장음표시 사용
351쪽
3a 8 pars II. Cap. IV. litatem, quae Deo insunt, diversa limitatione . 9 i. , ideis.animarum & clementorum non insent nisi istiusmodi realitates limitatae, quales illimitatae insiunt Deo. Quodsii ergo mundus distincte cognoscatur , dubium non in , quin ex iis, quae insunt mundo, colligere liceat ea, quae insunt Deo.
Veritatem propositionis praesentis abunde demonstratam dedimus in integro systemate : etenim in eadem ex iis, quae insunt munitio, quatenus a nobis distincte cognoscuntur, demonstravimus ea, quae hic ex ipsa notione Dei, entis nimirum omnium persectissimi absolute talis, a priori deduximus. Nullum adeo est dubium, quod tum demum ex iis, quae mundo insunt, colligere daretur, quae insunt Deo, si distinctas elementorum ideas haberemus. Etsi enim tunc multo luculentior foret cognitio, qualis Deo omniscio comvenit ; non tamen, quod omnibus numeris absolute negetur, negatur omnis; sed conceditur ea, quae modulo intellectus nostri respondet. In propositione praesente cognitionis hinjus possibilitatem demonstramus, qualis est per naturam reorum , non habito respectu ad capacitatem cognoscentis, aqua pendet cognitionis istius gradus.
Mindvis tur Quoniam signum alterius est id, ex quo ejus colligia sit signum tur praesentia I. 9sa. Ontel. I ex iis vero , quae insunt persetionis mundo, colligere licet, quae Deo insunt f. 366. ; M-HUM. Δι quilibet es si Vm eorum , qua Deo insunt. In systemate demonstraVimus, quale sgnum sit mundus omnium possibilium persectissimus s. 328. 4oo. πνει para.
. TMOL nax. , ut ejus pateat praπogativa prae Ceteris: enimvero hic in genere mincitur, omnem mundum esse possesgnum eorum, quae Deo insunt, nec per hoc negatur, quod
mundus unus sit signum praestantius altero. s. 368., Diuitigod by Corale
352쪽
- 29s. 368. Quoniam ex demonstratione' superiori I. 36s. li- M onm iamet, mundum i in relatione ad Deum non pol se dici bin relati e a num, nisi quatenus signum est: eorum, quae Deo insunt Ioram esse
mundum in relatione ad Deum esse bonum pstec ηse lanum Quodsi excipias, hoc non obstante duos mundos esse pos- ὼ
se aeque honos, si ad Deum reserantur, consequenter aliquem esse omnium possibilium optimum nondum sussiciem , ter demonstratum esse ἔ exceptio quidem tamdiu pro nulla haberi poterat, quamdiu mundos plures existere probare nequis. Quamobrem cum in sestemate ex principiis mere ' . cosmologicis & ontologicis ostenderimus I. II p. partis LP MOI nat. ), mundum tantummodo unum existere, ita ut demonstratio totν hic inseri posset; exceptionem istam nun - ,, Iam et se patet per naturam voluntatis divinae, quae semper in optimum sertur I. I 8S.,
g. 369. Non datur alius mundus prater eum, qui existi, ex pro 'aera n perfect onem Dei absilure Ammam eo emi quo ex VIo, modo co- mong ad
gnosicere daretur. Qui enim existit mundus omnium optira Hissilismus cst . 3 37. , ctiam in relatione ad Deum . 368. ra cereris. Enimvero ex mundo in relatione 'ad Deum tali persecti nem Dei, quae absolute summa est f. 34. , magis, quam ex alio quocunque cognoscere datur g. 36s . . Quam brem patet pneter eum, qui existit, mundum non dari su ' . . 'um, ex quo perscctionem Dei absolute summam eodem, quo ex ipso, modo cognoscere daretur.
