장음표시 사용
261쪽
19 quia non potest eo casu reddi licita occisio, nisi vel quia obligor aliquo praecepto uni potius succurrete,quam alteri, unxiisque vitam trieri alterius morte, aut quia ratione coniunctio. nis damnum unius in me derivatur, pro meo ducere possum ; si enim omnia paria suntl, non possum unius vitam alterius aequalis nece se mare: aut denique, quia potiores sunt siem per partes innocentis, cui me soci una adiungo in desensionem aduersus vim ipsi illatam,; immo si agatur de vita, non potest in uasus me prohibere a se iuuando, cum non sit dominus vitae suae ; quare licet illi nullo fuerim peculiari vinculo adstrictus, potium ipsum iuuando aggrestorem interimete, quod tradunt L D. citati,
aliique passim , Ritque ille Ethnicorum sensus apud Carbon. lib. de pacificat. mimicorum. cap consect. vlt. Cum igitur non fiat unquam licita ista occisio , nisi ratione alicuius urgentis necessitatis . ratione cuius non est spontanea mihi caedes commiliti, non violatur peream mansuetudo , uti saepius fuit ostensum. Vide Bonac. quaest. . Punct. 6. uuna. II.
defensioJab eo , qui iam me inuasit cum iniuste me in eo statu constituerat, in quo possim meae vitae. aut bonis consulere , eiusque insidias, aucartes vitare, nisi illius caede. Quoties igitur ea praeuentio licita fuerit, to
De eo, qui ad incu*'tam sui EN
fensionem alium occidis ex odio. DEci Mo quaeli potest, an qui ex
occIssit. dendo, non fit irregularis, quod Communis opinio docet apud Sayr. lib. s. cap. II. num. I s. Suppono itaque licitani esse hanc praeuentionem, quod suse alio loco ostendo, quia reuera ea praeuentio non est rei si mera & pura
odici occidit iniustum inua rem eum inculpata alioqui tutela, fiat irregulatis, quia videtur eo casu in tendi vindicta per se; atque ades, vio. lati mani uetudo. Disri NavENDA est directa intentio Ocindendi aggrestorem ab odio. quoad directam quidem intenti nem illitas occisionis eam inculpabilem esse, eo cassi eertum est mihi cum Soto lib. s. de iustitia. quaest. I. art. γ oua tr. in Clem. si furiosus. pari. rg. Unic. Molin. tr. 3. de Iustit. disp. Tuum. 4. sayr. in Claui lib. . capio num. s. Petra Nau. lib. a. de restitis cap 3. num. 3 39. Valent. 1..χ. disci
Lopez r. parr. Iussi cap. 62. Philia r. pari. 1. lib. . cap. 9. Eitque euidentissima ratio,cum enim occasio
eo casu sit honesta & licita, nihil est 'quod prohibeat illam directe intendi, eligitur quidem ut medium di in taxat ad sui defensionem, directe tamen &per se, neque enim ratio medii cum directa illius volitione,quamuis in eo F f 1 non ONO, qui praeuertit aduersarium
262쪽
non ii stat voluntas, sed illud ad finem huius consectari j est, quia actio ext
ulteriorem diligat, quod uni in pro- rior, ob quam tantum incurritur irrebant, quae afferuntur ab aduersariis, i gularitas, est coacta, & proinde non qui dicunt indirecte duntaxat intendendam esse eiusmodi occisionem , concedimus enim non intendi vi fianem ultimum , sed ut medium per se necessarium, quod idcirco directe eligimus,& volumus. Quare reiicimus
Caietan. S.iloni. de Aragon. 2. 2.
