장음표시 사용
301쪽
Deum c*. 18. 47. possibiles fiunt. Quoniam igitur essem
tiae omnium entium limitatorum resultant, si possibilia prumitiva secunda juxta principium contradictionis combinantur 9 . t, possibilia autem primitiva secunda naicunt diveria limitatione realitatum , quae Deo insunt 3. 9a. ἔsubstantiae primariae prodeunt possibillurn nonnisi primitia
Torum secundorum combinatione. Jam vero possibilium primitivorum combinatione prodire nequeunt nisi ideae
1ubstantiarum simplicium cs. 3o9. . Nullae adeo lubstantiae primariae possibiles fiunt, nisi sinplices. .
Atque ira prorsus a priori ex ipso idearum in intellesti
divino or gine deduximus substintinum finitarum primariarum omnium smplicitatem , ut adeo liquido constet, primarias compositas fingi, nee earum realitatem demonstra strari polle. Qui aromos materiales tanquam substantias primarias in mundo materiali defendit, tener, quaeso , de monstrinionem originis ide iram earundem in intellectu di- vino, neque ullus dubito fore , ut perspiciat per ea , quae Deo insunt, nullam reddi posse rationem, cur insit in inteulectu ejusdem idea atomi cujusdam materialis. Unde earum
possibilitas sumi quidem , sed non ostendi potest. Enimvero si originem idearum in intellestu divino legitime expendas , ita ut in intellectu non admittatur . nisi quod per ea, quae ipsi inesse sumenda sunt, demoniti ari potest; omnia plana sunt, & prImis rationis principiis intellet ui nostro
in cognitione veritatis inviolabilibus consentanea. Lubet rem arduam & hactenus non expensam , etsi sufficienter ac clare satis in anterioribus demonstratam , populari adhue sermone proferre. Deus sui ipsus conscius est, ita ut nihil
sit in ipso realitatis , eujus sibimetipsi eonseius non sit : id quod vi prineipsi heuristiei, quo saepissime usi sumus. recte sumituri f. o. . Intellectui adeo divino necessario tribue dus actus eognitionis sutipsius, & in hoc primario consistit vi alterius prineipii Muristici sq. 78. . Dum Deus semediapsum intuetur s Io . , omnes videt realitates in gradu absolute
302쪽
De Creatione es Potentia Dei. 279
solute summo I. is. , adeoque nrorsus illimitatas . I 6. . Experimur in nobis ipsis, intelleίtus nostri peeuliarem quendam actum esse , quo illimitatum , quod sibi repraesentat. omni possibili modo limitari potest. Quamobrem eum haec realitas tribuenda Deo sit in gradu absolute summo . 7o. ;
necesse est ut Deus, qui intuitive cognostit omnia s=.roq.), in realitatibus suis illimitatis omnes intueatur realitates limitatas. Harum adeo combinarione juxta principium contradimonis,
quod in eodem subjecto non admittit, nisi quae simul inesse
pollunt 28. Ont. , prodeunt essentiae rerum I. I42. I43. sui. per quas alia praeter Deum, sed per Deum concipiuntur possit bilia s*.is3. snt. . inde vero juxta principium rationis sussicientis resultant in iisdem subjectis hoe est,entibus tales essentias
habentibus attributa is7. 0nto & modi quoad potentiam f. 16o. 9utol. . Et sic entia ista quoad essentias & attributa sunt perdurabilia I. 766. Ontol. , quoad modos mod scabilia k. 76 . Outo ), consequenter substantiae c9. 768. Ontol. 3. Hae substantiae per Deum, primam substantiam g. 3Ii. , possibilia sunt, nee supponunt substantias limitatas , quae ira earundem possibilitatem instuant, consequenter sunt illis ipsae substantiae, quas primarias diximus . 3io ὶ, ct quae in ge
nere limitatariam seu finitarum 9 173. pari. I. Theol. nat. , sunt omnium prima'. Deus ens simplex est 3. 3s. , atquet adeo reali rates, quae ipsi insunt, non sunt aliae nisi quae entismpli et con Veniunt. uni dii ergo realitates istae limitentur, aliae prodire nequeunt, nisi quae entibus simplicibus conveniunt. Unde patet per Deum non esse possibiles substantias primarias alias nisi simplices. Enimvero praeter realitates , quae Deo insunt, non dantur aliae, eum ipsemet sitens primum arque ultimum 33.ὶ. impossibile igitur est, ut praeter eas substantias primarias, quae per Deum possibiles , dentur adhue aliae , quae aliunde possibiles intelligantur. Immo si quis fingendi ficultatem restringi nolit, lilrgiri tamen debet, illaxum, quas praeterea fingit, substanturum primariarum utilitatem fore nullam in constituen lolioe universo . seu mundo adspectabili. Acutiorea sacile perspiciunt, quod idera rerum sinitarum omnium in intul-
