장음표시 사용
521쪽
rois Hugonis Donelli Comment. in Cod. Io I 6
S L. 3. is'. qui poe . tu pig. hab. Porro in proposuo landus Tusculanus Secundo
obligatus, iam ante Primo obligatus fuit, cum generaliter omnia hona debitoris illi pignori data sunt. Nam gei .erali oratione compendio sermonis omnes species tam continentur, quam si speei aliter expressae essent, L. si fervitas. S. de fer. urb. Iraed. L. Maevias, duorum, M. de ιeg. 2. L. femper oecialia generatib. D. de reg. iur. Sic fit regulae luperiori convenienter, ut Primus creditor in hoc fundo Toseulano potior sit Secundo credi- ore . Sed & d. L. x. & hoe rescripto docemur, eam sententiam sic accipiendam este: si omnia hona debitoris generaliter obligata sint Primo creditori sine meeptione & enumeratione cuiusquam
rei, quae sit ex illis bonis. Placet i diversum esse, si Primo creditori quaedam specialiter obligata sint, deinde generaliter omnia bona dehitoris. Nam primum si generaliter omnia reliqua bona obligata sint, sub hae eonditione, si pecunia ex rehus specialiter obligatis servari non possit; res dubitationem non hahet, quin ex verbis ipsis conventionis Primus creditor prius persequi & excutere debeat res sibi speetaliter Ohligatas; quoniam reliqua bona non sunt illi obligata, si ex rebus specialiter obligatis suum consequi possit. Quo fit, ut si possit consequi, posterior creditor in aliis rebus sibi specialiter obligatis non tam sit potior contra regulam iliris, quam solus creditor; cum priori eadem obligata non sint. Haec ellilla speetes, de qua Papinianus in illam
sententiam respondet in ead. L. Σ. D.
ut pol. in pig. has. Sed et si prius cre-itori quaedam tes specialiter pignori obligatae sint, deinde generaliter reliqua Innia bona, quamvis sine ulla conditione; tamen idem placet, quod supra, Primum creditorem prius persequi & excutere debere res sibi specialiter obligatas, quam erueniat ad ea, quae ex reliquis bonisecundo creditori obligata sunt.
Quae t speetes est, & egeeptio huius reseripti. Finge hoc modo: Primo se pignus datum ellt aedes illae meae, & generaliter omnia mea hona tibi sunt Ohligata pignori : Seeundo creditori postea fundus Tusculanus, qui ex iis bonis reliquus erat, obligarus est. Placet Primum creditorem non polle fundum Tusculanum persequi a Secundo creditore, nisi prius constiterit eum ex aedibus tibi specialiter obligatis pecuniam tibi debitam redigere non polle. obstabat huic sententiae regula superior, quae e Seir, ut in fundo duobus obligato potior sit tutu, qui tempore prior em Nam hic quidem fim-dus Primo ereditori prius est obligatus: sunt enim illi omnia bona debitoris OhIigata, & ita in omnibus aequale ius hahet. ut rescriptum loquitur. Respondent imperatores hoc ita elle, uhi generaliter omnia bona debitoris creditori Primo Obligata sunt. Sed i in hae specie iurisdi-
etionem esse temperandam, id est . ius illud quod supra posuimus de generali obligatione, elle temperandum,& secundum hoc temperamentum praesidem ius dicere debere. Sed cur in hac specie temperandum ius est, quod rescriptum non exprimiti Nempe quia secundum verba Primo creditori omnia bona debitoris obligata sunt, & ideo fundus Tusculanus, de quo
quaeritur: sed secundum sententiam contrahentium non sunt: quae sententia hine eolligitur: Non. enim frustra Pi imo creditori specialiter obligatae sunt aedes, cum satis generali hypotheca continerentur. Et satis declaratur in L. 4. v. de Uur. cum verba plura de eadem re geminamur, sic geminari videri, ut geminatio aliquam vim habeat. Quod & hic fieri ex illi mandum est. Nunc autem hypothecae specialiter exprestae alius usus elie non potest, nili ut creditor prius eam persequatur. &s sufficit, sit contentus, si non sufficit, tum ad reliqua bona perveniat.
522쪽
in L. Cressitores. 3.- Mem ΑΑ. Maximo. Creditores, qvi non reddita sibi pecunia, conventionis legem ingressi possessionem exercent, vim quidem facere non videntur: attamen auctoritare
r. Creditorem pignoris possessitanem adipisti salum
debere auctoritate magistratus competentibus actioni us .
a, Pignoris risu aem qui introditur sua aucto.
ruate, eum ius crediti a uere . Legem conventionis exercere, quid.
. Eum, qui quamvis ex contentione possessionem pignoras sua a stiritate V vi ingreditur, teneri legibus Iuliis de vi. s. Debere verbum quam per se, atque hoc locost i aiionem babest.