quaest. 6 . arr. T. quibus in speciem fauere videtur S. Thom. Victor. relect. de homicidio n. i9. Comit Ol. lib. srcsponsor. quaest. io . n. II. Cordub. lib. i. qq. quaest. 38. Catbon. lib. de pacificat. inimi c. cap 1 i. conseci . . de alios, qui in ista intentione dilecta, . aut indirecta distinguenda subtiliores videntur hoc loco. His postis DICO, hunc occidentem cum in culpata tureia , quamuis intendat di. recte occisionem illam, neque peccare , uti iam ostendi, neque fieri irregularem , quia metus de nece istas, ruae cogit illum ad assumendam occionem , illamque directe volendam, tanquam mediiim unicum tuendae suae vitae, excusat a violanda mansue. tudine, intendere enim directe occisionem & velle vindicta . quod postiemum pugnat cum lenitate, diuersa omni ad sunt , non vindictam, ut se, nunquam licet priuato velle, de tamen potest, ut docui, occisionem in aliquo cas. in directe intendere. I AM vero .quando quis non tanldmex directa intentione , sed etiana ex odio iniustum inuasorem occidit, violat lenitatem , esto inficiat ut aliqua contraria lenitati, illa tamen intentio non attenditur, sed actus duntaxat externus, a quo si non abest lenitas, non facit irregularem , quicunque fit tandem animus ipsum exesin
DIFFICvLTAs XI. De occulente iniustum inuasorem,
VNoeci MA ista dissicultas, quae
magni momenti videtur quoad irregularitatem tamen , de qua solum dii putatur, toluta inanet ex dictis, si enim eo casu talis oculio culpabilis sit , eo quod debeamus praeferre salu tem proximi nostrae corporali , irre gularitas profecto ex ea contrahetur, quae non erit tantum ex desectu lenitatis, sed ex delicto homicidi j; si ver dicamus licitam este ea in caedem , eo quod proximus non sit in extrum a necessitate salutis , & pereat volens, poterat enim Be debebat abstinere ab iniusta inuasione , sicut aberit ab ea actione sese defendentis Omnis culpa,
ita aberit Omnis tr.egularitas , non quasi non possit non contrahi irregularitas in hac in ateria absque cratra. seruata in culpata tutela , peccat -- ut non satis sol Ide ratiocinatur Uontiad peccato intelia o homicidij; non uarr. sed quia, uti cons sectatio a. disi- incuriere tamen irregu amatem , sapienter docent Couasr. F vnic. cI . num. a. Henriq. lib. I 'cap. s. g. 4. liti. O. dc cap. 2. Sayr. lib. 6. Q i T.
n. I 2. Contra Nauair cap. 27. n. 226.
qui id existimat in accutante. Radio
thomate facta bicita est, nisi quia necessitate, aut ingenti aliquo metu cxcusatur; atqui constat ex prima r gula , necessitatem ista in ac metum abstergere o muem irregularitatem . atquc
263쪽
atque mansuetudinis desectum , igit ut haec occisio nullam par ire it regularitatem.
Tota itaque diffieultas restat circa malitiam, aut bonitatem huius caedis,quq alibi excutienda erit. Moneo dun-aaxat hoc loco Ger n. trach. de Euchar. Augus fin. de Ancona, quem adducit & late expendit. Abulens quaest. lo'. in cap. s. Matth.& paucos alios relatos a Couarr. in Clem de homicidio. 3. pati. g. vni c. n. a. subfin. existimalle nefas esse iniustum propriae vitae in uasorem occidere', ne in peccato mortali pereat ; quibus aduersatur S. Thom. 1. a. quaest. 64. art. 7. Caietan . Saloni j, Aragoni j ibid.
ac caeterorum Theologorum communis doctrina i uti videbis apud Sayr. lib. 7. Clauis cap to. dub η.
Petr. 1 Nau lib. 1. de restitui. caR. 3. num ..3 32. CDuarr. loco et r. Ugolin. cap. 29. de irregularii. g. - . Molin. tract. s. d sp .l 3. caeterosque recens inres , quia alioquin nunquam licereti iniustum iuuasorem occidere, si enim inivistus est in uasor, peccae reuela mortaliter, damnandaque forent omnia iusta bella de sensiua, sequeretur. que aLia perabsurdx incommoda ex ea Gersonis doctrinal, neque enim iudices tib stinatos & impce nitentes reo Sst tangulari iuberent absque peccato; cum igitur proximus non est in extremo suae salutis periculo, quia ab illo, si velit, exite poteli, minime tenemur, v x eius spirituali saluti parcatur nostram corpoream abiicere.