303쪽
Iectis divino eo , quem exposuimus, modo deducendo ex Deo omnes notiones ontologicas, quales in Ontologia dedismus , prorsus a priori deri Vare liceret, ita ut omnia tandem - . rerum eognitio ex ipso deducatur Deo entium omnium primo, ex quo & per quem omnia sunt possibilia: quemadmodum seri debere , siquidem philosophia prorsus a priori tradenda , dudum monuimus I. ii. Prasim. Log. ει i. , sprq, tis sciolorum puerilibus censuri .
I. 3Iq. Cur elementa Elementa corporum non possunt esse nisi substantiae sum
corporum plices. Elementa corporum sunt principium internum eo-
Amsi si rundem 181. Cosmo ). Quamobrem cum principium ris Ampsi internum in principiato existat f. 88o. Ontol. , in corpo ribus existunt. Et quia per principium essendi, quale est internum, hoc principium intelligitur , cur quid sit posibile f. 874. 36. Onto ) s per clementa intelligitur, cur corpora sint possibilia. Denique cum sit principium primum in alias irresolubile I. I 8 i. Cosmol) ; non datur in corporibus aliud prius clementis, per quod ea possibilia imtelliguntur. Jam corpora composita sunt f. II9 Cosmol. ), consequenter cum substantiae primariae nullae possibiles sint nisi simplices 3 313. ), substantiae primariae non sint, ademque secundariae 3. 3IO. . Substantiae secundariae non comcipiuntur possibiles nisi per alias stubstantias finitas f. cit. . Elementa igitur sunt substantiae primariae f. ci . , utpote primum, quod in corporibus existit per demonstrata. Quoniam itaque substantiae primariae , quarum combinatione. resultare debent secundariae c3.31 . , nullae sunt possibiles nisi simplices β. 313.) ; elementa corporum non possimi esse nisi substantiae simplices.
Atque adeo per ipsam originem idearum in intellecta divino prorsus a priori patet, ct elementa corporum esse sub stantias Disiligod by GOoste
304쪽
De Creatione F Potentia Dei. astr
stantias simpliem, consequenter eorpora earundem aggregata , quemadmodum alias oslandimus . I76. Co οί, ' i Hine sane omnem elementorum & corporum ex iisdem oristus theoriam alio modo deducere liceret, quam quo eandem i. stabilivimus in Cosmologia Seth. a. e. z. &3. Sed nostrum . . iam non est in has descendere ambages.
In mundo omnia tam comistratia, seu simultanea, quam Nexus est L
Dec sua inter se connexa sunt. Etenim ideae corporum Amium somnium & mundorum omnium possibilium in intellectu Dccessi rum divino resultant combinatione omnium elementorum jux in m ta principium rationis siussicientis facta, ct singuli in unoquoque mundo prodeunt homines , bruta singula, si corporibus suae jungantur animae juxta principium idem rationis issicientis IOO. . Quoniam itaque per rationem sume entem intelligitur, cur. quid potius sit, quam non sit , 36. Ontolo; per determinationes elementis intrinsecas intelligi debet, cur horum coexistentia prodeant corpora, quae simul sunt, ct cur ea sit rerum in mundo successio,
atque adeo unum in mundo continet rationem sussicie tem coexistentiae vel 1uceessionis alterius c, cit. . Cum itaque ea inter se connexa sint, quorum unum continet rationem issicientem alterius g. Io. Como s in mundo quolibet omnia tam coexistentia, quam siniuitanea inter 2 connexa esse debent. r
Patet itaque rationem nexus in universo hane esse, quod elementa eorporum juxta principium rationia sussieientis ita combinentur, ut non modo appareat, cur ea coexistant, verum etiam ut in modificationibus suis constanter a se inviseem dependeant. Nexus itaque rerum omnium in universo per ipsam ideaeum in intellectu divino originem a priori manifestus est. Sed ne quid desit evidenti propositionem sequentem addere iubet.
