장음표시 사용
121쪽
quid obseuri supersit. Nimirum in nostra notionum re&lutione pervenitur ad confuse percepta, unde ulterior resolutio consistit in evolutione notionis confusae, qua diver si ita confunduntur, ut tanqu3m unum quid repraesententur. Quamobrem cum multiplici confusione prodeant pereeptiones nostrae confusae, consule nempe perceptis denuo confiisa in unum 97. Poch. rat , non vero lanium.
modo iis, quae sibstantiis simplicibus insunt g. 98. PDch.
rat); nostro modo resolutio continuo fieri debet in alia a nobis nonnis obscure percepta , donee tandem prodeant quae simplicibus insunt & quorum ecfnfusione prima fit idea. rum involutio. Enimvero cum Deus omnia vi intellectus sui distincte & smul sbi repraesentet g. iis.); resolutio nωtionum quoad ipsum aliter loeum habere nequit, qu. m quatenus quae elementis insunt spectantur tanquam unum quidia plura tanquam unum sigillatim spectanda denuo tanquam unum quid, donee tandem Prodeant corprora mundum hune sensibilem constituentia. Unde & notionum ae idearum analysis quoad Deum ab ipso sonte procedit, veluti ab unitate ad numerum, eum nostra a numero majore ad minores progrediantur in unitatibus tandem terminanda, squidem peris
secta in potestate seret. Nostro igitur concipiendi modo pecuIiaris intellectus divini actus est, quo in pluribus simul repraesentatis plura spectat tanquam unum multipliei gradu.Merentur haec, quae probe perpendantur , ut mundi intelligibilis idea rectius intelligatur, ne in eadem discreta minime videantur, quae in sensibili mundo a se invieem diversa sunt. Proderit etiam haec ponderari , ut clarius perspieiantur diversi gradus intellectus finiri possibiles, & hine pot-ro innoteseat, quanto intervallo a summa persectione absit humanus, quae cadere potest in finitum. Unde conficit ut, spiritus anima nostra multo periet tores esse possibiles. quibus intimior convenit naturae ac rerum materialium cog
tio, quam quae in nos eadit, qualem Theologi angelis adscribete nemini ignotum est. Philosophiam sane eo etiam fine addiscimus. ut Theologiae revelatae dogmata defendamus, ct adversus ejus hostes, ea ab impossibilitate, quae objicitur, aut sane ejus suspicione liberemus. I O. Diqiligod by Coosl
122쪽
Ieselisus illimitatus omnia iam Umως, Ρα Simuli ramique ejus vi repraesuari possunt. Cum enim limitibus reprisisti careat per hypothes nihil autem in ente mutari possit, nisi iis eur inte limes f. 8a7. Ontoc ; in intellectu illimitato nihil inesse iactui illim potest, quod mutari possit, consequenter immutabilis est. lao conve-Quoniam itaque vi intellectus res distincte repraeIentantur et 73. 0 ch. empir. ) ; intelles us illimitatus omnia simul repraetentare debet, quaecunque ejus vi repraesentari
Hac propositione utemur tanquam principio in demonstranda subsequente, & alias non inutile est cog rosci, quod repraesentatio simultanea aut, si mavis , simultaneitas in repraesentando ab intellectu illimitato sit inseparabilis, atque adeo eidem necessario conveniat. I. I2I.
Λοtis intellectus diuini prodis, s intelliatum humanum, Nesis istia vel effus facultatem cognoscitivam inferiorem, aut facultatem reus diuini cognostitivam, quae animantibus brutis competit, ab omni quomodo prorIus limitatione liberes. Intelleelus humanus limitatus pro σοι. est, tum quoad objectum, tum quoad modum repraesentandi objecta g. 279. V h. empir. . Quoniam intellectus noster est sacultas res distincte repraesentandi f. 273. Fcb. empir. 9, adeoque in ejus notione distinguere non licet niti objectum, quod repraesentatur, sic modus, quo repraesentatur ; alia praeterea limitatio in eo locum habere μnequit. Jam quia limes notat ulterioris realitatis desectum f. 468. mul. ; si ab intellectu humano omnem limitationem removere velis, ad omne objectum, seu possibilia promiscue Oinnia, ne minimo quidem excepto, CXtEn- decidus est, ct in modo reptaesentationis nil admittendum,
123쪽
