장음표시 사용
241쪽
tueatur, occidit maritum etin, quam corruperat. n. 28.
Secunda distultas. De reo iniuste dam.
Te, ita di*cultas. De iure se defendente.
Luarta diFcultas. De eo , qui verbis ali is ratione incιtauit alium , quem deinde nequit repellere, nisi ipsum
VMinta disscultas. De milite pugnante in bello iniusto , cr aduersiis se infe-quentes sis defendente. n.32. Confectarium sextum. Quando nam milites pugnantes contrahant irregula .ritatem. n. 3.
Prima disscultas. De militantibus ἰn bello iniusto. n. 34. Secunda di cultas. An qui militant in bella iniusto, sint irregulares sequuIohomicissio. n. . Tertia di cultas. Au qui militant in bello ini,sto Dot irregulares nullo δε- qumo homicidio. n. 6. uaria di cultas. Gusetam fiant irre gulares in bello iusto aggressuosequuto as quo homicidio. Π. I. Quinta disscultas. Quid liceat Clericis in bello iusto aggressuo absque irregularitatis nota. N. 38.
Sexta di*culias. An in bello iusto defen
suo incurratur irregularitas. n. 3 9.ritima di cultas. Luid liceat Clericis ἰὴ bὸlti iusto defensivo. n. AO. Consectarium septimum. Quandόnam
contrahatur irregularitas ex iudicio sequuta rei morte, aut mutilatione.
Prima dis ullas. An iudex damnans reum , sequuta eius morte fiat irregu
bit, vel dictat sententiam capitu , quam alius pronunetiar, si arregularis sequuta rei morte. n.63.
gustum carcerem compegis reum βι ιr- regularis sequuta eius mo te n. q. Quarta di ealias. An iudex damnanrreum ad ιriremes, qui ex eo quod male habitus sit, molita flat ιrregula ris. v. 61 Guinta diDulias. An Clericus alteri causam commitrens , sit irregularis propter rei mortem. n.66. Sexta di ultas. An Clericus ferrε queat teram, qua crimina funiantur morte.
Septima disseisitas. An Ecclesiastici
. tradentes reum iudici laιco , sequuta eius morte, sint irre utares. n.48. Octava disscultas. si uomodo Clericus cousultus de crimine capitali vitabit irregularitatem. n.69. Nona di cultas. a n confessarius ne gaus absolutionem iuridic. nolenti punire νeum , uti tenebatar,fat irr gularis sequtita rei morιe. n. Fo. Decima dissetillas. An Confessarius conin silens reo itiridice inserrogato crimem fateri , unde perii, piat syregularis
flatione excusetur. n. 2. Quot modis culpa criminalis agitetur. num.3 3.
Prorsario non es necessaria infro interno. n. 3 6 Examinantar antiqua iura. n.3 3.
Obiecta ex Tonifac' constitutione. n mero 3 6.l Altera obiectio ax natura ace ationis, ad quam praeuidetur mora seqκutura. num. 37. . An laicis sit etiam necessaria prorsa-rsa. n.1 8. Duodecima diDultas. An Clericias absque metu frugularitatis accUare posisii de alienia iniurii . n. 9. Varia sententia. ἐbid. Vera sententia ex nostris regulis.n.6O. Decimater a. Orale
242쪽
Decimatertia d seultas. An liceat Clericis reum detinere , alios ad illum capiendum excitare, dare indicia,ctc. ab iue irregularitate, sequuta deinde
testatio susciat, ct quomodo fieri
causa sanguinis sit irregularii sequuta
Est irregularis. νbid. An excusetur protestatione. ibid. Excusatur tamen necessitare testifcandi.
Et in causa ciuili. n. 66. Decimasexta dincultas. em Aduoea. tui in causa sanguinis sit irregularis.