305쪽
Combinatis Elementa aliter combinari 'nequeunt, tu prodeat idea elememorum mundi, nisi per principium rationis sufficientis. Ponamus ad mundum elementa non combinari juxta principium rationis sussu Mitum' cientis. Quoniam vi principii hujus nihil est sine ratio--m W sf ne seniciente, cur potius sit, quam non si f. 7o. λω Min ipsis clementis nulla amplius continetur ratio Iussiciens, cur potius coexistant, quam non coexistunt, ct cur hoc potius coexistant modo, quam alio, Consequenter nil am. plius obstat, quo minus ex aggregato aliquo elemento. rum alia auseras ct alia ab iis diversis in eorundem locunisubstituas , cum perinde sit, qualiacunque sint elementa coexistentia. Quamobrem quia aggregatum aliquod clementorum unum fit, quatenus determinatur per elementa a se invicem inseparabilia f. 328. Ontolo 9 elementa nouamplius uniuntur g. 563. Omolia , ut eorundem combi natione oriatur ens unum. Quoniam itaque porro extensio oritur multorum diversorum , adeoque extra se invicem existentium cI. 344. Onto ), unione 3. 348.onto Belementorum combinatione non prodibit quod extensum est consequenter corpus nullum 3. Iaa. Cosmot , adeoque nec mundus aliquis f. II9. Cosmia ) , quotcunque tandem aggregentur. Patet itaque ideam mundi prodire non posse, si elementa aliter, quam juxta principiumrationis sussicientis combinentur, iconsequenter ea alitercombinari non posse, ut prodeat mundus, iusi per principium rationis sufficientis.
Clarissime adeo elucet principii rationia segetentis neeessitas in constituendo universo . eumque per hoc ipsum uni. versalia rerum omniam in universo nexus resultet . 3IS. . hoe ipso simul patet, absque isto nexu nullum posse eoncipi
vas , stu mundum nubilia. Ea Ar isitur, quae de.
306쪽
De creatione F Potentia Dei. 283
monstravimuη, si Helenter liquet, quaenam ct quanta si vis principii rationis iussieientis , S eur nonnisi eodem distincte cognito interior mundi ratio pateat, ad quam injicient dam nemo admittitur nisi hoe peispicillo adjutus.
Mundus es series re M ira rum tam sinultamerarum Noto mNMisive comistemium; quam successi rum inter se connexarum. ἀσπι- Etenim ideae animarum omnium tam hominum , quam ιμ brutorum o singulorum clementorum rerum materialium prodeunt, si possibilia primitiva secunda secundum principium contradictionis combinentur g. 97. . Quam o rem cum possibilia primitiva secunda nascantur, diversa limitatione realitatum, quae Deo insint f. 9I. ; animae in universum omnes tam hominum, quam brutorum,& singula rerum materialium elementa sunt entia limitata, adeoque finita cf. I73. pari. I. Throl. nat. . Jam elemento rum combinatione juxta principium rationis sufficientis.
