장음표시 사용
251쪽
sorte & fructibus interim decursis pulsauit , ipsi vero rei conuenti opposueriit aduersus eumdem utriusque parentis &dotantis haeredem de compensitione indicto residuali debito dotis libraremia oo. in sorte una in fructibus seu usuris dotalibus constante matrimonio decursis, Atque super huiusinodi coi' satione de anno 1663. struentiam satio. rabilem reportarunt,non obstante quod vir moriens in testamento se agnouerit debitorem ipsius , quam uxori restitui mandauit , quoniam stant simul , vi ram ob neuolentiam erga norem,vel j agnoscendo eius obligationem resultan tem a dispositione textus iu Iin extraneus . detur. doti, ob negligentiam exigen do a dolantibus vel eorum haeredibus , se agnoscere integrae dotis debitoreata ,
eamque ori restituere, et tamen sibi remanere integram actionem pro residuo non soluto aduersus dorantem iuxata casum praecisum de ro infra is Ris mana dotis, seu residui discus. o. et in
decisione Rotae in ea causa edita corandia
In gradu igitur reuisionis dictae sententiae, ex parte dicti Francisci ad scri bendum requisitus , agnita dicta disti cultate, ob quam in sola dispositione te flamentaria praedicta periculosum erat
omnimodum fundamentum constituere,
ut per eiusdem Fiancisci defensores in partibus constitui supponebatur, magis
tutum ac opportunum censui fundamerum constituere in praedicti residui prae sumpta solutione deducta ex pluribus praesumptionibus & adminiculis, idemque constituta supradicta theorica ex praemissis ac aliis auctoritatibus pleniori calamo in causis extra Curiam, genio
tamen nimis repugnante,more transcri
ptoris colligi solitis, Dicebam, etiania cum sensu veritatis, ex ficti circumstaim stantiis non singulariter, sed unitim c5siderandis cum solita vulgari regula, ut simula qua non projunt, c. sussicienter ac ad exuberantiam de huiusmodi si
Primo scilicet longaeuum silentiunia
annorum 37. , secundo mors viri nulla
mentione iacta huius crediti residualis; o Tertio eiusdem viri diligentia in alijsiaegotiis Quarto idoneitas dotantium Quinto istorum subsequuta mora cuniam dote
dicti viri superuiuentia ad notabile te-pus ; Sexto sortiter dicta recognitio facta in testamento, dum non solum dictitur, quod integra dos mulieri per lueretur, sed illa enunciatur habita & recepta , cuius contrarium est in dicto risus. Io. , ubi licet vir mandasset dotem integram mulieri persolui, asseruit tamen in eodem testamento summa non solutam; Septimo etiam fortiter, quod sequuta morte viri, occasione praesertim legati, discordiae inter mulierem ct haeredes exortae fuerunt etiam cunialite bi mali per transactionem sopitae , unde probabile est, quod ex tunc primi
haeredes melius insermati, de hoc opposuissent, seu exigere hoc residuum curassent i, Et octavo, quod probatur in ficto virum tenere libros ac memorias
cum Exigetiti, & nominibus debitorum ibi adnotatis, quos libros dicti haeredes haeredum exhibere remebant; Quibus omnibus simul iunctis, veritas vitab tur palpari manibus, qualem quoquet benatus praedictus agnouit, infirmando
dictam sententiam, atque condemnan et do reos conuentos ad solutionem petiti
debiti; Omnia vero praedicta adminicula ponderata habentur in superius allegatis auctoritatibus & decisionibus ; Super singulis autem tutum fundamentum constitui non potest, cum totum consa a stat in eoru unione, atq; in dicta regula, ut singula qua non profunt ., quae ne que circa numerum seu concursum semper est v nisermis, cum in uno casu aliqua susticiant, in altero vero eadem ac maiora non , ita exigentibus unius vel alterius circumstantiis iuxta regularem
naturam quaestionum facti potius quam
252쪽
casus decisus per Rotam pro vir fueparte respectiuὸ ponea
De probatione solutionis dotis ad ef.
sectum , ut contra virum compotat actio ad restitutionem. Quando casualis peremptio rei d talis cedat damno viri vel uxoris, Et aliqua de lucro dotis conuentionali,et de interesse damni e medigentis.sVM MARIVM.
