장음표시 사용
231쪽
potestatem alteri sibi vitam eripiendi , aut membra tollendi, atque ea in parte valet ratiocinatio Vgolini ; at vero si Medicus ille dabitet, an medicina obsutura si , urgeatque aegro rus, dicat qua se vel experimento illvis medicaminis bonitatem comproballe, vel sibi ab alio quopiam perito fuisse praescriptum , potetit deposito dubio practico prudenter obsequi
aegroti voluntati, quam rationabilem esse prudenter existimat, atque ita non tenebit ut de infelici illius euentu, neque propter illuna fiet irregulatis. Decimo tertio, qui sagittam extraxite vulnere ea ratione, qua praescribit ars, quamuis ea cxtractione Vulnus recruduerit , atqie aegrum cxtinxerit, non fit irregulatis : si autem
contra artem , quam non nouit, aut
quia ad illam non scitis attendit, peccauit , atque ita concivit morte in aegroto, fit irregularis. ita Sayr. lib. 7. cap. 6. n. l . Bonac. disp. T. quaest. 4.rait. 7. Dum. 33. qui alios dabunt. Ratio est, non quia vinis vacat rei illicitae, alter licitae , uti respondent laudati DD. sed quia unus non peccauit peccato homicidii, alter autem peccauit propter imprudentiam, aur. negligentiam in vitando pr.esenti mortis periculo , nam si Ciericus ex artis praescrip o idem feci stet , sernatis iis omnibus, quae ab arte praescribuntur, non foret etiam irregulatis
propter mortem ex ea ex Iactione sequutam .
Decimoquarid. Neque medicinae, neque chirurgiae ars facit irregula. rem . nili remordeat conscientia alicuius homicidii ex grauiter culpabili imperitia, aut negligentia, ut hactenus fuit explicatum, commissi; quare absque ulla dispensatione rum Medicus, tum chirurgus, qui nullius cul-Pae in tuo exercendo munere sibi fue-- εonscius, culpae, inquam, e . qua alterius mors sequuta sumit, aut accelerata, ad sectos Ordiues promoue si poterit. Ita DD. in cap. ad aures, de aetate & qualitate ordin. ubi Pontifex Canonicum , qui medicinam exercuerat , ad Ordines promoueti polle respondet , nisi ipsum .con scientia remordeat, ne sua culpa alicui necem attulerit ;quar omnia aeque valent in chirurgis, uti obseruauit Sylv. vetb. homicidium 1. quaest. I .& I4. Et nunquam in iure fiunt hae personae irregulares, nisi propter peccatum in suo munere commilium, ex quo contigerit homicidium ; ergo ipsemet statua non inuehit irregul litatem desectu lcnitatis. Decimo quin ib. Clericis non est simpliciter interdictum medicinae
exercitium , aut etiam chirurgia . modo fiat citra incionem & adustionem, unde non ficnt irregulares ex eo exercitio, quia cap. se nientiam,
nc Clerici, vel Monachi, prohibet
tantum adustioncm & sectioinem. Deinde in tam sepe citato cap. ad aures , non tribuitur culpae Canonico Coloniens , quod cxercuerit medicinam ; quod inde etiam confirmatur , quia ex communi DD. Canonistarum sententia, qui volunt casuale homicidium ex actione illicita sequutum parere irregulpritatem , hic Canonicus su i siet irregularis sequuta
alicuius aegroti morte ex curatione 1
se facta, & adhibita, qua uis diligent MN prudentia apposta , quia ille Canonicus vacasset rei illicitae ; quod tarnen ii gat Pontifex, qui illum Canonicum non arcet a suscipiendis Ordinibus, propter exercitium medicinae, sequuta inde morte, si ιstum cou- scientia minime remordeat; quod ipsum tradunt Card nal. in illud cap. ad an- res, num.a. Couarr. in Clelu. de homicidio. a. pari. s. . num. . Rodri l. Bb 3 C ruri . l.
232쪽
disp. 6. sect. i.dub. Io Hostiens in cap. smiificasti 1. de homicidio. Felin. in
cap. tua nos. cod. tit . ubi & de Romana prauci testat ut contra Roseli. verbi Medicus, fi n. Angel. eod. v c b. n. I i. Sylv. quaest. 2. Armilla num .4. Tabiena vel b. Medicina, q*est. 3.
