장음표시 사용
351쪽
haberi debere, sed procedendum e
eum capitulis matri monialibus, quae m. tius attendi debent inconcursu instra menti, quoties non constat istud initum esse animo innovandi seu aliquid alimrandi, quinimo monuerso potius constat de contrario, quod scilitat instrua mentum factum sit ad sellam memoriam M faciliorem probationLac exequuti nem capitulorum, quoniam ista continere dicuntur verba partium, instrumetum vero continet verba notaru, ut in consimili Asculana decisi
crimis a s. Martig 165 o. Verosio, de quibus vltimis decisionibus seu causis in quibus illae prodierunt, actium habetur,
Com.lo. de Pepulis,ibique ista concluso latius explicata & distincta habetur. Inspecto autem capitulorum at tu, nil vetere videbatur quod unam vel alteram speciem elare includere pleraq; etenim generalia, quae hi inde ponderabantur erat aequivoca ad utrumq; sensum referibilia, nam ex parte mulieris ponderabatur ea generalis circustantia, quod prius praecederet quantitas, deinde vel o Lbsequeretur species, et econuerso ex Prte haeredis ponderabatur,s quod quantitatis constitutio adierumnaberet restricti in dictione, idestiat, uuam in specie ponderat Rota in Romana dotis Is .Iundi i 61 2. coram Pamphiliomstea Innocentio X. atq; alibi hoc eod. m. obseruatum est. Quamuis autem ego ad cause oppo tunitatem scribens,cum doctrini. &de.
6 cisionibus, Advocatorum more, insist rem etiam super dictis generalibus, Ad veritatem tamdii refle&ndo pondet.bam, acetiam ingenue iudici insinua bam, istam esse quaestionem potius iactici applicationis quam iuris, non admittentem proindὰ certam ae determinata regulam generalem,sed decisionem pendere a singulorum casuum indiuiduis circii stantiis, prudentis iudicis arbitrio
Ponderandis, more aliarum coniecturalium materiarum, qualem istam ess aduertunt initio allegatae auctoritates
de quaestione agentes, praesertim Graia decis3 7 min.2 pos Merii pignorari Min incta Romana dotis I s. Itiny Iola..
saepius, Duas attendendo regulas generales in ambiguis oc coniecturalibus isempera iudicante praeoculis habendas, Vnam scilicet, influuia qua non μυ- μαι υnita itiuent, Et alteram, ut nor cortex di figura verborum sed subitantia verisimilis voluntatis principali Ur . spectari debeat, cum saepius ipsi qum iEcapitula per Notarios vel alios concipi isoleant absq; eo quod partes ccgitet ad ivim verborum, eorumque operationem
utpote ad solam substantiam dotis, elucque modum soluendi cogitantes. Plura vero adminicula in hac facti ν specie suadere videbantur quod praediupraedictum datum esset taliquam species
cum impropria aestimatione , quorum
singula s bla& de per se leuia erant, ac aequivoca ad huiusmodi operationem, Q apta, sed simul unita aliquam probationem facere videbantur, unde proptere1, ut saepius in materia praesertim Vltimarum voluntatum sub tit. de A Leomin obseruauat, prorsus erroneum meo iudicio est, iudaico more insistere in Consiliis, ae Decisionibus vel alijs au- ctoritatibus unu adminiculu approbam tibus vel respective reucientibus, qu niam stat simill illud in uno casu nullius esse operationis , & in altero satis attendendum esse, prout personarum, loc nim, & temporum qualitas, aliorumq, adminiculorum concursus exigunt. Primum enim adminiculum deduce-8 batur ex incongruetia valoris dicti pra
dij,dum supponebatur longe infra dimidiam summae, pro qua assignatum erat, licet enim illa circumstantia de per se nullius sit ponderis, ubi praesertim alia urgent veram aestimationem suadentia, quia sicuti datur laesio in emptione &venditione, ita nil prohibet eam dari in hoc actu kcti contractiis speciem habente,Nihilominus in ambiguo est una . de adminiculis excludentibus veram aestimationem, quia nemo praesumitur fatuus, qui suum iactare velit,daudo vel respective recipiendo re pro incongrkio
352쪽
apud quos cieteri. Alterum adminiculum deducebaturh ex qualitate viri,*vel inopis, vel noli ita pecuniosi, litat ea viri inopia quam in Proposito ponderant aliqui DD. ex dic positione vel ratione texti in lis ebus Cod. de Iur t. frequentiori calculo reprobata sit, dum hoe Blum est priuilegium Lbsidiarium,nε in rebus originarie mu. Iteris vel dolantis illa per viri credit
res vincatur, Ut aduereunt coua'.-π-
