장음표시 사용
331쪽
- eommunieari posse. SEd haee omnia sumunt, quomodo autem probentur, de eo ne quidem cogitant.
Crearis mun- Mundus hic adnectabilis a Deo creatus est. Mundus meo conpe- oriri aliter nequit nisi per creationem F. 337. . Qua ς-. Obrem Cum Deus , per quem is possibilis est, ct fine quo: possibilis esse nequit β I7 . sit ens omnium primum 3. 33. , ante quod adeo non extitit aliud j. 4 pari. I. Theol. ηα.), ipsiusque potentia illi producendo iussiciat j. 3 i. i. quin a Deo creatus sit dubitari nequit
inodsi Idealista neget realem mundi hujus adspectabilis
existentiam, eique extra animas hominum locum eoncedere non vult, Deum tamen mundi autorem agnoscere tenetur,
3 uatenus creavit animas nostras , in quibus idea mundi ad- pectibilis existit easdem prorsus mutationes subiens, quas mundus adspestabilis subit is i a V hol. rat. . Nostrum jam non est realem existentiam adversus eos demonstrare, eum nonnisi ob rationes eandem in dubium vocent, quibus ejus impossibilitas nondum evincitur : id quod disertius hie doctri opus non est. Susscit hie agnosci Deum esse auto-xem mundi atque ordines tam mundi, quam naturae, & qui dem per verum creationis actum.
AZIur eis, Dum Deus aliquid creat, amussitatem superaddit nurionir explo Le possibilitati. Duin enim aliquid creat, ex nihilo id pro- ri ducit 697. Poch. rat. , consequenter existentiam impertitur ei, quod ex nihilo oriri debebat f. 69o. Onrol. Quamobrem cum ex nihilo oriri dicatur , quod existere incipit, cum nihil antea ejus actu esset 3. 3 o. Ontot ); existentiam seu actualitatem impertitur ei, cujus nihil antea actii erat. Enimvero cum quod existere debet, possibile tae debeat cf. 33a. 17o. Ontu. 3 Deus ad actum pem
332쪽
ducere nequit, nisi quod possibile. Quamobrem dum aliquid creat, existentiam seu actualitatem impertitur ei, cujus praeter nudam possibilitatem nihil datur, consequenter nudae possibilitati actualitatem stuperaddit. Ostenditur etiam hoc modo. Per Deum omnia possibilia sunt f. 17 . quatenus idea eorum datur in intelle
ctu ejus g. 327. 328. Enimvero quod quid possibile sit,
ideo nondum existit 3. I7i. OnIol.), sed praeter possibilitatem aliud quid adhuc requiritur, ut existat f. I73. Ont.). Quamobrem nihil adhuc actu existit, quia Deus ideam ejus vi intellectus sit producit. Dum vero aliquid creat,ex non praeexistente id producit f. 697. Pota. I. . Quoniam itaque in productione existentiam impertitur et,quod producitur l. 69o. Onto se s evidens est, quod, dum quid Creat, actualitatem stiperaddat nudat possibilitati.
Ponamus Architectum animo concipere ideam alicujus aedificii, & tantam ejus esse perspicaciam, ut uno obtutu distincte discernat singulas illius partes. Quodsi igitur nudo
animae anu aedificio existentiam impertiretur , ut ideatum extra eam existeret, cum nulla materies, unde extrueretur, actu esset; aedificium crearet. Eodem modo concipiendua est actus ereationis in Deo. Deus nimirum vi intellectus
produxit ideam mundi s. ioo. , qui eum sit possibilis I
3z7. , existere quidem potest fg. I 33. Ontes. in , non tamen ideo existit f. iri. Ontol. . Praeter ipsum , tanquam en omnium primum 3. 33. , ante quod non extitit aliud 3. 4 para. I Theot nat. , non existit aliud, antequam per ipsum quidpiam existit. Ergo existentiam seu actualitatem impertitus est mundo, nudo poteritiae suae actu , quae eidem prindueendo sussieit I. 34r.). Atque ita existere coepit muri dus tanquim ens a Deo diversum, te princi se, quale resertidea in intellectu ipsius. Actus iste, quo ideatum actu esse effecit, adeoque nudae possibilitati actualitatem superaddidit, est is, quem creationem dicere solemur.