Nauarr. cap. 2 s. num. i LG. Panorm . in
cap. sententiam, ne Clerici, vel Monachi, num. χχ qui id male probat ex eo quod medicinae studium prohibeatur Clericis. cap fin. ne Clerici, vel Monachi ergo & eius exercitium, quae consequentia a pluribus reiicitur, 1 Rodii q. loco cit. 3c Sancti. lib. 6.
in Decalog. cap. 14. num. IS. quia
studium quoque legum prohibetur
Cleticis, cod. cap. fin. & tamen licet ipsis consulere tum verbo , tum scripto, modo Advocati munus non gerant , atque ita exercere legum scientiam, si quam prius libi com p. uarint, quod pluribus ostendit Sancti. eod.
lib. 6. cap. I 3. num. 29. 3c 3 2. Deinde in illo cap. finali redditur r.uio curtum medicinae, tum legum studia verentur Clericis, non, ne ea aliquando exerceant, ex eoque exercitio fiant
irregulares, sed ut Theologiae stu. dium amplectantur. Non dissiteor quidem , aliquam eisse indecentiam in hoc medicinae exercitio 1 Claricis, aut Religiosis, ut dixit Molin. &Sanch. sed nego ob eandem indecentiam alicubi latam tale irregularitatem ; quare modo caueant a com-b ultione & incisione, eam non in . current , licet ab ipsoru in actione inculpabiliter sequatur mors aegro ti. EiRCA prohibitionem porro com-bullionis & incisionis in cap. scntentiam , cit. quaedam obseruanda
Iellant i Primum eli, illam uon fieri' nisi Subdiaconis, Diaconis,& Sacerdotibus, non autem teliquis Clelicis , etiamsi . lint beneficiati, aut Clerici , quod vidit sapientet Molina disp. 7 I. cit. num. 2. sub fin. Rodri q.
cap. I76. cit. num .P. Bonac. disput. 7. quae it ε. punct. s. n. . contra Nauarr. Panormit. Angel. Syla. Armill . Tabien.& Sanch. loco cit . qui faten Iut quidem nullum textum reperiti, qui loquatur de aliis, quam de iis, qui sa-ciis Oidinibus sunt initiati ; volunt tamen Omnia, quae interdicta sunt Clericis in sacris constitutis, censeti quoque interdicta Clericis beneficium ad victum sufficiens habentibus. Vetum haec regula generalis,quae nomine Clerico tum sacris ordinibus insignitorum vult comprehendi ominnes beneficiatos , probati deberet ab his Doctoribus ex aliquo iure , non autem gratis ab illis ameri, ipsi enim
non faciunt ius , neq e vllain rationem affer utar, quae nec ellat id faciendam esse hanc extensionem persuadeat ; quare claro & certo iuri, quod habemus in cap. ad aures , in quo prohibitio ista tralitur, standum erit, unde etia in Felin. cap. tua nos , de
religioso Sacerdote intellexit. Sed de illo cap. alibi fuit fusε tractatum. N E Q vE obiicias quaedam priuirilegia quibusdam Religiosis circa Me.
dicinae exercitationes concesssa , quae
resert Rodii q. & in nostro compe dio priuilegiorum. verb. Medicus, idem dicitur indultum a Greg. XIII. nostrae Societati, ut eius Religiosi periit medicinae possint citra combu-itionem & adustionem aegrotis tum externis . tum domesticis, ubi alij Medici facile haberi non poterunt, mederi, nam haec priuiligi a plobarent omnem artem medicinae etiain sine combustione & incisione omnibus
Religiosis futile Irohibitam , quod a sui ra
233쪽
salsium iam ostendimus. Itaque dicen ldum est cum Rodii q. haec priuilegia lad vitandos scrupulos, propter diuersas DD. opiniones', cupius indul-
Secundo obseruandum est per prohibitam Cleticis incisionem non Intelligi, venae admittendum sanguinem, apertionem. ita Molin. disp. 7s.
Auit. 7.pati. disp.6. sech. i. dub. Io. in quarta suppositione ante tertiam con clusionem, & Bonac. disp. 'quaest. q. Punct. I. num. 3. Ratio est, quia id pertinet potius ad officium tonsorum , quim chirurgorum , dc in poenalibus voces potius restringendae, quam ampliandae sunt. Plaetet ea com bustio prohibita non cGmprehendit carnis apertionem caustico , aut tumoris , seu apostematis ruptionem emplastro mollificatiuo , quod tradunt iidem DD. quia illae non sunt propr e combustiones & incisiones. Tertio, non prohibetur Clericis consulere , aut imperare , ut alicui lmembrum sanitatis causa abscindatur, aut comburatur; nam lex iubet duntaxat, ne in exercenda medicina
ipsi comburant, aut scindant, quod non faciunt, quando tantum liabent, aut consulunt. estque alibi stabilita , lnobis uniuersalis regula , poenam &prohibitionem alicuius operis nunquam extendi ad mandantes, nisi lex lidipsum exprimat. Quarto , urgente necessu a te, ut tempore restis, aut alias deficientibus peritis chirurgis, poterit chirurgus etiam cum combustione & scissione mederi absque irregularitatis periculo , quod late ostendit Molin. disp.7 1. citata. Ex his omnibus circa irregularitatem Cleri orum aliquot uniuei sales regulas coli, go.
