장음표시 사용
461쪽
fus restatus per Ruam pro Bentivolo.
Lucrum dotis an debeatur ex illa par et , quae promissa est sub certa
conditione caducata,atq; constante matrimonio effectum non sertita ; Et quatenus debeatur, a quo, & quomodo. Et de eodem lucro debito etiam ex dote promissa quamuis non soluta, non tamen exigendo pendente dilatione conuenta super ipsius dotis solutione. SVIUM ARI U M.
catur collata in tempus mortis, vel
f tam istad censeatur adiectum pro
3 Do promisse are caducetur per mortem sponse antequam veniat eouditio , sub qua est conssiluta. 4 De obligatione conditionali, et quatruus alter non faciat, quomodo intelligenda ι.s Mundo promisso dicatur conditionalis
6 Lucrum dotii tanquam portio quotitati ua non pote I peti vel retineri de ea parte, cuius dilatio adhuc durat.
crum quod debestir de integra dote totum detrahitur de bonis tali δε- tractioni biectis .
po e forem, Et quid ex priuilegio
9 An dotis priuilegia, ut cessibilia .ro De priuilegis Ecclesiae circa auocatio nemini anpriuilegium dotis, de quo
Ardinalis Lenius, Semi deae ex fratre defit licto
1 - -nepti in matrimoniunia destinatae Annibali Ben-tiuolo, dotem constituit scutorum I s .m ., hoc est Io.m .de proprio, quos propte in pecunia numerata Lluit,reliquos vero scut. s. m. promisit quod relinqueretur per Oeriam sponsae matrem tempore obitus, quo relicto non sequente in toto vel in parte , se obligauit alias Cardinalis de proprio;Cum autem casus dederit, quod superstite dicta Cleria obierit sponsio, Hinc proindὰ vir retento lucro ad formam Stat uti Vrbis in quarta parte dictorum scut. I o. m. quos receperat, reliquos 7soo. restituit eidem Cleriς matri,ac haeredi ab intestato, cuius morte post illam dicti Cardinalis ad plures annos sequuta, dictus Annibal tunc immutato statu , Romanae Curiae Praelatus, praetendens factum esse casium consequutionis lucri diae alterius ratae dotis ad mortem dictae Cieriae dilatae, iudicium instituit contra Collegiuna a S. Ciroli, tanquam possessorem aliquorum locorum montium comparatorum ex bonis liae reditari, dicti Cardinalis pro crigendis aliquibus cappellaniis in ea Ecclesia, quam idem magnifico sumptu in notabili parte constri ixerat, atq; iuxta eius praetensionem sententiam obtinuit ab A.Q,quae in gradu appellationis confirmata fuit per Rotam coram Gi seris Db diebus ς. Aprilis 3647 ., et 3o.Martiν 16.8., ut liquet ex decisi nibus desuper editis, quarum prinlatai in pressa pos Salgad.in labyrint.dec. I ., e - repetita dec.q3l. Io.rec,dictaeq;resolutiones approbatae fuerunt in alia in
462쪽
stantia est A ergato, ut liquet ex de cisione I . rilis roso. pariter impressa apud Salgad. A GI. dec. I S. dee. 2 s.
Cumque ab hae etiam secunda sente-tia appellatum esset, atq; Signatura obturbiditatem super ulteriori executione denuo causam commisisset coram Tala, in hoe statu ad cause defensionem euocatus tui, potius pro interesse Principis Burghesis, ad quem ex eiusdem Cardinalis dispositione dictarum cappellaniarii iuspatronus pertinebat, unde tam in , coiigressu Advocatorum iuxta laudabilem morem pro causae directione desuper habito, quam successue in eiusdem causae disputatione, perpensis dictis pret
cedentibuς decisionibus, alijsque iacti
circumstantiis, Ad clariorem veritatis indagationem distinguebam caiisam intrex inspectiones, Primo scilicet, an idicta dos ad essectum lucri, de quo agebatur dicenda esset scutorum I s. mil. vel potius I o. mil. tantialia, cum ex dotis subilai tia & quantitate penderet lucrum tanquam pars quotitatiua , Secundo, po. si to,quod censenda esset scutorsi i s .mit., it aut ex dicta alia rata scutorum s mil. ita conditionaliter promissa lucre quoque deberetur, an illud potius detrahendum esset ex dicta restanti dote scutoru7 s oo. Cleriae sponsae matri restitutaci, absque eo quod ad haereditatem de bona Cardinalis actio competeret; Et tertio demum, posito quod actio competeret contra haereditatem & bona Cardinali , an contia dictum Collegium tertiu pos-stis rem esset necne exercibilis.
