장음표시 사용
211쪽
aut ante committit ut, est inuoluntalium ; si enim in lucido aliquo inter-ιrallo alium occideret , puniretur iure ciuili. l. Diuus T. de ossicio prς sid. vi mori et Coiiarr. in Clem. si suriosus 3. part initio num a. Quomodo vero extra insaniam , in lucido aliquo interuallo peccauerit, tradit Couarr. in
. Decretal. librum pati. 2. c. a. n. I.&
nos alibi. Secundb insanς excusatur ab irregulatitare in eadem Clement. sed gemina restat dubitatio , prima an snondum exacto septennio , quo solet vulgo infantia definiri, puer iam nactus fuerit plenum atque persectum rationis usum , incidat in irregulari. tatem, si quem occidat, vel mutilet,
tunc enim videtur cessare causa huius constitutionis,& excusans a poena, loli nimirum incapacitas, atque
defectus rationis & intellectus ad aliquid discernendum , ut dicitur l. infans is de sicariis, unde fatentur
omnes illum & omnis grauioris culpae immunem,& Omnis poenae liberum esse,Tiraque I l. de panis temperand .causa I. Anton. GomeZ tom. 3. Variar.cap. r. n. 37. & alij relati a Barbosa in collectan. ad hanc Clement. num. 7. atqui in nostro casu celsat itala ratio, hunc enim infantem supponimus doli capacem ac culpae ; quare& poenae obnoxium , atque etiam reuera irregularem sore dicunt Couar. ruuias l.cit. num. s. Villadi ego, Ioan . Andr.& alij a Couartu. ibidem, atque a Sayr. lib 6. cap. II. num. o. relati quibus accelseiunt Sancti. lib. I. in Decalogum cap. I 2. num. 8. Bonaci ira disp. .q 4. punct. 7. num. F.qui Molin.& alios allegat. Verius tamen existimauit Auila, Say t. al: Ique nullam eo casu contrahi irregularitatem, quia pietate quadam ducta Ecclesia eam Pumam condonauit infantiae,ob eius
teneritudinem , Si non ob solum defectum rationis: argumentum autem 1 cessatione cause ductum non va let , nisi ubi cellat causa adaequata; cum igitur Clem absolute definierit in fauorem infantiae, ne irregularitatem ex culpa contraherent, non est, cui illum fauorem nostris interpretationibus minuamus. ιSecundδ dubitari poterat, an qui post septennium adhuc doli incapax est , hanc irregularitatem valeae incurrere, quod negandum est cum Auila, Se Sayr. qui alios dabunt contra Malol .lib. 3 cap. 48. initio. n. I I .&glossa in cap. 1. de delictis puerorum. v. multum,quia haee occi o non erit tali voluntaria', etiam in causa sua, neque ulla ratione culpabilis; qualem tamen esse oportet ut puniatur tam graui praesertim poena . ubi tamen dubitatur, an fuerit usus rationis , post septennium esse praesumitur, ut obseruauit Sanche 2 l. citat.
Tertio dormiens in eadem Cisinentina excusatur ab homicidi j it regulatitate, eo quod occidendo minime peccet, Se furioso similis sit. cap. sane I 1.quaesi. r. cap. maioris M. item quaeritur, de Baptismo, atqtie alibi; quia verb nonnulla. quae in somnis contingunt, solent esse volita in sua causa, atque adeo in illa eadem causa peccata,hine fit, ut si eiu simodi fuerit occisio 1 dormiente commissa, pariat irregularitatem ; si enim dum vigilaret, aduertit se in somnis solitum esse facere, atque arreptis armis obuium quemque aggredi, praeuideatque simile periculum, neque conetur eius prae si indere occasionem , antequam ad dormiendum se comist nat, reus erit occisionis consequutae, utpote in
sua causa in directe volitae , arque adco poena temporali punietur, licet Z non Diuitiaco by Corale
212쪽
nori poena ordinaria , ex eommuni DD.quos dabit Couatr. loco citatonum c. i ncurret ergo irregularitatem, cam nihil sit quod ab Illa excuset , quandoquidem ex regula generali illa perpetub eontrahitur ex homicidio voluntario, quale istud esse ostem
annus atque ita docent Couarruvias, Ancharan. & Cardinat. in eandem Clement.& eae teri communiter. An ver. qui conatus inimicum occidere, Sc ira excandescens ita Obdormit , ut in praecedenti aestu inter dormiendum occidat inimicum, siue alium,quamuis non esset ita solitus dormiens furere sit irregularis, quaerit Paludanan 4.d. 3 2. quaest. I .are. 3. affirmarque, quia illa occisio est volita in sua causa, nimirum iracundiati eo natu,illam, dum vigilaret, committendi.& sicut ille, qui ex turpi cogitatione,cui consentit vigilans, reus est pollutionis ex eadem cogitatione inter dormiendum subsequutae, ita hic est volita in sua causa. Id tamen iure Megat Couarr. v bi& communem esse dixit, sequiturque Auila pari.disp. 6.sesst. i.dub. I . quia illa ira,& quae in vigilia acciderunt,non sint causa proxima huius occisioni S, neque in illis ea praeuideri potuit, ac proinde neque intendi, vir fuit ex-llicarum; quare nullo modo fuit vo .untaria,sed prorsus casualis, cdm tamen pollutio nocturna consequens mortalem cogitationem in vigilia
imputetur dormienti , quia plerumque ex simili primo consensu exci
nis in vigilia vix illam in s.mnis deinde causat.
