장음표시 사용
411쪽
decisio de facta admittit priscriptionem
tricennalem, decernendo aslbciationem pro fructibus a 29.annis citra, ut est c6Iueta Curiae praxis . Extraneos autem dicebam huiusmodi terminos praescriptionis a casu nostrae controueritae, in quo Ego fundamentum
constituebam pro reis conuentis, non
in formali pra scriptione debiti iam crutracti Se nati, sed in remissione seu non
agnitione ac voluntate, ne illud nascere. tur ; Ad quod clarius comprobandum tollendaque aequivoca de facili resultantia ex promistuo usu diuersorum terminorum , quem aliqui potius collectores quini DD. in proposito habere solent, 11 aduertebam in hac materia fructuui dotalium tres cadere diuersos terminos ex parte dolantis debitoris adhiberi solitos, Vnum scilicet praesti mptae solutionis ex longo silentio cum alijs admini- eulis resultantis; Alterum formalis praescriptionis debiti iam contracti atque inesse producti; Et tertium tacitae seu praesumptae remissionis,sed beneuolae & gratae voluntatis viri creditoris patientis dilationem, nὰ tales f uctus teli usuraecurrant, et sic impedientis, ne debitum oriatur, qui termini sunt inter se longo diuersi, utpote per omnino diuersas regulas metiendi. Iatenus enim pertinet ad primum praesumptet solutionis,ille cadit indefinite super omnibus huiusmodi fructibus' etiam in stipulationem expres. x3 se deductis, cum cadat quoque in ipsa. met sorte principali, neque in hoc desideratur requisitum bonae fidei, ob quod ipse principalis debitor nunquam praescribit ad vulgarem textum in eo alide μ' cripsi, et quod iuxta unam opinionem, de qua dicta de f373.part.9.
receut.ua. I 2. 9I3. transfunditur etiam
in primum haeredem , quoniam ii0n est praescribere, sed praestimere Elutionem, ut habetur pluries sub tit. de credito, ac
etiam hoc eodem tit. praesertim supra in Beneuentana disc. 29.in proposito prς- scriptionis Statutariae facilius cadentis
infructibus quam in sorte ob disserentiam , quam ita Statuentibus facere placuit .
Minusque desideratur alterum certi& determinati temporis requisituin inoiormali praescriptione necessariun
cum longum silentium sit quidem unum ex adminiculis & praesumptionibus,stLque tamen certa temporis meta, cum
in huiusmodi quaestione, potius facti
quam iuris, totum pendeat ab alijs asminiculis &praesumptionibus pro iudicis prudenti arbitrio ex singulorum casuum particularibus circumstanti, re
gulando, ut in proproposito praesumptae solutionis fructuum dotalium, ac etiam ipsius sortis habetur dyc. 67. cum pluribu eqq., Et generaliter in quocii inque debito pluries in sua materiasub tit.
de eredito iuxta celebres decisiones r3.
miniculis S praesumptionibus urgentiabus, in uno casu etiam breue tempus sus ficiat, et quod in altero longum vel longissimum ob deficientiam aliarum praesumptionum,sive propter obstantia co-trariarum sit insufficiens, unde propterea nimium clarus Leguleicus error est, quem sisquenter experimur, huiusmodi quς iliones regulare cum decisionibus siue auctoritatibus diuellas casus percutientibus, illas indefinito cu cumque casui applicando, ut etiam ιq dote conses.sata, alijsque materiis adminiculatiuiis, seu praesumptiuis frequenter cum eodem
ei rore procedi videmus. Quouero ad alterum terminum p scriptionis, certum est, quod cum non agatur de rebus corporalibus, sed de iuribus & actionibus, non antrat usuca-I pio triennalis cadens in mobilibus, neque praescriptio decem annorum Inter praesentes, et 2 o. inter absentes, sed cadit praescriptio longissimi temporis 3 .
vel qo. annorum, iuxta generalitate mutextus in l. omnes ct cui cod. de mscript 3o.vel ψo.annorum , ut in specie caeteris relatis aduertitue per Rotam ae cf. IV. num. 3. apud Pest.de manut OAL
teri, de quibus infra in tertio termino praetumptae remissonis , expresse protestates non agere de ρος scriptione, quam in proposito, tali etiam longissimo tempore accedente nimium dissicile, ac rarum est ad praxim siet, persectionem de.
