장음표시 사용
91쪽
ctos rigores,insistant in conclusione ali quin vera , et in Curia passim recepta, ut ad esse in ratificationis a sinualidi, P requiratur scientia certa, tam in ti, qua
Replicabam tamen , conclusiolle praedictam recte procedere, ac recipiendam esse,quando ageretur de ratificatione alicuius particularis alienationis, vel obli gationis omnino voluntariae, ac regul riter illicitae, it aut ratificatio tanquam reualidatio alius inualidi, ex nutac sapere deberet omnino nouam alienationem seu obligationem iuxta ea quae habentur apud Gratian. discept. sO9.nam. 24. cum sqq. sum aliis decis Solar. Io. Odec. 98.
II. rec. Ofrequenter , Secus autem ubi
agitur de ratificatione costitutionis doris, quia cum sit actus matrimonio cou- naturalis, atq; ex communi consiletudine necessarius, quia licet rcssint, non tamen solent contrahi matrimonia sine dote, resultat exindὰ, quod ex solo cori- tractu matrimonij sequitur ratificatio capitulorum matrimonialium , siue c*nstitutionis dotis,quamuis haec ab alio iacta esset, ex deductis infra in materia paetorii dotali ii, multomagis cocurrere tu diuturna obseruantia, quodque ut dictu est, xractatur ad em tum litarandi,nam etiam in casu quo dos inaestimata data . esset, plurium sententia est, census e S tinctionem tanquam achim necessamulicite cuin viro fieri ex deductis per Gratiau. cepi. 98 s. num. I. cum sequen. OCen . de cens. qu 3 9. num. 4s. ; Q idquid enim sit de huius assumpti veritate ilia Praesenti non examinata, ponderabile
tamen id videbatur ad praedictum ess ctum per argumentum a fortiori . Conclusio autem praedicta de inualiditate constitutionis dotis, per quam - 9 na data essent aestimata, recte procedit quoad ipsum actum seu circumstantianis dandi bona aestimata, cum sit species voluntariae alienationis, quam ita mulier facere dicitur cum viro considerato tan-
qi iam extraneo emptore, secus auter
quoad ipsam constitutionem dotis in ge nere, quia nempe bona stabili data sint
inaestimata, pecuniae vero& mobilia , quae seruando seruari no possunt data sint in quantitate, tunc enim aci effectui
validitatis vel inualiditatis actus spectu
tur causa , an scilicet esset necessaria vel
voluntaria; Si enim esset voluntari , quia nempe minor dotem constitueret extraneae, ad quam dotandam de iure
compelli non poterat, et tunc , quia est actus sormalis donationis, absque dubio non substinetur sine solemnitatibus, vel iuris communis, Vel statutarus,quarum defectum non supplet fauor dotis,quae in hoc non reperitur in iure priuilegiata,
ut caeteris copiose allegatis firmatur tu Rauuennaten.dotis II. Aprilis I 644. comodo imprema ecf. 262lar.9.recensetiam pluribus relatis Bugis dota v. 8. m. O.
cum seqq.; Licet ut plurimum quaestio sit super solemnitatibus statutari , quoniaillae iuris communis suppleri solenta iuramento , cuius virtus, vel directe, ubi intercedit Apostolica auctoritas,vel in directe faciendo praesumere actiam simulatum & dolosum, seu adimendo fidem scripturae , sequentius per statuta tolli
Vbi vero actus dotationis est necessarius,quia nempe mulier agat de dotandor o seipsam , siue frater de dotando sorore, quam ex praecaepto hominis, vel legis
communis, aut municipalis dotare tenetur , et tunc solemnitates non requiri
firmatur apud Ottrib.dec. I 26. num. I O. II. er dec. 242. num. s. Par. 9. recent., et
refert Bos . d. p. 8. num. 7 ., licet S isto casu minoris laesio ob non adhibitas is, lemnitates praetendi posset, vel circa dOtis excessum, et Inco: 3grilitatem, vel adeste tum lucri, ut hahetur indicta Pisam ren. ab I 36.; Bene velitin, quod etiam in casu dationis bonorum stabiliua I. aestimatoru , et cum pacto lucri, si se-inet pro uno matrimonio dos ita cum s lemnitatibus bene constituta est, tunc absque aliis solemnitatibus, pro secundis
vel ulterioribus nuptiis, etiam minoti aetate continuante constitui potest A ein. cos. So. num. 2 sequen. lib. . caeteri, de quibus Allograd. dicto cons. 3 I.
m. I. cumfestieu. lib. 2. cum alijs, quos colligit Bosi de dot. cap.8. num.I s. cum
seqq. , et latius infra in materia seci indae dotis, qilae regulariter normam recipit a
92쪽
Cusus decisus per Rotam pro Cincio , et pendet.
De antiquo Statuto Vrbis dotium moderatorio An locum habeat in clericis, et an sit lex Papalis vel lex Populi a Papa confirmata ; Et de via fumanili Statutorum laica hum in ecclesiasticis, aliaque ad materiam huiusmodi Statutorum cum clericis vel alias exemptis, Et plura de istis legibus dotium moderatorijs.s V M M ARIV M.