Pignore constituto, ereditori ius est pignus tenere , eique incumbere . L. cum crevitor . ss. v. de fur. Hoe si eo n- sequitur creditor volente debitore, res ca-r rei duhitatione. Si t recusat debitor tradere, placet hoe loeo creditorem sua auctoritate possessionem adipisci non debere, sed tantum auctoritate magistratus. Meri-IO: nam nec mulier ipsa, quae rem suam doti dedit, saeuitatem habet soluto matrimonio ingrediendi pollessionem rei dotalis, id eli tuae, sine auctoritate magistratus. L. dotis, δερ. DL mat. Plus autem iuris hahet dominus in re sua, quam creditor in pignore. Magi liratus auctoritate milessionem adipiscitur creditor, actionibus suis experiundo, ut fieri iubetur in L. exsat, M. quod met. eaus Est autem creditori ad pignus persequendum hypothecaria actio. Hac igitur adversus debitorem , qui pignus non tradat. experietur. x Si t contra creditqr auctoritate sua posisessionem ingreditur, poena haec est, ut vim facere extili metur. & simul crediti ius amittat ex decreto D. Marci, d. L. -sae. D. quod met. eau. Non adversatur huic sententiae . quod in L L. eum creditor, M. de fur. dicitur, si credis orrem sibi pignoratam auferat, eum contrectare, id eli. furtum facere, non videri. Sane enim furtum non facit, quia dolo malo non contrectat rem ad ius tuum pertinentem, sed nihilominus vim facit. Itaque hac poena tenetur, ut crediti ius ais mittat: non tenetur poena furti, ut du-6. Creditorem pignoris possessionem uν. aliter imperi debere . quam auctoritate mσgistratus, eo e/wemerit. ut posset sua aure r Iate in gradie , adversus eum, qui comra facias , quae M pae . . Pastionem, ut ereditori liceat sua auctoritare piguoris possessionem ιngredi: creditori re alienata adversus extraneam possessorem vibii
prodesse. plum praestet, aut quadruplum. Haec mi norem dubitationem habent, si in pignore dando non Convenerit . ut creditori sustauctoritate liceret posse Ilionem ingredi a ius diserte cautum in L. ρen. μιλ. de Pry. - vhi ita scriptum est, erevixorem et tra conventionem , aut praestris iussionem suo arbatrro pignus auferre non posse . ALillud iuste dubitari potuit, quae huius locu quaellio propria est. num idem dicendum, iit. si convenerit, ut creditori liceret possessionem ingredi sua auctoritate, & is
conveni ionis legem exerceat , sic enim, reseriptum loquitur. Dicitur 1 autem cre- aditor possessionem ingressius legem conventionis exercere : ubi convenit, ut illi liceret possessionem ingredi, & ea legaseu conventione utituri vel potestatem ea conventione sibi tributam exercet, ut licet intelligere ex his Ioeis, L. si reis quam, ins de distr. pig. L. 3. L. s.
eleganter, L. 6. in flv. v. de Ieg. eom mj. Et de ea re ita huius rescripti sententia est: eos creditores. qui eκ conventione possessionem pignoris ingrediamur, hoc disserre ab iis . qui line conventione idem faciunt: quod priores quidem non videantur vim facere, ut potieriores faciunt : quod eo pertinet, ut intelligatur eos non ineidere in decretum D. Marei,& ius crediti non a mutere; ted omnes in
hoc convenire, quod eriam priores con ventione superiore non adiuvcnius, quo
minus praesidis auctoritate polusionem adipisci debeam. In quo continentur Hes
523쪽
1o 10 Hugonis Donelli Comment . in Cod. Ioeto
sententiae, quarum unaquaeque cum suam dubitationem habeat , ideo & separatim nobis expendenda est. Prima est, creditores , qui ex conventione possessionem pignoris ingrediantur sua auctoritate, vim facere non videri. Hoc tunc liquido dicitur, cum creditores volentibus debitoribus misellionem occupant line alia vi.
4 At i quid, si repugnante debitore idem
faciant, ut scilicet debitorem expellant, eoque vi expulso pignus possideant ' Puto recte videri AZoni, recte Bariolo, eos creditotas qui id faciant, aperte vim facere,& teneri Iegibus Iuliis de vi aut publica,
aut privata, prout vis armata, aut sine armis saeta erit. Quod mihi plane probari videtur L. iv p e ponem inst. ad L. Iul. de υi ubi ita scriptum est: si ereditor possesιοuem fundi per vim ingrariarur . eum Iegis Iuliae de υi privata reum feri posse.
Nihil in lege distinguitur. Ex quo colligi
potest nihil reserre, utrum creditor rem si hi non obligatam occupet, an sibi Ohligatam a & utrum ex convenit One poIIellionem ingredjatur, an sine conventione. Et vero ereditori nihil prode ite istam e n- ventionem ad defensionem vis illatae , hoc argumento certis limo enicitur. Nam etsi
nomina lim convenili et, ut creditori liceret pignus vi occupare , conventio non
esset servanda. Eii enim vis omnis in privatis contra honos mores. L. 3. D. quod met. eas. L. nihiι consensui, D. de rettit.