ducere, Tum in pupillarem aetatena creditoris, quae illam obdormire facit, metiam ob restitutionem in inlegium , De dote Ccc quae
412쪽
quae ratione minoris aetatis, vel absentiae, aut iustae ignorantiae , siue ex alia- causa ex clausula generali, J qua mibi, iuxta opinionem in foro receptam, etiaaduersiis longis limam praesci iptionem . conceditur; Ac etiam quoad hos Ductus intrat eadem quaestio inter ultramonia. nos & citra montanos, de qua dicti a cis 3 3-part. 9., An scilicet unica prae scriptio lassiciat,vel potius tot requirantur, quot sunt anni, dum dici potest etiam debitum conditionale quod singulis annis nascitur, ut in praecisis teraminis fructuum dotalium aduertitur per
Prout intrat etiam inspectio malae fi dei impeditiua praescriptionis ratione peccati etiam per mille annos iuxta di ctum text. in cap. sinali de praescript., ad Is quem tamen effectum nimium refert, an huiusmodi fructus seu usurae in stipulationem expresse deducantur necne, Ut primo casa iotret hoc impedimentum, secus autem in secundo , in quo fructus debentur ex sola dispositione iuris, unde mala fides debitoris, vel non adest, vel illa est pi aesumpta,quae laon sufficit,quoniam cum ratio dicti textus in cap. alifuri letur in peccato, requiritur mala fide, vera & positiua , per quam aliquis certo sciat se esse debitorem, non autem
ubi adest solum mala fides praesumpi ,
in qua ius ciuile remanet incorrelium, ut in lus specialibus terminis aduertunt,6 Aleiat. regul. I. praesumpt.32. in ultimis
niter , Q madmcdum enim haeres ilia testamento scriptus quamuis certo sciat se esse debitorem legatorum utpotc c6- tentorum in eodem testamento a quo
ipse suum ius metitur, adhuc praescribit Per tempus logissimum, quia dicere potest ita se fuisse constitutum in bona si- de vel iusta credulitate, quod legatarius noluerit agnoscere legatum , ita debitor dotis dicere potest se bona fide credidisse quod vir extiturus non esset du-xus exactor etiam usurarum , sed quod
gratuitam dilationem concedere V Derit .
inuis autem omnia praemissa tam
primum praesumptae solutionis, quanis
alterum formalis praescriptionis terminum percutientia extranea essent a cari controuersiae, dum neque in Viam neque in altero sentimentum constituebatur; Attamen citra euagationis vitium insinuabantur ad tollenda aequium ca , cum quibus per scrutantes in contrarium procedebatur, istos terminos contundendo, atque cumulando auctoritates, quae eos percutiunt, ut scilicet ostenderetur illas a casu extraneas esse ,
cum in huiusmodi distinctionibus seu
congrua applicatione omnes quaestiones hodie residere soleant. Terti iis demum est terminus proprius ac praecisus, cum quo in ista controuersia dicebam procedendum esse, praesumptae scilicet remissonis, seu verius non agnitionis , ac voluntatis concedenda dotis debitori hanc beneuolam dilationem absquc aliquo usurarum gravamine, super quo DD. nimium certare videntur super tempore, an scilicet illud sufficiat longum, vel requiratur longi iasimum; Quod enim sussiciat longum de-II cem annorum, sed non admittatur mi
Contrariam vero, quod non sussiciat decennalis, sed requiratur tempus lon
roisio, et in a*s, pluresque pro utraquestiitentia cum solita indigesta collectimne absque discursu resert Amatis est 43-num. I9. cum sequen. , Et alios etiam plene pro utraq; sententia colligunt CasHil.
413쪽
Omnes autem concordare videntur,
quod ubi praesertim non agitur de usuris expresse in stipulationem deducitis, tempus l6gislsimu iussiciat, ut praeserti in Fontanes Ubifuranum. II., ubi quod tunc est sine dubio, Amat.dicto cap. 43.nma I., ubi quod omnes sere id firmant,
apud quos alij, et prae apponitur in dictis Rotae decisionibus,Vi,dὰ patet quaestionem esse inter tempus longii & longissimu , ideoq; isto quoq; accedente, videtur extra quaestionem , unde propterea,dum in hae i iisti specie habebamus
tempus longisssimum, nulla fiiberat necessias examinandi unius vel alterius opinionis maiorem probabilitatem, duretenta etiam secunda magis rigo rosa contra debitorem, adhuc habebatur in
Mihi vero omnino verius videbatur, adinstar primi termini prς sumptae Blu-zo tionis, istam esse quaestionem voluntatis, et sic potius facti quam iuris, non
recipientem certam ac generalem regulam , sed decidendam prudentis iudicis
