장음표시 사용
181쪽
non te tenuit respondere per dissinitio. nem Iuris 3 quinimo etsi si Peritus, eam assignare non obligatur: usque ad n. 48. interrogatoria impertinentia , incongrua, superflua , & extra articulos , non simi admittendat & tellis illis respondere non tenetur. In dubio vero superflua non sunt iudicanda , nisi essent subtilia, cauil losa, re solummodo facta ad inuoluei dii in testem i quae tamen admi terentur ,s ipse testis esset alias suspectus. Hic non potest interrogari de iis , quae turpitudinem, infamiam, seu crimen ab imo om- missum continent siue crimen ait occultum , sue publicum, nisi ageretur principaliter de ipso crimine. Quod si interia rogatus , ubi interrogari non poterat, crimen fateatur sbi imputet . quia ipsi con. tra seipsum creditur. Tenetur tamen testist A: hoe non habet dissicultatem) respondere ad omnia ea quae redderent eum inhabilem , excepto crimine , sue in specie, siue in genere. Et licet interrogatorio Continenti nouum capitulum responso de necesta non sit danda, attamen, s testis
iurauerit super tota causa, respondere te-itetur : usque adn. I .
quod sint examinati siue raramento Et R egula firma remanet, . testes uora iuratos minimc probare,quamuis nulli ter iurauerint; quia ad validitatem Juramenti requiritur ut testis iuret de totaveritate dicenda lid in practica non seruatur in quod iuret si per tota causa quod iuret se nullo modo corruptum , sed hoc subintelligitur ex monitione facta a Iudi
quod iuret, testimonium suum ante piablicationem nemini reuelatum m , dc
hoc practicatur specifice in causis arduis, licet in omni, i, sit de forma , Sc alias faciens Testis possit puniri. Et lacci iura, mentum praeutati debeat super Sancti Dci h uangelia , de consuetudine Laici iurant tactis scripturis ; Clerici Sacerdotes , tacta pectore i Equites tacti Cnice. Debet testis iuramentum praestare per se ipsum, non per Procuratorem, in Iudicio Se non alibi. Et datur Cautela a DD. quod depolitio antea non iurata ex subse- ;que uti iuramento validetur, iurando scilicet, δί referendo succincte quod antea . deposuerat: Sed haec Cautela communiter reprobatur, licet in dubio, quando non apparet iuramentum praecessisse depositionem, ad validitatem eiusdem prae cellille praesumitur. Nec sufficit, teli gluturare , sed etiam requiritur praesentia. Parcis, aut saltem eius citatio i quod non . Proccdit coram A bitratore a qui nimbnec Statuto seri potest ut testi non iurato credatur, nisi id firmet in personis integritate vitae conspicuis, Illulbius,& No
bilibus i sed quia iuramentum est de Iuro u
diuino, ideo nee etiam Papa potest rescribere quod Testi non iurato credatur. In proposito vero iuramentum non prysii - smitur', nisi expressu de illo aptareat': quinimo nec praesumitur solemnitor praestituim , quamuis Nolanus iii ciis icti .pserit, T sis iti, Aius , nisi etiam dicat, tactu feri tori, a quod tamen non proce - ηι dei ei in Antiquis. Oblle tricibus vero inspicientibus, referentibus, an Mulier sit praegnans, Medicis iii raditibus , an vulnus lit Pthale , aut quid simile quidquid dicant multi 'indi- - :stincte mihis tenet, s ne iuramento s-dem non adhibeti a licet circa modum iit randi sit dii tentia : quia si deponant sit per re perceptibili sentia corporeo, iurare cdebent de vetitate dicenda; si vero de iis. solo sensu, tutare debent de credit
Et in tantum iuramentum est de sub - statuta depositionis, ut nec retram possit, γ, si ea Palle. sitie a Iudice, praesertim ubi 'et 3 agitur de praeiudicio publico , vel aru
Testibu mortuis et editur, etiamsi viventes absque iuramento depos acritat. Idem in probatione famae, suando iudex procedit super nitario secti permanenti'. in probatione Consuetudinis inductae a gPopulo, dc generaliter in testibus recepti
pro insorinatu ne ludici, Ex quo inscitur .
bene scio, si eum ι Onetim intit eri : quis alite ill elausula stipe idoneitate , testibus non iuratis cre fere potes i Et pcnc liter quandocunque Testes non iurati faciunt aliquam pr. csumptionem illa praeualet, quae liabct pro se testes, g auem, M
omni cxceptione maiorem .ciam iuramen
182쪽
. A RG UM ENTVM. quid , ' quotvleot Testum publicatio ' Euae requiruntur ad illim forin mam , cir substantiao Quando publicationis omissio mittet sententiam, processum lauando Testes non publicati probent, necne. sed tantum referendo Doctores pencs
quos haec tota materia residet ' quare ex arida naassa, shiccum extorculari non va
lemus; sed sicuti Author ad alios se remit tit, ita nos te ad illum: poteris ergare latos ab ipso videre, M ssignanter Specul. in tit.de Testib.