. o Adtiocatus rei sit irregularit, uando accusator mulctatur poena excom
Decimasiptima. 22 nam aliν ministri iudiciorum stanι irregulares. π.69. cuid de publico seriba. n. 7O. De Kribente litteras iudici, ut damnet
De ligente iudiei istas litteras. n. 72. .Quid de procuratore siue ordico ar. 7 3. stiid de littoribus f carnifice. n. 6. De iuuantibus rei mortem. ibid.n. 7s. Decimaoctaua. An spectantes reorum θρμicia fiant irregatares. N. 76. VIoi Mus quomodo incurratur spornalis irregularatas ex homi cidio, praeter ql KR ; lia quaedam est in iura non vindicativa, neque propter culpam commillam, sed propter defectum lenitatis& mansuetudinis imposita, Ecclesia enim I facris ordinibus prohibet aliquando cos, qui mortem aliis conciuerunt, quamuis iuste
omnino,& absque ulla sua culpa. IusTA porro caedes & mutilatio, quas nomine homi eidi j complecti-ntur, quamuis, ut monuisse me me
mini , homicidi j vox proprie signifi
cet iniustam occisionem, de crimen contra quintum Decalogi praeceptum admissutia. Iusta, inquam, caedes, se a homicidium duobus modis continget e potest, vel necessario & coacte, vel sponte; dicitur vitum homicidium necessarium , quoties aliquis ali uiri occidie necessitate quadam adactus; quare inuitus facit, neque enim se ipse volens in eam necessitatem induit ; eiusmodi est homicidium, quod in sui defensionem , aut proximi rerumque sua ruin, admittere quis cogitur, quamuis enim velit Occidere, ne ipse occidatur, non tamen id vult nisi mactus & urgente necessitate , quam
sibi impositam esse saepissime doleti
licet malit occidere aduersarium,quam ab illo occidi ; sicut ad exonerandamnauim eligitur proiectio mercium, quae ita voluntaria est, ut si naui etiam ut necessaria; quia igitur hoc homicidium neque per se & directe intenditur, neque sponte, sed ex quadam hypothesi iustae coactionis,idcirco discitur necessatium &coactima, quamis
uis sit libeium simpliciter. & preactionem humanam ac voluntariam
fiat, i inino & intendatur supposita ea coactione ; quia vero facile est in sui desensione excedere modum , quem in ea seruand in iustitia prς scriberet,& in aliis urgentibus necessitatibus vitandis plura praestare , quam aequa ratio postularet, idcircδ in homicidiis ex necessitate susceptis sepius culpa contingit , eaque aliquando grauis ; idcirco videri potetit alicui eiusmodi homicidium esse volunt rium simpliciter, quia tamen etiamsi in progressu , v. gr. & calore pugnae dilecte fuerit volita mors & excessus
243쪽
ille necessariae ae iustae dc sensionis
non fuit eamen inchoata ea occisionisi ab inuito & coacto,& quia etiam saepisis excessus modetatae de sensio. nis praeter intentionem Contingit,
Errante manu ,aut in conatu amolien
di proprium malum perturbata mente nec saris sui compote, unde homicidium consequens est omnino casu ale , & quia denique vix unquam hoc homicidium fit ex proposito & indu stria, id cilco dici solet vulg/, necellarium .dc non spontaneum, siue culpabile aliquando. siue, uti frequentius
accidit, sit in culpabile de iustum. Alleluia est homicidium iustum, sed voluntarium, quia sponte fit, atque per se intenditur, quale est caedes impetata a iudice reu damnante, de aministris ex eiusdem iudicis imperio facta, atque a militibus in bello iusto siue de sensu oesiue offensuo patrata;
hi enim omnes caedem, quam imperant,vel exequuntur, vel iuuant consilio,ope, aluique modis ex proposito intendunt, ex iustitiae tamen lege, atque adeo non peccant. Neque dicas iudicem aliosque ministros sui ossi .cij lege cogi ad occisionem, aut mutilationem rei . milites quoque Sacramento militari adigi ad pugnandum, ac proinde homicidium ab illis
com iiii Imra necellarium nominari de- hercpion hi omnes, uti iam monui,
pet se de directe intendunt homicidium, quod non stab aliis quos dicebam inuitos δe coactos ad auet- tendum aliquod tibi impendens malum, & quod aliter vitate nequeunt, suscipere hoe facimus. Deinde tum
iudiccs, tum milites, aliique omneS, qui ratione sui muneris obligantur ad i ustam alterius mortem concurrere spontu eam obligatroncm Smunus subluere, & illam circissitatam ratione muneris sibi impos tam excutere possunt, abdicato munereν aut magistratu , quamuis ad id minimε obligentur, te idcirco occisio Sc mutilatio ab illis facta dieitur
omnino voluntaria, sed iusta ; quare ipsi non nominantur homicidae , cum ea vox crimen significet , de non quamcunque occisionem. De utroque igitur isto homicidio iusto tum necessario,tum voluntatio , quaeritur, auinducat aliquam irregulatitatem non quidem poenalem, ea enim essentialili ter prae requirit culpami qualis non
est in actione iusta , sed aliam quampiam ratione indecentiae, quam appellant desectum lenitatis , atque, Ut quae parum explicata traduntur a DD. hoc loco ad certa principia nostro
De homicidio iusto necessirio.