quod non repraesentetur distincte, confusione omni penitus sublata. Hoc autem pacto prodit distincta prorsus omnium possibilium tam universalium, quam singulamum rep esentatio : ct quia intellectus illimitatus omnia su nulreprae istat , quaecunque ejus vi repraesentari poss ine 3. I 2O. , cade in repraetentatio sinultanea quoque est. Enimvero intellectus divinus in repraesentatione distincta ct simultanea omnium possibilium singularium & universalium conlistit f. Ii3 ). Prodit itaque intellectus divini notio, si humanum ab omni limitatione liberes. LMderat primum. Facultas cognoscendi in serior est, qua ideas ct notiones obscuras atque conscinas nobis comparamus 3. 54. Psch. empla conlequenter vi cujus ob Icuritati atque confusioni in rerum repraesentatione locus est. Confusis oriuntur repraesentationes, si plura, quae rei insunt, a se
invicem non distinguimus g. 39. PDch. empiri , consequenter ea tanquam Unum quid nobis repraesentamus, eumque obscure percepta non agnoscere, nec a ceteris
perceptibilibus distinguere valeamus . 32. Psych empir. ,
repraesentationi ob curae inesse debent, quae ob multiplicem Confusionem eorum, quae Objecto in unt, apperet pinequeunt f. 23. ' h. empir. . Confusio adeo & obscuritas in percipiendo seu repraesentando obiecto est desecius quidam in modo repra sentandi Objectum, consequenter cum de istus ulterioris realitatis linies sit f. 46ROutol. . a limitatione facultatis cognoscendi inferioris oritur. Quod si ergo cana ab hac separes, denuo oritur distincti p orliis omnium possibilium tam universilium, quam singularium repriessentatio, eademque ob simulta-licitatem in repraesentando ab intellectu illimitato inseparabilem Q. lao. simultanea. Prodit itaque tutellectus l1- vini
124쪽
vini notio, si sacultatem cognoscendi inseriorem ab omni prorsus limitatione liberes. Γuod erat scundum. Sensus a se invicem distincla in unum confundit f. 9 . 93- 'F b. rat. , nec tu eginationis vi nisi leusibilia repr:eientantur f. 92. PII h. empiri . Quamobrem cum facultas cognoscendi inferior sit, qua ideas & notiones obscuras atque Consulas nobis comparamus Iq. Pbilol. empiri9; facultas sentiendi S imaginandi ea est, quam inseriorem dicimus communi nomine. Quoniam bruta senis
PMFch ratri, facultate cognoscendi inferiore pollent. Enimvero si facultatem cognoscendi in seriorem ab omni prorsiis limitatione liberes, notio prodit intellectus divini vi nutu. a. E go eadem etiam prodit,si facultatem cognoscitivam,quae in animantibus brutis datur, ab omni prorsus limitatione liberes. Puod erat tertium. Tota etiam propositio quoad singulas eius partes tina demonstratur hoc modo. Prima post bilia sunt realitatos
illimitatae 88. , quae Deo insunt . 87. S possibilia
primitiva secunda. quorum combinatione na: cuntur dete
minationes intrinsecae rerum finitarum s 9 . 93 ), ipsarum etiam animurum tam hominum, quam brutorum . 97. , diverta illarum limitatione oriuntur. Q clamobrem inici lectus humanus S sacultas cognoscendi iniurior tam in animabus hominum, quam brutorum prodit intellectus divini seu facultatis cogno Icendi, quae in Deo datur, limitatione diversa. Q iodsi ergo tam intellet tum humanum, quam facultatem cognoscendi inferiorem tam in animabum hominum, quam brutorum a limitatione libures 3 notio intellectus divini utique prodire debet
125쪽
Deus sui ipsius conscius est. 3 8S , atque adeo ideae' aenotiones rerum finitarum in ipso nascuntur limitatione reDIitatum, quae ipsi insunt. Anima humana sui ipsius, adeo. que realitatum limitatarum sibi eonscia est, se ideo notiones realitatum Deo inexistentium in nobis nascuntur limitum re motione, di quatenus cognoscimus realitates limitatas, quae insunt entibus aliis limitatis, remotione quoque limitum ipsis inhaerentium. Quemadmodum itaque Deum ens sum. me persectum non dedecer, quod illimito sua persectione contineat omnes rerum finitarum determinationes intrins eas; ita nee Deo quid indignum moliri censeri debet, qui removendo limites a realitatibus. enti cuieunque inexistemtibus, realitatum Deo inexistentium notiones sibi comparat. f. Iaa.
Deo competit ratio in gradu absolute summo. Quo niam ratio in vi repraetentativa universi , quae datur in Mninia, adeoque in essentia ejusdem β. 66. 'dichol. rat. , rationem sufficientem habet 3. 453. PDch. rat. , attributum animae est f. I57. Ontu). Quamobrem cum aD tributa rerum absolute necessaria sint s3. 3o . Onto ratio homini absoluta necessitate convenit. Jam cum ratio sit facultas nexum veritatum percipiendi f. 483. bol. empir. in realitatum animae nostrae inexistentium numero est 6I. 3. . Realitates, quae insunt animae nostrae, Deo tribuendae in gradu absolute summo f. 7o. . Ratio igitur Deo competit in gradu absolute summo.
