent εIos extitisse Theologos, qui alterum ut quisque vel eri- Decreta, et Decretales et mine ab uno omnes illos Ttiburiensis Concilii ea no- praesertim de innumero mo

nem undequaque vendita nachorum, et coenobitarum

runt utpote quibus regia grege Theologos disceret , in matrimonium potestas ab senumque veluti habentes in Eeelesia , Romanisque Pon- cornu regeret , qui impoten tificibus abrogata demonstra- tissimo in romanam curiam retur. Ingenue siteor de mo- studio abrepti, infinita Minue , quod sentio; eertum a- manis Pontificibus uel inmnimo fixumque erat hasce vitis eommenta, atque ira ceu nullius momenti Deere- somnia affingendo , imm galas alto praeterire silentio. nuendaque Principum Ma-

sed ad reontandam Palino. testate, male seriam ipsius diam me impulerunt duo. romanae euriae signa lon- primum ne aliquid hae in gius protendere conantur is rei tentatum nos reliquisse, Pris

55쪽

ito Ecclesia , Romaniqne Pontifices tam inimane facinus , tam grande factum ausi sunt Verum tantum abest , ut Ecclesia , ejusque antistites qui divino edocti magistro mortalia non eripiunt, hanc

Prin- Primum itaque obii eiune eum Sanchmio. qui plura

congerie, quam digerit, eaput Euphemium II. quaest.

pilio . r adJoannem Epis pum Corinth/orum, cum D. Gregorius Meruisset mn e ei infames, quos tales lex e vitis reputat, eo quod ad se cundas nuptias se transferunt, eum matrimonia hodie re

santur jure poli , non jure

Deinde adserunt eap. de Franeia de sponsalib. et ma- , trim. ex Triburiensi Conei-Ita ann. 89 s. et viginti duobus Episcopis celebrato e Promptum , vel satius dixerim , depravatum. Ita igitur

lib. 4. decretal. tit. I cap.

r. legitum. De Maneia quidam nobilem mulierem d. famonia, Iese faxonum duxit

in uxorem verum quia nouutuntur iisdem legibus saxones, et Francire e y causa

pus est quod eam non fus, Mes Franeorum Iere , despou faverat. dimissaque illa. a Liam superduxit; desiuisit δε- per Me fancta onodux , ut lue tra Veissor evangelicae Deis subbriatur Poenitentiae et a seeunda coniuge separe

sar. et ad priorem redire coeatur . Dixi depravatum , quia in Canone solum habetur ἔ ut transgressor cano nice arguatur. in eapire ver additur: ut transgressor fu-bjiciatur poenitentiae , a se eunda femina separetur , et ad priorem redire evatur. O mirum in transeribendo candorem lTertio addueunt eap. mu

torum relasione eognouimus ex decreti a. pari. Caus a s.ctuaest. 6. eap. o. quod ita se habere Multorum relatiove cognovimus, te propriam is D abjicere uxorem, et ad haerere alteri, praetendentem

consanguinitatis ocea nem ἔuude Apsorica auctoritate interdieendo mandamus tibi , ut hane quam nune habes uxorem, nuuatenus praesumo dimittere , vel aliam dueere Mnee Disoporum religio rum Conritium eousam somexaminarit. Haec Alex ndetu. ad virum quemdam n mino Guillelmum . Quarto proponunt eaput ex titeris de eonsang. et affinitate, quod legitur tit. 14. decreralium, ubi ex Alexandro III. habetur . . . Im uisita sero diligenitur veristate , se ter eses circumspectos omm exceptione majores inveneris, quod primus vir

supressium quarto gradu eom

56쪽

Principibus auferre potuerint diriniendorum conis sagiorum potestatern , ut immo eam eum primus ratam habuerint, eatque , quas Principes ipsi de matrimonio leges tulerant, sapientissimas iusti se

si- sanguinitatis attingit, non diseras diuortii sententiam promulgare. AEque enim, ut Cauoues dicunt a abstinendum es a consanguineis uxoribus,uc propriis . Caeterum tuam prudentiam volumus non M.tere , quod non sint eausae matrimoniatis tractandae per

quoslibet, sed per judices a cretos , qui potesatem habent judicandi , et saluta

canonum non instrent.