tia ab alio , neque vitam suam.tueri, nisi ipsius inuadentis, quamuis inno centis nece potest, incurrat irregula
ritatem , V. gr. infans , aut dormiens. aut ebrius,aur phreneticiis stlicto en se te impetit, & nisi illum praeuenias, te omnino confodiet. REs NON DE TvR hanc caedem omni culpa vacare, quod tradunt Corduba lib. I. quaest. 38. I. ut semel. Petr. 1 Nauar. lib. 1. de restitui. cap.A. n. AP.Sayr. in Claui lib. I. .cap. IO. num. 1 . lib. 6. Thesaur. cap. i . num. s. qui alios dabunt,quia reuera ille, quamuis non peccet, ex iniusta causa me occi dere tentat, & me in extremam necessitatem tuendae vitae red git, & cum ego aeque sim innocens , atque ille, teneor potius meam, quam eius vitam tueri, quandoquidem ut eamque seruare. non pollum , inanid neque
meam, nisi alterius dispendio; atque ita de puero, qui occurrit equit illu-gienti hostem & qui propter angu stiam pontis, v. gr. nequit sine piaesentissimo distri inine equum sistere.
sentit Lem. lib. 2. cap. 9. num. y 2. ad ducens. Corduba in cit. & Caiet. 2. E. quaest 6 art. 1-C.m igitur hane caedem innocentis initas oris ex eadem iusta necessitate quis committat, atque si inuasor iniustus esset , aequε etiam omnis culpae & defectus, atque ad ed irregularitatis immunis erit.
I I aliquis invadi tus avique iniustiis qui occidit, quem ad inculpa iam tutelam satis fuerat uuia . . nerare, fiat irregu- lars '
gularitas ex caede in sui de sensionem facta , nunc assignandi sunt singula-
264쪽
res aliqui casus , in quibus de sensio
non excusat ab irregularitate. PR i M vs est, quando aliquis inua dentem se occidit , quem satis fuerat vulnerare, tunc enim fit irregularis, s aduertit se excedere moderamenseritandum , nam si per accidens , de
praeter intentionem ex illato vulnere intereat, aut quia et tante inculpabiliter manu, occidit, quem vulnerare, aut mutilare ad inculpatam sui defensionem voluerat, immunis erit ab omni irrcgularitate. Ita Hentiq. lib. I . cap. o. g. 3. Philiarch. i. part. lib. . cap. I i. g. 3. Sayr. lib. r. cap. IJ.ia. It.& alij omnes communiter contra Armill . verb. It regularitas. num. AI.
ubi allegat Cardinat . in Clem. si fu-liosus,fc Tabie n. ver b. Irregularitas. 2. . a . sub fin. qui volunt nullam incurri ex eo excelsu irregularitatem; verum com ea occisio sit eo casu culpabilis, indue et omnino irregularitatem, non ex solo desectu lenatatis, sed ex homicidii culpa; monet tamen de
Grassiis r. part. lib. 2. cap. 6 - n. I . Itan cirregularitatem non esse ex homicidio voluntario in dispensabili, quia , ut probat Panorm. in cap. olim.i. de restitui . spoliatorum , num. 36. & in cap. significa uir. de poenitent. & remissioni b. poena ordinaria non est imponenda et , qui se defendendo iustumamodum)excessit, aut qui iusto dolore concitatus
occidit, quod postremum tradit in leg. si ad uberium. f. Imperatoris. Tad legem Iuliam de adulterio. quod idem existimat Suar. disp. 6.
DIFFIcvLTAs XIV. De occidente iniustum inu.rsorem fugientem. DSci Mouet ARTO , qui iniustum
inuasorem post inflictu vulnus, impactum alapam , aliamve iniuriam illatam sugientem insequitiar,& occidit, neque peccat, neque irregularis est, nam a peccato excusant, Nauar. cap. II. num. 4. ait enim licere fugientem persequi, quando alioquin magnam honoris iacturam faceret,
allegatque victoria de iure belli χ. p.
quaest.2. num. s. Pet r. a Nauar. lib. 2. de restitui. cap. 3. num 38 . Henriq. lib. I . cara I S. F. 3. littera T. ubi multos alios allegat, quorum aliquos viderat Petr. a Nauarr. num. 379. assentiriar Feldinand. in examine Theolog. prima pari. cap. IO. n. I 6.Layman lib. 3. tract. . P. . cap. I. n. .
probabilem quoque putat villa lota
atque etiamsi speculative loquamur, id verum dicunt Bonac. disp. 2. de contractib. q. vltim. sect. I. punct.i . num. 3. Lessus lib. 2. cap. 9. n. 8O. Regina id. lib. 2 i. num. 63. & Filii uc.
tract. 29. num. I 2. Lopeae vero I. pari. in liruct . cap. 62. damnare non audet,
luamuis licentiosam appeller eamententiam , quam idcirco in praxi consulere nolunt laudati recentiores, Lessius. Reginald. Layman. Bonac.