arbitrio ex singulorum casuum partici laribus circumstantis alijsq; adrniniculis ac praesumptionibus coniungendiscum siletitio, istud capiendo tanquana
unum ex adminiculis, non autem tanquam simpliciter ac de per se productiuum huius effectus, in quibus terminisci csi quo praesupposito Suri, nutanere.& caeteri credunt requiri tempus longissimum, colliundendo istos terminos re-
inissionis cum illis praescriptionis, seu etiam praesumptae donationis , qui sunt diuersi diuersam rationem habiates . Pr scriptio enim regulariter est in iure
odiosissima tanquam species poenae ne-. gligentiae, ita.auferendo rerum dominiuunt, et dando alteri contendenti de locupletatione cum aliena iactura; Idemq; dicendum est de donatione, quae supponit praecedens rei dominium in donatore, a quo ita abdicetur ac tranferatur in donatarium pariter contendentem de lucro, ac locupletatione cu alieno damno, unde propterea lex seu legis praesumptio in donationibus resistit, illaeq; tria
dubio non praesumuntur, omnisqueia
possibilis intellectus capitur pro exclusione ad texcin Gum de indulas j depro
Non sunt autem isti termini nostri, quoniam debitor ita ab huiusni di us ι-ris excusandus, nihil aiunt rit de Irouo, neque contendit de lucro seu lCcupleta tione, minusque diminuitur patrimoniucreditoris, vel aliqucd ius quaesiiii amit. titur , it aut dicatur contendere de positivo damno virando,sed agitur solum de non quaerendo id , quod alias quaerer posset,et sic de non quaerendo, Sive de remittendo debitori quemdam iitris rigorem,atque cun eo exercendi beneuolentiam S gratuitam dilationem saliena ita verisimiliter opinatam ab ipsis debi tore, qui alias non obdiarmitalla, neque curasset fieri tantum tructuum cumulu ,
quod eius patrimonij supplantationcilia causare potest,sed potius fuisset sollicitus
de solutione sortis, siue de eorumdein fructuum silutione minutatim in singulos annos; Cumq; in hac materia coniecturali praecipuum ac maiorem locurri ioccupet verisimilitudo vel inuerisimili 23 ludo,Hinc pro ii de lio pro limitationi. hiis vel declarationiblis regulae,ut plures ex nostris, cu discrepatia inter se tactu t, sed pro adminiculis, coniungendis cum tempore, considerandae sunt ille circuin
stantiae quet per eos ponderari solent, nempe maioris vel minoris affectionis, et an dotis debitor sit ipsamet uxor, aut Ecer, seu sorori u , vel respectaue extraneus, et an vir sit diues id verisimiliter non curaturus, Vci pauper,cum similibus praesumptionibus Sadminiculis,ex quibus pendet etiam determinatio tempo ris, quod respective maius requiritur, vel minus sufficit, iuxta numerii S qua.
litatem aliarum circustantiarum S adminiculorum , quae attendi debent cum consueta regula in coniecturalibus &ambiguis perpetuo attendenda , - gula , quae nonpro ut, unisa ruuent. Applicalido igitur ad rem, plura conia
currebant huius rigoris remissionem increditore verisimiliter inducentia, Tum ob diuturnum silentium etiam longissi-Σ mum, quod solum in sensii plurium se cundatu opinionem magis rigorosam tenentium, sufficit , Tum etiam ob san guinis coniuncti Delia, dum agebatur, cum iratribus uxoris, ibrtius vero et in quo pro meo iudicio magnae veriti mili De M o Ccc a iudi-
414쪽
ludi iiis sundamentum constituet in , quod non agebatur de integra dore, ii uede notat ili parte,it aut partis solutς frit-ctus n6 iussicerent ad Onera matrinionialia, pro quiuus vir dici posset damnificatus de proprio patrimonio,sed agebatur de modico residuo adhuc illiquida ac incerto, atque dos iam ab initio soluta, attenta qualitate personarum ac more regionis, erat nedum congrua, et sufficiens ad onerum supportationem, sed etiani excessiva, itaut in hoc resti duo vir usuras praetendens , magis de lucro, ac odiosis accesssionibus contendere dicere. tuis, Adeout pluriu sentetia sit, huiusmodi fructus vel usuras onera matrimonii 2 ς excedentes non deberi, ut ex Ugolino, Rod quea t alis pleia substinet Leutar.
Fontanelia de pactis claus s. glos. 8. Par.
Quicquid enim sit de veritate unius vel alterius opinionis, atque admissa etiam illa Aciendanio Foranelia, quae in sero de facto magis recepta videtur ob plura inconuenientia ex huiusmodi calculista valutationibus alias resultantia, ac etiam ex communi usu , Adhuc tamen ista quaestio satis in proposito considerabilis videtur, ad ei lectum facilius inducendi dicta praesumptionem,quodque vir ita magis de lucro, quam .