Ad extremum dixi in nostio consectarao,eadem omnino de ebrio.sta. tuenda ella, licet illius non meminerit illa Clementina, unde Imola, &Laidinia ilium , si .quempiam Occi dat,irregularem esse volunt,quod placuit etiam Villadlego, Tabienae de Sylvestr. Verum praeliandum est tindistinctione data, si enim pretuidit sor-maliret, aut interpretatiue sequuti
rum homicidium ex sua ebrietate, dc non adhibuit necessariam diligentiam ad illud impediendum, fit irre utaris,etsi ebrius occidat, non autem nulla ratione hoc homicidium praeuiderat,quia in priori casu homicidium est voluntarium in directe in
sua causa,atque adeo mortaliter culpabile propter negligentiam mortalem in eo vitando;ini posteriori vero . est casuale dc fortuitum. Itaque cen set Couarr l. cit.n. 3.& Auila sech. .disp. 6.dub. I 3 .N..uarr.i Castro,alij-que,quos ipsi atque Sayr. lib. 6.cap.
7. num. q. dabunt ; quod vero non meminerit Clemens ebrii,non Vrges,
quia illum comprehendit in furioso, te fatis continetur in tegula genera ii, de necessitate volontaris homicidii ad hane irregularitatem ; quod Vero peccauerit te inebriando, nihil confert ad hane irregularitatem si
homicidium non fuit voluntarium, tut
estia parte propositionis nostiae laseolientanus.
An adulter si irregularis, si ma
ritus uxorem interficiat propter aduherium com
E s v o N D E Tu R non esse . quia r adulterium & prouocatio ad illud missione litteratum amatoriarum,
aliisque eiusmodi solitis rationibus non tendit per se ad homicidium,
quod proinde dici neqvit in illo adul
213쪽
terio tanquam in sua causa volitum; quare si contingat,omnino casu continget : si tamen in aliquo casu particulari potuit adulter,aut iure debuit
suspicari periculum homicidi j propter iracundum mariti animum , &imprudentiam, qua ipse utitur in tegendo adulterio, aut in sollicitanda muliere , 5c quia iam minae atque verbera praecelserunt, existimo illum adulserum rem elle homicidii conse quutit, atque adeo irregularem elle; atque ita lentiunt Suale E disp. 4s.sect. 6.num s .Fillluc. tract. 2 o. cap. s. num So. Layman. lib. 8 tracL3. pari. 3. cap. IO. num. 1. Qua ratione conciliantur diuersae sententiae, quarum altera simpliciter affirmat hunc adulterum iregularem ein cum Naua tr. p. 27.n. 2 8. Gutierr lib. 2. Canon. qq cap. 6. num. 42. Ioann. dela Cruet in dilectorio dub. t i. de irregul con. . Maio l. lib. I. cap. 48. f. . num. F.