I fe/ies eum decisione colis. 2 M Iucrum dotis conuentio te debe
mitatis ex due aeducendis . Vbi res data es in dotem eum vera aesi matione, eius periculum cedit dam
s De praesumpta flutione dotis.
o De materia interesse lucri e antis, reldamni emergentis qua ndo ae ea
Ecundas nuptias contraxit Tisbia vidua cum a Scipione, cui ultra pleraque bona in apoca dotali descripta, promisit in dotem certam qua: titatem,cum pacto hicri ad fauorem iconiugis superstitis, hoc est partem in una domo, et reliquum , diciis de Pa-tiognia eius siliis primi viri lueredibus
consequendum, ex quibus certam ratam tunc cum sebsequuta quietantia habuit;
Soluto autem anno I 63I. matrimonio , quod spatio annorum I durauerat per
obitum Tisbiae nullisex eo superstitibus
filijs, idcirco fili j primi matrimonii eius
haeredes post consimile interuallum,de adnoscilicet iso. Ppionem pulsarunt coram ordinario, a quo sententiam reportarunt condemnatoriam ad satis notabilem summam pro sorte principali, ac etiam pro interesse ad rationem due: septem pro centenario, ex quibus dictim fuit bonificandam esse quamdam parte pro expensis funerum ac vitimae infitimitatis, aqua sententia interposita appellatione ad A.C.,hic eam resermauit, illam reducendo ad Elam sortem primcipalem, ex qua dictum fuit deducen- esse dirum ratam pro expensis funerum de ultimae infirmitatis, latum neglecto lucro;Cumque ab hac etiam sententiu per utramque partem denuo appellatum fuisset, commissa causa in Ro xa coram Corrado sub die 26 Aouembris Ioso. prodihi resolutio, per quam Sipio decuritus fuit obligatus ad restitu tionem fortis principalis ad formam apocae dotalis, ex quibus eidem bonificandae essent quareum summae pro lucro conuentionali, et pro expensis praedictis, declarando eumdem ad nihil teneri ratione usurarum seu intersuriorum, cum soluto matrimonio potissime per mortem mulieris non dicatur amplius dos, pro qua deberi possunt usurae do. tales ad formam texi in capsalubriser de uris, sed remaneat simplex creditum pecuniarium de sui natura sterile, nisi iustificentur requisita lucri cessantis vel dant emergentis, sine quibus iuxta opinionem in Curia Romana inconcussam, Unum, vel alterum interesse praetendi non potest; Idemque firmatum fuit eo ram Peutingero subrogato in locum Corradi interim ad Cardinatatus apice euecti sub die Σ6.May , deindeque, me procurante , dum agebatur inter vitricum de priuignos honesta concordia huiusmodi controuersiam termi
Resolutio mihi pro Scipione scribenti , ad veritatem resectendo, iusta ilia omnibus visa est, licet quoad caput interesse damni emergentis, quamuis ad
253쪽
fauorem proprij clientis, nimis rigorosa; Quatentis enim pertinet ad lucrum,
stante conuentione expressa, nulla cadebat dissicultas, cum iure prohibita non x sit huiusmodi conuentio praesertim reciproca ad text. in L unica g. illo procul Cou. de rei uxor. actio. , ubi glos. verbo actionibus Rotiis. de lucro nu.
per ibi. Rota apud Peniam derigv7 7. iuxata Venetam alias 3 sq. iuxta Lugdunen. ,
Vinde mirabar iudicem secundae instantiae doctum & integrum illud non admisisse , nisi dicendum esset, ut est probabile id egisse bono animo, ut ita tem .perando actorum damnum super amissione scutorum rooo. S ultra, quae ratione interesse eis deserebat sementi primae instantiae, induceret partes ad
Circa expensas senerum & medicinarum ultimae infirmitatis , quamuis illaqlonge maiores ex parte viri iustificarentur, nihilominus processum fuit cum quadam epicheia fundata, in in dicto actorum damno circa interesse, Tunia etiam quia habita ratione dotis, expensae funerum videbantur excessivae, qua-uis inspecta conditione persenarumis , ac diuitus, quas Scipio durante hoc matrimonio quaesierat,essent congruae,it aut viderentur in ipsius viri potius quam destinctae gratiam ac honorificentiata factae; Licet enim de iure certum sit huiusmodi expensas ad mulieris haeredes spectare, atq; factas per virum ex dote per eam restituenda deduci debere ex
Nihilominus id recipiendum est in illis
expensis, quae ipsius mulieris conditione inspecta sunt necessariae, iuxta tanten necessitatem congruentiae deductam 1 loci consuetudine, secus autem si vir ad eius potius honorificentiam ac decorem maiores ac sumptuosas expensas faciat, quoniam illae suae potius in hac parte excedente quam mulieris dicuntur, Nec n5 per Rotam habita fuit ratio, quod etiam
ipse vir, qui aliqua parte dotis lucraba
dicta prima deci ne coram Corrado . Quouero ad condemnationem ad restituendum integre illam dotis partem, quae in quantitate constituta erat, conia quaerebatur Scipio inprimis de rata assignata in una domo , quae conflante matrimonio ex casu fortuito, &absque aliqua ipsius culpalincendium passa fuerat, quasi quod casus damno mulieris cedere deberet, sed iniusta erat eius praerensio, quoniam inspecto tenore apocae dotalis, constabat dotem incipere a quantitate, pro cuius solutione in parte domus praedicta assgnata fuerat, uncti propterea dicebatur data qstimata vera ς stimati
ne, qua concurrente, cum omni modum dominium in ipsum virum tanquam tertium ac extraneum emptorem transseratur,de plano resultat eius esse periculum, quod domini, sequela dicitur, cum
Et quamuis tanquam Advocatus insisterem non omnino clare constare de huiusmodi constitutione in quantitate ,
itaut ageretur de vera aestimatione, duverba dici poterant aequivoca , atque idem suaderet subsequuta obseruantia , dum eadem domus per eadem verbata primo viro data fuerat, & tamen retiabita tanquam species, nulla ratione habita de incremento vel decremento,itaut spectato solo tenore apocae dotalis in puncto iuris no improtrabiliter id es.set substentabile, nihilominiis in hac parte omne substulit quaestione aliquo.