IVNQvAM incurritur irregula- 2 ritas ex homicidio iusto, propter desectum lenitatis, quando quis illud committit . faciendo aliquid , quod
non potest omittere sine peccato,aut quod metu cadente in constantem vitum coactus praestat; neque quidquam ea in patre inter Clericum &laicum distinguendum videtur.
EXPOSITIO ET confirmatio Regula. OdsvRVANDuri est ad perspi
cuum huius regul e selisum, caedena, aut mutilationem aliquando sequi ex actio ire licita,alias ex actio ne non modblicita, sed etiam neces. tria, quae duo valde diuersa sunt,ut ex iis quae initio dixi, fac de colliges, nam qui non potest omittere actionem, ex qua necessario sequetur ho-
244쪽
niicidium , sue illud praeuideat, sine
non praeuideat, inuitus omnind de coactu occidit ; qui vero poterat
actionem, aboquin sibi permissi ura,
relinquere , si eam re ipsa ponat , indeque conssequatur alterius interitus, ast nimii latio , non peccat quidem Neque ratione actionis primariae, Deque iatione homicidii consequentis ; nihilominus tamen sponte,& non coactus Occidit, aut mutilat, maxime si caedem,aut mutilabionem cum sua actione connexam elle viderit, aut si eam actionem faciat animo causandi mortem alteri, quod videmus in iudice , qui damnat capite reum,& ministris.qui sententiam iudicis exequuntur ; illi enim omnes reuer1 intendunt prim B S: directe mortcm , ad quam zeus fuit dam
Obligatio por: δ ponendi actionem, cum qua alicuius interitus connexi is est , Oritur aliquando ex iure naturali, aut diuino, alias ex iure post tuo humano , alias ex praecepto superioris , aliquando etiam ex metu & vi exterius allata, sed graui, at que in virum constantem cadente.
regulae. Homicissium consequens actionem Acitam , cr ita necessiriam, ut sine peccato relinqui nequeat, nullam parit irregularitatem. Dixi autem in uniuersali nostra
ivgula nunquam contrahi it regularitatem propter homicidium cori. 1equutum ex actione ita necessaria, ut sine aliquia peccato relinqui ne
uniuei salem hanc doctrinam , eam tamen, velut certam suppomini, vel per partes in quaestionibus sing ilatibiis docent ;& quidem Suaicet disp. 67.scch. a. num a. ait fini indubitatum , nunquam Ecclesiam prohibere ea, quae sunt de lege naturali,& idem ori in inb dicendum esse in casu obligationis praecepti, propter cuius implet ionem nunquam Clericus fiet inhabilis ad sic rii ministerium. Eandem quoque doctrinam tradit cxpiessissime Avita . part .disse F seel. 3.dub. vlt. atque cade causa excit sat ab irregularitate eum, qui occidit inua dentem proximum, rempublicam, aut Principem eo casu, quo luge naturali istos tueri tenetur, quod idem non
alio prosccto principio persuasi Co
alij inferius adducendi existimarunt. Eadem de causi Clericos, quoties iure naturali obligantur ad scritandam palliam manu propria pugnare, non pecea re contra legem Ecclesiastica in bellum illis prohibentem , tradulat
apposit E idem Caietan. vult, tunc incurri irregularitatem a Clericis, cum eadem a. a. quaest. 33. arto .id negasset in Clerico denuntiante prodit Diem patriae, si sua denuntiatione mortem ipsi crearit,co qubd tunc lex Ecclesiastica non debeat, aut possi naturalii tiri praeiudicare ; quae eadem ratio valet in Clerico pugnante quoties ad id lege naturali obligatur; ne igitur per singulares casus vagari. quod infinitae foret. operae, dein singulis D D. sensa Exquirere cogamur, tradidi uniuersalem nostram regulim, nimirum quoties aliquis non potest sine
peccato omittere actionem cum alterius mo e Decellario connexam, illum cxea morte, aut mu tilatione nullam
245쪽
lam prorsus irregularitatem contrahere. ita Molina tract.2.disp. IOy.ia. s. de Eman. Sa v. irregularitas ex deformatione licita. n. A. sub fin. Gordon.
