장음표시 사용
151쪽
cognitionem ullius probabilem, seu eum nihil probabilites tantum cognoscere liquet. Atque adeo pater, quomodo propositio, qua omnis probabilitas a cognitione divina removetur. sustemati in serri pota. Consulto hoc monemus. ur, ii cui volupe fuerit, etiam propositiones ceteras . quae in systemate non extant, eidem inferre, exemplo praesente do eeatur, quomodo id fieri possit: neque enim diiselle est ex principiis systematis demonstrari, quae hie aliunde demonstrantur, modo qui id tentat prinei pia systematiae familiaria experitur ae methodi demonstrandi fuerit gnarus.
Veritatis Deus veritatem munem certo cognscit. Etenim omnia omnis cognμ requisita ad veritatem cognoscit in casu quocunque dato tis ς φώ μ' ci 142. . Quoniam itaque is veritatem certo cognoscit, vindis i ' riui oriania requisita ad veritatem cognoscit f. 574. LV. .
Deus veritarem omnem Certo cognoscit. Ostendimus jam in superioribus omnia Dei judieis ipsi esse eerra . I33. praesens adeo propositio videtur non nisi repetitio superiori . Uidetur utique iis, quibus d. stincta veritatis norio non est: non ramen eum superiore e idem est. Aliud enim eii nossς certo, quod propositio aliqua sit vera; aliud vero ipsam propositionis alicujus veritatem certo cO.gnoscere I. si6. SIT. LV. . f. ΠΑ-Dὸfὸemitia. Quoniam Deus Veritatem omnem certo cognoseis bilita, prae- β. My , veritas autem in det minabilitate praedicati pes dieati per notionem si steti consistit G3i3. LODI ; Deus in omni cnodabili determi lilitatem medicati per notionem subjecti certo cognoscit.
Poreris hoc quoque demonstrari eae eo , quod Deu et omnium xationem susscientem cognoscit c . I O. ; praedi. earum enim in prepositione vera per notionem subjelli de- erminatue s f. Iose LM. -
152쪽
g. I. cisterium veritatis, quod in Logica exhibuimus, idem es cum diuina, seu Deo non es criterium veritatis aliud, quod in Logica dedimus. Etenim Deus in omni casu dabili determinabilitatem praedicati per notionem subtristi certo cognoscit f. - . , consequenter certo novit Praedicatum tribuendum esse subjecto , propterea quod eidem conveniunt, quae in notione subjecti continentur cf. II3. Outol. 9 I. a . Log. . Quoniam itaque crit rium veritatis est propositioni intriniecum, unde agnosciis tur, eam esse veram f. 523. Log. I criterium veritatis, quod Deo est, in determinabilitate praedicati per notionem subjecti consistit. Enimvero non aliud in Logica dedimus criterium veritatis, quam determinabilitatem praediscati per notionem subjecti f. set . Log., Criterium adeo veritatis, quod in Logica exhibuimus, idem est cum criterio veritatis divino, seu cum criterio veritatis quod Deo est.
Vi propositionis praesentis eonvincimur non modo quod
eriterium. veritatis lassiciens dederimus. eum suffieiat Deo veritatem omnem emto eognostenti r43. , atque maxime genuinum. cum Deus, cui persectissima competit e gnitio s. rl6. , eodem utatur ἔ verum etiam quod certiva ae melius non detur aliud, ut adeo inanem operam sumere debeat, qui ad melius inveniendum animum appellit. Ecce igitur tibi utilitarem praesentis propositionisi Sed eece etiam tibi reeessitatem atque praestantiam nostro more philosophandit Etenim hane phila sophia nostra agnoscit legem, ut praedicatum per notionem subjecti determinetur, & quod peream determinetur invictis ratiociniis evineatur : quod nisi fiat, criterio veritatis divinci locus non est. Nostro igitur
more philosophari idem est ae divino more philosophari. seu Deum in philosophando imitari.
