장음표시 사용
361쪽
ia ista alia nim intellectus & potentia divina non sunt ratio suffciens, iam am, cur ens quoddam finitum existat s. 3490: intellectus, La iura Dei. potentia & Voluntas simul ratio sunt existenti ae cimis cujus cunque finiti seruiens . 3 so. Quoniam adeo actu ali-tra rerum omnium rationem aliquam in voluntate divina agnoscit, id autem ab altero dependet, cujus aliqua ratio in altero continetur . 8s i. tol. , actualitas rerum omniam a voluntate Dei dependet. Quemadmodum itaque nihil intelligitur possibile intrinis
sece, nisi per intellectum divinum, quatenus est regio idearum c , 3a 8.) , nec possibile extrinsece nisi per potentiam Dei, quatenus ea eidem producendo sussicit I. 347.); ita nec quicquam actu esse intelligitur , nisi quatenus Deus vult, ut quod per intellectum ipsius possibile, per potentiam suam existat aueo. M Atque hoc est fundamentum omnis depe dentiae rerum a Deo. Quae enim de Deo cognoscimus, ea . . ad intellectum, voluntatem & potentiam reducuntur. Quam obrem quod ab intellectit, Voluntate Sc potentia divina dependet ; illud ab attributis quoque ceteris , quae per naturam intellemis & voluntatis ac omnipotentiam eidem tribuenda veniunt, dependere debet. Sed dependentiam hanc satis distincte exposuimus in systemate, tu adeo ibi dicta hic repeti non sit op -
- 3Tg. Cur eonis Contingentia in mundo hasere nequeunt raIionem si tingentia cientem MDAι Iatu sitie in strie fuccessivoram. Pone enim, a mundo si fieri potest, non repugnare, ut contingentia in mundo labere ne- habeant rationem sufficientem adulatitatis suae in serie su eant ra- cessivoruin, constequenter in ipso mundo . si . . Pertionem sius ea igitur, quae insunt mundo, iussicienter intelligitur, cur
362쪽
eontingentia actu sint . 36. Ontri. . Quamobrem cum Hvra is absque voluntate divina sufficienter intelligatur, cur ea actu Asint; in eadem nihil continetur rationis petii alitatis eorun aE dem . cis. , consequenter adlualitas contingentium in m do non dependet a voluntate Dei g. 8 s i. OBrol.). Qtiod cum sit absurdum . 3770, fibri non potest, ut continget tia in mundo actualitatis siue rationem talicientem habeant in ipso mundo
Ρaret hine ratio a priori , cur per ea, quae insunt mundo. nullius rei contingentis actualitas sussicienter explicari posissiquod iam aliter dumonstravimus alibi I. 9o.-- οI r nimirum quia obstar omnimoda rerum imitatum a Deo depen dentia ac in specie dependentia quoad actualitatem a volum late divina. Rationes enim ultimae eorum, quae insunt mundo , petuntur ab attributis diuinis, tanquam primis possibiliabus. Et monui iam superius omnem cosmologiam genera-
Iem a priori ex ipsa natuta Dei deduci posse. s. 3 79. Etitsi, id praeter Deum existit, id omne a Dro crea sim Nisaurus. Quicquid enim pol sibile est, id per Deum possibile erea Drui. I. ir . . Cum Deus ad actum perducere possit, qui quid possibile, . 3 47. , sitque ens omnium primum. s.
330, ante quod non extitit aliud g. 44. pari. I. Non nar.); nec quicquam nonnisi intrinsece possibile actum consequi potest nisi per Deum. Quoniam itaque per potentiam Dei
existit, quod possibile est, si Deus id existere velit
33 o. pari. I. Tleonnat. & g. 318. Onto ; quicquid existit praeter Deum, per potentiam ejus existit. Jam ens omne aut simplex est, aut compositum f. 68 s. rura. & cntia composita, hoc est, corpora I. 119. CUMA. , non sunt nisi substantiaruin simplicium aggregata A. 793. Ontia. , neque clementa COTotum , hoc est, subflautiae istae si .u u a Plices.
