장음표시 사용
611쪽
119s Hugonis Donelli Comment. in Cod. Irs s
tant. Quinimo verba eius edicti aperte
refragantur; sed & ratio edicti. Edictum illud est de iis rebus, quis debitores ipsi
alienant: hie agimus de iis . quas credi tores alienant in fraudem debitorum. R hus a debitore alienatis, necesse fuit aeti
nem creditori proponere ad eas res re
vocandas, quoniam debitor dominus fuit: unde & iure suo alienavit. Creditores do mini non sunt, ut possint actione in rem de illis rebus experiri. At cum creditor dolo malo pignus vendit, & emptor item
emit dolo malo, non fuit necesse novam actionem debitori proponere: cum venditio iure non valuerit omni ex parte, e que & debitor dominus manserit, ut prius. Superest igitur, ut debitori adversus emptorem ex hac eaussa sit actio in rem . ea. quae dominis competit rem suam a posset re vindieantibus. Sed etiam atque etiam notandum est, hanc actionem uti-
Iem esse, & quae in integrum restitutione impetrata rellituatur debitori, quod probatur L. L. furi de praed. mim. Nam etiam tune, cum res minoris viginti quinque annis a creditore vendita est dolo malo emptore fraudem participante: illic scriptum est. non aliter contuli minori adis verius emptorem, quam beneficio restitutionis in integrum secundum edicti formam, ubi edictum intelligitur de minoribus . Si minoribus in hanc caussam non aliud remedium competit u quam in integrum relli tutio: multo minus aliud competet maioribus. Restituentur igitur in hac caussa debitores, qui maiores sunt. Restituentur autem ex edicto, quod est de iis caussis, ex quibus maiores in i regrum restituuntur . ex illa clausula edicti : Item si via atia mihi iusta ea avidebιtar, in integrum restruam. L. F.
in fin. L. sed et st s. au. v. ex qui .can. ma or. Ex eo intelligimus, dedit rem vendito pignore a creditore qui ius vendendi habuit, debere adversus emin rem petere in integrum restit utionem intra qua uor annos: his exactis, amplius adversus emptorem, quanuis sit malae dei, agere non polle. Est enim hoc tempus integrum restitutioni praestitutum, L. au. svr. de temp. ia tutet. resu. Haec omnia ita sunt, si creditor in piguore vendendo nihil eonvenit de re vendit restituenda. Quod si convenerit, ut vel sibi res restitueretur oblato pretio, vel restitueretur debitori: in utroque convenistio servanda est, ut creditori quidem vesactio ex vendito competat, vel actio praeseriptis verbis i debitori autem competat rei vindieatio, ut veteri dominos aut certe actio in factum. id est, actio in rem utilis, quae magis superiori conventione
confirmatur, quam summo iure ex dominio eius naseatur . Haec sententia est L.
si eami venderet. v. de pig. aris. Cuius rationem si quis requirit, quando ea sententia a regulis iuris, quae sunt de iis . qui paciscuntur aliis. & de dominiis transisserendis, videri potest alienior, licebit s mere ex methodo de pignoribus, Cap. v bas modis μι. -I BN. Λωιtar, ubi hunc locum diligentius sum exsecutus.
612쪽
Ad L. ult. v. Dioclet. & Maximian. ΑΑ. & CC. Flor. si rediatia debita quantitate, vel rebus in solutum datis sitis ae basis. N eompensato merio, satis ei contra quem supplicas, sacrum esse adito prae e prstvinciae pro meris: vel f quod residuum debetur, obtuleris, aes non acceperit, deposueris consignatum: restitui tibi res pacto pignoris o ligatas providebis: cum etiam edicto perpetuo actione proposita pecunia Γ- Iuta creditori, vel si mr eum factum sis quominus solveretur e ad reddenda ea, quae pignori acceperat, iure eum fatis evidenter urgeri , manifestum .
. Iaere piemu idem ae liberare , V unde ira
3. Lui satisfactione : id his satis rere . se quid inter solationem cae satisfactionem interst
ad liberationem pignoris. . Fignoratiliam actionem nasci Henstre liberato non aliter, ns pecunia oferatur in iudicis
r. Parte debiti foluta ntilla ex parte pilaeas I berari neque debitori . . ae debitoris heredibas. qui non solorum: cu huius paro is ram abitalia, ram ratis.