Magnum quoque adminiculum resultare ponderabam ex dicta circumstatia nimium excessivae vel indiscretae dotis viri filiae constitutae, stante magno nu-niero aliorum decem filiorum, ic exigui. ra Ie s atrimonii unde propterea habebat
alij silii p*tensionem actionis inoffici
se, ad exercitium etiam demum ut supra
deductim in Sacro Consilio, ita enim vir, qui supponebatur sagax &iuris peritus, prudeter curauit cognatos obdormitare, abstinendo a petitione istius m
dici residui, quod verisimiliter debitores putarunt negligendum sore , quae omnia insimul ponderata rem in clario
Tertium huius partis fundamentum,
in quo in primis disputationibus alijdrle.. latus potissimum insistebant, erat
26 accepta solutio sortis, qua cessata non pcssunt amplius peti usiurς quoties non adest eat ii expressa stipulatio, ob quam
illae dicantur debitae iure actionis, minusq; adest Statutum eas decernens, ob quod utpote debitae condictione ex Statuta, iure actionis magis, quam iudicis
ossicio deberi dica tur, sed agitur de vs ris dotalibus debitis ex Qta dispositio
legis , quas iuxta magis communem &Veram opinionem, dicendum est, deberi potius ossicio Iudicis,quo casu peti non possunt, cum accessorium stare non possit sine principali iuxta communem distinctionein D D. in Mentiam capuast.δε eo quod certo loco, de qua in speciem t laeta l.s marito 3 ali fluI.matrim. et in L fluali S. praeterea Coaede iure d
tium , acalios antiquiores ab eis relatos
latis nimium se diffundit in rei jcieudo illud fundamentum, in quo prima huius causae decisio insistit, protestationis scilicet tactae per virum, recipiendo sertem, ut ea tanquam contraria facto non suffragetur.
Istud fundamentum mihi videbatur
parum tutum, quamuis more Advocati cause inseruientis, colendo mortua ab Σ aliis excitara,in eo quoque insisterem, Tum quia Rota tenet contrariam semtentiam, potissitate ubi protastatio accedit, Vt apud Gregor. Adden.deri 9 Penia dec.3 so. iuxta Venetam alias qs L. iuxta Lugdunen.At rationi tali us quid , etiam sine protestatione, cum non agatur de odiosis ac lucrosis accessionibus, sed de restauratione damni, iuxta ea quq in similibus terminis fructuum recom. Pensatiuorum ex squitate i. rabit, aenite discusso articulo habentur per Rotam in
ta de rationes bene adaptantur, cum isti termini sim ligent ut supra; Tum clarius, quia licet huiusmodi ustirae ins pulationem expresse deductae non euent, adhuc tamen probabilius dicendae veni-cbant conuentionales,atque debi tae iure act.onis
415쪽
actionis ob clausulana, pro quibus omni-- g bus obseruanuis Oc. in itastrumetito contentam, ob quam tanquam stipulatione generale ad omnia damna de interesse, litae usurae in stipulationem deductae ce-
Adhuc tame ista iub quaestione cadentia ita considerabilia videbatur pro debitoribus excusandis ; Quibus etiam accedebat alterum fundamentum,magis tamen facti quam iuris, quod creditor petendo in Regia Audientia dictum iaassequutum residuum, illud petierit sub nomine residui, unde fatebatur de reliquo se esse satisfacrum,licet hoc in iacto controuerteretur, Atq; ex lus, reflecte do ad sellam veritatem, credebam in re. propositione sperandum esse recessit a. dictis resblutionibus. In quarum prima agitur etiam de e 29 rundem fructuu seu usurarum dotaliutua ad rationem septem pro celenario iuxta illius regionis consuetudinem peractorem probatam per testes, positaque dicta legitima probatione, decisio est i e fundata, quoniam in hac nuteri quidquid plures contradicant,receptum est iuri municipali stripto vel no scripto deterendum este, et sic Statuto vel consuetudini, ut a pia Burati ecf. 6 s. n.3. O decisa. 7. post Zacch. de oblig. Camer.
Dissicultas enim in materia iuris municipalis est circa substantia huiusmodi fructuum seu usurarum in casu quo de iure illae non debeantur, nisi sub certis requisitis, ut sui it fructus qui soluto ma. trimonio decernuntur mulieri contraia haeredes viri debitoris dotis restitu edς, seu fructus eidem mulieri debiti perdolantem pro dote constituta de non soluta, Et tamen etiam in his receptum est Statuta vel consuetudines, ubi te continent intra summam iustam ac verisimilam , substineri ex deductis per Duar. quin 7 29.num. 36. rati. O adden. decistis. Q. Adden.dec. 93. pos clam hoc iure in sero vivitur; Sed ubi agitur de fructibus constante matrimonio, ut in praesenti, it aut Statuti vel consuetudinis operatio non sit circa substatiam, sed circa sola laxam,tuc nulla cadere videtur dissicultas,potissime ubi agitur de summa moderata, qualis in ea regione, quinimo in Ciuitate & toto Regno Neapolitano reputatur ista ad septe pro 3o centenario, ut apud Cane. Latri deos.
