Hermanni Vulteii J.C. Disceptationum juris scholasticarum liber unus

311쪽

absque dubio creditoris mens atque aninuis is fuit, uictim a pupillo debitu Exigereremseu,

exigat ah dejulsoribus, praesertim cum jure VC-- 'teri in arbitrio esset creditoris, utrum debit rem principalem, an fidejuslsere primum conveniret. Et verbeaciem ruit mens atq; animus

sid uisorum, aut cere si laonfuit, cum ranaen elle verbis suis , quibus staturi expresierunt, ut fide sua iuberent a pupillo mutuo acceptum. Jam dolo facςrentii dejussores, qui si conveni . rentur: defenderet se ex persona pupilli; vel ex eo, quod pupilloru obligatio nulla utili et Imputent enim sibi curii iejusscrint; necessiquod noccasu creditor sibi imo ute quod cum pu- , pillo contraxerit, cujus conditioiaem sciebat, aut certe scire debuerat. Nam nisi fidem sitani dejuslbres interposuissent, ipse crediturus nofusilet,ut ita credi noli pupilli, quo stiebat sedebit exigendi jus non habere, sodalde; OL serum niagis fidem secutu ein intelligendus cst Quae res facit, ut inpari quodamm0do statuo creditorisvirid iis rum, creditoris coindititi habeatur melior; ne creditor ex bona fide damnum senti t fideiussores autem dolum sius deceptionem stram impune ferant. Martinuimus ex antiquis juris nostri glossatoribuAlciat. in Ipacta quae contraiia.as C.de ais .convent , Govean.in l. i. g. id quod, D.ad leg Falc.Franc. Duarenti, subiit.de oblig. Maist c. r. 4sd.l si

pupillunibidemq; C actus,quos sequitur Jui.

312쪽

DISCEP . SCHOL. CAp. XVI. Isavacius cent. q. ὀιαντ quaest. Io scribunt pupillum regulariter sine autoritate tutoru nono . ii rari naturaliter Ratiotiem asseruiit aetatem lubricam,& rei bene gerendiconsilii inopem,

ob quam semper pr sumitur,sicut ii seipsunt

ita multδ minus bona negocia sua tueriaca lininistrare posse. Hoc ita regulariterverum else apparet ex inscriptione d. l. pupillus, quae . desumta ex LiciniiJuriscons. lib.8. regularum; ει vero idem suadet ratio juris. Quaestio omnis

de obligatione est;obligatio autem sus est pet .sonae,ri ius est persona non tantiim si jus civiale respicias,verum etiam si jusnaturale dc rurses utroque illo ure aequum est, ut qui seipsissper aetate defendere nequeunt, defend tur ab ostiis ciuibus consequetis est,ut neutro jure illa pars defensionis sive tuitionis, quae est in obligando, sine autoritate utoris expediri possi aut si illa non adhibeatur, neutro jure quitaquam altum esse celaseatur,atque ade obliga 'tio pupilli sine autoritate tutoris nec civili nec Mturali iure subsistat. Quod si ita est, sequitur, ut pupillum sine tutoris autoritate ne natur liter quidem obligari dicendum sit, secundum d.l pupillus,rid i quod pupillus,in qua utraq; pr0ponitur regula. In ceteris igitur legibus, quae id ustrinare videntur, 'cesse est poni ex . . ceptionem a regula ista Haec autem exceptio . est, ut pupillus sine tutoris sui autoritate itα demum obligetur naturaliter , si ex contractvia:

313쪽

quem iniit,ipse flactus sitiocupletior, cujusceptionis mentio fit in L pupillus s. D. dc aut