Ecele Hiri. Ii Plures demonstrationes, ex quibus dicta
reformatio Cremeruis comprehendat elericos . xx Demonstationes eontraria. a 3 De origine dotis, an iure gentium vel ei tilii, et de validitate legum reforma toriarum dotis .i dicta leges dieantis aduersari liber tuti matrimony . I s Dicuntur rarisnabiles , iusta ct fauora iabiles ina 6 Curici nonsubiecti Statutis laicorum possunt volentes eis uti ad eorum fauo. rem in ratione priuilegiatiua .r Er de ratione. 18 Subditus eontralere non potes cum non
subdito spreta legestii Superioris, et
I; Iamitatur conclasib, de qua num. 16. 2o Impugnatur seu declaratin dicta limita.
a I contrabens ab ae debitis lemnitatibus censetur nugari non habere animum contrahendi. 11 Actus sine solemnitatibus an producat obligationem naturalem, et obliget in conscientia. 23 Ad regulandum animum contrahentium attendenda est opinio, qua tune vigebat .a De conclusione, de qua num. 8.1s copia an probet si non reperitur origi ais, et quando. 16 De actione de dolo vel alia rompetente minori contra tutorem. t oi feries .
Statuta Urbis quamuis con mala per Papam κοn comprehendunt Cis a Contra tum inspecie consiturionis disiis an iruitus decisum. Dubitatis de cones onem Ia m. Σ.
Di tinguunturplures inspectiones causae. De duplicisate persona in Papa .r ii reformatio dotium facta fui ciem. VII. At Constitutis A solio . 8 Rubrica denotat naturam seu quasitatem legis. ς stiper exequi ct funerastas 'inc pilaicus sa tuere non potes cum fuis
ciente υotaurare Papa, qua concuserente etiam inrtuali O tacita veniat De dote.
Νtiquata haec praetensio, quae post silentium cen- A circiter annorum- , . contra tertium,vel quam
iudicum aures inuenit, me docuit quam caute procedendum sit, parumque fidendum de illis, qui longissimo temporis interuallo aliqua bonae pacifice possidentes, a creditoribus, ac alienis praetensionibus tuti videnriir Cum enim Prosper Ordinalis de Sar-ctacruce, tunc Episcopus Chissanensis ac Nuntius Apostolicust apud Regem Christianissimum, maritando ri filiam neptem Francisco Cincio, constituis let' I dotem
93쪽
dote in scutorum sooo. , pulsa iis deinde ad si, uti m ein, quando ad Cardina- llatus apicem euectus erat, opposuit dodictae promi iliola is nullitate ob constitutionem doti uin moderatoriam editam,
sub Clemente VI l. , per quam dotes taxantur in summa non excedente ducatos bis mille de carolenis importata. se ut Isoo. monetae currentis, unde circa re- tisidualem excessim scutorum 3 scio. in- Etroducta fuit inter partes , prius m-ram A. C.,& deinde in Rotalis, quae per annos So. ct vltra siluit, donee Chri .itophorus Cincius cessonarius Fisti, qui ex notoriis huius familiae Cinciae calamitatibus ratione parricidii successerat, illam de anno I 6 instaurauit, et as sumpta desuper disputatione coram Ceria
o subrog ito in locum quin coram quo pendebat, sub die i8. Iunis prodist restautio fauorabilis Christophoro
actori confirmata in secunda disputatione 22 Dπν 16sy. , ct in tertia coram eodem Cerro et S. Mansi I 66 ., Verum adhuc concessa fuit tertia audientia, et pendet revisio. et Decisionum desuper editarum land mentum iuit, quia de promissione d tis conitat ex publico instrumento ca- tmerali obligatione vali to, quod fauore creditoris probationem probatam facere dicitur, donec de solutione doceatur, non 'bstante praetenti nullitate resultante a dicta Constitutione, seu pragmatica dotii mi moderatoria, per qua mx xontractus alias gesti in excessu annullantur , omnisque actio tollitur , quia Statutum praedictii m. tanquam laical utpote conditum a populo Romano, n6 compraehendit clericos S ecclesiasticos, qualis erat dictus Cardinalis tunc in Statu Episcopali existens, quamuis statutum haberet confirmationem Apostolicam Clementis VII.,quia nisi appareat, explicite, vel implicitu ex generalitate
verborum de voluntate ripae comprae. hendendi etiam ecciesiasticos, confirmatio non alteiat naturam confirmati,
neque illud extendit, sed retinet naturam Staturi laicalis, Ut in terminis bla- tutorum Vrbis etiam modernorum post reformationem factam sub Greg.XIII., et de illius mandato, quod non ligent ecclesiasticos, nisi quando de eis fiatmzntio speciδlis, vel ita pernecesse in
porrent eius verba generalia, firmatum fuit praesertim decu sp. pari. 6. ν erat. qirα reputatur iii,niateria magist alis, saepius in alijs canonigata, ut liquet ex
decisionibus relatis in illis huius cause supra recensitis, quarum prima huc unq;