ubi quod quodcumque aliud interesse
etiam simplicis crediti non dotalis no laxatur ad minorem rationem quatria septe, praesertim vero&absq; principio dubitandi atteto tempore huius matrimonij:Et videmus in Urbe, ubi ob longe maiorem pecuniarum alii uentiam iiive stimenta in bona stabilia census, vel loca montium sunt longe minoris fructus, et tamen Statutum decernit fructus dotales ad septem cum dimidio , quamuis huiusmodi Statuti obseruantia communiter reseratur cuidam legulei co ii di creto rigori, dum de facto cernitur inuestimenta vix ascedere ad quatuor pro centenario, taxa vero statutaria est antiqua sub Gregorio XIII., quando inuestimenta in bona stabilia , celisus de loca motium huiusmodi fructum ac malo. ereddebant, unde aliqua non leuis admiratio resultat, quod non reflectatur ad moderationem; Uerum in praesenti non fuit opus de his agere, dum denegabatur substantia debiti, qua posita, proba bilem credebam resolutionem circ taxam, circa quam plura habentur infra dicto dis. 16 i. ubi generaliter de hac
416쪽
An per receptionem dotis in sorio principali praeiudicatum censeatur fructibus, seu usiris dotalibus decursis, quin amplius peti pose sint. Et aliqua de eorumdem fiuctuum taxa seu quantitate, quan
do dos solui promissa est in bonis,
non autem in pecunia. sVM MARIUM.
eum esses fab tineatur in Urbe, et in ictu Haure Matuto. 3 De Statuto Vrbis disponente mulierem
nau R P disponere de dote, risi in
P decima parte. 4 Per receptionem fortis censetur praeiudicatum in Muris dotatibus debitis of o Iudiris, contrarium Num. 2.s Quid υbi accedit protesatio .
6 Secus Gi debentur eae Statuto, vel aliasirure actionis. γ βuando ce ante Statuto dicantur debit
iure amonis. 2 Declaratur conclusio, de qua num. q. , Ut ex canonica aequitate non censa. tur Iraeiudicatum .
o. Idem infructibus recompensitivis deruris ex l. curabit. i o Ui fructus recompensanui, ac usurae dotales pari cantur. II Retenta opinione, de qua num. , au tali casu vis actionem habeat contra δε- ιantem 'o alimentis praesitis.
i a Declaratur, et de alio casu in idem. D I S C. CX VI.
E tribus ex parte Ioannisi si Baptistae pro veritate re a quisitus fui. Primo
testametum ab eius υxC- reconditum coram No.tario& duobus restibus ad formam eap. eam es inter liberos cum pluribus pius oneribus subsisteret; Secundo ante 'ata excedentia decimam partem dotis deberentur, vel potius ad limites dictae quotae restringeda essent; Et tertio num ipse recipiedo serie dotis simpliciter Se absque protestatione, sibi censeretur praeiudicasse in fructibus seu usuris dotalibus ante solutionem decursis, Et in omnibus facilis ac plana visa est responsio. Q intensis enim pertinet ad primum, quicquid esset in proposito,stante Statuto Vrbis mandante seruari ius ciuile, vidi proinde testamenta ad eius formam ordinanda sint,et non lassiciat illa praescripta in cap. cum es, quamuis haec in terris Ecclesiae etiam in prophanis vigeat,cum antiquitus id fuerit satis controuersum,hodie velo receptum sit dicia iuris Ciuilis sermam ratione Statuti senuandam esse, Nihil ontinus in praesenti omnis dissicultas cessabat, dum agebatur de testantento.inter liberos, quod etiam de iure ciuili cum duobus testibus substinetur ad text. in I.bae confutis ali. ex imperfecto Coaedet sam, acetiam respectu legatorum ad pias causas, dum praesertim erant pro missis celebrandis, pariter lex ciuilis siue c6munis siue stati itaria cessat ad text. in eap. relatum iste m.,ac habetur saepius in sua maretia sub iit. de te m. Quoad secundum,licet Statutum Vr-3 bis restringat mulieris facultatem in di ponendo non nisi de decima parte dotis , nihilominus receptum est illud laturespicere interesse viri ob lucrum Statu- rarium de integra dote, quam filijs reseruare tenetur, non inde tamen deserre dotem filiis uti filiis, siue eorum legitimam augere, ut est Statutum Urbeuetanum cum similibus, sed filii tenentur esse haeredes matris, iusque dis stionis implementum inco quod excedit legitima de iure communi debitam euitare nolo possunt,
417쪽
possunt, ut in Romana fum ess ct ali--eutarum I 6o6.coram Litta Ri in alijs, atque hoc iure vivitur.
Super tertio quaesito, super illo, inter DD. noleuis est quςstio,qua tame in Ur- .ae districtu cessare dicebam,ca illa pro. cedat in illis usuris dotalibus, quae cessate partium conuentione vel Statutari
d i spositone,debentur ex sela dispositione iuris communis, in quibus magis cmmunis S recepta videtur,eas debitas esse 4 ossicio iudicis, proindeque per receptio- sertis censeri eis praeiudicatum ex dis-Positione textus in I. centum Capuae, ubia Da. de eo quod ceras loco, et ps Bald.