Alij autem simpliciter negant irregularitatem hoc loco cum Auila disp.s.
de lege poenali cap. 14.& Aragon. 2. . q. 6 4. art. 8. a quibus non multum abest Diana pari. trach. 2. resolui. I. Obiicit Nauatr. ita fuisse declaratum a Pio V. cum in Romana Poenitentiaria similis quaestio agitaretur circa clericum adulterum, cuius occisione maritus uxorem suam occiderat. Respondetur eum.Henriq lib. I 6. cap. . g. .littera P. vel Pium tanquam Doctorem priuatum responclille , vel certe,quod probabilius est,illum clericum potuisse & debuisse illud ho-
inici diu praeuidere. Idem porro dicendum est,quando affines, aut consanguinei foeminam interimunt, a uilina ritus seipsum desperatione actus praecipitar, aliaque eiu simodi accidunt, de
An qui alteri renuntiauit intariam acceptam , sit irregularis , si
ille eccidat eum a quo in-tariam accepit 'L r QI I s marito adulterium uxoris aperit, quam ille deinde confodit, aut amasiam , cuius peih-diam ab . alio quopiam didicit, quaeritur an isti delatores sine irrega-
Respondet ut nisi magna qtaedam leuitas & in cons delatio excusauerit hos delatores a gr3ui culpa , reuer, illos esse homicid j subsequuti reos, atque ita fieri irregulares. quod mul- o magis: continget, si animo: illud homicidium procurandi ista sue vere, siue falsδ defetant; immo licεt habeant ius aliquod monendi maritum, aut alium de accepta iniuria, si nihilominus tute suspicati debuerint 'inia
fausti im caedis euentum,& nihilominus detulerint, esto non peccent, propter varias causas excusantes in ea delatione , peccant tamen causan do sua leuitate iniustam alterius Ortem,quam praeuidere debuerunt,& incurrent irregularitatem ex homicidio voluntario, ut tradit Ugolin. cap. in . num. 9. Praeterea fieri istos delatores irregulates, eo quod fungantur vice accusatoris,accusationi enina iudiciali ea denuntiatio aequi ualeret, docet Maio l. lib. s. cap. 483.2. num. 7.& Sayr.lib. 7. cap. 2. num. 26. quod mihi tamen non placet, neque enim illa extensio it regulatitatis ex inculpa
bili accusatione propter idesectu in leuitatis ad similitudinariam tantum accusationem absque ullo iure fieri
214쪽
debet; fateor tamen raro contingere, vi delatores iniuriarum,quoties ex illis mutilatio, vel caedes sequitur, vitent irregularitatem, propterea quod causam culpabilem illi homicidio dederint.
sit irregularis , qui potionem
' amatoriam propinat , ex qua mors eam bibentis
TA accidit Deianirae. quae nocere noluerat Herculi, cum ei vestem centauri tinctam singuine dedit, sed
eius amorem conciliare, quare errore peccauit, non Voluntate,ut Sopho-eles & Cieero testantur. Hoc tamen mortis, aut grauioris laesionis .at vero poculum ad conceptionem cum commponatur ex iis, quae homines natura debiles fortiores essetant ad genenerationem,non tendit per se ad mortem,aut eius periculum , atque ex hae responsione Couarruviae sequi- tui propinantem poculum amatorium mulieri, si ex eo moriatur, fieri irregularem. Mihi tamen contrarium videtur.
nisi enim suspicari debuerit esse aliquod periculum in eo poculo , nedum amorem excitat, grauiter sanitati noceat,propter medicamenta, ex
quibus confectum est, aut si simile quidpiam praeuisum fuerit, sed temperatum,ita suerit eiusmodi temperamentum ut absque valetudinis damno hauriri possit ex prudenti Medicorum iudicio, non putarim esse i regularem,qui illud porriget, etiamsi crimen , quando habet adiunctam in inde sequatur interitus mulieris immortem, seuere puniunt leges,nam l. sum haurientis , quia ea caedes erit casualis, &3. F. ad I Cornel. de sicariis , ex senatusconsulto relegari iussa est ea, quae non quidem malo animo , sed malo
exemplo medicamentum ad conceptionem dedit, ex quo est,quae acceperat,decessit, ita Vlpian. l. citatarat veto Paulus inl.si quis M. qui abortionis, E de pinnis quo aut abortionis,
aut amatorium poculum dant,etiam non
dolo malo , damnat in metallum , si humiliores sine; si autem honestio. res,relegat in insulam amissa parte bonorum: qubd si perieret, cui propinatum. est poculum illud , sumno supplicio assici vult dantes. Cuius diuersitatis inter hos Iurisconsultos causam reddit Couarn in Clem. de
homicid 2.part. initio num a. quia iliacet utrobique absit dolus, poculum tamen amotorium , vel abortionis
diabet adiunctum praesens periculum
omninb casualis,& inuoluntaria; philtrum enim amolis causa datur. non interitus , qui maximὶ caveisti debet ab eo, qui sui amorem excitare curat. Idem dieo de poculo concitante iram . aut Odium ; quare Aristotelesan magnis moralibus narrat foeminam,quae suum amasium simit i pocules interemerat,Areopagi i dicio absolutam suisse ab homicidio; quanquam quod attinet ad poenam huius criminis,maxime.