EX QUAEST, LXXV.Cap. III. ARGUMENTUM.
contra Vles, quod ii ut eximi Uidiciste testificam quando quis dicatur.
nati με ριι irationem ; de ideo nihil probent. Hanc Quaesti em dicit Author s--EsTEs non possunt examinari, hi dassicillimam , & laboriosam fuisse. ac nedum facta publicatione proces ssubtilissimam materiam costinerea Con- sus. vetum etiam ante eam,si Pars aliquos lituit crgo in praemissis Regulam, quod modo didicit testificata. Ex quo in pria tales Testas,iaminati postpustica sonem mis. . Non probenι .etiam in Curia Romana, in Quaeritur primo, an pars dicatur testi qua non solet peti publicatio. nisi in tertia scata didicisse, di a Testibus antequam 7 Instantia , praecipue quando sumus indi- examinaremur audierit quidquid ipsi in Uerso ludicio,& diuersa instaotia i imo K comm examine erant dicturi ρ Respon-Mon publicati coram illo ludicet. a quo cietur , quod non ; nisi Testes reuelassent fuerunt examinati, non possit alter ludex Partibus quidquid dicturi erant, sudice eos publicare , ad hoc ut probent.'Sunt praesciate; ex hoe enim Parti praesenti cςn- igitur publicandi in. omni ea a i 3e non ictur praecius a via ad producendum alios publicati, instantia pstempta &ips pm Testes: usque adn. 38. reunt, nec etiam semipleni probant. unt Quaeritur secundo, an pars dicatur. reunt, nec etiam semiplenε probant. Mint Quaeritur secundo, an pars dicatur. tamen semper publicati I dici examinuti, didicisse testificata. si a Testibus post eodi 8sue ordinario, stie siccessori, & Dele- rum examen audiuit eorum depositiones pgato in locum illius qui Testes examina- Pariter negatiuε respondetur, nisi Testes uit, 3c probavi inic ausa succedanea nem- usui tes essent multum docti, amici fi pe appellationisi eoque ttius si sint se les nec ageretur de negotio , quod re nos, valetudinarij. S ad perpetuam rei qui erct magnum discursum : usque ad
memoriam ante litem coritestatam rece- n.m- Φ. memoriam ante litem contestatam rece-- .
pti. Et licet Testet non public si non pro- Quaeritur tertio. s Pars didicit a Nobent, attamen Pars aduersa compellitur tario reuesante, an dicatur didicisse testi: spati ut irerum publicentur, Ae examinen- , ficata ὶ Responde quod non s Notarius tur : usque adn. 14. M , nctorie .εc verbo uolatsi retul)sset, nec esset naulium doctus; nec talis, vi cui fides adhiberi postet a maxime si ageretiat
Articuli quando dira fur noui, menintiqui , in qrando )gementes. Item quando Leantur direm, ud indim
hoc capite Author loquilarum: semper temiuiue, nihil firmando,
quia secus. si mattite &praemeditate esset facta relatio Quod dicitiit de Notario, seruatur in iudice : eo aaiecto, quod ii Iudex partibus praesentibus,ta ntibus, Ee audientibiis legem estium depositio
ncs., tunc duerentur testificata discitarusque adn. 4ε.