lib. f. quaest. i 8. n. 77. allegans Castro lib. a. de lege poenali. Probatur pri md quia Ecclesia nunquam potest suis legibus incitare ad
Peccatum; quod tamen faceret, nam metu irregularitatis incurrendae. im pelleret ad omittendas actiones, quas sine culpa relinquere non pollumus,
de inquissima foret ea lex, quae Clericum a suo ministerio , Se laicum a sacris remoueret, eo quod id praestiterint, quod nisi praestitissent, peccasDsent: deinde niani seste pugnaret eo casu lex Ecclesiallica cum naturalide diuina ; atqui quoties ita concurrunt duo praecepta, ut simul impleri
nequeant , vel utriusque obligatio necellatio cellat,vel saltu alterius, prς- ualet autem ius naturale humano, vi paret; sequitur ergo violari tunc posse Ecclesiasticum, quod non prohibet homicidium eo casu sub culpa, sed
tantum ratione indecentiae, quae in eo quamuis licite facto reperitur,notat eius authorem irregii laritate,ut in iudice de aliis videbimus inferius: verum inde semper sequit ut Eccl)siam ponere impedimentum aliquod 1eruando praecepto, timore enim irregularitatis, A notae istius externae, plurimi concitabuntur ad relinquendam actionem quam sub peccato ponere tenebantur, Praeterquam , quod sapienter aduertit Auila loco cit. nullum fingi merito pone desectum perfectae lenitatis δc mansuetudinis in actu aliquo virtutis tunc obligantis, ne virtutes in uice pugnare dicamus; in iudice vel 3 non est illa necessitas,& si quando soret, tunc reueri non seret irregularis,uti costabit ex consectariis. Denique argum utor cum
Molin. ex Clem. si furiosus; declarat enim Pontifex illum ques alium occidit eo quδd alite, mortem ipse vitare nequeat, non esse irregularem , quia nunquam 'suit mens Ecclesiae in ea necessitate prohibere cum aliqua d sectus de indecentiae nota, quod ius naturale permittit ; atqui in nostro casu non modb ius naturale pe mittit hanc occisionem , siue actionem,ex qua illa sequitur, scd ita illam imperat, ut nulla latione possit omitti absque dispendio salutis, &sine violatione alterius iuris, aut legis,cum tamen quis possit non mo- db sine culpa, sed etiam cum singulari virtute pati sibi eripi vitam, ergo multi, minus potuit Ecclesia irregu latitatis defeetiim alligare huic actioni,ad quam faciendam tunc necessario obligantiu ,& quam sine culpa r linquere nefas est. Quae rationes aequὶ valent, quando obligatio alicuius actionis imposita fuit praecepto superioris. & non sola lege naturali, quia aeque quis cogitur obedire ne peccet, atque si lege naturali imperatum illi sui siet;
quare cum tunc urgeatur absoluta necessitate, non incurret irregularitatem , quod concedebat Suareet loco citat. Se circa casus particulates plures alij docent, uti videbimus
aliique limitant nostram regulam ad peccatum mortale,tunc nimirum nullam incurri irregul Iitatem ex caede quam quis committit, quia aliter vitate non potest peccatum mortale; ego enim in uniuersum dixi necessitatem vit adi peccatum, nempe quodlibet siue mortale, siue veniale, excusare ab omni irregularitate, quia rationes hactenus adductae id euincunt, cum Ecclesia nunquam incitet suis D d a. leetibus
246쪽
legibus ad peccandum etiam tantum venia iter.