rum testium depositio dicentium talem fisisse tractatum ac partium voluntatem. Conquaerebatur etiam vir quod de reliquatus Blutione nulla daretur probastio , dum Rota se fundauit in probatione praesumptiua Se coriiecturali; Sed pariter minus iusta videbatur eius conquestio, quoniam de iure receptum est quacumque solutionem per coniecturas &pr sumptiones probari posse ad notat. iuI. Procula I . de probat. ex dedu&is preM-d. deeis Ios. Mersin. cf. 12. ., et tu specialibus terminis dotis, quin imo quod in ea facili 3 haec probatio admit
latur, ac leuiores ruisiciant praesiumptio F i et nes
254쪽
tam altas 3s9. iuxta lugdunen. decf63. num.3 post Merlin. pignor.'m a0s ;Conieliurae autem plures in propositata facti specie concurrebat in aecta prima decisione ponderatae , illa praesertinia satis emem , quod haeredes primi viri dictae summae debitores, erant idonei, ac promptae vi facillimae exactionis, Mi pio vero inspecto eo tempore potius pauper, nimis tamen i sidus mus , it aut exinde patriae ditior ellectiis fuerit, ideoq; onutino improbabile, quod spatio annorum circiter I f.,quibus matrimonium durauit, dotis exactione in negligere voluerit, Accedente etiamsi quorum testium depositione, ac aliquibus pecuniarum traditionibus in genere non expressa quantitate. Licet enim ego tanquam Advocatus dicerem praedictorum testium dicta utpote perciitientia tempus aiate quietantiam scutorium 3 o. ad hanc summania referri posse, quodque in contrariunia
urgeret dicti obseruantia, quod scilice quemadmoduin de disti sunt ima quietaliam reportare curarunt, ita etiam dei ita iecissent, nihilominus omnes contricturae & circlimstantiae insimul ponderatae cum regula, ut singula, quae Non profunt c. magnam habebant verita. talis imaginem, atq; mereri videbantur iudicis arbitrium, in quo materia come
cturalis seii praesumptiua reposita est, ut
habetur supra in Barchionen.disc.praeced. et in alys. Econuerso satis AEquaerebantur a t
fi res de reformatione sententiae ordina. rij super interesse 1 die morae,& conquς- rendi occasio potissimἡ resultabat a consuetudine sive stylo Tribunalium saecularium Regni Neapolitani, ubi conceditur passim condemnario ad interesse ratione lucri cessantis, absq; eo quod probentur requisita posita per Paul. de Ca r. in I. 3.1 de eo quod certo loco,dum in regione praesu pponuntur notoria, ex ais quae saepius habentur in sua materia sub tittate Uur; Verii in hoc no bene di cebant, quoniam dum causa ageoatur in foro ecclesiastico , in illa praesertim materia usuraria, sequenda erat opinio Rotae ac Curiae Romanae , et in hac pamre credo, quod bene iudicatum titerit.
Quia vero ijdem actores constantes
dicio matrimonio pro eorum Occurren-lijs habuerant ab eodem Scipione scii tos 3 oo. ad censiim sub fructu rigorois
in regione consueto scutorum Io. pro centenario, nimis asperum mihi visum fuit, aliquam rationem de hoc interesse damni emergentis no liaberi Licet enim Rota sequatur decisionem . Maesecunda de urit , ut pro interesse damni eme gentis iustificare non sussiciat illud acreditore passum esse,ut voluerunt Ruis. O cineri, quorum opinionem in puncta
iuris probabiliorem late de bene probat Gotari de usuris quaes.7 s.sed iustificari
oporteat moram fuisse causam proxima.& immediatam damni, quia nempe creditor deciarauerit velle illam pecuniam
in extinctionem illius debiti fructiferi
erogare , dum poterat in alios usus coria uertere ut apud Coccin. aec. 498., duiue 32flos ecuΠd. volum. conf. Faris. c.
pius in sua materia sub tacto tricis v ris inseresemihilonimus haec est simplex praesumptio, quae ex eiusdem Rotae sensii cessat, ubi etiam absque explicita declaratione aliae concurrunt circumstantiae erogationem talis pecuniae in dicitavium suadentes , insub eod. tit. de uris interesse,deduci uni habetur in sena inmus dis. I .isTaurinen 3 2. In Hyrsrequenter , Haec autem verisimilitudo magna concurrebat in laac faciti specio, ex ea praesertim circumstantia, quod noagebatur de damno passo cum tertio,
sed cum ipsemet debitore,unde satis du.