363쪽
plices, ex quibus corpora aggregantur l82. CVmol. , substantiae aliae esse pollunt, quam si inplices . 314. . Quamobrem ciun entia simplicia contingentia, qualia sunt omnia praeter Deum possibilia . 3 a 9.) , existere nequeant, nisi ex nihilo producantur . 691. Onul. , consequCnter crecntur . 697. 63αοί rat. ἱ quicquid praeter Deum existit, ab tyso creatu in est. Per hanc propositionem patet, Deum esse creatorem omnium, & entia actualia recte distingui in Deum atque creaturas. Non obstat, quod hodienum vi naturae producantur corpora, quae antea nondum existebant, haec autem, utpote composta II9. Como ) , oriantur citra rei cujusdam ex nihilo ortum f. s a. Ontol. ) , consequenter absque creatione . 697. PDchol rat Etenim elementa ex nihilo producta . 333. , adeoque creata sunt g. 697. Poch. rat. .
Corpora igitur, quae naturae vi producuntur , eatenus a Deo creata sunt , quatenus ex elementis ab ipso creatis aggregantur. Et hinc in numerum creaturarum recte etiam reseruntur corpora, quae naturae Vi hodienum producuntur in mundo. Consequitur nimirum ortus eorum vi creationis: nisi enim elementa rerum materialium a Deo fuissent creata, nec eorun- dem successiva modificatione corpora alia orirentur, alia interirent. Subsistunt haec etiam in hypothes illorum , qui
primum rerum materialium sontem acumine suo non atri gentes elementa nonnisi materialia admittunt.
g. 38O. Ratio Assi. In Deo continetur ratio Assisiens existentiae fisus inmersi. ciens exi Etenim intellcctus , potentia & voluntas Dei est ratio sus. sentiae uni- ficiens creationis aso. . Quamobrem cum mundus vcrsi in quo- Oriri nequeat nisi per creationem f. 337. , & quicquidnam ente re- praeter Deum cxistit, ab ipsis creatum cst 3.379. , inperiatur. Deo contineri rationem susticientem hujus univer1i palam
364쪽
De Creatione V Potratia Dei. . 3qI In systemate Deum definivimus per ens a se, di quo con- rinetur ratio sussciens mundi hujus adspectabilis & animarum nostarum f. 67. Piari. I. Theol. nat.), seu , quod per-
. inde est, hujus univers I. roo.). Nihil hic de Deo sumitur, quod non eidem conveniat, vj propin praef. R ex anterioribus demonstrationibus abunde intesti thir , soli Deo, enti persectissimo , hoc convenire, cum ex summae persectionis notione id fuerit deductum. Est igitur nota sussiciens ad Deum ab omni ente alio distinguendum. Nihil adeo habet Logicae peritus, quod in definitione ista reprehendat 3. Iss. g. . Quamobrem contemtui philosophiae Malarologus quidam, quem praeposterum pietatis stitiuuiri ipsi persuasit, poenas dedit , dum atheismum ex hac des-nitione exsculpere voluit. Sed risum teneatis , quotquot
primas methodi demonstrativae leges perspexisti sis. 38 I. Deus crearor mundi es, σωa rasione incientem acta alita Cur Deus sistis ejus continet. Etenim posita ratione siumciente actuali- creuiortatis mundi, ponitur mundus in actu s.Si r 8. Ontol. . Lmoni. Dimvero mundus aliter in actu poni nequit per creationemo. 3 37. . Quamobrem cum per rationem fissicientem ii telligatur, cur mundus aliquis potius existat, quam nullus,
& cur hic potius existat quam alius .s6. Ontes. , & in Deo ratio sufficiens actualitatis hujus, qui existit, mundi continetur 38o. ; ea Deo inesse dc bent, per quae intelli- gitur, quod ab ipsis creari potuerit, consequenter creator indi est, quia rationem lassicientem actualitatis ejus coi
tinct. Hoc capere non poterat Mataeologus, de quo dixi not. . praee. . Etenim per definitionem Dei, quod si ens a se rationem susscientem existuntiar mundi hujus adspectabilis in se continens, negari de Deo creationem in vero sensu con-ς Kndebat, qualcm Deum, qui non fix creator universi, etiam
365쪽
