장음표시 사용
111쪽
sive in mundo materiali, sive in substantiis immaterialibus accidant, historica est f. 3. Disc. praelim. s cognitio rationis eorum, quae sunt vel fiunt, philosiophica f. 6.
Disc. praelim. ; cognitio quantitatis rerum mathematica i A. Disc. praesim.9. Deo itaque convenit cognitio historica omnis, cognitio philolbphica Omnis, cognitio uia.
Videmur ex principiis remotis demonstrare. quae ex propioribus demonstrari poterant: id quod honae methodo non convenire viderur, aeum demonstrationes ex principiis propioribus contextae plus lucis habeant, quam quae ex remorioribus cotiduntur. Enimvero non jam urgeo, quod principia, quibus hic utimur, snt systemati Theologiae natur 1is propria , in quo ex notione entis persectissimi ea , quae Deo conveniunt, vel convenire nesse eunt , demonstrantur,. quemadmodum nobis in praesenti proposrum est: supersunt enim rationes hisce praegnan iores. Doctrina de Deo at duain, ae plurimum interest, ut ex principiis quoque rationis convincantur homines veritatis Demonstrationes ex principiis propioribus non cogunt assensum nisi eorum . qui demonstrationibu , quarum una in alteram resolvitur, assueturn habent animum, consequenter paucissimis prosunt. Consultum igitur est, facilioribus quoque demonstrationibus dare locum': sit ita quod eeteris magis arrideant, quae ex propio ribus principiis deducuntur. Praeterea principia , quibus hic utimur, heuristi ea sunt, quae ad verirates de Deo eruendis 1dhibere debent omnes , qui erutas aliter demonstratas capere possum. Quam rem cum nobis propositum sit ad veritatem propria mediatione investigandam etiam manu ducere lectorem ; nemo jure reprehendet, quod medix huie fini eonvenientia adhibeamus. Accedit quod demo a scationes analyticae plurimum adjumenti asserant ad assensum confirmandum , qui per demonstrationes synthericas extorquetur, praesertim si quis non omnia prinei pia, in quae tanquam Lemotiora resolvuntur propiora , familiaria experitur,
112쪽
ritur, ut singuli et sigillatim ad animum revoeatis adhaereat evidentiae sensus : id quod non brevi sudio ae labore obti-tinetur. Neque hoc silentio praetereundum, quod demonstrationes ex principiis heurissieis immediate contextae multum eundueant ad doct inam omnem Deile memoriae infi-xendum & in memoriam revocandum , ubi non statim ejus meminisse Talem .
Deo competit acumen siummum in genere, tum etiam At an maa mensum se perutiundi abstracta in concretis in decie. tribuendum. Etenim nobis acumen competit, idque diversos admittit gradus f. 332. PDAE. emp.9 , ac in specie etiam a timen .
per Winendi abflaucia in concretis I. 336. P Ich. empir. I, idque itidem pro diversis gradibus abstractorum diversos admittit gradus f. 333. PBG. empiri . Quamobrem cum acumen sit facultas in uno multa distinguendi f. 33a.
γ h. empir.9 ct acumen pervidendi abstra sta in conor tis facultas perspiciendi universilia , pr tertim in scala generum seu abstractorum altiora , in singularibus cf. 336 PMych. empiria ; quin tum aeumen in genere , tum acumen pervidendi abstracta in concretis in specie sit realitas quaedam, dubitari nequit β. 3. . Enimvero realitates , quae animae nostrae insunt, Deo tribuendae sunt in gradu a solute lunamo f. 7o. . Acumen igitur cum in genere , tum acumen pervidendi abstracta in concretis Deo tria huendum in gradu absolute summo.
Patet adeo Deum solum esse acutissimum, absolute loquendo, nec ulli hominum eonvenire acumen summum. Quo niam hanc propostionem in systemate non demoustravimus, ideo eandem stio adhue modo ex principiis propiori hus demonstrare lubet.