Filii uc. Verum quid veritatis subsit in vulgati illa distinctione opinionis speculatiue, aut practice probabilis,
docuimus alias I. part. lib. 3, Itaque cum ratio persuadeat Omnis culpae expertem elle hanc occisionem fugientis aduersatij, quoties illa nece Di arta est ad tuendum honorem, quem non modo aduersatius inflicta alapa. ala ve
265쪽
aliave ratione violauit, sed etiam violare pergit, ut optime , & fis E explicuit Petrus a Nauarr. loco citato,eam quoque in praxi tutam existimo contra Tolet. lib. s. cap. 6. nuin. I 6. Bania. dc Salon. 2. a. q. 6 4. a. T. RO driq. t m. I. cap. Is s. num. it. Turrian. 2. 2. tona. 2. disp. 27. dub. 3.
num. 9. Ioan . dela Cruz in directo. pa t. praecepi. f. q. I. dub. 6. Barbos in collectan. ad cap. suscepimus, de homicidio. Molin. tr. s. disp. I p. num. 8. Soto lib s. de iustitia, q. I. a. 8 Si igitur in continenti iniusternuasus persequatui gientem inua lorein , ipsumque repercutiat, atque et lam occidat, idque necessarium sue
alioquin patIiis iniuriam, quam ex comuni hominum sense potuisset facile repellere repercutiendo ad nersa. rium , illumque fugientem sine mora persequendo , laborabit infamia, non peccabit, neque proinde contrahet irregularitate, quae consequentia saepius toto hoc consectatio ex re tala generali fuit plobata, quia tunc 'per- cullio , de occisio omninδ nec binaria est, & non pugnat cum mansuetudine ; in foro quidem externo punietur qui ita occiderit, sed poena extraordinaria, praesumetur potius ex iracundiae aestu , quam ex inculpatae tutelae liudio occidisse, ut GOm eZ alios allegans probat rom. s. variarum resolui. cap. 3. Dum a . Quo ad forum inter num fuerit prud ntis Confessarii expendete omnes circunstantias,& ma- crine conditionem, ac statum personae iniuria aff ctae publicam iniuriam. alsaque eiusmodi, ut iudicet, an fue-
dicatio, neque licentiosa est ista sei, tentia, ut dicebat Lopeae, cum ex con- . traria maior licentia irascat tir viros nobilesImpune lacessendi, & iniurii 4 assciendi Verum de hac tota rei erum alibi fusius. 'DIFFICULTAs XV. An qui potuit eustare conatum inuadentisfugiendo sit irregu laris, si illum occidat'DEcimo quinto , circa eum qui si ι voluisset sibi fuga consulere,
poterat non occidere inuadentem, an
fiat irregularis. Existimo impii mis
Mae continuae, quam antea illatae vin verb. interimere Maio l. lib. s. c. S. num. 6. & aliorum, quos adducit, qui volunt eo casu nunquam licitam este aduerta iij occisionem. Deinde aio haerendum esse comismum distinctioni, quam videbis apud
lath DD. eferentes, & apud Suar
disp. 66. si 'ct. r. n. 4. Dian. tract 'restauri 3. pari. 4. allosque recenta ores passim , quoties fuga neque ignominiosa, neque periculosa possim vitare necessitatem alium occidendi, me illum occidendo peccare, atque fieri irregulare quia tunc occisio non eshnecessiaria necessitati ineuitabili, sed spontanea; at vero quando fuggerit ignominiosa, aut periculosa, non libera necessitate, quandoq iidem coniicit me in aliud periculum,' ad quod vitandum possiim illum , qua me per iniustitiam in ipse in coniecit, occidere , uti diximus; manci init ut
omnis, & irregularitatis immunem praestabit hanc occisionem; quia vero Nobili
266쪽
nobili viro , aut militi censet eu M. ga ignomimo a , non autem plebeio, idcirco nobilem non teneri fugetem atque ite deductis illud incurrat,inua. dentem se, pol set, consent in t omnes, qui honorem defendi polle alterius rite e fatentur; plebcius vero, qui abl-que dedecore segere potest isti mi in uadentis, fugiendo potius declinare, quam repercutiendia , dc occidendo repellere tenebitur, nisi aliunde tamen peliculosi foret, O fuga , quia licet
Dori votatur probro, incidet in famulos se inuadendis , a quibus male accipietur, aut cum iam ipse vulneratus sit, cx copia sanguinis, quam fu-d , aut ex metu concitatiore deficiet, aut vulnus exacerbabit, aut quapiam