itir. Ut nihil aliud: certe vim facere delictum est, & quidem inter alia maxime animadvertendum; alioqui legibus puhli-
eorum iudiciorum non coerceretur. Nulla porro pactio valet, quae fit contra bonos mores, nulla, quae ad amovendum quid, aut aliter delinquendum invitat. L. F. D. de pari . dot. L. ρaua, quae contra, fust. de ρare. Non advers. itur hoc rescriptum: nam hactenus dicuntur creditores hoc reseripto vim non sacere . si duntaxat sua auctoritate pollessionem ingrediantur, cum id a dehitore nominatim non impetrat lent incin etiam si vim corpori debitoris intulerint. Non me movent rationes loannis,
quibus ille apud Accursum in contrariam sententiam utitur: puta, quod ab initio cum debitore placuit, id & invito eo fieri polle. s. r. Iustit. quιb. at Iic. vel non. L. de accessionib. in sin. 29. de diver
te'. praetc. item dominum pati iniuriam non videri, qui semel voluit. L. in diem. D. de ac u. S aq. ρει. are Nam prius recte dicitur de eo, quod iure placuit. Sane vero quod ita placuit, pollea revocari non potest. At in conventionibus intullis hoc evenit, ut non mulatione v
luntatis debitorum rescindantur, sed sua sponte ab initio nullius sint momenti. Quod autem dicitur, invitum iniuriam non pati, qui semel voluit: hactenus verum est, si proponatur pes tantum gella elle invito eo, qui voluit, ut fit in diei a L. iae di m. Non idem dicendum est, si vis ei infer tur. quam bonae leges omnes. ut bonis moribus, & publieae utilitati inimicam ais
versantur. L. nihiι eo enor, P . de res. iur. L. extat, N. quod met. cau. c. si quis in tantam. L. pere. X uu. δερ. unde
vi. Indicant & leges Iuliae de vi publica& privata . Seeunda sententia est, quae hoc reseripto non exprimitur quidem, sed per contrarium satis significatur: creditores, qui sine conventione pollessionem pignoris tua auctoritate ingrediuntur, vim facere videri. De hac sententia satis initio supra
dictum est. Tertia sententia est praecipue animad-Vertenda. eos Creditores, qui ingrediuntur poste monem sua auctoritate, quan vis ex conventione id faciant, lamen id solum praesidis auctoritate facere debere . Quae sententia in eidit in dissicultatem ex principio rescripti: ubi cavetur creditores ex conventione pollessionem ingrellos vim facere non videri: sequitur enim, videri eos impune id facere. Quod si verum eli: non debent. ut reseriptum loquitur, idest, non necesse habent. pollestionem ex magistratus auctoritate ingredi. Quod ut dissolverent interpretes nostri, varia commenti sunt. Alii t se interpretantur, δε-bent, id est, possunt. Non enim habent nece sse . Quod perinde ell, ae ii diceretur: debent. si volunt, id est. non debent. Et inepti sunt, qui nobis persuadere conantur, debet, interdum idem tignificare , quod potest. Nam verbum debet naturalem intellectum habet etiam idiotis notum, ut is debere dicatur, qui invitus debet, quique invitus facere e gitur, quod debet, ut liquet ex L. I. in pr. de ede . L. r. m. quod quis iur. in aL stat. L. debitor, N. de ver. ηθ. Nec quidquam pro illis ad rem facit L. obserυare, I. uis. D. de ossic. ρroeon. Ait Ulpianus , proconsul ingressus provinciam rari ι-ctionem suam mandare debet. Scimus esse in potestate proconsulis, utrum iuri ldictionem suam mander, an non mandet. L.
Iolent. I. sicut, D. ruo tri. Ex quo e mei putant in superiore sententia Ulpiani, verbum debet necessario pro potes accipiendum elIe. Sed fallit eos, quod non animad- vertunt Ulpianum in luperiore loco non pronuntiare de iurisdictione mandanda lim-
524쪽
- 1 ori Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus 8cc. 1 ora
pliciter, sed de tempore mandandae iurisdictionis. Sine dubio proconsul non debet, id est non necesse habet iurisdictionem suam mandare , sed si xuit mandare, debet tantum mandare ingressus provinciam ς ante vero mandare non pote it. Quod sentire Ulpianum in eo loco evidenter ratio ab illo subiecta deelarat. Ait enim absurdum esse, ut proconsul mandet iurisdictionem , priusquam ipse iurisdicti
nem nactus sit . Non nane iscitur autem prius, quam sit ingressus provinciam. Praeterea illud quod scribitur in ae L. solent,
I. secvt, proconsulem non debere adi- .mere iurisdictionem legato suo, inconsulto principe, etiam necessitatem habet eam, quam diximus: ut scilicet si proeonsul aliter iurisdictionem adimat, non videatur adempta. Nec obitat, quod prius illie dicitur liberum ei e proconsuli adimere iurisdictionem suam legato . Nam hoc continenter temperatur hac conditione, dummodo consulto principe id fiat. Alii interpretantur hoc modo, creditores debent, nempe ex urbanitate. Quod perinde eis, ac si diceretur, debent, s ut hanielle volunt. Id autem significat, non δε-bent. Nam pro non dicto est, quod quis facere, nisi velit, non cogitur. L. subbae. D. de obL act. Alii, ut Bariolus. rem sic explicant: si Convenerit, ut Creditori possessionem sua auctoritate ingredi liceret. Sane illi ingredi licebit; sed possestionem ei adipisci non licebit : quasi aliud si ingredi possellionem, aliud adipisci. Quod aperte refellitur L. 3. in pr. D. de aeq. ρυτ. ubi traditur unumquemue possessionem adipisci ingrediendo sunum hac mente. ut teneat. Sed nihil his 6 desentionibus est opus. Tenebimus t nullum creditorem sine auctoritate praesidis,
adipisci posse pignoris possessionem, sive
convenerit, ut ei facere liceret, sive non convenerit. Neque initium huius reseripti repugnabit. Nam qui negat creditorem sua auctoritate ingressum ponessionem una poena teneri, is non negat eum in aliam poenam incidere. Creditores sua auctoritate possessionem ingredientes ex conventione vim non faciunt. Et ideo hac poena non
tenentur, quasi vim feci sient. Sed nihilominus praesidis auctoritate possessionem adipisei debent: ut si contra faciunt, iniuste faciant. nec sit impune, ut accidit in iis omnibus quae contra legem fiunt L. I. D. de Iegib. Quaeremus igitur iam, quae sit poena ad verius eos creditores. Et quod traduum est de emptore, & limitibus qui a domino possessionem accipere debent, & nihilominus eam sua auctoritate