113쪽
. IIO. Acumeu absolute summum est, quo omnia , quae diuersu 'in uno sunt, a se iuuicem distinguuntur. Et in pecie acumen summum pervidendi abstracta in concretis est , quo omvia universalia , qiDe singularibus in it , Respiciuntur. EN enim acumine distinguimus, quae in uno aliquo objecto diversa insunt 3. 332. PD . empir. ct in specie acumine pervidendi abstracla in concretis perspicimus Universalia , quae singularibus insunt 336. PO . empiro. Major ita-
quo gradus acuminis concipi nequit, quam si unoquoque omnia discernuntur , quae diversa eidem insunt, neC major acuminis pervidendi abfracta in concretis concipi potest, quam si omnia universalia , quae singularibus insunt, perspicituatur. Quamobrem cum acumen summum sit, quo majus dari repugnat; acumen utique summum in genere est , quo omnia , quae diversa in uno insunt, disceta nuntur , S summum acumen pervidendi abstracta in coneretis est, quo omnia universalia, quae singularibus insunt, perspiciuntur.
I line iam apparet, quale sit illud acumen, quod Deo tri-'buitur, & a priori constat, cur nullus hominum absolute loquendo aeutissimus diei possit, nisi homini tribuere velis, quae sunt Dei. Ostendimus in Psychologia rationali f. 99.
I . IoI. , animam sensu ne quidem armato corpuscula de- 'rivativa , nedum eorpuscula primiriva & elementa rerum
materialium distinguere . ita ut nihil , quod rebus materi γrialibus inest , prorsus distinete percipiarur I. io2. Psych. rat.) ct perceptionibus infinita inesse f. 186. P ch. Mat. Εequis igitur non inde colligit , multa esse in uno objecto quae a nobis distingui non possunt, immo eorum , quae di stinguimus, numerum eo memtibilis parvitatis esse , si eum iis conseratur, quae non distinguimus 3 Quamobrem si uni cum saltem cogitemus objectum, quanto intervallo acumen hominis Disiligod by Coo le
114쪽
hominis aeutissimi distet a gradu summo si elle agnoscitur. Quodsi vero jam animum convertas ad Omnia , quae sunt. immo si ulterius ad omnia possibilia ; haud aegre concedes, acumen humanum , quantumcunque detur , infinito intervallo a summo abesse. Imperfectionem adeo acuminis humani in genere spectati nemo in dubium revocaverit , qui attentione uti didicit. Enimvero non minus patet , quam exiguum nobis sit acumen pervidendi abstracta in concietis. Species & genera infima Leile percipimus in substantiis compositis sensibilibus : id quod testantur nomina appellativa. Sed si ad genera superiora ascenditur , nebula quasi observatur menti, ubi ejus aciem in ea intendere velimus. inamo idem aecidit haud raro in speciebus inserio. ribus a se invicem distinguendis quemadmodum experiun tur , qui insecta & marina ad regnum animale pertinentia in suas speetes accurate distri huel e sibi sumunt. Maxime abstractae sunt notiones ontologicae , quae eum enti omni conveniant, a nobis tamen in omni non percipiuntur, nisi ante suerint perspectae. Quam dissiculter autem perspicim-tiar, abunde docent obscurae terminorum explicationes tibi vis obviae, de quibus definiendis prorsus desperaverat Caritesus satis licet acutus. Multa hie dici poterant, quae ad acuminis hujus in specie imperfectionem comprobandam sacere poterant: quae tamen eum aegre capiantur, nisi quis in augendo acumine continuo profecerit, cujus desectui magis sentitur , quo magis ipsum' augetur ; prolixioribus esse