est impressa pos Zussum de legitim. pr
e . decisa MEt quamuis pro hac parte adducere: tur decisio indiuidualis in Romana dotis a. I. Februaris Is 67. coram Rbbusterio, ubi in specie deciditur hoc Statutunia antiquum, locum etiam habere in dot bus per clericos de ecclesiasticos consti
tutis, Nihilominus ultra dubitationem, quae habita fuit de legalitate dictae deci sionis, quae circumfertur manu scripta ;Cum illa fundet sir in opinione, qua tenebat Rota antiqua , quod scilicet omni Statuta Vrbis tanquam Papalia
compta henderent etiam Ecclesias ct Ecclesiasticos, placuit sequi opinionem modernam, non negantem potestatem,
sed se sundantem in deliciente volunt
te Papae non ampliandi per suam confirmationem naturam Statutorum laicalium, nisi in expressis.. Resolutiones mihi pro Tarquinio reo scribunt i, reflectendo etiam ad verita-ν tem, minus probabiles visae sunt, quodque probabiliter sperari posset ac deberet recessus , quoniam quicquid fit
de subsistentia huius modernae opini nis in genere , quam antiqui curiales non laudabant, ut praesertim iii signis
Advocatus O postea Praelatus Andosiluta , stantibus Coiastitutionibus Alexan hi VI., Pauli,III., Gregory XIII., et aliorum Pontificum super huiusmodi
Statutorum obseruantia in omnibus Tribunalibus,nimis late loquentibus . . Quat 9us pertinet ad terminos indiuiduales istius legis moderatoriae , ad veritatem eruendam, dictarumque resolutionum insubsistentiam conuincendam,quinque efformabam inspectiones, s quarum una ad hunc effectum sussicere videtur , multo magis eis omnibus in-
si inui consideratis, Primo nempe, an illa lex dicenda esset potius directe ac immediat E Papalis per viam Bullae seu Constitutionis Apostolicae edita, qu. an Statutum laicale populi a Papa soloni
confirmatum I Secundo quatenus in X-ta dictam secundam partem esset Statu
94쪽
tum Populi, ita confirmatio Apostolica
esset ita concepta, quod sub se contineat
voluntatem compraehendendi etiam ecclesiasticos, cum praesupposita potestate pro absoluta, dicta moderna opinio in solo deiectu voluntatis fundata sit ;Tertio an huiusmodi leges dotium moderatoriae fauorabiles vel odiosae, ac iuris correctoriae censendae sint; Quarto an posito clericos & ecclesiasticos huiusmodi lege non ligari pestiue, ac vi coactiua,nihilominus ea uti possint acti-ue, et in ratione fauorabili seu priuilegiatiua ; Et quinto demum, an posito, quod non compraehendat ecclesiasticos, operativa tamen remaneat quoad ipsis limnsos laicos, quibus dos a clerico constituta est, utpote dictae legi seu Statuto subditos, ut actionem non
Quatenus igitur pertinet ad primam, tam ex tenore ipsius legis, quam ex plu-6 ribus alijs circumstantius, omnino pro- habilius videbatur, istam esse potius legem Papalam per viam Apostolicet constitutionis editam licit enim Papa in , Statu Ecclesiastico duplicem gerat personam , unam Summi Pontificis & Episcopi Ecclesiae uniuersalis,Et altera i egis, seu Principis saecularis text. tu cap.cum inter secundo'elemone in cubi glossi in Oreb. Regia, ideoque stant simul, priuilegium clericale, et Constitutio 1 Papa, vel de eius ordine editata, quae tantum sit laicalis non compraehendens Ecclesias & ecclesiasticos, Ut praesertim receptum habemus in Constitutione Aegidiana, quae edita per tardina- Iem Egidium Marchiae, vel totius Italiae Legatum, quando Sedes Apostolica lidebat Auenione, confirmata suit per Sistum IV., et Paulum III., atque ad Vrbem ac uniuersum Statum Eccliniasticum extensa, non alterata tamen eius
primordiali natura sta qualitate legis laicalis. Nihilominus in praesenti euidenter
constare videtur Clementem VII. viratu que potestatem exercere voluisse,dictamque legem proterre, tam iure Regio,qua iure Pontificio, ex pluribus dentonstra. tionibus.Primo nempe ex rubrica indicante non esse Statutum Populi, sed legem Papae, ibi, Reformationes ct satuta, ariortationes c, praecepta Sanctissimi
De dote. Domini MLiri Clementis VII. ex decretoe, deliberalisne Cancilii e c., et sic m. n est lex edita per Populum de licentia, et auctoritate Papae, prout sunt generalit rStatuta urbis , sed est lex Papae ematiata de consilio, ct consensu Populi;Rubrica enim seu inscriptio declarat ac prcbat quid lex contineat, atque ista dicitur 2 eius natura, quale rubrica indicat glosin I.unica vers. retractare Cod. nΘ Ioceat. tertio prouocare, et caeteri apud GraeconfI63. num. I 2. Fanen. nullitatis apacae I 3.