Quinto proserunt caput aecedentibus de execsibus praelatorum ex lib. s. De.

cretal. tit. 3I. cap. I 2. Ac

cedentibus ad nos de diversis mundi partibus Episcoporum

querelis , .ntelleximus era ves , et grandes quorumdam

excesus abbat*m, qui suis mnibus non contenti manus ad

ea , quae sunt Disopalis

dignitatis extendunt, de causis matrimoniatibus cuno

feendo injungendo publieri

poenitentias ec. unde contingat , quod ut sit Episcopa. is auctoritas apud . multo Volentes igitur in his , et E. piscoporum dignitati, et ab batum providere saluti, praesduti decreto firmiter prohibemus , ne quis abbatum ad talia se praesumst extendere si pr rium voluerit peri. culum evitare. Sic Innocentius 3. Sexto opponunt caput E etesiae S. Mariae Novae ex

lib. I. decret. tit. a. de constitui. cap. 1 . quo cerv.

plerique Scholastici innixi ademptam Ptineipibus in matrimonium potestatem esin futiunt. Audiamus illua . Nos attendentes, quod Dicis etiam relliosis, fuste, Ecclesiis ae personis Ecclesiastieis nulla se attributa facultas, quos obsequendi

mavet necessitas, non auctoritas imperandi , a quibus . se quis motu proprio flatu. tum fuerit, quod Ecclesiarum etiam respiciat commodum , et favorem , nullius firmitatis exii sit. nisi ab E etesia fuerit approbatum, uu

de statutum Basilii de Ion

alienandis praediis rusticis. vel urbanis ministeriis , et Ornamentis Ecclesiarum, illud reprobataem potisma occasi ne fuit, quod auctoritate non fuit Romanὴ Pontificis roboratum . Iuod a Senatos e tactum fuerat in praejudicium Monasterii non conventa, nec conse si, vel eo im in D rr-

tum revocantes, easdem pos

fissiones restituendas tibi se tentialiter defvimus. Sic Ia- nocentius III. ad Abbatem S. Sylvestri de urbe super rebus, et possessionibus monasterii scribit. Disitir Coosli

57쪽

simasque veluti regulas, quibus tantum connubii foedus bene, riteque celebrarent , christianorum oculis subjecerint , atquq proposilerint . Testis primum mod igitur, ut subditiotivm illud caput Euph

mium flentio praetereamus Tliburiense concilium decrevit , ut hemo quidam Francus . qui varias causa tus Gallotum leges uxorem dimiserat, Hi mque duxerat, tanquam impius Evangelicae legis violator subiiceretur. Quod Alexis aerseeundus prohibuit, ne Gυ1llelmus quidam propriam uxorem dimitteret . aliamque duceret, donec Episcopi , de huiusmodi re cognovissent. Quod Innocentius tertius eos reprehendit abbates , qui temerario ausu christia. na in matrimonia inquire

bant ; quod idem Pontifex Ialeis etiam religiosis nullam in Ecelesiam . eosque, qui Ecclesiasticrisinemitur Quiciis attributam esse inoristatem respondit. Quo. At xander tertius matrimonii causat non per quoslibet sed per discretos iudices, qui se testatem judieandi habeant, et statuta canonum non i- norent,trast udas esse man.

avit , colligi inde poterit, eam Principibus sublatam a Romanis Episeopis futile in matrimonium potestatem, quae naturali , divinoque quaesita late nulla modo ab ipsa principarus natura nec

divelli , nec distrahi potest t

o ridi eula vere consectaria,

o tot ablattas animis, o tos absonas auribus complaco. nos , quas nemo vidit, aut

visurus est unquam l Ast ubi pes Dei- , hominumque fidem minimum de huiusmodi abrogatione verbuin

habetur, cum tamen verba

illa , quibos alleuius quaesiti

iuris ademptio inducitur , Perspicua, ac certissima essu debere tum naturalibus, tum humanis omnibus legibus iussum, ratum, ac firmum sit Ubi locorum . ubi gentium. ubi tetrarum sacra,vel profo na auctoritas est quae tam

tum civili potestati lus au-serre possit. quod a Deo proinfectum et ad reipublicae bonum , atque incolumitatem

institutum sanctissimae Principum , Reg mque personae adeo fixum inhaeret 8 Ο igis tui plumbeos blateronum pugioru4 , quibus . regium in matrimonium ius prosii

gare contendunt. Ο turpis smum nebulonum genus,qui propitiam romanae curiae auram aucupandi gratia tam tamPontificiis responsis sta dem faciunt eamque romanis Episcopis potestatem ae v Iuntatem assingunt, quae sapientissimo illo , quem cerdotium inter et Imperium Deus ipse constituit.ordiae eum primis abis: at