tici, Trentarim, Fontanest. & cieteri si- perius allegati, Nihilominus omissa haevia, ponderabam exindὰ adminiculum deduci, non ex dicta ratione, sed ex alia inuerisimilitudinis, quod scilicet verisimile non esset, virum pecunise non assi entem ita praedium longe minoris valoris accipere voluisse,se exponedo onmri restituendi dotem in pecunia, quod eius vires explere non poterant, undE se cristituebat in periculo omnimodae Linplantationis ac molestiarum etiam pers alium, verisimilitudo enim est in ambiguis maximum adminiculum. Tertium specialiter ponderabam ex ro illis probationibus , quae ex hac parte deducebantur per mediatorum attestationes circa simulationem florenorum 4oo. ad pompam seu honorificentiam ,
Quidquid enim esset, an dicta probationes concluderent ad effectum obtinendi liberationem 1 dictae summae restitutione, Attamen id satis ponderabi- Ie videbatur ad effecta inspiciendi partes respexisse ad constituendam maiore dotis quantitatem pro communi honorificentia , ad quem effectum, ut pluries sum expertus, valutari solent bona, quae dantur, longe plus quam valeant, ut ita ex fimma initio constituta oriatur sama congruae ac honoraticae dotis, qualis noesset si iuxta praecisum ac verum valorEbona darentur;Quae omnia insimul ponderata cum alia circumstantia resultatem dictione, videlicet, &ex altera, quod apiam praedium in dotem datum vid intur,ob illa verba, pro metu per dote O in nome di dote dare vn eampo, quod non esset, si datum esset ςstimatum vera ς stibmatione, quia ipse ager dici non poterat datus in dotem , magnam probabili ratem inducere videbantur.
Econuerso dissicultatem inserebat imia strumentum nimis tacludens,et quamuis vera esset propositio de qui supra, quod in discrepantia capitulorum & in linenti, illis potius, quam huic deferendum sit, Attamen id procedit, ubi capitula sunt clara, it aut inter unam de alteram scripturam adsit incompatibilistas, sed si capitula sunt ambigua & cap cia illius sensus, qui clarius explicatus habetur in instrumento, tunc istud est attendendum tanquam interpraelativa potitus quam correctivum,ex deduct. in hac materi ut tit. de Metc. dis. I79 de propterea quatensis iudex secundet instantiae iudicaret contia sensum ait rius iudicis instantiae praecedentis, consilebam huic parti,ut experiretur Rotae iudicium, in in diis ambiguis & conie cturalibus materius utpote arbitrarus , certum ac determinatum iudicium non de facili dari valeat, incertum autem est quid sequutum sit, et de hac materia do tis aestimatae vel inaestimatae latius insadsis.1ς8.
TU DERTINAsuPPLEMENTI LEGITIMAE
AD PETITIONEM MARIAE DORO THEAE DE CARRO IIS.
An dos data per matrem in vita imputetur in legitimam . Et quid de dote data per patrem.
SUMMARIUM.x Asus controuersia . a Dos data e respectiis ad re propriam dotatae non imputatur, quia no dicitis data de bonis δε-
353쪽
6 Declararis illa propositio , quod in materia dotis omnes, excepto patre Mabentur pro extraneis.
Hemili Clementi do Astancollis cum do
consistente in mediet te bonorum paternorum, ultra quae Eu-frosina mater dedit scut. 3oo. in pec Mnia nunierata prouenientia ex pretio aliquorum censuum extradotalium ipsius Eufrosinae,quet hanc summam de proprio tradere dixit ad ostendendum maia ternum amorem quo dictam eius filiam prosequebatur. Econuerbo autem in e dem instrumento dotali dictus Hercules Clemens sponsus nomine sponsae promisit eam intuitu dd. scutorum 3 oo. amatre de proprio datorum lauic relaxare ad vitam usum fructum medietatis domus paternae addictam Mariam Ludovicam spectantis. Obijrdeinde Eutrosina condito testamento, in quo instituta haerede Mari Dorollaea altera filia, dictae Mariae Ludovicae reliquit laut. Ioo. pro omni dc toto eo, quod ratione legitimae vel ex quacumque alia causa in eius Nanis praetendere posset, dictaq; Maria Ludovica dicto legato non acquiescente, sed petente supplementum legitimae, dubitari contigitan deberent in istam imputari
dicta scut.3 oo., quae mater vivens ei dedit in dotem, atq; pro veritate consulit . Pro ea rata, quam importare potestriussimctiis medietatis domus correspe-α ctiue cessi Euseosnae, respondi imput tionem praetendi non poste , quoniai imputationis quaestio cadit in bonis, quae in filium de substantia parentis obueniunt, ut disponitur in l. quoniam n
Mella Cod. de inuessimam. , in Mi. ibi, Si exsulantia eius profecta sit, de cuius barcaei te aritur, Hoc autem in ista rata dici non poterat, dum illa potius est pretium dictae cessionis, ideoq; Maria
Ludovica eam habuisse dicitur tanquam rem propriam,vi bene in terminis dotis per patrem vel fratrem datae sorori cum obligatione renunciandi futuris successionibus, vel alijs iuribus propriis, ut talis dos dicamroestituta de bonis pro- ijs ipsius dotatae tanquam de pretio
iurium donatorum, teris allegatis firmat dotis 3. DecembrisI632. Damoetet in in suas decis 267. c, ram eodem deris alias aeris. II o.