LUillo pignoris pars est eius solutionis ,
qua pignus liberatur. Luere t pignus est, pignus solutione uel satisfactione liberaret quasi di eas abstergere & delere pignus, seu nexum & obligationem pl-gnoris: metaphora ducta a lotione, qua maculae, quae alicui rei inhaerent, abluuntur & ablierguntur. Eil enim luere lavare, verbum s Graecis ductum, illis enimis. est lauti: ae luere idem essὶ Latinis, quod lavare . composita deelarant. ablura, eluo, diluo, & similia . Quomodo luatur pignus, comprehensam est in L. au. hoc tit. Eil utem haec sententia. x Luitur t pignus, seu liberatur a debitore, si omnis pecunia, quae debetur, s luta erit, Aut eo nomine satisfactum creditori, L. st rem. I. omnis. v. de pig. act. L. Item, II. aib. mst . pig. Nesb .sοι. Folvitur pecunia, quae numeratur se repraesentatur ereditori, L. Dis-ram. v. de solue . Solutionis vim habet compensatio, idest, eum ereditor aliquid vici uim debet debitori, & debitor id vult apud creditorem esse pro solutione, L. 4. δε . de eo ea . In hoe numero est Pretium, quod crςditor ex distractione pignoris corvecutus est, de quo in L L. D. his. Est & peeuniae ob si natio & deis politio, de qua ibidem adiicitur . Nam pecuniam solum offerre ereditori sine cibis fgnatione & depolitione, ad solutionem debiti & liberationem dehit oris omnino nihil prodeli, ut iam saepe a nobis dictum est: traditur in L. xu. δερ. do. vend. v. imp. uou ρof L. ηι prius. δερ. de distr. pig. L. obsienatioue, ins o sotat.
L. aeceptam, δερ. de Uur, Satisfacere t est, creditorem pro eo x quod ei debetur. contentum reddere, L. . v. qui fati . eos. Id fit, cum creditor debitore pro eo quod debetur, aliud solvente vel praestante, se ea re pro de bito eontentum esse ostendit, huς pertinet dicta L. si rem, g. om is . v. de pies. act. dicta L. item, II. qui . ino
ρ4 υρι υν. DI. Solutio debitorem etiam invito creditore liberat. Satisfactio non nisi volente ereditore, eum scilieet ille satisfactionem admisit. d. c. stem. Nec obitat, quod dicitur satisfactionem pro ls-lutione esse. L. fata actio. 29. de solui. Se enim pro solutione est. ii modo priussi satisfactio. Non est autem satisfactio. nis quae a volente creditore ad in illa est: cum definiamus satisfacere esse , credito. rem
613쪽
rem contentum reddere: non enim conis
tentus redditur quisquam invitus, sed vo
Pignore ita liberato, tum t demum ex edicto nascitur debitori pignoratilia actio ad pignus repetendum, ut adiectum eli ind. L. au. hier idem in d. L. si rem, g.
omnis. D. de pign. aEI. Sed hic notandum est, quod dicitur oblatione sola pecuniae pignus non liberari , eoque nec Competere pignoratiliam actionem, silc elleaecipiendum: nili in iudicio pecunia offeratur: sic enim pecunia oblata. pignora- titia actio tenebit creditorem, quali conditione impleta, sub qua actio propositae ii de quo diximus ad L.Fresiduam, op. de vis. ρου. s illud i manebit, quaecunque hic solutio, aut oblatio ad liberationem pignoris satis futura sit. semper oportere totam Pecuniam offerri, quae debetur, vel totius
eius pecuniae nomine satisfieri. Quod si parte debiti soluta adhuc aliquid ex de-hito superest, in id quod reliquum est,
quan vis minimum, totum pignus obligatum manet, ut Prius: ea lege, ut credi tor non tantum possit totum pignus a ponsellore persequi, sed etiam totum pignus vendere: pertinetque haec sententia non tantum ad debitorem, de avo comprehensum eit in L. quaκυis. μυ. de disripig. sed etiam ad dehitoris heredes, de quibus hic scriptum ei in L. t. idem in L. i. θρr. de distr. 80. Sed est in persona heredum dubitatio maior . Nam cum debitor partem solvit. & adhuc aliquid reliquum est, non est mirum . si pro ea parte dicimus nihilominus totum pignus obligatum manere: sibi enim imputare debet, qui totum non solvit, cum totum deberet & praeterea cum totum pignus pro minima summa obligatum tenetur, nulli alii fit iniuria, quoniam res tota est debitoris. At horum utrumque cellat in
persona heredum. Nam si proponas debitorem centum debuisse , & obligasse in eam summam fundum Tusculanum, deinde deeeisiile duobus heredibus relictis pro aequis portionibus: dividitur obligatio inter heredes pro portionibus hereditariis ita, ut singuli quinquaginta solum debeant, quibus solutis pro ea parte in totum liberantur. L. ea quae, fur. fam. ercis. L. pacto Decessorum, θρr. de parit. L. L. δερ. de ad . hered. Quod cum ita sit: iniquum videtur exigere ab uno, ut solidum solvat, quo eius pars in pignore liberetur.