In systemate iam specialius hoc evicimus, nempe quogintellectum divinum G. 328. pars. I. The L nat ), Voluntatem ac omnipodentiam Dei f. 4oo. 4o3. yart. I. Theol not , adeoque perfectionem Dei loquatur tanquam absolute sum- .nium, etiamsi infinita intellectus vi eandem Perscruteris, is ' osu TMOL μι. Parati. T i , Cum
353쪽
cum ex aaverso mundus alius quicunque possibilis eandem non exhibeat tanquam absolute summam . 329. 4o I. o is pari. I. Theot uar. , sit ita quod enti finito eandem probet imperscrutabilem. Sed cum jam brevitati studeamus, in *stemare clarissime proposita hic repetere non licet, praeseristim cum non magna dissicultate inserantur praesenti tractationi, si cui visum fuerit systema integrum Thcologiae naturalis eα
notione entis persectissimi ac contemplatione anim e nostraa deducere.
. 3TO tauo mori Mundus , qui existit, es mediam cptimum manifestana Deus gloria gloriam Dei, seu non HIur mundus alius, fer quem Deus eo am Lamper i. modo gloriam siuam moisi re possit, quo eandem per prae lanc mun- sentem patefacit. Etenim non datur mundus alius praete Emm mam- eum , qui existit, ex quo pexsectioiam Dei abistute sui mam eodem, quo eX pra ente, modo cognoscere licet g. 369. , consequenter cum gloria manifestetur divina, quatenus persectio absolute summa reuciatur I. 6I o. pari. I. Theol. nat. , praeter hunc, qui existit, mundum non datur alius, per quem Deus eodem modo gloriam suam manifestarc possit, quo candem per praesentcm patefacita
Quodsi crgo ponamus, Devin hunc mundum creasse m nifestandar gloriae suae .gratia, adeoque hanc ipsam man festationem gloriae sitiae intendisse tanquam fincm . 93 et Ontol.) , cum medium contineat rationem, adeoque per ipsum intestigatur . s 6. Ontol. , cur finis aditum consc- quatur 937. Onto ) : non datur mundus alius , qui melius esse possit medium manifestandi gloriam divinam, consequenter mundus hic, qui cristit, medium optimum est gloriam divinam manifestandi.
Propositio praesens eo tendit, ut intelligatur, si Deus per opera sua gloriam suam manifestare voluerit, ipsum nota potuisse. uti medio meliori, quam ut crearet mundum hunc adlectabilem, non alium. Etenim non repugnat, aliquid
354쪽
agnosci medium, quo sinem aliquem consequi datur, etiam L nullum sit agens, quod finem istum intendat. & ad cum consequendum medio illo utatur. Sane in philosophia prae ctica loquimur de finibus, qui ab homine intendi possunt & demonstramus, quaenam sint media ad eos ducentia, parum solliciti, utrum quis illot intcndat, hisce utatur, cne. . III.
Tuis creationis es mani satis gloria ae vina, seu Deus Tisis cre
mod- ideo creavit, ut , Iam suans manifestiret. Deus rionis oui
enim propter aliquem finem creavit mundum . 3s8. nam μα& eum per mundum optimum certo atque CX alle cons
quitur 3. 36o. . Quamobrem etiam Deus per creati . nem mundi intendere non potuit finem, quam quem per
ucro mundus, qui cxistit,.adeoque is ipse, quem libem xime'creavit g. 3 3 4.), medium optimum manifestandi gloriam divinam, seu non datur alius, per quem Dcus eodem modo gloriam suam manifestare possit, quam per ipnctentem patefacit 3To. . Fitis vrgo, quem Deus per creationem intendere potuit, est manifestatio gloriae ipsius, seu Deus ideo mundum hunc creaVit, ut gloriam suam manifestaret. Et quoniam hic ipse finis, propicr quem
mundum creavit, optimus cst I. 3 3 8. , l2 relatione a tem ad Deum Optimum non est, nisi quod signum prae stantis limum summae .plius persectionis 3. 37o. Para. I. &s. 34. Part. II, Theon nat consequenter niti istud, ex quo summam Dei persectionem omnium optime cognoscere datur s. 9sa. Onto M, Deum alium per creationem muniadi intendere non potuissis finem, quam ut per cum summam ipsius persectionem cognoscere daretur, adcoque
355쪽
332 Pars II. Cap. IV.tionis aleam possitum est, quod Deus non alio fine mundum creaverit quam manifestandae gloriae suae caula, atque adeo gloriae divinae manifestatio finis creationis mundi est.