ti, Caselii dotis 28. Aprilis I 661. eris in Romana pecuniaria 8. v I 66s. AI-bergaro do in alijs. Neque satisfacere dicebam tres recponsiones quae dabantur per alium di currentem, Primo scilicet quod expres in diceretur dari scuta 3 oo. in dotemquae ,vir promisit restituere , Secundo quod hic ususfructus spectaret potiu sad virum quam ad mulierem , Et tertio quod dicti inistructus valor non correcponderet summae praedictae. Prima enim responsio nullius videbatur momenti, quoniam etiam, quando
mulier seipsam dotando,uel alter pro ea dat bona propria adhucista dictitur dari
in dote,quam vir restituere tenetur; Mi
nusq; secunda, quia nil prohibebat mu-.lieri,ut atequam nuberet alteri venderet bonorum suorum usumi iactum , atqtie istius pretium ad pecuniam redactum
daret in dotem , potissime quia poterat
viri vel mulieris morte matrimoni uno
dissolui, et tamen adhuc cessus vlasDuctus durare debuisset durante vita Eu-frosinae usus ructuariae ; Tertia vero responsio fuisset consilierabilis, quando integra summa praedicta praetenderetur eiusdem naturae , sed solum dicebam id procedere in ea rata, quae dicti viasf -ὶtus valori respondei et, remanente dote data per matrem de proprio in excessu. Qui valor iudicandus est, vel attenta 3 aetate Eufrosinae cessionariae iuxta computationem text. in ι. haereritatum . ad leg. falcissi,ut credidit Rota apud ualer. decis. 387., quod tamen mihi minquam placuit, ac vere nullum habet iuris probabile fundamentum , licet moderno tempore disputδndo in Rota consimile
articulum non decisum sed concordatii,
354쪽
dicti decisio magnam faceret impressio.. nem qui casus est in Romana locorum montiu de Oricellardis Db tit.riRegalita,
as materiam liacorum msntium dis 3 o. Vel verius, quantum peritorum iudicio dictus vlasfructus spectata cessio
nariae aetate verisimiliter aestimatur, at lite in contractum venditionis dedu
ceretur , iuxta ea , quae pro regulando iusto pretio censitum vitalitiorum seu
aliorum iurium ad vitam habentur apud Dotar. de Uur.qua I.49aru.6. O per Ro- tum iu B nou. Salviani, Iuny I629. Virili, Romana domus 3. Decembris eius dem anari Arouano, et habetur deductum in dicta Romana Iocorum montium deori-
cellariis di d. 3o.f.b tit. Regal. Cadebat igitur quaestio in restanti suma quam filia de substantia & bonis in ternis absque dubio in dotem habuit,
quod . quantum esset ex dicta valutatim ne pendebat. In hoc aute regula est pro imputatione 4 per textu expressum in I.quoniam nou Ila Cod.de ino tessam., ubi tam dotem data a patre quam a matre imputandam e Pres,e disponitur, ibi eodemq; modo cum pater vel mater pro Aia dotem, vel proflio anu nuptias donatione c.Vnde prαpterea text. nullam adhibet distincti,nein inter patrem S matrem . . Et licet aliqui distinguant,an mater id faciat ex dotandi obligatione sibi imminente erga filiam aliunde de dote non prouisam, vel potius ex liberalitate ac
titulo donationis, quia silia aliunde pro. uisa esset, quasiquod primo tantum casu intret imputatio, secus autem secundo, in quo dos dari dicitur potius iure donationis , quae non imputatur ex deductis per Merlin.delegit.lib. 2.tit.2. quas.
