장음표시 사용
491쪽
sueue Hugonis Donulli Comment. in Cod. 9s6
hus alienis aliquid vi, aut clam fecerunt. L. I. v. quod vi, aut clam. Proinde ad poenam in hae specie constituendam nova conii: tutione suit opus. Hic Occurritur. At saltem iure vetere in hoc genere fuit rei vindicatio adversus omnem, qui quo quomodo rem alienam quam liheloecupasset. Cui bono igitur nova actio constitutat Hoc rursum diluit luilinianus in extrema parte huius conili tutionis, indieans ideo poenam a se conli ilutam . quia vindicatio non sufficeret ad delictum coercendum. Delictum autem hic versari hoc ipso, quod quis rem alienam sciens invito
domino, quan vis ignorante, contrectaret, prope non minus . quam ii sciente eo aut vi contrectaret: argumento esse res mobiles, quibus invito domino contrecta liς, non minus furtum facere intelligitur is . qui clam domino rem contrectat, quam qui invito domino rem eripuit. Idem igitur & in rebus immobilibus fuisse statuendum. Non potuit autem in his esse furti poeis: quoniam in res soli furtum non cadit, 3. quod autem, Inst. de uise Εκνuo vult intelligi hac constitutione opusuil se . Ex his apparet vere scriptum esse in L. invasor, δερ. de re, quam quis λne vi occupasset, poenam nullam esse. Hoc enim verum fuit, cum lex illa scribebatur . Hic poena constituta eil. sed hoc secutum postea ad veteris illius iuris emendationem, ut hic liquet. Itaque quin sit lex contraria. dubitari non debet; ut appareat stulte facere eos, qui in his conciliandis laborant, quae Iustinianus voluit esse contraria hac lege, ut priora emendarentur. Neque ostendemur dicto Iustiniani, qui in hoc Codice . ut S in Digellis negat ullum contrarium esse, si quis
rem subtiliter attendat. L. I. I. I. L. L. I. contrarium, δερ. de vet. rur. enacI.
Hoc enim ab eo dictum eli de iis constitutionibus, quae nondum in Codice evillabant, non de quinquaginta eius decisionibus, quae pollea emendato Codici
sunt insertas, quas ad veteris iuris emen dationem consulto compositas esse con stat. L. unica, Iustr. de emem . Od. Iu-sin. Est autem haec conititutio una ex illis decisionibus, ut ex praefatione apparet:
item ex subseriptione illa, Fos conju&tum Lampadιι is Orestis.
492쪽
1 Ceupata aliena possessione, i consu- O litur superiore titulo maxime praesentibus: hoe titulo absentibus, quorum possessio oecupata sit, sive per vim, sue
alio modo turbetur. Per vim turbatur ab
sentis possessio tune maxime, eum deiicitur: ad hanc speciem pertinet L. I. Tur-hatur & tunc, eum possidenti vis fit, quominus illi re sua libere uti Iliceat: quae spe-
ei es ad hune titulum non pertinet, sed ad interdictum aeri ρ detix, quo de ea re agitur. L. 3. I. hoe tuteriuctum, D. uti Q. filio modo, quam per vim pol cilio turbatur, cum clam absentis sine vi res occupantur, quod fieri prohibetur in L. ED. hic, ut appareat eam constitutionem ad hanc partem referri.
Ad L. Iudices I. IN. Constantinus A. Severo.
Iudices ab ensium, qui cuiuslibet rei possessisne primati sunt, fuscipiant
in iure personas, N auctoritatis suae formidabile min erium oblitians: a que ita tueantur absentes, uι id solum Hligenter inquirant, an eius qui quolibet modo, peregrinatur possessis ablata sis, quam propinquus vel parens vel proximus vel amicus vel colonus vel libertus seu servus quolibet titulo re-rinebat nec eos qui deiecti sunt, absentium nomine pusiantes, quia minime isto deciseo caussae mandata sis, ab experiunda re secludant: nec sseris sint, eorum reiiciant in iure personas, quia huiusmodi conditionis h minibus causas perorare fas non sis. Sed post elapsa quoque spatia recuperandae possessionis legibus praestituta, litigium eis inferentibus largira commnit: in eos momentareae perinde postsessoni sene ulla cunctatione restituant ;ae s reversus dominus Iudasset. Cui tamen domino quolibet tempore reverse, actionem possessionis recuperandae indulgemus: quia fieri potest, ut restituita propter servis infideles, vel negligentes propinquos, vel parentes, vel proximos, vel amicos, vel colonos, vel libertos interea disseratur. Absentibus enim ossicere non debet tempus emensum, quod recuperandae possessioni legiabus praestitutum est: sed reformato flatu, qui per iniuraam sublatus est, omnia , quae supererunt ad disceptationem litigii, immutilata permaneant: atidicio servato iussit legitimisque absentibus ρersonis: eum valde sussciat possessionem tenentibus absentium nomine contra ρraesentium violentiam fusi
493쪽
sues Hugonis Donelli Comment. in Cod. 96o
r. Absentem deliri deiectis iis, qui ipsius nomine erant in disse με.
t. ms, qai absenιis nomiae renuerunt, deiectis actionem absentiι nomine dari hac construintione . non otiis. 3. Prioribus absentis nomine actionem dari omπι- modo, utilis habita ratione mandati, satis.