adipiscuntur: id recte transferetur ad ereditorem, qui sua auctoritate pollessionem nanciscitur. Emptor sua auctoritate sine voluntate domini possessionem adeptus,
iniuile de mala fide possidet. L. s ex sti-ρ uiatione. L. Iunia. D. de aeq. sto Lidem igitur & de creditoribus in similieauma die endum est. Hinc consequens est, si creditor sua auctoritate pignoris posse λsionem ingre illas erit, posse debitorem pignoris possessionem auferre interdicto. Stipossidetis. In quo vincetur creditor, qui aut vi, aut clam possidet. Conse' uens &illud , creditorem fructus rei pignoratae
suos non facere, non magis, quam faciunt
caeteri malae fidei possiestores, I. si quisa non domino, Ins. de rer. Δυρί. Consequens praeterea, creditorem pignus alie nantem dominium non transferre; quia
iniusta pollastici apud eum fuerit, quae pro possessione non habetur. Postremo &illud consequens erit, si creditor pignus vendat. & debitor denuntiet emptori, ne emat . emptorem mala fi te possidere. arg. in L. si fundum, Gy. de rea υmd Et in summa recte ita di aemus: ubi convenit, ut creditori pignoris possellionem sua auctoritate ingredi liceret, haec conventio id praeliat creditori possessionem sua auctoritate adipiscenti, ut iple niyil amittat: non enim ius crediti amittit, quasi vim feeeriti sed non ei hoc praeliat. ut quidquam aequirat sine praesidis auctoritate . Non enim acquiret pollestionem,
nisi iniustam . intuita possessio pro possessone non est. L. si quis vi, in pr. D. de ae . ρos . Sed video adversus hane sententiam hoc diei posset satis videriereditorem adipisci possessionem ex voluntate debitoris, poli quam debitor id ab initio voluit. Quod si ex voluntate eius:
etiam ius e. d. L. si ex siparatione, deae . ρυ . Sed ut voluntate debitoris videatur quaesita possessio , non eli latis, voluisse eum initio, nisi in ea voluntate perseveret. Nam in re tradenda, & possessione iuste acquirenda non praeteritam voluntatem domini quaerimus, sed praesentem. . L. fundi, D. de aeq. st L. At etiam hic nobis occurretur: nam cum debitor quid ex conventione voluit. placet
eum non polle eam Foluntatem revocare. L. vers I 2. L. antepen. D. de foui. Sed
hoe in iis locum habet, quae luila con ventione placuerunt, quaeque ideo inde iure quaesita sunt creditori . Sane enim recte illi semel quae lita debitor invito auferre non pote Il. f. ult. D. de pact. d. i. vero, ri de stat. Ad intullas autem conventiones, & ad ea, quae creditori
525쪽
ior 3 Hugonis Donelli Comment . in Cod. Ioa
quaesita non sunt, non pertinet. Nam &ini ulla conventio pro non interpolita eli.
L. non dabrum, δερ. de legib. & quod alicui quaesitum non eis, id illi adimi diei
non potest. Iam cum convenit, ut crediis
tori sua auctoritate poli essitonem ingreditieeret: hactenus tu ita est conventio, qua tenus id agitur, ut ille sua auctoritate ingrediatur sine vi possessionem. Quare &hactenus ius ingrediendi illi quaeritur :quod semel quaesitum nulla voluntatis debitoris mutatio illi adimet. Ut autem prohibente debitore ingrediatur, id est, debitore prius vi deiecto, hactenus conventio contra ius est, & bonos mores: ex qua propterea nulla eiusmodi potellas
creditori quaeri potuit, nee poteli videri illi adimi, quae quae lita non fuit. ν Quaesitum t eli, si supra seripta conventione interposita debitor pignus alienarit ian possit creditor eius pignoris possessionem sua auctoritate ingredi, ut vim faeere non videatur, perinde ac si nunc quoque pignus a debitore postideret. Respondeo non polIe; nec illum adiuvari superiore conventione; quia pacta inter alios facta aliis non nocent. L. si ureus, I. au- te omuia. D. de parit. Nec offendemur eo, quod manus iniectione pacto recepta in mancipium venditum, placet hanc seris vari suis conditionibus adversus quoscunque pol Iessores, etiam cum quibus venditor nihil contraxit. L. ρeu. D. deseri
expor. L. si quis sub hoc pacto, v. derant. empl. S υeud. Nam potettas iniiciendae manus in rem aliquam a solo domino retinetur, & retinetur in servos, quos ipse tradit certa conditione, ut si ea conditio non servetur, sibi liceat in servum manum iniicere. Et conventio ideo recepta est, ut dominis in servos sua auctoritas conitaret, quae neque in creditorem,
neque in res pignori obligatas cadunt.
Ab L. Cum te. q. Iidem ΑΑ. Bellio . . Cum te pecuniam accepisse, N agros tuos ob asse fas aris: non habes rationem, quod quereris vi te coaditam pignori dare. Si igitur recipere vis rem tuam, solae creditori tuo pecuniam debitam. Dat. III. Kal. Iun. --
r. Non dici vi eoactum pignori dare, qui neces state rei familiaris coactas est pecuniam acin
Q Uaeritur hoc loco, cur debitor, qui
dicit se pecuniam accepisse, & pignus dedi ite, non ivile quaeratur sevi eoactum pignori dare. An quod debitor impune vi cogi potest, ut det pignus
Minime vero: qualiscunque enim & cuiuscunque rei traditio, aut obligatio vi
extorta rata non habetur, L. metum, 9.
I. idem, s. sed quod. v. quod met. eas. Quid, quod ne solutionem quidem rei ante debitae vi extorquere concellum eli L. sed S partus. I. uis. D. quod met. ea . Sed intelligendum est. proponi hoe loco eum debitorem . qui non simpliciter diceret se vi coactum esset sed ideo quia neceIIe habuerit dare, si vellet accipere Pecuniam, quam creditor alia conditione 'ripere, is pro ea pignus dare.
non daret. Et i respondetur nullum illi tin eo necessitatis argumentum esse : cum ipse profiteatur se pecuniam accepisse, quam non accipere ei integrum fuit, ac propterea etiam pignus non dare Quod ii pecuniam aecipere voluit, dehuit uti lege ct editoris: eum liceat unicuique in traditione rei suae quan vis legem dicere. L. iu tradationibus . v. de pact. Nec multum creditori proderit, si dicat se necessitate rei familiaris coactum, ut pecuniam mutuam acciperet. Nam haec necessitas a nemine mortalium ei infertur; sed aut profiei scitur a culpa eius, aut divina voluntate: quam ipse aequo animo ferre debet, non ad alienam iniuriam transferre.