III. Acumen Dei ab Li in imum est, tum in genrre spe- Alcimen Deictatum. tum quoad pervido tam abstracta in concretis inspe- Ammum arte. Etenim Deus omnia singularia cognoscit, quae in prori δε- quolibet mundo possibili locum habere possunt f. ios. ): URU qiM. Cognoscit autem omnia prorsus distincte 8r.). Distinguit igitur a se invicem omnia, quae diversa in unoquo
libet insunt f. 38. radich. empir. r id quod etiam adhuc
115쪽
clarius enumeratione eorum , quae singulis rebus in quo-eunque mundo possibili insunt, probari poterat f. m. S seqq. . Quamobrem cum acumen summum sit , quo omnia , quae cliversa in uno insint, a te invicem distinguuntur . IIo. I Deo esse acumen summum in genera e statu in patet. Ostenditur idem hoc modo. Deus omnes essentias entium limitatorum S omnes substantias simplices in singulari quoad cssentiam, attributa & modificationes omnes possibiles quam cistinctitane cognoscit g. 98. ), tum etiam corpora omnia S homines inprimis ac bruta f. Mo. 8I. . Enimvero praeter essentialia, attributa I modos cnti nihil
inest i49. Ontot) , nec datur quicquam substantiale in corporibus praeter substantias siinplices cf. s77. Cosm 9 ,
ita ut ideat rerum materialium confusis, quae nobis sunt, ex confusione eorum, quae insunt elementis seu substantiis simplicibus , ex quibus corpora 3ggregantur f. I76. O
moi. , nascantur f. 98. OPH. rat. 1 Deus igitur omnia distinguit, quae diversa enti sive composito , sive simplici insunt. Εjus adeo acumen summum est f. Iio.). Luod
Porro Deus omnia universalia simul quam distinctinfime cognoscit β. Io6.) eaque in omnibus fingularibus vi principii rationis sussicientri onini possibili modo inter
se combinatis initietur g. Io7. . Nihil adeo univertalium inest singularibus , quod in iisdem non perspiciat Deus. Quoniam itaque acumen pervidendi abstracta in concretis ataolute simam una est, s omnia universalia in singularibus per piciuntur g. HO.); Deo esse aCumen pervidendi abstracta in concrct is absblute summum extra omnem dubitationis aleam positum est.
116쪽
Atque ita prorsus a priori ex ipsa summi a minis notione demonstravimus, Deo esse acumen absolute summunt, eui tu e principia demonstrindi redeant ad intuit iv im eam. que simultaneam & dist ni bstimam omnium singularium &uiiivir filium cognitionem in sy stemate firmiter stabilita in f et ιγ. 27s et . 27o isS i 6o. 273. pari. I. Theol nat. ἰς propcismo praesens cum sua demc nstratione systemati facile inseri puter ati Ce eruiri non inutile est summo m Dei aen. meri e ignoscν: proderit enim n-sse in Philosophia morali,
ubi virtute' intellectu. les explic buntur , in quarum nume ro acumen etiam esse demonstris bitur.
3 I I a. Acumen didinum actus es , non faciatas. In nobh aerim quo, talimen saeuitas est g. 332. Psych. e r. . Quamob-- ο insi rem cum acumen Deo inlit f. 23.) , quod vero animae D rnest per modum facultatis, i a Deo tribai nequeat nisi permo tum actus f. 78. ; acumen divinum actus est , non
facultas. Nimirum non modo seri potest . ut Deus a remine suo distnguat omnia, quae diversa in uno insunt, ct in omnibus singularibus videat omnia universalia , quae iisdem insunt;
verum impossibile est, ut non actu uirum que faciat. Pluri. mum adeo refert, num acumen Deo tribuatur per modum N cultatis, an vero per modum actus. Inssuit etiam ha epropositio in praxin , quom admodum suo loco abunde eluiseescet. Absit itaque ut quis eandem inter ster des nugis reserar, propterea quod termitas generalibus effertur.