S quidem hac sola cβ. 3is nastitur idea mundi cujuscunque possibilis S, si juxta idem principium singulis ho- uminum atque animarum corporibus jungantur animae, omnes in unoquoque mundo prodeunt homines, brutaque omnia, quotquot in eodem mundo existere possimi g. ioO. , simulque omnia tam coexistentia, quam successiva inter se connexa sunt 3. 3i3. . Μundus igitur series est rerum finitarum tam simultanearum, quam successivarum inter se
Definitionem 'adeo mundi, quam in Cosmologia dedi. mus cf. 48.ὶ Cosmia. , ct cujus realitatem a posteriori evicimus s. si. es Iere. Coimoi hic prorsus a priori ex ipsa origine idearum in intellectu divino, adeoque ex ipso Deo deduximus. Mus itaque realitas nunc & a priori demonstrata, & a posteriori eonfirmata. Quibus adeo probationea a posteriori non ex asse satisfaciunt; ita satisfaciet demo N n a stratio Di iligod by GOoste
307쪽
stratio a priori. Agnoscent vero ex hae ipsa demonstratione a priori, nec ita demonstrationibus denegandum esse pie. num assensum, quae ex sactis naturae petuntur , utut singula ad idem genus vel eandem speciem reserenda nobis non innotuerint. Simile quid occurrit in Analysi recentiorum, ubi similitudinem dependentiae terminorum a se invicem per omnem seriem admittimus, quam in quibusdam observa. mus, etsi progressus in infinitum non demons retur. Na- . que enim nudam hic adesse inductionem , acutioribus dudum perspectum est. Non tamen nego praestare demon strationes a priori ae utiliter de iis cogitari: quae de eausa &nobis hie definitionem mundi a priori demonstrare visum est . praesertim cum non desuerint, qui eandem admittere noluerunt. Si vero hebetiores fuerint, quam ut originem
idearum in intellectu divino perspiciant; ii sibi imputentiquod veritatem liquidam capere non possint.
Etenim idea mundi cujuscunque in intellectu divino proindit , elementorum combiliatione juxta principium rationis sussicientis facta = I .), nec ea aliter quam per hoc principium combinari possimi, ut prodeat idea mundi .3i6. . Patet itaque, si clementa , quibus constituitur mundus A, juxta principium rationis siussicientis combinentur, prodire ideam mundi A; sin elementa, quibus constituitur mumdus B, iuxta idem principium combinentur, prodire ideam
mundi B , S ita porro. Mundus adeo quilibet propria
habet elementa. Si cui dubium ex eo oriatur , quod vi prineipii rationis
susscientis eadem elementa diversis modis eombinari possint, quemadmodum eaedem Iiterae alphabeti diversis modis com hinantur, seque ex iisdem elementis resultare diversas murudi ideas , quemadmodum ex earundem Iiterarum combina
308쪽
De Creatione E Potentia Dei. 28s ,
susseientis non percipit, quod omnium elementorum com hinandorum dissimilitudinem requirit f. I9s. Comia.). Si - , .mile a literis alphabeti petitum huc minime quadrat. In L- teris tantummodo respicitur ordo numericus , qui nullam in ipsis rationem sussicientem agnoscit, unde aeque fieri potest , ut a ponatur secundo , b vero primo loco , quo oriatur syllaba ba, quam ut a primo , b vero secundo ponatur, ut prodeat syllaba ab: ast in elementis per determinationes intrinsecas intelligitur, cur multa oo coexistere possint modo ut fiant unum , nec fert hoc principium , ut salva 'unitate fiat aliqua elementorum permuratio , alio in locum alterius surrogato. Non tamen nego, eadem elementa posse ingredi ideam plurium mundorum, quatenus non repu gnat pi area mundos diversos quaedam communia habere, sicuti omnes partes horologii automati non aliter quam eo, quo combinantur, modo jungi possunt, ut machina quaedam prodear, etsi pars una vel altera etiam adhiberi possit in structura machinae alterius ab horologio isto divertae. Perpendendam hic quoque erat, elementa omnia quaedam com- munia habere, utpote quae eidem generi substant, per quae Phaenomena generalia, praesertim ea, quae substantiata diximus c g. 299. 3oo. G H. , in mundo sensibili determinati- rtur , ted ea persequi nostri jam non est instituti. Diximus quaedam huc spectantia in systemate not. l. 82, pari. I. Theol. nat P. Relegenda hic quoque sunt, quae alias monuimus de impossibilitate coexistentiae eorundem elementorum diversae cxist. I. S7I. CosmoL .