526쪽
1oas Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus d c. Ioa 6
IN. Antoninus A. Domitio. Praeses provinciae vir clarissimus ius pignoris tui exsequentem te aud et a nee tibi oberii sententia adversus debitorem tuum dicta, si eum collusisse cum
adversario tuo, aut sui dicis in non causa cognita, sed praescriptione βρ rmum esse confiserit. PP. Idib. Maiis fiomae, Duobus est is Coss
. Sententia aduersius debitorem lata de pignore, L. Collusio quid, quibus rebus arguetur . quibus casbus ereiatori in eo pignore no- φ. praescriptio ex persona debiroris noceat ere-ceat . dii ora in pignore .
UΝa res creditorem pignus persequen- tia adversus debitorem dicta ignoranti cre-lem sine controversia summovet. si di tori non nocebit. d. L. st fueratur, non Probet rem, quam persequitur, in in pr. d. L. si mater, in M. Sin autem honis debitoris fuisse, cum ille pignus da- debitor egit latente creditore et senientiabat. L. is quae ncludum I. quod dicitur. ut debitori. se & creditori nocebit. i. eod. tit. Multo ergo magis, si posis ope, I. scientibus, m. de re iudie. Hoc selior ultro probet rem in bonis debito- poliremum quomodo accipiendum sit, doris non fuisse. Hinc quaestio: quid si eon- cemur hoc rescripto. Placet et go accitra debitorem iudicatum sit, quasi res in piendum esse hoe modo, si debitor scien- bonis eius non esset i Finge debitorem te ereditore agens ideo rictus sit, quiarem, quam pignori obligavit, aliquando malam eaussam haberet; sin victus sit alia petitile a pollessore, & in eo iudicio, cum de eaussa. ne hic quidem sententiam cretion probaret rem esse in bonis suis, su- ditori obesse. Id autem contingere duo- Peratum elle. Quaeritur, an quemadmo- hus modis, qui hoc rescripto comprehensi dum ea sententia debitori eandem rem sunt. Postea ab eodem possetare persequenti no- Unus t est, s debitor per collusionem 3ceret, sic & creditori nocere debeat: ut uictus si, idest, si ex compacto pallus iit quemadmodum eMeptio auctori nocet, se vinei. Quod ita fieri probabitur, si sciens sic noceat & successori: quod & saei en- sua iura. & ea quae ab adversariri dicedum esse traditur in L. . g. si quis au- hantur. salsa esse non ignorans, tamen dis tem in M. D. de AI maL S mei. exeυ . simulaverit: indicat L. si prouistr o, TI.x Hoc t rescripto traditur, duobus casibus de an Π Quae exceptio mani se iam ra
eam sententiam creditori non nocere. tionem habet: declarat enim aper e haec
Quod ita accipi potest, quasi in omnibus eoilusio rem in bonis dehit oris fuisse: alio- aliis casibus noceat. Quod eum aliter se qui eollusio non esset. Alier i modus eii, shabeat: ne illo modo accipiatur; tum ut si debitor ideo victus sit, quia iit sum in quod hic locus dat, intelligatur : recte ius praeseriptione, id est, exceptione aliqua net, si quibus in caussis haec sententia extrinseeug. Nam praetcriptio eXceptionem
creditori in universum noceat, aut non sqnifieat. L. oster. δειρ. de DV. te . noceat, breviter dicamus. Et in eo haec 'ν f. L. ereditor, P. HUer. te . ρr .dillinctio tenenda est. lnterest, utrum de- Praeseriptionem autem hic accipere dzbebitor de re victus sit, priusquam pignus mus exceptionem ex facto debitoris na- daret, an vero tunc, cum iam rem pi- ieentem, non ex iure rei: puta rei iudignori dedisset. Si anter sententia adver- catae, aut longi temporis, aut pacti con- Ius debitorem dicta creditori oberit; quia venti. Rei iudicatae hoc modo: Del 'tor non potuit debitor plus iuris transferre in rem suam persecutus ignorante creditore creditorem quam habuit. L. si fuera- victus est: deinde iterum eandem rem petus, I. ult. v. eod. L. si mater, I. au. tiit seiente creditore, & summotus eii ex- m. de excepi. rei iudie. Si pignore iam ceptione rei ante iudicatae Neutra senten- Constituto; refert, utrum ignorante cre- tia creditori nocebit: non prior, quia dii ore debitor de re pignori obligata ege- ignorante creditore lata est; non potiem or, iii, an vero sciente. bi ignorante: sentem quia etsi creditore sciente res acta sit; la-T m. IX. Tit mea
527쪽
1or Hugonis Donelli Comment. in Cod. Ioag
men debitor ob factum suum summotus eli praescriptione . Temporis exceptione eulpa sua vincitur debitor hoc modo, si passus sit rem . quam pignori obligaverat, usucapi a possessore: deinde eum eam rema pollessore vindicaret. summotus eli praescriptione temporis. Ne haec quidem sententia nocebit creditori, ubi negligentiai pia debitoris . & usucapio ius pignoris non sustulit. L. usucapio, ius eod. idem dieendum est, si debitor ideo summotus sit, quia pactus erat eum possessore se ab
eo non petiturum. Haec omnia ideo creditori non nocent, quia hae omnes exceptiones possessori natae sunt, non ex eo quod debitor dominus non esset, cum pignus dabat ; sed ex debitoris facto, quod pollea secutum est: non debet autem factu in cuiusquam alteri nocere. L. de pupillo, g. si piarium. v. de ope. Nov. Naut. L. fomendo. v. de neg. ges. Hi casus etsi tantum duo hic proponantur; tamen in his consistere non debemus, sed generaliter definire: si quam aliam ob causissam debitor victus sit, quam quod malam caussam haberet, eam sententiam crediis tori nocere non deheret puta, si debitor ideo victus sit, quia absens erat: argumentum in L L. s pro sorio, S. BD.