Nienus igitur pertinet ad primum,
e ..do ad Veritatem , intellectus non acquiescebat resolutis, quoniam spectata substantia voluntatis parti uinia potius quam cortice & figura verboru , ut in quibuscumque viventitim ac morientium actibus interpraetandis faciendum esse caeteris relatis admonent M ιntic. deconiectur. lib.3. de
apud Ottbbb. decf.2s in . , apud Burati.deris. I I 3. num 7., in Romana si ei. commissi et . . Vag 166o. Versio pius, liquido constare videbatur,substaiatiam promissionis praedictae pro hac ra. a ta collatam esse in tempus mortis Cleriae matru cum praesupposito , quod
adhuc duraret matrimonium, essentque extrema habilia,in quibus dicta couetio esset verificabilis, it aut ista aliud no con. tineret nisi quamda assecuratione suturet maternae successionis, quae ita de volataria in hac ssima fieret necessaria,sub con. ditione tamen existentiae eius, cui relinquedu esset,itaut eo prςdecedete, tanqua
ex deficiente subie habili, promissio
evanesceret, ut in terminis promissionis relinquendi habetur decis. O. min. ps Me lin. de pignor. cum aliis in Romana donationis de A do is subiit. d euris ad materiam Bullae Barouum disc. 8s., ac etiam in Parmen.rinationis sub tit.de δε- nationibus, et in alijs. Et in terminis specialibus dotis it1 constitutae, quod praedecedente sponsa, 3 cui relinquendum erat, caducetur, lare Rimi M.t .conf6oo., qui per plura fundamenta id probat, et Arthman. Pi-LIor.quaestar.cap. R. m. 7 .cum sequen. λPotiis me vero quia in conuentione dicitur quod Cleria de tempore obitus relinquet sponsae eius filiς dicta scuta s. m. pro dote, et sic supponitur titulum do. tis de eo tempore esse verificabile, quod per necessarium antecedens duo praesupponit, primo nempe existentiam pers nae legatari j, et secundo matrimonium, a quo dos nomen ac essentiam recipit. Uncla obseruabam, quaestionem ess potius facti & applicationis quam iuris, cum circa theoricas, seu propositiones legales nulla adesse videretur c6troue sta tota consistens in applicatione , Admittebam siquidem propositionem hodie in Curia receptissimam, in dictis decisionibus Misiery late firmatam, quod lucrum Statutarium debetur etiam det dote promissa, quamuis non soluta, quo. ties desectus solutionis non resultat 1 deficiente substantia ab initio ex deductis dise.praeced. t, Pro ut Salteram , quod lucrum sit portio quotitativa, quodqu per dilationem solutionis partis in tempus mortis alicuius non minuatur eiusdem dotis subi alitia, neque per praedecessum dotat; inducatur caducatio,quOties constitutio est pura & periem ab initio, mors autem dotantis vel tertij, respicit solum exequutionis dilationem, secus autem ubi ipsius dispositionis substantia in tempus utrariis collata est, iuX-
463쪽
u quotidianam distinctionem, de quia
sepius in materia donationum sub eo tit. praesertim in dicta Parmem, credebamutamen cessare applicationem ad casum.
Hinc proinde discrepantia erat in solo facto, quod scilicet Rota credidit dotem esse pure, ac perfecte per Cardinalem constituta in sortis r s.mil. , dilata Blum solutione huius ratae ad tempus mortis Cleriae, quo posito admittebam consequetiam exinde deducta; Ego vero credebam quod di praesupposito non assisteret facium, quoniam, tam verba capitulorum, quam instrumenti desua per initi clarE ostendere videbantur, Cardinalem promisisse scuta Io. mil. de proprio, quodque reliqua s.mil. relinquerentur per Cleriam, atq; ubi alias dictum legatu non sequeretur, tsic ipse de proprio teneri voluerit; Et sic quod eius ol,ligatio esset conditionalis, non oritura nisi post purificatam conditionem, ut denotat dicta dictio, ali, quae condi.
4 tionem importat, ct dies II .num. 2. , perinde ac si dictum esset, si Claria relinquet, nolo teneri, et
non relinquet, tunc volo teneri , ut recte obseruat Bart. LI .num. I 2. in princissis conuit. c, demon . ct ex eo Accin. confs l. num. 9. in princi lib. I.
Dicitur in prima decisione g. non ob . sat, dictam conditionem esse omninos extituram, ideoque non facere conditio. nem iuxta text.is l. villus S. a d. de
debiti, et ι.in illa stipulatione in est de
verborum obligat. Ricetardan S. sub caidi. Done nu. I stri verborum oblig. cum alijs ibidem allegatis, Verum in hoc videtur aequivocari, quoniam dictorum iurium
dii positio procedit, quando tempus, l. conditio directa est ad mortem eius, cui praestandum vel adimplendum est, cum illa omnino sit extitura, secus autem ubi ad ijcitur personae debenti praestare, vel adimplere iuxta textus claros in L dies certus sis condit. demon . O l.bares
f. is eoaeem, et liaec est distinctio, cum qua proceditur in huiusmodi puncto, an scilicet&quando dies mortis faciat necne conditionem,ut ultra generalia in specie bene probatur per Riminata. Oistbman. Pisor. Ubisupra. Aduersus istas punctuales auctoritatas in lalidis principiis ac receptis pro
positionibus fundatas, nulla in dictis decisionibus deducitur contraria auctori-taes, nequῆ negatur veritas opinionis dd. Auctorum in suo casu , sed solum curatur eas euitare ex defcctu applicationis, seu diuersitate casus, ex eo quod apud Riminald.iunior. promissum esset de ic-pore mortis parentis praestare aliqua b na virique coniugi , vii de proptere1 utriusque existentia merito requirebatur , secus autem in praesenti, dum supponebatur Promissionem alternatiue factam esse mulieri vel viro, ideoque dicitur lassicere existentiam unius ex al
Ista re iasio meum intellectum non captiuabat ex pluribus, Primo quia Ri
minal iunIozcit. decem ponderat fu ndamenta, quorum istud num. 26. sequen. tertio locodeductum videtur omnium leuius, ut ex eius lectura, idcirco non ex
hoc, quod istud deficiat ex diuersitate facti, exinde resultat, quod de caete. ris nulla ratio habenda sit ; Secun do quia in capitulis matrimonialibus promisso facta erat soli sponsie, unde
cum iii strumentum deinde iuxta cosuetum stylum initum esset non animo nouandi, sed solum ad firmiorem capitul ruin probatione ac exequutionem, hinc proindὰ capitulis potius qua inistraheto standum est,cum illa continere dicantur verba partium, istud veto verba Notaiarij . Uerlin. ecf. 6o8.ntimer. II. Se passim
in alijs plene deductis in decis D nu. 29.