miam satietatem Redenas cons.7 f., Vbi etiam imputationem dotis datae per patrem elaborate ac ingeniose excludere conatur, quoties vel explicite vel etiam
implicit dici potest eam ex motivo liberalitatis ac donationis potius quania
Nihilominus quidquid disputando dici positi in Scholis S Academi; s, quibus
magis conuenire videntur deducta per Redena ., cum textus sit litteratis Iliisi Oro tute pro imputatione dixi respondendum viderὶ, nisi expresse constet de
contraria dorantis voluntate, quoescilicet eam rem non tanquam filiae dotem . dare voluerit, sed eidem donare tanqua extraneae ob merita persenalia vel alias accidentales circii stantias,ob quas secluso etia naturali stimulo amoris materni adhuc datura fuisset; Ista enim contraria voluntate cessante, intrat ratio Bard. .-gis comunit Er in sero recepta in I. omni-- modo S. imputa riciae de ins tutam , quod scilicet quamuis mater non cominpellatur de iure ad dotandum, Nihil minus, quia dos succedit loco alimentorum , atque pinguior dos pinguiora alimenta, melioremq; filiae collocationem produci t, idcirco dicitur ita mater compelli , si non a praecisa sanctione iuris ciuilis, ab ipso tamen stimulo naturali,
Quae ratio litat impugnetur ab aliqui. bus quos late expendit Redenas. Vbi si pra, attamen est magis communiter re- coepta, tapud Mangit.de imput quaest. i Mertim de Iegit. O ciues . ubi supra Cy
his decisionibus pro meo iudicio nor magnum fundamentum csistitui possit, quoniam apud Serara.dicitur pr suppositiuε & per modum argumenti, et scincidenter, et apud Rotas exauctorit tibiis allegatis constat articulum non
fuisse formiter discussum. Ideoquὸ pro imputatione constitue-ς da est regula, limitanda tamen acceden-
re contraria expressa vel etiam tacita re coniecturali voluntate, per quam con stet darum fuisse ex solo motivo liber litatis vel meritorum personalium tamquam ab extraneo non autem ratione Lliationis, et ex illo impulsu naturali, que parens habere dicitur ad melius prouindendum proprium silium, et sic quaestio :videtur potius facti & voluntati s quam
iuris,an scilicet constet nec ne de tali v luntate, quae tanquam limitatio probanda est ab allegante, cum alias fundata sit
intentio habentis regulam Manti c. dec. 2 si . num. q.; Atq; tali contraria voluntate accedente idem quoque in dote data
355쪽
data per patrem procederet. Aduertendo ad id, quod in hac mate-6 ria multos ex nostris incidere iecit in aequivoca, quod licet excepta dote data Per patre, quaelibet alia,sive a matre siue ab alijs ascendetibus, in quora bonis cmpetat ius legitimae, habeatur ac si ab extraneo data esset, Attamen id procedit ad enectum excludedi eam communionem actionis repetendae dotis, quae in dote proiectitia competit patri & filiae, siue ad effectum excludendi reuersione eiusdem dotis ad dotantem iuxta terminos text. in Ddor a patre Cod te tu .dori, cum haec procedant in dote protectitia, quae selum dicitur constituta per patre absque titulo donationis eam facientis transire in aduentitiam, itaui nisi mater vel alter dorans de pacto reuersitio sibi consulat,dos soluto matrimonio siue per mortem viri, siue per mortem mulieris non reuertatur ad dotantem, sed remaneat penes mulierem superstitem , ad eius haeredes transmisibilis, quamuis ex necessitate data sit, Atque ad istos ei&ctus caeteri omnes dotantes, cepto p tre, habentur pro extraneis, pro quo etiam ipsemet habetur, quando accedit donationis titulus immutans naturai
dotis; eamque de prosectitia iaciens aduentitiam .
Verum haec nil in proposito releuant ad rem nostram, quoniam semper dos per matrem constituta dicitur aduentilia, atq; mater habetur iure extranei et limsi dotandi necessitas urgeat,ideoq; ita text.in d.lQuonia nouella esset fatuus;
Aliud enim est accipere istum termina extranei in sensu mere ciuili, pro omnico, qui non est suus, Aliud vero illui accipere in sensu iraturali, pro eo ergaque stimulus naturalis ac obligatio alimentorum quorum loco legitima &dos subrogata si int) non impellat dotarent. Et iuxta hunc secundum sensuin iste extranei terminus capi edus est, quod scilicet appareat, dotena, siue a patre siue a matre, datam esse non ex dicto stimulo naturali, et ex ea paterna vel materna prouisione, quant ipsa natura docet erga filios, sed ex mera liberalitate,vel ex meritis personalibus tanquam erga mere traneum,atque in hoc versatur plurisi scribentium aequivocum, itaut ea, quae cum maximo labore, nimioque ingenis