Resolvitur finis constitutio in sapientiam divinam, quemadmodum fieri debet . 673. Po hol rat. ), atque adeo ex in , attributis divinis deducitur, quinam si, quemadmodum denuo fieri debet f. 362. Et quoniam suu huic conven emtissimns est munὸus optimus 365. J ; sapientiae divinae
- tribuendum , quod optimus existat. Unde in sapientiam ' divinam iniurii sunt, qui optimum esse nedant, quasi septentia divina non aeque Deo conveniret, ac libertas summa, Rattributa divina sibi invicem contrariarentur. Homo sapiens, dum sapienter agit pro modulo sipientiae suae , non ideo desinit este libert alias enim libertas imponeret necessitatem, si non stulte, saltem minus sapienter agendi, consequenter libertas quandam agendi necessitatem involvens secum ipsa pugnaret: quo quid absurdius cogitari possit noci. video.
. 372. Mishdi is sie Mandus in si optimus es etiam optimus in relatione ad Deum.
M in relatu- Etenim hic, qui existit, mundus cst omnium possibilium ne ad Deam persectissimus 364. , adeoque optimus in se 363. . optimi iden-Sed nec datur ali in praeter eum, qui cristit, cx quo persc- ω i. citionem Dci absolute summam codem modo , quo ex ipso cognoicere liceret g. 369. , consequenter is , qui existit est etiam in relatione ad Deum optin. 363. . Mundus igitur optimus in se spectatus est etiam optimus in rela tione ad Deum.
Non continet proposito praesens, quod insolitum ex istimari debeat: etenim eodem prorsus mo o sese res habet in arte factis. Exempli loco est horologium. Hoc in se sp . ctarum optimum censetur omnium judicio, quatenus vi sis mirae suae tempus accuratillime metitur. Atqι adeo in sosrectatum optunum est , quatenus La suo guncre perlectissimum
356쪽
surium not. so 3. Outol. . Ast idem in relatione ad artisicem optimum est , quatenus est sanum artis , qua pollet, summae, ita ut, fi alio modo construxisset, artis non adeo peritum sese probasset. Quoniam adeo artem summam loquitar horologium . si accuratissme tempus metitur : quod Li se spectatum opi mum est , tale etiam deprehenditur in relatione ad artificem. Patet itaque identitatem mundi optimi in se R in relatione ad Deum spectati nihil habere, quoaa notiombus communibus recedat. Ta, quae in mundo ex nexu mam configunx tir, a Deo m- Cur dentur
terri ' strat ira, diam flixes. Mundus cnim series est rerumfines in uni finitarum tam coexilientium, quam successivariun inter se verto. coni CXarum si T.). Quamobrem cum res finitae inter se connectantur, vel tanquam causae & effcctus , velut una appareat causia mutationum in altera 46. Cosmol. ἔres quoque in mundo inter se connexae esse debent tanquam causae & effectus , vel ut unum saltem appareat causia mu- . tationum in altero. Enimvero si agens intelligens e
tia finita ideo producit, ut sibi mutuo vel sint, vel lau
tem appareant suarum mutationum causae , per fines connectuntur s. 47. Comol. . Ea igitur , quae in mundo cπneXu rerum consequuntur , a Deo intendi possunt tamquam fines.
E. gr. Sol & terra in mundo hoc adspectabili ita conne.ctuntur quoad coexistentiam , ut sol sit causa mutationum in terra. Quatenus igitur Deus voluit solem & terram simul producere , ut ille esse mutationum in hac contingemrium causa; hae ipse mutationes δc quae porro inde resultant, veluti quod terra ab hominibus ac animantibus brutis habi- . tari possit, sunt fines a Deo intenti & per hos fines corpora haec mundi totalia inter se connectuntur. Non igitur obis. stat, quod citra finium considerationem elementa rerum . .
maria um juxta principium rationis lassicientia combinena . 373.