Deo competit istae Eus in gradu absisite summo. EN Intellifrinenim anima nostia intellcctu praedita est, quemadmodum Deo vim fatis constat ex iis, quae integro Capite secundo Srist. 3 pari. I. μιμε P,ych. empir. dicta suut, ct intes liniri humanus in vi re
117쪽
praesentativa universi, quae animae competit, consequenter
in essentia & natura ejusdem f. 66. 67. Ρ chol. rat. , rationem sussicientem agnoscit f. 387. Poch. rvt. , atque adeo posita essentia ct natura animae ponitur cf. H8. Ontol. , cumque intellectus sit facultas res dii inite reptae lentandi f. 273. UIG. empir. , cam csse realitatem nemo inficia-.bitur f. 3. . Atqui realitates, quae animae insunt, Deo tribuendae in gradu absolute summo f. 7o. . Deo igitur intellectus competit in gradu absolute stimmo. Idem etiam sic ostenditur. In Deo datur distincta omnium mundorum possibilium rcpraesentatio f. 8a. . Quamobrem cum facultas res distincte repraesentandi sit intellectus f. 273. PBH. empiri I , quae vero animae in
sunt per modum facultatum, ea Deo conveniunt per mo-
dum actus f. 78. ; Deus omnino intellectu praeditus est. Est vero repraetentatio mundorum possibilium realitas j.3.). Quoniam itaque realitates omnes Deo infimi in gradu absolute summo f. II. ; Deo utique intellectus in gradu absolute summo competit. Ostenditur porro hoc modo. Quoniam intellectus est secultas res distincte repraetentandi 275. PMIch. emp. ; in realitatum numero est f. 5.). Enimvero Deo instat omnes realitates in gradu absolute summo f. 93. . Ergo etiam inest intellectus in gradu absolute summo.
Negari haud quaquam potest , maiore claritate Deo tribui intellectum vi perfectionis summae , quae de eo in definitione nominali sumitur g. I quam in sestemate demonstratur f. Iar. Iaa. Zara. I. Thcol. t. . Unde liquet, inanem operam non sumi si ex diversis definitionibus nominalibus existentia & attributa Dei demonstrentur , nec supc suum censeri debet , quod systemati Theologiae naturalis superaddamus praesentem tractationein. f. II 4. .
118쪽
g. II q. Intelhctus diri s actus est, non facultas. Quoniam Ouomodomo enim intellectus, qui Deo sinamus est l. 113. . facultas insitimet res distini, repraesentandi in homine f. 273. PBQ. -- έ piri ; quod vero homini inest per modum facultatis, id Deo tribui nequit, nisi per modum actus cf. 78. ; intel- Iectus divinus aclus est, non facultas.
Demonstratio in sustemate data f. uis pari. I. Throl. t. etiam hie locum habet.
I. IIS.. Duilectus divinus est omnium possibilium simularium Iutellectuis uuideiralium distincta ae sinultanea repraeseruatio. Et- divinus qu3d enim intellectus est lacultas res distiniste sibi repraestentan-μ-di f. 273. Poch. empis.) : ct absolute summus cst , quiomuta possibilia distincte repraetentat f. 278. Poch. em- r. I. Quamobrem cum intellectus divinus sit absolute summus f. Ii 3.) ct actus', non facultas f. II . , ac Deus omnia singularia . iO3. atque univerialia distinctissime cognoscat β. IO6.) ct quidem simul 99 IO6. , intellectus divinus utique est distincta omnium possibiliuintam singulari una, quam universalium atque simultanea repraesentatio. Poterat idem ex definitione intellectus humani vi principii generalis heuristici I. 7o. demonstrari.
II 6. Iutellectus Dei est omηium perfectissimus. Etenim in- summa M.tellectus Dei est distincta S simultanea omnium possibita resiectus Z-lium tam singularium , quam universalium repraesentatio Iupcrset 6 iis ). Sed intellectus persectissimus est , qui omnia με -
119쪽
possibilia sibi distincte repraesentat f. 647. POchol. rat. 1ntellectus adeo divinus persectissimus cst.