Tit.tutor.L .D.comn Oda.3 3.ul si pupilli 6. D deneg gest Locupletior autem tum demum sinus esse intelligitur, cum ex eo cotractu plus

habet quam alioqui hibituri s fuisset. Cur hic

casus exceptus sit, rationem assignat eleganti csima Pompaninam hocnatura, iq Disse coi d. indeb quod natura aequum sit nominem cum

alterius jactura locupletari. Ut vero hoc, tu . aequum est , ita jus naturalem illam aequitatem approbavit, ne quis laederetur. Hinc si adtura utriusq , de quo quaeritur, tersetur, sequi solo mus id quod est minimum vulg I semper in obscuris,D.deteg.jur Exeia,pli causa:Sempronius pupillo mutuos dedit centum aureos: si Sempronius eos repetere non possit, exit utiq; in damno; vicimm si pupillus imprudenter eos consumserit,uel aleae commiserit. δ adi

stitutione urgeretur, aeque erit in clanino,quoniam costinatione ista rem sua reddidit et de- .

teriorem.&quod esset restituturus d de bonis ipsius decederet.Itam uterq; S Semproniusvipupilluscenatile damno evirado, in quo utriusq; pncursu causa pupilli est favorabilior, α μή tute sciebat, aut certe scire diebat Sempronius conditionem pupilli, ut quodammodo fraudulenter fecisse videatur Sempro ius mutuam dando pecuniam illi, cui sitae autorita e tutoris dandam illam n esse intelligebat. Quod

314쪽

DIsCEPT. Sc Hor. Ap. XV Luod si vero pupillus ex mutuatio 3e ista loc plerioria itus fiterit,atq; ita per eam reddiderit coditionem suam meliorem, jam favemus porticis Sempronio damnum evitanti, quam p Pillo lucrum captanti, loron debet I. in.fi'.D. de reg.jur. Abfuturum enim est Sempronio, quod plus aderit pupillo, sicut priori casu utruqueabfuturum est. Hoc autem casu sicut natu -xa iniquum est pupillum cum alterius damno lacupletari, ira natura eadem aequum est, ut

quod pupillo plusadest, id creditori restitu rMr qu aequitas oblig/tionem inducit, sed, rurala,ut ipsa naturalis est; quae perseadacti nem aliquam de jure civili producendam fi cono est. Ubec obligatio cum empe miraturalis, facta est postea Constitution D.Pii etiam, vilis Quod enim a te tionem

D. Pii in sola naturalis aequitate erat positum,

id constiditione isti, quae pars est juris civilis, approbatum confirmatum est, ut obligatio

nec post constitutionem illam interminis naturalis obligationis non substiterit, sed civilis facta fuerit. Neq; tamen propterea sequitui, ineptum esse responsum, clim quaeritur an pi pillus obligetur naturaliter, Si respondetur Nomes Mi nasi factus sit locupletior, quia ani e constitutionem D. Pii exceptio illa reguliqua- dipabat quam optime, post illam ita ut dicari mos tantum abesse ut non obligetur naturali-em ut quainobsege usiquod plus est,civiliter.

315쪽

H E R Noli etiam probo illorum senientiam, qui ex stimant D. Pium non effecille, ut obli ratio hoc citet civilis. It enim disertis verbis civit Uria ilialam appellandam elle non expresserit,is ramen id ipsum constitutionico sequens, utpote quae juris civilis pars est, nec ultu alium praeterquam civile me flectum S nomen habere potest. Appellatur quidem illa etiamnum natu ratis in l. . in princ. D. commod sed viciosa estillatio, naturalem dici elle igitur naturalem taurum, n5 etiam civilem Inclusio enim unius

non est exclusio alterius, si utrunq; inter se sit, ut vulg loquuntur, compatibile. Nam ita nec obligationes, quae sunt ex contractibus juris

rentium, civiles fuerint, siquidem interdum il- I, etiam dicuntur elle luris gentium sive nat rates. Cum igitur ante D. Pium ex obligatione ista nulla daretur actio D. Pius fecit, ut actio

etiam ex illa daretur, quae appellatur actio uti .lis,l. με .pupillus, D.de neg.gest.ut mihi verissi ma esse videatur emendatio, L cum illud as. hqres,D.quaia.dies leg.ced.qua particula NEC, quae circumscripta reperitur in pandectis Florentinis, tollatur, quam post alios observaviii