Ad L. In summa 6. Idem A. Quinto. In summa debiti computabitur etiam id, quod propter ρofessones pi
gnora datas ad collationem viarum muniendarum, vel quodlibes aliud n
cessarium obsequium praestitii se creditorem confiserit. PP. III. Kal. Aug. Antonino A. IV. N Balbino CUI SUMMA
1. Impensias necesssarias in rem pignori obligatam factas a creditore at deseri, ta ab ea virisperi posse : in eas Iunoris resensionem
C Um ait rescriptum, in fumma debiti
vendum, ne hic summam debiti principa- Iis, in quam pignus obligatum est, intelligamus. Alios ut dicendum esset, etiam pro his impentis pignus esse obligatum: ut
non tantum earum impensarum nomine esset pignoris retentio creditori: sed etiam ultra eius pignoris persecutio. Quod secus est: eo enim nomine retentionem pignoris creditori dari legimus, actionem au tem non aliam, quam in personam, nempe pignoratiliam contrariam. L. st nec Farias, de sun. ait. Et certe pignus tantum ab initio in eam summam datum est, quae tum cum dabatur. debita fuit. Hae autem impensae pollea deberi coeperunt: ut
profecto illius debiti pars esse non possint,
esse, quamis sorte soluta, at non pignoris
Constat autem nisi in quam rem pignus conventione obligatum est, in eam rem pignus non teneri. L. si non inducta, infritu quib. eau. pig. tac. eout. L. Arasu, D. eod. Quapropter superioribus verbis nihil aliud diei intelligendum ell, quam impensas necessarias a creditore factas obpignoris caussam, esse partem summae e ius, quae creditori debeatur: idest, & has quoque non minus, quam principalem sortem esse debitas. Quod & verum est; cum t etiam ultro pignoratilia contraria Epeti possint i hactenus tamen, ut meminerimus, quod ante dixi, in eas pignoris retentionem esse polse: persecutionem autem pignoris non esse, ubi de his pi-8nus contractum non sit.
528쪽
1oas Ad Tit. XIV. Lib. VIII. C. de Pignoribus &c. Io 3o
. IN. Gordianus A. Martiano. sucapio stignoris conventionem non exstinguis. PP. Non. Septemb. Pis
. Pignus usucapione non eo gui , quid sit. I r. Usucaptime nulla nee mobilium, Me immobilium
n. s. rerum pignus exsinus , eiusque rei argua. Cur non exstinguatur . . mensa . se nam. 6. 3. R/m eonsti ara micta durare Meis re- L. i. L. 2. C. si ad ver. cred. explicatae. Herina in eum casam, ande incipere non po- ibid.ιerant: θ' in hoc numero esse pignus. 7. R. Utica a pignus manens qao rure habeaIM
REs pignori obligata venit in possessio- verbis, eadem sententia definit in L. iu-nem extranei ex iusta aliqua caussa, ID, I. non mutat. v. de usurp. & usuc. a quo bona fide & per legirimum tempus non mutae Uae io fusterveaeiens , quo possessa, tandem usucapta est: mobilis tri- minus pignoris persecutio salva sς. ennio: immobilis deeem annis inter prae- Obiectioni t autem superiori occurrit x sentes. viginti inter absentes, ut est ius eodem in loco Papinianus hac ratione :de usucapione constitutum, Ins. de Uue. quia inquit, pignoris persecutio nulla δε- in prin. Usucapione polsessor dominus fa- cietate dom nia coniungitur . Quod Perctus est, eademque opera debitor domi- inde valet, quasi dicerei; si p)gnus donus eli ridesiit. Quaesitum est de pignore, minii pars esset, sive ita cum dominio an . ea usucapione amistum ellet. Movet coniungeretur, ut qui dominus ellet rei, dubitationem, quod plus est in dominio, idem transferret in se ius pignoris; recte quam in pignore. Quod si usucapione diceretur eum, qui rem ulucepit, & ita dominium amissum est: consentaneum vi- dominium aequisivit, per conlequenti aludetur multo magis pignus exitingui de- dominii etiam ius pignoris in se trantiu a buille . Placuit pignus non amitti. Et i lisIe. Nunc autem pignus dominio nulla res ita definita est in universum: usuca- societate coniungitur: idest, non sic conplo pignoris conventionem non exili n- iungitur eum dominio, ut qui dominus eis. guit: quae huius loci definitio ei l. Recte, eum neces le sit ius pignoris habere . imo
conventrouem: non enim fieri pote it, cum contra. haec natura eii illarum rerum, ut
semel convenerit. ut res pignori esset, qui dominus est, is ius pignoris in eadem quin semper verum sit, ita convenisse. re habere non pollit, cum pignus rei no-Hoc enim ita convenire facti est. Facta strae non eonsistat L. neque pignus, v. nulla iuris constitutione infecta fieri pos- de re u L iur. Quare milest br qui usuce- sunt. L. in bello, I. facti, 'D. de e t. pit, quan vis dominium acquisierit ἔ non Atque hinc satis intelligitur de pignore. ideo tamen nanciscitur itis pignoris: Pro- Non enim potest .elle conventio, ut sit inde nee tibi non quaesitum, alteri adires pignori, quin pignus continuo sequa- mit. Denique qua ratione fit, ut per usu tur: qui et i effectus huius conventionis. capionem rei debitor eius rei dominium
L. I. iu str. v. de ρi . aes. S. IIem Sem amittat; eadem ratione in contrarium en
Diana, Inst. de a I. Quare si usucapione ficitur, ne creditor pignus amittat in ea non exilinguitur conventio pignoris: ne- re constitutum. Nam debitor ideo amittit celle est & poli usucapionem pignus ma- eius rei dominium, quia polletior . quinere, quod ex conventione naicitur. Quod uiscepit, dominium acquisivit: duo autem si usucapione non exilinguitur pignus: con- eiusdem rei domini in solidum este non sequens est etiam re pignorata ab extra- pollunt. L. s. s. ult. II. com. Haec raneo vlucapta, nihilominus pignoris per- tio cellat in pignore. Nam polletior, qui secuta onem creditori salvam manere ad- rem usucapit, ea usucapione pignus non versus rei posset lorem , eundemque do- acquirit, ac nec potest, cum sit ὸ ominus.