sqq. stari. I 2.recent. edita in cau saia,
est hodie satis recepta propositio de qua etiam sub tit. de eis, Fi dis. i 79.
Tertio, quia cum prae ei tim ageretur
de parte dotis in quantitate, illius implementum ita misi poterat cum muliere ac cum viro,cum utriusque esset communis actio, quinimo magis congruum, Ut viro quantitas praestaretur, ideoque prudenterit1 in instrumento die uini iiiit, retento tamen praesupposito extremorum habilium, quod scilicet vir de tempore purificatae conditionis esset istatu mariti, qui ius haberet ad assequidam dotem quae situm titulum suam
naturam retineret,quod necessario
supponit durationem matrimonii; Aienim attenta dicta responsione esset o ire casum. quod vir init Liuium matri
464쪽
monium ius vel actionem haberet ad di ctum integrum dotale residuum petendum ac assequendum, quod est absque dubio absurdum, unde propterea mihi ac alijs congregatis dicta resolutiones
Quia vero dignoscebamus durat prouinciam assumi super illarum dis cto recessu, idcirco determinatum fuit
his non derelictis) magis insistero
in secunda inspectione continente no uum motivum a me excitatum, adhuc non disputatum , quod scilicet, ubi etiam prςmissis omnibus cessantibus,d tis substanti. . ab initio persecti dicer tur in integra simiaia scutorum I s .mit., dilata Liuini hac rata ad tempus mortis matris pro executione,et quando,ac non prius huius ratae lucrum debitum erat ex vera propositione in dictis decisi
ilibus bene deducta, quod cum lucrum 6 sit portio quotitativa, non potest vir iuIud praetendere de parte promissa subceita dilatione, nisi postquam dies cesserit, italit sibi non permittatur solutomatrimonio retinere alium partem receptam, ad cuius restitutionem tenetur,
sed expectare debeat praefinitum tepus, in quo sicuti totum residuum obtiner posset, si matrimonium duraret, ita dictam quotam obtinebit. Adhuc tamen dicti lucri debitor dicendus non erat Cardinalis, neque coimetra eius haereditatem, vel bona comperere deberet actio, sed potius lucrii prae . dictum detrahendum esset ex reliquata dote per eumdem virum in summa scu torii pso o. restituta ipsi met Cleriae ma-etri ac haeredi mulieris desunctae, vel ex ipsius matris haereditate ac bonis haereditarib, quoniam posita substantia do eis in hac rata ab initio, Cleria mater potius erat eius debitrix directa, C. dinalis autem erat debitor subsidiarius; Cum enim illa esset mater , iste vero es.set patruus, atque indubitatum sit maternam obligationem primam esse in si Ita dotanda, it aut quando remotior coniunctiis dotem constituit, etiam alio noexpressis, praesumptio sit, iuxta V13ani opinionem, id actum censeri animo repetendi ab eo, cuius est prior causa do tandi, siue subsidiarie & quatenus ille non sit soluendo, ex deduc.per Mantis. de tac. lib. I a. ni. I 3 sub num. ι s.cumfer. Gratian. discept. 769., ac alios de quibus
tur infra di c. I s3. ac alibi; Hinc proii de dicto aluino ratam repetendi istam constitutam esse dicendum est. Clarius autem ubi talis voluntas expresie declaratur, tunc enim est casus extra controuersiam , Et in his terminis versamur, quoniam Cardinalis patruus
suum animum declarauit dotandi de suo in sela summa scutorum io.mit., reliqua vero promitti de bonis matris, cuius prior causa dolandi erat, in cuius subsidium tantum ipse teneri voluit, ita paciscendo ad tempus mortis, ne dictam
matrem viduam incommodaret, atque praeoculis habendo illam successionem , quae seruato ordine naturae de bonis maternis dictae filiae quodammodo debit erat,ira per Cardinalis promissionem ac
Potissime, quia materna haereditas, non solum costituta erat de proprijs bonis dotalibus vel extradotalibus de tempore dicti matrimonii possessis per ipsa matrem, dictaeque dotandi obligationide iure obnoxiis, sed etiam erat impinguata de ipsemet dote per patruum data 7 iure haereditario sponsae ad ipsam matrem, detracto lucro, obuenta, unde in