Η Ae lege consulitur absentibus qui sua pollestione privati sunt, idest, qui deiecti sunt. x Hie t statim subibit quaerere, suomodo absens pollessione sua privari possit: neque
enim potest. nisi deiiciatur. L. naturali. rer, M. de usurp. X Uue. Quomodo autem absens dei iei potest, qui in eo loco non est . unde eum deiectum dicimus Et id fit hoc modo, si quis domi, aut in fundo reliquerit eos, qui absentis nomine rem tenerent, ut amicos, Propinquos, servum, colonum, inquilinum. & similes, & hi deiiciantur . Nam uti dominus per istos possidet, L. au. δειρ. de aeq. ρυf. I possidere, Inst. de interae se his deiectis, non ipsi, sed dominus per eos delici intelligitur. L. ED. D. unde vi. Ad absentes haec conlii tutio pertinet, ut declarant illa verba : o fessio ablata sit. quam propinquus, vel parens, de quae sequuntur. Sunt autem huius conliitutionis
, Primo capite t absenti deiecto, ut supra diximus, consulitur: ut non tantum ei reverso detur actio recuperandae pollese sonis caulla, sed etiam eo absente , &ignorante detur iis . qui eius nomine lenentes deiecti sunt, illis verbis, quae sunt ver. 2. nec eos, qui derecti fant, absen-rium nomine Rosi dentes. Quo loco quaesitum ell : An aliis, qui absentis nominerem non tenuerunt, agere liceat absentis nomine ad recuperandam possessionem. Et non puto aliis dari, quam qui absentis nomine tenuerunt. Primum illa verba, uec eos, qui deiecti fant, ad hos tantum
pertinent: quae ideo ad alias personas porrisi non debent. Elt enim hic ius singulare conllitulum contra rationem iuris .
Proinde eiusmodi, quod ad consequentiam produci non debeat. L. quod vero, SL. fe . v. de legib. Deinde si aliis actionem dabimus, fiet contra sententiam huius conlli tutionis, quae absentibus consultum voluit, ut apparet ex illis verbis, quae sunt in principio, atque ita tueantur ab sentes. Pessime autem absenti consulitur, si polIessio eius alii permittitur . quam ei, cui dominus eius curam absens de maiada
dationi e , suras personae, aut temporis, iu-tra quod agitur . 4. Et dominis reversis quandoque actionem dari.
s. Restituta absenti ex bae lege possessione, nibus. minus victo superesse proprie Mis quaestionem. 6. Deienis ab statis nomina actionem dari: sed Amsessisne, non de rei propristare.
vit. Non obstat, quod in principio Constitutionis iubentur iudices absentium , qui cuiuslibet rei possessione privati sunt.1useipere in iure personas indefinite. Nam quas personas intelligat constitutio, pollea
Ut t autem intelligeremus novum hic seonstitui, & antea inusitatum, sic iis . qui absentis nomine postidentes deiecti sunt.
datur actio recuperandae detentionis cauiasa: ut detur sine ulla exceptione , omisi a quaestione an illis mandatum lit a domino, nec ne ι an legitimam personam standi in iudicio habeant: an non habeant; &an intra tempora interdicto aude vi eonstituta, agant, an secus. Primum non nocet eis, ii forte a domino mandatum non habeatur. Hoc singulare, & praeter rationem iuris communis. Nemo enim alieno nomine line mandato domini agere P teli: exceptis quibusdam personis, de quibus in edicto de procuratoribus comprehensum eis. L. si papilli, I. A D. L. Fautem, in pr. v. de neg gest. L. sed e
bae. D. de procar. Quo loco quaelitumeli, an ii, qui sine mandato domini absentis agunt, saltem satisdare debeant, dominum, cum redierit. rem ratam habiturum. Vulgo placet satisdare debere, quia quae personae ex edicto sine mandato exisperiri pollunt; ab his saltem hoc exigitur, ut caveant dominum rem ratam habiturum. L. Pomponius, in s. v. de pro- cur. Ego puto satisdare non debere, idque satis estici his verbis conili tutionis: Iadices ita tueantvir absentes, ut νd δε- Ium i quirant. an possessio absen is abuta sit. Si solum hoe inquirendum eli: uti non exigitur mandatum , sic nec satisdatio. Elt etiam huius rei hoc argumentum: quod si satisdationem exigemus. faciemus manifeste contra voluntatem con
stitutionis, cui propolitum fuit, ut ita timpollellio in suum liatum restitueretur. &ut esset, qui absentis nomine id posset omnimodo consequi . At si ab agentibus satisdationem exigimus, aut nolent iudicium suscipere, quia se alieno nomine obligare nolent i aut non poterunt agere, quia non facile fideiussorem reperire poterunt,
494쪽
Ad Tit. V. Lib. VIII. C. Si per vim &c. 962
terunt, qui idem spondeat, quod ipsi .