333쪽
Potentia Dei Deo competit potentia prorsus illi mirata. Dum enim illimitata. aliquid creat, ac ualitatem superaddit nudae possibilitati ' - 3. 343. . adeoque possibile est , ut ad actualitatem perducat , quod in sic seu abs tute spectatum possibile , seu quod intrinsece pomibile. Quoniam itaque possibilitas ad actualitatem producendi, quod in se seu ab lute spectatum possibile , seu quod intrinsece , per ea nempe , quae ipsi inlunt, tale est , simpliciter potentia dicitur f. 222. pari. L Theol. nat. ; Deo simpliciter loquendo competit potentia. Enimvero in Deo nulli prorsus dantur limites f. 16. . Quamobrem nec potentia ejus limites ullos admittit , conloquenter ipsi competit potentia prorsus illumitata. Ostendimus jam ante c*. 339. , potentiam Dei ereare,
eem esse absolute loquendo summam, consequenter eorum, quae nonnisi per ereationem oriri possunt, nihil esse , quod eidem non subsit. Enimvero cum rebus ereatis existernibus alia adhue possibilia intelligantur, quae per creationem non oriuntur; dubitari poterat, utrum potentia divina ad earuoque extendenda sit, nee ne. Quamobrem necesse erat emonstrari, quod Deo competat simpliciter loquendo potentia prorsus animitata.
obsecti Deus ad actum producere potest, quicquid intrinsere postoliis ipse Assile. Competit enim ipsi potentia prorsus illimitata f. 3 6. ). Quamobrem cum potentia sit possibilitas adactum perducendi, quod intrinsece possibile g. 222.part. LTheol. nat. , nec ea illimitata concipiatur , nisi quatenus ad omnia intrinsece possibilia extenditur, ut nihil eorum eidem subducatur cf. 825. Onto s Deus ad actum perducere potest, quicquid intrinsece possibile.
334쪽
De Creatione F Potentia Dei. 3II
Non respicimus hie modum, quo possibile ad actum pediducitur et alia enim quaestio est, quomodo quid a Deo adactum perduratur, alia vero, quod ab eodem ad actum perduci possit. Si vero ad actum perducere potest , quiequid intrinsece possibile ; hoe ipsum ad actum perducere potest, quomodoeunque tandem ad actum perduci meat. E. gr. si quid ad actum perduci nequit nisi per creationem, quemadmodum mundus adspectabilis 9. 337. ); id quoque ad anum perducit ereando. Quodsi quid ad actum perduci potest opera causarum secundarum; causas secundas creat, ut per potentiam earum a uum eonsequatur, quod existere vult.
Deo competit potentia miracu a, seu Deus mirae uti Potentia mi I rare potes. Miraculum tale , quale contingit, in ea ra kD D 'anima vel eorpore, in quo eontingit, possibile 3. 72. PB- vi si chol. rat. 9 β. 5I7. Cosmia. . Quamobrem cum Deus ad actum perducere possit, quiequid intrinsece possibile f. 347 ) ; miraculum quoque tam in corpore, quam in anima patrare potest. Competit igitur ipsi potentia mir
uidem ipsa quoque ereatio miraeulum est f. 768.parrITFrol. nar. , dc se potentia ereatrix miraculosa est. Enimis vero ereatio miraculum primigenitum ast f. 773. prer. LNeoI ncr. , quod a ceteris distingui utile t. s. eis. . Quam- . obrem etsi ostenderimus , Deo competere potentIam crea - tricem g. 338. , neeesse tamen erat adhue demonstrari, ipsi quoque competere potentiam miraeulosam, ut intelligatur, eum non modo miraenia primigenia , Verum etiam cetera , quae simpliciter miraeula appellantur , patrare posse , hoc est , quod non modo efficere possit, ut existant Libstantiae .nnae propria sbi vi existere nequeunt; verum etiam ut sitia stantiae ereatae subeant mutariones , quae propria ipsornm πιeonsequi nequeunt. Esse enim haec diversi, nemo non vi det. Atque ades Perspicuum est, uno probato nondum pro-
335쪽
suod intello auis poten tia divina nondum Stratio Iussi
batum esse alterum , eonsequenter utrumque demonstrari debere, siquidem admittere nolis, quemadmodum in philosophia fieri debet g. II8. Disci praehim , nisi sussicienter probata. Obiter moneo , potentiam miraculosam perinde aeereationem ex potentia illimitata per saltum inserri , nulla certitu. ne. Neque enim ante patet, potentiam illimitatam ad creationem & miracula extendi posse , quam utriusque possibilitas fuerit evicta : unde eam supposuimus. Deo potentiam creatricem 3. 338. atque miraeulosam vindieantes 3 praes . Non potest inserri Deum quid facere posse, nisi ostenderis effectum istiusmodi, qui a potentia divina derivari debet, esse possibilem.