58쪽

primm Lateranense Concili lim, quo ei vilium habita ratione legum consanguineorum matrimonia vetantur . I Testis secundum Turonense Gancilium, quod Childeberti, Clotarii, et Chariberti leges secutum prohibet , ne quis raptam sine Parentum consensu Puellam stabili audeat sibi sociare connubio . 2 Testis primum Lugdunense Coneilium sub Sygismundi Rege celebratum adversus quemdam Steelianum qui cum cognatam suam civili reclamante' aege duxisset uxorem, ipso reserente concilio puniendas a Rege sitit ex eo potissimum, quod in Principum leges quibus talia prohiberentur matrimonia peccasset. 3 Testis Syricius Papa, qui in vetandis, damnandisque Sanctimonialum conjugiis civiles leges memorat , atque commendat. Testis Gelasius, qui legem de mulierum raptu a Princibus , Reginasque institutam probat, et laudat. ue Testis Lco magnus, qui dirimens matrimonium conditionis impedimentum non ab Ecclesia , sed a civili Romanorum

iure prosectum agnoscit. 6ὶ Testis Nicolaus pri

mus i Canon. s. Conjunct stus consanguineorum fieri prohibemus, quomam bas et Di vinae , et Decuti leges proinhibene .

Domini elarios mem. Chi Aerbertus, et Clotarius Re res constitutionem custodierint , et servarius, quam Chaoribertus Rex hees, eorum praecepto suo roboravit, usmultus unquam puellam abf

eue parenι- voluntate ra pere, aut accipere praegumat.

33 En verba O neilii Pa videbatur ,- ut qui in leges Prinripum peremerari desu

rentis Prineipum puniretur, aut ei indulgentia concede

retur

Epist. ad Immer. Quod

et publieae Ieges, et Eccle Fastica jura condemnant. 1 Apud Gratian. 27. q. 11. c. v. Lex illa prael ritorum Princisum ibi raptum dixit esse commisum , uri puella , de ecus anea nupto mi astam tradit, videatur adducta.

59쪽

mus , qui latas ab Imperatoribus de naturali et civili cognatione leges venerabundus admiratur,

christianisque nationibas sequendas, observandanque proponit iὶ Quidquod Ecclesia suas de connubiali pactione leges a Principibus confirmandas postulavit Θ Cum igitur inspecta rei natura supremum dirimentes matrimonium leges serendi jus ad Principes Regesque Proprie Vereque pertineat , eoque illi primis , ac posterioribus Ecclesiae tenisporibus usi vel ipsa rogante , ac pro nte fac-rint, neque ullum i vel minimum agoni possit argumentum , quo Christum, qui solus utpote rerum

omnium auctor, ac Dominus eXceptionem facere poterat , huiusmodi in maritalem conventionem

potestate Ecclesiam donasse probetur, iam omnium elucet insania obtrectatorum qui ipsam hoc sibi ius Ecclesiam reservasse somniarunt. Ex quo et illud colligi sicile potest , quod demonstrandum suscepi nullam Ecclesiae; Romanisque Pontificibus

porcstatem , et Voluntatem fuisse , quo civilem in matrimonium auctoritatem Principibus abrogarent, sibique vindicarent . . et . t D CAP. fedora ἐκυν ἐπenuos sum

Legitima est. inter aequales , multo prius boc Domino comνtituento, quam initium juris romani existat.

non arbitramur es quodlibet'octeonjugale connubiumsquandoquidem nec inter eos qui natura, et eos qui ado

prione filii suus, ve raudae

romanae teres matrimonium

60쪽

CAP. v. Nunquam quiendi funi, qui summium iuconnubialam pactisvem Ecclesiae jus ab indirecta forestate profectum essutiunt

oeo magis certam, exploratumque Est, kcclesiam, ac Pontifices indirecta illa, quam

ipsis in res civiles perperam tribuunt, usos Potestate fuisse cum dirimentia matrimonium impedimenta constituerent , eo qaoque magis perspectum, planumque fit, supremam' illam, quam sibi adsciscunt Ecclesia , ae ' Pontifices in eonnubialo pactum auctoritatem falsissimo inniti principio a turpissimoque proinde m in errore versari, qui vel ex hoc dirimentes matrimonium serendi leges ius Ecclesiae, ac Pontificibus tribuere non dubitarunt. A pestifera huiusmodi , ac commentitia, quam de indirecta Ecclesiae potestate Bellarminus propugnat, longius refellenda, explodendaque sententia supersedendum duco, quandoquidem in hac adomanda sparta omnem reliquis Palmam prae ripuerint clarissima duo illa Ecclesiae, ae Galliarum Lumina Bossiletus in celeberrima desens ne declarationis cleri Gallicani, et Dupinus in aureo illo, quod de ecclesiastica , ac civili potestate , consecit opere; qui quidem pietate , U