Martii 16 8. Mias inter suas dec.3y9., sepius Quod clarius conuinci obseruabam
ex aliorum statutorum rubrica seu inscriptione, ibi, Statutorum Almae Vrbis Romae auctoritate iactissimi D. N. egorii XII La Senatu Populoqinomano editoria,et
sic directe dicuntur edita per Populum
ac Senatum, accedente probatiua auctoritate Papae, tanquam licentia, sine qua
in Statu Ecclefiastico ex Aegidiana, etiainter laicos subditos,Ciui ales & populi
statuta condere non poli uiat ut apud Burati. dec.6.qpasm. Idem quoque euidenter comprobat
modus registrationis dictae legis, quoniam Statuta, siue antiqua, siue moderna, quae leges Populi ac Senatus dici pos sint, habent propria volumina, in quibus inserta sunt, contradistincta a Bullis&Constitutionibus Apostolicis, qtiaeetia editae pro regimine Status seu Principatus laicalis siue pro aliquo eiu Met Status loco, in Bullario , et inter alias
Apostolicas Consti tutiones registrantur, Atque ita de hac lege practicatum suit, cum inter an i qua Vrbis statuta registi ta non habeatur, sed bene ira antiquo illius temporis B.illario, ac inter aliae PG-tificias Constiti itiones, pr 'ut plures dabantur dispensationes concessae per successores Pontilices cum derogatione dictae prohibitionis, in quibus dicta lex
enunciatur tanquam Constitutio G meretis VII., non autem tanquam statu-tuni Populi. Et quamuis ex illius tenore constet, reformationes in ea contentas, taui circa dotes,quim circa quamplura alia,ccnditas esse per plures de Populo ad id de putatos una cum Cardinali de Valle peθPapam delegato, quod tuit potissimuni
Rotae i indamentum , Ut hoc esset Statu-I a tum
95쪽
tum Popilli, Attamen id parium tutum
videbatur, quom .im etiam Coialtituti nes Pii V. θ- Sixti l . super huitis modi re-ibrinationibus edita: et quas illam praesertim Sixti: hodie vigentem, et cui in dies derogationes conceduntur, non dubitatu r esse Consti tu tiones A postoli casin Bullario inter alias Bullas, non autem in volumine Statutorum , et inter ali Statuta registratas editae fuerunt lingua materna eodemque ad amussim modo , quo ista , quoniam Principes omnia facere dicuntur, quae ab aliis de eorum mandato seu auctoritate nunt, ut communiter firmant nostri repetentes Institutionum in proemio occasione c&pilationis iuris ciuilis, quae non ab ipBIusiniano directe ac immediate facta suit, sed a Triboniano, Neobilo ct Doro.
Clarius & in conuincibiliter ex duplicialia circumstantia contenta, non in ipsius Papae confirmatione, sed in ipsis reformationibus materna lingua ordinatis, quae Populo reseruntur, Vita nempe, quod inobseruantibus infligitur poeta excommunicationis, quae absque dubio per Populum siue per ipsum Papam con .saderatain tanquam Principem saeculare infligi non pbterat; Et altera quia eaedem Reibrinationes disponui circa exequias ac funera mortuorum,prohibendo conuocationem clericorum saecularium S Regularium, et Confraternitatum ultra certum numerum, quod est quid spirituale concernens suffragium animaru ,
atque de directo laedens ecclesiasticaniis libertatem, ut in puncto consimilis Statuti Vrbis Roman. sngui. 3P. ac firmant Medices despuitiari fr. I. c, Belisu. di quis Clerical. tit. de exempti
pud quos caeteri . Aduersis illas duas demonstrationes, respondent decisiones, quoad excommunicationem , illam inflictam non iiii se per laicos, sed tantum per eos enunciatam tanquam a Papa indictam; Versi responsio non satis iaciebat, quonian Papa de Sedes Apostolica dare non solet laicis usum clauium , et inflictionena
censurarum, nainusque viuς vocis Or culum super his niateriis meram spiritu litatem concernentibus; Atque recepta propolitio est, quod ex consuetudinet Papae eius volu utas desumitur, Mantis.
et quotidianum habemus in materi: subreptionis; Et quoad alteram reio mationis exequia na, respondetur imgem laicalem super his sibitineri in con- cernentibus merum luxum ac pompam saecularem, prout sunt velles lugubres, numerus famulorum assistentium , seu saecularium cum faculis& luminibus assectantium ae similia meram pompat temporalem Sc vanitatem concernentia, et in hoc bene dicitur, ut ad mittunt ijde Medio. Belleti. Acis citaris, sed resp5.sio corruit ex desectu applicationis,quoniam, ut dictum est, reformatio percutit etiam numerum Cericorum & Religiosorum, et his decisiones non respo-dent.