exercendo chirurgiam , aut medicinam , etiam cum adustione, aut scisisione in casibus sibi permissis, ut urgenxe necessitate , incurret irregularitatem , etiamsi ex cius actione mors
aegri sequuta fuerit, nisi eius peritia& negligentii mortaliter culpabili contigerit. Ratio est, quia tunc tam licite has actiones exercci , quam laicus, praeterquam quod nulla in catota actione fingi culpa potest; nulla igitur ipsi imponi poena iure poterit. Immo heri poterit, ut urgente ne s- sitate obligetur ad eas actiones idte naturali; Iniqua vero foret lex Eccle- siastica, sicuti argumentatur Molina, si puniret ruris naturalis obseruari Ο- .
dat, aut adluat membrum alicuius aegroti sanitatis causa, contra legem Ecclesiasticam , a cuius obseruatione
nihil ipsum tunc excusat ; si tamen mors sequuta non fuerit ex ea actione , vel quia non interiit aeger', vel quia alia de causa interiit, propria,
V. gr. intemperantia, n&n inciriret irregularitatem. Ita Auila dub. io .cit. con . . Henriq. lib. i ψ. cap I i nium. . liti. I Ron ac punct. s. num. J. N alij, quia mutat attonis irregularitas nonori ruet ex mutilatione, qiue ad totius conseruationem tendit deinde si aliqua alia ex causa, quim ex abscissione mors obuenerit, non erit incidenti tribuenda, ut pater. TERT I A. Clericus ex regulis artis
usus combustione dc sectione sibi prohibita, atque ita peccari S contIa legem Ecclesiasticam ; si tamen adhibuit sufficientem diligentiam , non
erit irregularis , quamuis ex eius actione sequatur mors. Haec allertio est contia communem DD. quos etiam in hoc speciali casu dabit Uiai na tradi. i. q. partis Iesolui. 2 . Velu. n
234쪽
sequitur apertissime ex dictis 3 partei licita & non pericillosa , siue ex illi
propositionis uniuersalis, cum haec Itregularitas requirat culpam homicidii , eamque mortalem , & nullae usi nodi sit in eo eas i, quamuis siccita & periculosa proueniat , qu Ix
diligentia de cautio adhibita omne periculum hic & nunc exterserat, at. Ique adeo omnem culpam , & omne alia quaepiam contra Religionem, in directe voluntatium, licet sit aliam aliam virtutem , propter v sarparam actionem sibi prohibitam , non poterit contrahi ii regulatitas homi. qua culpa anterior in ea venatione, o quod vel loco, vel tempore, vel modo
sibi prohibito sat ; sed huius culpaecidis, quod ibi reuera nullum fuit i ratio non habetur in contrahenda illa
commillo in a Cletico, sicut neque irregularitate, quae ex sola culpa ho- suillet commistum a lateo , si eandem l micidi j aliquo modo voluntari j, e omnino actionem , & eodem modo que moreali contrahitur. exei cui iIet; peccauit tamen , ut dixi, 3 Primo igitor, siue Clericus, sue Clericus non homicidio . sed alienum laicus confodiat hominem , quem munus& sibi vetitum exercendo mori l existi ruat este fetam post adhibitam . peccasset autem laicus; quoad homi- diligentiam, quae necessaria erat procidium autem uteriquea: que immunis ratione periculi, ut exploraretur, an est eulpae, si ex artis regulis operatus homo, an sera laterer, siue in proprio, est,& aequalem adhibuit diligentiam; siue in alieno nemo te fieret , siue quare aeque expers erit poenae illi cul- quidpiam aliunde peccaretur in ea pae impolitae, uti fusius tertia illa venatione, nulla timenda est irregularitas ; contra quam de Clerico seritiunt DD. communiter relati a Sayr.
tio suit illis prohibita non tantum ob aliquam docentiam status, sed propter periculum occisionis, cuiusmodi est
venatio aprorum, & quae clamorosa dicitur, fitqtie cum armis t, quae distinctio in tertia parte propositionis reiecta iam fuit.