215쪽
II Uo D vero attinet ad poculum eausandae abortioni, constat ex q. superiori, si saetus animatus per illud excutiatur , committi homicidium voluntarium, atque adeo con itahi irregularitatem; sed mode, agimus de poculo aliave causa aborti nem efficiente comparata cum ipsa matre,quae ex eo ab orsu quandoque petit cur enim fieri non poterit, ut
ex cinguatur mater malignitatereme-
dij, quod ad abigendum semen susceptum, dc foetum nondum animatum adhibetur, aut si fuerit animatus faetus in illo excutiendo , occidat etiam parcns , atque ita duo homicidia ex ea abortione sequantur; quaeritur igitur, an duae quoque iregularitates ex illo casu admittendae sint, uti omninδ concedendae erunt, si duo homicidia voluntaria ibidem agnoscimus. Respondetur itaque, qui abortio nem causat, esse quoque reum interitus matris inde consequuti, nisi probabili ignorantia excusetur, quia, Vt docet Mercuriat. lib. i. do morbis mulier cap. 2.& Codronich. lib. i. de Christiana medendi ratione, cap. 1 2. abortio est periculosa matri, quia, inquit Codron. fit praeter leges natum violenter de eoacte, de corruptiua foetus sunt venenata, deleteria, de humanae naturae inimica ; quare cum se tus corruptione etiam martis inte-etitus necessario subsequitur , ideo
teucit quod scribit Agathon. lib. 2.
de fluuiis, Cyiram herbam vino maceratam, & umbilico imposimn , abortum sine periculo facere ;pergitqueribidem Codronich. ex Hippocrate 8c Galeno docere aborsum omnino periculosum esse ; quare qui causabie abortum vix i voluntario homicidio, si inde pereat abortiens, excusari poterit. Secus est de erectione & exere. tione seminis , sue geniturae , quae saltatione aliisque modis absque salum discrimine curari poterit ; nisi
enim vel ratione remedij, quod adhibetur , vel negligentiae in cauendo aliquo periculo, quod ex tali modo per accidens coniungi posset, mors subsequuta fiat voluntaria, non iniscurretur ratione illius irregularitas. quamuis ea homicidi j anticipatio, ut cum Tertulliano loquebamur quast. superiori, crudelis & nefanda existat; ex homicidio tamen mere casuali, licet cum opere illicito coniuncto, minime incurritur irregularitas , ut diximus.
CoNfECτ ARrvM VII. An qui consulit, vel mandat alteri, vi duestum subeat, aut initulamvlifatur , aut alsum occidat,
par irregularis , si is, cui tale
consilium, aut mandarum dedit, occidatur poc idem quaeri potest de eo qui i smandauit alicui alterum occidere, si ipse mandatarius occidatur. RArio dissicultatis est, quia iste mandans, & consilens, est causa mo- talis caedis mandatarij 3e consul rarij, quamuis enim suo macito 3c consilio non intenderit, eam tamen in directE. voluit, cum eius periculo impruden-
216쪽
et expon re voluit hune mandata- alicui, ut seipsum , vel alium Oeeiis tum ερ consultarium ; quare illud dat, & effectus illius mandati, aut homicidium non erat te ecta consu-l consili j ponitur: at vero, qui manis lentis proclas casuale, sed indirecte dat, aut coiistitit Titio . ut Caium oc- voluntarium. inare ita docent Suar. l cidar. non mandat ut Titius seipsum
disp. 4 . scch. 3. num. i8. qui contra- Occidat, quamuis mandet ut occidenis
riam neque speculatiue, neque pra- do Caium exponat se periculo. vectice sequendam dicit, Villallobos occidatur a Caio I ergo etiamsi reueia