acumine deducuntur per , vi deantur quidem satis bona apud tur 'nes de Scholares gratia disputatio itis in Seholis & Academijs, in toro aute mco iudicio parvipei deda, adeoquod in suo casu nisi aliae circumstantiae, ut probabilius est, suasissetit Arbitros ad cocordi. 1, de qua ipse testatur, illa esset nimis laesi ua,et Hospitali Mediolani prς iudicialis. Et quod vere dicta distinctio inter dotationem a matre fac tim ex neccilitate vel sin contineat figmettim, liquet ex eisdem verbis tex in d.l.quoniam no-uesta supra registratis, dum mandatur etia imputatio donationis ante nuptias, quaestio per matrem facta sit, et tamen haec semper est voluntaria, quia nulli biiure cautum est matrem ad id teneri excepto casu quo agatur de matre hqreti. ca,et sic in casu nunquam vel raro contingibili, ad quem legum dispositio regulariter non est reterenda ad text. HI. nam ad ea j de legibus . In hac autem iacti specie nil concurrere videbatur quod suaderet dictae egulae limitationem, licet enim Uncuris
reret stipulatio dotem reddi soli filiae, in quo adeo se dis fundit Redem ., At tamen hoc solum dubitandi an iam praebet licet in foro nullam vel satis modicam ) in patre, sed non intrat in matre,
quia stipulatio nullam iuris alterationem continet, sed solum expressionein eius,quod de iure inest. Poterant ad probandam donationem seu voluntariam dotationem ponderari illa verba, Volendo dimo Irareu materiano amore, cheporta o c., sed pariter nullius ponderis videbantur, quia ut dictum est, in matre nil reseri, an dos de tur iure donationis nec ne, cum semper effectus sit idem, nisi constet talem donationem ex alio motivo quam materno factam esse ut supra, cuius contrariuconstabat in praesenti, dum expresse dicebatur fieri ex amore materno , unde dicti verba potius clare retorquentur. Et ex his censui, inspecta veritate, pro imputatione respondendum esse ;Verum quia suberat dissicultas initio excitata super no imputanda ea rata, quae res deret valori usust ri ictus cessi, Hinc proinde iudicaui controuersiam hone-1ia concordia dignam , potissime quia thactabatur inter serores ac de modica De dote Tt sum-
356쪽
summa non me ren te litem, cuius expensae de incommodi victi riae ae limationem superassent. Praeterea dicebam, tunc huiusmodi quaestioliem intrare, quando, matre, vel alio parente legitimae debitore d tante , nulla Obitaret expressa vel coniecturalis contraria voluntas , in cuius casu omnia cessant, quoniam licet ilia donatis seu alias datis illio in vita, re illa sit impurationis exclusiua , i allit nihilominus ubi de diuersa voluntate constat, ex plene limatis in Romana legitimae 22. Iuv I 64o. , et i o. Febrior' a Dumaeui inter suas deci f. 649.O quarum prima es decis 2 2. par. S. c., ac habetur pluries in sua materiasub tit.de detractionibus II cautem voluntas in prςsenti concurrere
videbatur , dum mater sui patrimonij recte constia, reliquerat sola scut. Ioo. pro supplemento ac toto eo diciquia haec si imma iuncti cum alia data in dote re pondebat , Vnde propterea dicebam, tuc dictae quaestioni locum esse, quando matre moriente ab intestato, suaniq; voluntatem non aperiente, ista remaneret omnino abigua, et non ageretur de impugnando maternu iudicra, secus econ.
uerso,atq; cum ista consideratione casus videbatur planus. Ponderari poterat pro exclusione imputationis deduc aper Surdaeos. 69.sta
te quod dicta dos non ipsi filiae sed viro data erat,Sed quidquid sit de casu de quo
ag it Surae ubi de relicto per patrem per ultimam voluntatem , unde obstant indubitanter regulae pro imputatione, ibi agebatur de legato facto filiae iam professς in Monasterio cui dos promissa fuerat, vi ε ex verisimili voluntate non intrabat compensatio , quia monialis nullum dominium nec actionem nec in re nec in spe habet ad hanc dotem, cuius contrarium est in dote matrimonii camnalis .
Discursus pro veritate ata petitionem alterius Magnatis utriussit, partis benevoli.
Legatum factum a viro uxori de omni eo quod ipse ob impensas in rebus dotalibus fictas. seu debita soluta consequi deberet, An impediat ne mulier legataria assequatur ab eiusdem viri haereditate restitutionem partis dotis ab eo
habitae; Vel potius dictum legatum
censeatur factum animo compensandi , et de eo quod si peresset assequendum ultra debitum ; Seu quomodo alias talis dispositio ii telligenda sit.
Acti feries. Ietacum factum per virum uxori
non censetur ammo com n mi cum debito dotis restituendae.
ce aria t. auomodo tu an M, A debitori rem fatur relicta liberatis Declaratur , quando intret quaesis compen tionis, de sua num. Admini arator non dicitur debitor vel creditor anu redditas rationes . Letatum liberationisfactum per tui rem pupillo, vel per adminiurato. rem in elligendum e 2 de reliquam .