Vi vs c secta ij solutio manifeste colli rariu cx dictis , quo
Secundo optimὶ dixit Caiet. i. 2. quaest. 64. art. 8. non fuisse irregularesties enim venationi siue periculosis, i eos venatores, quorum canes Vcia sue non peticulosis,uacans adhibuo- tici inseqituti sunt ceruam domesti-rit omnem cautionem de diligentiam eam, qnae in siniim dominae suae Plin- necessarii in pro latione pari cilli , ne cipis Hispaniae confugit, eamque ita quis occidatur. atque ita si quemiper terresccit, ut abortiret, quia ille occidat casu , & inuoltintarie, atque casus fuit plane in excogitatus & in
adeo in culpabiliter occidit, sicut reus j culpabilis his venatoribus. haberi non potest illius externi ho-j I crtio, qui feram alu ,& eam ita inici dij , ita neque ratione illius in- custodit , ut neminem laedere possit.
curtet irregula 'itatem , quae culpam Hi Ortalem exigit, qualis non est in
homi dio inure casuali, siue ex re si tamen aliquo casu eludat custodis diligentiam . de aliquem interficiat, non sit irregularis ille custos, qui ea
235쪽
in re nihil peccauit; si vero magistri
temeritate , aut negligentia euasit fera, & aliquem interfecit, reus erit magister illius homicidii, atque adebirregularis , quod communi consensu DD. a firmant, a quibus enumerandis abstineo, dabit illos Sayr.cap.
6. cit. n. is. Memineris porro nos Sc per requirere culpa mortale, cum
plerique D D. veniati contenti sint.
CoNfECTAR IvM XIII. uandonam ex ludo, ex quo fuit sequuta caedes alicuius, in
ν π Te quoque dissicultas, quae sae-LI pius contingere poterit, soluta manci ex dictis. Qucities enim ludus est periculosus,sive rationc illius periculi sit prohibitus , siue permissus, nisi adhibeatur ea omnis cautio,& diligetia , quam exigit periculum homicidij,ut
vitetur, atque ita peccetur mortaliter pcr incuriam, & mors ex ea sequatur, incurritur irregularitas homicidi j casualis, praeter primariam intentioncm ludentis sequuti; si vero fuerit omnis cura allata, neque in ea omittenda quidquam peccatum, aut non nisi admodum leuiter, nulla contrahitur irregularitas ob contingens homicidium , quia prorsus ca-1uale suit; atquc ad hanc regulamcxpendendi sint commvncs,& obuij isti casu S. Primo, qui in ioco nactum incutit viro meticuloso, qui ea de causa se praecipitem dat, damnant enim irregularitatis Maio l. lib S. cap. 48.F. 3. num. 8. dc Henriq. lib. ἔ8. cap. 11. num. s. quod contingit inraculatore , qui serpentes desere, de subitb
coniicit. Secundb, iuuenes, qui lasciuientes crepitu alicuius vesicae praegnanti illudunt, dc abortire faciunt, Irregulares faciunt Maicit. &Henriq.locis citat. Sed in his omnibus dolus. malus supponendus csh, & culpa grauis, eo quod periculum praeuiderint. aut praeuidere debuerint, quod cum non contingat in pueris, idcirco eos excusant Angcl. verb. homicidium
Tabie n. vcrb irrcgularitas 3. g. I 4.
Terrio, qui pila , aut folle, alii D sue eiusmodi ludis ludebat in loco
requenti, & non solito, & non cauit, quantum opus erat, si quem mutilet, aut occidat, reus crit irregularitaris , si ea negligentia mortalis fuerit, re illum homicidij, aut inutilationis vere reii faciat; atque ita ex
lam ; pila enim in tosoris manus exculta fecit, ut crrante cultro gulam praeciderit ci, qui tondebatur, de quia tosor no todebat in loco destinato, ac proinde cauere debuit illudi ericulum , peccauit; si enim vel ille
ocus non erat illi ludo destinatus, vel tonsor intra sua taberna todebat,& pila eodem modo impacha, idem
contigerit, non crit reus tonsor, sed
lusor, si in culpa quoque fuerit, nam si omnino casu id acciderit respectutum tonsoris, tum ludontis, neuter erit aut homicida, aut irregulatis. ita cx parte Ugolin. cap. 22. n. a. & 3.