Intellereus N potentia dimina non sint ratio si ficiens, cur em quoddam fultum existat, nee in specie creationis mundi. In ideis divinis omnia possibilia continentur j. I75. , continetur etiam idea mundi, qui existit 3. ioo. 3, 2 per hasce ipsas ideas intelligitur, cur quid, tum in specie hic , qui existit, mundus possibilis f. 327. . Quoniam potentia divina est possibilitas ad actum perducendi, quod possibile in se spectatum f. aeta. pari. I. Theon nat. 2 potentia ejus creatrix omni mundo possibili producendo sussicit f. 3 I. ; per intellectum & potentiam divinam
tantummodo intelligitur, quod ens aliquod finitum existere, quod mundus ab eo creari possit, nondum vero, quod actu existat ens finitum , quod actu creatus fuerit munisdus. Quamobrem cum per rationem sussicientem intel
ligatur, cur quid potius sit, quam non sit g. 56. Ontol.
intellectus S potentia divina non siint ratio sussiciens, cur quoddam ens finitum existat, nec etiam creationis mundi. Positis ideis in intellectu divino & potentia divina ponitur munda di em quodcunque finitum tantummodo po Ientia Dissili sed by COOste
336쪽
etentia, quemadmodum loquuntur Scholastis, non vero actu, hoe est, possibile est, ut mundus creetur, Vel quodcunque . ens finitum existat, nondum vero ideo creatur mundus, Velens finitum existit. Idem experimur in nobismetipsis. Ponamus nos callere artem construendi horologium. . Dum ideam eius animo concipimus, hoc ipso intelligimus, quod si possibile. Et quia artem eius construendi callemus, potentia nobis est ipsum construendi, ac ideo novimus posse id a nobis construi. Ecquis vero non videt, propterea horologium nondum actu construi ' Idea igitur ejusdem dc Potentia construendi nondum ratio sussiciens, cur construa- Lur, consequenta nec sussiciens ratio, cur actu siti 3 o.