153쪽
f. I46. Deus in itῖso quo&ιmyue cco certo cognoscit repugnantiam praedicati cum fouereo. Deus in omni ca i ii dabili certo cognolcit, praedicatum determinari per notionem subjecli 3. I 4. , consequenter subjecto iri eo tribuenduin esse praedicatum, quia eidem conveniunt in notione subjecti contenta 3. Is 3. Oatot S 3. 2O . LV. . Quoniam igitur impossibile est, ut subjecto conveniat praedicatum, quod per notionem ejus non determinatur g. III. OMIol. ἱeidem quoque peripecta esse praedicata debent, quae stab-jedio convenire nequeunt, consequenter quae eidem repugnant sive absolute, sive sub data conditione, nempe.
vi notionis subjecti j. 3so. Log λ Patet itaque Deum in omni casu dabili certo cognoscere praedicati cum subjecto
repugnantiam. Nimirum praedicatum aliquod subjecto simpliciter re-iugnat, quod est diversum ab eo, quod per essentiam rei
eterminatur. Repugnat autem secundum quid , sive sub eonditione data, quod diversum est ab eo, quod per eondi tionem subiecti determinatur. Hare distinctio probe notanda est, ne circa demonstrationem propos noniu praesentis oriatur dubium, quasi praedieatum aliquod non statim ideo repugnet, quia non actu eonvenit. Etsi enim non repugnet simpliciter, repugnat tamen in eo, qui supponitur, statu. criterium
f. I47. Criterium Insitatis Deo idem est, quod in Logica exhibuimus. Deus in omni casu certo cognoscit repugnaAtiam praedicati cum subjecto f. 146. . Quamobrem cum judicium affirmativum salsum sit, si praedicatum notioni subjecti repugnet s=. 5i . Log. ; eo ipso agnoscit, quaenam iudicia falsa sint, ita ut nullum cognitioni ejus subducatur. Quoniam itaque criterium falsitatis est propo.
154쪽
sitioni intrinsecum, unde agnoscitur eam esse salsiani f. 523. Log.) ; criterium salsitatis, quod Deo est, consistit in eo, quod praedicatum notioni stibjecti repugnet. Enimvero criterium salsitatis, quod in Logica exhibuimus, consistit itidem in eo, quod praedicatum notioni subjecti repugnet q. 526. Log. . Crirerium adeo falsitatis, quod Deo est, idem prorius m Logica exhibuimus.
Quae paulo ante snor. I s. , de criterio veritatis divino annotavimus, eadem de eriturio etiam falsitatis annotan- da sunt, ibidem relegenda, ne eorum repetitione sit Opuia
f. I48. Criterium veritatis propostionis negasive divinum iti- cisterium dem est, quod in Logica exhibuimus. Quoniam propositio Writatis. pro affirmativa salsa constituit negativam veram f. 3i3. Logd, pqs qm Τἰς qui a Trinativam saliam esse agnoscit, negativam quoque Veram esse eo ipso intelligit. Enimvero propositio affirmativa falsia est, si praedicatum notioni subjecti repugnat f. 5ΙΑ. LV. , negativam adeo veram esse ex eo intelligitur, quod praedicati cum subjecto repugnantia cognoicitur. Quia Deus in omni Castu certo cognoscit re gnantiam praedicati cum sitbjecto g. IM.); eo ipso quoque agnoscit veritatem propositionis omnis inegativae. Veritatis critorium est propositioni intrinsecum, unde cognoscitur eam esse veram s*. 523. Log. . Criterium itaque veritatis propositionis negativae, aut, si mavis, judicii negativi, quod Deo est, consilit in eo, quod praedicatum notioni subjecti repugnet. Enimvero criterium veritatis
propositionis negativae, scit judicii negativi f. gr. LE.), quod in Logica exhibuimus, itidem in eo consistit, quod praedicatum notioni subjecti repugnet 3. 527. Di). Cri-terium adeo veritatis propositionis negativae seu negativi
judicii Deo idem est, quod in Logica exhibuimus.