Verum ubi etiam dicendum esset Si tutum laicale iuxta secundam inspecti Io nem desuper distinctam, adhuc tamen, cum retenta etiam dicta moderna opinione Rotae, nulla diis cultas adsit in potestate, sed tota sit in voluntate,qua ex eiusdem in idernae Rotae sensu opus non est esse expressam , sed sussicit, ut sit implicita & deducta ex generalitate verborum, vel ex coniecturis & circum stantijs, eodem modo quo habemus in vltimis voluntatibus, a quibus ad Statuta vel econtra recte arguitur, ut praesem tim habemus receptum in Hattito igo. de abus conformibus, quod nullam habet expressam mentioi. E clericorum .c E clesiarum, et tamen quia mandatur seruari in omnibus Tribunalibus, idcirco ob huiushiodi verborum amplitudinem receptissimum est, ita dictam voluntate implicite contineri , proindeque etiam ecclesiasticos compraehendere,
xi. Februari, i6s6. Dunoetelio inter suas dees9go. Romana haereditatis 8. Aprilui 6sq. Mettio pluries cum similibus. In praesenti autem clarior ae fortior verborum generalitas adesse videbatur,1 i da disponitur iti se uari debere ab omnibus cuiuscum Matus,gradus, qualitatis prae mentiae , cum liuiusmodi verba praesertim ultimum circa praeeminentia, iuxta loquendi stylum adiici soleant pro com p hensione etiam Cardinalium; Et sortius ex qualitate ciuitatis, e usque in-
96쪽
colai si, ob quam de neces litate dicedit trividetur talem voluntatem interuenisse;
Csi enim Principatus sit Ecclesiasticus ac electilius cadens in solis clericis, sequitur exinde nullam fere in Urbe adesse domutam Magnalitiam &Domicellariana, tua nobilem , imo etiam mediocris qualitatis, quae tisi curet liabere clericum Quinimo imierso more aliarum Ciuitatum , ut plurimum primo geniti atq; pita domorum vitam ecclesiasticam assumunt,
Viide propterea si Papae intentio nori sitisset,etiam Clericos ac Prulatos sub huiusmodi lege compraehendere, illa fuisset de vento nunquam sere veri ficabilis, cum nulla pene adsit puella, quae non
habeat fratrem,patruum, vel alium coniunctii in clericum , a quo, legem fraudando, excessiva dos constitui posset, et nihilominus huiusmodi obseruatia adeo enuce praecipitur, quod excluditur quicumque via etiam indirecta, ibi, per al-
Econuerso pre huiusmodi voluntat a 2 excludenda, praedii me decisiones in causa edi tae, p fertina prima ponderat Gn tutiones I O- Ati super eadem dotium moderatione editas, expressam clericorum mentionem facientes, un-dὰ propterea desumitur argumentum νdilaretitiae, quod scilicet ubi Papa voluit
dixit, ergό noluit ubi non dixit; Uerum
hoc argumentum videbatur parui ponderis , quinimo elare retorqueri ac sermiter probare contrarium; Cum enim Consi tutio G V., ad cuius limites delim dὰ prodi jt illa Sixti, edita es et de tempore satis proximo conssimili dubitatio- iii habitae ut stupra coram Robiserio sit per clericorum doesiclesiasticorum com p hensione, quamuis pro illa iudicatum esset, Attamen ad omne dubium rem uendum id expressum tirit, quod arguit eamdem fuisse praedecesibris voluntate,
VrgEte potissimu stipi ad icta ratione de ducta ex qualitate Cillitatis & a magna
clericorum frequentia, ob quam, ut dictum est , alias lex remaneret de vento; Prout consideraba inae ROM.stem satis deierendum esse, non solii mutanquam determinationi Rotali, sed ta- quam interpratationi scii probationi di
ciae voluntatis tunc verisimiliter notae , dum ob temporis breuitatem annorum 3 o. memoria erat recens, unde propte. rea admisso etiam quod ageretur de Sta tum mere laicali, adhuc ratiore dictae voluntatis ex tot circumstantly deductς, resolutiones non captiuabant intellectu. Praeterea his etiam cessantibiis, omnem penitus dissicultatem remoueri cre debam ex motivo usus ac tui t1 quam fa- uorabilis ac priuilegiatiui, de quo ita quarta inspectione , ad cuius tamen naetiorem cognitionem congruum censui primittere tertiam superius insinuatam; An scilicet huiusmodi leges dotium moderatoriae censendae essent exorbitantesct odiosae, vel potius fauorabiles ac Reipublicae utiles. Circa quam inspectionem illud ini. primis consti tuebam prςsupposi tum, dubitari non posse de potestate statuentia
super dotium moderatione, qliinimo etiam de totali abolitione ; Inter nostros enim quaestio est, an dos proueniat a iure naturali secundario, quod idem est ac ius gentium primaevum, vel potius a iure gentium secundario, vel demum a13 iure ciuili, in quo variae sunt scribentium opiniones, quas resert ct examir at Barbos in . par. rti . solui. mat/ im. nu. 23. o quev. Bosiale MLωρ. 2. nu. I 38. Bart. enim ibidem tenet origine esse dolum gentisi, Versi de illius dicto dubitat
Bald. Novell. de dote par. 3. n. I., Vbi M. 8.distinguit, ut origine sit de iure gentili, ordinatione vero de iure ciuili , eamdeque disti lictionem sequitur Barses; Uerum neque haec opinio tuta videtur, quoniam apud inultas gentes ac nationes
huiusmodi contractus ignotus sinit, ut obseruant Petrus Gregorius fuagmatia
sequen. Bos d.n. I 38. ubi alios cumulat. De iure siquidem gentium sunt illi: cλtractus, qui pernecesse concernunt humanum commercium, cui quasi a natura liuiti sunt, omnibus gentibus communes , ut permutatio, commodatum, m-ptio& venditio, et similes, quod pernecesse non procedit in dote sine qua bdasi pos, ut di dantur matrimonia, Ideo . que otius dicendum est huiusmodi do iis contractum non iure gentium generali originatum esse, sed aliquarum ge-tium particularium moribus &vsu, ita dicto ad dii serentiam iuris scripti Roma-liorum , a quo forniam seu modum accepit
97쪽
cepit ;Et consequenter apud omnes receptum ae indubitatum est, 1 iure positivo minui seu moderari Quinimo et in totum tolli posse , itaut de potestate statuentium circa huiusmodi leges dotium moderatorias dubitandum non sit ; Si enim magis inmunis ac recepta statuit, etiam legitimam per statuta minui, imo etiam in totum tolli posse, cum tamen haee magis a iure naturali vel gentiunia primaeuo originata videatur, hinc proinde sortius idem dicendum est de dote, quae ut dictum est non apud omnes gentes & nationes in usu fuit. Solum de huiusmodi legum validitate aliqua dubitatio habita suit quoad matrimonium , cuius libertatem tales leges 14 restringere videntur, ut censuit Hipolistis de Mars iugul. 89. , quem simpliciter resert di sequitur Pas .depatr.