trach. xi. dissiculi. χo. num .io. Auila i ri Titius , dum mandatum, aut eonis 7. pari. disp. 6. sech. 1. dub. s. con . . silium sibi datum exequitur, oecida-Myr. lib. 7. cap. s. num. 3. Vg m. ' tur , mandans non erit itregulatis. cap. i 6. 3. 8. Molin. tract. s. dispἹ2.lMaior huius argumenti patet expen-m m. 2. Couarr. 2. pari. g. x num. t. denti iura , quibus irregularitas adversu , quod si ex prauo. Qui omnesimandantes & consulentes extendiserὲ Suinmistas & Canoni stas in hane tur, nam cap. significasti. a. de ho- rem laudant, ut videbis apud Sayr. micidio, loquitur de eo , cuius co quod intelligendum tamen aliqui,silio & mandato parochiam processe-
volunt, si mandans & Consulenstrunt contra latronem. cap.autem,sicut
praeuidere debuit periculum illius dignum 3. Clericos , eod. tu. agitur occisionis mandatar ij. Quod etiam de Clericis , qui consilium dederant,
confirmatur ex eo, quod qui expo- ve Cantuariensis Archiepiscopus ea-nit se periculo mortis absque ratio-speretur, aut eius captioni armati innabili causa, vetὸ homicida est sui-iter erant. Denique cap. fin. eod. tit. ipsius si occidatur, qui igitur consu. in 6. loquitur de mandante, qui iuniit, aut mandat alicui. ut eiusmodi serae alium percuti, citra occisionem discrimini se obiiciat, consulit, autItamen dc mutilationem I qui tamen mandat homicidium ; quare si con-Preus homicidij atque mutilationis fa- tingat, vere homicida fuerit, atquesctae a mandatario fines mandati exce- adeo irregularis. dente dicitur, atque adeo irregularis Respondcturnihilominus nullam eo 'uod debuerit cogitare id euenire hoc loco contrahi irregularitatem a posse, atque ita in culpa sit, quod non mandante , aut consulente , ita viti vitaverit tale periculum ; ex quibus docti apud Suar. HentiqueΣ lib. i JOmnibus euidenter colligitur, nun-Cap. I 6. num. I. Speculator titulo de quam in iure homicidam quempiam dispensat. F. iuxta. num. 3. Tu trian. dici, atque ea de causa irregularem lib. 9. de censuta disput. 6 3. dub. Jratione mandati, aut consilij, nisi qui Hurtad. disp. 2 de irregular. dissicis. mandat, aut consulit alicui occiderenum 2 r. Praeposit. qu. est. s. de irre- seipsum, aut alium quempiam. Iam gulat. dub. io. n. 8. Vas'. disp. ioo. vero qui alteri consulit, ut alium inua-num. 4s. I. 1. Nequc dicit impro-sdat, etiam cum periculo suae vitae,aut
babilem Bonac. disput. 7. quaest. .ivi quid dissicile cum magno discrimi-Punct.7. n. 37. ne, ne ab aliquo interimatur, aggre-
RATIO mihi perspicua videtur, diatur, non consulit ipsi ut seipsum quia nullibi imponitur irtegularitas occidat, neque causam proximam il- ob mandatum , aut consilium , nisi lius occisionis ponit ; quod inde pro-
quando quis mandat, aut consuliti batur, quia iste , qui aggressus alium,
217쪽
ab illo occiditur , aut qui obiicit eaput suum graui periculo , ne ab alio
occidatur, non occidit seipsum, licet, si imprudenter hoc periculum adeat, peccet contra fortitudinem, aut propriam char ratem , non enim ponit causam proximam tendentem ex se ad homicidium , atque independen
gularis, ex Va'. lo c. cit. quia reueranon fuit causa proxima homicidi j, contra Speculator quem refert, ac sequitur Felin. in cap. sicut dignum, de
homicidio . num. 8. & in cap. I. n. g.
de ossicio delegati, & Vgolin. cap I6.