eum ipse partem solum, non solidum debuerit. Iniquum praeterea totum fundum adhuc teneri in eam pariem coheredis,
quae soluta non eli: quia non possit is fundus in eam partem teneri, quin pars aliena pignori obligetur, ideli, pars, quae est eius coheredis, qui iam solvit: comtat autem res hereditarias inter heredes dividi. &solidas ab uno ex heredibus pignori obligari non polIe. L. unica, δερ. si rom. res pig. dat. stt. Hinc dubitandi causta in heredibus: valde enim consentaneum videtur, ut iis rationibus Celsantibus, quae sunt in debitore, non idem ius in heredibus eius liatuamus, quod in debitore, argum. in L. qaod rictum, D. de pact. Sed nihil hic proponitur, cur non idem ius in heredibus retinendum sit in proposito, quod in debitore fuit: eum & in his eadem caussa & ratio sit totius pignoris retinendi
pro ea parte, quae soluta non ei l. Nam cum debitor adhuc partem ex sorte de-het, non idcirco totum pignus obligatum manet, quia debitor prius totum debuerit, aut quia res pignori obligata in solidum sit debitoris: sed quia ab initio insolidam summam, quae debebatur, pignus
obligavit ea lege, ut non liberaretur, nisi pecunia soluta esset . Haec conditio pignoris etiam manet in heredibus, quamdiu non omnes solidum quod debetur, solverint. Quare & in his ius idem retinendum est: non enim ex persona heredum immutatur conditio obligationis, L. L. I. ex his, T . de verbor. obng. L. 1. 29.
de praei. si . L. cui Dudus, 2 . de concis demon. Nihil ad rem pertinet. si quis dicat fieri non polle, quin personali obliatione summota in persona unius here is qui pariem suam solvit, iniquum sit.& contra naturam, ut res pro ea parte
amplius pignori obligetur, L. is omnιbus oeciebus, N. de fotat. nam & hic idem respondebimus, quod in L. quaηυis, δερ. do disr. pig. Falebimur nimirum hoc ita esse: sed nihilominus verum eli, adhuc totum pignus obligatum manere: est enim obligatum pro ea parte . quae soluta nouest, non pro ea, quae soluta est. Sed illuc redeo, quod initio posuimus: si tota pecunia soluta erit. aut eo nomine satisfactum creditori: & generaliter, si quomodo actio principalis summota est, pignus in totum exstingui. Cui sententia cum videatur ex diametro adversari L. x.
hie, in eam pluribus inquireadum videtur. Ad L.
614쪽
1ro1 Ad Tit. XXXI. Lib. VIII. C. de Luitione pign. Iao a
AE L. Intelligere debes. 1.IN. Gordianus A. Domino. Intelligere debes vincula pignoris durare personati actione submota . PP.
XII. Kal. Iun. Sabino, , Venusto Osf
e. Famum, Personali actione summota vincula pignoris durare, ut est lactis vastatar sed
legendam non durare, multis argumensis e doler demonstrasur. . Haec verba, intelligere debes, perspicis, in
telligis, ta similia Murpari solita de iis r bas, de quibus non destitι dubitari. 3. Personali actione teu ipso iure, sea per ea ceu
VSrba sunt haec, intelligere debes vincula pignoris durare, personati actior ne submota. Non t dubito, quin hie locus corruptus sit, & contra io legendum: vincula pignoris nou durare personali actione submota. Moveor his rebus. Primum sententia amrmative hoe loco scripta aperte falsa eii, sive in universum actione personali submota pignus exstinguatur, sive extinguatur ut plurimum, interdum autem duret. Nam ad refellendam generalem aliquam orationem satis est milendere, eam in una aliqua parte falsa melle, ut falsa in totum probetur: quod a Dialecticis sumptum tulianus usurpavit in L. si is, qui, I. utrum . illic, quia eum significatis, M. de reb. dub. Multo magis si fere in omnibus partibus falsa sit, in una autem aliqua vera , qualem esse hanc sententiam necesse est omnium interpretum confessione: et tam si concesserimus interdum pignus durare personali actione submota. Nam hoc convenit inter omnes. si attici personalis ipso iure submota sit, pignus non durare, ut mox dicemus pluribus. Sed etsi submota lsit per exceptionem, certum est regulariter pignus exstingui. Quod si hoc casu duret Pignus, concedunt tamen id fieri, ubi a-etio personalis submovetur praescriptione
triginta annorum, aut cum unus ex pluribus partem suam solvit : qui sunt duo casus ex innumerabilibus . in quibus solis omnium confessione personali actione iublata pignus non extinguitur. Ex quo intelligimus aperte falsam futuram hanc sententiam, si generaliter & sine exceptione definiemus, personali a. ione sublata pignus durare. Cum sententia per se talis Tom. IX.ptionem perpetvsm quamlibet sublata pignus
exstingui, sina exceptione verum esse . . Etiam per praescription m trigiae a anuΦrum a Erione personali summrta, piguus sirim. s. Uno ex heredibus debitoris siolvente . eatenus
tolli perseualem actionem , sed N pustus: N
nibilominus verum esse in totum pignus ina nere, quia manet pro ea parto , quae soluta