rum , ac humanae rationi contrarium
videbatur, ut idem pecuniam otiosa tamdiu retinere debuerit,prs sertim dum erat industrius eam in arca demortua non retinens, et quod econuerso ex sua pecunia ab eodem cre di tore, erga quem
morosias era fructum rigorosum exigeret, ideoq; omnino pro illus mihi vi
debatur locum elle, vel dicto interes damni emergentis, vel compensationi seu occultae solutioni ab initio pro hac rata Litat enim in stricta iuris censuravera sit conclusio in decisione praeseritim coram Peuting.plenius deducta, quod debitore non declarante, locus non est compensationi inter creditum pure m. cuniarium & sortem principalem cellus, in baec quoad credaturem demortua dicatur
255쪽
dicatur, atq; ab inuito debitore repeti mpossit, Nihilominus ubi eiusdem debit ris conditio aliaeque circumstalitiae huiusmodi voluntatem probabilitEr suadent, ut in hac facti specie, tunc indiscretus rigor videtur in huiusmodi comesusione ita mordicus insistere,atque attendere legem ad litteram, quod semper damnabile censui,qui1 cu ratio sit anima legis , ista discrete atq; ad rationis normam intelligenda est,praesertim ubi non agitur de resistentia positiva legis clarς&expressae, sed de aliqua recepta O nione in praesumptionibus & argumeu-tis potius fundata, unde eidem Scipioni
consului, quod hunc rigorem temperando tructiti dicti census, vel in toto,vel in parte remitteret, ut sequutum filii Per concordiam, quae litem terminauit, me cooperante.
illis in uratus eoiam A. Qi cretus es exitus.
De praesumpta solutione dotis Et de
dote incerta remissa in volunt tem, ac arbitrium dotantis, vel as terius, in valeat, & obliget. sVM MARIUM., U AEtiferies.fi l ' De praesumptastatione dotis prae .sertim acco F.
a a d in bis materρι d ferendum so etiam te bus imperfectis O patiemtibus exceptiones.
s In patre, vel alio obligato dotare pro missos Itinetur, et de ess ctibus a premisone resultantibus. 6 QEd in extraneo non obligato solare. In Ultimis voluntatibus dispositio inere. ta ritissubre fuluinetur .
fammet mulierem. 9 Dos collata in arbitrium dotantis valet, quia intrat arbiIrium Iudicis .i o Quid ubi dictum cs arbitrium esse omnino liberum. Ii Mulier nupta viro, qui contentus fuit eam indutatam accipere, in hoc nou sante petat dotem. i x βυid ubi in arbitrium eouata non estota dosoed aliquod eius augmenIu.
Lementitiae filiae nuptae, LeonelIOBernab Petrus de Gregori, pater domno 1633. constituit dotem scut. 42oci. siib di. uersis modis S terminis
siluendam, adiecta etiam promissione capsarum arredi cum omnibus illis linteis . S alijs mobilibus, quae videbuntur & placebunt Tranquillae uxori do tantis, ac respective niatri dotatae ;Quo matrimonio sequuto, tractuq; temporis dissoluto per mortem mulieris superstite unica filia pariter Gementina nuncupata, ista haeres etiam Leonelli patris postea quoq; delucti de anno Ibys. contra filios & haeredes dicti Petri a
tantis iudicium coram A. C. instituit, renouatum de anno I 662. quando assumpta disputatione , cum haec tota consisteret in reorum conuentorum exceptione, dum actrix clate iundatam habebat intentionem in instrumeto dotali, idcirco pro reis conuentis scribens, deficiente probatione verae solutionis , cuius notitia praeterqua ex attestatione cuiusdam famulae ob viriu', parentis mortem haberi non poterat; Dicebam etiam cum selisu veritatis, omnino aes
mittendam esse solutionem praesumpta et deductam ex pluribus Praesumptionibus S adminiculis,de quibus in Barebisven. c.
256쪽
aris. 6 1, ac etiam At Duellan.df. praecedenti, Quul scilicet ob lapsum temporis
ct supportationem onerum concurreret
idoneitas debitoris facilis ac promptae r solutionis, de diligentia creditoris, sed
super omnia planius, et quod pro meo iudicio veritatem euidenter conuinc bat, erat subiecta materia, seu qualitas bonorum , cum non ageretur de pecunia sub certis terminis soluenda, & quae ob casuum contingentiam non de facili prompta habetur, unde sepius per debitores ad plures annos dissertur, sed de linteis, ac alijs pro maiori parte iocab-biis & ornametis muliebribus,qtiae iuxta comune cosuetudine semper dantur bre- lui manu ipsis puellis per matres,dum vadunt ad virum, S in qua bonoruspecie magis qua in restanti dote mulieres instar tfiunt, dum ipsaemet Sponsae pro maioriparae dum sunt puellae virum sperantes una cum matribus sibi praeparare solet, quae c5suetudo dandi haec bona sub nomine acconcit in Urbe, ac arredi seu corredi alibi nuncupata,considerata fuit im Romana ei commisis rutilis G Iuva 6so eorum Mellio decis r. m. 9.