Homicidium ad quod aliquis iuste
concurrit coactus graui metu, nullam parit irre-gillaritatem. DIx i secundo quoties aliquis cogitur graui metu cadente inconstantem virum ad iustam actionem, ad quam sequetur alterius Occisio, nullam incurri irregularitatem. v. gr. cogitur aliquis testari contra reum,aut illius iudicio intereste,eius Jue causam referre, aut pronuntiareententiam, aut illum iam damnatum plectere nulli latione,aut lin scelici arbori suspendere intenta o vitae , aut nitunarum periculo, aut ne ipse pereat defendere se ab iniusto inuasore. Aio in his, aliisque similibus casibus nullam contrahi irregularitarem,authores quos sequor, dabo inferius dum singulas istas quaestiones cxpendam. Nianc satis fuerit regulam uniuersalem, nobis traditam h rma-
Ie ratione,nam cum supponamus totam hanc actionem,ad quam quis illata vi concuriere cogitur, iustam &licitam esse,non poterit alia hoc loco fingi irregularitas quam desectus
lenitatis, uti omnes consciuiunt; at
qui hic desectus non teperitur in actione & caede iusta, nisi quis intendat directe vindictam , aut caedem, illa enim sola intentio pugnat cum lenitare & mansuetitistite Christi , unde passim Di .dicunt illum,qui ut subleuet infit mus , ipsum vertit in
latus, atque ita praeter intentionem ipsi mortem accelerat, non fieri irregularem, quia lenitas & mansuetudo minime 'violatur illa actione , qtrae potius ex pietate , quamuis fortassis non satis prouida, processit: at vero
qui actionem iustam connexam cum alterius occisione,aut ipsam mei occisionem ponit metu grauioris mali sibi impendentis, & quod aliter vitare nequit, non intendit primatio& directe alterum occidere, sed se ipsum a morte,'aut alio quopiam grauissimo malo liberare Quare Auila disp. I. seel. 3. dub vit. dixit homicidium coactum,& non voluntarium, non facere it tegularem ; atqui hoc homicidium non est voluntarium, cum illud vitate non possim , nisi grauissimo meo damno, quod ego amoliri intendo primo & per se,non autem homicidium nisi secundatio& qu. si quadam necessaria conseis quutione, cdni illud etiam Cepissime detester; unde vides latum discrinieninter iudicem qui ex sola sui ossici jobi gatione reum interfici iubet, Zeillum qui idem praestat,qilia ita sibi
imperatqr a superiore , cuius imperium aut vitare,aut violare sine peccato nequit , . ut dicebamus prima parte regulae, aut quia nili id faciat',
agitur de ipsius salute, eo quod ad . uersari j illius rei detrectanti senten tiam ferre.& in alium quempiam id
oneris derivare volenti mortem in . terminati fuerint; quia prior illei dex voluntarie & sponte vindustam& caedem rei intendit, quod quamuis iuste ex suo munere famat, ium-naae tamen lenitati Chrilli aduersati videtur, idcirco sit irregularis ex do. scctu lenitatis; posterior autem iudex ita punit reum pro sua aut horitate& munere, ut tamen id faciat ad euitandum imminens sibi periculum, at que ita non nisi coactus,qua re nullum
desectum lenitatis ipsum pati dici iure potestia Sectaed b
247쪽
Secund , consentiunt omnes,eum, qui ad vitandam propriam mortem iniustum inuasorem occidit , non contrahere irregularitatem,q lod definit Clem. vnie. de homicid. 5 inserius dicemus; atqui idem metus aliquando urgere potest ad testificandum contra reum, aut ipsum iudicandum , aut mortem decretam exequutioni mandandam ; cur igituraeque non excusabit ab irregularitate, aut cur potius in his actionibus, quamuis urgente grauissima necessitate, factis reperietur desectus lenitatis , quam in ipsemet occisione non maiori necessitate propria manu ir rogata , quia ex vulgati regula istis, Vim semper in He continet quod es mi- ΜΦ, zgul. ψ s de rigui. iuris in 6. Cui licet quod est plus,licet ditique qu id est m πω regii l. 1 3. Neque dicas in iusta
defensione nos cogi ab eo ipso, quem occidimus ad ipsum occidendum:atverd testein, iudicem accusatorem, lictorem, & alios eiusmodi nunquam pati vim ab eo, ad cuius caedem con currunt ed ab alio quopiam, qui illis metum incutit; nam cum in utroque casu causa, quae excusat ab irregulatitate ,rationς iustae alioquin occisionis sit metus perdendae propriae vitae, V. gr. nihil omnino interest, a quocunque incutiatur, non enim agimus de aequitate actionis, d de causa excusante ab irregularitate ipsam qi iamuis inculpabilem consequente, quae causa excusans s sit metus, in uno aliquo casu, erit quoque in alio, in quo idem malum timebitur.H s'Omnibus adde ex his , quae prima patre huius operis disputata sunt lib. 3.
