장음표시 사용
271쪽
1endum anima libertatis est,&non modo cum electione opti. . mi, verum etiam cum prinei pio rationis su Reientis conss in immo ubi acumine seniciente fueris instructus ad pervidendum fa, quae animae nos xae insunt , eandem in seipso unus. ii quisque experitur, sit ita quod sbi conscius sit , determina- . . tionem istam non fieri sine motivisi, quemadmodum decet sns bon espeo impetu, sed sx ra1iong agens.
. 278. Deus libere eligit quod est optimum. Deo enim sum. Maa competit libertas f. 277. . Quamobrem cum liber- as sit facultas ex pluribus possibilibus sponte eligendi, quod ipsi placet g. 9 i. 'γchol empla.) s Deus quoque ex pluribus possibilibus liberrime pligit, quod ipsi placet. Quoniam itaque voluntas ipsius semper sertur in optimum 385. , quod optimum xst libere plisit,
Nimirum patet, Deum eligeta optimum , quod optimum ipsi maxime placet , eligere autem optimum , quod est, non quod tantummodo videtur, quia ob summam intellectus pei sectionem g. ii6.) errare nequit I. I36. atque judicia omnia ipsi certa sunt 9. 333. Id adeo fieri liberti. me , haud dissiculter intelligi uir. Enimvero ne quid dissi-
euitatis supersi, exemplo aliquo idem illustrare luber. Ponamus artvicem construere velle horologium ae construere posse quale ipsi visum fuerit. Ponamus tantam ejus esse artem , ut inter Varia genexa non modo agnoscat , quod optimum sit , Verum etiam optimum non minus , quam quodvis aliud construere possit. Ponamus ipsum velle, ut horologium a se constructum sit signum artis suae insallibile. Ecquis non asseverabit, eum elei furum optimam horologii construendi sor mam , quod horologium optimae fabricae non modo mazime placeat , verum etiam quod fini, quem intendit , omnium maxime sese probet' 3 Quis vero tam erit ab omni ratione alienus, ut inde inserat, eum structuram optimam non libere eligere Z Nulla adest necessitas.
272쪽
eum nemo si qui ipsum vi externa adigat ad istam eleuionem . nec interua quaedam adsit coathio . etsi fini a se intento convenienter agat, quoniam ipsus erat hune finemia intendere , ct in ipsuis non m nus arbitrio positum , quan tum eidem satisfacere velit, Hypotheticam adesse necessitarem in electione, iacile largior, quatenus finem ex asse a se sequi non licet, nisi electione hoe modo facta, non alio , &sapietui mMxis probintur media optima ceteris. Ast illa necessitas libertati minime repugnat, eum non tollat facultatem auum nolitionis deaei minandi, prout visum fuerit, nec aliquam inferat dependentiam ab alio. Quoniam ab anima ad Deum argumentari datur , s observetur dissςrentia inter iealitates limitatas atque illimitatas f. 7o, ; ab hoc ipso exemplo artificia optim4m horologii structuram eligentis ad Deum recte argumentamur ; ita ut simile in casu praesentemon modo illustret, sed etiam probet. Velim igitur .rd probe perpendant, qui vel electionem optimi negant, ut libertatem Dei tueantur ; vel libertatem Dei tollunt, ut electio
optimi subsisti. Nullos enim dubito sere, quin plenistinae inteligant, electionem optimi cum libertate voluntatis subsistere. Unde S suo timco in philosophia practica ostendemus, hominem obligari ad eligendum optimum , etsi ob imperfectionem ri turae sitae huic obligationi ex asse satisfacere non possit, satisfaceret autem quam lubentissime, si vi.
Pusibilitas rerum non dependet a volansute Dei, nec ni I ependem
ejus libertate ,seu nihil ideo Ag fle, quia Deus libere vult id ria psilis esse poHbile. Quoniam ens voluntas non sertur in i 'co to ἔ a Mcragnitum 3. 929. P dichol. empir. , O vi libertatis ex pluri Nωυbus possibilibus eligitur quod placet f. 9 i. Poch. emp. ; tam natura quam libertas voluntatis possibile quid esse supponit. Nihil adeo ideo possibile, quia Deus libere vult
id esse possibile. Thool. Sin. P. II.9 Ii Quoniam m
273쪽
Quoniam itaque voluntati divinae non insent , per quae quid possibile esse intelligitur; in eadein ratio possibilitatis rerum minime continetur 3. 56. Ontol. . Quamobrem cum possbilitas rerum a voluntate dependere nequeat , nisi quatenus ejus ratio in eadem continetur f. 83i. Ontol9 s evidens est , possibilitatem rerum a voluntate Dei minime dependere , consequenter nec a libertate
ejuSEx demonstratione liquet , propositionem praesentem intelligendam esse non minus de possibilitate rerum extrinsoca, quam intrinseca , & quidem universaliter , ita ut etiam ad ipsum Deum extendenda.