cius d.quaest. Io .cent. q. Convenitur autem pupillus in tantum, quant,factus est locupletior; quod silpradictae uris hujus rationi est cons quen , tametsi contrarium amrmari videa. cla IStichum 91.3.aditio, de solui.in qui

ditor,

316쪽

D is cap et si vix C Ap. Y V1 is aditor, qui sine aut late tutoris pupillo te ditid postea haeres pupilli extitit, solii um retinet,quodalioqui non nisi quivise factus est i cupletior, retinere deberet ex his quae pauibuni Edicta sunt Sed antinadverte tum est multa retineri posse, quae acquiri nequeunt atq, ita facilius in proposita specie creditor retinet, id quod jam habet, quam ut consequatur , quod non habeti Quod ii creditor haereditatem non adiisset, non sus, quam quo pupillus ex mutui ditione factus erat locupletior, actione cons , futtii us fuisses; esim autem haereditatem adiis si praesupponatur, atq; ita solidum teneat, curion etiam selidum retineata Atq; hoc ex ipsis Papiniani verbis in illa lege satis manifestum aesh, eo qu id verba CoNfEQuEND I 'Ε-T1Nam Darii ei sese opponit. Qi de repliι- radici possent, sed studiose nunc illa alio rej ci Haud levior est de his qui proprie& in spe cie in jure nostro Minores dicuntur, discept tio An sine curatoribus obligari possint. Di. sceptationem illam fecit i. puberes or. D. de ego oblig.&Jui curatorem,C.de in intenrest. Hi nonIlla enim indistincte puberes ex stipui tu obligari sime curat rebus suis inirmat, sed haec distinguererideuir, ut s. curatore habenntes contrahant, contractus ipso jure nullus indilion habeant, ipse quidem jure valea aedis scindatur per restitutionem in integru in qua

317쪽

quodasfirmavit Modestinus, idem negetur ab Imperatoribus. Ait enim Modeminus naim,rc obligari sine curatoribus; Imperator es dicunt contractum ter ciri non oportem, nisi thoe L .puberes, interpretari quis malit, de puberuinus curatorem non habentibu , quomodo im terpretantur Doctores antiqui, quidam ex recentioribus, qui scribunt d. t pubere Hurci piendam esse de puberibus, qui cum curatores habere possentac deberent,dc vero habere et . lam selerent,non tiu habent. Haccium in terpretatione admissa videtur casus d. l. puberes,idem esse cum casu d. hscinxi torennii, po

stremo ejus membro, tu adeo omnis antin

sublata est . Cujacius Montrario puberes

obligari indistincte, live habeant, sive non habeant cur tores, ainmat. Atq; de eo quidem pubere, qui curatores non habeat, controver ita non est, quin contrahendo obligari possit: at de eo,qui habeat curatores,orinis est disce. pqtio Communiori Dd. sententia non obligatust, u iaci sententia obligatur,moddobli satio non sit cum rei alienatione coniuncta,ut declarat ipselidit '.observ. c. i. sebi, Matine

Anton Mercatoris ub.I. notat ad animadveis

Moberti tari Sunt tamen inter illos, citi. min rem puberem naturaliter alterii,obligari existiment, de qua obligatione intelligenda sites. l. puberes, sed omninδ nonci viliter. M ob

stat ipsi illa sat puberes, in qua puberes dia

318쪽

Da SCEPT. SCHOL. CAP. XVI. Issintvi ur posse ex silua tu obligari,quae jum in

Moia naturalis, sed civilis, quod pluribus os ii die Joh.l ob lidii animadventa et atq; eos Metiam improbat Accati in d. l.puberes, hoc am sumento , qudd si naturaliter obligarentur,mon etiam civiliter,non opus haborent restiti, amne injmegiritim Cujacio obstat d.l si curato-etem , quam tamen etsi ipse accipiendam esse putet de venditione cui conjuncta sit traditio, auq uaalienatio, est tame subaiulitio illa nimis divina ria, arq jam pridem aDonello S RO herio coissuma est recte. Nem tam e propter ea a Cujacii sententia in disceptationis hujia decisione recςdo. Itaenim omnin&statuenduelle existimo,ut puberes minores ex quocunq; coimactu sive curatores habeant, sive noni linunt, obligari dicantur. Hoc probatur per e