Quaeritur quarto an dicantur discita quando dicta a estium ab aduersa Patre Ioaudiuntur 31 esponde, quod si una pars dicat altera simpliciter esse , vel non esse probatum, absque percunctatione eorum, quae
183쪽
quae specialiter Testes dixerunt, tunc dis
cita non praesumuntur I secus e contra: viaque ad n. 48. Quaeritur quinto, virlim dicantur di DII cita, si ab aliqua extranea persona eorum
scientia habita fuerit 3 Dicas, quod non; nis didicisset a suo Advocato , vel Procuratore , qui attestationcm pellegisti ; uel ille Extraneus essἡt multum doctus Aegisset, tractasset, requisuisset. subtraxistet, penes se habuisset, seu quid aliud secisset, ex quo certam scientiam habete potuisset usque ad n .lsa. Quaeritur sexto, virufii discita , s siler 1 rint lecta penhs Notarium, vel aliam pet-sonam Responde affrmative, dummo-dh perfecte, de non perstinctorie perlegerit Alias secus i praesertim si legens esset rudis, simplex , de non bene intelligens: usque ad K s s. Quaeritur septimo, an dicantur disci-I3 ta ex eo, quod illa subtracta, vel alias pene, se Hysginia seu re gnata reperian tuo Responde quod sic, si reperiantur possint examinati post conclusenem iueausa: seu post renunciationem, quia de
hie est terminus exclutivus productionis, nec etiam in causa appellationis quamuis . testificata ron fuissent di ita. Et non solii in super eisdem articulis , seu dilecte i 6 contrarias, sed nec am supet 1ioui,. Alij contra ed prima Opinio est verior, ne sum in productione nouorum articulorum respectu ui petitae , sed de actionis intentatae, tam ex parte Actoris; quam ex parte Rei. Quae procedunt quando iarticuli sunt omnino now, non facientes, neque pertinentes ad causam : usque adnum. 87. ' - . - . Extende , quod nec etiam in causis summariis ; quia publicasio non soli ni irimpedit partem principalem in aliorum Tellium productione , verum etiam clusiadem partis haereclam nisi tamen 'cilent
non ritu cxamissati, non lite recepti, ad
esset sola publicatio , seu testificata non sitis ent id c ta, vel cauta. aor personae, prorsus de omnino essent diursu. Et hinc igbstiti in publicatio facta in summario
originalia, vel etiam eo ae scriptae manu Notarsi. secus si manu Tertis: eoque sor- Nossessorio , non impedit piaductioncmtius , si probet ea non legisse, vi puta, si s in plenario, uis in summatio Testes suis reperirentur clausa, de sigillata: vsque ad sent plenarie recepti: de hinc facta pu-num. 9. blicatione coram Albitro , possunt alij Quaeritur octavo, utrum s Pars cuti Teste, examinari coram ludice r usque a 4 pa, de dolo Examinantis. examitu inter- N ad ιι m. Iic. - . fuctit, & audiuei it depositiones Testium3 ossunt cliam iterum produci coram Dic quod sic : quamuis . Alii contra, dominodo Pars fiterit praesens persecte,& pumaualiter seu in loco , ubi potucrit omnia bene audire, & tamen fieret vulgari scr- Arbitrarere . seu amicubili Compositore, aceti a in ludicio nullitatis, dummodo Qn tendant ad eumdem finem ι sue quando sumus in casu, quo sententia non I9mone, aut Pars suetit d.cta , 5e bene in- tiaust in iudicatum , aut in causa Matri structa.& ageretur de te, modico discursu perceptibili: usque ad n . 67.
Teste , an, in quando possint examinari post pinicationem ' Et quam
EovLA constituitur negativa, scilicet, quod post Testium publicat onem de dioita testificatimon possint ali) Testes examinati super eisdem articulis. vel directe contrariis : minimo nec monialii seu in testificatione Peritorum :vsque aθ. I 1s.lson Sam procedit Re la , quando
vatiam modos agendi; vel simul inter a odium sas pedonas; quia Tertio publacatio, non nocet, nisi compareat ante conclusone inin eausa, adhaetendo iudicio. Idem in articulis dependentibus ab Antiquis,
quando Testes fuerint simpliciter producti pissetit Alam examinari super indi-rcistε contrarite Admittuntur ad proban- 1 t dari fasciteti, Examinatorum, praesertim s. inimia state cumularctur corruia, Admittuntur ad reprobandum per sonas, de si ut dicta Testium examinais toruat, vel eorum pos nas simpliciter, dummodo non fuerint publicatae attestati nes Aduersarii reprobatates. Possunt aretiam produci conseviones Partis, Instrum enm, 3c scripturae. Possiliat examinati super directe contrariis, quando nihil imputari potest Producenti; praecipue si pri-
184쪽
De Op contra Exam .d est. LXXV. 16 9
mus Aduersarii articules fuit confuse fot-matus. Item Parte non opponente in cao sis beneficialibus , SI Monachatus ἱ vel quando pars post publicationem, nominat Iulei Testra examinandos, secrete, a 3 de ad aures. Quando examinantur ad comprobationem instrumenti; vel quando ius superuenit post publicationem ivel quando agitur de probando tale quid, quod variatur ex icmpore: usque ad nsis
AHmittuntur etiam Testes legalissimi, a 4 R dignissimi, sue quando Testes dixerunt se nihil scire ; quando non fuerunt interrogati , seu non bene interrogati rItem quando agitur de probando aliquam qualitatem contractus , iam in primisa articulis deducti: ad probandam aetatem contrahentis , vel ingredientis Religionem r item quando Instantia est perempta , si ex peremptione resiliaret nullitas attestationum, ut puta, per ineptitudinem libelli, vel propter non contestationem litis Quando Papa, seli Princeps 16 id concederet cum Clausula, Non ossan-re. &c. Quando est facta publicatio a te litis contestationem. Ac ad perpetuam rei memoriam : Quando attestationes ecsent deperditae a Iudice, vel Notario, seu a Parte aduersa, dummodo de eis nullo meta possit apparere: Ac tandem, & generaliter quilibet potest admitti a iudice ad nouiter examinandum ex Clausula, Si qaa mihi iosa eausa, Acc. usque ad
Item admittumni, quando quis fuerit 17 impeditus Testes producite,dolo Iudicis, vel Partis ue seu quando Iudex interlocutoriam publicationis reuocauerit I seu quando probata intentione Actoris, Reus vult probare suam , eoque foritus in probatione exceptionis peremptoriae. Quana 8 do sententiae fuit lata ex constio Sapientis , sic dictante Statum. 1n Testibus e communicatis, vel alias inhabilibus examinatis ante publicationem processus,sc nulliter ; quia cessante causa excommunicationis, iterum post publicationem postunt examinari. Et tandem , quando recipi non possunt, si tamen recipiantur,& examinentur, faciunt praesumptionem& indicium , ex quo Iuramentum
Testes pos conclusionem in causa , an quando postas examinari.