omnem e uelitum intrare dicebam conclusiostem , de qua in Da in inb uetana lucri, et in Tudertiua dis. 137. c, I 38., ac ita alijs, quod ubi scilicet dos constat parti in ex bonis proprijs, et liberis ipsius mulieris, partim vero ex vinculatis seu illas non debitis, quamuis lucrum tanquam portio quotitatiua integrς d tis deberetur omnibus utriusque generis bonis computatiis, attamen illud ex remanentibus bonis liberis solum detrahendum est. Atque alias nimia asperitas videtur ita duplicem quodammodo violentiam iuris principiis, seu partium voluntati facere, Vnam scilicet, decernendo puram , ac ab initio perfectim illam conquentionem, quae potius pro hac rata vi debatur conditionalis ; Et alteram super
exercenda subsidiaria auocatione contra tertium, cum maximo iuris rigore super bonis extranei dotantis magis eX liberalitate, ut in lucro relinqueretur illa materna haereditas, quae non statim
ad dictam dotationem prius tenebaturi
465쪽
sed ex eiusdem spontanei dotatoris bonis impinguata erat, atq; de mero lucro contendebat potius quini de damno. Et quamuis per alteram partem replicaretur, priorem esse dotandi obliga tionem in Cardinali tanquam haerede eius patris, cui utpote auo paterno priusquam matri talis obligatio incumbit,ataque Rota ad substinendas resolutiones huic replicationi plauderet, Attamen, non negata dispositione iuris sit per priori obligatione aut aliorumque ascendentium ex latere paterno ad eorum iniam haeredes ac bona transeunte priusquamuad latus maternum deueniatur, ut infra Hic. I 2. I f., Negabatur applica.tio ad tactum, quoniam qualitas haere. ditaria non bene concludebatur, et qua- remi, concluderetur, non iustilicabatur
idoneitas,quodq;Cardinalis paternae hς- reditatis bona possi deret, ex quibus taled tem constituere posset, cum obligatio intelligatur in praesupposito idoneitatis ideoq; inope .n, vel parum idoneum patrem seu alium ascendentem non afficit. Demum his omnibus cessantibus,vide batur quod actori nulla amo compete. ut ad controuersa loca montium, quoniam illa non erant identifice haereditaria, cum acquisita essent post morte rix , Cardinalis, ex eius tamen pecunia hae editaria, unde propterea exerceri noli
poterat hypothecaria,vel aliud remedia rei persectitorium, sed solum actio personalis pro avocatione subsidiaria, quae regulariter non datur contra tertiui ii ixta textum expressum in. l. pupillus=quae in fraudem creditorum DD. communitis,de quibus apud Thes iuniorem lib. 2. quae orens I 6. num.6. & alios deductos in dicta tertia decisione coram Albergato deris i 8φοLI Salga. .er decisa spart. II. recent. ubi principaliter de hoc puncto tractatur atque regula admittituri, Canoniratur tamen limitatio per DD.
ibidem collectos tradita, quotiξs agitur de aliqua causa priuilegiata, qualis per extensionem a priuilegio fisci reputatur illa dotis , ut latius in eadem decisione ,
Versi admissa sine veri praeiudicio subsistentia dictae limitationis, ac examine declarationum, quas illa patitur , cum causae neces litas non exigeret Dicebam cessare illius applicationem ad factum , quoniam isti id priuilegium perextensionem 1 fisco doti attributum , admittendum videtur lavore mulieris, cui assistit ratio ponderata per text. int. I. olui.
matrim. , nullabi autem cautum reperitur, ut illud competat viro agenti Eluto matrimonio ad lucrum, cum DD. de hoc priuilegio agentes in eadem decisione collecti hos terminos non percutiat, atq; priuilegia dotalia regularat θr ad extraneos nolint transmisibilia utpote soli mulieri vel respective solis filiis com
Verum de hac responsione dubitata,
quoniam in ea quaestione,an dotalia priuilegia, sicuti ad extraneos non sunt tras.