Sed & omnes ad hanc aetionem admittuntur , Puta etiam servi. Hoc quoque singulare. Nam iure communi servi in iudicio consistere non pollunt. L. fervus, δερ. de iud. Postremo quan vis qui absentis nomine possidentes deiecti sunt, intra annum non egerint ad possessionem recuperandam . & eas res, quae ibi fuerunt, eum deliciebamur nihilominus iubentur
admitti . Hoc quoque singulare, & praeter naturam interdicti unde vi. L. L. δερ. tit. prox. Sed cur illis poli annum agentihus negligentia sua non nocet, cum Ο-mnibus iuris error' noceat. & multo magis contem plus L. regula, o toto tit.
D. de tu. S DEI. u. Hoc eo fit, quod
de re deiectorum non agitur, sed de re absentium, quibus alienam negligentiam fraudi esse hon oportet. Sed huic parti obiicitur L. uis. item. L. T. I. deitcitur. D. unde vi, quibus in locis de elaratur, cum hi . qui alieno nomine rem tenent, ut coloni, deiiciuntur. ipsos des ei non videri, sed dominos, ac proinde dominis solis interdictum com Petere. Cur igitur hac conllitutione his actio recuperandas pollessionis caussa datur, eumi pii deiecit non linit Nempe quia non suo nomine agunt, sed absentium , qui vel e sum deiecti. Unde in constitutione iubentur iudices tueri absentes. Et de iis, qui deiecti sunt, lie loquitur constitutio:
e eos, qui deiecti sunt, absentium no , mino ροά entes: ut intelligamus, hie absentium caussam agi, non eorum, qui deiecti sunt corpore Secundum t caput huius constitutionis et in versic. Cur tamen Amrmo. Hoc capite etiam domino reverso actio datur, quativis poli tempus interdicti constitutum redierit, quod & in iure vetere fuit. Nam
annus. intra quem hoc interdictum competit . uralis eli. L. I. I. anuus. v. unde vi. Eli autem utilis, in quo non computantur ii dies. quibus absens agere non
potuit. Sed ideo de eo in hac parte cautum est, ne putaremus eorum, qui musidentes deiecti sunt, negligentiam dom)nis absentibus nocere: ti tarte ipsi de recuperanda polle s Ilione agere coepissent, &destitis lent.
Tertium t caput est in illis verbis, sed rreformato satu, huc pertinens, ut sue dominus reversus, sive ii , qui absentis nomine possidebant, in possessionem restituti sint, omnia immutilata maneant, quae supersunt ad litigii disceptationem . Quibus verbis significatur . sic superiores
personas recuperare pollenonem , ut tamen caussa proprietatis integra maneat adversario: quae sententia expreisa est in L. antea, tv. si de mom. ρυ . fu av. Appellat Constantinus id, quod superest ad disceptationem litis. caussam proprietatis, idcirco: quia caulla polsessionis & pr
prietatis una lis est, nempe sola proprietatis iis, cuius appendix & accellio tantum est caussa pollessionis. Non enim agitur de possessione, niti propter proprietatis controversiam, ut sciatur in caussa proprietatis, uter sit petitor, uter polleiasor. L. exitus. D. de acq. ρυ . I. retinendis Ins. de interd. Unde utriusque caussae dicitur esse una continentia in L. nuiri, δερ. de iud. Et iubetur utriusque cauliae unus iudex elle, quasi unius litis iudex, ibidem. Postremum caput est in
his verbis: Iadieio servato iustis legitimisque absentibus personis. Quod i & ipsum habet temperamen- 6
tum superioris sententiae initio positae, quo cavet Constantinus, sic se iis, qui absentium nomine possidentes deiecti sunt,
permittere actionem : ut tamen tantum
agere possint de possessione, quam tenebam ; iudicium autem ipsum fervetur iustis & legitimis personis. iudicium appellat λ .x- , iudicium proprietatis , quia hoc iudicium praecipuum & principale iudicium eii, ut nominatur in d. L. nuia D , Dp. de iud. Legitimas personas UO-cat eas, ad quas ea res iure & legibus pertinet, de qua re agitur. Tem. IX.
495쪽
63 Hugonis Donelli Comment. in Cod
in L. tili. Nec imperiale. n. Arcad. & Honor. ΑΑ. Petronio Vicario Hispaniarum. Nec imperiale responsum, quod supplicatio litigatoris obtinuit, nec 1mterlocutio cognitoris ex quacunque parte innovare postsessionis satum, eo qui
rem tenet absente, permitti, quia negotiorum merita partium adpenione pam
occupare licere 'aetexta euiusvis rescripti,
aas sententiae indicis: cae hoc si id st.