155쪽
Repetenda hie qnoque sunt, quae de criterio veritatIs pro positionum scilicet assirmativarum supra mi. g. I s. anninavimus. Nulla est exceptio, etsi hoe criterium Deo sussietas ad veritatem pgn ,scend m. non tamen ideo sequi, non da ri adhue eriterium aliud eodem praetantius. Criterism enim hoe, non aliud cogxtioni Dei inmitivae eonvenit ct inrig ni idearum omnium adaequatarum ex Deo supra demonstratu
Deus cognoscito rea DV Pilia. Cum impossibile sit,
rem cognitio ex quo eolligitur, quod Vel eidem, vel propositioni alicui Dco visu, verae contradicit f. 8I. Onto , demonstratione autem apogogica seu indirecti, posito contrario ejus, quod probari debet, tanquana vero, colligatur quod propositioni verae, vel notioni subjecti contradicit g. 33o. Loi s v, demonstrationis apogogicae nos cognoscere imporabilit tem assumti evidens est. Hanc ipsam impossibilium c initionem esse realitatem quandam patet cf. 5. . Quaro cum realitates, quae insunt animae nostrae, Deo tribue det Lut in gradu absblute summo o. 7o. , in cognitione autem impossibilium major gradus concipi nequeat, quam si ea ad omnia extendatur; Deum omnia impossibilia coruolcere debere liquet. Idem etiam ostenditur hoe modo. Deus in omnI e si certo cognoscit repugnantiam praedicati cum subje 3. I 6. . Quamobrem cum impossibilis sit notio, in qua conjunguntur, quae sibi mutuo repugnant g. 3I9. Log. 3 in omni calu dabili certo cognoscit, quidnam sit impositibile, adeoque omnia impossibilia cognoscit.
Dei impossibilitate quando seimo est, duplex incidat quin stio, nimirum x utrum dererminationes quaedam essenti
lar conjungi possint, nee ne, seu, quod perinde est, num Puta
156쪽
ossibilia quaedam primitiva seeunda seu a primis oras com
binari p)siint, quarum combinatione essentia: entium limitatorum resebant P . : a. num emi hanc essentiam ha venti hoc conveniat attributum, ct hie conve .ire possit modus, &, si conveni e potest, num sub d ita conditione con. venire possit, atque ens hanc ellentiam . h.ecque attributa habens & hisee modis vestitum ad aliud illam essentiam, il-
laque attributa habens, ct illis modis vestitum d .ro quodam . . modo reserri possit. Quamobrem impossibilitas semper agnoscitur per judicium aliquod, quod in Deo intui ivum est g. io . . Seilicet in casu primo impossibilit tem eo. Inoscens judiear, determinationes quasd m csientiale sibi ,
mutuo repugnare, adeoque ad ens quoddam constiti e idum eonjungi minime posse' in secundo autem, enti hanc essen. tiam habenti repugnare hoe attributum, vel hunc repugna re modum, sive simpliciter, sive sub data conditione, &datam quandam relationem ad cns aliud datum repugnare. qui igitur in secundi mentis operatione Omnem repυgnan tiam cognoscit, omnem utique im ossibilitatem cognoscitHaee probe perpendenda sunt , ne altera propositionis praesentia demonstritio insessiciens videatur, qui si par tieulariter tantummodo probetur, quod univers liter pro-hari debebat. Hine autem simul intelligitur impossibilitatis cognitionem in Deo deberi summo ejusdem acumini I No. m. , consequenter ad summm ejus persectionem pertinere, ut Omnia non minus impossibilia, quem possibi.
Cognitio divina ab omni opinione libera. Op nio pro. Θωμε postio est insumienter probata Goa. Log. . Quam. 'g' μ'Σ
obrem cum inissiciens sit probatio, quae nititur prinei- piis incertis f. 399 LM. , opinio omnis incertiuidini O noxia est. Enimvero in cognitionem Dei incertitudo nuu
la cadit o. IA. . Ab Omni igitur opinione Ebcra esse debet.