tant caeteri, de qiribus apud proxim8 al. legandos; Verum haec dubitatio utpote nulli iuris vel rationis sundamento iuni-xa, communi calculo reiecta est, ut caeteris relatis probant mea de non melis randoc Σ. num. I. per tot Molina de ritu nuptiarum lib.a .aeberentia Z. nu.Zo.cumsequen. Fontaneu. dicta claus fg f. I. par. I. num. Σ . Bost . de matrimonio cap. II. .2so. , et pro absoluto habuit Rotadec. I II. par. I. Hi uers, magisque de
plano comprobant dictae Aposolica Constitutiones Clamentis VII. V. Sixtim dum Summus Pontifex qui est supremus ac maior libertatis matrimonis defensor, talem legem non ederet vel confirmaret si dictae libertati praeiudicaret di latius infra Hic. I 43. Quinimo huiusmodi leges es e nedum validas, sed etiam rationabiles, ac Reir s publicae utiles & proiicuas, proindQue
Firmata igitur hac iii spectione, quod scilicet huiusmodi lex, eam etiam inpie-do tanquam Statutum mere laicale Metsi uorabilis ciuibus, in quorum gratiam huiusmodi leges ordiuari si lent, ex deductis iv Ro naua seu Nepe a pro seu
neto discis enix, Pro absoluto exinde inferebam ad quartam inspectionem, ut scilicet etiam clerici de ecclesiastici possint habere huiusmodi Stat ut rum usum activum, non in ratione subiectiva stua 6 coactiua , sed in ratione fauorabili ac priuilegialiua, cum communis ac receptissima propositio sit, clericos & ecclesiasticos habere usum activum Statui rum laicalium: in ratione fauorabili &priuilegiativa Abb. in cap Ecclesia S.
Idque duplicem habet vivam ratione ipsi ecclesiasticae immunitati fauorabi- II lem, Vnam nempe quod clericatus tanquam fauor ac priuilegium non tollit ciuilitatem, neque deterioris conditionis sarere debet ciues illum habentes quaniam carentes, quoniam ita contineret potius odium ac prςiudicium, taut in pr posito deterioris conditionis essent Caradinales & Episcopi, aliique eo lesiastici,
quam mercatores & ar: ilices; Alteram ivero sortiorem, quia una ex maioribus quaestionibus vertentibus in materia immunitatis inter ecclesiasticos & saecul res , seu ciuilistas & canoni stas, est circa aequalitatem vel inaequalitatem ; Siquidem laici dicunt, quod sicut clerici non subduntur subiectione passiua Statutis &legibus laicalibus,ita neque sub eis comprς heduntur in parte activa d fauorabi li ob squalitatem seruandam,quod tamen negant ecclesiastici, asserentes in hoc c6sistere immunitatis priuilegium. Quidquid autem sit de dicta quaestio ne,hoc unum est quod in praesenti sequearetur totum oppositum, quoniam ita clerici non haberent usum activum ac sa-uorabilem, Econuerso autem sentirent
talium legum damnum & incommCdu, quoniam si dotes laicis constituunt, in sensu dictarum decisionum, ad illarum solutionem cogi possunt, et econuerso si ex eadem dotium causa essent laicorum creditores, illos ad solutionem excessiis cogere non possent coram suo iudice laico, qui absque dubio proprias leges laicales cum suis subditis attenderet, quam-it uis locus cum clerico & non subdito
98쪽
contraxissct, qilia non potest subditus spreta lege sui Superioris contrahere cunon subdito Fe r. de uis conf8s. sub
concordati tes ; Ideoque ex huiusmodi o. pinione per aliquos retenta in gratiam immunitatis ecclesiasticae ac priuilegii clericalis, ita de plano resultant utriusq; odium Sprieiudiciunt, et sic totum Oppositum eius quod volitum est. Huic selido ac pro meo iudicio irrefragabili sundamento, decisiones nota 30 negando praedictim conclusionem de usu activo S priuilegiativo, respondent id procedere in clerico, vel alias eiapto, qui ab initio contractus declarauit velle uti Statuto laicali, secus autem quando id tunc non declarauit, cum ita potius declarasse censeatur nolle uti, et constaquenter licitum non est ad illud recurrere quando conuenitur, ex auctoritat Lambertera. de contra'NU. 2. verb. herum num. 78. , et Rota is Se gassim. fructuum censes I 6 coram Gisterio.