uarib, qui pilis glaciata nive
confectis, & iam indurescentibus. aut lapidem abscondetibus sese mutuo percutiunt in loco frequenti, si
alicui oculum cruant, aut etiam ocucidant, vix excusari poterunt a lata culpa, atque ab homicidio , & irregularitate,s tamen monuissent serio, C c α
236쪽
ει spectatores ducti curiositate non se mutilent, aut alium quempiam sibi caucant, eorum potius erit cul-iobicrant, si periti erant, ita ut pru-pa, quam ludentium; si verb aliquis dentium arbitrio nullum esset perie ludentibus intereat, aut mutiletur, culum, non fiunt irregulares, quia vix excusari poterit , cum vix dili- rc uera non peccarunt, nequc ita lute itia,& cautio luis ciens huic maloidendo,ut docet Pctr.a Nauarr.lib. a. euitando potuerit adhiberi.ita Vgo-icap. 3. num. 8 3. neque etiam se, aut Iin. cap. cit. n. 4. & Bonac. punct.7. alium mutilando, aut occidendo in citat. num. 2 a. uoluntarie prorsus, & casu quodam,
Quinto, vix etiam qui gladiis ,& qui prudenter timendus non erat, crudis armis inter se decertant, aut nam si vel ex imperitia , vel ex aliapi pilatis,& infestis hastis dimicant, causa, quam quis praeuidere debuit, excusari poterunt ab irregularitate, neque cauere tentauit , contingar si quis in ludicra illa pugna cadat, caedes, rcus illius erit, atque adebaut mutiletur,quia simulata ista cer- irregularis. ramina quae torneamenta nominant, Octauo, qui canem, quem sero- ita ex natura sua periculosa sunt, Vticem, aut rabiolum nouerat,in alium vix satis magna diligentia ad vitan- ioco concitauit, vix excusari pote-dam caedem , vel mutilationem ad- rit a caede, aut mutilatione , si canis hiberi unquam possit, unde dc pro- alterum occidat, aut mutilet; quod hibentur tit. de torneamentis : quod idem dicendum est de eo, qui gladiuidem dicendii de ludicra pugna quae serenti dedit, quia vix posita ea co-
fit lapidibus, secus enim esset, si vi- l gnitione poterit ab hoc ioco abelle
res experiendi causa lapides iacercn- culpa lata, e& mortalis ratione caedis tui , ut fit in disco lusorio, tunc l consequutae, cuius periculum praeui enim si aberraret lapis,aut manus in i dere debuit, & vitare diligentius; at- unum aliquem obuium,casualis om- l que ita omnino praesi,mitur in soronino ellet caedes ex eo errore contin- cxterno, unde damnatur in his duo-
gens. de hoc ludo adi Couarr. in bus casibus. l. item Mela. g. item, Clem. de homicid. i. pari. g. .l & cum eo .ff. ad i.Aquiliam.& l. quanum . t actione. g. led si quis seruum. F. eod- Sexto, agitatio taurorum, etiamsi tit. Non placci porro quod ait Ug Mohibita sit variis Pontificum con- lin. cap. . 8. cum qui non nouerat stitutionibus , si tamen fieri possiti canem rabiosum elle , quia non erat fine probabili periculo , propter re-: solitus mordere,sed tunc insolitis inpagula sufficientia adhibita, aliaque temperiis actus, eum, in quem pr ei iismodi, licita crit, ut obseruauit uocatas sacrar,momoidit, reetia:n Nauarr. cap. I s. n. ai. tunc igitur si irregularem,quia illicitς rei vacavit, aliquod contingat homicidium, aut non placet, inquam, quia vix culpamurilatio,non incurretur irregul rri-i mortalis homici iij subsequuti in eo ras , quia Liblato probabili periculo casu fingi poterit, quod tamen nos non erit culpabilis ea occilio, ut pa- perpetuo requirimus. aet. De hac porro agitatione aliquid Nono, qui aliquem ioco de ponte a nobis dictum fuit superius , dilpu-spraecipitem agis ad incutiendum me
abiturque commodius alibi. tum, atque ut ipsum ea commotione
Septimb. Funambuli,. si casu suo quartana liberet, fiet irregularis, si
237쪽
ille intereat, aut mutiletur, quia nisi i cem, ut experiant ut suas vires , dum magna quaedam simplicitas illum ex .cuset, grauiter peccauit, cum illud periculum praeuidere& cauere debuerit , quare etiam iure ciuili plectitur. l. qua actione. f. sed si quis de ponte. T. ad i. Aquiliam. Decimό, qui Catadromum decurrunt sine pedestri, siue equestri concertatione ad palmam gemmatae bullae, aut ludi tantum causa, si unus alium obserat . aut unus, dum alium inle-quentem fugit, concidat, dc vel mutiletur, vel etiam extinguatur, modδdolus malus absit, nullam irregulari