In e sectas, potenti r edi voluntas Dei uolsoni ratio A filii Ratis suum
os creationis to ex sextia entis finiti cujuscunque. Ex d ciens crea-
monstratione propositionis praecedentis patet, per inteu rionis edi exta lectum divinum intelligi, quod mundus & cias quodcun entia raris '
que finitum sit possibile, & per potentiam Dei, quod ad stiri actum perduci possiti Quamobrem si ponamus, Deum velle
creare mundum, vel ad aruam perducere ens quodcumque finitum ; mundum creabit, vel existentiam impe lictur enti cuicunque finito. Patet adeo per intellectum, potentiam atque voluntatem divinam intelligi, cur mundus a Deo fuerit creatus, aut ens quodcunque finitum adactum perducatur. Quoniam itaque ratio sinciens est,
per quod intelligitur, cur quid potius sit, quam non sit q. so. Oniol. ; intellectus, potentia atque voluntas Dei sinui siunt ratio lassiciens creationis & existentiae enus finiti
cujuscunque. Haec propositio probe notanda est, ut mundi ae entis Gniti cujuscunque dependentia a Deo rite intelligatur. In mniente, quod actu est, distinguitur possibilitas intrinseca& extrinseca atque actualitas sive existerilia. Masgas iuppo-- ch os, Trioi. s. Pars II. R. r nis Digitigod by Corale
337쪽
extrinsecam a potentia divina, quoad assiialitatem Vero a voluntate Deι: sed ita pendet possibilitas extrinseca a potentia, ut intrinsecam adeoque dependentiam entis ab intellectit divino supponat, & actualitas ita pendet a voluntate Numinis, ut possibilitatem tam extrinsecam, quam intrinsecam, ademque dependentiam entis ab intellectu & a potentia praerequirat. Si itaque quid ponitur per intellectum divinum pos bile, & per potentiam rius producibile, posita voluntate divina ponitur ens in actu. Atque hinc porro intelligitur, cur Moses actum creationis descripturus hisce usus ierit ve his di dixit Deus, fiat hoc, & factum est hoc. Nemo aderat, cui Deus loquebatur, consequenter his ipsis verbis Moses Deo tribuit actum eidem convenientem, quem nos eX-primere solemus, quando dicimus : Fiat hoc. Nemo non novir , nos Verbo fiat indicare actum voluntatis nostrae,
quod scilicet quid fieri velimus. Quamobrem nec Moses aliud indigitavit, quam quod Deus voluit, ut hoc vel istud existat. Dum vero addit : & factum est; hoc ipso significat, posita voluntate divina ens, quod existere voluit, in ami positum fuisse. Posita voluntate in actu quid poni-rur per potentiam I. zaa. pari. I. The L nat. ) , nec per ι potentiam in actu ponitur nisi quod possibile intrinsece
I. est. . Patet itaque Mosen rationem susscientem creationis insinuaturum allegare actum Voluntatis, Omnipotentiae ac intellectus Dei. Dum Vero praemittit, creationem factam esse in principio, hoc est, antequam extra ipsum eXisteret aliud, eam declarat tanquam productionem ex nihilo, seu non praeexistente alio, atque adeo docet, creationem
non pendere nisi ab intellectu, potentia & voluutate divina, quemadmodum a nobis demonstratum est. I. 3 I. Decretum Deus ab aeterno mundum creare decrevit, Deus enim,
Dei nem qui per ideam mundi vi intellectus ipsius productam
338쪽
M Creatione es nuntia Dei. i oo. possibilem eum esse cognoscebat g. 3 a 7. & m Mo cr potentiam sitiam eidem producendo sincere certus erat s. ana. 89. , mundum producere voluit 349. 3so, . Vult a tem omnia ab aeterno I. is i. . Quamobrem & ab aeterno voluit creare mundum. Sed determinatio voluntatis ad aliquid agendum vel non agendum decretum est I. 497. fart. L. Theoc nat. ). Dcus igitur ab aeterno decrevit creare
mundum. Eternitas decreti divini manifesta est , ut eam in dubium vocare non possit, nisi qui naturam Dei perspectam min, me habet, ac ideo manifesta contradictione in natum divina immutabili statuum successon- admittit g. 48.). Quamobrem ne quis ex eo , quod itellectus , potentia & voluntas Dei snt ratio sussciens creationis I. 3so. , aeternitatem creationis inserat I. I I 8. Ontia. ; quae sequuntur Perpon
g. 3sa. Posito decreto creationis non necesse es cum eodem poni LAA mundas am creationem, hoc est, necesse non es mundum carpisse, cum esse carperis Deus eum creare decrevit. Nemo non ex seipso emper cum decreutur, differre decretum ab esus executione , alve adeo crearimus.