cap. . . quast . . metum vitae admitten
dae, eiusve periculum excusere ab omni lege Ecclesiastica, aut saltem ab ea, quae nullam neque diuinam', n que natuIalem includit atqui lex de contrahenda irregulari tare desecti, lenitatis Eccles astica est, cum,hi dixi lib. superiori, nullae censurae, aut irregularitates sint institutae 1 tute diuino , 3e idips mi ex cap i. huius libri. atque ipsus et irregularitatis definitione constat, eius igitur obligatio prorsus cessabit urgente graui merude periculo.
urget necessit.M. A D. extremum monui in nostra Fregula . nihil prorsus distin. guendum esse inter laicum, de Clericum,ubi enim uterque ad occisionem iustam ς quali premente necessitate, .ue metus impendetis mali,sive obligatione vitandi peccati aliquem occidit, utrumque immunem esse irreis gularitatis existimo cum Auila disp. s. sect. . dub. s. Molin .disp. Io'. trach. a. num. 7 idcirco enim negat contra Sot Nauarr.& Caietan. alibi adducendos, opus esse protestatione de curanda morte , ut Clerisus excusetur ab irregulatitate propter denunti
tionem proditoris patriae , ad quam saciendam lege diuina & naturali obligatur, quia protestatio necessaria non est, nisi in iis casibus , in quibus illa contrahi potest irregularitas: at qui ostendimus in actione, ad quam
obligat lex natiuatis,aut metus. nullam aut indecentiam', aut lenitaris violationem, aliumve desectum reperiri polli ; ergo neque irregularitas: quod antem,qui illam actionem ponit , sit laicus & Clericus, omnino per accidens est, quandoquidem pie-
248쪽
muntur eadem obligatione ponendi actionem , de qua disputauimus, ne peccent ,& eodem periculi grauiss- mi metu impelluntur obiicit Henriq. lib. I 4. cap. II. num. r. laicuin, Sc Clericum nondum iacris initiatum, si occidat inimicum Reipubl. urgente naturali prςcepto,ficri irrcgularem, ex communi sententia DD. quos ibidem allegat liti. N. quia tunc ca irregularitas non habet rationem poenae, sed est solum impedimentum suscipiendi Ordines, quod, ut constat ex
toto cap. superiori , incurri potest sine culpa: at vero in Clerico iam aliquo sacro ordine insignito, prohibitio suscipiendi superiores Ordines, aut utendi iam suscepti ,est poena , quia priuat Clericum iure,quod habebat; ii igitur ex inculpata occisione, immo & praeccpto naturali imperata Clericus fierct irregularis, incurreret quanda suspensionis poenam sine culpa , de implendo praeceptu fieret inhabilis ad exercitium proprii olscij, & Ordinis,quod iure merito absurdum existimauit S.