Undecimo, qui lapidem ludi causa
in alium mittit, quem dum fugit vi
tare alter tentat , cadit, atque eo cemi
quilibet suum aduersarium deiicere conatur, si unus setiatur a gladio alterius lateri accincto , non contrahitur irregularitas, nisi vel ex lege ludi, vel alia circunstantia potuerit ad uerti hoc periculum , & in eo omittendo. fuerit culpa mortalis. Decimo tertio, qui ludit, aut caltat cum muliere praegnante siue ludo honesto siue lasciuo indeque contingat ab orsus, nisi fuerit culpa mortalis invitando illo periculo excussio ais sce-tus , non contrahitur irregularitas,
casu extinguitur, aut mutilatur, non j r
ExpendunIur alu se noulares euem nt irregularis ; quod in limili casu i L . respondet Honorius III. in cap. exhibita. de homicid. unde etiam pueros vix unquam incurrere hanc irregularitatem ratione homicidi j ex ludo aliquo prouenientis , colligunt Nauarr. consit. 7. de homicidio. MO-lin. trach. i 3. d sp. 7. num. 9. says. lib. 7. cap. 6. n. st . de in Claui lib. IO. 8 p. I 2. n. 28. BOnac. disp. . qi si. q. punct. 7. num. 16. quia illi non satis aduertere possunt periculum , cui se exponunt, Vt peccent mortaliter illud non vitando. Displicet porro quod
illo casu, de quo disputamus, incientem lapidem ludi causa fieri irregula. rem , si vel grandem iaciat, vel iacere se fingat, & qui graue vulnus minit tur , dc alter, ut illum fugiat, sese perimat, nam si nulla fuit mortalis causa in vitando eo periculo , ab et it etiam omnis irregularitas. Duodecimo, qui luctantur inui
tus , in quibus dubitari potest,
an ex homicidio couati contractas erit irregularitas ρAD extremum facile cuilibet fue- sorit explicare,quandonam in cottidianis euentibus contracta fuerit irregularitas ratione homicidi j casualis propter non adhibitam cautionem in eo vitando. D i x i enim in uniuersum tune ttantum incurri hanc poenam , quando in non vitando homicidio peccatum suit mortaliter ratione negligenti .e , aut imprudentiae, sue aditosuerit aliunde licita , siue illicita; quare ex vulgatibus actionibus, quae ex sua natura non sunt ita periculose, ut ea de causa aduertere, M attentum reddere debeant animum ope rantis , vix unquam contrahi ir tegularitatem , mihi certum est, eo quod fere perpetu b, aut nulla , aut leuis admodum culpa ratione homicidi j casualis committatur in his euentibus. C c 1 Prim O. Disiligis by Corale
238쪽
Primo itaque , qui icctum resarciens cadit, de aliquem obterit , qui turrirn , aut fenestram aedificant , ex
qua aliquis dedit se pracipitem ; qui
vinum generosum conuiuis apposuit , aut lautissimas illis instruxit . epulas , quibus aliquis se ita ingurgilauit, ut crepuerit, ut de mentis
potestate deiectus alium occiderit, non fit irregularis, ut ait Ugolin.
cap. 28. num. 2. . dc A. quia fortuitum& omninδ inuoluntatium est illi illud homicidium. Secundi,. Qui mittit altu itinere maritimo, aut terrestri,& vel tempestate perit, vel a latronibus caeditur , qui rusticum ad ligna caedenda mandat, de casu arboris oppi imitur, aut hauritur torrcntc, vel in.
cidit in puteum , in quem ad hauriendam aquam missi is fuerat, non fit irregularis, quod in aliis quoquc li-iuilibus dicendum erit, quia mittentis culpae non pL test tribui hoc homicidium ; secus vero sit querum ad flumen, aut puteum misistet , aut quempiam alium ad iter periculosum , neque satis prudenter proui-dillet virando periculo , nisi nccellitate, aut alia quapiam causa excusa-rcrur a mortali imprudentia . fierct irregularis; qui iuvet fabrum conscendere tectu in ad illud refici edum, non est irregularis, sit faber alioqui peritus cadat. ita Angui.'verb.homicidium 1. num. 8 Sylv. V cIb. eod. 2.3. v. Henriq. lib. q. cap. 33. n. q.