IO. par. II. rec. Saduertitur in Bito.
ιma enunciata in Barctionen. disci62. His accedebant duae aliae circumstantiae hanc praesti mptionem fortissime com roborantes, Una nempe, quod idem dorans nuptui etiam tradidit Placidiam ex fratre neptem, cui iustificabatur prompte dedisse hoc arreduin eodem temo
re, quo ad virum iuit, unde longe probabilius est idem factum esse cum propria filia,dum praesertim vivebat mater, Et altera, quod quaedam antiqua famula deponebat de visu, quod in ipso di essu a paterna domo; sponsa secum tulit qua- plura bona huiusmodi, illa etiam speci- sicando; Licet enim esset unica, ct vili , ei tamen omnino deferendum esse dicebam , Tum ratione subiectae materiae, cum huiusmodi bonorum traditiones non nisi intra domesticos parietes imθf3 sanguine contui actos fieri soleant, ideo
testes etiam coiis anguinei, vel alias ex ceptione elidibiles admittuntur, ut bene in terminis trier. alleg. II. num. 8. 9. ,Tum etiam quia licet uniciis testis ex tot alijs praesumptionibus S adminiculis ad concludentem probationem ,
susscit, vel ipse saltem facit adminiculu
cum totalijs uniendum, et ex qua virio ine ex regula, visugata ustu profantit,ci: mihi videbatur hanc veritatem reddi palbabile, Quia vero dum haec dicebantur, res non erat integra, ob lium se quutum in andati exequutiui decretum , atq; iudex non erat i cilis retractationis. puto quod reos conuentos oportuerit acceptare concordiam, per quam controuersia finem habuerit, dum amplius de causa actum non audiui. Dum autem antequ1m ad hanc desei sionem assumptus essem, in disputationibus habitis, ut frequens est stylus inter solos caus e Patronos, excitatum etiaeset motivum incompetentiae actionis
ad huiusmodi dotis partem , ex quo illa: non pure S simpliciter promissa erat ,.sed ad voluntatem Tranquillae uxoris seu matris respectiue,atq; ingenio sus iudex facilis ad assumendas iuris quaestiones,ad hunc punctum principaliter dissicultatem restrinxisset, quami: is pro meo iudicio crederem esse inanem laborem, atque veritatem in praemisso alio fundamento praesumptae solutionis consistere, Attamen ut parti ac iudici satisfacerem, assumpta desuper disputatione, Dicebadistinguendam esse inspectionem prO-m .ssionis vagae seu incertae ab altera pi omissionis collatae in alterius arbitrium seu voluntatem. Primo enim cassu, quicquid disputati-ν uescribentes dixerint, res diutiue iuxta stylum foro accinnitu datum, insinuabam tres casus distiligitendos esse, Primo nempe in promissione facta per se
trem, vel alium de iure ad dotandum ,
obligitum, Sectilio in promissione aper extraneum, cui nulla dotandi obligatio incumberet, et tertio in pronii Lsibile facta per eamdeminet mul erem.
Quoad primu receptum est, huiusnam di promissionem quamuis vagam ct ii certam dotis fauore sibili neri, quia cupromittens esset de iure obligatuς dolare , idcirco promissio ad iuris sormam
censetur de dote congrua per Iudice' declaranda ad text. in Dum pos s. generss. ae iure dotium, et firmant communister scribentes, de quibus Larias in L I .