f. 28 . Indepmdem Quoniam essentiae rerum in earundem possibssitateria essentia- intrinseca consistunt j. I33. Onto P, possibilitas vero earum avol-- riun a voluntate Dei minime dependet, nec ideo quid poΩ
μπ μι sibile, quia Deus ispossibile esse vult cf. 279 , essenti e
rerum a voluntate Dei minime dependent, nec ideo tales Iunt, quia Deus libere tales esse voluit
Dependentiam essentiarum a voIuntate Dei Cartesus ideo defendit, ne praeter Deum aliquid aeternum & immutabile statuatur. quemadmodum jam annotavimus in systemates non 3. I9I. parn I. Theol. nat. . Unde facile intelligitur, philosophum alias aeuti ssimum incidisse in hunc errorem, quod Philosophiam primam selianiologiam prorsus neglexerit, nec Psychologiam & I h giam naturalem methodo demonstrativa pertractaverit, ut veritatum hue spectantium dependentiam a se invieem perspiceret. Cur vero dubium ipsius nullum sit, Ioeo ei raro jam ostendimus. Certisis exem-llo docemur, quam sit dissicile verum a salso distingui. nbi diseiplinae omnes nostra methodo pertractentur, qua consilia de repugnantia in apricum producuntur. g. 28I Disiti sed by Cooste
274쪽
I. 28 I. Ubertas voluntatis divinae non infuit in idem rerum, Iriarum Epnit in veritares universales. Etenim realitates illimitatae, Writatum
quae Deo insunt, prima possibilia sunt F. 87. 88. ). Quo, D seniam realitates prorsus illimitatae Deo tanquam anti perse q: ctissimo tribuuntur cf. 14. U. , quia & in se possibiles sunt β. ia. ct ens persectissiinum, cui tanquam subjecto sunes lia. inlunt, possibile =. 13. rerum Vero omnium, immo pos. sibilitas ipsius Dei & earum, quae ipsi insunt, perfectionum a voluntate divina ct ejus libertate minime dependent, nec Deus ideo possibilis, quia se possibilem esse libere vult, nsque ipsi ideo insunt realitates illimitatae, quia eas sibi ineΩse libere vult a79. ; prima possibilia a voluntate Dei ac libertate ejus minime dependent, nec ideo possibilia prima sunt, quia Deus ea esse libere vult, consequenterlibe eas in prima possibilia nullo modo influiti Possibilia primitiva secunda seu a primis orta nascumlur realitatum, quae Deo insunt, diversa limitatione f. 9I. . Enimvero realitates illimitatae in idea hasce limitationes admittunt, quod istiusmodi limites realitatibus istis non repugnant 3. 28. Ontologo, adeoque in se possibiles simi β. 83. Ontolet. . Quamobrem cum possibilitas rerum non dependeat a voluntate Dei, nec ab ejus libertate , nihilque ideo possibile sit, quia Deus libere vult id esse poL. sibile f. 279. possibilitas quoque primitivorum secundorum a voluntate Dei libera minime pendet, nec ideo possibilia sunt, quia Deus voluit realitates illimitatas halce recipere debere limitationes. Patet itaque nec libertatem voluntatis in possibilia primitiva secunda seu a primis orta
Quodsi omnia possibilia primitiva secunda seu a pruinis orta juxta principium contradictionis combinentur 3Ιi a essem
275쪽
essentiae rerum limitatarum resultant f. 94. , secundum Icilicet princip una contradictionis 28. 29. Onto'.), quemadmodum S ex demonstratione liquet f. . , civi principii rationis sufficientis suntii necessario resultant attributa
entium limitatorum una cum modis quoad potentiam ct in odorum omnium ordine atque dependentia entis limitati unius quoad modificationem suam ab aliis 95. , atque ideat omnium substantiarum simpliciunt in singulari vi principii rationis suificientis prodeunt, postibilibus primitivis secundis secundum principium contradictionis con binatis = 96.) , ideae nimirum omnium animarum tam hominum , quam brutorum ci liugulorum elementorum g. 97. ). Quoniam adeo ideae omnium substantiarum simplicium, veluti animarum omnium ci omnium clemen torum rerum materialium , tales intellectui divino inlunt vi principii contradictionis atque rationis sit Ticientis, adesque per naturam intellectus ; evidens cli per naturam in tellectus intelligi, cur tales lint substantiarum simplicium,
veluti animarum S elementorum ideae , non vero per naturam voluntatis, seu per ea, quae Voluntati insunt, conle-quenter nihil in voluntate dari rationis , cur ea dcm tales
sint f. 56. Ont . , adeoque eas a libertate voluntatis esse prorsus independentes s f. 85I. Ontot), conlequenter libertatem in easdem nullo modo influere. Quod ii jam porro elementa rerum materialium juxta principium rationis sufficientis combinciatur , Omnes non