est, id est falsa, si assirmative legitur: tum vero neque hoe sentisse Gordianum imperatorem, neque assirmative script ille facile probari potest, ct ex verbis huius loci, & ex consuetudine respondendi Imperatorum , ac iura coniti tuentium. Ex verbis sic colligitur: nam i haec ver- a. ba, intelligere debes, quibus imperatores in rescriptis uti consueverunt. adhiberi solent ad eas res, quae sunt iuris certi & ma nifelli. quaeque sine exceptione recte in universum definiuntur. Sunt enim verba increpantium, quas dicerent: non debui lii me hae de re consulere, cum inieli gere debueris ius ita se habere, veluti Cum lia respondent: intelligere debes ex pacto actionem non nasci. L. cum proponas, LI. fur. de pact. item intelligere debes donationem a marito tuo saetam contraria eius voluntate revocari, L. si maritas, fur. de dou. int. vir. uxor. Simileeli. cum respondent, perspicis, intelligis ius ita esse, L. s actionem. θρr. de Pact. L. eum promnas, II. fur. de transa r. L. eam dotem, θρr. de iur. A. At per sonali actione sunmota si debitor consulit, utrum pignus ex itinctum sit, an duret. &putet non exstinctum: non debuit increpari, neque debuit ei dici, intelligere debes pignus durare, cum regula iuris Communis si in contrariam sententiam. Praeterea usus respondendi imperatorum lectionem amrmativam repudiat : nam iura non constituuntur ex iis, quae forte lino aliquo easu accidunt. l. . S seq. 'D. de legib. At seeundum sentenriam eorum, qui putant adhue pignus durare, uno aliis quo casu accidit, ut pignus duret perio-
itali actione submota. Noa debemus igi-
615쪽
1ao 3 Hugonis Donelli Comment . in Cod. Iao
i tur exillimare ius hoc generaliter de eo casu elle constitutum . Huc accedit, quod cum aliquid simpliciter verum non est, sed tantum sub conditione, si illud, aut illud factum sit: nunquam imperatores respondere generaliter solent, sed sub eonditione, quam praemittunt, ut patet ex ut responsum, fur. de transaei L. ρre
re & in hac constitutione, cum omnium consensu non sit verum, actione personali submota pignus durare, nisi sub dis linctione: inteli gi debet de eo imperatorem non sensille, qui sine distinctione respondit. Quapropter cum neque haec lententia asti maliva vera sit, quocunque modo eam cum aliis interpretabimur, nequ2 ver- his Imperatoris conveniat, neque sit ex conluetudine loquendi imperatorum : dubitare non debemus quin ita rdianus non seripserit . sed seripserit hoc modo ,
Interagere debes vine uia 'ignoris non δε- rare personali actione submota . Et recte: nam hoc ita generaliter rectissime definitur secunsum omnium sententias, & elicerti iuris definitio: ut merito de eo dubitanti diei debuerit: intelligere dehu illi id, quod eii mani lii iuris, actione personali submota pignus non durare.
3 Sed i ne quis scrupulus nobis restet,
doceo sine exceptione verum eise, personali acticine submota pignus semper exringui, neque durare. Quod si verum est: delenientia, quam posuimus, dubitari nullo modo potest. Id autem primum hoc argumento recte colligitur. Perionalis actio submovetur aut iure ipso, aut per exceptionem. I. s. fur. de pact.
lure ipso, iis modis, quibus obligatio
iure icillitur, de quibus modis agitur lilui. In s. quibus mod toII. obligat. Per exceptionem. cum id factum intervenit, quo iure civili non tolli iur obligatio, sed tamen eo interveniente non citaequum debitorem teneri: veluti si creditor eum debitore pactus sit, ne ab eo petat i si debitor sententia iudicis absolutus sit, cum pecunia ab eo peteretur; si deferente creditore iuraverit se non debere: ex quibus factis nascuntur debitori adversus creditorem exceptiones pacti conventi. rei iudicatae, iurisiurandi: de quibus& similibus agitur tit. Inst. de exeπt. At 'cunque modo ex his actio personalis suD mota sit, pignus tollitur. Si submotast ipso iure: omnes concedunt Pignus eX- 1lingui, L. item, 'D. quih. moae pig. vel Θρ. DI. L. in omnib. Decrebas, D. de δε- at. Sed etsi submoveatur per excepti nem pacti, iurisiurandi, rei iudicatae, etiam pignus exitingui conitat, L. θαι tur, mpran. SD. L. antepen. S. quib. mod pig. vel bra. Di. Quinimo si actione perlonali i pici iure submota pignus perimitur, recte colligitur hoc ipso etiam perimi. etsi actio personalis per exceptionem submota erit: quoniam nihil inierest . utrum quis
actionem ipso iure non habeat, an etiam habeat, quae per exceptionem infirmetur, L. nihil interest. D. de reg. rur. Neque plures sunt modi, quibus actio perlonalis tu moveatur. Quare quocunque modo ea submota erit, pignus non durabit. Et veronee pote ii, id 'uod rursum ex natura pignoris certo efficitur. Nam pignus eli res pro debito oh ligata, S. item Serviana, Inst. de as. L. res hypothecae, D. de
pie. Proinde ubi nullum debitum eis, ibi