Respondetur, quamuis daremus, omnem irregularitatem contractam
a Clerico ad aliquem sacrum ordinem,iam promoto,poenam elle, ac
proinde culpam praerequirere, quod an verum sit, patebit inserius; inde tamen non sequitur, quando actio aliqua inculpabiliter fit tum a laico, tum a Clerico, laicu in elle irregularem,& non Clericum,cum omnis ea actio quae impedit a luscipiendisordinibus, impediat quoque ab usu ia sccptorii, ut in ipsa,itregularitatis definitione explicanda pallim obseruant DD. deinde nego in casu , de quo agimus, dum . quis ne peccet contra praeceptu naturale , aut aliud quod eo tempore seruandum omnino est , aliquem occidit, reperiri de fectum lenitatis , siue ille sit laicus, siue Clericus, uti ostendi fuse,immo si haec personarum conditio, & status quidpiam faceret, defectus mansuetudinis potitus admittendus ellet in Clerico,quam in laico occidente, cium Clericii potius deceat a sanguine, uti loquuntur, abstinere , quain laicum; quare si in iusta atque necetiaria occisione violari potest aliqua ratione mansuetudo , potius certe violabitur a Clerico, quam a laico.
De homicidio iusto voluntari o. IVsT A occisio spontanea,quia suscipitur ab eo, qui nullo alio praecepto, quam muneris,& ossicij,quod volens subiit, ad illam obligatur, nullaque sibi extrinsecus 'imposita necellitate illata,vi aut metu inculto cogitur,facit irregularem ex desecta lenitatis.
EXPOSITIO ET COM'matio regula.
Haec regula uniuersalis probata
manet ex superioris, cuius est contradictoria , expositione , cum enim certum sit,iudices aliosque ministros ad mortem rei concurrenteS,& milites in bello etiam iusto sua manu interficientes,steri irregularcs, quamuis nullam homicidij culpam in eiusmodi iusta occisione committant , necellarib concedenda est aliqua irregularitas defectus. lenitatis, quae in illis actionibus, quamuis licitis, & bonis, obseruetur ; atqui ostendimus superiori regula in occi- . sione iusta, sed coacta, ct necellaria,
249쪽
non posse fingi mansuetudinis illum
desectum ; restat igitur ut illum in occisione iusta,& volita,atque sponte suscepta incitu dicamus ,& sane cum in casu prioris regulae levi aut
praeceptum sua coactione potius occidat , inquit Henriq. cap. i I. cit. nuin. a. quam homo, qui inuitus quodammodo facit, atque adeo non poterit accusari imminutae mansuetudinis,quado volens subit ossicium, quod nisi cum alterius caede exerce-
rc non potest , & illud etiam eadem
libertate nutili cogente exercet, cae-dcin omnino ac vindictam per se intendere non sine aliqua violatae lenitatis nota, quamuis inculpabili
censetur, atque minus aptus videtur
Ecclesiae, qui ut minister mansuetissismi Pontificis Christi instituatur. Denique constans inductio manifestum facit, nullam incurrere irregularitatem solius desectus lenitatis, nisi qui volens ad alterius caedem,
aut mutilationem iuste concurrit,
quod in consectariis sere singulis videre facile fuerit.
P Ri 3 A pars huius regulae perspicua cit , quae enim requiruntur, ut unus aliquis dicatur causa occisionis iniustae,cadem omnino necessaria sunt, ut dicatur causa eiusdem
occiosionis, si iusta sit, nam aequistas , aut iniquitas actionis non facit ut aliquis dicatur causa, ipsam ponens, aut non ponens; quae igitur excusabunt aliquem , ne illi tribuatur quaepiam actio, semper illum excusabunt, siue achio si licita , siue illicita, hae enim disterentiae faciunt