minuin. Et hoc est, quod Papinianus aliis Quo sit . ut pignus alteri non adimat. Tom. IX. - Tlt x Sed
529쪽
Sed omisso exemplo dominii, quod usucapione amittitur, sum praeterea, quae huic sententiae adversari videantur. Primum dicat aliquis , quod ab initio pignus non consistit, si pignus non sit in honis debi-
roris; L. 3. I. aD. L. S quae uoudam, S. quod dicitur, D. eod. xit. satis hoc argumenti esse, si res postea in bonis de-hitoris esse desierit, pignus exstingui. Hoc enim consequens esse ei sententiae , quae multis locis tradita et , quod ab initio valuit, nihilominus exstingui, cum in eum casum recidit, a quo incipere non poterat, ut L. pro parte, m. de fervit. L. exsimo, D. de verb. oblig. s. I. U. de inut. s'. Sed nullum hoc argumen-3 tum eis. Nam i quod dieitur ea exstingui, quae in eum ea sum redeunt, a quo incipere non poterant, de rebus promt D sis, & necdum impletis dicitur, seu de inchoatis & nondum persectis, ut probant exempla superiorum locorum, quos modo indicavi. in rebus iam constitutis & perfectis verum non eli : indicant exempla L. parte. D. M his, qui funi, fui, vetat. iur. I. straterea, Inp. qui b. non esper. De. tes. Sed & hoe in d. I. praeterea , generaliter definitur . Hinc est, quod dicitur in L. in ambiguis, I. I. M. de reg. iar. non else novum, ut quae semel utiliter confli tuta sunt, durent, licet ille casus exiliterit, a quo initium capere non potuerunt. lnde & illud L. ρε- uult. I. ult. v. de verb. obligat. etsi placeat exilingui obligationem, si in eum casum i qciderit, a quo incipere non PO- terat; non tamen hoc in omnibus verum esse, de quo illi e scripsimus . Atqui ad hanc partem polleriorem haec species, de
qua agimus, pertinet. Nam cum convenit ab initio, ut res pignori ellet; non tamen ea conventione pignus promittitur , sed statim re ipsa coni lituitur ; nec res aliam traditionem, aut praulationem , ut
in rebus promistis, desiderat. L. I. v. de ριτ act. I. item Serviaua. Inst. dea 2. Unde & statim tanquam re consecta nascitur in rem actio, d. I. item Serviana. Quapropter non est, quod dubitemus ita lia tuere, pignus quidem ab initio constitui non polle ab eo, cuius in honis res non sit: at ab initio recte constitutum, nihilominus perseverare, quanuis qui constituerat, dominus rei else desierit. Videntur praeterea contrariae esse de finitioni superiori L. i. S L. x. fur. sadver. cred. praef. V. quihus in locis cautum ell, diuturnum silentium, item praescriptionem longi tempori decem, vel viginti annorum obitare creditori pignus
suum persequenti. Quod negari videtur,
cum in rebus immobilibus dicimus usucapionem earum rerum ereditori non nocere. Nam ea usucapio non perficitur. nis decem, aut viginti annorum possensione. d. tit. de usuc. in pr. L. Muica . se . de Uue. traσsL. Scio ad haec concilianda vulgo dici . definitionem huius loci scriptam esse . de usucapione rerum mobilium: quia putent usucapionis verbo hanc per usum aequisitionem significari . Ideo nihil dici contrarium , cum dicitur creditori praeseriplici longi temporis obes.se; quia haec praeseriptio si ex polles Itone decem, vel viginti annorum. Sed iam prope convenit inter eruditos omnes, puerilem errorem esse veterum interpretum
eorum, qui existimant usucapionem dici in rebus mobilibus, praescriptionem longi temporis in immobilibus . Quasi t non constet de usue apione ita scriptum es Iein ρr. sit. Inst. de usucap. ut Iustinianus
testis sit etiam hanc veteres utrique generi rerum tribuisse. & ipse eam, quam transformavit, non utrique etiam nunc pariter tribuat. Aut quasi usucapionis de finitio, quae exstat in L. 3. D. de usu p. S Uue. non ad utrumque genus ex aequo pertineat. Quin imo rerum soli, ut fundi, & aedium maxime usucapio est: ut de quibus liceat observare fere sempet exempla proponi sub titulis de usucapionibus. cum de usucapione agitur: de quo alius locus est dicendi. De quo autem nunc agitur, in eo res ite habet. Sive t res smobilis triennio, sive immobilis decem . aut viginti annis pollesta usu aequi sua sit
possessori. & uno verbo usucapta ; usucapio ad definitionem huius loci pertinet ,& vere in ea caussa est, ut ea nunquam exstinguat pignus, nunquam iure obsite reditori pignus persequenti. Argument haec sunt. Primum hoc loco generalis definitio est de usucapione, ut & in L. ruso, I. Non mutat. D. Gurp. fg uisc. Usucapio autem non tantum rerum mobilium est, sed etiam immobilium. Deinde ratio, qua Papinianus in d. I. non mutar. defendit usucapionem supervenientem non exstinguere pignus, non minus ad res immobiles pertinet, quam ad mobiles. Nam pignus rerum immobilium non magis dominio coniungitur, quam Pignus rerum mobilium. Quo fit, ut definitione huius loci in usucapione rerum mobilium admissa , quam omnes concedunt; eadem etiam in usueapione . sive malumus, in acquisitione rerum immobilium admitti oporteat L. illud, v. ad IN. Aquiι. P
liremo si debitor rem pignori obligatam
Hugonis Donelli Comment. in Cod.