V Siat hoc t rescriptum absentis non
eonvicti & damnati possiessionem occupare praetextu cuiusvis rescripti, aut cuiusvis interlocutionis iudicis. quibus quis ad oecupandam possessionem utatur. Finge hoc modo: aliquem consuluisse Principem, narrasse se vi deiectum ab eo, qui nunc peregrineturi petere, ut in possessionem rellituaturi imperatorem rescripsisse, cum consultor deiectus sit, eum possessionem fandi recepturum: vel, cum
quis idem exposuisset iudiei, & petiisset,
ut restitueretur, iudicem pronuntiasse, &quod hie dicitur, interlocutum esse. ut petitor rediret in possessionem fundi sui, ut est speetes in L. rudex, D'. coinm. episto. Dicemur neutrum ex his prodesse debere ad invadendam & turbandam absentis possessionem. Ratio 1 redditur in hoc rescripto, quia negotiorum merita partium assertione panduntur. Cuius hic est sensus: ideo superiora nihil prodesse adversus absentem , quoniam illa ipsa hanc vim non habeant, ut adversus absentem sine iudieio indictaea ulla quidquam novi statuatur, quod ius fieri vetat. L. negantes, δερ. de obL Sa r. ita semper caussae cognitione opus esse, ut cognoscatur meritum negotii, id
1. Negotiorum merita partium adsertione pandi . quam sementiam habear. 3. Rescriptum, avi fiententia iudieis, or mi uno si ad nsessionem absentis stccumadam.
est, an is qui petit, mereatur obtinere id quod petit, & quia i ullum sit, & quia
verum. Virum autem iusta caussa sit, &meritum id obtinendi, partium, ideli, litigatorum assertione & disceptatione intelligitur. Praesentem igitur oportet elle eum, adversus quem quid statuere volu
ldeo t autem placet, rescriptum Prin- .eipis nihil prodesse ad oceupandam posses Itonem absentis indicta caussa: quia quidquid Princeps rescribit fieri debere, id ita rescribit, si verum sit, quod exponitur,ua de caussa & iudici adhue cognoscenum relinquitur. Et quanuis Princeps sine
caussae cognitione aliquem absentem condemnaret: tamen rescripto stari non opo teret, quia est contra ius. L. eu. de pree.
IN. O . L. au. S prope tot. tit. δερ. si eout. ius veI atii. pubI. Et quod ad interlocutionem iudicis attinet, certi iuris est , nullam interloeutionem iudicis caussa non cognita interpositam rei iudicatae vim habere. L. ex stipuiatione, δερ. de sest.
epi ol. Sententia non est abiimilis ei quam exposuimus in L. meminerint, fuP. Merit.
496쪽
COD. UTI POSSIDETIS. SUMMARIUM.
r. Interdicta retinenia possu is duo, Uti possidem, de rebus soli, Ut rubi, de rebus reo Hii s. inpellariis unde , Vim utriusquax T TT sunt Interdicta i ad possessionem
obtinendam quam non habemus, s-ve eam nune primum adipisci volumus,sve recuperare quam amisimus, quae hactenus proposita sunt: ita sunt interdicta ad retinendam, quam habemus, ex quibus ordine id suhite itur, quod appellatur, Uti possidetis . L. I. I. es igitur. 29. eod. Fuerunt autem retinendae possessionis in
rius de rebus soli ι posterius de rebus in ilibus. I. retine που , Inst. de interdis. Nomina ex initiis interdictorum data similiter, ut & in superioribus interdictis neri diximus. quod ex interdictis patebit, quae exstant in L. r. v. uti poss. S L. uni-
olim diversam, nam eandem ex triar utrumgare istelligatur.
ea, D. utrari. Ratio ista interdicta d, stinguendi haec fuit. Alia enim eonditi ne proponebatur interdictum ali possistis ei, qui rem soli possideret ι alia interdictum uir bi ei, qui possideret res mobiles. Postea obtinuit, ut eadem vis esset utriusque interdicti i atque ita in utrasque res tam mobiles ι quam immobiles unum interdictum fumeeret . ut deelar tvr in I. Ρου anterdicto, Inst. δε interae Hine factum est, ut hoc loco unum tantum proponatur. Uti possidetis: scilicet quia quod de hoe dixerimus. idem etiam de interdicto rerum mobilium iuris tale. intelligere debeamus. L. unlia.
I p. Dioclet. & Maximian. A A. de CC. Cyrillo. Uti passi iis fundum, de quo agitur, cum ab altero nec vi, nec clam, nec precaris ρossidetis, rector provinciae vim fleri prohibebit: ae satisdationis vel transferendae possessionis editti perpetui forma servata, de proprietate eo gnoscet. Subscripta III. Id. Octob. Moomediae. CC. Coss
. Hoc int/rdictam possessori dari, tu oi pus fi
quam θυίου in ex die a Deum esse posse ira, a, bd id viam eius Iandi posses ores fia-
497쪽
s6ν Hugonis Donelli Communi. in Coa. 068
Intressiritim uti possidetis cur eonceptum de aedi has in L. i. D. eod. δε Dada in L. I. C. eod. eam eo erat δε amaibus rebus
4. Nequa da restis mobilibus, neque de semitarisas νυ iris,' aaι urbaκis interdiniam uti possidetis oriam utile competrae. x s. De larisdictionis, de . iuris victigal avit alios reditas percipirabi gaas possum, non ca perere inserἐctam uti possidetis, quamis viriti, sed agi ad exemplam in redicti de itisere actu ae privata. c. auarum reram grasia viris hae inris dictum. 7. I. redictam uti possidetis δε eo εώanIi ea reses, intra anηum, eoque ty panati: fy αν .i8. Valde errare istis, qua piatanι tua merbo, uti
possideria, ita possideatis, esse debere sen-rreriam iudicis in inurdicto Uti possidem. I p. Galem sententiam iudicis esse oporteat is huiasredicto ad possessionem ani possessori ιρια-
ao. Possessori admersariam cavera non d/bere se eam in p. ram im vitaram non esse, quo miras pasedeas. a I. In praeseratam es vim possessori factavi ea- mηationem iudicis esse debere, quaηιι interis
est actoris vim et Iactam Ma esse: quid
22. Dastas pos dealuas non aliam iuiueis semoriam εὐι duere in controversa possessoris, quam ut amsos is possessiora tueaiar, id est .
heas sentemia indicis. . Incommoda dilaumar, quae nasci videntur ea ea farentia, qua ambo litetalores issensurita pessi dare, uti poserint.