257쪽
sussicit enim Iu virum declarasse, quod
noluerit uxorem indotatam ducere, ut
propterea intret obligatio legalis . Neque hac stante dici potest talem
promissionem inanem remanere, cum
ad plures esse bis operativa sit, Primo
nempe ob viri declaratione, ut supra,et dotare obligatus ex huiusnodi pret textu excusetur ; Secundo ob iudiciunia executiuum, vel alia remedia resultantia ex promissione sersan de iure non competentia, Et tertio, quia sic dotans redditur omnino inexcusabilis a cursu fructuum seu usi rarum dotalium, a quibus donec dos peteretur , probabilius praetendere posset se excusatum ex ijs, quae habentur in Romana dotis discurs. I. e, feta. ; Et licet DD. pro maiori parte istum casum exempli. ficent in patre, nihilominus hic stare dicitur demonstrative tanquim ille, cuius frequentior est causa seu obligatio diradi,ideoq;procedit in omnibus de iure obligatis, ut pro absoluto si apponit Ma
dior α. de fratre agit Botriglur loco cit. In secundo autem casu promissionis 6 iactie per extraneum, non leuis contentio est inter DD., ut liquet ex deductis per Barbos dicta para.3. legis prima m .so., qui veriorem putat Opinionem volentium promissonem esse inutilem pertext. l. I. GL de dotis promissione, et huic adii rere videtur dotius modernus
Leotar. dicta quaes. 28.; Contrariam tamen veriorem credit Mantio. de tacit. kicto lib. I a. num. I s. & per totum ex generalitate textus in I. 3 e ritu promissi ne in dicta Leum DII S gener.)de iure dotium ; Quia vero causie necessitas non exigebat, neque aliae Occupationes ac stylus concedebant, hinc proinde it remissiue hqc insinuaba,suspense iudicio super veritate, dum potissme quantum
propria notitia importaret, casus tanquam rarus adhuc non reperitur in foro
disputatus & decisus atq; habetur dicto
. Is I. Credebam tamen esse unam de mat
riis remissis iudicis arbitrio ex ficti cir cumstant ijs regulando, an scilicet probabile sit promittentem ita potius ioc
se ac nugatorie agere voluith, vel econ- Derio talis dici post et, quod virum bona
fide proavilia credeatem induaerit ad
co trahendum matrimonium,quod aliti non contraxisset ; Cum enim ita sequi dicatur irretractabilis traditio ob matrimonium, quod ex deiectu dotis re tractari non potest, idcirco intrare
videtur, vel actio de dolo seu praescriptis verbis , vel aequitas canoni , de quibus late caeteris allegatis habetur apud Meritu. deciss6 .e, 6os. , ubi li. iat agatur de diuerse contractu, in quo pro maiori parte sustragiorum neutrum ex his admissum nit, Attamen fauo. re dotis, pro qua in dubio habemus
respondendum esse, quando casus co
tingeret ibidem deducta satis ad rem sacere viderentur ut dicto . I ς I. Prout ad re iaciunt ea, quae habentur, per A UI.dec. 3I.n. I.Menoch. cc U. 292. n. 9.cum sequen., et eumdem Barbos. dicta 3lIV. 1.π.a s, ut scilicet in vitiinis v luntatibus dispositio quamuis incerta
& vaga dotis fauore substineatur; licet
enim inter contractus & vltimas voluntates diuersa militet ratio, neque strices ac praecile de uno casu ad alterum arguere liceat, videtur tamen id satis spectandum esse pro arbitrio regulando atq;ad essectum dignostendi dotem in hac materia esse aliqualiter priuilegia. tam, ut facilius quam in aliis contractibus intrent, vel actio de dolo, vel aequitas, de quibus in allegatis decisioitibus Merlini. Super tertio casu mulieris pro se ipsag ita promittentis, pariter certant Man ite. O Barbos locis citatis c, BG. de dot.
riorem stare pro validitate, Alter vero cui adhaeret Leotari ubi supra tenet pro inualiditate, atque ex eisdem rationibus, de quibus in casu praecedenti sola relatione contentus, insinuabam mihi pari. ter videri materiam remissam esse arbitrio iudicis, quod facilius in isto casu
pro validitate intrare: videtur, quia cum apud scribetes controuersum sit, an muliere simpliciter nubente, censeatur Omnia eius bona in dotem data, huiusmodi promisso hunc effectu operari videtur, inducendi scilicet declarationem animi ac reddendi ita veriorem Opinionem ilia firmativam, quae alias absque hoc aetaminiis communis ac Vera videtur , nisi praesumptiones Sc adminicula concurrant di latiua de m Icria dicto disc. I s i.
258쪽
Ubi verὁ promissio non est vaga ct
incerta,sed collata in alterius arbitrium seu voluntatem, tunc Aut agitur de totas dote, aut de aliquo eius augmento aliisque appenditi js; Primo casi quicquid sit in c5tram emptionis & venditionis vel simili , de quo pleia Mer . in ali ratis deesionibus s67.t, fos. atids 172.248. r.6. recent., speciale est in dite, ut actus Valeat, atq; illo, in cuius arbitrium collatio facta est non arbitrante vel non recte, intret arbitrium boni viri ad rem. in d. Leum post S. generss. detur. du. O l. 3. Cis. de dotis promissione , cum quibus communiter pertranseunt Dp.,de quibus Giurb ad consuetud.cap. 3glos . pars. I. num. SO. cum sequen. AF de diat. cap. 9. ex numer.82. ct tanquam absolutum supponit Rota in Bononieu.do sis Io Uarty I6s I. Siotarionem coram Potingeris impre . decis 123. Numer.2 I. pari. II. recentae dicto di c. Is r.