157쪽
Probatur etiam hoc modo. Opinio propositio est insussieienter probata I. 6 . Log. , adeoque cognitionis desectum quendam involvit. Quoniam itaque Deo tribui nequeuut, quae Ullo modo defectum aliquem involvunt f. 37. ; nulla eidem tribui potest opinio, conlequenter ejus cognitio ab omni opiuione libera.
Nos intuitive omnia cognos re non possumus, quem admotum Deus .io4. , & hinc ratiocinando colligere tenemur, quod intuit. i idearum subducitur. Ratioei natio supponit principia, certasque leges observire tenemur in raciocinando, ut forma iit legitima, quemadmcidum ex demonstrationum notione constat I ssi. shqq. Log. . Mu niam certa omnium cognitio nobi , negatur, quemadmodum unusquisque ex seipso facile experitur, ex principiis probabilibus saepe ratiocinamur di minus ex rcitari precaria cum probabilibus confundunt. Atque ea de causa opinionibus Iocus eli in cognitione humana. Celi in t penes Deum rationes Omnes, quae opinioni ficiunt locum, consequenter mi umnon est, quod ejus cognitio ab omni opinione procul sit remota cir8. sntoM.f. III.
opissiu 1 Novit Deus, de quibusnam euti cuicunque intelisus eurium inteI- limitati tantummodo opimo ese debeat, su, quod perinde est, lectu limita- omnium ensium intellectu limitato praeditorum opiniones. to prclit' Ou A1iatii enim opinio est propositio insufficienter probatar my ρ es. a. Loo. , probatio autem mitissiciens principiis non- dum certis nititur cf. 599. Log. , opinio admittitor ob principia nondum certa. Enimvero veritatis propositionis probatae certus non est, qui praemiiset vel unius syllogisinos concatenatos ingredientis Veritatem ignorat F. 37α sitiobrem S optinio incerta cognitio ' niam itaque Deus novit, quaenam enti lectus limitati cognitio incerta esse debeat.
158쪽
omnium quoque entium intellectu Iimitato praeditorum
opiniones nosse debet. opinio imperiatis est cognitio, utpote desectu quod mlaborane, quatenus principiori . quibus nitimur, verita tem certo non cognoscimus g. 99 a. Log. , atque adeo in eo intellectus imperfectis nem arguit, qui rem cogniturus in opinione acquiescere tenetur. Enimvero certo cognostere, quod alteri non sit, nisi opinio, nullam in cognoscente impei se ficionem arguit, sed quod hoc videar, intellectus potius persectioni tribuendum. Quamobrem eis de Dei cognitione removenda sit omnis opinio, quod intellectus ejus summe pei sectus est ; ob hunc ipsum ramen tribuenda . ipsi est eerta omnium, quae aliis sunt, opinionum cognitio. Nemo non intellectum ejus perfectiorem censet, qui novit
sbi tantummodo opinionem esse, non vero certam rei cognitionem, quam alterius, qui opinionem eum certa rei co
gnitione confundit. Sane quotidie videas omnem sese certitudinem assecutos sibi videri, quibus intelle&is rudis adhue. est & impolitus , etsi nec satis intelligant, quod tanquam verum amplectuntur, nee sufficienter probare norint; qui vero culturae intellectus plus operae impenderunt, &eeteris sunt acut ores inextricab. libus saepe dubiis involxi in iis . quae illi si missimis lationibus ev cta contendunr. Pe sese onis adeo intellectus est defestum cognitionis alterius cognoscere. - - β. IIa.