Poterat etiam ostendi hoc modo. Deo competit inotelle stus abitute summus si. ii 3. . Sod intelliatus a solute summus idem est, qui persectissimus 3 6 8. Poc, t. . Ergo intellectus divinus est omnium perscelsitu. usPrior demonstratio eoineidu cum ea , quum dedi inu H systemate 9. I68. pari. I. Theol. nat . . Sed cum hic vel ninime eidem locus sit, ubi ex not.one emis pei sit si mi attributa divina demonstrantur Ieam Pcrmitte, e nou debui
f. li 7. Negatis II- Intellectus divinus profus illimitatus est. Ponamus .mitum de in si fieri potest . intellectum divinum esse limitatum. Dant sicctu dis tur ergo in Deo limites: quod cum sit ab'urdum f. l6. T, ' intellectus, qui ipsi competit f. ii 3. , pronus illimitatus esse debet. f. Il8. Infinituri Inusiectus dii inus infinitus est. Etenim prorsus illv. in in tu mitatus est f. lip). Enimvero quod limitatum est, ctiam divini finitum est S contra f. 173. pari. I. Theol. nat. , Consequenter quod illimitatum est, finitum esse nequit , adeoque necessario infinitum est f. 53. inuol. . Intellictus igitur divinus infinit ux est. Ostenditur etiam indirecte hoc modo. Ponamus, si fieri potest, intellectum divinum esse finitum. Q ioniam quod finitum est etiam limitatum est f. Ι73. pari. I. Th οι nat.)s intellectus divinus limitatus esse debet. Q od cum sit ablurdum f. ii 7. , necessirio infinitus csse clinet.
Quoniam demonstretri po est , Deo compete e inieli num absolute sumnium, non supDosita omnium simuli iam repraelioratione cf. iI3 3, ac inde porro, eum esse illimit
120쪽
ferri poterat omnium pollibilium simultanea in Deo reprae .sencatio, immo Omi, tu ira, quae Deus cognoscit, simulta. nea cognitio 838. Ontol x Ceterum deni P -tio res . quibus in s) siemale evincitur. intellectum cIvnim elle in.cona prehens bilem . t 7 pari. I. TyeoL , immeri sem g. 176. yarι. I. THOL uat & purum I 17 8 pari. I. Themiartulae huc appum. PUsiunt.
f. Π9. Iutecti tu divinus es omnium profundisi lis. Intel- Prasiosta lethai humano coiri petit profunditas, qMatenus notiones mia I distinctas in alias simpliciores resblvere valet cf. 3 o. 'ν- 0i. μιGol. p. , ut eaedem fiant magis adaequatae leu ad adsequatas propius accedant 3. 34I. PDcb. em in ). Quoniam realitates, quae animae nostrae insunt, &ad quas etiam intellectus profunditas reserenda f. 5.), Deo conveniunt in gradu absolute sui limo f. 7o.); intellectus quoque pro' funditas eidem in gradu absolute summo convenit, Con sequenter intellectus divinus est omnium prosundissimus. Idem etiam ostenditur hoc modo. Deus vi intello flus, sui omnia univeri alia di singula ia distinctissime sibi repr sentat f. II 3. II 3.). Nihil adeo in objecto aliquo continetiar, quoil non a ceteris a tu distinguat 38. Py ches. empiri). Quamobrem cum tanto profundior sit intellectus, quo longius in resolutione notionum dillinctarum in alias simpliciores quis progredi potet f. 3 O. Pyy b. empir. , . Con equenter profundissimus, qui quaelibet in aliqua notione contenta a se invicem distinguit, ita ut nihil iust, quod non a caeteris distinguatur , intellectus divinus ut, que protundisiimus est.
inter profundit. rem intelleinus divini, seu infinitiae illimitati, & profunditatem finiti ae limitati formalis quaeda indissesentia intercedit, quam hic exponi consultum est, ne