Dissicultas solum in proposito caderesistet, quando accedit protestatici, seu alias promissionis verba clare dis ansit, io ut id collatum censeatur in omnino liberum arbirrium seu voluntatem, et ilicin extraneo non obligato dotare,absdiu. tum est promissicinem inutilem esse, in patre vero vel altero dotandi obligationem habente aliqui dubitant relati per Barbin. d LI mrL3. num'. 38. qui sinstdubio veriorem putat sententiam promittenti fauorabilem, quia sicuti quoti die experimur, selent viri ob aliquam , inaequalitatem seu ob nitores, quos a socero seu alio dotate viro qualificato sperant, mulieres omnino indotatas ducere , idcirco non videtur quid prohibeat eum huiusmodi promissionis cie, quς est aliquid plus, contentum esse; Neque id mulieri aliquod assert praeiudicium 1,
quoniam constate matrimonio vir ux
xem ita ducens, ad eam alendam, alia que onera sipportanda sine dubio te netur , et pro casu di luti matri.
moni j sibi remanet ius petendi 1 patre seu alio ad id obligato dotem seu legitimam ,
Quinimo in sensu plurium,etiam ipso
matrimonio constante ius conceditur mulieri ad petendum dotis constituti nem, non obstant E quod viream indotatam ducere contentus fuerit, quia stalarerest non esse indotatam sic a viro
num. I 8Φ, ct infra aes. 142.; Vnde propterea cautela est, ut dotes per ipsos viros constituantur, vel saltem quod ipsi viri promittant eo matrimonio consi te uxorem nil petituram cum promissione releuationis a molesti, de proprio, stante quod in hac materia receptum est, promissionem facti alieni substitis ri, ac virum non excusari ab interesse ob diligentias, ut ium discursa a. &alibi. In secundo autem casu, in quo coni 1 stituta dote in certa specie vel quantitate promittitur aliquod augmentum , seu appenditia in alicuius arbitrium, seu voluntatem,pnta quia dicatur dotem constitui in mille, et in eo pluris quod
ipsi doranti vel alteri videbitur seu placebit, et tunc facilius admittitur,Vt prinmissio sit inutilis, quatelaus tertium non arbitretur, quia cessat inconueniens indotationis,sed id est ad superabundantiam , ut ex Paul. de Cas .cons. II lib. I., reiecto nominatim Menota. cons. 93. fi
mat Mantici de tacit. lib. I 2. tit. 26. n. .,
qnem sequitur Gratian. discept. 2s numer.6o.; Et in his terminis, ad propositam facti speciem applicando, nos versari dicebam,quoniam iam constituta erat dos, atque collatio in arbitrium & pla citum matris sponsae,percutiebat quoddam augmentum seu appenditiam, ita- ut matre non arbitrante nihil peti pos
Uerum adhuc dubitabam de motivo, quoniam verba importantia arbitrium ac placitum non percutiebat ipsam pr missionem duarum capsarum arredi, sed percutiebant quantitatem & qualitatem linteorum aliorumque bonorum in ipsis capsis ponendorum, Et fortius quia non eramus in extraneo, sed in patre dotare obligato, Atque acconcium seu arre- dum de communi consiletudine solet esse pars necessaria dotis, itaut huiusmodi arbitrium adhuc tanquam boni viri regulandum iit. Credebam tamen, id pendere, in eo qui dotare obligatus est, a congruitate vel incongruitate reliquae dotis
259쪽
dotis iam constitutae, si enim ea est congrua , itant haec promissio senaret in
augmentum ac superabundantem elargitionem, et tunc arbitrium boni viri non intret, secus autem in casu conuer.
B, in quo in omnem euentum etiamsi de stricta iuris censura promissio esset inutilis, intraret actio vel iudicis ossiciupro congruae dotis supplemento, unde praesens quaestio videtur potius facti quam iuris ex particularibus indiuiduorum casuum circumstantius prudentis iv. dicis arbitrio decidenda , spectata potis imita potius subsutia verisimilis um
Iuntatis partium, quam cortice, et figura verborum.
caiis decisus pre Rotam pro Haeredibus Viro, qui integram dotem non ex gerat mandante eam intepe uxori restitui, An ita dolans a debito residui liberatus censeatur , Vel potius viri haeredibus actio competat ad assequutionem.
ptata, liberat. 3 Donatio in Abio non es prae menda. mulier agat dire Au Gntra dotis pr mi Mem remissi λς υ in arbitrio viri dotem inexactanti
fluere , et actiones conrea dolanum retinere.