357쪽
tur, ut prodeat idea mundi I. Ioo. . Dum enim Deus hane ipso, quam vi intellectus sui producit, ideam mundi contemplatur, agnoscit, quae Vi nexus a principio rationis su scientis prorsus pendentis consequuntur, tanquam fines i tendi posse. Quamobrem ubi mundum producere decen nit, ut ea, quae per structuram ejus possibilia, astu cons ' quantur; quin haec tanquam fines intendat dubitarit haud . quaquam potest. Non aliter sese res habet in arte iactis. Exemplo denuo si horologium. Horologium tanquam pos-sbile repraesentatur in intellectu artificis per idem. Ex nexu partium intelligitur, partes ita sbi invicem jungi, ut una .
moveat alteram consequenter una si causa morus alterius. Quodsi iam artifex horologium construiti motus istos intendit tanquam sines. & per hosce reddit rationem, cur eo partes singulae connectantur modo, non alio. Etsi itaque structura horologii, si possbilitatem spectes, insolute necessaria si, ita ut in idea ejus nillil immutari possit; id tamen minime obstat, quo eidem insint fines. Et quamvis Mechanicus peritus ex finibus in cognitionem partium si gularum devenire possit; in se tamen non implicat, ut ex adverso ad cognitionem finium perveniatur ex cognitione structurae. Probe nimirum notandum est, sinem non esse possibilem, nisi quatenus datur medium, per quod cum coninsequi ganir. Hoc autem medio finem obtineri possibile est, antequam agens sinem intendit & medium ad eum consequendum eligit, consequenter citra munium medii ac finis respectum. Modus cognoscendi nullam inducit mutationem. Sive enim , quemadmodum nobis plerumque accidit, id quod sinis respectum habere potest ad agentem primo loco innotescat, & deinde ex ejus consideratione eliciatur cognitio alterius, q/γd medii loco est; sve primum cognoscas hoe facto illud consequi ae inde perspicias, si illud
intendatur tanquam sus hoc medio eundem obtineri: quicquid ideae rerum una repraesentatarum inest, consequenter nec ipsae, quae repraesentantur, res ullum patiuntur muta
tionem, & eadem earundem subsistit relatio in stitu ideati, quae eraς inrua, nec Per hoc, quod agona actu intellectus
358쪽
superaddh, immutatur. Multa ex eo oritur non modo in argumento Praesente , verum etiam in aliis confusio, si, quae cognitioni nostrae vi limitationum intellectus insunt, non ἡ susscienter inspiciamus. Inde nimirum tacite in animum irrepunt praejudicia, quae non armadversa eum occaecant o , ne videat alias satis manitati. g. 374. uaecunque ex nexu rerum in mundo conssequunIur, -- Relatio e
nifestationi gloriae di a per motauis mei, a Deo sub inan- nexu resis ruri Etenim finis creationis est manifestatio gloriae di- tantiam a vinae I. ari. & quae in mundo ex nexu rcrum conse-snem recisquntur, a Deo intendi possunt, tanquam fines 'a et id; I is. cumque mundus sit medium manifestandi glonani divinam 37o. , ea, quae consequuntur ex nexu rerum, per modum medii sole habent ad finem creationis. Enimvero Deus fines omnes particulares ita sibi invicem subo dinat, ut remotiorum media sint propiores, tandemque omnes simul medium finis ultimi I. 294. . Patet itaque , Deum manifestationi gloriae suae per modum mediislibordinare, quaecunque ex neXu rerum in mundo conse
Exemplum horologii, quo ante us sumus, etiam pro positioni praesenti illustrandae inservit. Artifex id construit eo sine , ut tempus exacte metiatur. Structurae horologii quotquot insunt partes, iis singulis sui conveniunt sines, qui ex nexu illarum consequuntur. Hos sinus ideo intendit artifex , ut finem totius horologii consequatur, atque adeo idem sines istos particulares per modum medii subordinat fini totius horologii. Quae circa mala seriei rerum prinsenti implicata tenenda sunt, ne Deo tribuatur , quod summae ipsus persectiora repugnat, abunde satis in systemare