alta de causa stare in loco δε gradu poterit, atque aegret rem sinu; , quanquam cum vox ita sit c an prs sui in-Masus in illo cor si ictu , ut prudenter de piceie possit, an fugete possit, aut debeat, & tantium cogitet de iniuria rupellcnda, vix in ea omittenda suga
existimarim grauit et unquam peccMi; quare cum semper eadem urgeat necessitas, quia non satis apporet ineuitabilis , temper euake irregularita
Hinc praetet ea colliges, qtita sentien dum sit de Clericis, quorum ait: in longe esse conditionem, quam laico runt, hoc volunt passim DD. ego, ubi
eadem etit necessitas. & aeque : ne uitabilis, pares omnino facio tum in culpa committenda, tum in contrahenda it
regularitate, uti ostendi in prima regula s. pari. & quia ius naturale vim altera vi tepellendi ipsis aque commune est, quia tamen, ubi datat fugae locus, vix probrosa est Clericis. fit ut frequentius teneantur potius fugere, quiuii iniustum inuasorem occidare;
quare li tunc occidant, non seruant
moderamen inculpatae tutelae , neque excusantur necessitate, quae euitabilis esst; si tamen aliquando contingeret eiusmodi fugam vile periculosam, aut etiam infamem, vel ipsi , vel toti statui Ecclesiastico, vel Religioni, quia. V. gr. deprehensiis in aliquo facinore occillio, li tunc fugiat crimen situm ,
plodet clam maxima bonorum omnium ost nilone , & dedecore totius ordinis Ecclesiastici, aut Religionis, tenebitur non fugere, & nisi alit et consul Ore possit suae vitae , aut famae consulere, occidere iniustum aggresssiorem , quod docuit Vivat d. trach. de irregni. num 11 I. neque abnuit Sa yr. loco citato: quando autem si ga peticulosa est Clerico, ea omisses, nullo irregularitatis metu interficere.pollese inuadentem Fclin. Panorm. Couarr. Ioan . de Lignano , aliique adducti a Sayro merito docent; id luct adeo certum cxistimauit Heluiqvi dixerit lib. I A. cap. io. 9 4. liti. N. Clericum celebrati rem in inste inuasum polle dimissa celebratione se defendere, ho- itemque Occidere, atque incontinen inti ad altare tedire, inchoatam Millhcelebrationem perficere, eo quod ne que peccarit, neque irregulari ratem
cesseratem oesidenssi alium, 'ut propriam vitam tueatur , fit Irregularis' AT io dubitandi est, quia in hoc 26
casu, occiso videtur spontanea, Je non taccellaria, quandoquidem avolente suscepta est; cellat igitur ratio excussens ab irregulatitate, sumenda enim est tota rixa per modum unius
267쪽
actionis moralis, re occasio , quam iniuste primus dedit huic rixae , est circunstantia occisionis consequentis , unde etiam videt ut culpabilis tota ea defensio; quandoquidem est potius quaedam aggressio , ille enim, quem tu primus acteisti iniuria dum te iniuriantem invadit, repellit iniuriam , & seipsum de sendit ; quare si
ipsuin occidas, non te desendis contra intuitum inuasorem. Aliunde tamen culpa , per quam aliquis sponte sese coniecerit in necessitatein tuendi suam vitam alterius se inuadentis caede, non facit, ut amiserit ius naturale vim vi repellendi; quare si se tuet moderamen in culpatae tutelae. reuera nihil peccabit, excusabiturque neces sitate vigenti quamuis imprudenter, nec sine crimine ea se ipse Iinpediuerit ; satis enim est si modb illam excutere nequeat, neque enim proptere attrita dens acquisiuit ius , eum, qui culpa sua in eas angustias deuenit,
occidendi priuata sua authoritate :adde Clem. si furiosus, ag solute dicere eum, qui aliter suam vitam de sen-8ere nequit, quam alterius occisione, non incurrere irregularitatem, neque distinguit inter eum, qui sua culpa, di eum, qui casu aliaveratione inculpabili in eam necessitatem suerit redactus; neque igitur nos debemus distinguere, aut constitutionem absolutam, & uniuersale res Iringere ; qJare Tabie n. verh. irregularitas 2. n. O. concludit, nunquam incurri irregularitatem , siue iuste , siue iniuste quis occidat, quando aliter non potes ρυ-yνιιι- mortem euadere , ct ad hae susticit, sic esse scriptam per ius nouum. Propter hanc rationem dubitandi in contrarias sententia si uere DD. ut in singularibus dissicultatibus explicandis statim apparebit. Ego ex nostris gulis ic rem totam paucis definio.