6 Ad materiam textus in I si extraneus, et quando vir in actam dotem resiluere teneatur.
Sta praesertim causa me docuit,quam saepius mo-i-l era rientium voluntates, diuersam, quinimo oppositam a Consulentibus, vel iudicantibus inter. Praetationem recipiant; Contracto siquidem matrimonio inter Georgium Uaginarium in Curia Αduocatum, et Magdalenam Puteam cum dote scutorum mil. promissa per Archangelam matrem ac Balthasiarem fratrem in m. cunia prompte sub statutis terminis soluenda, defecerunt promittentes a data fide, unde vir cum aliqua eius displicen- . tia iudicium adiens,ex amicorum conssilio loco pecuniae aliqua bona in partem recipere coactus est, cum residui promissione sub certis terminis prorogatis, quibus sorxe pendentibus, seu etiam et psis, atque promissione non impleta is, i morte imminete ac prole destitutus, me tanquam caro amico circa professionis initia assistente, testamentum condidit, in quo duos ex sorore nepotes legitimos successores,et cum eis dilectissimam uxorem aequis portionibus instituit, cunia onere substitutionis uxori ad nepotum fauorem iniuncto; Expertus aure quam . male dolantes ipsum tractauerint, indeque inserens peius uxorem in stam vi duitatis ab eis tractandam sere, dispo- fuit quod licet dos integre sibi soluta, non esset, adhuc tamen uxori praedictae tam integra dos, quam lucrum iii totlbeis molitium tanquam melioribus hae-
260쪽
reditatis effectibus restitui deberent, prout illico sequuta morte sequutu fuit ;Deindeque sit, omnium trium haeredum nomine coram A.C. iudicium institutu fuit contra dolantem pro dabisi in dualis solutione, pro qua relaxatuitiauit mandatum , a quo interposita appellatione, et commissa causa per Signaturucum clausula exequendum in Rota caream Peucingero, assumptaque disputatione.
Pro rea conuenta scribentes, quorum aliqui ad veritatem quoquepro eadem
respondere prosessi fuerant, aduersus actionem clare petr hau edes fundatamuin instrumento dotali, excipiebant de i ncomperetia actionis ipsi mulieri,quasi quod semel de sua dote satisfacta ius amplius non haberet pulsindi debitorem , ex regula , ut silutione eius quod debetur omnis tollatur obligatio, quam procedere dicebant, licet a tertio facta esset solutio, quam dubitatur in iure, an a creditor inuitus , tertio seu alio quania debitore recipere cogatur ex deductis
per Cenc Cens pisu.4 o s.Vbi concordantes,sed ubi talem Blutionem recipe
re contenrus est, tunc non dubitatur ei
aliam actionem non competere; Atque hinc inserebantad implicitam dematio.
nem seu dubiti remissionem , quasi quod
vir scienter soluens indebitum, Illius repetitionem non haberet, sed donasse
Vnus tamen magis prouectus Jgnoscens praemissorum in subsistentiam, rete conuenis exceptionem fundabat in redditione rationum, stante quod Geopatus aliquq bona Angelae socrus administrauerat, v E propterea inserebat ad prςsumptam satisfactionem ex bonis ad-niinistratis, quodque integra restitutio in testamen to demandata sumenda esset, non tanquam praesumpta donatio, sed tanquam adminiciua dici e legalis praesumptionis,am tanquam recognitio veritatis ac bonae fidei.
Hoc ultimum motitium luisset satis considerabile, misi illud de plano dirimere quoniam incontinenti docebatur plusi importate data seu impeti-nquam. accepta, et in hoc solum circa iustificationem impenserum,atq; sic potitus in facto quam in iure filii disputatio, pnaefato etenim fundamento cessan-
te, nulla ratione habita de reliquis tiuis sub die ia. IIv I 6sa. , resolutio actoribus fauorabilis produt, cum vere aliud moti utim nulla haberet iuris sun
damentum, ac procederetur cum aequi-
uoco claro; Siquidem ea quae dicebantur de creditore post Blutione missa acu nem habente, quamuis solutio per tertium sacta esset, percutiebant casian, in quo eadem mulier ex solo iure uxoris , et tanquam creditrix ex causa dotis agmret, seta autem dum ipsa insimul cu maliis cohaeredibus, ac diueritin haeredispersonam repraesentans haereditario nomine agebat, qitia ubi etiam vir ad nullam restitutionem obligatus de inex cto residuo illud tanquam tertius mulieri credi trici soluisset, hoc operaretur, ut creditori actio ad rei teratam seluti nem non commerri , ita non induc
ret debitoricii rationem, dum actione negotiorum restorum vel de utili in rem verisset uenis c5petii ius repetedi,qumties non con staret id actum esse anim63 don adtin dubio non praesumendo, Dra.
saepitu in sit .niateri Abiit credi M. Machaec pro actoribus scribens dicebam omnino superflua,atque a casu controuersiae extranea, quoniam cum dos
constituta esset in quantitate, viro directe promisi Gipssaequisita erat actio, suumque estectum sbrtita adeo in stricta
iuris censura tepacirex, quod mulieri soluto matrimonio,sinE viri eiusque hς- redum cessione nulla comperat actio ς
iuxta opinionem insidio receptam huius actionis exercitium admittatur, a . tamen id procedit ex aequitate ac ratione inanis circuitu ut deductum habetur dis. 61. Ibi. QMdque in viri arbitrio repositum sit,etiam incaui quo de negligentia in s putari non possit, vel actiones contra Morantes mulieri, cedere , et doliquam exactam de proprio mulieri restituete , dictasq; aetiolita pro se reti neresst.te V. in I. cere f. Litsus mimo buci trim. ubi scribentes , dequibus I rimis. icta dec33iarum 7.; RHiiii idem es pro exclusione donationis deducebam etiam text. in I. penult. st de douprariata, per quem