sibilia, ita non sint cessibilia,quicquid; nostri variaverint plures distinctiones
desuper tradendo, ex de re dis I 23. O- i5i., illud receptum videtur, talia priuilegia transire in cessionarium, quoties cessio non est in solam gratia istius, sed principaliter in gratiam ipsius mulieris cedentis, qualis videbatur casus, dum ex cornespectiva conuentione per
Statutum subintellecta , ita mulier ab initio lucrum super eius dote viro cessisse censetur di stributive sit per singulis bo. nis ae effectibus dotalibus in eius gratia, quia si ex unis ess ctibus vel una botroruspecie assequi non posset, illud integruex reliquis consequi debuisset, unde obregressum alias in casu non usus priuilegii contra cedentem competentem cerrum est priuilegium esse cessibile. Dubitari tamen posse considerabam ut hoc motivum recte procederet, ubi dicta ratio regressus urgeret cum ipsa
muliere vel eius filiis, quibus lex priuilegia concessit, secus autem, ubi effectus circa usum vel non usim dicti priuilegij
redundat ad commodum haeredis extra. ne i , ad quem non transmittitur, cum ita cesset ratio circuitus, in qua dicta conclusio super cessibilitate sundata videtur, unde propterea super hoc puncto, quatenus pertinet ad eius veritatem, remansi inde terminatus, illum maturi
ri examini reseruando , quando occasio praelaei et sormiter disputandi, cum ibr. re ob quamdam concordiam , ulterioris disputationis occasio defecerit. Altera erat responsio, quae aduersus dictam limitationem dabatur , sorte tu-
Io tior, ut hoc priuilegium subsidiariae
466쪽
auocationis regulariser de iure n5 competentis, cesset contra creditoremaeque priuilegiarum Gestatim quaes. 16.num.6. influe Fontaneu.de DEI. claus. 8.
part. 5. num. 3 I. it. de credito cap. . nu.
mer. I 3I . Rota in Romana res dia dotis I s. v I 6 8. coram Cerro decis 2II. pari. Io. recentcin Ecclesia vero in hoc dicitur priuilegiata , vi per Mart. voto 2.Gait. c. cit. m.3 13. in e .
Istud vero priuilegium dicebam magis attedendum esse, cum illud ita in specie
habeatur in iure vel per DD. traditum, quod quantum ista occasione inspici potuit,non reperitur in specie respectu viri agentis de lucro dotali; Verum parirer dubitabam, quoniam regula, ut inter aeque priuilegiatos priuilegia con-II quassentur, procedit quando aequalis est utriusque causa, quia nempe ambo parisormiter contendant de causa onerosa vel lucrativa, secus autem ubi unus agit de damno, alter de lucro, Ut in praesenti, quia cum lucrum Statutarium sit reciprocum, ac viro delatum in compe- sationem obligationis praestandi latumdem mulieri superstiti, necnon onerum matrimonialium, idcirco potius one. rosam quam lucrativam causam importare dicitur , ut tu Romana dotis deliis disci Iέo. At etiam cogitabam neque intrare dictam quaestionem subsidiariae avocatio-tionis, cum Collegium gereret persona legatari j, nunquam de bonis desucchi extantibus in specie vel in aequi pollenti se tuentis aduersus creditores, ex ijs quae in hac materia habentur deducta in Romana legati sub tit. de Regalibus ad materiam locorum mιxtium dis 19.; Ideoq; nullum in hac tertia inspectione fund mentum solidum constitvedo, probabilia videbantur alia,prςsertim illud quod huiusmodi lucrum potius extrahendum esset de honis haereditarijs maternis, illis prςsertim ex eadem dote restituta o, uentis; Uerum assumpta disputatione eo. ram Tala sub dis 3I. Ianuarij I 66 i. ex eisdem antiquis fundamentis perstitum. siit in alias resolutis , non tamen satis,
faciendo praemissis sub silentio inuolu.
Casus varie decisus per Rotam.
De luero dotali debito ex Statuto Vrbis, an procedat ad fauorem secundi viri, vel respective secundae uxoris superstitibus filijs ex primo matrimonio; Et quatenus proce dat , an intelligendum sit firma remanente dispositione tex.in Isae Edictali C. de secund. pl. et qu modo detractio practicanda sit. Et quid ubi coniux praemoriens de bonis disposuit , seu debita contraxit.
Et aliqua de lucro coniugi si perstiti delato in solo usi fructu ob superexistemiam filiorum , an illis prae
morientibus debeatur etiam proprietate .sVM MARIUM.1 Aesi feries . , I ' Resolutiones ea a. a Distinguntur infectiones causa.
Declaratio Statuti Vrbis circa lucrum dotis in quibus insibus procedat .s De casu mixto in gia Statutum non inis
6 ae sub dicto easu mixto non ιeniat itale de quo in praefenti controuersia. Di inguunttir plures ea spro intelligntia dicti Statuti, et qualis vere dica
8 Statuta rim sunt inter aetanda, et non capiunt casus omi os vel mixtoi seu
467쪽
in remanent sub dinositione iuris
tum extenderemr ad dictum ea momi um. et o De casu in quo locum habeat Statutum. iI I Declaratur ut Sta tum debeat esse e
patibile cum diu risne text. in L hac aedictili. 32 Statutum in dubio non prae mitur δενο- gare dictae l. hae aedi i ,sed eu
,3 Vbi iam ex primo quam ex secundo matrimonio supersunt Ais, lucrum δε-betur matrimotum d bluatur se
r Proprietas lucri non es filiorum iure proprio ,sed eorundem siliorum,tamquam haeredum patris. I s An coniux accepto lucro quod Veia non competebat, teneatur ad restitutionFfructuum perceptorum.
a 6 Ad excludendam hanc res tutionem fus
II Lucrum quod debetur uxori Hantibus Vi quoad Uumfructum, non com fit. LIur eum proprietate Mys prae-marietatibus.18 hae opinio At dura, et de rati
De iure hami unt nullo iis veresst, vel superes praedecedere.