359쪽
I. 3T s. u earum im- Mea rerum omnium tam si stantiorem simplicium, a Nam mutabilitas compositarum , mundorumque omnium possibilB- necessaria siunt E necessitas hs immatabiles. Etenim ideae omnium substantiarum si
plicium producuntur vi intellectiis divini facta combia natione possibilium primitivorum secundoriam juxta pringi pium contradictionis I. 94.es siv. ; ideae autem omnium substantiarum compositarum, ipsorumque mundorum
intcgrorum combinatione substantiarum simplicium c . ioc. . Nastuntur vero possibilia primitiva secunda realia. tatum, quae Deo insunt, di r a limitatione . 91 Ru mobrem cum realitates Deo inexistentes sitiat prorsius immutabiles ir. , nec carum limitatione prodeuntes aliter quam juxta principium contradictionis combinari possint, ne oriantur ideae contradictioncm involventes a 8. esse . Ontilo, consequenter impossibilium I. 79. Ontol. ... cuinque substantiae limpliccs allicr combinari nequeant, quam per principium rationis susticientis, ut inter se conn tantur ro. Onus & I. io, Coo . ), nec elementa a liter combinari possint, ut prodeat idea mundi . 3I6. revidens, idem rerum omnium tam substantiamum simplicium, quam compositarum mundorumque omnium possi-hilium aliter determinari non posse, quam quales vi im Metellectus divini producuntur. Quamobrem cum, nece
sarium sit, quod alio modo determinabile non est
283 . to ; ideae omnes in intellectit divino inexistentes necessariae sunt, adeoque & immutabiles s. a 9 a.
Iol. . Ideae rerum combi fone possibilium ab intellectu diu,
no productae sunt rerum singularium, unde vi demonstrationis praesentis nullum darur individuum, cujus idea non
sit immutabilis. Ita idea Perei, qualis in intellectu divino
360쪽
De Creatione V Potentia Dei. 33Textitit ab aeterno , immutabilis, & idea huius mundi , qualis suit ab aeterno in Deo , perinde immutabilis est g. 3 76. Deus mundum hunc Aonsumi facere aliter quam fecit, nec Cur Dro, voluit facere aliter Pam fecit. Dcus mundum creaVit, dum Mis omactualitatem stuporaddit nudae possibilitati g. 34s. . QVam- ne aliuν obrem cum quid non sit possibile, nisi cujus idea datur in facere intellectu divino s. 327. 3280; Deus mundum aliter cr potirint, Aecare non potuit, quam qualis per id eam in intellectu divino et Areis. inexistentem possibilis. Est vero idea mundi hujus adspectabilis immutabilis s. 3 3. ' Patet adeo Deum mundum hunc non potuisse facere aliter, quam secit. Iud erat
Deus mundum creavit optimum I. 3s7. & eum, qui medium optimum est manifestandi gloriam ejus g. 37o.),
per quem adeo finem creationis ex asse consequitur s. 3 T IJ. Quamobrem cum voluntas Dei semper seratur in optimum I. 18s. , nec Deus Velit, quod sapientiae ipsius contrariatur g. a 94.); nec mundum hunc aliter facere voluit.
Dd erat aherum. Eodem modo artifex peritus constructurus horologium, non aliter idem construere potest, quam possibile per ideam in intellectu. Et dum construit optimum , quod nempe
tempus omnium exactistane metitur ; nec aliter ipsum comstruere vult. Quemadmodum nihil hinc insertur in praejudicium artificis, quod aliter horologium construere non pomerit; ita nec quicquam, quod Deo indignum sit, inde colligirur, quod mundum hunc aliter facere non potuerit, quia optimum ob sapientiam, qua gaudet, summam creavit. Necesssitas Uc adest nonnisi hypothetica, quatenus scilicet mundus , quem Deus libere ac sapientissime producere decrevir, non potuit seri aliter: si enim aliter cum secisset, non produxisset eum, quem sini suo convenientissimum producere