Tertio, qui sceminam ad se veniretem ab aliena voluntate , uti nec est l iubet per tecta, aliave loca periculosa, rium ess et, ut diceretur se ipsum occi-l unde imprudens sibi mortem consciis dere.Sicut igitur,qui offert se morti ab ult, aut si praegnans erat, foetum ex- alio inserendae, non occidit seipsum ita neque,qui illi consulit,ut ita se exponat , illi consulit occisionem sui ipsius; quare ratione illius consilii licet contingat hunc consultarium ab alio occidi , minime incurret iste Cosiliarius irregularitatem ex homicidio , quia, ut ait Vas'. consilium traditum ei, qui occiditur, di quod non tendit in mortem nisi ratione periculi, quod incaute aggredItur, non videtur in iure prohibitum sub poena irregularitatis , atque ita eliduntur
CoNfECTA RivM VIII. Soluuntur cagus alis singulares ex doctrina traditu tib V X hae potio definitione plurima
calia colliguntur. Primo, cum qui consulit alteri, ut exponat se probabili vitae periculo, quod licite potest adire pro bono publico , aut priuato, non esse irresularem, non modδ quia illud consilium est de re bona, ac proinde non potest puniri poena irregularitatis, sed etiam, quia non consulit, ut iam ostendi, sui ipsius homicidium. Secundo , qui consulit alicui fur. tum, aut adulterium, ex quo scit illum puniendum capite, non erit irrecussit, non fit irregularis , contra
Nauarr. cap. 27. num. 2II. Tabie n.
Ratio est, quia iste sue Clericus, siue laicus, male enim DD. aliqui solita ista distinctione ut uimur hoc loco, non consulit huic mulieri, ut seipsam
occidat, aut ut ab Ortiat, ricque ut causam nece Tario connexam cum
ab orsu , aut suo interitu suscipiat, quamuis aliquod periculum sir. quod tamen vitare poterit, si ipsa caute de prudenter se gerat; quare sibi imputet, si sua culpa aut pereat, aut abo tiat, non tamen amasius, a quo militata fuerat, dicetur pioprie & vere illius , aut foetus ipsius homicida ad effectum irregularitatis, cum Icucsa illud homicidium non consuluetit, si tamen ipse secum traheret sceminam, aut funem tenderet, aut explananduitiitet suscepisset, aut remouenda offcndicula , quae occurrere possent, aut facilem transitum dixisset, unde illae redula incauti iis se gessisset, aut non adfui met amasius ad horam condi. ctam ut opem ferret, illaque vel sede istan suspicata, vel metu exterrita concidisset, existimarem hunc esse irregularem, non ratione consitu veniendi per eiusmodi iter periculo
simi, sed quia eius casui, caedi, aut
218쪽
abortioni re ipsa suisset Icooperatius
variis illis modis, de subtrahendo auxilium debitum, uti suit expositum
quaest. superiori, consis. & Iq. atque in hunc leniam interpretor DD. quos contrariam sentire referebamus.
Quarib, qui rixatur iniuste cum Titio, atque ab amicis in defensionem accurrentibus, iuuatur, non fit
irregularis, si illi eius amici vel ab ipso Titio, vel ab eius quoque de sensoribus occidantur. Ita Panorm . in cap. Petrus,de homicidio. HenriqueΣ lib. q. cap. II. num . . litto. & apud
ipsum Speculator Zc Hostiens. Armilla veth. irregularitas. g. s. contra Auila disp. 6. sect. i. cir. dub. f. con. Ratio manifesta est ex dictis, quia non consului, ut isti occiderentur ab aliis, quamuis ipsos in mei de sensi nem siue iustam, siue iniustam, voca
Quinto,Consessarius, qui consulit poeniten: i fateri crimen dignum moriste, esto aliqua sortassis de causa excusetur ab aperienda veritare, non erit irregularis sequuta poenitentis morte, non modb. quia bonum est illud consilium, de de re licita ; quamuis enim iure possiet crimen tacere, sit cri tamen illud iure poterit, sed quia non consulit mortem, neque in illam proxime influit; sicut enim iste non occidit, aut mutilat se ipsum fatendo erimen, ita neque illi tui ipsius occisionem ,
aut mutilationem , qui ad eam mani, festationem hortatui.Ita Diana A. pari. tract. a. de irregular. resolui. 29. Sexto, qui consilit reo ut omittat
iustam appellationem, cuius desectu deinde perit,aut saltem citius torquetur, dicitur esse causa moltis illius a Diana loco cit. sane si praevidit hoc periculum, quod per iure concessam appellationem vitati poterat, influit in eius mortem, eodem modo, atque si consuleret alleul arma abiicere,eum tamen sciat ab inimicis statim inuadendum, atque occidendum.