357쪽
GT 'uontracto matrimonio in Urbe inter duos primi
ordinis Magnates constituta dote in uniueris
mulieris patrimonio c&stituente mrmale uniuersitate,ut se proueniete a Principis p tris,et Cardinalis patrui, aliorula omni successionibus, in istam unicam somniinam de satis numerosa familia sum stitem consolidatis; Princeps maritus nonnulla debita haereditaria, reportata a creditoribus iurium cellione extinxit,
ac pleraque notabilia melioramentati
castris , alijs iue bonis dotalibus fecit .
et econuerso distraxit quaedam loca m5.
tium haereditaria, se declarando debit rem pretii exinde habiti tanquam de
dote leu dotis parte. Cum aute dictus Princeps in eius test meto, instituto haerede comuni filio primogenito, mandasset Principissam uxorem, donec viveret, nullatenus molestari debere pro eo quod ipse ex dictis causis consequi debebat, reseruato eidem haeredi talium iurium & actionum exinperimento contra dictae Principissae definciae haeredes, Hinc orta est, extra-
iudicialis tamen ac benevola controuerissia, num stante tali dispositione, competeret Principissae actio petendi rem- tutionem dictae partis dotis, cuius viri haereditas ex causa dictorum locorur montium distractorum debita erat, Vel potius legatum praedictum celeretur sactum animo compeiandi cum dicto debito, itasit huiusmodi praeceptum veri ficabile remaneret in summa excrescentoper ipsum testatorem assequenda; tamque vpriusque partis Advocati , aliique Sapientes desuper c5sulti materiam tractarent cum terminis compensationis, et cum ijs quae scribentes deducunt in quaestione, an compensatio penes eum, qui sit eodem tempore debitor & creditor inducatur ipso iure, vel potius ope exceptions ; Sed cum altera quaestioneia , An legatum censeatur factum animo Compensandi,de quarum utraque subiit. st legati , et sub altero de credito fre. qilenter, atque in Me varia pro utraque
Hinc requisitus de proprio iudicio pro
veritate per quemdam aliumMagnatem matri ac filio aeque beneuolum, stante- , quod ego tunc essem omnitio neutralis , Respondi quod procedendo curri dictis terminis compensationis, cuina quibus etia Adliocari ac Sapietes Principis la redis processerant, pro Principissa probabilius respoderi debuisset; In
meta enim quaestione, an scilicet Iegatu factum per debitorem creditori cense- retur animo compensandi, regula est negativa, ut ultra generalia, de quibus
in terminis spectilibus legati facti per virum uxori credi trici ex causa dotis be
3 o. ualer. decis3 I 8. Burati. decis 2 9 I. Octob.decisa I s.c equen.de V.63. se Mersintae piguor in Bonon.δε- tu Dccessonis O legati 28.Ianuary , et I . v I 559. Emeris , et frequenter etiam ha tur Metit. sub altero de trigatis. Item quia exceptis casibus limitatis,
puta usu mercatorum,vel pro impedieta-do cursu vis rarum eii similibris, ex magis communi ac recepta opinione, regilla vidαur, compensationem non dari sine oppositione ex deductis per Cane.
latri deos et s. num. 18., ibique latius M.
1 ty.&admittitur deos. 183 Oy. 9.recens. , ubi pro compensatione ipso iure ex dictis limitationibus; Ac etiari quia non datur compensatio debiti cum illo credito, quod iam praeexistebat dotempore quo is qui iam erat creditor se constituit debitorem Duram decis o .
his omnibus particulariter actunt in sua materiaIistit.de creditor, Et hic erat casas,quoniam de tempore quo vir se constituit debitorem preti j dd.locorum inOtium dotalium, iam erat creditor ex dictis ali, causis, Vnde procedendo cum his terminis, potiora videbantur iura mulieris. Respondi tamen pro meo iudicio potiora videri iura haeredi, viri, quoni.im
358쪽
ut bene aduertit Seriola in I. re s a q
quomodo liberatio debitori legata cen-Ratur, remissum est iudicis arbitrio ex Dcti cireum stantius regulando, ibi ex qualitate disceptationis iudicem usImatu rum, et lath in his terminis liberationis legatae prosequitur Menoch. lib. 4. His
cturalis, ac potiri facti & voluntatis
quam iuris. Quo praemio, obseruandum quoque monebam, compensationis quaestionem, de qua supra, cadere ubi agitur dedebitis & creditis ex diuersis causis diuersisque stationibus in unam eamdemque
personam obiicilientibus, quia nempe
mihi debitori iiij ex causa mutui, Ob-
ueniat contra eum creditu ex causa successionis vel cessonis, seu alterius contra ius, cum similibus; Secus autem ubi debitum di creditum proueniunt ex ea dem causa vel statione, puta ratione stacietatis vel administrationis, unde adsilit hinc inde data & accepta, I sic enim non intrant dicti termini compensationis, sed potius alij administrationis seu
.itra positionis tu unico negotio, ita-
ut dicatur calculus dati & accepti, per quem, istis inuicem contrapositis, dicatur solum adesse illud debitum vel credi.