Dico primo, si licita est eo ea suoccisio propter necessiatem ineuitabilem sese tuendi, quamuis illi necensitati causa culpabiliter data suetit. non incurritur irregularitas , quia nunquam priuata aut horitate aliquis iust ε ocei die alium , nisi urgente legitima necessitate , ut ostendi in s cundo consectatio . atqui legitima
necessitas , quae excusat priuatam occisionem, culpa . abstergit eam ab omni irregularitatis nota, uti constat
ex prima regula; si igitur itisse potest aliquis in illis angustiis occidereali uin, non est irregularis; quate tota dissicultas versari debet in inquirenda aequitate, aut i ira quitatate huius-iusmodi caedis, conirn Molin. loco citando, qui quanquam totam hanc defensionem , & occisionem licitam existimet , damnat tamen it regulatitatis.
Dico secundδ, si ille qui dedit pri
mam causim rixae, cuius modo de suavita periclitatur, ad eamque seruandam cogitur alterum Occidete, praeuidere potuerit, ac debuerit, hoc homicidium suturum , quia vel opus
quod suscepit,& crimen quod primo
admisit, periculosum erat, atque ex sua natura eo tendebat, ut illi necessitatem occidendi alium imponeret,aut quia ex variis circunstantiis, re modo quo se in eo gerebat, prudenter iudicare debebat, ac poterat in s Elicem illum euentum, reucia peccat non ta-
tum in primo illo crimine committendo, sed etiam in illa sua defensione occidendo,non quia prius vacavit rei illicitae, ut aliqui parum apposite ratiocinantur hoc loco cum Molin. disp. i. sed quia illud homicidium non est mere casuale, aut necellatiu, sed indirectὸ voluntarium , & in sua causa praeuisum, ac volitum , atque etiam sponte suscepturia,quandoqui-G dum
268쪽
dein id , cum quo videbat esse connexum , sponte & scelerate aggrestus
est. ita Suare Edisp-6. se l. I. num. I 2. Layman. lib. s. trach. . Part. . cap. IO. nulla. i.& tandem Sayr. lib 6. capsi . num. 2 o. contra Lessi. qui lib. 2. cap. 9. num. io 7. existimat hanc peccare. rantum contra charitatem, quatenus
sese constituit in necessitate inserendi damnum proximo, a quo ex charitate debuerat abstinere;verum quidquid sit de peccato contra charitatem, dum illam , dc qua agimus , necessitatem nocendi proximo sponte ample- stitur, quando deinde reapsa damnum inscrt, peccat Mnnirib contra iustitiam, culpabilis enim est ea damnificatio proximi, neque incusatur voluntati a illa: necessitate, in qua prae- uisa & volita fuit, ut dixi, neque qui agnoscunt in hac defensione irregu-ὲ .u itatem, at i a ratione ducuntur, quam
quod totum illud homicidium fuerit voluntarium,illi qui eius occisionem volens & lciens dedit. Dico tertio. Quando non potdit, neque debuit praeuideri necessitas occidendi alium, sequutura est iniuria quam illi quispiam infert, aut ex O
casione rixae quam dat,& tamen inuitus in eas angustias deuenit,ut aut
ipsi pereundum omnino sit,aut altet a quo invaditur, sit reuela iniustus aggrestar, an potius de sensor, qui iniuriam duntaxat inserentem repellat, seseque titeatur; si enim iste sit inuasor, legitime occiditur: si vero duntaxat ab irros ante in i unam sese defendit, scelerate, ab illo occiditur, quiro inde reus crit irregularitatis .exomicidio saltem in directe voluntario. Ratio huius dicti manifestimima est,si enim iste homicida non invadi- tua iniuste, non potest se iuste de senderem si iniuriam facit, repelli potest; debet igitur desistere ab iniuria,alioquin iuste impetitur, &'proinde in iuste se defendit; quare vel fuga sibi
consulere vel veniam deprecari , vel satis Actionem offerre tenetus qui, V. gr. pergit verbis iniuriosis alium la- cellere, a quo: deinde stricto gladio petitur,si illum ipse repercutiar, v eius ictus exeat, non potest dici se defendere.& iniuriam , quam nullam patitur, sed potius inseri, propulsare. Quando vero qui dedit cati sim contentioni , agit tamen partes de sensoris, tunc etiamsi peccauetit in ponenda illa causa, , qua excitata sui econtentio , quae ad pugnam usque