sequem, ubi late hanc sententiam ab im
Adeoq; praedicti eam veram reputat s ut procedat,etiam si vir recipiendo sortem protestaretur de usuris, quoniam cum id non proueniat ab animo recipientis, sed ex dispositione iuris, protesta
te se diffundit in probando quod prot statio no suffragetur, nisi debitor illi co-
sentiat, licet in casu protestationis contrarium teneat Amatus ubi supra. Et quamuis contrariam sententiania viro fauorabilem, ut per receptionei sortis praeiudicatum non censeatur , t Mant Romancin L Infulam S. usuras nia I . . solui. matrim. lupus in cap. per v Ibas sis Duo infertur n. 6.Magon.δες -
Iol. 3. num. 3 s. sequen. , atq; hanc tenere videatur Gregor. dec.93.
ubi adden. ct apud Peniam deo 4sI., At tamen spectito numero Doctorum eo. rumque rationibus ac fundamentis, de stricto iure magis recepta videtur prima opinio, cum plerique secundam tenentea moueri videantur ex praesuppo-
sito minus tuto, quod istae usurae debe.
Verum in proposita facti specie hu-6 iusmodi dissicultas cessiliat, quonia cum essemus in districtu, atque per Statutum
Vrbis i 37. huiusmodi usurae dotales expresse concedantur, exinde resaltat illas dici posse debitaex iure actionis , vel saltem condictione ex lege, quo casu iuxta receptam distinctionem Dra in ricta Leentum Capuae receptum est dictum praeiudicium non resultare, ut firmant ijde
de super pro prima sententia viro praeiudiciali allegati Gregor. dicta Ge. 93. Rota in Romana Salviani A. Decembris
16 3 Veronis pessim, quoniam isto
casu est conclusio recepta, ut habetur etiam dis. praeced.dc infra dis I 6 I. Atque ad enectum ut usurae praedictae dicantur debitae iure actionis, cestante Statutaria dispositione,desideranda non est expressa & indiuidua conuentio, sed sussicit in instrumeto dotali adesse clausulam , pro quibus obseruandis Oc. vel aliam aequipollente, quae importet obligationem ad damna ct interesse ut est
Caeterum quamuis necessitas quaesiti non exigeret, attamen huiusmodi res ponsi occasione insinuabam, quod cecsante etiam Statuto praedicto, licet ilia 8 stricto iure apud DD. , ex dispositione
iuris ciuilis magi, communitὁr recepta .
esset dicta opinio viro praeiudicialis;
Attamen ubique, praesertim vero i Rota&Curia Romana abiecto iuris ciuilis rigore contraria opinio viro fauorabilis recipienda videtur, quoniam huiusmodi viii rarum debitum resulta magis videtur ex dispositione iuris c nonici inefalubris, de usur. Hoc auteposito,atquhadmissa etia magis communi de recepta opinione, ut id causet hoc debitum ex selo ossicio iudicis, non ati. iam iure actionis, nihilominus ex dicta canonica aequitate resultare dicitur
quoddam ossicium nobile, quod deSciente
418쪽
ciente etiam actione . ac Iudicis ossicio
mercenario, remanet implorabile pro restauratione damnorum, quae viri
supportatione onerum passus est , Seu
verius ex ratione, ut dolans ita locupletaeri non dicatur cum aliena iactura, ut
ne in his terminis poderat Maw.diam decis rent.83. , Et in similibus te
minis usurarum recompensatiuarum ,
quae venditori debentur per emptorem di retinentem rem&pretium, latὸ ac magistraliter ex prosesso discusso articulo
illa casu de aequitate intret vel ossicium iudicis nobile , vel condictio sine causa , Ideoque cum usurae dotales ac re-ro compei satiuae in omnibus parificentur, ut admittunt ijdem dictae prioris sententiae sequaces, praesertim Leotari eadem quaest. 9 I., et habetur hoc eod. tit.deductu in Roniana fructuuργο Principe Sabello dis. Ita. ct in aliis , merito Rota apud Gregor. e, paeniam, ubis iacte saepius hanc sentetiam viro fauorabilem recepit, cum dicti DD. con trariam tenentes etiam in dicta usuri, recompensatiuis peremptorem debitis
dictam distinctionem inter debitas i re actionis vel ossicio iudicis sequantur, quod ex optimis fundamentis deductis
dicta decis3i s. μα-rec. tom. Σ , Vere non videtur recipiendum. Agnoscunt aliqui dictam rationem , r. aequitatis, sed nolentes assumptam via deserere, dicunt ut viro concedi debeat
actio negotiorum gestorum, seu de utili in rem versis pro consequendis a dotan. te alimentis praestitis mulieri ab ipse do.