CoNfECTAR IvM IX. 2 uanam cooperatio ad homicidium pariat irregularitatem. OPem ferre quis potest homicidae, vel antequam homicidium committat, vel ubi illud perficit, vel post ipsiti commissum, ut i obseruat Ugolin. cap. 17. & alij passim, atque ex his actionibus una proximὸ inquit
in ipsum homicidium, ea nimirum, qua iuuatur homicida, diam re ipsa occidit , altera non est nisi remote quae ipsum homicidium praecedit : ut qui pecuniam, alma, socios, aliaque necessaria ad homicidium tribuit, alia denique supponit iam caedem commissam ; quare ad illam non influit, homicidam tamen pet secto scelere iuuat, quia aut receptat fugientem, feregit, aut excusat, aut in patrato crimine confirmat. Deinde haec omnis cooperatio vel directe tendit in homicidium, quia fit animo occidendi, vel indirecte, eo quod inconsideratio,
aut negligentia committatur in cauendo homicidio , quod ex illa co peratione nostra sequuturum suspirati possumus ac debemus, vel denique
caria duntaxat,& omninb inuoluntarie citra culpam fallem grauem age tis coniungitur cum alicuius in tertia
tu ; quae omnia subiectis exemplis facile illustrari polsint ; qui enim aut
pcitionem venenatam conficit, aut arma ministrat, non cooperatur pr
xime homicidio , qui una percutit, aut homicidam, dum occidit, ab aliis tegit, aut hortatur ad audendum , in ipsam occisionem actu influit, qui Parat
219쪽
parat equum, quo homicida commisio crimine diffugiat, aut illum pecuniis deinde i uuat, non cooperatur quidem homicidio patrando, sed eius authori subsidio est. Aliquando' quis
praebet alma, & venena miscct, quia intendit interitum eius, in cuius caput ista parantur; alias verb licet non intendat eana necem, immo doleat
eam quaeri, scit tamen, aut dubitat in eiusmodi usum ista a se ex posset. Denique nonnunquam existimat haec omnia ad alios effectus , quos habere
possunt, dirigi, neque quidquam de
sequutura in)e alicuius morte dubitat, aut dubit Are te iactur ZEt quidem constitutum esse debet, operationem homicidi j pio ratione
culpae mortalis, quae per eam admitritur contra q iitrium Decalogi prae- Cepi um. causa re i ta egulati tatem; quod ex hactenus disputatis euidenter sequitur, nam cooperatio non alia ra-l One facere potest irregularem, quam
faciat ipsum hom cidium , quod jnunquam facit, ni si quando quasi n
eo committendo peccat mortaliter, lsiue directe , siue in directe volitum fuerit; quod hac ipsa q. ostendi in iis secunda parte piopositionis. Quod igitur attinet ad cooperationem , in qua directe intenditur homicidium, siue ipsa illud praecedar, siue comitetur, quod praestatur, dum actu fit, certum omnino est eam sussicere ad incurrendam irregularitatem, cum ea sit omnium maxime propria& culpabilis culpa homicidii contra quintum Decalogi praeceptum ; quare si cui cooperationi imponatur irre- lgula*as, cap. sicut dignum. Lilli,eu cap. lignificasti 1. de homicidio, tritic imp imis imponi dxbuit, eritque ista ii regularitas homicidi j voluntaris , siue hic stiis manibus percutiat,
aut propinet venenum, siue auxilium tantum praebeat homicidae. cum ad directiim voluntatium nihil plan Edest in illo casu. Coo P E RAT io indirecte volita si erit mortalis, facit etiam irregularem, quia ratione illius dicitur quis proprie homicida. D ssicultas tantum est, an cooperatio ad ip samna et actione in homicidii possit esse imioluntaria, siue indirecte tantum volita, cum enim quis sciens de volens cooperetur ad illam caedem, siue ipsemet suis manibus percutiat, sue percutientem
tueatur, aut hortetur, aut illi quapiam alia ratione assistat, nihil planὸ deesse videtur, ut cooperatio ista di
catur omnino voluntaria cooperanti,
quamuis ipse non intendat principaliter eiusmodi homicidium . sed ut sese voluntati alterius accommodet: at vero aliud hst rem quampiam principaliter intendere , aliud directe de per se illam velle, nam qui secundario
tantum, aut ex alterius determinatione quidpiam vult, illud tamen in se& dii ecte velle potest. 'Quare placet distinctio Suaris di Dput. q. sect. s. n. I. cooperatorem qui
ipsa minet caedem sua actione physica facit , quia nimirum vulnus lethale infligit ex intentione iuuandi amicum , qui quempiam aggreditur animo eum occidendi, esse reuela homi cidam voluntarium , qualia uis nounis inuitus pugnet, atque quantum licuit authorem pugnat, vel caedis a praua illa mente auertere conatiis fuerit, quia haec omnia non faciunt
nisi inuoluntarium secundam quid,
cum quo bene cohaeret voluntarium dilectum & per se , atque etiam voluntarium absolute lila de nunc, ut. ex prima secundae supponimus , neque sane iste in eo casu tam cooperatur homicidio, quam ipsam me tactioneni homicidij facit, unde cum A a licet
220쪽
licetlinnitus aliqua ratione,& coactus
Occidat, volens tamen & sciens occidat, non apparet quomodo dicatur ista cooperatio, vel potius occisio in is
dulcte tan. tum voluntaria. At vero si
hic cooperator non pugnei suis martibus, sed assistat aut comitetur, potetit aliquando illa sua cooperatione nora esse reus homicidii voluntari j,
ac proinde non incurrere eius irregularitatent, sed tantum homicidii inuo.