2o Firma Rotae opinio est ιt prius detraba-xtir legitima,et quo veres diuida tur ad noγmam dicta i hac aedictali. a I Si mulieγ eonsante matrimonio fecerit alienationes rerum dotalium, vel o alienum contraxerit, an hoc At prius
detrahendum. 22 Debitum eonDactum ex catio merὰ voluntaria ct luerativa non es prius
deducendum. 23 Bona alienata, vel hypotbuata ex eam D Iucrariis vel voluntaria , habemtur pro extantibus ad esse. Ium eat .
lanis legitimam, quae tamen is Db- dium ex alienatis arreabitur. α Quod hoc procedat etiam in alienationibu actis pro a dotanda. 2ς Lucrum durale defertur potius ex causa
onerosa quam lueraritia.. 26 Masere nihil facere potes per quod viro praeiudicetur in lucro α mae F debitum mutireis essit contractum ex causa correspectiva o bona fide.
RiVS habens ex prima uxore duos filios, secumdam duxit Antoninania cum dote scutorsi 4.mit., eoque defiuicto superstitibus ex hoc secundo matrimonio sex filiis, Antonina secunda uxor obtinuit ex. bonis viri scuta Iooo. pro lucro dotali, quod ad formam Statuti est quarta pars dotis iuxta deducta supra di P. I 28.; PN- defunctis autem omnibus sex huius secundi matrimonij filist, obi jt etiam Antonina scripto haerede Monasterio Sil uestrinoi uni S. Stephani de Cacco , aduersus quod Armenterij filiorum primi matrimoni; haeredes, iudicium instituerunt pro restitutione dictorum scuto. rum Iooo. nedum in sorte , sed etianti in fructibus, ex eo fundamento quod in isto casu tanquam mixto non intraret Statutum, ideoque nullum lucrum de-. bitum esset, atque iuxta petita prodierunt resolutiones Rotae coram Taya 28 Nouembris i 65 . G I6.. Uars a 65s., a. neque quod sciam causaesulteriorenia
progrestum habuit, quia serim conco data sit. In istis vero disputationibus, quate. nus ad hanc materiam lucri dς talis peratinet, tres erant puncti, Primo scilicet, an intraret Statutum nectie ad fauorem dictae secundae uxoris super lucro etiam ipsa vivente, Secundo quatenus non intraret , an iuxta actorum petitionem re
stituendi essetit fructus percepti per dictam uxorem ex esse ctu haereditario fructifero retento ex causa dicti lucri. Et tertio econuerso,quatenus Statutum in traret, dicioque lucro locus es Iet, an , ob praemorientiani filiorum illius matrimoni j dicta mulier secisset scium di.ctum lucrum etiam in proprietate. Qua tellus pertinet ad primum puti ctuin , secunda decisio ex mente solum aliquorum ex Domitata insiluat motiva deductum per scribentes in contrarium, quod scilicet dictum Staturum duos tantum considerat casus, Vnum nempe i
468쪽
duo ex illo niatrimonio supersint sili j ,
atque istora su viro desert lucrum t tius dotis, filijs tamen reseruandae in proprietate, mulieri autem desert lucruin bonis viri pro quarta parte dotis ad solum usu infructum. Et alterum in quo nulli ex eo matrimonio sum sint filii, atq; isto cala viriq; coniugi respective desert lucru pro quarta parte dotis etia, in proprietate. Omittit autem casum,' mixtum in quo coniux praemoriens ha- at filios primi matrimonis,nullos vero ex secundo, siue alterum in quo adsint fi lij ta ex primo qua ex secudo, qui casus utpote omissi remanent extra Statutu, ac sub dispositione iurisc6munis, qua attenta nullum lucrum debetur, ut originaliter aduertit Rot.decisas s. p. .diuersex cuius auctoritate id firmant Gratian. discep I 97.num. I 2.FenzonMd idem Sinut. I 3I.num. 8. 9. Contrarium,etiam cum sensu veritatis dicebam scribes pro Monasterio reo conuento esse verius non ex desectu ve-6 ritatis dictae conclusionis in casu suo,sed ex fallacia applicationis circa qua procedi videbatur cum aequivoco, quod be-nh deinde, amplectendo innascriptam distinctionem a me traditam, in ista causa neglectam, me quoq; scribent eandemq; distinnione repetente, agnouit RG. in altera Romana tueri Dorii sub diebus I . Maj i566. O 28. Marty1567. eoram Cerro es - ΣΟ. February1668. eoram Calatatu, et de qua caus
habetur diltasH. Plures igitur casis in proposito dili in-- guebam, quoru primus est de quo proprie loqvsitur supra allegatae aut horitates, quando scilicet supersunt filij ex se. cudo matrimonio quod di luatur per mortem mulieris binubae habentis etiafilios ex primo, unde secundus vir, ita omnimodam exclusionem filiorum primi matrimoni j,ad sormam Statuti praetendat lucrari totam dotem, quam suis filijs reseruare teueatur,et tunc bene dicitur istum casum omiisum esse 1 Si tuto, ideoque nulli lucro locum esse, Tua ex generali regula strictae interprς tationis Statutorum , non capientium casus omissas,vel mixtos remanetes sub dispositione iuris munis; Tum clarius r 9 tione absurdi, ac maciniae irrationabilitatis, ut fili; primi matrimonij per vi-
ctricum , ae filies secundi a dote materna omnino exclusi remanerent, atq; iste est casus in quo dictae auctoritates
etiam canoiugantur in Romana successi nis coram Corradu dec. 4o6. par. 9. O dec. 3os. par. Io. rec., Verum iste casus extraneus erat a prisenti controuersi , .