decretum duos continere diversos voluntatis actus , nimirum unum, quo decretum ipsium continetur , seu quo voluntas sertur in agendum s. 497. pari. I. Theol. t. &alterum , quo occulio decreti continetur, seu quo v luntas fertur in ipsam actionem , huncque reserri ad ea, . quae agenti extrinseca sunt , veluti quod. certo tempore quid agere velit. Quamobrem cum Deus ab aeterno mum H dum creare decrevit g. 3 s r. , necesse non est ut voluerit cum ipso decreto per potentiam suam mundum existere. Non igitur necesse est, posito decreto creationis cum c
dem poni ipsam creationem , sed tantummodo eam tunc II r α poni,
339쪽
pari n e . I R. 'poni, quando Deo decernenti visum fuerit, per potentiam
suam existere mundum, voluntati immutabili s. i7. co venienter effectu conssequente , prouti in decreto contin tur. Non adeo necesse est mundum coepisse, cum Deus
cum creare decrevit. Equidem in nobis eum continua detur perceptionum de appetitionum successio, actus voluntatis, qui tendit in cXecuti Inem decreti, renovatur, quando exequendum e sed in Deo, in quo nulla admittirur staruum successio si s 8.), idem actus voluntatis, quo & decretum, & ejus executio continetur, immutabiliter subsisti. Neque adeo necessse est in Deo admittere mutationem ullam , si per potentiam ejus mundus existere in ripit, quando eu em existere ipsi visum ab aeternin. Qui cre itionem ab nemo possibilem defenderunt Theologi atque Philosophi, haec, quae a nobis demo strata sunt, suo modo, hoc est, non satis distincte perpendentes , ex parte Dei nullam sibi videre visi sunt repugna
fam t enim vero cum potentiam Dei non esse extende dam ad impossibilia, T si met agnoverint, ulterius inquire dum erat, num aeternam mundi creationem rerum finit rum natura serat , antequam ruto affirmativam amplecti d . . retur. Sed dissicillimam hanc discussionem ut jam nostiam faciamus , quaestio magis curiosa , quam utilis necessitatem nullam imPonit.
ris Dei. test , quicquid intrinscce possibile . 347. , Quamobrem cum omnipotens sit, qui omnia pollibilia facere, seu quod perinde est, quicquid intrinsece possibile ad actuin perducere potest I. 34 T. fert. I. TME. MA9 : Deus ea
omnipotens. Equidem haec demonstratio eadem videtur, quae in systemate da a s I. 3 9. yart. I. Ne6I nat.) cum tamen primcipium , quo mutur, hic alitor fuerit demonstratum , quam
340쪽
in systemate, & facta resolutione in sua principia remota, tandem in notionem entis persectissimi redeat ἔ prorsus eadem non est. Ne igitur, qui verba a rebus destinguere nondum didicere, iis omnipotentiam divinam ex notone entis pcri ctissimi non demonstrasse videamur a nostrum este existim Vimus propositionem praesentem apponere.
adeoque libere vult, quicquid vult, & libere lacit, quod
vult. Mundum igitur libere crcavit Liberam mundi creat;onem etiam stabilivἰmus in siste.
mate, quatenus ostendimus , electionem hujus , qui existi mundi liberam esse ab omni coactione interna I. 361. 3 o. pa r. l. Neia. nat atque externa g. 3a I. rara I. Theia nat. .
Sed ibi demonstratio resolvitur in possibilitatem plurium
mundorum. Praesens autem demonstratio subfstit, etiamsi supponas, nonnis unicum , qui existit, mundum esse ros.sbilem. Tunc vero libertas voluntatis divinae in creando tota huc redit, quod potuerit mundum creare & non ereavire, ast non potuerit creare alium. Qui regerunt, Deum quidem non potuisse creare mundum alium , hunc tamen mundum potuisse creare aliter ς sine mente dant sonos a mundus en m es ter si fuisset creatus , non foret hie , qui tume existit, sed alius mundus , quemadmodum ex noti . nibus identitatis 3c diversitat s manifestum I 83. On
rol. . Tacite igitur supponunt plurium mundorum possibilitatem, dum aperte nonnisi unius possibilitatem delendum eontradictorii ingetiit homines. Sane s artifex horologium alio construere debet modo , quam quo construit , plures horologiorum structurae , adeoque pli res eorundum species esse possibiles necesse est. Quodsi enim unica tantummodo possibilis est structura , ab vitifice perito horologium aliter construi nequit, quam quo constrartur, & horologium bene ac male coruuuctum non est in sensu plutosophico idem