nec pignus potest intelligi. lam vero nullum debitum eli, ne tunc quidem, Cuin actio personalis per exceptionem perpetuam removetur. Ergo ne tunc quidem
pignus consiliet. Nullum debitum esse, ubi actio personalis per exaeptionem p.rpetuam submovetur, haec liquido prohatu . Debitor is intelligitur, a quo lDVllo Pecunia exigi potest L. debitor, D. deverb. Igu. Noli potest autem ab invito exigi, cum exceptione perpetua lutus et t. Quapropter hac exceptione tutus nihil denere intelligi tur . idem declarat definitio creditoris in L. creditores, L. creditor aurem. v. de verb. stgu. in quibus non alius dicitur et se creditor, ideli is, cui aliquid debetur, quam qui exceptionem perpetuam non metuit. I em qui exceptionem perpetuam habet, si per errorem solvit, repetit f. qut exceρtionem, D. de eoud. indes. Item qui exceptionem perpetuam
habet, si id constituit, de quo exceptionem habet, non tenetur ex conlii tuto:
nempe quia non debitum constituit. L. 3. g. a. v. de covst. ρα. Relinquitur igitur illud, ut actione personali submota, quan- vis per exceptionem pignus durare non
postit, quia non potuit dici res eii e pro debito obligata, ubi nullum debitum elseeoni liiit. Aine dictym est, pignus esse acineellionem principalis obligationis, L. is omnibus, v. de Dist. Porro eerti iuriseil, cum principalis caulla non consistit, nec accestionibus locum este, L. eam stria cipatis, v. de reg. iur. quam definitionem etiam ad pignus pertinere scimus exd. L. in omnibus. Non infirmant hanc sententiam ea, quae ab interpretibus adferri
solent, ut probent, in his saltem actione personali submota pignus durare. Vulgo i reeeptum ellia accidere, cum actio per-
616쪽
ietoue Ad Tit. XXXI. Lib. VIII C. de Luitione pign. Iro 6
sonalis submota est praescriptione triginta annorum. Nam in hae specie constitutum est, nihilominus hypothecariam actionem durare post triginta annos usque ad annos quadraginta, ii cum debitore, aut heredibus eius agitur. Non potest autem post triginta annos agi hypothecaria de pignore. nili poli triginta annos pignus duret.
Durat igitur & post triginta annos pignus: proinde & poli exceptionem debitori quaesitam. Sed exemplum ad rem nihil pertinet. Intelligere enim debemus post triginta annos sic durare hypothecariam & pignus, ut simul etiam duret actio perlonatis: quod fit, ubi prius ea actum est, aut
interposita saltem per exsecutorem conventici, aut debitor secunda cautione debitum agnovit: quibus modis interrumpitur praetcriptio temporis, & fit actio personalis exinde perpetua ad annos usque quadraginta, L. Mut, illic, nec fu ciat, L. eum notissmi, I. sed etsi quis, L. uit. fustr. de praes 3 o. vel o. ann. idque ex eo intelligimus, quod quoties aliquid concedi non potest, nisi prius aliud concedatur, polleriore concello etiam prius constitui S concedi placet. L. L. D. de iurisdict. Non poteli autem hypothecaria actio durare post triginta annos, nisi etiam actio personalis post illud tempus maneat: ut sit videlicet debitum pro quo de pignore agitur. Quare etiam hoc casu ut hypothecaria agi possit, hoc constitui intelligendum est, ut ne personalis actio submota sit, sed ante facta si perpetua. Alii malunt hanc sententiam aptari ad duos heredes debitoris, qui sub pignore debuit. Nam si unus ex his heredibus partem solverit, in totum pro ea parte sui movetur
actio personalis. Atqui nihilominus pignus
durat, L. I. fur. hoc tit. Sed hoc exemplum multo mitius convenit . Nam pro
parte quidem eius, qui non solvit, pignus manet: sed pro ea etiam parte actio submota non est. Pro ea autem parte, quae soluta est, verum est, actionem personalem submotam esse. Sed nihilominus &hoc Verum est, pignus pro ea parte existinctum este, ut supra docuimus. Ex quo ain paret . in hoc exemplo quatenus actio personalis submota est, eatenus etiam pignus non teneri: quatenus autem pignus durat, eatenus durare, quatenus pars soluta non est. Quo exemplo magis lententia a nobis polita confirmatur.
617쪽
Hugonis Donelli Comment. in Cod. IrogTITULUM XXXII. A DCoD. SI UNUS EX PLURIBUS HEREDIBUS CREDITORIS, VEL DEBITORIS PARTEM SUAM DEBITIsoLVERIT, VEL ACCEPERIT.
Ad L. Manifesti. I. I p. Valerianus & Gallienus ΛΑ. Tauro. Manifesti , indubitati iuris es, defuncto credisore multis relictis fi
reddin actionem quidem personalem inter eos ex lege Ιχ. rabularum Hesia:
signus vero in solidum unicuique teneri. Dat. XII. GL Maii, ipsis A
AE L. Mio. 2. n. Diocletianus & Maximianus ΑΑ. & CC. Claudiae. Actio quidem personalis inter heredes pro singulis portionibus quaesita, scinditur: pignoris autem iure multis obligatis rebus, quas dinversi possident :cum eius vindicatio non personam obliget, sed rem sequatur: qui possident,
tenentes non pro modo singularum rerum subsantiae eomeniuntur, sed in δε- Iidum: ut ves totum debitum reddant, vel eo quod detinent, cedant. S scrip. V. Non. Antiochiae.