V E o v L A proponitur negatiua , quod post conclusum in causa Τω υstes examinari minime possint: conclusio enim in causa est terminus exclusiuus productionis Testium. Limitatur tamen non procedere in causa appellationis; intelligendo de conclusione generali, secus de speciali super certo articulo. Ex quo Testes do nouo reperti, admittuntur per Iudicem causa 'cognita; vel quando pro ducuntur super nouis capitulis. Non etiam extenditur ad productionem e rum, quos quis per ignorantiam tempore conclusionis producere non potuit. Ex- 3όtendendo, multo magis posse examinari. Parae non opponente , seu conclusione reuocata, ad quam datur restitutio & aia mittuntur ex aequitate Testes Nobiles, L gatis ; vel ubi agitur de periculo animarum t usque ad u. II .
ARGUMENTVMi. Testes , an , quando post remnes sionem factum a Pane polit
nuti probent. I U E o v x A patiter proponitur nega. tiua,quod scilicet, cum renunciatio , ist terminus excluiiuus Testium, ideo postquam Partes renunciauerunt productioni Testium, & probationibus . non possint amplius redire ad illos examinandos. Et licet Alii contra; Extende, quando etiam fuerit tenunciatum specialiter cerio articulo , 5e I estibus super eo examinandis itunc enim tam in causa Appellati nis . quam principali, Testes examinari non possunt; quia generaliter , etiam talis reuinciatio trahitur ag causam
185쪽
31 gue, quod si renunciatio facta in prima
instantia suerit generalis , nulla facta mentione muta Appellationis, tunc ad secundam instantiam non trahatur 1 si vero sit specialis, Ac expressa etiam ad causam Appellationis , tune sine dubio ad illam irrahitur: & dicitur expressa, S: contincias causam Appellationis, quando quis renunciauit testibus. & omnibus probationibus Iraris, fi :seu quando fuerit facta in uim pacti, AI non in modum Actorum i quia tunc sue specialis , siue generalis, praeiudicat tam in prima quam in secitnda & tertia Instantia. a 3 Sed hoc non cxtenditur ad noua eapi tuta , dependentia tamen a primas, super quibus bene Testes poterunt examinati in causa Appellationis, non obstante reia nunciatione facta in prima Instantia i se
cus autem, si articuli sint omnino noui, non pertinentes ad causam, nec depem dentes a primis.
3 Et licet Regula procedat . quamuis
renuncians ante renunciationem nullos
produxerit Testes ue intellige quoad arti. culos iam productos, secus autem quoad
producendos renunciatio enim in certis capitulis, non extenditur ad alia noua: prout . nee in causa Criminali renunciari poste certum est: extendendo ad causam matrimonialem. imo renunciatio unius Partis non praeiudicat alteri non renuncianti εἴ producet e volenti ἔ prout non nocet facta Parte absente: SI qtiandocunque potest iudex ex aliqua iusta causa sibi
bcni visa, talem renunciantem restitue-33 m. itidem post renunciationem renuncians admittitur ad probandam aliquam exceptionem, siue per Tellus, siue alio
modo: eoque magis, ii sormetur articulus dilecte contrarius primo ἔ quia renunciatio nocet quoad Telles, qui poterant produci tempore rcnunciationis uesecus quoad illos , qui produci non po-tcrant propter ignorantiam : quinimo Non valci renunciatio productionis Testium, nisi fuerit iurata, ec ea non Obstante , potest his producere Testes,&Instrumento simul multoque magis poliunt produci nistrumenta tantum: usque ad
ARGUMENTUM. Testes, an, in quando post publicationem fudiam in prima Instantia
pilat examinari in causa Appellationis.1-E G v L A est , quod facta δεε stium publicatione in prima In- 3 6ltantia i nou possunt alij Testes
examinarim causa Appellationis i Eclicet Alsi contra; a proposita Regula non recedas: Eam Ampliando, multo magis, quando est appellatum ab Interlocutoria. Quae quidem Regula procedit de
Iure Camnico, de secundum opinionem
Canoni tarum; secus de Iare Civili, de 37 secundum opinionem Legis harum, secundum quam receptum est, Testes examinari posse in causa Appellationis. Et
quamuis prima opinio nullum habeat impugnatorem, non tamen desunt contradiciores secundae opinioni o dicentes , etiam de are Caniis verius esse non posse examinari : quod Auth. ri magis placet.