pressum tex da puberes, quq loquitur quidem lassa utatione, ita tamen ut intelligenda sit de intractibus etiam aliis, quod in iure nostro rarum non est,ut contractus notemur appel a tione stipulationis, eo quis stipulatio per se sola non sit ted contractibus aliis,im 'nve tionibus quibusvis conjungatur, ut quam late se in jure diffundunt conventiones, tam late inflandatum d strina illa quae est de stipulati nibus. Quod si ex stipulatione minores obligamur sine curatoribus sitis , quae jurisest civialis, multo utiq; magis ex contractibus obliga divitimquisitim cum facilius ouis , , oblia

319쪽

Mi et ar contracti , iure gentisi)liginem habentibus, 3c ait ire civili approbatis, quam jure civili primum livetitis. Ex his matem Modestinus dicit puberes obligari posse sine

curatorib*s suis, de quo cum non dubitas eriti s uratores non haberent, intellis ni uni est

Modestinia loqui de puberibus curatores h bentibus, ut ita Vinio, quae magis ridebatur esse. dubia, decisaintelligatur.Et nisi de his, beribus lex ictu accipiatur, quid in quinam

destinia cilcit curatoribus suis Quibila enim cura non sunt,de his dicitio potest, quod siue curatoribus suis hoc vel illud agant. Idem verbir te textum istum suadet etiam missa tio Cura recte definiturias eurandi ejus qui aegocia sua tueri non potest , quae tametsi per senain etiam res,iciat, res tamenis in ocul Fotissimum contingit. Ex quo Interpretesim, ter ceteras tutela, curae disteremias hanc et iam collocarunt, quod illa personae sit, haec rei. At vero obligatio jus est non rei, sed persona Quemadmodu igitur pupillus quod ad silioruligatiqnem pertineat, nihil potest facere inoautoritate tutorum, ita econtrarioristior bes omnia illa,quae persona luam concernunt, sine curatoris consensu recise expedities, mima multis exemplis uaci.l.puberes cosrmavit C acius o mi illum intimis Gothisteriis. Nec video ad hoc quid intersit, curatoremne habe,

320쪽

DasCE T. SCHO T. CAP. XVI. Qienatione quaestiolincidat quae a pubere nin

More fit,an curatorem h-ibeat aaecne, e quod,

sicia dictum est, curator principesiter datur in

hoc,ut administret res negocia minoris sed i qmeratur de obligatiqnriquae per se considerata cum re nihil habet commercii, sed ars tam perl0nam pertinet, nihil aliterest. Ex quo unio. ceu certissimo juris sundanactovi principio , ut maxime nulliis ad eam renu teXtus est haec, quam posui, defendi posset sententia. sed valde adhuc obstat da curatorem. Dixinani e conciliationem Cujacii mihi no probari. Quid igitur dicendum Θ Omnis haec res ex veret gen in imis istius explicatione mihi dependere videtus 'am ego contra interpre--Π omniun quotquot ego quidem viderim,rint ispretationem puti, es huiusmodi Attia,

laus minor xx V annis, iura haberet curatoren i tendidit Maevi, dum suum: is Atti nus, cum se laesum animadverteret, consuluit Imperatore , utrum contractus iste emtionis , venditionis servadiis elset necne.Fortas te euim Atti no molestia fiebat inutius m ebatur a Maevio ex contra stu isto,ut fundum venditum traderet, atq; ita emtionenavenditionem lam Erie perfectam in seipsa, traditione etiam consuin'arex Respondent Imperatores,no,quod Ontiae fauillus servari non do beat; quo ipso innuunt contractum valere, sed