I. Singulis heredibus ereditoris partem solum δε-beri: pignus autem ρνο ea paria in solidum teneri, θ' vendi posse.
a. Siuulos heredes debitoris partem debere: δπε- thecaria autem non teneri, s non Odeant:
si possideant, teneri in solidum .
od dictum est in L. r. sve rore
tri. unum ex pluribus heredibus de--bitoris pio parte hereditaria solvendo nulla ex parte liberare pignus, quaestionem attulit, quae hoc titulo explicatur, Quatenus in universum heredes tum ereditoris, tum debitoris in pignus succedant, seu quatenus singuli agant, aut con veniantur. Exemplum personalis actionis facere videbatur, ut hypothecaria aestio inter plures heredes scindatur pro portionibus hereditariis. Nam hoc modo inter plures heredes dividitur actio personalis de eo quod debetur; idque tam inter heredes creditoris . de quibus ius statuitur in L. r. bie. S L. heredes, I. an ea, D. fam. ereis quam inter plures heredes debitoris, de quibus in L. aris. Bie, L. pacto successorum, fur. de pact. L. 1. Dp. de hered. act. L. I. ius de exemt. Sed placuit aliam conditionem esse hypothecariae actionis de qua his rescriptis duobus statuitur. Ae t de heredibus cre- rditoris haec sententia est L. I. personalem actionem inter heredes creditoris ita dividi pro portionibus hereditariis, ut &singulis pars tantum hereditaria debeatur.& singuli pro ea tantum parte agant ἔ at pignus singulis in solidum teneri pro ea parte, quae singulis debetur: ut intelligamus & lingulos actione hypothecaria insolidum agere posse, & singulos dili rahendi pignoris ius habere. Cur haec tam dissimiliter, cum constet, quaecunque res
618쪽
1roo Ad Tit. XXXII. Lib. VIII. C. Si unus ex pl.&c. I 2IO
hereditariae sunt a desuncto relictae, non ultra heredes in eas succedere, quam quatenus heredes sunt' id conditio earum obligationum facit, ex quibus nascuntur hae actiones. Quod enim dicitur, acti nem inter heredes dividi pro portionibus . hereditariis ex lege duodecim tabularum, sic accipiendum eli, si & possit dividi. Quod si non potest: ut creditori, sie &singulis heredibus creditoris solida petitio est. d. L. hered. g. an ea fam. erc. Quapropter inter eos personalis actio dividitur. quia ea actio eli de pecunia de-hila, de fundo, & similibus rebus, quae
natura sua partis praestationem recipiunt, L. 2. S. I. L. stipulationes non dividuu-rur, vers. Celsus, v. de verb. oblig. Hypothecaria actio inter heredes non dividitur, quia non potest: obllante non natura rei pignoratae, quae non minus dividi potest, sed lege & conditione obligationis: nam pignus sic obligatur, ut tandiu teneatur, donec omnis pecunia soluta
erit, si rem . s. omnis. D. de ρig. actio. Unde et si debitor maximam debiti partem solverit, tamen in id, quod adhuc residuum est, solidum pignus tenetur creditori, L. quandiu , IV. de distr. ρυπ.Proinde & singulis heredibus solidum tenebitur, quantumcunque id erit, quod ex obligatione principali his debebitur. Non enim ex persona heredum immutatur conditio obligationis, L. 1. I.lexibis. D. 2 de verb. oblig. De heredibus t debitoris haec sententia ell, L. uis. hie, dividi inter eos personalem obligationem, ut singuli actione personali hereditaria pro portionibus hereditariis tantum teneantur: sietamen, ut semper teneantur. Diversa melle caussam hypothecariae actionis:zhac actione neque eos semper teneri, neque
in solidum, sed quatenus possideant res pignori obligatas: nam & defunctus . cui successerunt, illo modo teneretur. Hanc dissimilitudinem iuris saeti natura & conditio actionis hypothecariae. Haec in rem est, L. pignoris, δερ. de pign. & ut explicatur in L. uis. rem pignoratam 1 equitur & propter rem eius rei polletiorem. id est . adversus eos solum competit, qui postident, aut dolo malo desierunt pollidere. L. si fundus, I in vindicatione,D. de pus. quae conditio est omnium actionum m rem, L. actionum, D. de
obL S act. Hi ne fit, ut ii heres debitoris nullam rem pignori obligatam possidet, neque dolo malo desiit possidere, nullo
modo teneatur hac actione. Contra autem, si quid pollidebit, eatenus in solidum leneatur, non pro parte hereditaria,
quia solidum pignus pollidet , non partem. Quid ergo ii unus ex heredibus, qui pignus totum possidet, oiletat partem hereditariam eius, quod debeti Nullo modo pignus liberat, L. I. op. tit. prox. L. unus, IV. de distr. pie. Quo fit . ut solidum pignus relii tuere debeat, nisi s lidum, quod debetur, paratus sit solvere, ut in L. ult. dicitur. Neque quisquam dicat iniquum esse . cogi unum ex heredibus solidum, solvere, cum partem tantum debuerit. Non cogitur id facere, si velit, est enim in eius potet late pignus rellituere, sed si pignus retinere vult, alterum sacere cogitur, ae L. si fundus, s .in vindicatione, D. de pign. Quid, si heres velit creditori tantum solvere, quanti pignus valet traditur in L L. ult. ne siequidem audiendum eum esse: hoe enim est, quod dicitur, teneri eum non pro modo lingularum rerum substantiae : quo significatur non teneri, quanti lingulae res substantia sua valent. Exempli gratia, centum debentur creditori, fundus in eam summam obligatus est. Desuncto debitore, unus ex heredibus possidet eum fundum, qui valet tantum sexaginta, dicimus nihil agere heredem, si ad retinendum hune fundum illa sexaginta offerat. Nem pe huc res redit, aut solidum quod debetur, solvere debet, aut fundo cedere, L. si ιuter. I. uit. D. de Figu.