530쪽
1o 33 Ad Tit. XIV. Lib. VIII C. de Pignoribus 8 c. Ioa
alienat, e si aequissimum, debitoris factum re, ut tamen nulla sit usucapio: quid enim& alienationem creditori non nocere: si creditor diu fluillet, dominus autem , qualecunque sit pignus . sive mobile, sive idemque debitor per tempus conititulum soli. L. debitorem, ius Me tit. Aliena- interpellasset pollessoremt Quid si silentetionis genus est usucapio , cum debitor creditore res tamen usucapi iure non pos- negligentia sua patitur rem usucapi. L. se t Finge rem pupilli pignori obligatam.
aDenationis. v. de ver. si g. Quare non quam constat usucapi non posse. L. M- magis ea alienatio creditori nocere debe- nae iv pr. D. de aeq. rer. dom. Dicere-hit, si immobilis res erit, quam si erit mus in his omnibus summoveri credito-6 mobilis. Neque t vero huic sente citiae non rem ob diuturnum silentium suum : vhi bene convenit cum d. L. r. S L. 2. tamen apparet non posse dici usucapi δερ. si adver. ereae Nam cum dicimus nem illi obstare. quia hic nulla est. Ad usucapionem pignus non extimguere: hoc haec si usucapione & diuturno utentio credi ei mus, silentium debitoris, quo passus duoris concurrentibus dici pollet amissieli rem suam usucapi, creditori non no- pignoris caussam esse in usucapione, non cere ad pignus illius exitinguendum. Usu- in sola silentio ereditoris : dicendum es- capio enim est illa acquisitio, qua domi- set, quoties res esset usucapta, summonium acquiritur adversus debitorem pro- veri pignus, etiam si creditor in pignorepter illius silentium . Cui non adversatur, persequendo diu non siluisset. Caussa enim quod dicitur in d. L. t. is x. diuturnum polita pignoris amittendi, usucapione, ne- silentium & praeseriptionem longi tempo- cella esset etiam ubique sequi eius e Mesum, ris creditori pignus persequenti obesse. amissionem pignoris . Quod secus esse , Nam hie diuturnum silentium, & diutur- non alii loci magis probant, quam supe num tempus interpretari debemus, non riores duo: quibus placet nihil aliud in id, quo debitor siluit, sed id, quo siluit praescriptione temporis nocere creditori creditor: denique silentium non debito- pignus persequenti, quam diuturnum si- . ris, sed credi loris. Quippe de creditore lentium. Propone ergo rem decem, aut illic agitur: & praetere ellat iniquissimum viginti annos possessam usu captam esse ἔfactum debitoris creditori nocere. Hoc sed pignori obligatam fuisse paulo ante ira eli: si nihil proponitur aliud, quam perfectam usucapionem, Puta tribuS. aut silentium debitoris, quo factum est . ut res quatuor annis, per quos creditor pignus
usucaperetur ι creditor autem non item non eli persecutus. Omnes concedent e
cellavit, per idem longum tempus: sine supra seriptis etiam locis id flentium, quod
dubio neque usucapio illi pignus exstin- non eli diuturnum. creditori pignus per guet, & ipii pignus persequenti nihil Ob- sequenti non nocere. Non ergo et ii Conriliabit : non diuturnum silentium ipsius, curreret flentium ereditoris cum rei ulu- quia id nunc nullum eit: non usucapio , capione, ideo diceremus usucapione eKQ qua res debitori ablata eis, quia in hae llingui pignus: cum per se sola usucapio lilentium & factum debitoris versatur: in semper una & ea dein lit; quae tamen piri totum autem definiendum eii factum de- gnus non exstinguit.bitoris creditori non nocere, L. debitore, Maneat i igitur, re pignori obligata i r. eod. Quod si & debitor per decem, polleisore usue apta, duin ne silentium aut viginti annos ii luit. & creditor idem ipsum creditoris eum removeat. nihil mi in facit in pignore persequendo. ut sic silen- nus pignus manere. Cuius ellectus hic erit, tium diuturnum creditotis cum silentici ut eodem iure sit res apud eum, qui usu diuturno debitoris concurrat: utrique prae- cepit, quo iure futura erat, si eiusdem scriptio longi temporis ob flanit, & debi- debitoris mansi Iset. Ergo creditori pignus tori domi uium vindieanti , & creditori persequenti aut pecunia solvi debet, aut persequenti pignus, ut superioribus locis pignus restitui. c. s fundus. I. in via. cautum est. Neque ideo adversari putan- dicatione. N eod. tit. Pollassiar dominus dum ell, quod dieitur usucapione pignus si hac actione conveniatur, poteli, ut ca rum exllingui . Cum enim creditor ita teri pollelsores extranei, persecutione II summovebitur, nihilominus vere dicetur impedire dehi tum offerendo. quo facto' non exstingui illi pignus usucapione, quip- possessionem rei tibi constituet. L. si δε-pe quae si sola ellet, ei non noceret: sed minium, ins hoc rat. Caeterum nisi ipse exilingui illi suo facto & silentio, quod pecuniam, quae debetur, solvat, rem cre silentium neque usucapio est, neque pos- ditori restituere cogitur. Si res apud cre- sessori parit usucapionem. Eiusque rei cer- ditorem erit, poteli debitor etiam nun ptissimum argumentum eli , quod poteli a creditore repetere pignoratilia actione, silentium diuturnum creditoris laterveni- dum pecuniam solvat arg. L. res raptum.