Et illainie , licet Regula procedat , de 38 seruanda sit in forci Ecclesiastico, ac in
Tetris Ecclesiae , dc id non controueri tur; attamen non desunt acerrimi Contradictores, aperte tenentes, id seruanis
dum esse etiam in soro Caesaris , de in Terris Imperij. Verum in hoc opinionum conflictu . Consuetudo fori, in qua ascausa tractatur, est attendenda: usque ad
In articulis quoque dependentibus a primis, etiam ficta publicatione in pri- qema instantia, possunt Testes examinari in causa Appollationis, nisi fuci mi iuratidicere veritatem super tota causa. Et licet supet nouis articulis pariter examinari 4i possint, hoc procedit si sint annexi ,& dependentes a primis : ac generaliter ubi in causa principali recipiuntur Testes post publicationem , ibi & in causa Appellationis tusque ad nu
186쪽
EX QUAEST. LXXV.Cap. VIII. A RG VM EN T V M.
Teles post publicationem, non tamen
examinari in quando. P I s r o est, quod sola publica-
, tio non sussciat ad excludendam productionem aliorum Testium 1 Sed Aistingue Primo, quod si est facta uniea Testium productio , tunc ad excludendam aliam productionem , sola publicatio non sufficiat , nisi testificata sint discita. Alii contra. Seonia , distin-43 gue, quod quando certum est testifica ta non fuisse discita , tunc indubitanter sola publicatio non impedit aliorum Τροstium productionem. Dicitur autem cer tum , & probatum, testificata non filisse discita , s attestationes reperirentur adhuc sollatae , etiam penes Partem ἔ vel quando publicatio est facta solo vetho, nec est data Partibus facultas attestationes inquirendi Ac considetandi, seu absente Parte i vel probatur, quod Notarius incontinenti post Decretum publicationis se absentaverit : Si autem 1 certum sit, testificata Qisse discita, non dubitator , quod iam non possunt produci alii Testes Verum si hoc si dii
hium , adhuc non possunt produci, quia praesumitur publicatio. Alis contra forsan verius , si deseratur iuramentum 4 s Producenti, quod neque subtraxit, neque exquisiuit attestationes. Terrio distinguitur , quod aut loquitur de Iure cimii , aut de Iaνe Canonico . de Iure Civili sola publieatio non sufficit i gelure autem Canonico satis est. Alij con tra. athor vero distinguit quod si est certum , vel dubium, testificata non fuisse discita , tunc ad
mittantur; secus e conistrahusque ad naia
ARGUMENTVM. Testes, quando post publicationem pos
sint examinari super titulo, aut posifessione , quani o in primu Articulis fuit capitulatum de proci ιιone,
IR E G v L A negativa constitititur, Meer ut scilieet Testes non possint exa- Α minari super titulo , quando in primis articulis fuit articulata praescriptio longi temporis, ad quam requiritur titulus , praesertim in causa Ap pellationis . & id tam ex parte Actoris , quam ex parte Rei 1 M siue inprimis articulis fuit articulatum depraescriptione longissimi temporis :quod procedit , quando simpliciter quis agit ad rem , tamquam ad se pertinenlcm ob praescriptionem longissimi temporis , secus si ageret ad restituendam sibi rem , ad se pertinentem iure dominij, vel quassi; nam
admittitur artieulus tituli etiam ante publicationem, cum similis articulus non sit impertinens ad causam principaliter intentatam. Et sicut post opublicationem smiles Testes examinari non possunt , ita & e coma nec super praescriptione , nec super possessione , quando in primis suit articulatum de praescriptione , seu spoliatione. Ac tandem intellige, quod post publicationem possint examina- sti super titulo , quando in primo a ticulo fuit sbium articulatum de possessione i & e contra possunt Testes produci super possessione, quando
primus articulus non continet nisi probationem tituli: usque ad
187쪽
Testes an, in quando post publicationem ex inari possinto ante eam inducti , n litter, non rite examinati
so sui cationem Testium,nulli ter, non
ritE,vel alias in Iudicio nullo examin rorum , pollunt alij Testes examinari, seu examinati repeti ; etiam quod publicatio facta ad instantiam Partis Testes producere volentis;dummodδ Testium receptio lit funditus. ec ipso iure nulla ι secus, si aliqua ratione, licEt ope ex ccptionis posset repelli, re irritari ιquia imputare debet sibi Pars,quae non excepit: imo dummodo ista nullitas respiciat non solum Acta ordinaria, sed etiam probatoria,ac influat in Testium examen;puta, ex deficientiaturisdicti nis; vel quia omissa fuit litis cotestatio, seu alia formalis solemnitas, secus econtra: quamuis nullitas consisteret insciti emia vel Pars didicisset testificata: quia tunc propter timorem subornationis impeditur noua productio. Alij
contra. Dicutur autem Testes non rites s recepti quatuor modis. Primὸ facto pro- ducentis. Seemido. facto Iudicis recipietis. Terrib,facto Testis iurantis. Euarto, facto Partis aduersae. Ad quae omnia vide Bonifac. in Clement. 1 de Testibar. 3 3. ct seq. ac alios, quos refert hic Aathor, utque ad nam d96.