2s. Remesium hae lege antea proditum, quo intre duos possessores consequi ptim itido, ut vinas pro possessor. habearur, qvia perveniaιών ad Iesitorium actionem, ta id quai risistraria tuorum verboriam: Ac sit, Mari nis, vel trinsferendae possession :s No. 25. μιθdationem itivirarum lesii recte son exigi ab ea posse ore, γιm sum Iasem esse conis svi r uba autem das pro ' esse sus habentiar, recte exigie s unus pastuses ab ariversario, aut ipse offerat, at in laterium Uti possidetis. 27. Uno es Briga oribas salistavie, F possessis constitura, non ideo ad mi arteri commori
sera volamas P in eam rem argamen .
V Erba initio observanda, i quae ita ex
plieanda sunt: Rector proυι uela vobis de possessioue retinenda contendentibus
vim fleri probibebit supple, quo miffusita possideatis uti possistis eum fundum,
de quo agitur, cum alter ab altero nee
vi, nec e iam, nee precaνιο possidetis .idem& in interdicto aliis verbis exprestum est L. I. D. eod. Summa ea, quam posuit Ulpianus in L L. r. I. est agitur, hoc interdicto nimirum praetorem possidenti vetare vim fieri. quo minus postideat, uti possidet. Quae verba eo spectant, ut prae tor vetet vim fieri non uni tantum ex litigatoribus, aut ambobus simul; sed modo
uni, modo ambobus, prout se ilicet hi posesidebunt i uni quidem, si solus possidebit: ambobus autem, si ambo possidebunt, ut si sententia: unum de sendi, si possideat: defendi ambos, si itidem ambo pollideant. Ex quo intelligimus, his hoe modo suam pollessionem defendi, ac retineri. Id autem ita fieri. prohibente iudice, ne pos-sdemi vis fiat ab altero. Unde merito hoc interdictum dieitur prohibitorium, &ad retinendam possessionem, seu retinendae pollellionis, L. r. in pr. X I. es igitur. v. eo. Id quomodo obtineamus ex
hoe interdicto, ita facile assequemur, si dixerimus di itincte: Quibus hoc interdictum competat, Λdversus quos: Quibus de rebus: Cuius rei gratia: tum quod sit in hoe interdicto omelum iudieis de hae
petitione. Quae edicto breviter comprehensa sunt illet quidem, ut & hoc loco: sed brevius. & obleurius, quam ut inde facile intelligi pollint . nisi explicemur: pleraque etiam in his obseura & dissicilia explicatur de quibus ideo sigillatim &attentius considerandum est. Datur t hoc interdictum ei, qui possi- Σdet, his verbis, Uti possistis, quo mi usita possi eatis, vim seri vero . Pollidere est animo, seu affectu domini tenere, ut Theophilus bene definivit in I. idem 'Iacet , Inst. per quas perf. nob. ac . quod& exemplis eius loci liquido declaratur. Tenere rem hoc modo intelligitur, qui polsessionem rei semel ingressus hoc animo, ut possideret, vel corpore eli adhue in pollessione, vel egressus reliquit domi, aut in fundo eos, per quos pollideret, puta colonum, aut inquilinum. I pos dere, IV. de interd. vel etiam qui per gre profectus eis nemine domi relicto: hoc animo tamen, ut retineret polIellionem. Nam etiam animo solo pollesso retinetur L I. possidere . L. 3. 3. I auus, 2 . de ae . ρof Animo domini is tenet, qui se pro domino esse vult, & pro domino se gerit. Soli autem possident, qui hoc animo rem tenent: qui alium dominum agnoscunt, & tanquam ab eo rem habent, ut iunt coloni, amici, servi, qui
498쪽
666 Ad Tit. VI. Lib. VIII. C. Uti possidetis. o
nomine domini sunt in possessione, hi tenent duntaxat, non possident. d I. ρυ- sidere, L. certe I. is gai rogauit, D. de pree. Ex quo intelligitur, si colonus, aut inquilinus controversiam possessionis patiatur : eum hoc interdicto experiri non posse ad retinendam possessionem: idem que de similibus dicendum eli. L. 3. I. creditores. v. uti ρυς 3 Quibus t consequens erat, ut nec fructuario vim patienti hoc interdictum competeret . Non enim magis possidet fructuarius. quam superiores. d. I idem plaeet, IV. per quas perf. no,. acq. d. L. certe. I. ir, qui rogavit, 29. de prec. Placuit tamen & inter fruti uarios hoc interdictum reddendum: itemque inter fructuarium. & eum. qui sibi usum defendat . L. ult. v. eoae Exeepti videlicet exsuperioribus ideo, ut videtur, quod si inter se committantur, ambo pro dominis& possetIoribus se gerant, idque pari tu re: ut dum uni defendetur pollesso fundi, aut aedium, nulla fiat iniuria adversario, qui eandem pollessionem, & ex eadem caussa sibi defendebat. Aliter atque
si his lis sit eum iis qui se vere possidere
Contendant. Neque novum eli in hoc interdicto plus tribui fructuario, aut usuario. quam aliis, qui possessores non sunt, et si rem similiter tenent. Nam & fructuario vi deiecto propositum est interdictum Unis
de vi L. 3. I. unde vi. D. unde vi. quod argumentum est, eum pro posset ore haberi, quamdiu perseverat ususseuetus: qu
niam nee interdictum Unde vi datur, nisi deiecto: nee putatur deiici, nisi qui possidet . L. r. I. deiicitur, M. aude vi. Quo etiam argumento dici poteli usu seu- et uarici adhuc retinenti hoc interdictum dati ad possessionem retinendam . Et ver id ratione collectum esse a veteribus, ncinautem ideo esse conliitutum . quia fiuctuarius vere possideret, indicio erit, quod Paulus in L L. aD. D. ali pus non dicit, pro explorato hoc interdictum fructuario reddendum, quod tamen dieen.