atheus admittere possit. Enimvero non intelligesa' , hev saepius monitus intelligere volebat , quid sibi velit ratio sussiciens. nec animum advertebat ad seriem demonstrationum. qua ex hac ipsa desinitione veram creationem Deo vindicavimus. Ponamus atheum, quemadmodum apud Lucretium legutur, atomos sumere pro entibus a se ac mundi ortum ex earum per morum resultante combinatione deducere. Non aliter absurditatem sumtionis ostendere licebit, quam quod sumat. in quo ratio susscieris creationis non continetur, prouti exsequentibus magis elucescet e cum ex adverso nos in systea mate ideo , quod sumimus, in Deo rationem susscientem existentiae hujus universi contineri debere , eidem vindicauiamus vera attributa divina , unde creatio mundi tanquam productio ex nihilo deducitur. Ceterum cum hic a priori demonstremr , quomodo per ea , quae Deo tanquam enti perfectissimo conveniunt, sequatur , eum esse creatorem
omnium, quae praeter ipsum e&istunt ό. 379.), ita ut impossibile sit existere quicquam, quod ab ipso non dependear
rex verum creationis actum ς revera Deo tribuimus creatio
nem in sensu recepto acceptam, quia rationem sussicientem eius in eodem deprehendimus , hoc est, quia per ea , quae ipsi inesse demonitiavimus, intelligitur, quod mundus ab eo cro ius fuerit. Ne tamen quid praetermitisse videamur , quod e re esse nonnullis videri poterat; propositionem praesentem addere libuit, cujus veritas multo clarior erit iis , qui demonstrationum anteriorum vim omnem animo penitus peris cepere. Sane qui vim principii rationis susscientis perspexit, is non ignorabit non aliter demonstrari posse, cur quid fit, nisi per rationem susscientem. Quamobrem si sumitur Deum esse creatorem hujus univers, seu ipsum produxisse ex nibilo, hoc est, non praeexistente ullo alio, quod in actualitatem quomodocunque influere poterat; cur sit cre tor demonstrari nequit, nisi quatenus ostenditur creati ius rationem sussiciςntem in eodem contineri. g. 382.
Icilio Ausciens creationis contineri ne Dis nisi in exie,
366쪽
ne creat ora nuntia Draeri competit intellicitas, voluAtas es potentia omnem prorsus ut creationi limitationem. Etenim per rationem suificientem cre, rationem tionis intelligitur, cur mundus hic potius fuerit cre se cientemtus quam non creatus . 36. Onul J. Quamobrcm cum tontineatis
existere non possit, iam quod possibile l. 13a. 13 3. I. ἐper ea, quae insunt enti rationem sufficientem crcationis in se continenti, intelligi debet, tum.cur mundus pollubilis sit, tum cur actu existat. Quoniam ex ipsa origine idearum, per quas unice patet rerum finitarum possibilitas I. 3a7. 3a 80, liquet, mundum non concipi posse po sibilem nisi per intellectum prorsus illimitatum s. 81. &Dq.), & creatio productio re nihilo est, nullo praeeXi- εstcnte, quod quomodocunque in actualitatem possibilis ii sucre poterat g. 697. Ps ιρ rat. , consequenter potentiam prorsus illimitatam, siupponit g. 347. Pari. I. I se .
nat.); cnS continere nequit rationem siusticientem creati
nis, nisi eidem iiibuatur & intellectiis, & potentia limbiationem omnem rcspuens. Enimvero intellectus & p tentia limitum expers nondum cst ratio susticiens creati nis mundi . 349. , sed adhuc accedat necessc cst voluimias, qualis est Deo . 3so. , consequenter prorsus illi- ' imitata s. i88. . Quamobrem ens, quod rationem sum cientcm creationis in se continet, etiam voluntate prorsus illimitata instructum esse debet. Atque adeo patet rationem susticientem creationis contineri non posse nisi in ente, cui competit intellectus, voluntM & potentia omnem prorsus limitationem respucias. Propostionem hane non tam addimus ad retundendam inscitiam Malarologi , de quo dixi, & eorum , qui sibi ab ipso imponi patiuntur suam enim contemnere licebat); quin quod eadem utemur in sequentibua tanquam Principio . monstranda alia.