Testes ,si rite fucrint recepti, in exam
natι,eorum tamen pulicatio nulla sit,
mel udem repeti. et publicatio fuerit nulla, licEt Testes fuerint rite recepti, non
impedit aliorum Testium productionem ,& examen I lc quamuis agatur scide eisdem Testibus repetendis: quod procedit tam de Iure ciuili, quam de nonico, nisi Pars didicerit testificata, seu publicatio sit facta ad instantiam eius, qui vult producere Testes: eo que minus , si eadem publicatio nota
fuerit simplex, M verbalis, sed facta
per recitationem attestationum:quan-
do vero dicatur publicatio rite, de re- s ctε facta ε vide Bonifac. in Clement. L. num. I.ct seq. ad quem Asphor se remittit : usque ad n. 7
Testessi fuerint rite recepti , P examnati , an , quando possint alij examinari, vel udem repeti, F publicatio minus ritefacta sit. TE s T E s possunt examinari post
publicationem indiscretam, Aiactam scilicet a iudice sestinanter, odio, 16 vel gratia ad impediendum, ne Pars faciat suas probationes a prielertim, si publicatio fuerit facta Parte inuita, Mprotestante i nisi tamen Pars ipsa petierid publicationem, dc postea prQt stata fuerit; quia tunc nihil opcratui protestatio, cum sit quid contraria facto : coque magis . si didicerit testificata: quibus cessantibus, Regula procedit, nedum publicatione facta Parte inuita ; verum etiam ea inscia & absente: usque adn. 381. Praecipue non procederet, si Iudex Iyex causa, invita Parte , vel etiam ea ignorante, legitimὶ tamen Ca citata publicauerit, Vt puta,
quia fortE timebatur . de peremptione instantiae.
188쪽
Cap. X I V. ARGUMENTUM ARGUMENTUM. Tristis , an, O quando post post pubi
cationem cxaminari: multo nagis,quan
do iudex ex officio procedit i etiam in causa Matrimonia Alii contra, Haec non procederent quando Testes producerentur pto Matrimonio Alij contra, o mul-s tum fundate Atiihor ueto distinguitiquods agatur de gradu prohibito a Lege Ditis na,in qua Papa non potest dispensare,procedat contraria opinio: secus in prohibito a Lege Cansntia. Alij contra. Aduerte in proposito , quod Testes possunt contra Matrimonium deponere duobus modis. 3 9 PNmὸ, quando agitur de illo non contrahendo. Secundo, quando de iam contracto dissoluendo aut separando. Primo casu, quia non agitur de periculo animae, videtur non posse post publicatio . em recipi Testes. Secundo vero . quod possunt recipi. Sed in utroque casu , Alij contra. conciliando dicit quod primo opinio procedit, quanilo agitur de dissoluti ne Matrimonij. hoc est quando l estes post publieationem admittuntur ad reprobandum alios Testes, qui deposuerant contra Matrimonium, & ad illud dissol
uendum , de iic reuera sumus in casu. quo
isti I estes reprobatotis admissi post pu
blicationem . non contra Matrimonium,
sed pro Mattimonio deponunt Regula ει vero non procedit incalibus, quibus sententia in iudicatum transit, seu quando Testes producuntur super extrinsecis ad vinculum Matrimonis siue agitur de consanguinitate probanda, vel improbanda. vel de sponsalibus , de se Matrimonio non firmato . 8e generaliter ubi de nullos 1 periclito animae tractatur. Denique similis receptio a Iudice debet fieri cum cognitione causae,& producens iurare debet, quod post publicationem examinandos non subornauit; usque ad n. v T.