l ntarii, quia ncque in seipso, Deque in aliqua sua actione directe vult homicidium , q iod fit duobus modis. Piimo si sciat amicum , cui assistit, intendere caedem alterius, quam ipse
tamen non vult, ea tamen deinde sequitur ex auxilio, quod homicidae
aliquis direct ε cooperari illi , quem
scit tendere ad homicidium, quin velit directe cooperati homicidio, nisi fortassis assistat & cooperetur ad
maius malum Vliandum , tunc enim
si homicidium contingat, pIaeter eius intentionem , dicetur illi Inuoluntarium, dire te scilicet, quia non erit omnino castiale, neque inculpabile, quia re ipsa influit in actionem malam ; quamuis enim , , qui consuit
minus malum, ad maius vitandi mimmunis culpae sit, non tamen qui eadem de causa minori malo cooperatur, culpa vacat, quia considens
nihil influit in actum: conditionalis enim voluntas nihil influit in actum ; hic autem considit tantum praestat, quamuis inuitus. Secundδ, i conditionaliter , supposito q od ve-ii ignoret principalem criminis authorem intendere caedem , etiamsi prauam aliam acti nem machinc tur,
ad quam iste sopium se praebet, adulterium, v. gr. surtum, iniuriarum ac lit quis alteri nocere . ut minus noceat : non considit autem absolute nocere, immo ne grainter noceat: qui autem cooperat Ut minori malo, te uera ponat illam actionem malam; ceptarum vindictam, absque caede ta- quare peccat: quarimis autem eadem
men & mutilatione ; in lirs enim ona. omnino ponenda suillet actio & cae-nibus apparet cooperantem non velleides sequutura, si tamen tua actione directe moriem, quam ignorat quaeri illam ponas, eius reuera causa cul-
in toto illo progressit, mae vincibili-i pabilis es , quod non contingit iraret, sue inuincibiliter ignoret; fieri l considente, qui consulit . quod ab L
tamen poterit, ut in ipso aestu rixae, aut facinoris animum mutet, atque ex cooperatore fiat principalis actor, aut non tantum assistat, sed suis ma-que eius consilio eadem ratione faciendum filisset, tonc enim ipse suo consilio nihil influit in eam actione mi, quamuis absque eius Ope ponibus confodiat, de occidat, atque i nenda fuisset. ita iam fit voluntarius homicida, quae t Densue cooperatio mero casu a- Omnia accuratius expendenda fuerint l lis , curiis modi forte est. cooperatio propter dispensationem quae facilies rc mota, re ad aliquid praeui uiri ad obtinetur,quando homicidium inuo. luntarium suit. Tertio, quando cooperatio est dioccisionem , quando procedit ex ignoratia inuincibili occisionis, aut quando cadem actio vulgo ferri - ecta in ipsam occisonem, insigen- l lci, alio titulo , & ratione illius ex-do aliquod vulnus, semper neceslatia i culari potest,quia neque directe,ne- est ignorantia intentionis principalis i que in directe ex intentione caedis gentis, v tilla cooperat io non sit nisi. posita est , excusat ab irregularita- inducat Foluntaria, quia nota potest te , quae eriam non contrahitur per