367쪽
ι f. 383. M , His quoniam nemo non fateri cogitur ens istud esse verum
Deum qioc est, in significatu inter nos recepto, cui com-δ petit intellectus, voluntas & potentia limitum omnium e tv '. pers, sussiciens autem creationis ratio contineri nequit nisi in i ente, cuju, intellectus, voluntas & potentia limites omnestis. D... ' respuis 3. 3 8a. I rationem Assicientem creationis non posse contineri nisi in vero Deo , hoc est, vocabulo Dei insignem imter noS rCcepto accepto, nemo non videt. Quamprimum adeo quis admittit , mundum oriri aliter non posse nisi per creationem , quemadmodum supra demonstravimus . 337. ) , nec in dubium vocat, nihil posse esse sine ratione susticiente, cur potius sit, quam non sit, quemadmodum alias stabilivimus ro. σseqq Ontot , dc per modum , quo ideae rerum omnium in intellectu divino determinantur , confirmatur . II 3.) 3 extemplo etiam admittere tenetur , rationem susscientem creationis in eo , qui inter nos receptus est , fgnificam , quatenus nimirum productionem ex nihilo denotat , nonnisi in vero Deo contineri polle. Atque haec ipsa ratio est, cur in systemate ex eo, quod sumserimus, in Deo rationem lassicientem existentiae huius universi contineri debere , demonstrare licuerit,& hoc ens esse verum Deum , hoc est , tale , quale Voc bulo in senisicam inter nos recepto denotat , & ipsum hunc mundum creasse in sgnificatu itidem inter nos recepto. Vides adeo , quam pulchre omnia inter se cohae
. 3 84. AAD ι .si se hunc munaum Lacere voluit, malis etiam phruine monia scis V moralibus in eodem locum facere debuit. Etenim
dism μὰ μ' inunc mundum non potuit facere aliter, quam fecit malis facere o. 3γ 0. . En Vero a posteriori patet, mundo huic in potuerit. eXistere mala Phystica & moralia. Quamobrem si hune
368쪽
De oratione V Potentia Dei. 34sfacere voluit mundum, malis etiam plGicis & moralibus in eodem locum facere voluit.
Qui contendunt, Deum potuisse hunc mundum facere absque malis physicis & moralibus , duo sumunt , scilicet x. quod mundus hic aliter factus adhuc idem sit , non Vero diversus mundus a. quod mundus aliquis possibilis sit, in quo nullus est malis physicis atque moralibus locus. Prius mani sto falsum esse, supra jam ostendimus not. F. 3s . : posterim vero probare nesciunt. Quodsi enim provocent ad omnipotentiam Dei, probatio nulla est, cum omnipotentia Dei ad actum non perducatur, nisi quod possibile s. aaa. Part. I. Theia. nat. . Per eam igitur probari nequit, aliquid esse possibile. Quods hic argumentandi modus valeret, quidvis sumi poterat ac probari, quod sit possibile per omnipotentiam Dei. Qui originem idearum iis intellectu divino perpendit, verum possibilitatis intrinse- .cae fundamentum g. 328. ; ei absurditatis manifestae videbitur possibilitatis intrinsecae per omnipotentiam Dei probatio, cum ea in Originem idearum nullo modo influat. Ceterum ex ipsa propositione praesente intelligitur, eis mala physica & moralia necessario insint ideae hujus universi; e . - ruin tamen actualitatem nonnisi hypothetice esse necessariam, . nequaquam Vero necessariam absolute.
3 8 s. Deus malis phisicis es moralibus sapienter fecit locum Malorum in soc mundo , seu sapientiae' disinae conveniens producereρ si corum mundum , in quo malis physicis es moralibus lotus. Ete- ρο moralsum nim Deus per creationem mundi manifestare Voluit glo- inexs - . . .riam siuam g. 371. . Quamobrem cum sapientiar ip stiam munia conveniat, ut medio utatur optimo ad finem sibi propo-.num sapien- situm consequendum' f. 293. Part. II. Theol. nat. & g. tia Dei com689. Pschol. rat. , medium Verogoptimum manifestandi seriai 'gloriam ejusdem sit hic ipse, qui existit, mundus . 37oθ; sapientiae divinar conVeniens erat hunc ipsuIu, quem con- molpi Theol. Nat, Pars II. X x didit,
369쪽
didit, ereare mundum, non alium. Enimvero patet asteriori mundo huic inexistere mala physica & moralia, ac praeterea constat, quod Deus, si hunc mundum facere voluit, malis etiam physicis ac moralibus in codem locum facere debuerit ἔ. 384. . Sapientiae igitur divinar conveniens pro . ducere mundum, in quo malis physicis & moralibus locus, est, seu sis sapienter in hoc mundo secit locum.