ideoq; fallacia applicationis erat clara. Alter casus est de quo in dicta alia i o Romana lucri disc. eo ubi pariter matrimonium diabluitu r per mortem mulieris binubae,superstitibus quidem silijs ex primo matrimonio, nullis autem ex secundo, unde propterea secundus vir superstes petat lucrum,non in toto, sed in sola quarta parte in proprietate delata in casum quo nulli supersint filij, et
tunc omnino verius est Statutum intra-
re, cum veri ficetur eius dispositio inis secunda parte, in quo nulli filis ex eo ma-Ii trimonio supersint, Solumque id moderationem recipit, dummodo huius lucri detractio compatibilis remaneat cum dispositione rex. in l. hae Edictal. c.desecundis Nupt., ne scilicet secundus coniux ex bonis coniugis binubi prinmorientis sub nomine lucri, obtineat
plus quam quilibet ex filijs primi, Licet
enim certent scribetes, an per huiusmodi Statuta lucrum coniungi superstiti deserentia in certa quantitate, vel quuta, seruanda sint non obstante dispositione dicti rex. in I. hae aedictali, atta-Iχ men magis c5muniter,praeterum vero in Rota, et Curia receptum eii, cessam te expressa derogatione dictae legi , Si tutum intelligendum esse compatibiliter cum ea, et non aliti iuxta decis in Romana tueri Dotis i6. Decembris Isso. coram Blanchetto qua ita declarat &μ' probat Rota tu dicta Romana nec nis14. ny I 6 7. coram Corrado adhuc noimpressa ct iu dicta altera Romana lucri Doris coram Cerro ct Calatatu, atque videtur conclusio incontrouertibilis, cum nulla Vrgeri probabilis dubitandi ratio, quintino ita iuxta modum calculandi, de quo infra , duplex canoniratur Opinio filijs primi matrimonij fauorabilis , ac secundo coniugi praeiudicialis, primo scilicet circa praecipuam legitimς detractionem, & lacundo ut cessante expressa derogatione, non censeatur derogatum dictae legi, cum qua compatibiliter Statutum intelligendum est.
469쪽
Tertius vero est casus primo similis, 3 ubi scilicet ta ex primo quam ex strudo matrimonio si iij supersunt, secundui
vero dis luatur per mortem viri super stite muliere ; Et tunc nulla subest ratio dubitandi cur lucrum facere n6 debeat, cum mulier non possit praetendere lucrum totius dotis eius filijs reseruandae in exclusionem filiorum primi, Unde intret di tram absurdum superius consideratum , cum aliud non lucretur nisi quartam partem dotis in solo usu fructu reseruata proprietate, quae neq;1 est filiorum iure proprio, sed eorumdem tanquam haeredum patris, in cuius haereditate remanet deris 1 17. par. 6.
p Uon. ad ktat. & sepius , ideoque nullum filijs primi matrimonij causatur praeiudicium, seu longe minus quam in jecundo proxime supra exemplificato
casu,ut bene ratiocinatur Gabr. cons. I 3. per tori praesertim num. 26. lib. 2.
Hinc proinde cessabat necessitas disputandi de secundo puncto Ductuum, cum ita constet eos licite perceptos esse, sed quando etiam de stricto iure dicto
lucro locus non fuisset, adhuc tamen aduertebam ex praemistisi: egare non posse casum reddi probabiliter dubium, quod sussicit ad excusadum a restitutione fructuum perceptorum S consumptor unia quos percipiens credebat esse suos, cum
15 ad hunc ellectum sufficiat bona fides, quin imo sussiciat media, quodque absit mala positiva ex deductis per Burati. OAdd. deris. 184. Gregor. Adda erisI .
Quo vero ad tertium punctum, ait scilicet praemorientibus filijs coniux superstes obtinens luceum in solo usus ru-a ctu cum obligatione reseruandi proprietatem filijs,istis desii lictis eam quoq;
obtineat. Et in hoc Rota antiqua inni xa verbis Statuti deferentis lucrum in solo usufructu, credidit dictae consolidationi locum non esse, sed proprietatem remavere in viri haereditate, utpote ab ea nunquam auulsam,ut apud PM.deris.17.de GuHi I. saepius canonirata praesem timios 7 ., 79. 8o. 2 Fenetou.ad Statui. eis k6par. 8a ec. straob. de f. 79. cum quibus in huius causae decisionibus processum fuit.