dum esset, si vere fructuarius possideret: sed dieit se putare dicendum, quasi in re
controversa, certe non eXplorata.
. Ergo possidenti t solum hoc interdictum datur, in quo nihil interest, utrum quis tuite possideat, an iniuste. De eo,
qui iuste possideat, id est, bona fide, dum
possessionem nanciscitur ab eo, quem d minum putat, nulla dubitatio elt. L. 3. in pr. v. eo. Sed hoe amplius dicimus, quod edicto expressum est: etiam ei hoc interdicium competere, qui vi aut clam
aut precario possidet, idest, qui iniuste
possidet: dummodo ab adversario non ita pollideat: quod si possidebit. contra esse L. I. i. Pr. I. ult. O. eo. Vi ab aliquo possidet, qui eum vi deiecit. & ita possessionem tenet. L. r. I. vi possidere. D. unde vi. Clam possidet, qui pol festionem furtive ingressus e it, ignorante possessore,
cuius controversiam metuit. L. ciam. D.
de aeq. post. Possidet precario is, qui ab
alio precibus impetravit, ut ubi rem eius possidere liceret L. I. 29. de pree. quae singula indicantur obiter in I. sed ruter dicto, Ins. de interae Hoc igitur dicimus, si quis patiatur controveritam posissessionis ab eo, a quo posse ilionem hahet aut vi aut clam aut precario, ut su-Pra , eum impune vim pati, quia sit ei hoe interdictum inutile. Quod ii ab alio, qua nuis ita possidebit, eum recte hoc interdicto usurum . d. L. I. I. ult. SL. v. eod.
Quemadmodum t autem uni, qui pos- ssidet, hoc interdictum datur: ita ii ambo
litigatores possidebunt, ambobus dabitur. Et quoniam fere semper ambo se possidere dicunt, ut declaratur in I. retruendae, Inst. de interae eo fit, ut interdictum ita sit conceptum, ut ad am hos lifigatores referatur. his verbis: Uti possidetis, qtio minus ita possideatιr, vim fleri veto. Inde dictum hoc interdictum duplex esse, quia uterque & actor lit, & reus inhoe interdicto, L. 3. I. hoe interdictum, S. eod. I. pen. Inst. de interd. Uterque actor, quia uterque polletiorem se esse inistendit . Uterque reus, quia dum se pota sessorem dicit . simul adversarium negat possessorem . quod reorum proprium eit. Et ut de uno possellore diximus, hoc interdictum ei competere . sive iure live inisi uile possidebit: ita in duobus polletioribus receptum est, ut inter eos hoc inter
dictum reddatur tuendae illorum polles- sonis eaussa. sive ambo tuli e possidebunt sive unus iuste, alter iniuste, id est, vi
aut clam aut precarior dummodo nec vi nec clam nec precario ab adversario possideat, ut verba edicti dilucide significant: sed apertius declaratur in L. 3. iu strin.
Quo t lo eo exsistit interpretibus magna 6& vetus dubitatio. Quaeritur enim, quomodo fieri possit, ut duo in solidum ita possideant. ut praetori necesse fuerit ita
dieere : Uri possioris . ita possideatis .