modo corporum possibilium, Verum etiam omnium mundorum pollibilium ideae rei ultant, ct , si porro corporibus in eadem serie existentibus jungantur animae vi ejusdem principii , in unaqualibet serie prodeunt quoque
id. ae hominum ac brutorum , quotquot naturaliter in o
dem existere possunt I. IOO. . Unde porro , quemadmodum
276쪽
De Voluntate Dei. aS3. modum idem de ideis substantiarum simplicium modo
ostendimus, conficitur, libertatem voluntatis in ideas corporum , hominum atque brutorum, immo integrorum
Porro in. id eis divinis veritates omnes universales eontinentur g. 176. . Quarta obrem cum in illas libertas voluntatis nullo modo influat p demonstrata 3 nec ea in veritates univcrsiles influit. Prius etiam brevius demonstrari poterat hoc modo. per principium contradictionis S rationis sitfficientis ideae rerum omnium in intellectu divino determiuantur cf. i73.).Qrioniam itaque ea , quae per prinei pium contradiectionis 6 rationis sussicientis determinantur , per naturam intellectus eidem inliint 27. 74. Onto ); cur tales instat intelli elui divino ideae, conlequenter etiam cur tales fini, per solam intellectus divini naturam intelligitur. Ρatet adeo libertatem voluntatis nullo prorsus modo in ideas
rerum insuere. Atque adeo jam prorsus a priori ex ipsa idearum origine in intellectu divino per ipsam ejus naturam inteligitur , iuideis rerum ae veritatibus universalibus nihil admittendum arbitrarii , quemadmodum visum fuit Cartesio , & doctri.
nam Scholasticorum de necessitate idearum ae in iis contentarum veri ratum universalium esse veritari consentaneam. Unde ver ira es cujuscunque generis demonstrabiles sunt, nee systemata demons rativa omnium disciplinarum condi repugnar, modis eo Ord me pertroclentur singula , quo veritas una a veritatibus aliis dependet, neque per latrum demonstrare volueris, quae demonstrari non pi isunt nis ante demonstrMis aliis. Qui verentur, ne necessitate id earum ti in m e rarentarum veritarum universalium absoluta rerum om iam necessira inrr ducatur, ipsique Deci omnis in erean
277쪽
Tationis sussieientis non perspiciunt & possibilium numetum .
eorum, quae ad actum Perducuntur, numero metiuntur.
g. 282. Malum metaph cum ideis rerum in inresectu divisi inhaeret independenter a voluntate divina. Etenim malum metaphysicum in limitatione determinationnm essentia-hum consistit f. 372. pari. I. Theol. nat.). Quoniam cssentiae entium limitatorum resultant, si possibilia primitiva secunda seu a primis orta, quae diversa limitatione realitatum Deo inexistentium nascuntur g. 9L ) , secundum principium contradictionis combinentur f. 94.); limitationes determinationum essentialium ipsis rerum ideis in sunt. Quamobrem cum Voluntas divina non influat in ideas rerum 28I. 3 malum metaphysicum ideis rerumia intellectu divino independenter a voluntate divina i
haeret Qui ideas rerum arbitrarias fingunt, eas per modum mediptaculi inanis imaginantur, quibus Deus pro arbitrio suo determinationes essentiales indit, atque adeo limirationes earundem, consequenter malum metaphysicum perperam a libertate voluntatis divinae deducunt, Iieque inextrieabilibus prorsus dissicultatibus implicantur circa mala praesertim phystea atque moralia. Quodsi Cartessus originem idearum in intelleau divino profundius mediatus fuisset, quemadmodum ante a nobis famam, errorem situm ipsemet agnovisset& eorrexisset. Absit enim ut desectui acuminis, quod sum mum in viro summo veneramur , tribuamus , quod negle
ctui distussionis susscientis tribuendum.
- f. 283. Malum metaph cum est absolute necessarium, me a r bus auferri potes, Malum metaphysicum ideis rerum in intellectu divino independenter a voluntate divina inhaeis
278쪽
eri 282. , adeoque impossibiIe est ut iisdem non in haereat. Quamobrem cum necessarium sit, cujus oppositum impossibile aD. Omol. ς malum metaphysicum necessarium est. Et quia hoc ipsum malum in limitatione determinationum essentialium consistit f. 3 72. pari. I. Theol. nat.) , absoluta vero est necessuas , quae ex essentia entis oritur cf. 3 i5. MI . s malum metaphrsicum abso- aute necemrium est. Quod necessarium est, illud immutabiIe est f. 292. OmoL , adeoque ceteris manentibus iisdem , pro eodem nihil aliud fissistitui f. 29r. inuol. , consequenter ab ente, cui inest , auferri nequiti Quamobrem cum malum metaphysicum sit necessarium per demonstratas nec idem a rebus auferri potest.