Verum haec responsio corruere quoq; videtur ex deiectu applicationis dicta dio propositionis ad factum, Lambretuburenim loquitur de solemnitate statutaria, quae in ipso contrahendi actu adhibenda est, ut frequentius esse Blet illa interue tus iudicis & consanguineorum, Tunc etenim duae contrahendi viae seu sorinuatae habentur, Vna de iure communi, Altera de iure statutario, unde recla dicii test, quod clericus non adhibendo
Drmam statutariam , noluerit illa uti, sed altera gaudedo libertate contrahendi sibi de iure communi competete absque his vinculis, atque in hoc admitte bam veram dictam doctrinam, penitus tamen negabam eius applicationem ad casum cum non ageretur de solemnitate adhibenda in ipse a contrahendi. Quinimo ex hoc potius deducebam indotante deficientem voluntatem, quod scilicet conscius legis moderatoriae annullantis actum, ita in excessit potius nugari voluerit, ac non habere animum ia i contrahendi Mantis. de tacit. lib. 3. tit. I o. Num. 22. O sequo. , Et ex qua rati
ne prodiit resiluiso in Rota & Curia hodie passim recepta, ut ex contractia nullo ob deiectum selemnitatum, neque n ruralis obligatio resultet, ideoque con- ΙΣΣ scientiam non assiciat ex deductis de
riis ; Et ad quod mirifice conferre obse uabam eam ponderationem, quod tunc Rota& Curia constanter tenebat ut Sta. tuta Urbis tanquam Papalia indisti licto omne obligarent etia ecclesiasticos,idemque ad regulandam voluntatem contra-aa henti iam, attendenda est opinio , quae
tunc teneiatur , non austem Opinio no ua moderno tempore tenta, ut ex deductis apud Orthob. deo. 2 s. num. ΙΣ.
Demum his omnibus cessantibus, po .deres quoque deficere actionem in , creditore tanquam laico ac stibdito,cuina lex non solum prohibeat promissionem vel solutionem, sed etiam receptionem, ibi, promettere, e pagare, δ riseuere; δε-ri in de hoc motivo dubitabam, quoniaeade lex excipit ca sus, i n quibus promissiones fieret a Baronibus vel exteris sub ea non compraehensis; Ac etiam qui dum lex prodi jt ingratiam subditorum, istis tantum suiffragatur, nam alias contra eos retorqueretur, ex iis quae habentur dys.sequenti. ideoque punctiam fortiorem cogitabam esse in ecclesiasticorii e compraehensione fauorabili ac priuilegialiua ut supra. Fuit etiam in eadem causa disputat uinas de fide probante instrumenti, cnius vi- .gore agebatur, dum non reperiebatur originale, sed simplex copia collationata, quae ex tunc in actis relicta suerat, reliabito instrumeto publico producto, sed dictum fuit talem copiam sussicere ob concursum multorum adminiculoru,
de quibus praesertim in prima decisione, Atq; mihi videbatur, quod in hoc benediceretur, stantibus adminiculis; Aderat etiam motivum praescriptionis crediti vel saltem actionis, sed hoc extra materiam dotalem,de qua in hoc proposito Statuti, vel legis moderatoriae latius
99쪽
SEU NEPESlNA DOTIS PROCRESCENTIA BRVNE AC V M N.
casu refluias per A. c. pro crescentia .
De Constitutione Sixtina dotium moderatoria Aia locum habeat i muliere forensi nubente ciui vel
incolae Romano.sVM MARIUM.j inguitutis Sistina dorium modera
toria non habet Iocum tu mulieri- .
ribui forensibus nubentibus viris
α An ista lex aduersiis libertati matri-
a Derogatio dicta legi pasis eonceditur, et
nomini denegatur. 4 Et in derogatione nou attenaeuar vitium surreptionis vel obreptionis.s In taxanda congrua dote non habetuγνario de dicta eonstitutione, cuius M. rogatio υυου nemini deveganda is
et M alis casu super Statuto moderatoria Spoleti . 3 2Dmodet muria subreptionis regulan.
netia vidua Nepesin , nubens N. Macrino, d -ο constituit scutilis rum circiter Ita mil.,vnde dissoluto matrimonio per mortem viri, atque volente muliere illius bona retinere pro dote δέ l cro, succetares ex substitutione facta unico filio seperstiti in pupillari aetate deiecto, tu rium cessionein reportare curarunt a Camera Populi, cui seu fabriacae Capitolinae Conititurio sq. Sixti mdotium moderatoria applicat in nam excessum dotis constitutae ultra summam ibi prsscriptam scutorsi s yoo., exindeque lite coram A.Q introducti ;Scribens pro Brumtta dicebam casum
esse pro ea planum, qualem etiam iurido censuit, quoniam Rota alia occasione disputato sormiter articulo firmauerat, istam Constiturionem utpotEi gratiam ac fauorem ciuium editam,non complecti casum, in quo mulier forensis nubat civi vel incolae, eum ita isti non dicantur depauperari sed ditari, atque Ciuitas magis repleri diuiti js ab extra venientibus,nam alias est et reto quere in odium ea, quae inducta sunt in fauorem contra verisimilem Papae intentione ut firmatur desit ibo. , 172.
etiam in Romana dotis 26. May I 663. iam Veronis edita in causa dotis de Anguillaria, bu eodem tit. ad materiam Leri dis F. I 28. Et quamuis obstare videantur verba eiusdem Sixtinae , quae exigit Vnu ex contrahentibus esse ciuem, ibi, p*ebevno delii eonfurtisia Romano , Ea clarius ibi Asan, eo resi mroni, cortegi ni , o fractieri, ebe apparentaranno con
Romani tanto dando, e prometiendo,qu-
to ris endo e stiptitando; Nihilominus ponderata dicta ratione, ex qua resultat statuentium seu Pontificis verisimilis intentio, verba praedicti intelligen- da sunt discretiit E eodem themate retento, quatenus scilicet ciuis vel incola Gra
uetur, non quatenus releuetur.