Qui igitur contendunt, Deum debuisse mundum sacerct absque malis physicis & moralibus, volunt ipsum aliter quam secundum sapientiam suam agere, etiamsi fieri posse concedatur, ut mundus aliquis liber sit ab omni malo phy-sco atque morali. Atque adeo patet ratio, cur Deus malis fecerit locum in mundo, quem creavit, etsi mundus aliquia absque malo omni existere posset.
s. 386. An modus, Bonitari d inae non repuPas creatio mund , in quisus ma- in quo sunt lis phsicis V moralibus locus es. Cum cnim bonus erga alios mala, bon, sit, qui ad aliorum persectionem promovendam pronus estrari disma I. 693. pari. I. Theol, nat.) ; Dei bonitas summa est, si crea repugnat. turis tanetundem confert boni, quantum fieri potest. Enimvero mundum hunc, in quo malis physicis & moralibus locus est, sapienter creavit . 381. , nec cum aliter 'fac re potuit, quam fecit . 376. . Quamobrem cum confici, quod eundem non alio sine creaverit, quam ut gloriam si am manifestaret g. 37 I. , consequenter persectionem suam s. 61 o. sart. I. Theol. nat.), adeoque etiam bonitatem suam absolute siummam patefaceret I. et 3 i. s dubium stipe est nullum , quin unicuique creaturae tantundem conserat' boni , quantum fieri potest. Patet itaque bonitati ipsius Nola repugnare creationem mundi, in quibus inalis physicis de moralibus locus est.
370쪽
Quae hie de convenientia creationis hujus inungi eum sarientia ac bonitate diurna, non obstantibus malis physicis atque moralibus, quae eidem implicantur, succincte demonastiantur ; in systemate luculentius proposuimus, ut nullu relinquatur scrupulus , qui animum turbare poterat. Non igitur opus est , ut repetantur , quae ibidem sufficienter e- volvimus. Praejudicia , quae scrupulos animo injiciunt sussieienter ibidem sustulimus; quamvis & sua veluti sponte . 'evanescant, si quis ad anteriora animum advertit, ne per errorem statuat de possibilitate rerum tam intrinseca, quam extrinseca, intellectus divini atque omnipotentiae non satis σscivus, nec libertatem Numinis male concipiati
. 3 87. Decretum creationis es numero unicum. Etenim mundus traho ἀγώens unum . 6 o. cost L), ita ut, si contingens unum, quod creti stari. in inundo contingere debet, mutari ponatur in contrarium, vel in seriem rerum aliquid in trudi supponatur, cujus actus per praecedentia non determinatur, sequcias mundi pars non amplius foret eadem, quae alias sutura erat s. 1 16. G H. ,& talis repraesentatur per ideam in intellactu divino s. 1 oo0.
Quamobrem cum Dem mundum hunc ab aeterno creare de
tum hoc csse non potuit nisi unicum. '
Probe notandum est, in decreto divino totam rerum sinitarum seriem spectandam esse tanquam ens unum, ne quis fingat unum decerni potuisse absque altero. Qui enim hoc faciunt, non modo Deum instar hominis fingunt, in summam naturae divinae persectionem injurii ; verum etiam quaedam ad hunc mundum pertinentia non decerni potuisse somniant. Atque hinc ortum traxit error admo dum perniciosus, eis plerumque periculum non advertant,
qui eodem imbutum possident animum , quasi Deus multa aliter in hoc mundo facere potuisset, veluti ut terram condidis set non habitatam ab hominibus, vel ei alios, quam hosce homines, dedisset incolas, mundo tamen Pama rue eodem.