Qui rationem criminantur, quid si ratio non intelligunt: ecquis enim pro malo venditare ausit, quod ipsi Deo inest 3 Quodsi rario in se mala esset, tanto foret pejor, quo maior, consequenter ratio summa foret pellima. In has ab . surdit ites te praecipitant, qui intempestive in rationem de
126쪽
3. I23. Ratio divina assus est, non saeuitas. Ratio humana sa- Rario divicultas est 3. 483. Udich. evipis.). Sed quod homini inest per Noqμβli cmodum facultatis, id Deo non potest tribui nisi per modum actus f. 78. . Quamobrem cum Deo ratio competat f. iaa. ue ea actus eJe debet, non facultas.
in homine, eum nascitur, nullus prorsus rationis usus comparet . adeoque mere facultas est, quae ur ad actum per duci possit, exercitatione opus est i . 4G. Q l. rat ). Quam obrem ad differentiam, quae inter rarionem divinam atque humanam intercedit, probe perspiciendam, plurimum prodest nosse, quod ratio divina sit merus actus.
l. Ia . Ratio divina est perspicientia nexus omnium veritatum Ratis divina universalium, aut intuitus totius m di rationalis. .Ratio quid fit.
enim divina est ab lute si imma o. Iza. . riamobrem
cum ens ratione summa praeditum sit, quod omnium veritatum universalium nexum perspicit 3. 47I. PBG. ratconsequenter ratio summa in perspicientia veritatum Omnium universalium Consistat; ratio divina est perspicientia nexus omnium veritatum universalium. a Mundus rationalis est entium universalium inter se connexorum series variabilis =. 258. para. I. Theoc nati & omnes veritates universales continet β. 263. pari. I. The ol. nat. . Quamobrem cum ratio fit facultas intuendi nexum veritatum universalium 3. 483. Poch. empiri) s dum rationis actus eliciuntur, mundum rationalem intuemue Enimvero Deo competit ratio in gradu absolute summo
f. Iaa. , eaque in ipso actus est 6 I23. . Quamob-
127쪽
Universa Laim dependentia a se invicem Deo
rem ratio divina non est nisi intuitus totius mundi rationalis. Quae hie de mundo rationali sumuntur, absque principiis
systematis demonstrantur, ex. meris scili cel ontologicis ' l. sicis, ut adeo cara ullam mutationem huc transferri possint.
f. Ias. Deus intuetum ore rem dependentiam instersialium a festo eue a se indicem. Intuetur enim nexum omnium Veritatum universalium g. I24. . Sed veritates universales connectuntur vi similitudinis essentialis , dcpentantiae rei a seipsa S mutuae dependentiae rerum a te invicem quoad modificationes h. 43 'γι .ra J. De is igitur intuetur deaendentiam univer latium a seipsis sit a se inviccni.
Proo ostio praesens utilis est ad rationem divi nam elarius inspiciend. m, praesertim si accedat demonstratio principiipsi chologici, ad quod hac provocamuti f. I26. Omnes rerum omnium theoriae Deo perspectae stat. Etenim Deus veritates omnes universales cognoscit f. IO6. , earundemque nexum perspicit g. ia . . Q iamobrem cum veritatum univerialium ad rem aliquam spectinti uni complexus sit ejusdem theoria I. 467. PBU. rat. 3 Deo
omnes rerum omnium theoriae peripe siue itint. Propositio haec sterilis videri non debet: eum enim theoriis utamur ad formanda de rebus obviis judicia & ad allio. nes Lberas ref e dirigendis, hinc non modo intelligitur judicia Dei in casu omni esse recta, sed ipsum quoque quid agendum si in casu quovis dato perspicere. Unde propositata haec in pratin inauit. prouti suo loco Loque tempore constabit,
128쪽
Dre comperit ingenium in gradu absolute summo. Ingenium Ingenium in vi repraesentativa universi, quae datur in ani- Deo vindi ma, consequenter in essentia ipsius g. 66. PB . rat. , catum. rationem sussicientem habet β. 473. UIG. GL), adeoque in attributorum numero est 3. I37. Outol. , consequenter animae humanae necessario competit g. 3 . Ontoc ). Et quia in facilitate observandi rerum similitudinem consistit 3. 76. P G. mn r. ; quin in malitatum numero sit dubitari minime potest 3. 3.). Realitates, quae insinat animae nostrae, Deo tribuendae in gradu absolute summo 3.7o. . Deo igitur ingenium in gradu ablolute summo tribuendumaCirea hane propositionem & ejus demonstrationem quaedam sunt notanda , ne difficultatibus obnoxia redduur. Quoad illam itaque observamus, advertendum esse animum ad definitionem ingenii, quam dedimus . 476. PDcb. empir. ct ad quam in demonsfratione provocavimus, ne vago Vo-eabuli significatu turbemur, quasi ingenium involvat desectum aliquem, ob quem Deo tribui minime possit c . 37. . quemadmodum nonnullis aceidit cirea vocabulum philoso. phiae not. F. Part. I. T οἱ nac . Quoad demonstra. tionem notamus, neminem offendi debere, quod sumemtes ingenium r itionem sufficientem in vi universi repraesentativa habere provocemus ad propostionem ί . 73. P ch rat), qua ingenium vim universi reptaesentativam non excedere' dieitur. Etenim si vim istam non excedit, per eam intelligi, potest, cur in anima detur, adeoque rationem, cur insit, . suifieientem in eadem agnoscit g w. Outol. . Porro experientiae Eontrarium videtur, quod ingenium animae humanae necessario insit, eum ingenium omne multis denegetur. Enimvero inconstantia loquendi, qua absolute negari vide. tur, quod negatur certo respectu non distincte animadverso, turbare nos non debet. Esse homini omni aliquid in .