619쪽
rari Hugonis Donelli Comment. in Cod.
COD. SI PIGNORIS CONVENTIONEM NUMERATIO PECUNIAE SECUTA NON FUERIT.
Ad L. Si pecuniam. I. I p. Severus & Antoninus Λ A. Illaro. Si pecuniam tibi non esse numeratam, atque ideo frustra cautionem emissam asyra is, , pignus datum probaturus es, in rem experiri Potes. Nam, . nec te redditae ρecuniae, non aliter tenebit, quam si crebui consuerit. Ea nqtie ratione Ore ras fert esse, si te polsidente pignus a Persaraus tuus agere coeperit. PP. Kal. Sept. Lateram ρο Rusno CUC. .
IN. Alexander A. Peregrino. D sut nunc ad meras) nihil, creditor numeravit uxori tuae quae riguus Q. , inanem extorsit cautionem: mendaci Ac tura contra fidem ver ratis obligari eius res non potest. Siue die re consule.
i. Oecasa tituli, Iententia . h. Chirographum a ellatur cautio, F quare. g. Debitori eidemque domino ad repetitionem pignoris da trem amotrem esse, in rem, Npignoratu iam, neque priora poseriorem im
. condirere rem suam neminem posse, praei/r quam a fura, quomodo accipiendam.
, NI ON ' male subiicitur hic titulus proin
I l ximis superioribus. Diximus sub titulo de uitione pignoris, pignus liberari,s debitor id luat: nempe id, quod debitum ei , solvendo. Huius ii tuli haee sententia eis, non elle tunc necelle pecuniam solvere & p gnus luere, cum reus pecuniam non accepit: ideo si spe suturae numerationis debitor cautionem emiserit , qua fateatur sibi decem mutua numerata esse, & pignus in eam summam dederit, si postea pecuniam non accepit, non impediri eum mendaci scriptura, quominus rem a se pignori datam sine alia solutior ne pecuniae repetat. Cautio 1 hie appellatur chirographum, ut alibi saepe: quia chirographo adversus periculum inopia probationis cruditori cavetur. L. 7M ta-
r. δε actione in rem quarum rerum intentia probatio ab auore exigatur, quomodo hae probentur a debitare pistis; a te datum repetente hae amone. 6. Intentio dati pignoris dc pecuniae non redditae non aliter tenet, quim si de fide
debiti constiterit, hae quid sis in L. I. buias. D. de fur. L. emptor. I. ultim . D. M DEI. L. 3. L. a reos, & penetolo Tit. δερ. de non num per. Significatur haec sententia in L. ult. hie. Qua posita, haec quaesita sunt. Primum, qua
actione possit debitor pignus a se datum
Hie t seripium est in L. r. posse eum 3
in rem experiri, idest, aut rem iure civili vindicare tanquam suam, aut vindicare praetorio iure Publiciana actione tanquam rem a se hona fide polles lam. l . iarem, D. de re vinae S. namque. Ius'. dea I. Non est contrarium, quod legimus in L. fotatum, g. i. v. de ρυn act. in hanc rem competere debitori pignoratii iam actionem. Nam utraque actio debitori in eam rem competit, licetque ei, utra velit ,
620쪽
1ri; Ad Tit. XXXIII. Lib. VIII. C. Si pignoris&c. Ia I
lit, experiri: neque impeditur regula iuris, i qua traditur neminem condicererem suam polle, praeterquam a lare, ideis, neminem de re sua in personam agere polle, praeterquam cum sure, I. sic itaque, Inst de are. Hoc enim sic accipiendum est, si quis rem suam tanquam suam condicat : alioqui tanquam a se pignoratam, tanquam depolitam, tanquam commodatam nemo prohibetur condicere: quia qui his modis condicit, non condicit tanquam suam, condiceret enim eo modo. etsi res aliena ab eo pignorata, commodata, depolita esset. Deinde quaesitum est, quid debitor in rem agendo intendere,& probare debeat. Hinc in L. i duo exiguntur dumtaxat: ut debitor dieat sibi Pecuniam numera iam non esse, quam sibi numeratam scripsit. & praeterea se pignus dedisse, sed de hoe polleriore solum probatio exigitur, & recte Prius ideo non probat . quia negat, & factum negantis
per rerum naturam nulla probatio eli. L. everatio, δερ. de ustu nu . pecu u. L.