His stantibus tunc non ausus fui, neq; nunc audeo contrarium allere , sed di .cto intellectui ita recepto acquiescebam, 18 ille tamen durus mihi videbatur,cuia ita contra omnem iuris scripti ae naturalis rationem, melior esse deberet conditio mulieris sterilis quam: oecundae, dum ita sterilis obtinet proprietatem , saecunda vero illa destituta remanet, ac etiam quia cessat ratio ob quam lex huiusmodi lucrorum proprietate conili. gem habentem filios priuat,fauore scilicet filiorum,quo cessante durum est si cundae matri,quae ita alit icta & luctuosa remanet per praemorientiam filiorumta , aliam afflictionem addere, cum de iurea' paria sint, nullos filios supe: esse vel esse
In proposito autem detractionis lucri Statutari j, vel conuentionalis comis patibiliter cum dispositione dicti rex. l. hae Aedictali; in plerisque causis disputatis tam in Rota, quam coram A. C&in aliis Tribunalibus, ac etiam inalty in quibus ego fui Arbiter, vel ludex,stante zo quod Rota, et Curia Romana firmiter tenet opinionem apud alios non leuitercolatrCuerum,ut prius ad fauorem filio rum pruni matrimoni j detrahi debeat legitima tanquam praecipua, ac species aeris alieni, et deinde id quod superest aequaliter diuidi debeat inter secutida coniugem, ac ullos primi matrimonii,
ita ut non sit maior portio coniugis ratione lucra, tu. a cuiuslibet ex filiis, Hinc proinde quando ita calculando integrulucrum obtineri non potest, illud reducitur, seu resormatur ad id quod talis portio importat, perinde ac si coniux esset unus ex filijs, atq; ita in Curia pati sim usu receptum est. Dubitari autem contigit in quadam alia Romana lucri dotis, qu. ae pendet in Rota coram Aourlemoni inter haeredes Gasparis Grisciani, et Mariam Constan-21 tiam Cappellinam, quid dicendum esset si mulier binuba constante secundo
matrimonio Maenationes bonorum do talium secisset, siue aes alienum contraxisset,quomodo scilicet haec diuiso faci enda iit, et an prius detrahi debeant boana alienata seu aes alienum .
470쪽
Quando ageretur de ςre alieno cotracto , seu de alienationibus faciis bona si de , et ex causa vel conerosa, et correspectiva pio mulieris indigeriis,vel alijs iustis causis, et iuc aliqua probabilis dubita di ratio cadere milet, adhuc tarI COGcasio non dedit istu punctii di i miter dis parare, neque ille cadebat in dicto cauti, quoniam sub quaestione solum erat aes alienum per mulierem contractuin pro dotanda dicta Maria Costantia nepte ex 21 filia prii iii matrimoni histo autem casu, etiam cum sciasu Veritatis, scribens pro haeredibus viri, Dicebam istud debitum detrahendum non cite Hpote contractum ex cauta mere voluntaria, et lucra. tiua , cum auia materna non teneretur dotare neptem habentem matrem S patrem quorum prior causa dolandi est . t infra is consequenter antraret conclusio quam receptam habemus ilia 23 materia legitimae, ut bona alienata, seu hypothecata ex causa lucrativa, et vGlutaria habeantur pro extantibus ad eta. etum calculandi assem, ac faciendi detractionem ex alijs bonis quatenus sum-ciant, si ii minus in subsidium etiam de ipsi sinet alienatis,ut riteris relatis Surae
Rur. uecf. 86.pos Mersin. de legit.dec. 17. I36 par. I I .rec. Romana legitimae 26. Aprilis a66 o. coram Cerro ἀ- in alys. 24 Quinimo in dictis deciss7., et I 36. firmatur id procedere etiam in alienationibus factis pro aliqua filia dotanda, inulto igitur magis ad hunc essecturi lucri quod ex Statuto, et fortius ex conuentione pro quota dotis conuentae de- a s bitum est viro magis ex causa onerosa, et correspectiva, quam lucr Ztiua, ut ad
Et genet alit ei quod mulier nihil face. 15 repositi, per quod praeiudicetur viro
in lucro Statutario, vel conuentionali bene GHr. V. 82.num. 2.tib. I .quod reputatur magii irate , ut apud Bec. conf
2 re quoque posset alteri casti, In quo ex bona fide, et causa correspectiva debitum contractum esset, seu facti aliena.tio, Attamen mihi supererat dissicultas qu ' ira essectum sertiri non posset dis politio dicti rexIu L hae Addictali dum . illi J praetendere non possent detractio. nem legitimae nisi de eo quod superest
deti acto aere alieno ,.et consequenter potior remaneret conditio coniugis bi- nubi, unde maturius cogitandum rese uo, Ubi vero, ut in praesenti est ex causa lucrativa,& voluntaria, praesertim ad fauorem ipsoruni filiorum, vel descendentium ex eis, ita clare intrare videtur ratio fraudis, quodque in libito coniugis morientis esset Statutum, ac pactum eludere, atque supplantare coniugemissi perstitem ita de lucro pro quota conuentae dotis paciscentem.
De eadem materia lucri dotalis debiti coniugi superstiti ex Statuto Vribis, An locum habeat ubi coniux defunctus esset binubus, atq; supersunt ex eo fili j prioris matrimo iiij, vel potius iste casus tanquam mixtus remaneat extra ca-