129쪽
genii ex universilium eonfusa saltem repraesentatione, qua lis ad usum nominum appellativorum susscit, abunde probari potest. Fieri autem potest, ut gradus ingenii sit adeo exiguus, ut terro respen r pro nullo habendus, quarenus nempe ejus usus non sufficit ad id, ad quod requiritur.
f. I28. Cur Deus sit Quoniam ingeniosus dicitur , qui ingenio polletivmiα - 476. PD . empiri), Deo autem ingenium in gradu abso- μ' late summo competit 3. I27. r, Deus ingeniori mus est.
Non nego insolutum este, ut hoc attributum Deo rribuatur : sed nee me fugit ratio, cur factum non. sit. Neque estim distincta suit ingenii notio. sed confusa non satis d. terminata, quae judicia peperit Deo parum convenientia, ut adeo de ingenio divino non cogit iverint ejus notione consuaeontenti. Sed cum hic cognitio Dei ab anima nostra dehis et ur, quemadmodum eandem a mundo adspectabili deduximus in systemate; quae de ingenio quoad Deum dici pote vant, omittenda minime suere. hi sum divinum
quale sit. f. I29. Ingenium in Deo actus est, non facultas. Cum enim ingenium in nobis sit facilitas Oblervandi rerum similitudianem 3. 76. PB empis.), in nobismetipsis vero experi mur, nos rerum similitudinem non semper actu observare ;quin ingenium nobis insit per modum facultatis dubitari haud quaquam potest f. 29. PBG. empir. S g. 7I6. λωίλDeo est ingenium f. Ia7. . Quoniam itaque ipsi per modum actus tribuendum, quod animae per modiun facultatis inesto. 78.)i ingenium in eo actus cst, non facultas.
Omnia, quae Deo insunt per modum actus, infinitudinem ejus loquuntur, eum hic inexistendi modus ab infinitudine pendeat , quemadmodum ea demonstratione intelligitur
130쪽
Ingenium divinum conripit in intuitu continuo omnis s- Deemum viilitudinis, quae rebus omnibus poeibilibus inest. Ingeni- divivumum Deo competit in gradu absolute sumnio f. 127.), q*M A ipsique inest per modum actus f. a 29. . Quamobrein cum actus ingenii fit observatio similitudinis rerum . 476. PD . empiri , ingenium majus, quod in sit per modum actus, concipi non potest, quam quo omnis rerum omnium possibilium similitudo observatur. Consistit adeo ingenium divinum in intuitu omnis similitudinis, quae rebus omnibus possibilibus inest, eoque ob immutabilitatem Dei f. I7. continuo.
Qui Deo indignum judicant speeulari similitudines rerum, ab innnitudine ejus animum avertunt, vi cujus Omnia in eo sunt simul, quae eidem allu inesse possunt j. 838 ontes. λDeumque sibi instar hominis imaginantur, qui pluribus simul attentus esse nequit: id quod ex frivolis intelligas o e. Hionibus, quasi snt alia magis ardua, de quibus Deus cogitat, quam rerum finitarum similitudo. Qui vero in Dei infinitudinem, quemadmodum fieri debet, mentis aciem ubivis intendunt; iis imaginatio nihil difficultatis Leessit.
f. I3I. Deo prima Isreunda mentis operatio competit ingra- si morita absolute sitimo, tertia vero eidem tribui nequit, nisi Deo tribui per eminentiam. Deus omnia unive salia intuetur in possum mιm omnibus singularibus vi principii rationis siussicientis omnitis operaιδε possibili modo inter se combinatis β. Io7. , consequenter 'Cum universalia sint, quae singularibus communia seu 'in iisdem eadem sunt g. 23o. 23 I. Ontol. , in omnibus singularibus intuetur, quae eadem lusit, & quidem simul atque quam distinc inie ν. IO6. . Enimvero cum ino a cognitio