Testes in criminalibus quando posent
E c v L A proponitur affrmativa, quod scilicet in Climinalibus 63 post publicationem possint Te
stes examinari. ac examinati repeti: po
tissimum quando Iudex procedit ex ossi cio, siue ad instantiam Partis, de Accusatori s , dummodo certus sit, nullam adesse subornationem , de concurrat aliqua iussa , de magna causa. Amplia multo magis ad Rei defentionem, si agatur de poena corporali i secus, si de pecuniaria. Sed de Consueιudine, quidquid sit de Iu e , s nee etiam Iudex potest Testes repetere. cum non debeat Reo praesente eius defensiones facere, eoque minus absente. Prohibitum tamen est ad offensam in- ε 3 stante Parte post publicationem Testes examulare super eisdem capitulas, de indiciis I secus, si super nouis de diuersis. Obstat insuper publicatio, quando ludo procedit instante Accusatore I nisi coetum si, nullam adesse subornationem: de singulariter , relatio Peritorum potest recipi, etiam publicato piocessur usque ad niam. 3 ti
Restitutio in integrum, an, O quan)o concedatur Maiori, Minori , iciu- heri, fue aberi , ia examinandum post publicationem. ι ε i o R i conceditur restitutio ex Clausula generali, se qua misi iti- scsa . Muta, &c. Primo . ex capite impedimenti secundo, quando ante publicationem Testes erant captiui, 3c sic non p terant examinari. Tenio, ex capite igno
ranciae, quando scilicet qui post publicationem vult producere Testes, quos ante
189쪽
eam ignArabatinis tamen ignorantia procederet ex capite doli. Author tamen conis 67 trarium renet. Euaνιο , quando nihil potest imputari producenti. Isinιὸ , ex capite aequitatis. Sexto, omni casu,quo quis restituitur aduersus sententiam. Quod
c g extende, nedum post publicationem, sed
etiam poli renunciationem ; praestito ta .men iuramento , quod talis restitutio non
petatur per calumniam , &per dolum, quamuis non sit de necesse sed praestetur ad cautelam, & ad omne dubium tollendum r usque ad n. 444. Minor restituitur ad examinandum 69 post publicationem: Ae sibi restitutio concesti, prodest etiam Maiori: sed non con iaceditur ex alio capite , quam aduersus omitas probationes inon quando constaret de dolo, de subornatione , non in Criminalibus , de ad offensam a non etiam adprobandum aliquam exceptionem leuem, pota Dilatoriam, vel Declinatoriam, quae
non concernunt merita causa. Non resti-70 tuitur tandem aduersus alium Minorem; neque etiam nisi constaret de laesone quando enim Minor fuit diligens in pet-quirendis Testibus, paritet non restitui tur : de quandocunque hac restitutio non prodest j duersatio, quia non trahitur ad non priuilegiarum: vsque ad n. 4 I. Mulier non restituitur ad examinan in
i dum post publicationem, tanquam Muliet , ii et possit restitui tanquam Maior ex Hausula generali , Si goa m,si iti staea a. idem in Rustico, qui non alias restituitur . nisi probet, non potuisse consu-7 3 lere Peritos, seu Advocatos. Eccles a vero testituitur ad instar Minoris, non tamen restituitur aduersus Ecclesiam I praesertim quando tracharet de lucro captando: de instat Ecclesiae restituitur Fiscus.
perpetuam rei memor am, an , O
quando in Iudicio ciuili ex parte Actoris eraminari postias examinati quid, in quanao probent.
ppo NI TvR. Trigefmδ contra Testes, quod sint examinati ante litem eon salam; Ze ideo nihil probent multo magis in Criminalibus , siue sint Laici, sue Clerici i tales enim attestatio nes sunt ipso iure nullae, adeo ut non possisint recipi Testes ad perpetuam rei me. moriam super fama, nisi fama esset publica , quae sorte in futurum mutaretur, Mobliuioni traderetur. Testes vero senes,
Valetudinarij, diu abfuturi a loco exami LDis, ac generaliter omni casu in quo nisi
examinarentur , veritas occultaretur, de
probationis copia subtraheretur: possuntque cxaminari ad perpetuam rei memo.