exarsit, inculpate tamen se tuetur de si nequeat aliter se indemnem seruare, quam aduersarium, cum quo rixatur,& a quo invaditur occidendo, non peccat, quia necessitate id facit,& non sponte , utiturque iure naturali scis tuendi quod prior culpa ncquaquam ipsi abstulit, neque alteri dedit ius ipsum inuadendi, aut occidendi, neque aliud probant recentiores, quia culpa &: ab irregularitate excusantita se defendentem,quamuis sua culpa coniectus fuerit in eam sese defendendi necessitatem , & sane tota ista necessitas & occiso casualis est , comparata cum priori culpa & iniuria, cdm in ipsi neque volita, neque piae uisa suerit, sed eam omnino per accidens subsequatur; atque ita verum est quod dicebat Tabaen. Clem. si fu-tiosus, non ponderare Ostitiam, aut Peccatum se defendentis , sed quod aliter
mortem vitare non poterat, quia qua ira
diu erit vera & propria defensio, legitima erat, quamuis remota occisio
quae ad eam compulit,culpabilis suerit, atque ita dici possit radicaliter iniusta calde sensio, proxime ramen insta est, utpote contra inlustum inuasorem suscepta. Dico quarto ex variis circiinstan--- tiis
269쪽
tiis.ex natura facinoris.& iniuriae primo illatae , ex qua sequuta est pugna, atque ex toto processu rixae arbitrari debemus,an qui primus dedit occasionem huic pugnae , & nunc
praetextu de sensionis & neces statis tuendae vitae , occidit illum ipsum, quem iniuria affecerat, & a quo invadi se queritur, reuera de senserem agat; an veto ille , qui priori iniuria lacessitus fuerat, illam duntaxat, propulset,an vici statur,& suri priuata aut horitate quod ipsi non licet puniren agat; quare prudentis iudicio res tota definienda erit, quanquam in soro externo iniuria primum pulsatus, si continud aggrediatur aduersarium, praesumetur sese tueri, & illatam in- tiriam repellere. Quando igitur occisio rixae fuit tantum remota, aut k uior, quam ut ad atrocem pugnam
excitare de heat , aut iam ab aliquot diebus, aut horis, iniuria quamuis sa -cta fuit, aut licet modo fuerit illata, qui tamen intulit se paratum ad illam diluendam ostendit, aut veniam postulat, arit fugit, quem temeratio irritatui, aut eiusmodi est , ut pugna .non possit reparari , tunc qui pa sus est iniuriam , illam non repellit., sed ulciscitur , niti sicque invadit alium , qui si nequeat aliter se tueri, occidere ipsum licite poterit , quia etiamsi in uasor atrocem passus fuerit, iniuriam,tamen non acquiliuitius alium occide adi, quod tamen L.
cere, molitur. Quoties autem una tantum est
actio moralis rixae, quam aliquis culpabiliter incepit, ac defensio tunc, qui causam dedit rixae , aggredituralium, non autem se defendit; quod
idem dicendum est, ii post factam iniuriam de ea se iactat, aut eius reparationem negat, aut alium quasi imbellcm, & qui probrum sibi imp ctum
ferre cogatur, contemnat, cum his aliisque modis reuera alium prouo
cet & aggrediatur, si ab illo impetitur, iuste impetitur, & ipse non agit defensorem; quare licet cogatur illum
occidere,ut se tueatur, scelerate illum occidit.quia non utitur tute qaaturali
defensionis, ut patet, de quia potest ex illa necessitate exire, ii nimirum pro illata iniuria satisfacturum se spondeat,tunc enim si alter ipsum persequi pergat,iam tu iuste facit, nisi prudenter suspicetur fictam elia hanc satisfactionis sponsionein,& se potias deludi , novamque pati iniuriam, quam veterem abstergi ; atqi se haec de implicatissima difficultate in uniuersum dicta susticiant, ex iis enim facile sueris singulares ea in te difficultates explicare. CONfECTA RIVM V.