Movet dubitationem, quod non videtur
fieri potis, si unus nunc possidet, & alter postea coepit rem pollidere, ut ambo possideant. Nam si is, qui pollea pollet licinem nactus est, eam nactus est iuste &bona
499쪽
s 1 Hugonis Donelli Comment. in Cod. 9 et
hona fide, non potuit nancisci, nisi a pri re possessore ei rem tradente, quo casu prior posseIIor citra controversiam pollicere desiit. L. r. I. s vir L. quod meo,
s. si furioso. 29 de ae uiresd. possessos
Si pollerior intulle coepit possidere, non alia de caussa id fit, quam quia aut priorem pollessorem vi deiecit : quod cum fit. etiam tum prior posset lor amittit possessionem. L. naturariter, D. de aequi
reo. ρυ Is aut quia clam eo ingrelIus est posseisionem. ac tum solus prior possidet. L. clam possidere, I. sis. D. de ac q. Rossa ut quia precario accepit a priore post iasore: quo casu interdictum de precario redditur, non interdictum uti possidetis. Quid verbis opus elli Ioel in medio sunt. quibus diserte traditur, duos in solidum eandem rem possidere non posse, & in summa pollinionis nihil interesse, iuste quis, an intulle possideat. L. 3. g. ex cout rario, D. de acq. ρυf. L. si ut remto, I xu. D. rom. Haec illa est diffieulta s. quae hanc partem interdicti dubiam reddidit, quaeque in interpretatione L. 3. quae est de hac parte D. eod. peperit apud Aecurtam tot sententias. Nam dum hane disti cultatem expedire conantur: alii interdictum de uno possestare interpretati sunt, quem verbo plurali praetor alloqueretur, contra significationem Uerborum,& usum latine loquentium. Alii duos pos- sellares sunt interpretati, quorum singuli pro parte possiderent, contra L. 3. in tr. D eoae ubi Ulpianus duos proponit in solidum possidere. Alii duos quaerentes, qui in solidum possideant, exemplum
attulerunt eius controversae , quae esset inter proprietarium & fructuarium, quorum unus civiliter possidet , proprieta. rima alter naturaliter, fructuarius: amhos autem praetor in sua possessione tuetur . Hoc rursum eontra d. c. 3. tu princ.
D. eod. ubi Ulpianus proponit duos. quo. rum unus ivile , alter iniuste possidet. Cons at autem fructuarium non possidere, ut supra ostendimus, aut si possidet. iuste possidere. utpote ex iusta caussa. non inoiulte. Sel laborandum non est. Fefellit eos, quod exemplum duorum in solidum possidentium. & ad hoc interdictum pertinentium quaesiverunt in duobus detentoribus. Λt in his fieri non potest, ut, si polieri r sive ruste . sive iniuile postideat. duo possideant simul: unus ex his tantum postidebit, ut ante ostendi. Sed i re; procedet hoe modo et si pro-Z ponamus nobis tres dei rores. Primum Secundum, Totium: & Tertium possidere a Secundo, vel bona fide, vel vi aut clam aut precario, hoe modo: Primus, qui iuste possidebat, peregre profectus est, nemine domi relicto. Eo absente Secuniadus clam occupavit polsellionem. Exilitit deinde Tertius, qui a Secundo, quem dominum putabat, polsessionem acciperet bona fide: aut qui Secundum vi deliceret: aut qui eius controversiam metuens, posIessionem eo ignorante occuparet: aut
qui precibus ab eo poli essionem impetraret. in hae specie si proponas, Primum
redire, & controversiam facere Tertio, aut a Terrio controversiam pati, ambo
interdicto Uti possideris recte agent, &ambras praetor ruebitur tanquam pol ellores. Primum . quia animo retinuit pollessionem, quam ipse pollea non amitit. Teralium vero, quia & is animo dominantis tenet. Nec ad rem pertinet. quod pollidet iniuste, nempe vi, aut clam, aut precario. Nam ab adversario Primo ita non
possidet. Sed obii eitur 1 hie superior illa senten. 8tia certi iuris: duos in solidum possidere
non posse. L. 3. s. ex contrario, D. deor po . Nos de ea hoc recte respondebimus, revera & ad effectum iuris, duos in solidum possidere non posse. Exempli causia: in speeie proposita, quia Primus
possidet. idcire o nec Secundus, nec Terinrius revela possident, quia vacuam ponsessionem non tenent. Et ideo quamvis Tertius possederit decem, aut viginti an nos, idque bona fide . tamen non usuca piet, quia sne possessione ulucapio non contingit. L. sine. v. de Mur . Eue Uue. Nunc autem hie non possidet , tantum
ideo, quia Primus possidet. & duo in s lidum possidere nom possunt. At in interadicto uti possidetis veram possessionem
non quaerimus, quae talis sit natura, aut
iure: sed quae pro tali habeatur, dum quisse vere possidere contendit, nec quidquam in praesentia proponitur, eur non ita esse eonvincatur. intelligitur hoc satis ex eo,
quod interdictum hoc solum vuli speciari,
an unus ab altero nec vi nec clam nea
precario possideat. Et ideo in L. L. 29. estae cum dixisset P alus, iusta an intulla sit possessio ad verius alios , nihil referre, adiecit in Me inteydicto. Hoc idem Κ-guinario Baroni virum eth ad L. 3. v.