riam ante litem contestatam. Primo,quando examinantur ex parte Rei. Secundo,
quando ex parte Actoris, Ac creditoris in diem , vel sub conditione 1 praesertim, quando non sit in potestate Actoris ad sui 3 libitum agere a puta, quia sit creditor ad tempus, in diem. vel conditionaliter; etiam ad mentem legis Aquiliae, is lege quatia 4Oέf. aa leg. Aquitiam , nisi de-bittim esset sub conditionc potestativa, pendente scilicet a potestate ereditoris. Possunt recipi ex parte Actoris in causis summariis, breuioribus, de in quibos libellus non offertur, ubi non requiritur contestatio. ubi agatur de scedere matti-modij, siue ad dirimendum, siue de sponsulibus, secus si ad tori separationem ex crimine' seu quando quaestio agitur c tam Ecclesiastico incidenter ad causam
principalena. ldum, si agatur de matri- , monio spirituali, de Dignitate, seu beneficio Ecclesastico , in causis spiritualibus, nisi agatur de probando aliquem esse V Ω-
rarium manifestum. Idem in causa de- nunciationis , restitutionis in integrum
incidenter Oiscio ludicas petitae, ubi aliquid officio ludicis expeditur , quando quid petitur olficio Iudicis, actioni deseris utente. In causa petitionis Legati, in restitutione Trebellianicae , quando Testes
examinantur in iudicio communi, ut puta,
sumisiae Elciscundae, oc finium regundorum: in causa liberali, de libertatis in qua agitur de statu personae : in eausa Dotis, de ubi agitur de Dote restituendat ubi os fenditur publicum commodum, seu pinblica ψtilitas: super incidentibus,& emergentibus aute contestationem litis: quando dubitatur, ne propter moram, & tem poris longinquitatem , seu alias propter amicitiam, seu affinitatem cum Aduersario contrahendam. Verum s factum sit svalde graue, notabile, 3e non intricatum, quia tunc , cum illud non prasumatur ex longo tempore reaedere a memoria, ideo super eo Testes non recipiuntur. Item
190쪽
Uc Op contra Exam.Test. LXXVI. 1 s
quando agitur de flatu Ecclesiae, Isar dcxque ex ossicio, de illius iuribus male occupatis , 8c detentis , inquirit. Quando erepiti iudicio,Reus cauit lo- se excipiendo , impediat, de differat litem contestari. Quanao agendum esset contra Malitiosum, Potentem, B Tyrannum, quem Actor non auderet conuenite ; quia hoc casu subueniens dum est Actori per Iudicem, considerata forma, & qualitate negotij,de Perlonarum, Ec aliis circunstantiis, quanto cautius poterit, faciet Testes recipi, & examinari diligenter, sustinendo ipse vices-Kei circa examinatiUnem, dc reseruato eidem Reo ius excipiendi contra personas, de dicta Testium t usque ad D. 3ltem quando quis in remotis partibus passus fuerit aliquod inf rtunium, - puta, naufragium , furtum . hostium incurium, seu quid simile 3 tunc enim in eodem loco secuti in reunij, parte non citata , de lite non contestata, Te-s stes recipiuntur. Extende de consenis su Partium , ubi agitur de periculo animae, seu de aetate, dc natalibus fili rum , ad instantiam Parentum, & in pluribus aliis casibus, in quibus Avithorloquitur remissiuε , εc praecipue ad Noni in νσοι.Testrab. 94 oseq.6L97. Amplia omnes praedictas limitatio- Io nes, ut quando Testes possunt recipiante litem contestatam, possunt etiam examinari die feriato quando imminet maximum periculum periturae proba tionis: εc generaliter ubi possunt recipi, & examinari Testes ad perpetuam rei memoriam sed isti Testes tantum pro
bant contra citatos,& vocatos;non autem contra Tertium, εc contra eorum
dicta ac personas, poni potest qualibet exceptio: usque ad n.6 a.
Teses an, quando poesint examinari,
iste non contemta ex parte Rei, o ad perpetuam rei memoriam 8 ae
examinati quid, o quamum probent. sῆSI E o v L A si quod ex parte Reiii I l possunt Testes examinari ad perpetuam rei memoriam: hcidem quando examinantur ad hoc, ut publicen tur i scilicet, quando quis timeat, ne sibi in posterum super aliqua re contro uersa moueatur I dc isto casu recipiuntur omnos, de quicunque Testes, dum modo iudicium non si adhuc incho
tum, & quando Reus producit Testes
ad aeternam rei memoriam, tunc etiam
Actor potest producere alios Testes super ei1dem, vel dilecto contrariis, si debitum esset in diem i secus quando esset purum .dc Actor posset agere. Amplia in eo , qui potest esse , de is Actor , de Reus smul, seu si in possessone alicuius rei,de dubiici,quod morientibus Testibus informatis praeuideret deficientiam probationis: Sed hoc non procederet, nisi adesset Ad uersarius , vel ex possessione oriretur actio contra alium ex interdicto niposidesis , vel Consessoria. idem nee quando Actor est praesens, & offert se a 3
paratum agere, ac litem motiere, tunc
enim differtur receptici Testum inductorum post litem contestatam, nis essent Senes, V aletud natij, aut diu abfuturi. Quini md quandia Reus petit sic examinari Testes ad perpatuam rei memoriam, prius debet facere citare Actorem , ut declaret an tunc velit agere a quia si vellet, non esset reeurrendum ad hanc viam extraordinatiam 1 dc si compareat , sue si Actor , sue Reus, debet producere libellom , 8c Iuris ordinem seruare. Et quia dicti Testes non possunt examirinari ad impugnationem , ideo testibus examinantis Reus uti non potest si velit agere contra alium secus quam do alius agit contra ipsum , nec etiam potest uti quando sibi competit actio: dc generaliter contra dictos Τ stes , Ec eorum dicta ante