tantum , ut causa eiusmodi actionis peccet,aut non peccet, illam ponendo , non vero ut ponat, a ut non ponat actionem; qui i igitur qui est causa tantum remota homicidij voluntarij, non contrahit irregularitatem, sed sola causa proxima siue principalis, siue minus principalis cxistat, modo superius explicato, ita etiam, qui erit tantum similis causa remota homicidij iusti, & cum lenitatis defectu coniuncti,non contrahetlistam irregularitatem : ut qui texuit, aut vendidit funem.quo latro fuit strangulatus, non cst irregularis, etiamsi iudex illum damnans , de lictor fauces constringens , sint irregulares. NON solum ea omnia, quae ex- Idem dico de eo, qui casu fortuito,cusant ab irregularitate homi- qui non sui compos, ut infans, sucidi j voluntarij, & iniuiti , excusant riosus, dormiens occidit , aut qui etiam ab irregularitate homicidij iu- l sanitatis causa mutilat; hi enim om-sti, sed etiam multo plura, nam cau- l nos neque irregularitatem ex delisa tantum principalis actionis, cui cho,neque ex defectu lenitatis ratio- hie desectus lenitatis est annexus incurrit istam irregularitatem ; non vero aliae, quae principali cooperantur auxilio. ne homicidij, aut mutilationis in
Maior videtur dissicultas in altera parte, qua diximus, solam causam principalem actionis , cui est annexa irregularitas propter lenitatis defectum , non VEIO caete-
250쪽
ras, quae aut constio , aut auxilio, aliave ratione ad eam concurrunt, fieri irrcgularcs; pugnate enim videmur cum communi DD. sensu ,habemus tame ius, nisi fallor,satis liqui- l loqui ι nisi de homicidio iniusto , vidit; qui enim in bello iusto pugnant, i apparet cx poena in fine adiecta, pri-
aut alios hortantur ad pugnandum , uantur enim hi omnes communio- aut pugnam imperant,modo ipsimet ne, quae in fine duntaxat more laico sua manu nullum interimant , non reddenda erit his Clericis propter fiunt irregularcs, uti ostendimus ii ieiusmodi homicidium depositis,quaestum, aduerte ibi agi quoque de homicidio in sui defensionem commis
serius, quamuis plurimi in eo conflictu perierint , S tamen hi omnes
concurrunt moraliter ad eas caedestum iuuando , tum hortando , tum
imperando, iminb ipsimet pugnant, atque etiam vulnerant; ergo falsum duae poenae depositionis, & priuationis communionis,prςterquam in extremo vitae fine,cum grauissimae sint. supponunt grauem culpam I clim tamen in homicidio iusto, de quo agimus, nulla & ne leuis quidem noxacst omnes concurrentes ad homici- l agnoscatur ; adde ea quae absolu-dium iustum illigari irregularitate, te dicuntur in iure de homicidio etiamsi causa principalis illius illigetur ; immo inde colligo nunquam ab his causis minus principalibus in- curti irregularitatem, nisi id in aliquo casu aperte exprimatur , quandoquidem nulli bi fertur in uniuersum ea irregularitas in iure pro concurrentibus ad homicidium, tinnio in locis, in quibus agitur de irregularitate,ob hunc desectum excipiuntur coadiuuantes : in aliis autem locis numerantur singulae causae, quae innodantur eiusmodi impedimento, ut quando agitur de rei caede,& personis in eam influentibus, ut de iudice , cap. his a quibus a s. q. 8. &cap.ex vestris,de excessibus Praelato.& de exequutoribus sentetiae cap. aliquanto I. dist. 3 1.
Obiiciunt passim cap. si quis viduam 8. dist. s o. ubi conscius homicidij post Baptismum commissi, aut
facto, aut praecepto, aut consilio, aut
desensione deiicitur a Ciero , si in illum subrepserit; ergo omnes , qui
concurrunt ad homicidium , fiunt irregulares, atque ut videas comprehendi oluae homicidium etiam. i maxime circa poenas ipso facto incurrendas , de solo voluntario, &culpabili intelligenda essc, ut Henriq. plures allegans obseruauit lib.
q. cap. 9. n. Vlt. litt. L. & sane innumera sequerentur absurda,si,quoties iura quidpiam decernunt de homicidio absolute, accipienda essent de quolibet homicidio, siue iusto. siue iniusto. Ad id porro quod dicebatur, homicidiu,de quo agitur in Canone citat.s quis vidua, elle iustum,quandoquide est desensuum. Respondetur primo, cum glolla ibid. loqui canone in de de sensione euitabili, & non
necessaria ; tunc enim non caret culpa homicidium. Secundo dico hunc canonem non elle Martini Papae, ut solemni sibi errore allegat Gratian. sed tantum in collectione Martini Braccarensi reperiri, atque
in quibusdam Codicibus legi essensisne, pro defensione. Expressior quidem videtur Canon i I. Conc. Triaburiens. Sacerdos enim,& Diaconus deponi iubetur, qui nimium coactus boreicidiumsecerit, extenditurque ea