Quoniam mundus quilibet propria sibi habet clemen- mari ab ta f. 3i8.cis alius existere deleres mundus, quam qui exi- Hemmiis de
elementa quoque alia existere duerent. pendentia. Demonstravimus idem jam aliter g. s7 . cosmol. . F
rile autem apparet, id intelligi de toto elementorum aggre- σgato, non vao dg uno vel altero elemento. .
309쪽
f. 3IO. ordo muras dicitur is, quo corpora, ex quibus eo naponitur, in serie coexistentium ci succossivorum collo
Definitio hoste consentanea est iis , quae de ordine mundi demonstravianis alibi I. ys6. CosmoI J. Unde ejus quoque
ordo mundi naturae ex elementorum eombinatione juxta principium rationis ' sentis factae per se resultat. Etenim si elementa juxta principium rationis sussic entis combinantur , integra prodit idea mundiis. IOo. , tan- quant seriei rerum finitarum quoad coexistentiam .& su cessionem inter se connexarum 3. 3IT.) , ultimaeque rationes eorum, quae in rebus materialibus deprehendumtur, in clementis continentur 3. I9I. Cosmol. ). Quamobrem per ea , quae elementis insunt, intelligitur, cur compus unumquodque in serie tam coexistentium, quam siticiscessivorum , hunc potius teneat locum , quam alium , ct cur natura has potius , quam alias in agendo observet i ses g. 36. Ontol. . Quoniam itaque ordo mundi is est, quo corpora , ex quibus componitur , in serie coexulantium S successivorum collocantur c β. 32o. ; natum autem Ordo , quem natura in agen o observat f. 337. Cosmo ) quique regulis , adeoque S legibus motus f. 3o3. Cosmia.) continetur 3. 339. CosmoLI I per ea , quae clementis inflant intelligitur, cur hic sit ordo mundi; hic naturae ordo, non alius. Patet itaque ut detur ordo mum di, detur natum ordo, non alia re opus esse, quam ut eleis menta haec hoc , non alio modo combinentur. Quamis obrem cum ea combinentur secundum principium ra
310쪽
De Creatiove.Potentia Dei. a 87tionis sussicientis per demonstrata, nec combinari astiter pos- snt, siquidem idea mundi prodire debeat 3. 3i6. ; tam
mundi, quam naturae ordo eX elementorum combinatione per principium rationis suincientis facta per se resultat '
Patet adeo a priori, undenam sit ordo mundi atque natu- . 'rae. Liquet etiam mundo huic adspectabili hune convenire ordinem, non alium ,& in hoc mundo non alium esse posse nature ordinem, consequenter nec istum, nec hunc esse gr. bitrarium , sed hypothetice necessarium, ita ut, si Deus hune mundum adspectabilem producere voluerit, non alium, nee alius esse potuerit mundi atque naturae ordo. Quod vera - , iideo ordo tam naturae , qu'm mundi non desinat esse con. tingens , ex sequentibus constabit.
β t . Si alius esse debet mundi otque naturae ordo , alia quo- οὐ Dque esse debent elementa. Etenim ordo mundi atque natu- mundi atquerae ex combinatione elementorum juxta principium ratio- natura abnis suffcientis facta resultat 3. 32I. . Quamobrem cum elemcntit δε eadem elementa juxta principium rationis sumcientis alti 'ndentia ter combinari nequeant, cum .modus combinationis deteria minetur per intrinsecas eorundem determinationes g. 36. Ita. Ontu Is nec horum elementorum combinatione nonia nisi hic ordo mundi atque naturae resultare potest. Qua obrem si mundi atque naturae ordo alius esse debet, alia 'quoque esse de ni elementa.
Dubium, quod Erea demonstrationem ineratis si boriri poterar, jam ante rem imus nox. L 3ig. . Si alius es, stere deberet mundus, quam qui missit, elementa alia rabstere deberent f. 319. . Quamobrem cum mundo unicuique suus conveniat ordo & in unoquoque proprius quidamst naturae ordo snor. g. 3aI. ; non minus videri potest, quod alius mundi atque naturae ordo alia quoque requirat et