Tertio. Ne quidem illa , qui mittit alium ad faciendum opus illici-
Ium, rcus erit mortis eius , si ipsum in eo opere perite contingat,nisi imprudens , aut negligens mortaliterruerit in periculo praecauendo: ut si missus ad surandum, aut adulteram
sollicitandam fulmine pereat, quia aiqnest culpa bomicidij in mittente,
nisi ratione circumstantiarum in peculiari illo facinore, iure merito timere debuerit periculum, dc non a Dserat, quae ad illud vitandum essentiae celsaria , dc idcirco eum, qui mittit alium ad colligendos racemos in Vinca , . S ille a custode , aut vigili
cane mutiletur . aut occidatur, ne
gant clle irregulare, Henriq. lib. I 4. cap. I s. num . .&Sayr. lib. . cap.6. num. 26. contra plurcs id aisit mantes , qui facile conciliantur, illa distinctione periculi praeuisi, aut non praeui si culpabiliter; quod idem dicendum erit de illo, qui mittit famulum ad rapiendam foeminam, quam ille vcl rapiendo occidit , vel eius servos reluctantes, de quo casu diximus alibi cap. s. q. 3. Hic enim
mandator pro ratione periculi. faciendae caedis in opere imperato debuit adhibete dilidentiam in ea cauenda, qua in rc si peccauit mortaliter sequuta deinde caede, erit irregularis ; quare Coa arr. in Clem. de
homicia. a. pari. g. i. num. a. recte omnia ista exponenda esse monuit; neque alia ratione intclligo Hciari q. loco cit. negantem hunc mandatorem raptus cilc irregularem, eo quod
illud mandatum per se non tendat ad caede, sed ad explendam libidine Quarto. Parentes, qui infantes secum dormientes se cant, fiunt irregulares, si imprudenter, & omnino culpabiliter illos in suo lecto
collocarint, non autem si ex variis circunstantiis periculum timeri non debuit, aut illi susticienter cautui nexat, aut paupertas aliave causalcGitima ipsos a peccato excusauit, atque ita compono dissidentes sentcntias m. quos dabit late Sayr
que interpretor prohibitionem factiun
239쪽
ctam parentibus locandi hos infantes in eodem lecto , etiamsi alicubi excommunicatio illi prohibitioni
annexa si, nam ad illam requritur, uti demonstrauimus alias, peccatum
Quinto. De equo scrociente, renitente sessore obuium colerente. &de castigante filium,seruum, aut discipulum , quandonam incurrat irregularitatem, dixi consectario primo exponendo varia iura, cap. Presbyterum, & cap. ad audientiam, de ho- homicidio. Sextb. Qui acriter alium obiurgauit, non est irregularis , etiamsi ita obiurgatus poenitudine ductus imprudenter se mutilet, aut etiam sibi ipsi mortem afferat, quod conti-gille B.Antonio Paduano resert Vgoliri. cap. 28. n. 6. poenitens enim ab
ipso increpatus sibi pedem abscidit.
Septimo. iudex , qui iniuste torturam licet moderatam rei impera-lut ,unde ille mutilatur, fici irregularis, cum peccauerit contra iustitiam commutatiuam,imperado pG nam maiorem crimine, aut quam lcges ferrent, Eu ex eo torturae modo periculum . mutilationis debuerit
praeuidere, ut optime sensit Auila disp. 6. scct. i. dub s. si autem mutilatio contigerit ex culpa torquentis, aut torti, nequaqua erit irrcgularis iudex, sed ipse torquens , si ea in re imperitia , aut negligentia
Octaub. Qui reficit tegulas, si
verbis , aut ueno non moneat tranteuntes, ut tibi caueant a tegulis , quas proiicit, reus erit irregularitatis, si quis mutiletur,aut occidatur, ut ex communi docet Henriq. lib. ἐ. cap. I s. n. 4. quod de omni
incauta proiectione dixit Tabien. verb. irregularitas 3. g. r. & I9. sed ego in hac re culpam mortalem po stulo in proiiciente. Nono. Clericum noctu deserentem arma prohibita, irregulare clIe , si quis ea illi auferat,dc hostem confodiat, existimant nonnulli, alij limitant, cum Ficuri q. cap. cit. n. A.