actor, suρ. de probat. Pollerius probat,
quia dieit & intendit; & quod quisque
dicit, prohare debet, L. 2. L. in exceptionibus, D. de probat.
Sed videamus, i ne hvie responso adversetur natura actionis in rem. Nam haec actio hie non competit, nisi domino, aut
bonae fidei poli essori: quo fit, ut qui hac
actione agit, alterutrum inlendere debeat, aut se dominum else, aut se bona fidec mille, vel ex alia ivlla caulsa accepisse. Eadem aetio non datur, nisi adversus eum,
qui possidet aut dolo detiit possidere, ut
hoc quoque non tantum intendere oporteat, sed etiam probare, ut is, cum quo agitur hac actione teneatur, L. qui fletitori, D. de rei vind. Quae si ita sunt: verum non videtur, nihil amplius exigendum a debitore, qui de pignore in rem agit, quam ut probet pignus a se datum: quod tamen hoc rescripto tignificatur . Sed & priora vera, & verum nihilominus hoc etiam pollerius. Debet in propolito intendere debitor superiora omnia, qua natura vindicationis exigit: nempe & rem esse in bonis, & eum, cum quo agit, Posse
sidere, aut dolo malo possidere desvile & quia intendit, etiam probare illum oportet. Sed ad ea probanda hoc unum susscit, si probet pignus a se datum: ut
merito unius huius rei exigatur hoc re scripto probatio, quae superiora omnia continet. Nam quod attinet ad ius petitoris, quo rem suam, aut in bonis suis elledicit, satis probatur adversarii confessione, qui rem sibi pignoris titulo defendi . Qui enim pignus sibi datum intendit, vi
ipsa hoe dicit, rem mise in bonis dehit oris; quia alioqui pignus non ellet, quae praedium , hor. altea. res. L. Si quae nondam, I. quod dicitur, M. de ρις.
Quod attinet ad pol estionem . haec satis probatur hoc ipso, quod probatur pignus sine caullia illi datum esse. Nam si ad huic postidet, ex pretium eis: si non possidet. deiiit pollidere dolo. Cum enim sciret
rem sine caussa a. se teneri; ilatim rei it tuere debuit, quod ii non fecit, dolo fecit. Alterum autem satis est . ut quis rei vindicatione teneatur, si vel possidet, vel dolo desiit posti dere: dolus pro poli citore est, parem, L. qui dolo, M. de reeus.1ur. R ese igitur il aluunt imperatores mpropolito lic debitorem actione in rem experiri polle, ut nihil amplius probare debeat, quam pignus a se datum . ubi intendat pecuniam tibi numeratam non eite. Sed quaeratur. an non agenti obllet exceptio & defensio creditoris. qua sibi pignus datum esse intendit. & pecuinam, quae λ psi in chirographum deducta eis,
sibi redditam non ede. Videtur vero tu ita haec elle defensio ad removendum pClitorem. Nam si creditor pignus non possideret, ultro haberet actionem ad id per
sidebit pignus, multo magis esce em
habebit ad id retinendum, iuxta regulam iurio, L. invitus, I r. 'D. de reg. Hoet occupant imperatores in dicta l. i. & iaddunt ad depulsionem huius obiectionis. haue in tenetionem dati pignoris S ρecuniae non redditae non reuere, nisi ρrmide side ribiti constiterit. intentionem vo cant, ut recte Re curtius interpretatur, exceptionem, qua creditor utitur ad pignus retinendum Nam ut reus in exceptione actor est, sic eiuς exceptio intentio ell. L. in exceptionibus, 'D. de prob Dieunt intentionem non tenere: ut sit sententia, non tenere debitorem agentem . D i itur autem actio & intentio tenere adversarium, quae adversarium conitring l, & cogit ei intentioni ilare . L. quaesuum. iupr. D. depecul Quod dicunt hane intonii o-nem non tenere, nisi prius de fide debili constiterit. oecupatio est illa, quam dixi, quae hanc sententi in habet, quali ita seriptum es et 8 Poteit quidem ereditor illa intentione , seu defendone uti , quam diximus, quae hane ligniti ai fonem habet: qui pignus vindicare potuit, mulio magis potest pol sellum rei inere. Sed hoc ita eli, si vere si pignus. Non autem in proposito piguus conliuit: nam sine priu-