Explicantur singu e di cultates
ex priori consectarιο deducZae.
P eam per singulas dissiculta-27tes quς plurima postularent,quq alibi fusius dii putanda erunt, paucas duntaxat, quae frequentius excitari solent, hoc loco adducant. DIFFICvLΤΛs De adultero, qui,Utse tueatur contra maritum eius, quam cor
QVAEsTro duntaxat est de adiit ig
eero in flagranti delicto deprehenso ; si enim alibi impeteretur amarito, cui fecit iniuriam, inius E omnino impeteretur, neque enim ma-
270쪽
litus acquisiuit ius puniendi adulterum sua propria aut horitate. De illo igitur, qui deprehensus in suo flagitio maritum occidit ne ipse occidatur , quaeritur an sit irregulatis , ita enim assirmant Molin. tract. 3. disp.
de irregular. 3. 3. num. q. Maio l. lib.s. cap. 48.nu .7. Sylv. v. homicidium 3. quaest. Guri err. lib. 2. qq. canonic.c. 6. num. 43. Villatob. to m. I. tract. 2 l. dissic. 24.n 4.ex quibus tamen Molin.
Nauarr. Vgolin.& alij plerique fatentur,defensitonem quidem esse licitam,
quia tamen,rum ea , tum occisio sequuntur ex opere Illicito atque periculo ,attenta maritorum procliuit a
te, aliisque circumstantiis, idcircδ homicidium inde consequutum etiamsi casuale omnino inducet irregularitatem versim haec doctrina reiecta fuit quaest. χ. ostendimusqne homicidium omnino casuale , quia neque praeuisum, neque volitum ullo modo fuit, neque in se neque in sua causa, ounia quam facete irregularem; quare tectὲ dixit Sylv. tunc in hoc casu contrahi irregulatitatem , quando illicita est
de sensio. idcircd Maio l. hanc adulteri defensionem iniustam esse dixit. Alii
magno consensa negant irregularita em, quos enumerat Sayr.lib 6.c. I 7. num. I9. quibus accedunt Less. lib. 1. cap. 9. num. Io6. Auila 7. pari. disp. s. sech. 3. dub. . GOrdon. lib. .' I 8 n. 72- Turrian α dissi c. io . nun .s 6. disp. 1. deitregi lar.
Mihi perstandum est in distinctio.
ne allata, si enim adulter potuit &debuit praeuidere hoc periculum ex
variis circunstantiis, atque eam ob
causam armatus venerit, rela era reus
est homicidii, idque voluit duntaxat Nauat r. si vero hoc periculum non potuit neque debuit suspic ri sed α-iu omnino deprehensus cst, atque in euasus a marito , aut consanguineis mariti, vel uxoris, neque potest fuga, ad quam tunc ex Suar.& Κon .disp. 18. diab. 9. sub fin. etiam cum aliquo suo decore , obligaretur . poterit sede findere, quia iniuste occiditur, uti ostendit Molin .d p. I s. tract. . neque
ex doctrina a nobis saepius posita
incurret irregu Iaritatem, si tamen deprehensus hic adulter vel verbis, vel etiam actionibus iciit et maritu adulterae , aut ipsum contemnat, aut ipsum praeueniat,aut alio modo se gerat, quo videatur factam ipsi iniuriam non mod di probare, sed sua procacitate adhuc continuare iniuste ab OD senio naarito invaditur , de ipse illicite se defendit, illumque occidir, quod non negat Petr a Nauartalib. I. de restitutione cap. 3 num 162. quia vero vix ab adulterio, sicuti sapienter expendit Nauarr. solet abesse periculum alicuius caedis, quod etiam adulteri praeuident, unde & sere armati incedunt , maxime quando m ritus domi praesens est, de vir alioquin genetosus saepissime etiam in caedit usoccasione adulter ij commissis ab adul- telo contrahitur irregularitas.
De reo inius=ι damnato, se mini ros iustitiae , aut tu m
interficienIe. RE PONDETUR hunc reum iniuste
damnatum, & iudicem ac ministros,ut sitae vitae consuleret, interfi- cIentem, tunc tantum non esse irreis
gularem , quando illos iuste occidit. id vero non facit, nisi quando illi conscij eius innocentiae,illum nihilominus