ExempIo res mantasta. Malum metaphyctum simi IN mitationes saeuIratis cognoscitivae in anima humana. Eae dem adeo necessariae sunt , ut iis ablatis non amplius maneat anima humana, ct aliis in ejus Iocum substitutis prodeatens aliud ab anima diversum, perinde ac zriangulum subussere nequit, si numerus laterum ternario non limitetur, sed ei substituatur numerus quieunque alius , VeIuti senarius,
quo facto Ioeo trianguli habebis hexagonum.
Nullus mundus masi metaphusico carere, nec ab eo, qui Muli mera existit, malum metaph cum auferiri potest. Etenim idea infici in mundi nascitur, si elementa rerum materialium juxta prin- Pqh. xcipium rationis sussicientis combinentur & resultantibus 'tun ' μαν ex hac combinatione corporibus vi ejusdem principii jun ε - 'gantur animae f. I . . Ideae animarum S elementorum prodeunt, si possibilia primitiva secunda, adeoque realitates, quales Deo insunt, limitatae l. 9i , vi princi
279쪽
pit contria dici ionis combinantur f. 97. . Quamobrem
cum malum metaphylleum in limitationibus determinati num essentialici in consistat 3. 372. pari. I. Theol. nat. siplum ideis animarum S eleme utorum in t are . Quoniam itaque malum metaphysicum auferri nequita rebus , sed ab olute necessarium est cy. 283.) ue malum quoque metaphylicum, quod animabus o elementis inlia ret, absolute necessari uiri cit, nec ab iis auferri potest. P tet itaque mundum nri; lum malo metaphylico carere, nec ab eo, qui existit, aviarri pollo. iEx ipsi idearum origine in intellectu divino hie demoti
imis orian. intrinsecarum oriuntur. Sunt enim effectus naturales ur. 373. pari. I. Theol. nat. , adeoque non ponuntur in uniis
verto, nisi posita actione causit efficientis f. 898.Ont . , consequen er non minus ipsi, quam actiones caulae effi-ςientis f. 7I3. Outo ) , in mutationum numero sunt . 29O. Ont . . Quoniam itaque mutationes Omnes in variatione modorum F. 7o3. Onto ), seu modificatione rerum g. 7Oq. Untoc , conloquenter in variatione limitum consistunt g. 83O. Omol. ; quin malu physica ex limitationibus determinationum rebus intrinsecarum Oilantur dubitari nequit
Nimirum talia in mundo eontingunt mala ph) sica, quia determinationes rebus in eodem exissentibus intrinsecae hoe limitantur modo S limitationes nam in subjecto agente, quam patiente hoe , non alio variantur modo : id quod de omni e Tectu naturali eodem modo intelligi debere , me risn m nente ex ipsa demonstratione patet.
280쪽
ἡ . Mala ph&fica contingentia sunt , Quoniam enim esse- contingentia ctus naturales sunt 373. pari. I. Theol. nat.), adeoque non Ponuntur in universb , nisi posita actione causiae essicientis p/ν ' g. 898. Ontol)s existere utique incipiunt, cum autea non existerent, adeoque in successivoruni ilumero sunt β. 369. Ontu . Sunt vero successiva in mundo contingentia g. 8O. Cosmol . Ergo & mala physica contingentia sunt.
E. gr. Si quis sulmine tactus necatur , malum physicume est jactura vitae. Quod fulmine tangatur sicque vitam finiat homo miser, contingens est Α
Mala phsica ιν thetice necessaria fiunt, nee ideo com H pollaticativentia ese de uni. Etenim effectus naturales sunt f. μμ m373-part. I. Theot nat. I, qui cum posita actione cauta eL p soQntis ponantur g. 898. Ontia. I , in hoc mundo com tingunt. Enimvero quae in mundo contingunt , hyp thetice necessaria sunt g. Ioa. Cosmo Mala igitur physica hypothetico necessaria senti Et quia quae in mundo contingunt non desinunt esse contingentia , eo quod n cessario contingunt f. io3. Cosmo I s nec mala physica ideo contingentia esse desinunt, quod sint hypothetice necessaria. E. gr. Si quis fulmine percussus necatur , necessario moritur, nempe quia ex hoe fulminis ictu necessario naturaliter sequitur mors. Quoniam tamen contingens est, quod fulmine percutiatur Sc mors inde sequitur , quod essectus naturaliter feeuturus non impediatur, id quod per potemtiam Dei miraculosam fieri posse intelligitur , necessitas ne- eis nonnis hypothetica est, nee ideo ipsa contingens esse desinit. Non jam ratio habetur possibilitatis evitandi fulminis percussionem, quatenus a libertate hominis pendet , ut sit