rante alimentandae, Ut caeteris allegatis Surdalicto tit. I .quae 7.42. m. I 6. u Gquen, et Leotar.dicta gu 9 I. num. ψλ. cu equo. , quae taluθn declaratio non
semper viro proiicua est, in quia simplicia alimenta solent minus importare,
cum non in eis tantum onera matrimo.nij consistant, Tum etiam quia ubi d tans est extraneus, seu de illis, qui alimentare non tenentur, haec actio non
remaneret exercibilis, sed de hoc parum agere Uportet, cum indistincte a dicta opinione viro fauorabili in iudicando & consulendo recedendu non sit. In proposito irem huiusmodi usura- 1 rum dotalium in una Spoletana super nutrimonio contracto luter quemdam Russinum de Thadaeam cum dote scutii soo.c5signada in tot terris ad aestima
tionem, pro veritate paritis interrogatus fui,pendente di starum terrarum G. dignatione,ad quam rationem usurae do. tales deberentur, Et respondi deberi ad eamdem rationem frumum ipsarum terrarum, quae regulariter non docto de contrario iuxta receptam glos in auth. perpetua Co te Sacroyan LEccles praesumuntur fructare ad rationem quinquo pro centenario, cum fictio superare nopossit veritatem,ideoq; interesse ex causa non implementi excedere non potest
id quod creditori interesset, si imple-
metum debito tempore sequutum esset, ut in specie mi.deri 292. num.. par. I. ree. decf.4 2. m. 3sar. Σ. ex quibus
idem dixi in dicta Romana fructuum dotis pro Principe Sabello dis II 2. & ii alijs, nisi dos constituta esset in pecunia subinvestimento in genere, quia cum 13 hoc etiam in centibus sequi potuerit, non excusatur debitor a taxa staturaria vel consuetudinaria , ut in specie ha
Atq; ad eandem rationem fructuun ipsarum terrarum, in quodam voto edito in Una Sabinen. inter Franciscum Til-chetiam & Faustinam sororem Castri
Petelis,huiusmodi usuras taxandas censui tanquam consultor illius ossicialis;
Licet enim dos constituta esset in qualitate,cum pacto,ut esset in facultate d tantis illam praestare in tot terris, quae
proinde essent potius in facultate solve. di, itaut de stricto iure, donec animum
declararet, diceretur debitor quantitatis, atque ad laxam statutariam vel con. suetudinariam teneretur : Attamen
de aequitate mihi visum est contrarium probabilius, quia in esse creditoris nihil magis intererat, dum dotans voluit dotem dare in terris, ut si quutum fuit, potissime quia dum hodie ex immutato rerum statu satis excessiva S indiscret est taxa Statutariat, Hinc proinde omnis possibilis intellectus capiendus est pro illius moderatione, et de aliis ad materiam latius infra dis I 6 I.
419쪽
Casus decisus per Rotam pro Petro Paulo.
De usuris dotalibus debitis mulieri
per virum etiam constante matrimonio in casi assecurationis obvergentiam, tam de dote , quam, de lucro, et ad quam ratione illae debeantur, seu ad quem pertineat, et pro qua rata percipiat fructus bonorum, in quibus mulier asta curata fuit. Et de fructibus dotalibus pro dote incerta, et illiqui , quida ex post facto certificata.sVM MARIUM.1 Uus controuersia. a L . In ea asseurationis consante matrimonio ob viri inopiam debentur etiamfructus lauri dotalis. 3 Taxa Statutaria fructuum dotis reni tuenda attendenda es in alimentis
debitis in p=imis sex mens s. securatio non est restitutio deoquUru.ctus bonorum, in quibus illa facta es detractis nece assa ubLIen
lationem, sunt viri, et cedunt commodo ereditorum .
s Subintatio praesumitur sequuta ex Manis iure ase rationis possiseis. 6 ί -- ad quem spectet probare bd fructus bonorum s verent,
itaist a r necia excessus . urae dotales debentur pro dote vaga, et sine certa quantitate constituta. 8 Contrarium tenent aliqui. 9 - ο haec secunda opinio procedat. Duersus Hieronymum ex remedio utilis Saluaan ε ni interdicti petente immitti ad bona ΛIai tini Corollae sui debitoris possessa per Petru Pau- Ium, se tuebatur iste ex iuribus anterioribus vel potioribus Mariae Uxoris, eiusdem Martini ac Sulpitiae ex filia neptis, et introducta causa in Rota coram Cerro super multis partitis ac punctis vertebatur disputatio, quae pro maiori para Priri in Latin nudo facto. Duae autem partitae potissimum, ac magis notabiles habebant inspectionem iuris ad Aduocatos pertinentem, Una scilicet ex persona Sulpitiae super fructibus perceptis ex quibusdam bonas fideicommissarijs, quod pendebat a puncto renunciation is facts per quosdam vocatos ingressos Religionem, an importaret caducitata ac aperturam fidei commissi ad fauoiem aliorum vocatorum, vel poticis durante vita renunciantium,eorumdem bonoita fructus commodo renunciatarii ceder deberet. Altera erat inspectio fiuctuum dotalium, qui constante etiam matrim nio a die assecurationis ob vergentiam viri ad inopiam .vsque ad di lutionem per eiusdein viri obitum sequutam praetendebantur ex persona Mariae uxoris ad rigorosam laxam statutariam septem cum dimidio pro centenario, non solum pro dote, sed etiam pro lucro seu quarto dotali,atq; in hac partita pro reo pro- dijt resolutio sub die φFebruary I66 I. approbata 23 Iebruary I 663. coram eodem Crero, canonirando integrum di. etum creditum fructuum iuxta dictam laxam importante scuta 33so., firmando deberi etiam in casu assecurationis, et fructus lucri, auctoritate eiusdem Rota
Atque inter mictus dotales pridictos pro tempore constantis matrimonii cal. rite D d d culati
420쪽
eulati etia suersit iuxta eamdem laxam 3 decursi post dii lutionem in primis sex mensibus per Statutum praescriptis ad
restitutionem loco alimentorum ab eo.