Est autem t animadvertendum, quod ρ
dicimus, hoe interdictum eompetere ei, qui possidet. id enim ualet. Competereri, qui possidet, cunet hoc interdidis agitur . Et hoc est, quod seripi om est in I. sed interdicto, Iustia. de interrim hoc interdicio eum vincere . qui possides tempore
500쪽
ς 3 Ad Tit. VI. Lib. VIII. C. Uti possidetis. 9
pore litis contestatae, quod ex verbis interdicti sumptum est. Nam praetor in interdicto reddendo non dicit, uti posse
distis. vel uti possdebitis, ita posisa
ris, sed uti possidetis: nempe nunc, cum
interdictum redditur inter vos litigatores. Cum autem reddebatur interdictum, aut actio a praetore, tum apud eum lis contestabatur. Unde in usu iuris haec duo idem significant: tempus iudieii accepti.& tempus litis comes latae. L. illud. D. de her. ρet. L. cum fundus, v. si corr.
iti Datur t hoc interdictum adversus eum, qui possessionis facit eontroversam. L. 3. I. boe interdictam. X sq. D. eod. quod& ipsum sumptum est ex interdicto. Nam
cum praetor vetat vim fieri, nimirum vetat fieri ab eo litigatore, cum quo agitur. Agitur igitur adversus eum, qui vim facit, ut desinat vim facere. Porro vim facere possidenti, nihil aliud eli, quam controversiam pol essionis facere: quod posteri us tanquam planius iuris auctores rein tinuerunt . vis possidenti fit duplieiter:
aut verbis, aut re . Verbis, cum in controversia proprietatis aliquis se possessorem dicit, & ita non patitur adversarium frui commodo possessionis in ea caussa: Propter quam controversiam proprie interdictum est comparatum. Hue enim spectat interdictum uti possidetis, ut prius
constituatur, uter nostrum sit possessor isie deinde petitoria actio instituatur, ut declaratur in I. retinenda. Inst. de iu-terae S L. r. I. r. v. eod. Re fit controversa possessionis, cum quis nos possessione uti prohibet, quomodo uti velimus: vel impediendo, ne quid in nostro faciamus: puta, aedificemus, agrum colamus, & quae sunt generis eiusdem: vel in nostro aliquid faciendo. veluti, per sundum nolitum eundo, vel aquam ducendo, vel in nolirum aquam immittendo. L. meut, I Aristo. illic, sed is interdictum.
v. s fer. vend. L. vim facit. v. unde vi. Huius definitionis exempla sunt, quae proponuntur in L. 3. I. I. re seqq. v. eo. ii Quo i loco notandum est, competere hoc interdictum adversus eum, qui re controversiam possessionis facit, quanuis se contra possidere non dicat. Argumento et , quod adversus eum, qui iure servitutis libialiquid sumat in nostro, hoe interdictum eompetit, ae L. 3. I. si vieinus, D. eod. d. L. Aut, 3. Aristo . Certum est autem, eum, qui sibi servi tutem a nobis deberi dicat, hoc fateri se rem nostram non ponsidere. Non tamen adversus omnem, qui possessionis controversiam sapit, hoc interindictum eompetit. Non datur adversus eum, a quo actor vi aut clam aut precario possidet iidque verba ipsa interdicti ei iciunt. Itaque si qui alium vi defeeit, patiatur eontroversiam possessionis ab eo, quem deieeerit: ipse quidem possidet, & adversus alios hoe interdicto experiri potest sed adversus eum, quem deiecit, a quo vi in sidet, interdictum hoc illi inutile est. Ett hoe eit, quod dicitur in L. 3. D. eod. xx eum, qui deiectus est, eo qui deiecit, hoc interdicto superiorem esse. Hoc enim sic
interpretandum est: ideo elle superiorem. quia absolvitur, si cum eo agatur hoc interdicto. Non enim prohibebitur hoc interdicto vim facere, & ita absolvetur. Caeterum non ita superior est interdicto. ut pronuntietur possidere, atque ita pota sessio ab adversario ei rellituatur. Nam
hic, qui deiectus est, non possidet, quia
possessionem amisit. L. .aturaliter. D.
de usurp. S Uue. Porro hoe interdictum
possessorem tantum tuetur. L. I. I. stem. 29. eod. Sic fit, cum unus alterum de te eit, ut utrique agenti adversus alterumhoe interdictum sit inutile. Deiectori qui
dem, quia is vi ab adversario possidet. Deiecto autem, quia omnino non possi det. Neque obstat quod in L. 3. dicit ut simplieiter. delet am Boe interdicto sup riorem esse. Hoc enim diei iur, cum it, qui deieeit, agit hoc interdicto: non auistem cum egit hcie interdicto is, qui deiectus est. Nam ilio agente nullum i merdictum uti possideria esse potest, quia noupossidet. Datur hoe interdictum de possessio rerum soli, idest. de fundo & aedibus.
terdicto, Instit. de interae Unde intelliis gimus, praetorem in edicto pollicitum esse generaliter . se hoe interdictum daturum, si de possessione rerum soli controversia esset. Curi igitur in interdicto appellan. 13tur aedes tantum in L. I. 29. eod. alia
tantum fundus , ut in hae leget Quia in interdicto concipiendo hoe necesse fuit
facere praetori . interdictum enim omne ad praesentem controversam refertur. Conistroversia autem praesens omnis in rebus
soli aut est tantum de aedi hus, aut Ia tum de fundo.
Quaesitum est. t an hoe interdictum sal. I
tem utile competat de rebus mobili huc, aut incorporali hus. Dicendum eis, nullo modo competere, ne utile quidem. Derullieis servitutibus sunt interdicta nomiis nati m constitui , de itinere actuave pri.
Vato, de aquaeductu . de sonte, de rivis. de eloacis Tit. Ea itinare actaque stri.