si Clericus volens illa arma dedit, non autem si ipsi inuito ea fuerint ablata. Ego in illa traditione armorum non magis agnosco irregularitatem ratione homicidij , quod iis armis commissum fuit, qtiam si alaico fui flent accepta; quare nisi in traditione fuerit culpa mortalis,pr pten praeuisum iniustum homicidiu, nulla omnino , siue a laico, siue 1
Clcrico sponte, aut per vim tradente eiusmodi arma, timenda est irregularitaS. Decimo. Clericus, qui benedixit aquam feruentem , qua usa suit scimmina ad purgationem canonicam, sed suo malo , & interitu , irrcgularis dicitur ab Henriq. num. q. cir. Tabie n. vem. irregularitas 3. n. IS. Sylv. vprb. homicidium 3. n. 7. qui idem affirmant de benediccnte serrum candens, & pugiles ad eande purgatione vulgarc, si ex ea mors
sequatur. Verum si quae sit ibi irregularitas, illa crit ratione cooperationis proximae ad iniustam mortem ; qui enim parat eam aquam consecrationibus,vel potius damnatis execrationibus,aeque ad mortem inde cx natura rei consequelarem concurrit,atque qui potionem venenatam sciens,& volens miscet, eaque videtur elle mens irregularitas. 3. 2C.
Ex his quae suse diximus, atque ex regulis generalibus iacile cuique fuerit obuias quaestiones definire, infinitae enim foret oporae singulos
euentus particulares cnumegare.
240쪽
V AE S T I o III. De irregularitate ex defectu lenitatis propter iustam caedem , aut mutilationem
Statua questionis. N. I. Prima regula , de homicidio iusto neculario. n. 2. Expositio, ct confirmatio regula. π. 3. Prima Pars regule. Homicidium conse quens a tionem licitam , ct ita necese sarium , νι sine peccato omitti nequeat , nullam parit irregula ita
Secunda Pars regula. Homicid um ad quod aliquisgraui metu coactias iuste concurrιt . non facit irregula
Terria pars regula. Non est distingsendum inter Laicum, ct Clericum ubi
eadem urget necessitas. N. F. Secunda regula. De homicidio iusto voluntario. u. 6.
Expositio, cr eon'matio regula. ibid. Tertia regula. De iis qui cooperantur iusta occisioni, an sint ιrregulares. n. 7. Expositis,st confirmatio. ibid. Consectarium primum. An sit vera communis regula ex homicidio licito pri-Nata authoritate commisso, nunquam incurri irregularitatem, qua tamen ex eodem homicidio publica authoritate commisso incurritur. n. 8.Cνnsectarium secundum. An iuste occia dens alium , adfui, ct rerum suarum defensionem. iat irregularis. n. 9.onsularium tertium. Explicantur Ἀ- , gulares difficultates ex priori conse- cssario circa irregularitatem ex octa
ne in s i rerumque suarum defensionem far a. n. II. Prima di euitas. De occidente ad vitad fensionem. n. i. Secunda difficultas. De occidente ad ei,
Tertia difficultas. De occidente ad vitandum graue vulnus. n. I . Quarta di cultas. De accidente ad de- sensionem honoris, s bonorum. n. ΙΑ. Ωuinta Deicultas. De occidente barbam sibi vellentem. n. F. Sexta dissicultas. De eo , quὶ clamore concitans vicinos ad capiendam latronem causa est, ut occidatur. n. ISeptima dissicultas. De oecidente infdiantem pudicitic. n. I T. Octava disieultas.De occidente ad tuemdum proximum. n. I 8. Nona dissicultas. De eo , qui insidiaι sibi parantem anteuertit eumque o
Decima dissicultas. De eo , qui ad inis culpatam sui defensionem alium o eidit,seed ex odio. n. 2Ο. 'Undecima disticultas. De occidente ininiustum invaserem , quem videt esse in peccato mortali , in eoque morit
Duodecima di cultas. De occidente inuasorem inuocentem. n. 22.
Decimatertia dissitustas. An qui oeeἰ-dit , quem ad suam tutelam faerae satis vulnerare , fiat irregularis
Decimaquarta difficultas. De occidente iniustum invaserem fugientem. n
Derim.rquinta dissicultas. An qui potuit inuadentem vitare fugiendo ,Ν - gtilaris,s ille occidar. n.23. Consectarium quartum. An qui propria culpa se coniecit in necessitatem occidendi alium is se tueatur, sit irregularis occidendo. n.26.
Conse tiarium quintum. Explicantus gula dissicultates ex priori consent