Attenta vero hac intelligentia, mihi ad veritatem reflectenti, dissicultatem 2 inferebat, quod ita sorth considerari posset restrictio libertatis matrimonij, quam aduersus huiusmodi leges moderatorias ponderat ' L de Ma μνι gul. yyy. et de qua distraecederi, opumniam viri, ciues, vel incolae, scientes pingues dotes ab exteris habere posse, a Romanis vero non nisi exiguas, ita puellas ciues omnino spernerent, unde istae viduitatem pati cogerentur, atque difficultas esset considerabilis, nisi eam re
100쪽
i noueret responsio, quod licet Sixti adlici hodie vigeat, itaut si contra eius forniam excelliva dos consti tu tur , contractus de iuris censura sinEdubio reputetur inualidus, nulliusquo 3 actionis productilius, Ut saepius pro a Lluto firmauit Rota, praesertim Pin diam Iti, mana dotiis de Anguillaria coram Vercipio, attamen de facto videtur hii ita di moderatio mere caeremonialis, et quasi ab Aula recessa, stante facilitate obtinendi derogationem , quae ex Constitutione Innotara . , etiam gratis concedenda est, ac nemini denegatur , ut ponderatur in Boviana dotis 29. Ianuardi Issa. ram Veronis derifri
pari. II. recent. , ubi etiam firmatur,
quod stante facilitate Papae super huiuscη modi concessione , necessaria non est iustificatio causae ibidem narratae, neque intrat desectus subreptionis vel obreptionis , cum etiam causa non narrata , vel ea narrata non vigente, adhuc gratia concessa suisset, ut etiam aduertitur
hic infra in alio casu , et latius disc. i 3. Vnde propterea, ut saepius habetur; hoetic, Se in illo defodis ad materiam
Itilia Baronum, in taxanda dote coimgrua,nulla ratio huius moderatoriae ha-titur, sed proceditur cum regulis iuris communis , attentis scilicet qualitate personarum,quantitate patrimoni j, in re generali regionis , & consuetudine particulari semiliae , cum praesup sito tamen huiusmodi derogationis imp trandae, et habetur dict. Hic. I 3.c, 14 Quae impetratio tamen ob nimiania dictae Constitutionis generalitate ,
6 omnino necessaria est in quibuscumque casibus, etiam in illis, in quibus alias de iure, ubi huiusnodi lex simpliciter
maiores dotes dari prohiberet, non procederet , prout est casus, in quo mulier non ab io dotaretur, sed diues, ac de
bonis propriis bene prouisa se ipsam do
taret , ut in specie meet . de meliorandis dicta quaeri. a 8. in prisc.; Prout quando maiorem dotem constituere oporteret pro compensando aliquem defectum se iininualitate naturale vel accide tale ratione deformitatis, corruptionis, aetatis , ignobilitatis, & similium, quoniam illud plus ex huiusmodi causa datum , in esiectu noti est voluntaria & sumptuosa dos sed necessaria , et correspecti v m diae
compensatio, ut pariter in specie mea.
fol. 36.; sed ob huius Sixtinae amplitu dinem seruat praxis, quod indela nite
obtinentur derogationes , neque vi
quam dedit casus in Curia , quod sciam, ex huiusmodi causis absque derogati
ne excessivam dotem can Unigatam est e,
praesertim vero ex prirea limitariolae , cum Constitutio in verbis ccntrarium disponere videatur , ponderando casum, in quo ipse mulieres essent haeredes , secundam vero limitationem in casus occurrentia forsan probabilius es.set substinere, quoniam ratio in qua fundatur, satis vrget.
In proposito item huiusmodi Sta
tutorum moderantium dotis laxam
disputaui, pluries, praesertim in Una S - letana pro Panuntia Cosa Sississe Polo coniugibus,cum Andrea Coga in cuius casu praetendebatur nullitas constitutionis dotis in excessu ultra si immam taxatam 1 Statuto seu Pragmatica Ciuitatis Spoleti, non obstante derogat Oi: Apostolica concessa per Vibanum UIlI., ex eo fundamento quod dict.i dei ogatio loqueretur de dote constituenda, et pilo
futuro matrimonio, ideoque inualida remaneret, ex eo quod matrimoni uti iam esset contractum, ac dos iam constituta, ideoque deducebantur e
quae pluries habentur sub tit. de fetidis
circa assensum, seu Beneplacitium concessum super futuris alienationibus seu .dorum, vel bonorum iurisdictionalium, ut non suffragetur quoad alienationes iam factas cum similibus; Versim scri- do pro dictis coniugibus coram A. C.,
cum se risu etiam veritatis, qualem etiam
iudex agnouit, dicebam obiectum nulla habere subsisteti anna una quia ipsius Indulti Apostolici contextus clare probabat in Papa explicitam scientiam eorum quae praecesserant, dum in eadem derogatione conceditur absolutio a poenis in eadem Pragmatica contentis, in quas partes incurrissent ex praecedenter gestis, Tum etian ob eadem conclusionem de qua supra iuxta dictim decis. 213.
par. II. recent. , quod scilicet, cum in hac materia, non curara causa, tales derogationes pallim concedantur, Hinc proinde uou intrat deiectus subrepti K nu.