dem Statuto in hac dilatione demand torum, quasi quod hec alimenta per hae redes viri non praestita eamdem recipiant laxam, atque loco illorum ijdem fructus succedant, ut dicti im ibit in Arimana seu Maceraten. dotis I9. Ianuaryr 623. cora Pi ouano, quod etia post primam huius cause decisionem firmatum quoque fuit in Romana dotis de Anguvi Iamia 3.Marty I 652. coram rimos 'de qua causa habetur in f radi . I 28.
Edita prima decisione, cum in ea ita simplicitόr praemissa firmarentur, nulla data responsione ad motitium ex parteo actoris deductum , Hinc proindθ in se. cunda disputatione, o pro dicto ain rescribens,acritὰr huiusmodi resoluti nis improbabilitate inculcaba, non quide impugna do simplicii Er ae indesiuith
dictas propositiones,quas potius esse ras admittebam, quoties facti circa stantiae earum congruam applicationem reciperent, sed ex eiusdem applicationis deiectu, quoniam cum assecuratio non sit vera restituti atque in eius casu iiD-ctus per DD.decernantur mulieri, nolia
iure domi iiij, sed solum prouisionaliter, ut ex illis seipsam, ac liberos, eumdemq;
virum substinere valeat, ut caeteris relatis Busde Alimen. blig. p. 1 3. num. 842.
eumeg., sequitur exinde spe&ndum io te dicti finis implementum tantum,it aut si eo expleto fructus pratis icti exi era rent, illi ad commodum viri, de succes
pari. .recensitam. 3 incis. 3. Mer .de pignor. , et in alijs, quia videtur iuris principium certum , ex iam dicta ratio ne, quod cum assecuratio ex veriori ae magis recepta sententia non importet restitutionem, unde propterea dominiubonorum penes virum resideat, Hinc proinde nulla subest ratio, ob quam fmitus excrescentes commodo mulieris cedere deberent.
His non obstantibus reproposita cavisa Db te 2 3.FebHua j a 663. perstitiam
fuit iii resisturis non negando dictas cλclusiones iuris, ted euitando earum ainplicatione ex ia fia, quiascilicet ex parte actoris non bene m abaretur dicta exuberantia cum regula generali text. In Laccusare coaede prolationibus, ut actori incumbat onus probationis,et cum est ro gei .erali axiomate, quod sola contraria possibilitas sussciat ad excludendam periectam di concludentem probati
Resolutio. mihi non placebat uti pote nulli innixa iacti vel iuris sumdamento , quoniam cum mulier pro tempore conitantis matrimonii possedisset bona viri , ad quae assecurata fumrat, atque percepisset fructus, qui ad congnuam substentationem verisimili. ter sussiciens videbantur, neq;docebatur, quod ex causa eorumdem alimentorum aliquod aes alienum contraxisset, seu b na extrado talia distraxisset, idcirco pra, sumptio est, quod ex eisdem fructibus vixerit, dum regulariter mulier non praesumitur habere alia bona neque ali nim emolumentorum obuentio praeiu mitur, nisi appareat iuxta notata in I. Gintus Mutius. de donat. inter Virum , Uxorem, ideoquὰ non videbatur se esse ratio , ob quam mulier, seu ille qui eius personam repraesentabat, nunc re-6 plicando, tius per viam actionis & c sequutionis crediti, illud plus, quod VLiri fructus ex bonis perceptos ob rigo- rosam laxam Statutariam exuberabat, percipere deberet, dum non docebat illud plus aliunde erogasse, dum ita reus videbatur actor in hac replicatione, ita
enim reus non agebat de euitanda restitutione eius quod perceperat, et consumpserat, sed potius de lucro, ac de se
locupletando, et sic actoris potius in hac replicatione quam rei personam gerere dicebatur, vii de propterea ita regula textis Laesis potius retorquend veniebat. Tunc autem responsio esset adaequa-ra, quando mulier dicto tempore tot fructiis percepisset, qui dictae laxae Statutariae responderent, creditores autem viri praetendentes illos excedere metam alimentorum, ratem excessum, tanquam perviam repetitionis indebiti agedo deis