tum, quod ex reliquatu resultat, ut bene Bald. in I. Meuius arbirer s.famil. ercis. in addit. seu in Iesanda Gesur. Mun et .
cialibus inter virum & uxorem Rota deacf.23 I ia eren repeti ta δε-cif.7. . post Merlinate pignor. Iste vero mihi videbatur casias, atq; caliis terminis procedendum esse dicebam, cum enim non ageretur de dote consi stete in certis ac determinatis speciebus,stu in certa quantitate,itaut licet ex quadam iuris iactione, et ad quosdam est ctus iuxta unam opinionem diceretur uniuersitas, verὰ tamen ac de facto esset res particularis, sed ageretur de doloc istetite vese ac de facto in ampla uniuersitate Gnstituta ex pluribus haereditatibus habentibus multa iura activa de passiua,cum quibus eadem uniuersitas in dotem data est, exinde sequi diceba,virsi censendum esse illius uniuersitatis ad .
ministratorem, qui, ut rem utilem di uniuersitati seu patrimonio faceret, me- Itoramenta praesertim necessaria, vel f tis utilia fecit, atqueqs alienum sub grauioribus usuris dioluit, et econuerso aliqua bona haereditaria, ut supra, in rutis modica summa respectu erogati distraxit; Et sic tam debitum quam creditum proueniebant ex eadem statio seu causa administrationis, in cuius casu recepta propositio est , non posse ali-6 quem dici nequὰ debitorem neque creditorem, iii si redditis, ac dispunctis rationibus dati ct accepti ex deductis per Burat deris. 23. 43. sys. p- ά-;
Igitur quando virmandauit uxorem nomolestari pro eo, in quo ipse eius creditor erat ex dictis causis, intellexit de reliqua tu, in quo factis calculis dati & accepti, atque istis insimul contrapositis
Absonum enim esset dicere, quod si tutor, ad cuius manus pecuniae, alij queeffectus pupilli obuenerunt, illorum debitorem se constituendo,ipse tamen plus de suo in tutelari administratione et
gasset, relinqueret pupillo liberation de eo, quod cosequi de his a disposito intelligi deberet de toto eo quod e gauit de suo, cu obligatione soluendi tota
id, quod ex effectibus pupillaribus ad
eius manus obuenerit, quoniam huius modi dispositiones intelliguntur de rei quatu, Eodem modo,quo non semel subiit.de credito, praesertim in Romana pro Monte Pietatis eum Altouit habetur de
fideiussore administratoris se obligante ad certa summa tantum,quonia ita telligitur de reliquatu , non curato eo quod constet erogatum de proprio ad beneficium eius, cuius erat administratio ista pendente, quia tunc non dispunctis r tionibus, non datur neque debitum n que credita; Et hic videbatur casus, Vnia propterea extranea videbantur Omnia , in quae scribentes hine inde satis se inuoluisse videbatur, circa c6pensati octipso iure inducendam, vel circa puram, an istud debitum viri dicendum esset in
specie vel in quantitate, dum agebatur de dii tractione locorum montium, quae dici poterant fundus dotalis, seu etiam, an & quando vir vel eius haeres retinere possit dotem ob expensu in rebus dors
359쪽
sibus factas, ciun in nullo ex his terminis ut supri versari videremur, et hane dixi nubi videri veritatem.
Consilium pro veritate ad petitionem
IVLlI CAESARIS COLUMNAE PRINCIPIS CARBOGNANI. De legato subsidiorum dotalium prς- standorum pauperibus puellis de similia, quibusham puellis conueniat, Et an etiam coniunctis testatoris per cognationem ; Et quid ubi non adsunt puellae agnatae, vel in satis tenera aetate nuptijs incongrua .s VM MARI UM.1 Asus controuersiae.
a L . Stibne ne iamliae qui venior, et legatum D ὼγum dotalium puellis de familia quibus conue
3 An praesumatuae familiae identisas ex ira.titate cognominis.
4 αuid agendum sit de sisse Us, ubi
puellae de familia non ad ns nubi
3 Suhsidia relicta poperibus in genere dantur cum aliquo eumulo illis de sanguine testatoris .
Egauit quidam testator de Castro Bassanellae do familia de Celestitiis,
ius fructus singillo qumque bienio per Communitatem dicti loci prε stari deberent pro dotali subsidio uni ex pauperibus puel- lis gradu proximioribus familiae ipsius 'testatoris , unde cum non adessent puellae nubiles de similia, sed in tenera aetate nuptijs ac dotationi incongrua, praetendebant quaedam aliae puellae nubiles, testatori per cognationem coniunctae,
ipsis dictum subsidium praestari debere; Cumque super hoc ob oppositionem illorum de funilia inter Illos de dicta CG-
munitate aIiqua esset distrepantia, eiusdem loci Dominus meum pro veritate consilium petiit,ad ellectim praescribendi normam pro omni tempore tu fatu.