Novit etiam Deus, cur entis inussiri limitatio prae- Des perspediti cognitio in dato eou intra opinionum limites coarcietur. cur in
Denim cum nihil sit sine ratione sitissiciente, cur potius sit, O cofugi quam non sit f. 7o. Oviol) ; talis quoque detur necesse M FHis est, cur enti cuidam intellectu limitato praedito in dato casu non sit nisi opinio, hoc est, cum opinio sit propositio insumienter probata g. 6oa. Log.), cur principia eidem sint nondum certa f. 599. LV. . Quamobrem eum Deo
159쪽
Deo ratio sussiciens omnium penitus perspecta si β ΙΑΟ. ;peripecta quoque ipsi esse debet ratio tussiciens, cur enti intellectu limitato praedito in dato casi principia , quibus utitur in stabilienda opinione sita, nondum sint certa. Quamobrem cum per rationem sussicientem intelligatur,
cur quid potius sit, quam non si 3. 36. Omlol. ; Deus
quoque penitus tutelligit, cur enti cuidam intellectu limitato praedito principia, ob quae assentitur, tantummodo fiat incerta, consequenter probatio iustissiciens l. 399. adeoque cognitio intra limites opinionum coarctetur
Ex demonstratione propositionis praesentis perspieitu quod persectionem intellectus arguat cognitio opinionis alister iis, conse ruenter Deo tribuenda veniat ob ta uiri qua utitur, miellectus persemovem.
sumina 'r eminentiam. Ea scimus, quae demonstrare valemus β. 593. ivvirum I g. . Quare cum per demonstrationem nobis innoteicat D st no ionern subjecti rationem sussicientem esse , eur ipsis se praedicatum tribui debeat I. i26. Onetot) ; ea scimus, quorum rationem sussicientem certo cognoscimus, ita ut non modo ea nobis sit perspecta, sed ut etiam cognosta mus, hanc esse rationem sufficientem praedicati subjecto tribuendi. Quoniam Deo penitus perspecta est Omnis ratio sussiciens 3. I o. , adeoque in omni dabili cassi nota debet non modo, quaenam sit notio lubjecti, cuti praedicatum aliquod tribuendum, verum etiam quod haec ipsia notio fit praedicati tribuendi ratio suffciens ; quin ei omnium tribuenda sit scientia dubitari nequit. Enimvero demonstratio, per quam nobis iunotescit, uotionem subjecti esse
160쪽
rationem susticientem praedicati eidem tribuendi , syllogismis seu ratiociniis inter se concatenatis absolvitur 496. 498. Dg. , consequenter nulla nobisne tertia mentis operatione g. 53. Log. . cum Deo tertia mentis operatio nonnisi p
eribui possit g. 13i. ; scientia quoque summa , quae ipsi
competit per demonstrata , non i per eminentiam tribui potest.
Non lieet excipere, etsi in nobis non detur scientia sine
tertia metatis operatione , non tamen sequi , quod non alio adhuc modo, istiusmodi rerum cognitio possibilis sit, quam nos non nisi demonstrando acquirimus. Exceptio enim nul- la ret, eum rertia mentis operatio per eminentiam Deo tributi in summum ejus aeumen recidat. per demonstrationem superiorem F. I3i. , seque eognitio discursva ad inmitivam reducatur : quo ipso alius iste modus , quo scientia possibilis absque tertia mentis operatione proprie sie dicta, prodit. Nimirum quod notio subjecti sit ratio sussi-eiens, eur praedicitum eidem tribuendum, nondum per hoe patet, quod una cum iis, quae in notione subjecti continen . tur, eidem in sint, vel insit huie, aliis alii subjecto eoexistentibus; sed requiritur ut necessitas inexistentiae praedieati intelligatur per ea , quae in notione subjecti continentur : id quod in nobis vi demonstrationis obtinetur, quae suppletaeuminis desectum , in Deo autem per attentionem ad ea, quae in notione subjecti eontinenrur , distinctissime atque mul percepta. Quodsi enim demonstriuionis formam ae. curate perpendamus, facile coRstabit, per eam ad notionem distinium reduei qnae in notione subjecti confuse repraesentantur, quantum ad illam necessitatem percipiendam susfieit. Velim ad modo disti animum advertant, quibus Vo. lupe est mrelligere , quomodo acumen vivem praestet saeui ratis ratiocinandi, & dcinonstratio per eminentiam insit cognitioni veritatis intuitivae De .c Topi rarat. Nar. P. IIU f. IIA,stientia est, si-Quamobrem:r eminentiam