Respondi regulam assistere videri ila lis de familia, seu agnatione, quoniam licit familia vocabulum in eius lata si gnificatione, etiam coniunctis per cognationem conueniat adrextis l. adi ui. de Uerborum signis plenὰ Ti q. de
deductum praesertim in Romana pror Eributi ub titate prominentys dyc. I 3. Nihilominus in ultimis voluntatibus, atque attento conlinunt usu loquendi non conuenit nisi illis de agnatione ac eiusdem cognominis, quod silum in huiusnodi paruis locis attendendum videtur non curatis insignijs, seu genti- liiijs stemmatibus, quorum usus inter personas inferioris conditionis haberi non selet; Atque hoc iure missim utimur in materia fideicommissorum vel iurisi Patronarus, in quibus frequentius cadit hic articulus stiper dispossitionibus factis ad fauorem illorum de lanailia, quoniam sola quaestio esse solet, an intelligatitur solam de familia ei sectiva, vel etiam de contentiva, Et quatenus quoque de ista, intrare solet quaestim super identitate,exij ,quq frequenter deducta habentur si ib
360쪽
titi de fidesamis , praesertim in Roma. primogeniturae de Capi orbis, ris. so. idem,concludebam legata non conuenire nisi illis de dicta familia Celestinoru ,
seruato tamen ordine proximitatis gradus, dum testator proximiores vocaverat, sub eo praesupposito quod constaret
de identitate familiae, a qua prouenimbat testator, cum sola nuncupatio ia proposito susticere non videretur, licet in paruis locis non constito de diuersi tale, praesumptio sit pro identitate, ex deductis per Fab. de Ann. V. 8 8. Canc. Dir. Mult 3.u. 99.cumsequem habetur in dicta Rumana primogenitura de Capi-fectis, et in Meletiliana habitus de Miγὼ
sub titate praeeminnys dy2.3 2., lices haec sela praesia mptio non siissiceret ad istum effectum, nisi constaret de dicta descen. dentia a stipite c5muni, seu quod mai res illorum, qui aspirant se tractauerint tanquam coniuncti ex deductis per Lot-
sequen.,dit in dictis locis ac etiam pluries sib titi de Iurepatrona, , Vnde in conia cursu puellarum de familia testatoris ut supra, certum dicebam puellas cognatas
ad huiusmodi subsidium aspirare nolia posse. Dissicultas erat, ubi dictae puellae non adessent nisi speratae de in potentia, seu adessent,sta in tenera de incongrua aetate,quid scilicet de huiusmodi fructibus, ut Ripia singulo quoque biennio distribuendis faciendum esset. Et tunc sequendo praxim, quae in plerisque Italiae Ciuitatibus habetur in Montibus familiarum destinatis ad maritaggium puel- Iarum de familia, de qua specie montiu
habetur praesertim apud Canta lare. -- fuit. I 2I., et aliquando hoc eodem tit., eram in sensu fructus cumulari debere
pro pinguiori subsidiodd. puellarum de
familia, ad hoc, ut quando ad nubilem aetatem deuenerint, maius subsidium haberent, cum quo honorificen. tius collocari possent, quod videbatur testatoris verisimili voluntati magis adaptatum, ut in proximis terminis Eugeu. conf78.lib.2., Qte praesertim nimia naodicitate fructuum singulo quoque biennio, satis exiguum subsidium constituentium , Vbi enim adsint puellae capaces indigentes,id curandum non est, quoniarm una ditanda non debent aliae vocatq
excludi, atque seruanda est voluntas im statoris in verbis, et prout iaceti, Sed ubi ista necessitas non sit best, congruus , paverisimili volutati testatoris videtur istes cumulus, ob maiorem honorificentiam exind8 resultantem ; Unde propterea videmus in praxi Signaturae Gratiae fumdata in verisimili testatoris voluntato, quod relictis subsidiis dotalibus singulis annis pauperibus puellis in quadam determinata sit a distribuendis, conceditur plurium annualitatum seu subsidiorsi cumulus pro una seliis puella de sanguine testatoris, cui maius subsidium congruat ex deductis apud Disan. deris. I I.; Ubi vero nullae adessent puellae de faualla, tunc ne Fabrica iuxta suas facultates hos fructus taliquam ob legat unia non impletum sibi applicaret, dicebam intrare aequitatiuum arbitrium pro dicti legati distributione, atq; istud bene
regulatum interponendum esset ad fauorem coniunctorum testatoris potiusquam extraneorum ad quς coferunt de ducta per Diopart. .tra I.ψ.resu. I a. parc3 MAI.6. resu. 29.
HAEREDIBVs FRANCISCI MAd instantiam IOSEPHI MAGNI
oscursus pro ver late, iuxta quem per AEQO Signaturam iudicatum fui.